Burgerlijke Stand
Academienieuws
KERKNIEUWS
Laatste berichten
Noodlottige botsing
tusschen autobus
en trein
MARKTBERICHTEN
WOENSDAG 16 OCTOBER 1940
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 3
MIJ. DEB NED. LETTERKUNDE.
In de maandelijksche vergadering der
Maatschappij der Nederlandsche Letter
kunde heeft dr. G. Stuiveling een voor
dracht gehouden over: „De authentieke
handschriften van Perk's Mathilde-Krans".
Bij den dood van Jacques Perk vond men
in de litteraire nalatenschap drie hand
schriften van Mathilde-Krans. Nadat on
der toezicht van Vosmaer de boekuitgave
door Willem Kloos tot stand was gekomen,
is een der manuscripten aan Vosmaer ge
schonken, het andere aan Kloos, terwijl
het derde bezit bleef van Perk's vader.
Later, maar beslist ria het jaar 1901. is dit
derde handschrift eveneens eigendom van
Kloos geworden. Uit diens nalatenschap zijn
ze beide thans in rijksbezit overgegaan.
Van deze drie teksten blijkt op grond van
variantenonderzoek het Vosmaer hand
schrift het oudst. In verband met verschil
lende uitlatingen in brieven mag de vol
tooiing gedateerd worden op eind Novem
ber 1879.
Waarschijnlijk is ook reeds toen het
Kloos-handschrift ontstaan. Nadat Vos
maer het ter inzage had gekregen, en hij
enkele sonnetten er van had uitgekozen
voor eventueele publicatie, kwam het bij
het begin van de vriendschap tusschen
Kloos en Perk in handen van Kloos. Deze
heeft op de bladen tallooze critische no
tities aangebracht, deels gunstig, deels af
wijzend. Het is duidelijk door vergelijking
met de derde tekst, dat Perk zich ten zeer
ste door deze notities heeft laten beïn
vloeden. Alle door Kloos aangewezen
zwakke plekken zijn gewijzigd en nog
vele meer. Echter ontbreken uit dit hand
schrift, dat maar 65 gedichten bevat van
de oorspronkelijke 106, ook verschillende
sonnetten, die door Kloos als voortreffelijk
waren aangemerkt. De reden daarvan kan
alleen maar liggen in het feit, dat Perk
hun wijsgeerigen inhoud niet meer accep
tabel achtte, toen hij een jaar ouder was
geworden en den geestelijken invloed van
Kloos had ondergaan. In dit derde hand
schrift vindt men onder den titel „Zonne
gloed" ook het befaamde sonnet „Hemel
vaart" voor het eerst. De twee andere om
streden sonnetten „Sanctissima Virgo" en
„Deine Theos" bevinden zich echter in
geen der drie handschriften.
Het eerstgenoemde gedicht komt het
eerst voor in de reeks vriendschapsverzen
voor Kloos en bevat daar dan ook de tekst
„Miia. vriendschap" in plaats van „De
Jonkvrouw", het andere is vrijwel zeker
geïnspireerd door Perk's laatste liefde:
Joanna C. Blancke. De sfeer van deze son
netten doorbreekt de sfeer van de oor
spronkelijke Mathilde-krans. Terwijl daar
de strekking aldus kan worden geformu
leerd: door liefde tot dichterschap, is hier
de scheiding tusschen traditioneel en indi
vidualistisch dichterschap voltrokken.
De uitgaven van Kloos en Voemaer in
1882 heeft in 72 sonnetten en door afwij
kende plaatsing der grotsonnetten toch
eenigermate de twee motieven tot uitdruk
king weten te brengen. Zij het dan in af
wijking van Perk's conceptie. De vierde
druk evenwel is tot stand gekomen, toen
Kloos maar over een handschrift, het twee
de, beschikte, en dit tweede is het eeni-
ge, dat geheel losbladig is en geen volg
orde heeft.
RIJKSHERBARIUM.
Jaarverslag over 19391940.
