TRIANON Eac'&aftmg^ Qxviot ia wvceöt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Russische steunpunten in Roemenië Ernstige spanning Ankara- Moskou Momentje ZATERDAG 26 OCTOBER 1940 32ste Jaargang No. 9782 S)e Geid&^ieSoii/fca/ttt Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. Gin 103003. Postbus 11. Dit nummer bestaal alt vl]i bladen, w.o. geïllustreerd Zondagsblad. V Christus-Koning Morgen is 't het feest van Christus- Koning. „Zijn macht is een eeuwige macht, die niet zal worden ontnomen; en Zijn heer schappij eene, die niet zal vergaan. Alleluia". Zang uit de Graduale van de Mis voor morgen. En in deze enkele woorden uit den Bijbel staat vóór ons de machtige troost bron in al ons menschelijk lijden en vree zen: Gods heerschappij is eeuwig! En ééns zal 't geschieden, waarnaar wij allen zoo verlangen: Christus zal worden erkend door allen! „En aanbidden zullen Hem ai de ko ningen der aarde; alle volkeren zullen Hem dienen. Alleluia Alleluia". Uit dezelfde Graduale. En dat God niet lang wachte met de menschheid dezen rijken zegen en alles- overtreffende weldaad te schenken dat smeeken wij morgen in het Stilgebed der Mis: „Wij biedei. U, Heer, het Slachtoffer voor de verzoening der menschen aan; geef, smeeken wij, dat Hij, dien wij door de hier aanwezige offergave aan U op dragen, aan alle volkeren de gaven van eenheid en vrede verleene, Jesus Chris tus, uw Zoon, onze Heer, Die met U leeft en heerscht". De gaven van eenheid en vrede.Deze gaven zullen in overstelpenden rijkdom aanwezig zijn, als op de wereld zal heer- schen „het Koninkrijk der waarheid en des levens; het Koninkrijk der heiligheid en der genade; het Koninkrijk der gerechtig heid, der liefde en des vredes" (woorden uit de Praefatie). Als wij allen ernstig zouden trachten, dat Koninkrijk in ons te vestigen wat zouden wij, ondanks alles, gelukkig kun nen zijn, en hoe zou dat het allervrucht baarste gebed zijn om van God te verkrij- verkrijgen den wereld-vrede, waarnaar de menschheid smacht. En wij zullen ook na den dag van mor gen niet vergeten het „gebed" uit de Mis op het feest van Christus-Koning. „Almachtige, eeuwige God, Die in uw geliefden Zoon, den Koning van het heelal, alles hebt willen herstellen, ver leen goedgunstig, dat al de volkeren- families, door de zonde gewond en ver deeld, aan zijn allerzoetste heerschap- pij mogen onderworpen worden! Naar een nieuwe maalscSiappij *t Zou vervelend kunnen worden, als 't te dikwijls wordt herhaald. Maar tóch wil len we 't er nog 'n keer op wagen, om een reden, dien wij straks zullen noemen. Wij herhalen: een corporatieve maat schappij, een gebonden economie en so ciale ordening, een bedrijfswetgeving door speciaal op elk der verscheiden: terreinen deskundige personen wij hebben dit alles al zoo lang gewenscht. En nu citeeren we uit een artikel in de „Maasbode": „Reeds in 1919 verklaarde de katho lieke minister van arbeid bij de ver dediging van zijn groote arbeidswet, welke o.m. den acht-uren-dag bracht, dat hij hoopte, dat dit de laatste keer' was, dat een Nederlandsche Regeering met een dergelijke, het sociale leven re gelende wet zou moeten komen. Naar zijn meening was een dergelijke wet geving, hoewel toe nog noodzakelijk, toch in den grond fout, daar deze rege lingen veeleer en veel beter zouden moeten worden getroffen door publiek rechtelijke organen in de maatschappij, door corporaties. En toen hem enkele jaren later in de Eerste Kamer gevraagd werd, waarom hij niet kwam met »een wetgeving, waardoor deze corporaties werden ingevoerd, was zijn verstandig antwoord, dat de Staat