Ontzettende aard beving in Roemenië S)e aatCag, in net uleóten En in Equatoriaal Afrika Chamberlain overleden Japan en Ned. O. Indië MAANDAG 11 NOVEMBER 1940 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 JlentaCtea öteden yefreeC af yedeeiteiifk iietwaeót ENORME SCHADE IN BOEKAREST HONDERDEN DOODEN. In Roemenië heeft een heftige aardbe ving, die vier minuten duurde, een reus achtige verwoesting aangericht Tiental len steden zijn verwoest, en eigenlijk kan men zeggen, dat een deel van Roemenië) verwoest is. Leger en organisaties van de IJzeren Qarde nemen deel aan het oprui- mingswerk. Er is een aantal dooden te be treuren. Hoeveel, staat nog niet vast. In de Zuidelijke Karpathen werden de grootste verwoestingen aangericht. Ook Boekarest, hier en daar ernstiger zij dan in de hoofd- De omvang van de aardbevingsramp kan op het oogenblik nog niet worden over zien. Door storing van de telefoonverbin dingen ontbreken berichten uit de pro vincie, waar klaarblijkelijk de gevolgen Het eerste bericht over de aardbeving in stad. ZONDAGMORGEN OM 3 UUR. Het erste bericht over de aardbeving in Roemenië luiddé gisteren als volgt: Hedenmorgen om 3.19 uur is Boekarest door een hevige aardbeving geteisterd, van een kracht als de stad nog nooit be leefd had. Naar de sterrewacht heeft vast gesteld, heeft deze aardbeving ongeveer drie minuten geduurd en de sterkte 9 be reikt, zoodat nog slechts 1 graad meer een catastrophe ontketend zou hebben. On danks nacht en regen stormden de men- schen vervuld van angst de straat op. De huizen hebben over het algemeen groote scheuren gekregen. Van de daken stortten heele rijen pannen en spanten op straat. Daar leek het wel een puinhoop. Ruiten braken en in de schouwburgen en biosco pen zijn er groote scheuren in zolderingen gekomen. Midden in het centrum van de stad gebeurde een groot ongeluk. Een huis van tien verdiepingen, waarin een der grootste bioscopen gevestigd is, is to taal ingestort. De daar wonende men- schen werden onder het puin bedol ven. Reddings- en opruimingswerk zaamheden hebben terstond met me dewerking van miliaitren een aanvang genomen. Extra edities der bladen spreken van honderden dooden en ge- kwetsen. Een kleine kerk en verscheiden fa- brieksschoorsteenen zijn eveneens inge stort. Het telefoonverkeer met het buiten land was tot 9 uur onderbroken. Schade in tientallen steden. De eerste berichten, die uit de provin cie zijn ontvangen, zijn indrukwekkend. De steden Barland, Tecuci, Galatz, Giur- giu, Buzau, Ramnicul, Sarat, Ploesti, Husi, Cajnpina en tientallen andere steden zijn half verwoest. De telefoonverbindingen zijn gestoord en het treinverkeer is over al gestaakt. Alleen al te Galatz zijn tot op dit oogen blik 21 dooden en 100 gewonden te betreu ren. Als gevolg van het feit, dat hoogspan ningskabels van de electrische centrale op de huizen vielen, geraakten deze in brand. De kathedraal is ingestort, alsmede de kerk van de Heilige Helena. Het station en de spoorweginstallaties zijn totaal verwoest. Talrijke huizen in de buitenwijken zijn in gestort. Te Buzau waren de gevolgen van de aardbeving evgneens verwoestend. Hier zijn tientallen dooden gevallen en hon derden huizen vernield. Te Ploesti is het hotel Centraal een puinhoop. Het stadhuis, het hoofdbureau van politie, de kamer van koophandel en andere groote gebouwen saatn op het punt in te storten. Het aantal slachtoffert is niet op te geven. De steden Panciu en Odobesti zijn totaal verwoest. Aan het reddingswerk wordt deelgeno men door het leger en de organisatie van de IJzeren