Aan het jaarverslag van den hoogleeraar-
directeur van het Rijksherbarium over 1939
1940 ontleenen wij het volgende:
Onder het wetenschappelijk personeel
kwamen geen wijzigingen voor. Van het
technisch personeel was slechts 1 man ge
mobiliseerd. Gedurende een deel van den
tijd kon hij worden vervangen. Verder
werkten eenige volontairs op het Rijksher
barium. Gedurende het verslagjaar werk
ten 33 personen gedurende langeren of kor-
teren tijd op het Rijksherbarium, studen
ten niet meegerekend.
Maatregelen werden genomen om de
ondeverdieping tegen eventueele bomscher
ven te beschermen. Gedurende de oorlogs
dagen werd alles in orde gebracht om pa
raat te zijn in geval van brand en werd er
ook 's nachts door telkens 2 man gewaakt.
Van het ontbreken van het internationle
contact werd gebruik gemaakt om tal van
achterstallige reorganisaties ter hand te ne
men, collecties te herrangschikken, o.a. de
omvangrijke collectie sp'iritusmateriaal en
carpologica, het op familie brengen van re
cente collecties, het maken en bijwerken
van kaartcatalogi, enz. Het verslag bevat
voorts een overzicht van de door de stafle
den verrichte werkzaamheden en de titels
der door hen geschreven (15) publicaties.
De biblotheek nam toe met 57 boeken en
238 overdrukken, het aantal loopende tijd
schriften met 12 tot 492.
Het aantal uitgeleende exemplaren was
dit jaar uiteraard minder dan gewoonlijk,
n.l. 3834 (v.j. 7702); geleend werden slechts
554 ex. (v.j. 1614). De aanwinsten bedroe
gen 3258 ex. planten (v.j. 8187). Aan dou
bletten werden uitgegeven 349 ex. (v.j.
1373). Gemonteerd werden 13947 ex. (v.j.
16290), voor de eerste maal in de collectie
opgenomen 15733 ex. (v.j. 14001). Bij het
afsluiten van het verslag bevonden zich
nog 6179 ex. ter leen in het buitenland,
waarvan 2611 in Duitschland, 1512 in de
Vereenigde Staten, 725 in Frankrijk, 715 in
Ned.-Indië, 397 in Zweden, 20 in Polen.
Aan publicaties verscheen Blumea, Vol.
III, No. 3 (blz. 389593) met Index. Hier
van werden 441 exemplaren verzonden.
Ten slotte vermeldt het verslag nog me-
dedeelingen over het onderwijs.
LEIDEN
Geboren: Maria Elisabeth Berendina
Wilhelmina, d. van P. A. den Boer en J.
L. Braam Johanna Christina, d. van C.
W. Th. Riezebos en E. C. Lengkeek
Leenderf, z. van L. Rodenburg en J. M.
Los.
Ondertrouwd: C. H. Burgemeister
jm. en M. Muys v. d. Moer jd. B. v.
Dijk jm. 32 j. en A. G. v. d. Zeeuw jd.
28 j.
Overleden: M. Janssen m. 28 j. G.
Philippo zn. 42 j. H. M. Verhoeven hsvr.
van H. Ramak 24 j. E. de Heer wedn.
85 j. E. v. Hulst wed. van L. Borst 69 j.
LEIDEN Geslaagd.
Economisch doctoraal examen Indologie
de heer B. J. Zoetemeyer, Haarlem.
Doctoraal examen wis- en natuurkunde,
hoofdvak Geologie de heer W. Burgers,
Den Haag.
Candidaatsexamen wis- en natuurkunde,
letter K. de heer J. J. A. van Iersel, Heem
stede.
Economisch candidaatsexamen Indologie:
de heer C. Ouwehand, Leiden.
Candidaatsexamen Wis- en Natuurkunde
letter F, de heer L. N. Went, Voorburg.
Geslaagd voor het examen van apothe-
kersassistént te Leiden de dames A. M. van
Ham, Rotterdam, M. E. W. Schouten,
's-Gravenhage, M. M. Kruiger, Hillegers-
berg.
AALMOEZENIER MAJOOR
J. J. BROUWER.
Benoemd tot pastoor te Laren.