deze organen niet levenskrachtig kon scheppen, maar dat de wil tot hun vorming uit het maatschappelijk leven zelf moest op komen. De Staat moest dezer, groei be vorderen en stimuleeren, en, zoo ze ont staan was, consolideeren en erkennen. En stelselmatig werkte hij er byv. Toegang Kampioenen /liet fcsen van den Vijver eiken leef tij d in de sociale verzekeringen toe mee, dat bedrijfsorganen niet staatsorga nen met de uitvoering dezer wetten zouden belast worden. Het eerste spre kende voorbeeld hiervan was de land- bouwongevallenwet-1922. Zoo zouden wij kunnen doorgaan". De reden, waarom wij hierover nog 'ns willen schrijven? Wij zijn het met wat de „Maasbode" schrijft volkomen eens maar met één, niet onbelangrijke restrictie. In tegenstelling met de „Maasbode" mee- nen wij, dat wij in het verleden wat het hier besproken vraagstuk betreft i* geduldig hebben willen wachten op een groei van onder af. Zeker de wetten maken niet de zeden. Als in het volk 0,0 procent eenige sympa thie heeft voor een bepaalden maatregel, dan kan een wet de in een bepaald ge val vereischte of gewenschte sympathie niet- in 60 procent van de bevolking op wekken. Maar: als b.v. in het volk 40 pro cent rijp is voor een bepaalden maatregel, dan kan een wet, die dezen maatregel in voert, van die 40 procent wel 60 procent maken. Dat is zeker niet uitgesloten. Wij moeten het midden houden, het mid den tusschen die akelige en nare de lezer voege er nog 'n paar dergelijke adjectieven by critiek op al wat in het verleden ligt, eenerzyds, en tusschen een zelf-verblinding voor de in het verleden door óns gemaakte fouten, anderzijds. Een feit is, naar onze overtuiging, dat wij in het verleden wel wat traag zijn geweest niet altijd en niet onder alle opzichten, maar toch zeker in de hier bedoelde kwes tie met het dóórzetten van wat wy klaar inzagen als goed en gewenscht voor de maatschappy. Zélf schryft de „Maasbode", en zeer te recht: „Al was men er van liberale zijde doof en blind voor, sinds tientallen jaren was ook in ons volk een duidelijke, steeds sterker geprononceerde, kentering in anti-liberale richting merkbaar". De wetgever had niet behoeven te wach ten op den dag, waarop die kentering zou zyn geworden een duidelijken uitgesproken wil. Dat heeft de wetgever blijkens talrijke sociale maatregelen ook herhaaldelijk fei telijk niet gedaan. Wat betreft de corpo ratieve ordening echter wèL RUSSISCHE OFFICIEREN TE BOEKAREST In Boekarest, meldt Transkontinent Press, zijn zes hoogere Sovjet Russische officieren aangekomen. Er verluidt, dat zij met de Roemeensche regeering onderhandelingen zullen openen over het gebruik van de steunpunten voor de vloot aan de Roemeen sche Zwarte Zeekust door de Russische Zwarte Zeevloot. Deze onderhandelingen zouden betrek king hebben op Constantsa of op de nieuwe haven aan het meer van Taschau. In Vaticaanstad wordt vernomen, dat in verband met den steeds ernstiger worden den toestand op den Balkan de apostoli sche nuntius in Bulgarije aan Z. H. den Paus heeft medegedeeld, dat de Turksch- Russische betrekkingen een zoodanig sta dium van verscherping hebben bereikt, dat ieder oogenblik een openlijke breuk ver wacht kan worden. MET MEVR. LUPESCÜ EN URDAREANU WORDEN ZIJ NAAR ROEMENIë TERUGGESTUURD? Naar Associated Press uit Sevilla meldt, zijn ex-koning Carol en mevrouw Lupescu op 23 October gearresteerd. De mogelijk heid bestaat, dat zij naar Roemenië terug gestuurd worden. De vroegere hofmaar schalk Urdareanu, die ex-koning Carol en mevrouw Lupescu in ballingschap verge zelde, werd eveneens gearresteerd. De po