DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Problemen der melkvoorziening
Momentje
MAANDAG 4 NOVEMBER 1940
32ste Jaargang No. 9788
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
V Katholieke
jeugdorganisatie
Een oorlogswinst is zéker, dat de ge
meenschapsgedachte dieper is doorgedron
gen in de geesten, doelbewust is getreden
uit de studeerkamers, klare vormen is gaan
aannemen na een opstanding uit theore
tische bespiegelingen.
De gemeenschapsgedachte is b ij zonder
den katholieken lief en dierbaar, omdat
zijligt opgesloten in de katholieke
leer.
De katholieke leer over de naasten
liefde, de katholieke leer over „de g e-
meenschap der heiligen"
houdt ons met den grootsten klem en den
sterksten nadruk voor, dat wij, menschen,
onderling met elkaar zijn verbonden, el
kaar moeten helpen en steunen, met el
kaar moeten samenwerken, strevend naar
het goed, wat wij gemeenschappelijk moe
ten beoogen en gemeenschappelijk kunnen
bereiken.
Een oorlogswinst is zéker, dat het indi
vidualisme, zoowel in de nationale als in de
internationale verhoudingen, zal gaan be
lmoren tot het verleden, tot het verleden,
dat, hoe de omstandigheden ook zullen
worden, niet meer kan terugkeeren.
De gemeenschapsgedachte is zéker een
oorlogswinst, een oorlogswinst van over-
groote, van onschatbare waarde, als als
deze niet vervalt in overdrijvingen, die
haar gezondheid en schoonheid totaal kun
nen ondermijnen en misvormen.
Gemeenschapsgedachte kan vortreffe-
lijk samengaan, moet samengaan, om haar
kracht en schoonheid te behouden, met be
leven van eigen eerlijke, diepe, heilige
levens-overtuiging.
Wij wezen daarop ook Zaterdag, toen
wij schreven over de jeugdorganisatie.
Wij juichen toe, van ganscher harte, één
nationale jeugdorganisatie. Maar daarin,
in die êéne jeugdorganisatie, moet plaats
zij'n voor de opvoeding der jeugd naar eigen
godsdienstige beginselen. Een jeugd, waar
op het vaderland kan vertrouwen, óók in
tijden van nood, óók als er zware offers
worden gevraagd; een jeugd, waarop het
vaderland waarlijk trotsch kan zijn, omdat
die jeugd openbaart een vol-menschelijke
schoonheid, geestelijk en zedelijk, een bron
van blijde hoop en rotsvast vertrouwen
voor de toekomst zulk een jeugd kan
niet gevormd worden, als zij wordt weg
gerukt van wat in haar leven het merg is,
moet zijn: de godsdienst.
Omdat in de opvoeding de godsdienst als
de kern moet worden beschouwd zullen
de jeugdorganisaties, de jeugdgroepeerin-
gen op godsdiensWgen grondslag b 1 ij v e n
van groote en hooge waarde, ook in de toe
komst, hoe deze ook moge zijn.
In dezen en in den komenden tijd moeten
de katholieken, ouderen en jongeren,
jeugdleiders en jeugd-zelf doordrongen
zijn en blijven, diep doordrongen van de
beteekenis, van de onmisbaarheid der ka
tholieke jeugdorganisatie.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
DE JONGSTE BESLUITEN TEN
OPZICHTE VAN DE N.S.B.
De leider van Nationaal Front, Arnold
Meyer, zegt in zijn dagblad zijn meening
over de jongste besluiten inzake de W.A.
en de S.S. Van de N.S.B.
Hij schrijft:
„Vrijdag kon men in de ochtendbladen
lezen, dat de W.A. en de S.S. van de N.S.
B. door den Rijkscommissaris zijn goedge
keurd. Aan de goedkeuring is verbonden
het recht om marschen (optochten) te hou
den in alle plaatsen van Nederland zonder
nadere formaliteit, mits de marschformatie
niet meer omvat dan honderd man (zulks
volgens de Nederlandsche bladen, de
„Deutsche Zeitung" spréékt van tien
man).