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht,
heeft benoemd tot pastoor te Laren (N.H.),
den zeereerw».heer J. J. Brouwer, majoor
aalmoezenier van de eerste divisie te
's-Gravenhage.
Pastoor Brouwer is op 6 Juli 1889 gebo
ren te Laren, in de parochie, waar hij nu
het herdersambt zal vervullen. Na zijn
priesterwijding in 1912 was hij achtereen
volgens kapelaan te Weesp, Wijk bij Duur
stede en Amersfoort, tevens directeur van
de R. K. Militairen-Vereeniging, aldaar. In
1924 werd hij aalmoezenier van de tweede,
in 1930 van de eerste divisie van het Ne
derlandsche leger. In die functie was hij
tevens directeur van de R. K. Militairen-
vereeniging te Waalsdorp, geestelijk advi
seur van de Haagsche A.R.K.O. en van den
R.K Onderofficiersbond. Sedert Mei j.l. is
zijn functie ten einde; hij had toen 23 pries
ter jaren gewijd aan de militaire zielzorg.
Binnenland
SLACHTOFFERS VAN DE DUISTERNIS.
Uit de stadsgracht aan de Oosterkade te
Leeuwarden is heden het lijk opgehaald
van G. Hiemstra, die sinds 6 October werd
vermist.
De rivierpolitie te Rotterdam heeft he
denmorgen in de .Rijfthaven het lijk opge-
vischt van den 42-jarigen schipper A.
Feenstra van het schip „Johannes Anton",
die sedert 4 October werd vermist.
Men vermoedt, dat de man door de duis
ternis misleid te water is geraakt en ver-
dronken.-
NA TIEN UUR OP STRAAT.
Vanochtend heeft voor den kantonrech
ter een aantal personen terechtgestaan, dat
het uitgaansverbod had overtreden, door
na tien uur buiten te zijn.
De kantonrechter legde in de meeste ge
vallen 7.50 boete subsidiair vijf dagen
hechtenis op. Hij liet een ernstige waar
schuwing hooren en zeide, dat de volgende
overtredingen zeer streng zouden worden
gestrafd.
Het O.M. had tien gulden boete of zes
dagen hechtenis geëischt.
TASCH MET SIERADEN GESTOLEN.
Mevrouw H. K. de W., wonende in de
Noordmolenstraat te Rotterdam, deed gis
teren in een winkel in die straat enkele
inkoopen, waarbij zij haar tasch even naast
zich neerlegde. Later bleek de tasch ver
dwenen te zijn, waarschijnlijk gestolen door
een anderen klant. De tasch bevatte siera
den ter waarde van ruim achthonderd gul
den.
Buitenland
HET DUITSCHE WEERMACHTS-
BERICHT
BERLIJN, 16 Oct. (D.N.B.) Het opper
bevel van de Duitsche weermacht maakt
bekend:
Het Britsche lucht wapen, dat niet in'
staat is militaire en voor de oorlogvoering
belangrijke doelen in Duitschland overdag
aan te vallen, heeft zijn nachtelijke luk
rake bomaanvallen op niet-militaire doelen
en daarmede vooral op de Duitsche burger
bevolking voortgezet. Ook gisteren werden
weer in Midden- en West-Duitschland wo
ningen en boerderijen alsmede een zieken
huis getroffen. Dooden en gewonden val
len opnieuw onder de bevolking te betreu
ren.
De aanvallen van het Duitsche luchtwa-
pen op belangrijke militaire doelen in
Zuid- en Midden-Engeland en vooral de
vergeldings-aanvallen op Londen werden
daarom krachtig versterkt. Sterke forma
ties lichte gevechtsvliegtuigen vlogen reeds
overdag onder de bescherming van jagers
ongehinderd over Zuid-Engeland en wier
pen bommen van zwaar kaliber op de
Britsche hoofdstad. De aanvallen zwollen
des nachts door het gebruik van zware ge
vechtsformaties tot nog grootere kracht
aan. Bommen van zwaar en het zwaarste
kaliber troffen in groot aantal vooral wa
penfabrieken, verkeerswerken en bedrij
ven, alsmede de havencomplexen aan bei
de oevers van de Theems. De na hevige
ontploffihgen in het stadsgebied aan beide
zijden van de Theems, alsmede tusschen
de baai van de Theems en de Victoria
Docks ontstane groote branden waren op
den terugtocht nog tot de kust van het Ka
naal te bespeuren. Hoewel de Britsche
jagers veelal een gevecht poogden te ver
mijden, konden zij in verscheidene geval
len door onze jagers worden aangevallen
en verslagen. In den loop van den dag en
des nachts werden voorts talrijke industrie
complexen, petroleumopslagplaatsen, vlieg
velden, spoorwegen en havenwerken als
mede wapenfabrieken, en andere bedrij
ven, in Zuid- en Midden-Engéland met bom
men tot het zwaarste kaliber toe bestookt.