litie heeft ex-koning Carol, mevrouw Lu pescu en Urdareanu medegedeeld, dat zij naar Granada zullen worden overgebracht totdat het geval opgehelderd is. Gemeld wordt, dat ex-koning Carol voor bereidingen had getroffen om zich naar de Vereenigde Staten te begeven en dat hy dikwijls telefoongesprekken voerde met Lissabon. Alle drie schenen verrast, toen de politie hun de plotselinge verandering in hun lot mededeelde. Toen Urdareanu over zijn toe stand werd ingelicht, hief hij bevend zyn handen omhoog en riep stokk,end: „Zij zul len mij dooden, wanneer wij naar Roemenië teruggestuurd worden" De commissaris van politie heeft het ge zelschap een hotel aangewezen. Door de half geopend deur luisterde mevrouw Lu pescu naar het gesprek, dat gevoerd werd. Urdareanu zag er verslagen uit. „Zijne ma jesteit moet het weten", zeide hij. Hy begaf zich daarop, gevolgd door den commissaris van politie, naar ex-koning Carol. Gemeld wordt, dat de koning zyn verbazing wist te verbergen. Hij zeide: „Mag ik u vragen, EX-KONING CAROL. Foto-archief Leidsche Crt. wie of u deze bevelen heeft gegeven? De commissaris van politie antwoordde: „Wie zijn uw superieuren?" Carol scheen terneergeslagen, doch zyn toestand verbeterde, toen hy kort daarop een bezoek bracht aan den civielen gouver- nuer, die hem mededeelde, dat hij en zyn gevolg Zaterdag naar Granada zouden ver trekken. Wat en hoe bij inkwartiering wordt vergoed De secretaris-generaal van het departe ment van binnenlandsche zaken heeft aan de burgemeesters eer circulaire doen toe komen, waarin hy, naar aanleiding van hem ter zake gestelde vragen, in overleg mét den hoofdintendant, toegevoegd aan den weermachtsbevelhebber in Nederland, ten aanzien van de toepassing van de ver ordening van den rijkscommissaris no. 50/ 1940, voor zoover het inkwartiering by par ticulieren betreft, het volgende mede deelt: De kosten voor gebruik van electriciteit worden niet afzonderlijk vergoed. Deze dienen uit de inkwartieringsvergoedingen te worden bestreden. Indien echter een werkkamer gedurende den nacht in gebruik is, waardoor veel licht wordt gebrand, wordt een vergoeding van ƒ0.10 per nacht toegestaan, welk be drag tegelijk met de inkwartieringsver- goeding wordt verrekend. Bij het gebruik van electriciteit voor an dere doeleinden, den verlichting worden de kosten van den verbruikten stroom be taald: door den commandant van het be treffende legeronderdeel. Voor het gebruik van een badkamer kan 0.25 per bad in rekening worden ge bracht, welk bedrag contant door den kwartiememer aan den kwartiergever moet worden betaald. Voor het gebruik van telefoon moeten de gesprekken contant door den kwartier- nemer aan den kwartiergever worden be taald; hiervoor mag niet meer worden be rekend, dan de prys van het gesprek be draagt Voor het gebruik van linnen wordt geen vergoeding toegekend, de kosten, die aan dit gebruik zyn verbonden, moeten uit de inkwartieringsvergoedingen worden be streden. Voor het gebruik van een garage voor het stallen van één of meer rijwielen wordt geen vergoeding verléènd. Indien echter ten behoeve van de Duit se he weermacht rywielen worden onder gebracht bij een rywielstailing, die als be- dryf gehouden -wordt, mag voor deze stal ling, die als r-verrichtingen wordt be schouwd, een bedrag van 0,02 per rywiel en per etmaal in rekening worden ge bracht. Voor de stalling van een auto bedraagt de vergoeding 0.10 per etmaal hieronder dient te worden verstaan, dat bij inkwar tiering van een militair met auto, voor de stalling van die auto een afzonderlijke vergoeding van 0.10 wordt