De N.J.S. behoeft ook geen toestemming
meer voor optochten, zegt het „Nationale
Dagblad". Volgens de „Deutsche Zeitung"
heeft de Nationale Jeugd Storm" echter
geen verlof gekregen voor optochten.
Wij hopen, dat het bericht van de „Deut
sche Zeitung" de juiste lezing bevat. De
W.A. en de S.S. der N.S.B. passen echter
de in de Nederlandsche bladen verschenen
lezing in de practijk toe. En het is juist
die practijk. die ons doet hopen, dat de
„Deutsche Zeitung" gelijk heeft.
Het is juist de practische toepassing van
dit verkregen recht door de N.S.B.,-die in
strijd is met de bedoelingen van het door
den Rijkscommissaris gegeven verlof. Wij
Peulvruchten op den
bon
MET INGANG VAN 19 NOVEMBER
VERKOOP STOPGEZET
De secretaris-generaal, wnd. hoofd van
het departement van Landbouw en Vis-
scherij, deelt mede, dat met ingang van
4 November 1940, tot en met 18 Nocember
d.a.v., de verkoop en aflevering a'an den
consument voor alle soorten groene en
grauwe erwten en spiiterwten, capucijners,
witte boonen, bruine en andere soorten ge
kleurde boonen, zijn verboden.
Op 19 November 1940 neemt de distri
butie van peulvruchten een aanvang. Het
rantsoen zal bedragen A K.G. voor nader
vast te stellen perioden en verstrekt wor
den op nader aan te wijzen bonnen van
het algemeen distributiebonboekje.
Aanvankelijk zullen slechts groene erw
ten en spiiterwten en wellicht ook capu
cijners beschikbaar worden gesteld.
De detaillisten, die peulvruchten ver-
koopen, kunnen zich in de week van 4 tot
en met 8 November a.s. op de plaatselijke
distributiediensten wenden ter verkrijging
van voorschottoewijzingen.
Deze toewijzingen moeten zij 'onmiddel
lijk bij hun leveranciers inleveren, ten ein
de gedurende den spertijd de daarop .ver
melde hoeveelheden peulvruchten te ont
vangen.
De grossiers moeten, zoodra zij de toe
wijzingen van hun afnemers in hen be
zit hebben, de peulvx-uchten bij de groot
grossiers bestellen voor een aantal rant
soenen overeenkomende met de door hen
ontvangen toewijzingen. Zooals vermeld,
is één rantsoen A K.G.
De toewijzingen, welke de grossiers ont
vangen hebben, moeten zij niet naar den
groot-grossier doorzenden, doch tot nadere
aankondiging bewaren. Zij kunnen deze
derhalve voorloopig ook niet tegen verza-
meltoe wij zingen bij de distributiediensten
inwisselen.
Eén ei op bon 65
In aansluiting op hetgeen reeds met
betrekking tot de distributie van eieren is
gepubliceerd,, wordt medegedeeld, dat ge
durende het tijdvak van 4 tot en met 10
November a.s. de met „65" genummerde
bon van het algemeen distributiebon
boekje recht geeft op het koopen van één
ei. De bonnen, welke 10 November a.s.
nog niet gebruikt zijn, blijven voorts nog
tot en met 17 November a.s. geldig.
vernamen namelijk, dat dit verlof voor het
houden van optochten geenszins mag be
schouwd worden als het begin van een
oogluikend 'toegestane machtsovername en
óók niet als een maatregel, die uitsluitend
de N.S.B. de middelen zou moeten ver
schaffen, om alle dragers van de nieuwe
idee tot zich te trekken. Het is bijvoor
beeld niet zoo. dat met dit verlof aan de
N.S.B. het recht werd gegeven straten af
te sluiten, als een soort politie op te treden
of zich* de bevoegdheden van de officieele
orde-autoriteiten aan te matigen.
De bedoeling is eerder de N.S.B. ruimere
gelegenheid te geven haar aanhangers in
een geest van tucht en discipline op te
voeden.