Zee- en luchtstrijdkrachten konden onge
hinderd voortgaan met het leggen van mij
nen voor Britsche havens en kustwateren.
Aan de kust van het Kanaal dwong marine-
artillerie eenige vijandelijke vaartuigen
door welgericht vuur tot omkeeren.
De vijand verloor in de luchtgevechten
van gisteren 32 jachtvliegtuigen. Vijf an
dere toestellen werden door luchtdoelartil
lerie, een ander door marine artillerie neer
geschoten, zoodat de vijand gisteren bij el
kaar 38 vliegtuigen verloren heeft. Zeven
eigen machines keerden van hun vlucht
naar den vijand niet terug.
Een onderzeeboot heeft vijf bewapende
vijandelijke koopvaardijschepen van 31.000
b.r.t. in totaal, waaronder een groot tank
schip, tot zinken gebracht. Een andere
duikboot heeft een stoomschip van 5800
b.r.t. tot zinken gebracht, waarmede het
totale resultaat van den onderzeeër in deze
onderneming 31.545 b.r.t. bedraagt.
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTSBERICHT.
ERGENS IN ITALIë, 16 Oct. (Stefani).
In zijn weermachtsbericht no. 131 maakt
het Italiaansche hoofdkwartier het volgen
de bekend:
In den afgeloopen nacht heeft de Ita
liaansche duikboot „Toti", die op patrouille
was in het centrale deel van de Middel-
landsche zee, een Engelsche duikboot opge
merkt van de „Perseus"-klasse en daarop
resoluut met kanonschoten een aanval on
dernomen. Er ontstond van zeer korten af
stand een hevig gevecht, gedurende het
welk onze duikboot den vijand trof met
het kanon- en mitrailleurvuur, vervolgens
een snelle manoeuvre maakte en daardoor
in een gunstige positie kwam te liggen om
hem te torpedeeren. Het vijandelijke vaar
tuig werd midscheeps getroffen en zonk
verticaal met de voorsteven omhoog. Onze
duikboot heeft geen verliezen onder de
opvarenden geleden en heeft slechts scha
de van weinig beteekenis opgeloopen aan
den lichten buitenbouw. De vijandelijke on
derzeeërs van de „Perseus"-klasse ge
schikt voor het bevaren'van den Oceaan
meten 1500 ton aan de oppervlakte en 2000
onder water. Zij zijn bewapend mét acht
torpedo's, een kanon van 102 m.m. en
twee machinegeweren.
In Noord-Afrika heeft onze luchtmacht
ondanks de ongunstige weersgesteldheid
de vijandelijke vliegvelden gebombardeerd
van Bir Kenays, El Daba, Assaba, Maaten,
Bagush, Foeka en Bir Aboe Smeit, alsmede
vijandelijke barakken te Mersa Matroe,
waarbij alle doelen, ondanks de hevige
reactie van het afweergeschut, werden ge
troffen. Al onze vliegtuigen zijn terugge
keerd.
De vijand heeft zijn luchtaanvallen her
haald op Bardia, Solloem, Derna en Bisso-
fof (ten Zuidwesten van Sidi el Barrani),
waarbij in totaal één persoon werd gedood
en vijf gewond. Een andere nachtelijke
luchtaanval op Banghazi, welke in ver
scheidene golven werd ondernomen, heeft
geen slachtoffers gemaakt. Wel werd scha
de toegebracht aan woonhuizen.