Garde, die allen zijn opgeroe pen. De bioscopen zijn gesloten, alsmede de openbare gebouwen. Via de radio wordt de bevolking aangespoord kalm en solidair te blijven. Volgens de laatste berichten uit Barlad zijn er aldaar tot dusverre 15 dooden en 60 gewonden en te Tecuci 7 dooden en 18 ge wonden geïdentificeerd. De Dofanta gevan genis te Campian is ingestort. Van de ge vangenen zijn er hónderd om het leven ge komen. Groote verwoesting in de Zuidelijke Karpathen. Het centrum van de aardbeving is vol gens gegevens van de sterrenwacht in Boe karest gelegen in het Vrancagebergte ten Noord-Oosten van Plajetsj. Nauwkeurige mededeelingen kon de sterrenwacht niet doen, aangezien de apparaten stukgespron- gen zijn. In dit deel der Karpathen zijn in ieder geval de grootste verwoestingen aan gericht. Aangezien spoorwegtunnels groo te scheuren vertoonen, werd het spoor wegverkeer gisterochtend vroeg gestaakt, tot ingenieurs onderzocht zouden hebben of ergens gevaar voor instortingen be staat. Verscheidene treinen werden tij dens het rijden door de aardbeving ver rast. Zij ontspoorden. Te Boekarest. Te Boekarest is er geen huis, dat niet min of meer getroffen is. De aangerichte schade is aanzienlijk. Het centrum van de stad is in grooten omtrek afgezet. Hier is een hoog flatgebouw ingestort. De in den nacht aangetreden afdeelingen vrijwilli gers, onedr wie zich de Hitlerjugend en de fascistische jeugd bevinden, die op het oogenblik een bezoek brengen aan Roe menië en die terstond hun diensten heb ben aangeboden, zijn door militairen afge lost. Duitsche en Roemeensche pionniers werken met snijbranders koortsachtig óm de menschen te bergen, die onder de pui- nen begraven liggen. Men heeft de hoop, dat men er in slagen zal nog eenige perso nen levend te bergen. Inderdaad is het reeds bij den aanvang gelukt eenige perso nen, bewoners van dit huis, waarin ver scheidene honderden menschen woonden, te redden. Per radio zijn alle architecten op geroepen om zich ter beschikking te stel len, teneinde de huizen, die gevaar voor instorting zouden kunnen opleveren, te on derzoeken. De voertuigen mogen slechts met verminderde snelheid door de straten rijden. Per radio worden voortdurend ver dere ordemaatregelen bekend gemaakt. Ook in Bulgarije veel schade. De zware aardbeving, die Roemenië heeft geteisterd, is ook in de Bulgaarsche hoofdsatd zeer duidelijk te merken ge weest. Het krachtigst was de beving langs den-Donau. In de stad Russe is de meeste schade ontstaan. Eenige schoorsteenen en huismuren zijn ingestort. Een aantal per sonen liep daarbij verwondingen op. In de stad Dobritsj in het Zuiden van de Dobroersja, is o.m. een oude moskee ge deeltelijk ingesort. Menschenlevens zijn niet te betreuren. Te Sofia duurde de aard beving ongeveer 3 minuten. Vele men schen, voornamelijk de bewoners van hoo- ge huizen, vluchtten de straat op, ondanks den neerstroomenden kouden regen. De kerkklokken begonnen door de schokken eigener beweging te luiden. Behalve eeni ge kleine scheuren in muren en eenige schade aan meubilair, is te Sofia verder geen schade ontstaan. GEBOUWEN BESCHADIGD IN HONGARIJE. De groote aardbeving in Roemenië is ook in Hongarije gevoel. In het Szekerland in het Oosten van Zevenburgen begon de be ving om 7 uur 40 en duurde tot 7 uur 45. Zij bereikte een sterkte van 7 graden. Vol gens de tot dusverre ontvangen berichten zijn gebouwen zwaar beschadigd. Er zijn nog geen berichten ontvangen over verlies van menschenlevens. IN ZUID-SLAVlë GEREGISTREERD. De catastrophale aardbeving is ook in de Zuid-Slavische