Wij hebben den indruk, dat de N.S.B.-
formaties zich van den juisten omvang van
hun nieuwe rechten niet bewust zijn. Onze
constatatie is niet beïnvloed door politieke
naijver, maar baseert zich op de feiten, die
een ieder heeft kunnen constateeren. Die
formaties bewezen althans dezen eersten
dag, dat het hun aan de noodige opvoeding
en zelfbeheersching ontbreekt om een ge
past gebruik van deze rechten te maken.
Wij hopen, dat de N.S.B. tot het inzicht zal
komen, dat ieder recht zijn grenzen heeft
en dat grootere rechten grootere plichten
met zich' meebrengen.
Wij hebben de stellige verwachting, dat
ook wij binnenkort over onze eigen forma
ties zullen mogen beschikken. Niet om
hiermede de W.A. of S.S. van de N.S.B. te
bestrijden, noch om hiermede in welk op
zicht ook in de bevoegdheden van de orde
bewaarders te treden, maar uitsluitend om
onze menschen in den nieuwen geest van
tucht en discipline verder te'kunnen op
voeden. Onze formaties zouden zeker niet
buiten de hier weergegevene bedoelingen
treden. Trouwens onze formaties zijn
grootgebracht in een ininge liefde voor het
eigen volk!
Dat is juist wat wij de N.S.B. verwijten.
Zij mist de liefde! Zij werd vóór 15 Mei
vervolgd en hield daarvan wraakgevoelens
over. Wij werden stellig erger vervolgd
dan zij, maar geen vervolging kan in ons
hart de liefde voor den volksgenoot, te
vens voor den volksgenoot en politieken
tegenstander smoren.
Wederom schijht de N.S.B. bij het ge
bruik maken van de aan haar toegekende
nieuwe rechten geleid te worden door min
derwaardige gevoelens. Wanneer zij deze
gevoelens niet te boven kan komen zal ze
nimmer er in slagen het volk te winnen.
Ze zal het volk steeds sterker van zich ver
vreemden.
O, blinde N.S.B."
IN HET WESTEN DES LANDS IS DE
PRODUCTIE NIET VOLDOENDE.
Eea der vraagstukken, welke in den
laatsten tijd in het brandpunt'der belang
stelling staan, is wel de melkvoorziening
van het Westen van ons land met de daar
mede samenhangende vraagstukken, zooals
de prijsregeling, het beschikbaar zijn van
voldoende hoeveelheden enz.
Hoezeer dit laatste een vraagstuk is waar
aan de volle aandacht moet worden be
steed, wordt wel geillustreerd door de cij
fers der consumptie in het z.g. „wettelijk
gebied", d.w.z. het gebied, waarin de Al-
gemeene vereeniging voor Melkvoorziening
regelend optreedt. Dit gebied ligt ongeveer
binnen de lijn Beverwijk, Zaandam, Hil
versum, Amersfoort, Utrecht. Dordrecht,
Hellevoetsluis en omvat ongeveer 3 A mil-
lioen inwoners. Per jaar wordt in dit ge
bied ongeveer verbruikt 425 millioen liter
melk voor de consumptie, 50 millioen liter
voor melkproducten (waarmede hier niet
is bedoeld boter en kaas) en 15 millioen
liter voor melkbrood. Vooral door de jong
ste maatregelen is hét vraagstuk zeer ac
tueel geworden.
In dit verband vond het A.N.P. den voor
zitter van de Algemeene vereeniging voor
Melkvoorziening, den heer G. J. Blink, be
reid, een overzicht te geven van het werk
en de bedoelingen van de A. V. M.
Prijs en kwaliteit.