In de haven werd een motorboot tot zin
ken gebracht. In het gebied van Dijarabub
heeft een van onze jachtvliegtuigen een
vijandelijke machine van het type Lysan-
der neergehaald.
In Oost-Afrika werden vijandelijke
luchtaanvallen ondernomen op Rasgasar
(Massaoea), Diredaoea en Hargneisa. Er
vielen geen slachtoffers en er werd geen
schade aangericht.
DE AANVALLEN OP LONDEN.
STOCKHOLM, 16 October. (D. N. B.).
Er is thans niet meer de geringste twijfel
aan, dat de aanvallen op Londen zoo ge
weldig zijn geworden, dat de afweer niet
meer in staat is den aanvallenden Duit-
schen machines werkelijk belemmeringen
in den weg te leggen, terwijl de aanval der
Duitsche vliegers op Londen in den nacht
van Maandag op Dinsdag in alle neutrale
berichten de ergste en felste genoemd
wordt, die tot dusver is voorgekomen,
moet zelfs de Britsche omroep Woensdag
ochtend toegeven, dat de Duitsche vliegers
in den nacht van Dinsdag op Woensdag
Londen hebben bedacht met een aanval,
Tien dooden en twintig
gewonden.
Vanochtend omstreeks zeven uur is
een groote autobus, welke geheel ge
vuld was met dertig werklooze arbei
ders, die van Groningen naar Slikken
zouden worden vervoerd, door den mist
op den onbewaakten overweg tusschen
Winssum en Baflo gegrepen door den
locaaltrein Zoutkamp-Groningen.
De gevolgeA waren verschrikkelijk.
De bus werd totaal vernield. Acht a ne
gen dooden werden uit het wrak ge
haald. De overige inzittende^, waren
zwaar of licht gewond. Allen waren
Groningers. De chauffeur van de bus
was K. Havers uit Zwolle.
De directeur van het Academisch Zie
kenhuis in Groningen is met zijn staf en
vele dokters ter plaatse. De dooden en ge
wonden worden met auto's naar het Aca
demisch Ziekenhuis te Groningen overge
bracht.
De locomotief van den trein is tengevolge
van de botsing ged°railleerd en kwam
naast de spoorbaan terecht, evenals de
daarop volgende goederenwagen. Van de
reizigers van den trein werd niemand ge
wond. Het treinverkeer ondervond ernsti
ge vertraging.
Nader meldt men:
De autobusramp nabij Baflo blijkt in
totaal tien dooden te hebben geëischt. Om
streeks zeven uur reden negen bussen met
arbeiders, die in de slikken te werk waren
gesteld, door de duisternis op den grintweg,
waarin zich de bewuste onbewaakte over
weg bevindt.
Ofschoon het uitzicht op den onbewaak
ten overweg goed is, kon men toch slecht
om zich heen zien, omdat er een dichte
mist hing. Acht bussen passeerden den
overweg en omdat alles regelmatig verliep
heeft de chauffeur van de negende bus ver
moedelijk gedacht dat er geen trein in
aantocht was, daarbij de geboden voor
zichtigheid bij mistig weer uit het oog
verliezend.
Met een geweldige slag vloog de lokaal-
trein op de autobus in, welke vrijwel ge
heel vernield nog een eind werd meege
sleurd.
Onmiddellijk ging men aan het werk om
de gewonden uit het wrak te bevrijden,
terwijl ondertusschen de geneeskundige
dienst te Groningen werd gewaarschuwd.
De directeur van het Academische Zieken
huis nam onmiddellijk de leiding van het
reddingswerk op zich en spoedde met een
aantal dokters en verpleegsters naar de
plaats van de ramp. In allerijl werd een
aantal ziekenauto's, en particuliere wagens
gerequireerd, om dooden en gewonden te
vervoeren. De bergingswerkzaamheden
verliepen ondanks de moeilijkheden en
het schemerduister vlot.
Toen het ongeluk in de stad bekend
werd spoedden zich vele vrouwen en ver
wanten van de slachtoffers zich naar het
Academische Ziekenhuis, teneinde iets te
kunnen vernemen omtrent de slachtoffers.