toegekend, op dezelfde wijze als dit is 'bepaald voor de inkwartiering van een militair met paard. De verrekening heeft tegelyk met de ii>- kwartieringsvergoeding plaats. Blykens par. 2., tweede lid, van de ver ordening van den rijkscommissaris no. 50/ 1940 worden na de vordering van het kwartier door den kwartiernemer op het inkwartierinigsbiljet de verschillende ge gevens ingevuld, welke voor de uitbetaling der vergoeding benoodigd zijn. Hieruit zou de gevolgtrekking kunnen worden ge maakt, dat de betaling niet eer zal kunnen plaats vinden, dan wanneer de inkwartie ring geheel zal zyn geëindigd. In gevallen, waarin deze zioh over langeren tijd uit strekt, b.v. over eënige achtereenvolgende maanden, zou het voor de kwartiergevers bezwaarlijk kunnen- zyn tot zoolang op de hun -toekomende vergoeding te wachten, aangezien zij de extra-uitgaven, die iedere inkwartiering toch ongetwyfeld met zich mede brengt, regelmatig moeten betalen. Teneinde aan deze bezwaren tege moet te komen is door den hoofd intendant, toegevoegd aan den weer- machtsbcvelhcbber in Nederland, be paald, dat het inkwartieringsbiljet maandelijks door de kwartiergevers bij den bevoegden burgemeester kan worden ingelost, zoodat thans door de gemeente, voor zoover zulks nog niet geschiedde, maandelijks het bedrag kan worden vergoed, dat de kwartier gever wegens gevorderd kwartier toe komt. Aangezien blijkens het vierde lid van genoemde paragraaf de door de gemeenten uitgegeven kwartiergelden door het be voegde plaatselyke commando slechts wor den vergoed op vertoon van de betreffen de inkwartieririgsbi'Jctten, hetgeen toy voortgezette inkwartiering niet mogelyk zou zijn, omdat deze 'bescheiden in het be zit van den kwartiergever dienen te bly- ven, is thans beslist, dat by inkwartierin gen van langeren duur dan één maand, op verzoek van den kwartiergever voor den ortskommandant maandelyks nieiuwe inkwartierirugsbiljertten aam dezen zullen worden afgegeven. Aan de hand van deze inkwartierinigsbiljetten worden dan de 'kwartiergelden' door de gemeente maan delyks vergoed. Toepassing vestigingswet banketbakkerij Blijkens een beschikking van den se cretaris-generaal van het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart betref fende de uitvoering van de Vestigingswet kleinbedrijf 1937 is het verboden een in richting, bestemd of mede bestemd voor de uitoefening van het banketbakkersbe- dryf, voorzoover die uitoefening betreft, te vestigen zonder vergunning van den secre taris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van Handel, Nyverheid en Scheepvaart. Onder de uitoefening van het banketbak- kersbedryf wordt voor de toepassing van deze beschikking verstaan: a. Het ten behoeve van het publiek ver vaardigen van: 1. groot of klein gebak, als taarten, taartjes, koekjes, petit-fours en banket; 2. schuim-, slagroom-, suiker- of dra- gantwerk; 3. fondant, borstplaat, chocolade of mar sepein; 4. ragout werk; b. Het ten behoeve van het publiek ver vaardigen, gepaard gaande met den ver koop aan het publiek, van producten, als onder a genoemd, behoudens indien deze uitsluitend of in hoofdzaak bestemd zijn voor verbruik ter plaatse van dien ver koop. BOVENHUIS AFVAL Wy moeten gaan sparen. Neen, geen levensmiddelen of geld. De waarde daarvan is al te zeer afhankelyk van andere factoren als daar zyn een politieke barometer en een yskast. Wij gaan nu andere dingen sparen. By ons komt nu iederen dag een man aan de deur, die zich de schille- boer noemt Waaraan deze woord combinatie is te danken ontgaat my, omdat na hem de lorrenboer komt en lorren niet