De heer Blink stelde op den voor
grond, dat het doel van de A. V. M. is
de opbouw in samenwerking met de
Consumptie-Melk-Centrale van een be
hoorlijk productie- en distributieappa
raat, waardoor de consument voorzien
wordt van eerste kwaliteit melk en de
veehouder een behoorlijken prijs voor
zijn product krijgt. Hiertoe zijn reeds
vele maatregelen genomen, die dan ook
hun nut reeds heben bewezen. Door de
controle, welke door de A. V. M. en de
C. M. C. wordt uitgeoefend op veehou
ders en melkhandelaren, is de kwali
teit van de melk in de laatste jaren
zeer verbeterd er ,v,,?n-kan zeggen, dat
het publiek thans melk koopt, die kwa
litatief en hygiënisch op een zoo hoog
mogelijk peil staat en tegen een prijs
welke economisch is verantwoord.
De A. V. M.., welke uit den crisisnood is
geboren, vond tweeërlei arbeid, n.l. crisis-
werk, de regeling van de prijzen, en op-
bouwenden arbeid, het brengen van de
melk op hooger peil. Dank zij de ordenende
bevoegdheid kon de A. V. M. in beide op
zichten zeer goed werk doen, waarvan de
resultaten duidelijk te constateeren zijn.
Aan de boeren wordt een premie gegeven
voor melk van betere kwaliteit, waarbij
gelet wordt op de zindelijkheid, gezond
heidstoestand van den veestapel, enz. Iedere
boer, die is aangesloten, is verplicht mede
te werken aan de t.b.c.-bestrijding, waarbij
wederom een premie wordt gegeven indien
deze resultaat heeft. Deze arbeid werd ooi-
uitgestrekt tot den melkhandel, waar
eischen werden gesteld inzake materiaal, de
verzorging daarvan, de winkels, de bewa
ring van melk, koelgelegenheid, enz. Ook
op dit gebied is in de jaren die achter ons-
liggen een enorme verbetering te consta
teeren.
Productie onvoldoende.
Een zeer belangrijke vraag is echter: hoe
komen wij aan een voldoende hoeveelheid
melk. In normale tijden is dit al een moei
lijk probleem. In den zomer wordt meer
melk geproduceerd dan in den winter. De
consumptie gaat echter door, zoodat ook in
den winter een voldoende hoeveelheid be
schikbaar moet zijn. Wanneer dan ook een
boer zijn productie 's winters handhaaft
wordt hem hiervoor een premie gegeven.
Het zoü natuurlijk mogelijk zijn, in andere
districten groote hoeveelheden melk aan
te koopen, doch dit ontmoet weer groote
bezwaren, o.a. voor de industrieën in die
districten. Bovendien komen de momen
teel zeer hooge vervoerkosten hierbij in het
geding, zoodat het voordeeliger is, een pre
mie toe te kennen.
Desondanks is thans de productie in
het „wettelijk gebied" niet voldoende
voor de consumptie, zoodat het nood
zakelijk is, bij te koopen in andere stre
ken van ons land.
De bevolking van dit gebied, waarin
o.a. Amsterdam, Haarlem, Den Haag.
Utrecht en Rotterdam liggen, is zóó
groot, dat de productie niet in de be
hoeften kan voorzien.
Met den aankoop en aanvoer zijn
hooge kosten gemoeid, vandaar de
hoogere prijzen in vergelijking met
elders, welke dus niet te wijten zijn
aan den tusschenhandel, zooals opper
vlakkige beoordeelaars dikwijls mee-
nen. Integendeel, ook de tusschenhan
del maakt moeilijke tijden door in ver
band met de op het oogenblik sterk ge-
stegen kosten.
Dit alles zijn moeilijkeden, waarvan het
groote publiek weinig beseft, doch de ar
beid, die in het belang der volksgezondheid
op dit terrein is verricht, geeft de beste
waarborgen voor de toekomst. De A. V. M..
in April 1938 opgericht, te zamen met de
Consumptie-Melk-Centrale, heeft de con
trole op ongeveer 12.000 boeren en 8.000
melkhandelaren. Deze krijgen waardevolle
adviezen voor hun bedrijven, terwijl zeer
veel wordt gedaan op het gebied van on
derwijs (cursussen) in melkhygiëne, e.d.