hoofdstad en in Oost- Servië bemerkt. De beving geschiédde Zon dagmorgen in de vroegte om twee uur 41 plaatselijken tijd. Het epicentrum wordt aan de zuidelijke helling van de Karpathen vermoed. Het seismologisch instituut van Belgrado constataerde uitslagen tot 2000 mi cronen. Een der apparaten van het insti tuut werd door de sterke trilling ver nield. NIEUWE AARDBEVING TE BOEKAREST. Maandagochtend om 8.35 uur (Berlijn- sche tijd) is te Boekarest een nieuwe aardschok van aanzienlijke kracht gevoeld. De beving duurde slechts enkele seconden en had een sterkte van naar schatting drie tot vier. Talrijke huizen trilden hevig. Over eventueele nieuwe schade zijn nog geen bijzondeheden bekend. BOEKAREST, 11 Nov. (D. N. B. Gegevens over het aantal der bij de aard beving om het leven gekomen en gewonde personen komen slechts langzaam binnen, daar de telefoon- en telegraafleidingen voor het grootste deel vernield zijn. Te Campia zijn, voor zoo ver tot nu toe bekend, 100 dooden gevallen, te Galatz 36 en te Fos- sani 30. Te Boekarest werden tot dusver meer dan 50 dooden geteld, doch het is niet uit gesloten, dat onder de puinhoopen van in gestorte wolkenkrabbers nog meer dan 100 dooden liggen. In de kelders van dit huis ligt een aantal personen bedolven, die Zon dag nog met de buitenwereld konden te- lefoneeren. Het spoorwegverkeer van Boekarest met de provincie is slechts gedeeltelijk hervat en de treinen rijden met de uiterste voor zichtigheid, daar de spoorweg-telegraaf voor het grootste gedeelte niet meer func tioneert. Het traject door de Karpathen wordt in het geheel niet bereden. AARDBEVING OOK IN RUSLAND EN TURKIJE GEVOELD. MOSKOU, 11 Nov. (D. N.B.). De aard beving in Roemenië was ook te Moskou OP 71-JARIGEN LEEFTIJD Naar Reuter meldt, is Neville Chamber- lein Zaterdagavond in zijn landhuis op 71- jarigen leeftijd overleden. Arthur Neville Chamberlain werd op 18 Maart 1869 als tweede zoon van Joseph Chamberlain en broeder van den overleden Austin Chamberlain, geboren. Hij groeide op in Birmingham, waar hij het Rugs and Mason-college bezocht. Na zeven jaar in een commercieele functie op de Bahama- cilayden te hebben gewerkt, kwam hij in het stedelijk bestuur van Birmingham, van welke stad hij in 1915 tot burgemees ter werd gekozen. In December 1916 werd Chamberlain door Lloyd George benoemd tot directeur van de National Service, in 1917 trad hij uit deze functie. In 1918 werd hij gekozen tot lid van het parlement. Reeds in 1922 werd hij postmaster general en een jaar later minister van gezondheid. Nadat de conservatieven in November 1924 ae regeering hadden overgenomen, werd hij wederom belast met de leiding van het ministerie van gezondheid. Met het kabinet- Baldwin trad hij in 1929 af. In de kabinetten der nationale samen werking werd Chamberlain eerst minister van Welvaart en later minister van Finan ciën. Toen MacDonald aftrad en Baldwin zijn plaats innam, bleef hij aan Financiën. Na het aftreden van Baldwin in 1937 nam hy de leiding der regeering op zich. Tevens werd hij gekozen tot voorzitter van de conservatieve partij. In 1938 werd tusschen zijn regeering en Italië de Britsch-Itali- aansche Paasch-overeenkomst gesloten, die echter in den aanvang zonder effect bleef. In verband met het Sudetenduitsch pro bleem bracht Chamberlain Duitschland drie bezoeken, n.l. de twee bezoeken aan Münschen en het bezoek aan Godesberg. Bij het laatste bezoek aan München kwam de gemeenschappelijke verklaraing van Chamberlain en Hitier tot stand be treffende een accoord» van vrede en vriendschap