De politie moest een groote afzetting ma
ken.
In totaal werden tien mannen gedood en
dertien gewond. Allen zijn, behalve de
chauffeur, woonachtig in Groningen en op
een na gehuwd. Overleden zijn: A. J. Roo-
se. H. Schoonbergen, M. Jansma, W. Th.
Dijkema, J. de Jong, U. Versluis, A. de
Roo en de chauffeur Havers uit Zwolle.
Twee lijken konden tot nu toe niet wor
den geïdentificeerd.
die „bij uitzondering hevig en zwaar", ja
een „directe massa-aanval" was. In golven
waren de Duitsche machines tot dne aanval
overgegaan. Uit het Noorden en het Zui
den komende, vielen zij aan op de hoofd
stad. Zelden zijn zoo veel bommen op de
hoofdstad geworpen. Het spervuur van
het Londensche afweergeschut was zeer
fel en bijna ononderbroken. De Londensche
correspondent van „Stocholms Tidningen"
merkt op: „Alleen al door het groote aan
tal aanvallende machines is het voor mij
moeilijk om, zelfs wanneer ik het wist, den
omvang van de schade, die in Londen is
ontstaan, nauwkeurig te beschrijven of
aan te geven, waar de schade het zwaar
ste was".
BIJNA DUIZEND VLIEGTUIGEN VAN
NACHT BOVEN LONDEN.
BERLIJN. 16 Oct. (D. N. B.). Over den
grooten Duitschen aanval op Londen in
den nacht van 15 op 16 October meldt het
D. N. B. o.a,: Sinds acht uur 's avonds is
Londen weer in den toestand vhn lucht
alarm. Ditmaal komen de Duitschers bij
zonder snel achter elkaar. Vaak werden
verscheidene vliegtuigen tezamen waar
genomen. Overal afweergeschut en oorver-
doovend lawaai van granaten en bommen.
Enorme bommen slaan groote trechters in
het wegdek.
Huizen storten in. De stad is zoo helder
verlicht als overdag.
Bijna duizend Duitsche machines hebben
in dezen eenen nacht haar verderf bren
gende last boven de Britsche hoofdstad ge
worpen en een ongekende chaos teweeg
gebracht. Ruim duizend ton bommen heb
ben zij uitgeworpen. Een nacht van ver
schrikking heeft de stad achter zich. Nacht-
jagers, noch versperringsballons of lucht
doelgeschut waren in staat het onheil af
te wenden. Bijna zonder eenig verlies zijn
de Duitsche bommenwerpers weer thuisge
komen en weer nemen zij een nieuwe last
in om opnieuw te vertrekken.
De verzorging van de Britsche hoofdstad
is voor geruimen tijd stilgelegd.
Het Duitsche luchtwapen kent geen par
don. Vaak genoeg is waarschuwend gewe
zen op de voorbeelden van het verwoeste
Warschau, het vernielde Rotterdam en het
geteisterde Duinkerken. Hoe lang zal het
nog duren, dat Londen aan hetzelfde lot
ten onder gaat?
BEKENDE GEBOUWEN IN LONDEN
BESCHADIGD.
NEW YORK, 16 Oct. (D. N. B.). De Duit
sche luchteskaders zoo wordt in hier ont
vangen berichten uit Londen gemeld, heb
ben met de regelmaat van een uurwerk
Dinsdag boven Zuid-Engeland gedreund.
Zij doorkruisten urenlang de Britsche ver
dediging en veroorzaakte groote schade en
verliezen in Londen en andere gemeenten.
In de streek van Londen vielen de bom
men met korte tusschenpoozen. Des mor
gens werd reeds de eerste aanval overdag
gedaan, nadat de nachtelijke bombarde
menten het puin in de straten hoog had op
gehoopt. Een aantal bekende gebouwen is
beschadigd.
CANADEESCH STOOMSCHIP
GETORPEDEERD
NEW YORK, 16 Oct. (D. N. B.). Het ra
diostation Mackay Radio heeft S. O. S.-
seinen opgevangen van het Canadeesche
stoomschip „Trevisa", groot 1813 ton, dat
meldde op 600 mijl ten Westen van Ierland
te zijn getorpedeerd en in zinkenden toe
stand te verkeeren.