van dezelfde afkomst zijn als aardappelen. En nu verwacht ik binnenkort de blikboer, de yzerboer, de lekke luierboer, de papierboer en de eierdoppenboer. Wy gaan sparen en sorteeren. In tyden van welvaart konden wy het ons permiteeren een lekke pan, een sardineblikje, wat oude vodden en vetvry papier met het verachtelyk gebaar van uitgestrekte handen weg te gooien. En dat ging dan allemaal in een en dezelfde em mer. Nu gebeurt dat niet meer. Nu wordt er gesorteerd. En er staat nu in mijn keuken een kistje voor de aardappelschillen en een voor de appelschillen maar ik heb kans, dat dit laatste binnenkort vry komt. Dan doe ik daarin de eierdoppen, die nu provisorisch in een waschteil zyn op geborgen. Daarnaast staan nog een emmer voor de leege blikjes, een voor de papiertjes van de roomboter en een kist voor de vodden. Wy kunnen er nu zelf niet meer by en koken op zolder. Maar de organi satie van ons afval is in orde. Dat moet trouwens wel, als je op een bovenhuis woont. Het betreden van Zeeland HET VERSTREKKEN VAN UITZONDERINGSVERGUNNINGEN Officieel wordt medegedeeld: Het is den laatsten tijd herhaaldelyk voorgekomen, dat ingezetenen van de meer Noordelijk gelegen provinciën, die door Zeeland willen reizen, in Roozendaal aan komen zonder in het bezit te zyn van de uitzonderingsvergunning voor het betreden der Zeeuwsche eilanden. Om in de provincie Zeeland te mogen komen, dient men een verzoek tot het ontvangen van een vergunning te richten tot de burgemeesters van die gemeenten, in welke men moet zijn. Deze verzoeken worden na toetsing op de noodzakelykheid van het bezoek en nadat de burgemeesters hun standpunt te dien opzichte hebben bepaald, gezonden naar den bevoegden stafofficier, gedetacheerd by den vertegenwoordiger van den Ryks- commissaris, die opnieuw het verzoek zal toetsen en de vergunning uitreikt. In het verzoek, dat men tot de bur gemeesters richt, moeten zyn vermeld: voor- en familienaam van den ver zoeker, beroep, woonplaats en woon adres, datum en plaats van geboorte, bovendien de reden, waarom men naar Zeeland wil en de duur van het ver- blijf aldaar. Personen, die den voorgeschreven weg niet bewandelen en zich desondanks in het ontruimde gebied bewegen, worden zonder nader onderzoek onmiddellyk gedwongen, de eilanden te verlaten en moeten naar huis terugreizen. Aanvragen voor het verkrygen van een uitzonderingsvergunning, welke aan ande re takken van dienst gericht worden, kun nen niet in behandeling worden genomen. DE BOMMEN OP DE FABRIEK TE PUTTERSHOEK. Nader kan ten aanzien van de giste ren te Puttershoek gevallen bommen worden gemeld, dat een aantal voltref fers de fabrieksgebouwen trof, waar door brand ontstond en vele perso nen gedood werden. Het aantal dooden, dat reeds gebor gen kon worden, bedraagt thans vier en twintig, terwyl eenige zwaar ge wonden naar het ziekenhuis te Dord recht zyn overgebracht. De vele licht gewonden werden ter plaatse verbon den. Hierin hadden behalve de plaatse lijke geneesheeren dr. Hes en ook zr. Oostinga en de geneeskundige diensten uit Rotterdam en Dordrecht een werk zaam aandeel. De brand werd door de brandweer uit Puttershoek, welke nog eerder dan de fabrieksspuit water gaf, met assistentie van die van 's Graven deel en Dordrecht gebluscht. De Rot- terdamsche en Zwijndrechtsche brtmd- weer waren ook spoedig aanwezig, maar behoefden geen hulp te verlee- nen, De meeste slachtoffers kwamen van elders. In totaal werden zeventien bommen geworpen, waarvan tien op de fabriek. De verslagenheid is groot.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1