tusschen de beide landen. Toen Chamberlain in Februari 1939 sprak van een absolute solidariteit tusschen Frankrijk en Groot-Brittannië, trad steeds meer de vdorgenomen omsinge ling van het Duitsche Rijk aan den dag. Fen vreedzame overeenstemming tusschen Berlijn en Warschau werd door een garan tiebelofte van Engeland aan Polen onmoge lijk gemaakt. Toen Duitschland, uitgedaagd door Polen, overging tot verdediging van zijn. rechten verklaarde de regeering van Chamberlain Duitschland den oorlog op grond van deze garantiebelofte. Na de En- gelsche nederlaag in Noorwegen trad Chamberlain af als minister-president. In deze functie werd hy opgevolgd door Churchill. Chamberlain werd toen benoemd tot voorzitter van den kroonraad. SCHERPE TAAL VAN JAPANSCHE PERS In verband met de handelsbesprekingen tusschen Japan en Nederlandsch-Indië verwijt de „Ahasi Sjimboen" aan de auto riteiten van Ned. Indië, dat zij een tac tiek volgen van op de lange baan schui ven. Sinds een half jaar en pas dezer da gen nog hebben de autoriteiten van Ned. Indië verzekerd de onderhandelingen met Japan te willen voortzetten. Deze verkla ringen zijn in strijd met de feiten. Japan moet daarom drastische maatregelen ne men. De „Tokio Nitsji-Nitsji" schrijft, dat Jaapn genoodzaakt zal zijn de wapens te laten spreken, wanneer Ned. Indië aan 'zijn pro-Engelsche en pro-Amerikaansche houding blijft vasthouden en met Japan een koehandel probeert te drijven om de onderhandelingen te rekken. De Japansche regeering, zoo meent het blad, moet zoo noodig niet aarzelen tot den aanval over te gaan. De ,,Nietsji-Nitsjo Sjimboen" verklaart in een hoofdartikel, dat het Japan's uitein delijk 'doel is, de „onderdrukte volken in Oost-Azië te bevrijden van het juk van het blanke ras." Het blad waarschuwt Neder landsch-Indië tegen het aannemen van een „arrogante houding" tegenover Japan. Het citeert een radiotoespraak van een voor aanstaand lid der Nederlandsch-Indische regeering, Ritman, waarin deze verklaard, dat Indië zich bij het Japansche streven naar het tot stand brengen van een ge- meenschappelijken welstand in Oost-Azië als buitenstaander beschouwt. Wanneer de Nederlandsch-Indische autoriteiten, aldus vervolgt het blad, zich tegen d«n nieu wen toestand in Oost-Azië keeren en een houding aannemen, die berust op de oude orde van een veroveraar, moeten zij een dienovereenkomstige en plotselinge reac tie verwachten. De Japansche minister van handel, die tevens leider van de Japansche handelsde legatie te Batavia is, heeft echter in een in terview verklaard, dat een volledige sa menwerking tusschen Japan en Neder landsch-Indië niet alleen gewenscht, maar onvermijdelijk is, daar de officieele instan ties in dit rijke Nedrlandsche gebied be seffen, dat zij Japan de hand moeten rei- ties in dit ryke Nederlandsche gebied be haven. voelbaar. Tezelfdertijd zijn ook te Koersk, Cha.rkow, Kiew en Kisj inew aardschokken gevoeld. Te Kisjinew, waar de aardschok ken dubbel zoo hevig waren als te Mos kou, werd ook schade aai\ gebouwen aan gericht. ISTANBOEL, 11 Nov. (D. N. B Te Istanboel zijn Zondagochtend om 3.45 uur drie krachtige aardschokken gevoeld. Landing bij Libreville DUITSCH WEERMACHTSBERICHT Het Duitsche weermachtsbericht van Zon dagmiddag luidt als volgt: Onze formaties gevechtsvliegers hebben overdag en 's nachts de vergeldingcaanval- len op Londen voortgezet. Zij troffen weer talrijke voor den oorlog belangrijke bedrij ven. Voorts bestookten onze gevechtsvlieg tuigen, dikwijls in stoutmoedige duik vlucht, wapenfabrieken en vliegvelden met bommen en brachten op verscheiden plaat sen hevige ontplofingen teweeg. Op verscheiden punten werden verkeers wegen succesvol met bommen bestookt en het spoorwegverkeer belemmerd. Aan de Zuidkust waren haveninstallaties, een troe- penkamp en een electrische centrale het doel van den aanval onzer gevechtsvlie gers. 