De komende regeling, waarbij het vetge
halte van de melk wordt teruggebracht tot
2 A procent, schept voor het bedrijf nieu
we moeilijkheden. De belangen van de be
drijfsgroepen moeten niet onnoodig worden
geschaad, hoewel niet te voorkomen zal
zijn, dat bedrijven zich op anderen voet
moeten instellen. Gezien echter in het licht
van hetgeen de A. V. M. reeds heeft be
reikt, mag vol vertrouwen de doorvoering
van dezen maatregel worden tegemoetge-
zien.
BENOEMINGEN IN HET BISDOM
HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft benoemd:
tot Professor aan het Philosophicum te
Warmond den Weleerw. Zeergel. heer
dr. J. G. W. Willebrands;
tot Kapelaan te Amsterdam (Begijnhof)
den Weleerw. heer M. J. Wenners, voor
heen student te Rome;
tot Kapelaan te Amsterdam (O. L.
Vrouw van Alt. Bijstand) den Weleerw.
heer J. Verhaar;
tot Kapelaan te Voorburg (H. Martinus)
den Weleerw. heer A. Th. van der Burg;
tot Kapelaan te Obdam den Weleerw.
heer J. M. Th. Reiber;
tot Kapelaan te Langeraar den Wel
eerw heer C. J. A. Schoonderwoerd;
tot Kapelaan te Warmenhui?en den WpI-
eerw. heer B. D. Koopen, thans Kapelaan
te Goes;
tot Kapelaan te Gouda (O. L. Vrouw
Hem.) den Weleerw. heer F. P. J. Boel-
rijk;
tot Kapelaan te Bergen den Weleerw.
heer J. G. Louter, voorheen student te
Rome;
tot Kapelaan te 's Gravenhage (H. Li-
duina) den Weleerw. heer W. J. Dekleer-
maeker;
tot Kapelaan te Schoonhoven den Wel
eerw. heer C. W. Thomas;
tot Kapelaan te Bovenkerk den Weleerw.
heer J. L. H. van Vliet;
tot Kapelaan te Noorden den Wel
eerw. heer C. J. Berkhout, thans Kapelaan
te Noordwijkerhout (Mariagesticht).
KOFFIE- EN THEE-SURROGATEN
VERGUNNING VEREISCHT
De secretaris-generaal, wnd. hoofd van
het departement van Landbouw en Vis-
scher, deelt mede, dat het bereiden, ver
handelen, vervreemden, afleveren en ver
voeren van thee- en koffie-surrogaten door
producenten van deze artikelen verboden
is, tenzij daarvoor schriftelijk toestem
ming van de Nederlandsche Meelcentrale
is verkregen.
Al degenen, die zich met liet bereiden
van koffie- en thee-surrogaten bezighou
den, zijn derhalve verplicht, de noodige
vergunning bij de Nederlandsche Meel
centrale aan te vragen.
Er wordt de aandacht op gevestigd
dat vóór het bex~eiden en afleveren van
koffie- en thee-surrogaten en -extract
thans twee vex-gunningen zijn vereischt
n.l. die op grond van het koffie- en thee-
besluit ingevolge de Wax-enwet en de
vorengenoemde vergunning, te verleenen
door de Nederlandsche Meelcentx-ale.
N. Z. II. R. M. BRACHT EEN RECORD.
In October werden 31 man gered.
Hoewel het gedurende de maand October
rustig weer was, zijn de reddingbooten der
N.Z.H.R.M. toch herhaalde malen in actie
geweest om te trachten opvarenden van
vaartuigen en vliegtuigen, welke voor of
op onze kust in nood verkeerden, te red
den.
In totaal werden 31 man behouden tan
v/al gebracht.
Het totale aantal geredden over het jaar
1940 is thans gestegen tot 152, hetgeen een
record beteekent, aangezien sedert de op
richting der N.Z.H.R.M. in 1824 het aan
tal geredden op 1 November nog nimmer
hooger is geweest dan 149.
GEBODEN
Onze Lieve Heer heeft ons 10 ge
boden gegeven en het is voor ons,
zwakke stervelingen als wij zijn, al
een heel karwei daar behoorlijk tus-
schen door te laveex-en zonder je
eksteroogen of je neus te stooten.