New Yorksche scheepvaartkringen ver
klaren, dat het Finsche vrachtschip „Hil-
degaard", groot 2362 ton, ter hoogte van
Castro Urdiales (Spanje) getorpedeerd is.
DE POSITIE VAN NEDERLANDSCH-
INDIë.
BATAVIA, 16 October. (Domei). De
chef van het propagandabureau van het be
stuur van Nederlandsch Indië heeft ont
kend, dat de autoriteiten de opvattingen
der pers deelen ten gunste van de vorming
van een gemeenschappelijk front met En
geland in Zuidoost-Azië.
Sprekende over een hoofdartikel in de
„Javabode", waarin een militair bondge
nootschap met Engeland werd bepleit,
noemde de chef van het propagandabureau
de dagbladmeeningen „onzin". Hij verzocht
den Japanschen correspondenten, die aan
wezig waren op de gewone persconferentie,
geen belang te hechten aan perscommenta
ren.'
Op vragen betreffende thans aan den
gang zijnde economische onderhandelingen
tusschen de Vereenigde Staten en Neder-
landsch-Indië antwoordde de chef van het
propagandabureau, dat hij nog nimmer iets
daarover had vernomen.
DUITSCHE SCHENKINGEN AAN
SPAANSCHE KERKEN.
BERLIJN, 16 October. (D. N. B.). De
inzameling van voorwerpen voor den Ka
tholieken eeredienst, welke de Duitsche ka
tholieken de laatste maanden voor de ka
tholieke kei-ken in Spanje hebben onderno
men, vormt de grootste schenking, welke
van buitenlandsche zijde aan de in den
burgeroorlog vernielde katholieke kerken
van Spanje verleend is. Door deze inzame
ling, welke geschiedde onder leiding van
den voorzitter van den Duitschen Liefda-
digheidsbond, prelaat dr. Kreutz, kunnen
eenige honderden katholieke kerken in
Spanje nieuw worden ingericht. Voorts
krijgen talrijke Spaansche kloosters en ka
pellen voorwerpen voor processies en an
dere kerkelijke plechtigheden, o.a. misge
waden, kelken, monstransen, cibories,
lichtkronen, oude Duitsche kerkelijke schil
derstukken, altaarkleeden, vaandels, bal
dakijnen, beelden, kruiswegstaties, e.d.
WOERDEN, 16 Oct. Kaas. Aanvoer: 209
partijen kaas. Prijzen: le kwal. 3940, 2e
kwal. 3738, zware tot f 40.50 per stuk.
Handel vlug.
PURMEREND, 16 Oct. Najaarsmarkt. Op
de heden te Purmerend gehouden najaars
markt werden 1494 runderen aangevoerd.
Het vorige jaar was de aanvoer 1511 stuks.
Melkkoeien noteerden van 250360 per
stuk. Geldekoeien van 170240 per stuk.
Pinken 150220 en graskalveren van
80110 per stuk. De handel was matig.
KATWIJK a. d. RIJN, 15 Oct. Groenten-
veiling. Per 100 stuks: bloemkool I 10
12.10, idem II 46.10, bospeen 58, per
1C0 kg: andijvie f 1.051.50, roode kool
4.605.40, gelekool f 4.505.20, groene-
kool 2.70—3.70, uien 5.60—7.00, per
ltist van 20 kg.: waspeen 1.001.60, kro-
ten 6070 cent.
OFFICIEELE VALUTAKOERSEN DER
NEDERLANDSCHE BANK.
16 OCTOBER.
Valuta's (schriftelijke en tel. transacties).
New York 1.88 3/16—1.88 9/16
Berlijn 75.28—75.43
Brussel 30.11—30.17
Helsinki 3.81—3.82
Stockholm 44.8144.90
Zuerich 43.59—43.68
Bankpapier:
New York 1.86 1/2—1.90 1/4
Erussel 30.0830.20
Stockholm 44.76—44.94
1 Zuerich 43.55—43.72