's Nachts werden behalve Londen weer Birmingham en Liverpool aangevallen. Op verscheiden plaatsen werd brand veroor zaakt. Bij aanvallen op schepen gelukte het op 500 km. ten Westen van Ierland een grooten koopvaarder van omstreeks 25.000 brt. door verscheiden zware bommen te bescha digen. Op zee ten Oosten van Harwich kreeg een vrachtboot van 3000 bi.t., die in een sterk beveiligd konvooi voer, zulke zware treffers, dat beide flanken opengereten werden. Bij een aanval op een konvooi el ders, beschadigden onze lichte gevechts vliegtuigen nog een vrachtschip van 8000 br.t. door het werpen van bommen. Een Duitsch oorlogsschip heeft de J3ritsche duikboot H 49 tot zinken gebracht. De vijand heeft geen vluchten boven- Duitsch gebied ondernomen. Een vijandelijk jachtvliegtuig werd in 'n luchtgeveoht neer geschoten. Twee eigen vliegtuigen worden vermist. Het stuka-eskader van luitenant:kolonel Hagen heeft sedert het begin van den oor log 210.000 br.t. vijandelijke scheepsruimte tot zinken gebracht en 306.500 br.t. zoo zwaar beschadigd en ten deele in brand ge schoten, dat men rekenin6 moet horden met de vernieling van" een derde dezer be schadigde scheepsruimte. Aan vijandelijke oorlogsschepen werden door het eskader vernield een monitor, vier torpedojagers, drie lichtschepen. Beschadigd werden zes kruisers, een luchtafweerkruiser en tien torpedojagers. DE GAULLE'S TROEPEN LANDEN BIJ LIBREVILLE Het Fransche ministerie van Koloniën heeft Zaterdagavond het volgende commu niqué gepubliceerd: „Na de onder de bekende omstandighe den mislukte ondernemingen van Dakar, plegen de ex-officieren De Gaulle en De Larminat een nieuwen aanslag op de Fran sche souvereiniteit. Gesteund door lichte Britsche zeestrijdkrachten, welke sinds eeni ge dagen ter hoogte van de kust van Ga- boen kruisen, zijn zij met hun troepen in de nabijheid van Libreville, dat zij te voren bombardeerden, tot een landing overge gaan. De verzekeringen, welke de gouverneur van Gaboen, Masson, heeft gegeven over de vastberadenheid der Franschen om zich tegon de opstandelingen te verdedigen, doen vermoeden, dat zich thans verbitterde ge vechten afspelen in dit deel van Equato riaal Afrika, dat tot nog toe aan alle pressie van de opstandelingen weerstand kon bie den. Deoperaties tegen Gaboen brengen dit ten Zuiden van den Equator gelegen Fransche gebied, waarvan de verbindingen met de buitenwereld thans verbroken zijn in een moeiiljke situatie". Tot zoover het officieele communiqué. EEN BLOEDBAD ONDER DE INBOORLINGEN Naar uit Vichy wordt gemeldt, heeft de vice-gouverneur van Equatoriaal Afrika, generaal Tetu, via Dakar in drie telegram men medegedeeld, dat de Engelschen on der de Fransche en inboorlingenbevolking van Libreville in Fransch Gabon door de beschieting met scheepvaart en door het bombardeerden ui vliegtuigen, dat onafge broken aanhield, tot dusverre éen vreese- lijk bloedbad aangericht hebben. Gene raal Tetu meldt, dat de stad Libreville on ophoudelijk werd gebombardeerd, dat tal rijke bommen midden in de stad neerkwa men, in het bijzonder in de omgeving van het hospitaal en ook op geringen afstand van het bisschoppelijk paleis. In den loop van een gevecht ter verdediging van de stad tegen de Engelsche troepen van de Gaulle