Maar sindsdien zijn er nog heel wat
wetten en geboden bijgekomen, die
des te moeilijker te onderhouden zijn,
naai-mate opvolgende wijze regeerin-
gen daarin weer veranderingen meen
den te moeten aanbrengen. En den
laatsten tijd is dat i-eeds bestaande
aantal met zooveel nieuwe geboden
uitgebreid, dat het niet veel moeite
zou kosten nog vijf en negentig 10 ge
boden samen te stellen.
Nu zijn er voorvarende uitgevers,
die zich aan de nieuwe toestanden
hebben gespiegeld en een tijdschrift
het licht hebben doen zien, waarin
alles wat wij thans al zoo aan ge- en
verboden rijk zijn trouw wordt ge-
memoreei'd.
Het lijkt mij echter dienstiger al
deze zoo kort mogelijk na elkaar op
te sommen. Op de wijze van de 10 ge
boden. Wellic bben wij dan kans,
dat wij er i komen. Aldus bij
voorbeeld:
Gij zult niet naar vx-eemde zenders
luistei"en.
Weest indachtig, dat gij de benzine
heiligt.
Eert uw bonnen, opdat gij iets lan
ger zult leven op aax-de.
Gij zult geen illegale varkens
slachten.
Gij zult geen vette winterjas in
leveren.
Gij zult geen onwettige anthraciet
begeei'en.
Gij zultgij zult...., gij
zult.... wie zal het ons kwalijk ne
men,. als wij de kluts wel eens kwijt
raken?
V.
PROV. WEGENAANLEG IN
ZUID-HOLLAND.
Op de begi'ooting der Provincie Zuid-
Holland zijn de volgende bedragen uitge
trokken voor den aarxleg en verbetering
der secundaire wegen:
Achter iederen weg is het bedrag ver
meld, dat daaraan naar verwachting in de
naaste toekomst verwerkt zal worden:
weg van den nieuwen Rijksweg Oegst-
g e e s t-H aarlemmermeerpol-
d e r over Sassenheim naar Noordwijker
hout /82.300.:
weg Oegstgees t-w e g Wassenaar-
Noordhollandsche grens-Nieuwen Vinke-
weg 100.000.
weg Leiden (Spanjaardsbrug)-Rijpwe-
tering-Nieuwe Wetering-O ude Wete
ring ƒ5000.
weg Leider dor p-A a r d a m
ƒ261.000.—
weg R ij n b r u g-Alphen-Rijnsatex"wou-
de-H a arlemmer meer polder
ƒ475.000.—;
weg R ij n b x' u g-Papenveer-Nieuwveen
(langs de Oostzijde van het Aarkanaal)
178.500.—;
weg Oostzijde Aarkan aa 1-Nieuw-
koop-Nieuwveen ƒ290.000.
weg R ij s w ij k-d e Vink, met zijtak
ken naar den Deijl en de Lammebrug
244.500.—;
weg Zoetermeer-Leiden 170.475;
weg Delf t-Z egwaart f 50.000.
weg Hillegersberg-Kruisweg-Benthuizen,
Hazerswoud e-Hooge Rijndijk, met zij
tak naar Boskoop ƒ70.890.
weg Gouda-B o s k o o p-Gouwsluis-0 ost-
zijde Aarkanaal 718.690.
aanleg en verbetering van den weg
Scheveninge n-Wassenaar-Noordwijk-
N o o r d-H ollandsche gr en s
1.000.000
VAARWEG AMSTERDA.M—ROTTERDAM
Voor verbetering van den vaarweg Am
sterdamGoudaRotterdam wordt op de
provinciale begrooting uitgetrokken
440.000.—;
a. vernieuwing van de brug te 's Mole-
naarsbrug ƒ80.000.
b. bouw van een nieuwe brug te W o u-
brug ge ƒ200.000.
c. verbouwen van de Mallegatsluis
160.000.—.