en de Larminat hebben twee Fran sche officieren en verscheidene inboorlin- genschutters den dood gevonden. Een Fransche missionaris werd door een scheepsgranaat in stukken gereten. Generaal Tetu spreekt in één zijner telegrammen van de afschuwelijkheid van den aanval op weerlooze vrouwen en kinderen, die tenge volge van de Engelsche blokkade, die al wekenlang tegen Libreville was afgekon digd, zonder verzorging en zonder medica menten zijn en leven onder de ergste ont beringen en in angst en vreeze. De Gaulle en «*de Larminat zijn niet alleen verraders, zoo constateert Tetu, maar ook lafaards. Na dit eerste telegram, dat generaal Tetu aan den gouverneur-generaal in Dakar heeft gericht, zond hij eenige uren later een tweede, waarin hij mededeelde, dat het bombardement van Libreville voortgezet werd met een ongelooflijke barbarij en on- menschelijkheid. Talrijke vrouwen en kin deren, die in het gebouw der Katholieke Missie een toevlucht gezocht hadden, wer den bedolven onder de puinen van het door een granaat getroffen gebouw. Gelukkig werden slechts enkele personen gewond. Het hospitaal der stad werd opnieuw ge troffen en gedeeltelijk vernield. Aan den anderen kant bevestigt generaal Tetu, dat bij de verordening van Lambarene, dat door de rebellentroepen van de Gaulle se dert 19 October werd belegerd en met vliegtuigen en kanonnen werd gebombar deerd, de Fransche missionaris Talabarden door een granaatscherf is gedood. In een derde telegram deelt Tetu mede, dat de bisschop van Gabon, mgr. Tardy, by hem een démarche heeft ondernomen om hem zijn vrees en afsohuw ten aanzien van het barbaarsche bombardment op Li breville tot uidtrukking te brengen. „Maakt het Frankrijk en alle beschaafden naties bekend", verklaart de bisschop, „hoe schan delijk de Gaulle en de Larminat met steun van Engeland zich gedragen hebben" DE BRITSCHE LUCHTAANVAL OP MÜNCHEN In den nacht van 8 op 9 November heeft de Britsche luchtmacht aanvallen op Mün chen gedaan. Ofschoon belangrijk meer vliegtuigen deelnamen aan deze aanvallen da naan de vroegere vluchten naar Ber lijn, had ook deze actie geen groot succes. Er is slechts een onbeteekenende schade aangericht. Militaire gevolgen had de aan val in het geheel niet. Men kan het daarop ook niet gemunt hebben, want de Britsche luchtmacht had klaarblijkelijk alleen het doel, de feestelijke uren van het Duitsche volk in de hoofdstad der nationaal-socialis- tische beweging te verstoren. Dat plan is overigens volkomen mislukt. WEER ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN ZWITSERLAND De staf van het Zwitsersche leger deelt mede: In den nacht van 8 op 9 November is het Zwitsersche souvereine gebied meermalen door Engelsche vliegtuigen geschonden. Ge vlogen werd over de Juragrens in Z.O. rich ting. Het Zwitsersche afweergeschut heeft op verscheidene plaatsen het vuur op deze vliegtuigen geopend. Klaarblijkelijk staat deze overvlieging in verband met een aanval op Turijn, welke uit Italië wordt gemeld. In telegrammen uit Rome, wordt gemeld, dat nachtelijke aan vallen hebben plaats gehad op de bevolking van Apulie en Piemont. De bladen publicee- ren een lijst met de slachtoffers van de luchtaanvallen, die Engelsche vliegers op Turijn en Moncalieri gedaan hebben. Tot de tien dooden behooren twee oude lieden, een kind van zes jaar en drie vrouwen. De stukgoederen op de kaden langs de groote rivieren moesten in verband met den waterstand hoogerop gebracht worden, om ze tegen schade te vrij waren (Foto Pax-Holland)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 5