r Momentje DINSDAG 8 OCTOBER 1940 32ste Jaargang No. 9766 Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus II, V Geen objectieve bestrijding Ieder Nederlander gruwt van Engelsche bombardementen zooals nu weer te Am sterdam, Rotterdam, Haarlem, enz. waar bij, zonder een militair doel of zonder een betrekkelijk belangrijk militair doel, bezit tingen van burgers worden verwoest, menschenlevens worden gedood. Er is geen Nederlander, er is geen fat soenlijk mensch, of hij heeft deernis, oprechte en diepe deernis met de slachtoffers van zulk een gruwelijk bedrijf. Toch eischt het dagblad van de N.S.B. dergelijke gevoelens voor zich alléén op. Het „Nationale Dagblad" schreef giste ren een artikel, waarin het er op wijst, dat Engelsche bommenwerpers niet hebben ge schroomd, hun moorddadig bedrijf uit te oefenen op den Zondag. En dan gaat het blad voort: „Waar blijven nu de christelijke „Standaard" en de christelijke „Maas bode" en „Tijd" en de christelijke „Ne derlander"? Stellen zij geen belang in het lot van Nederlandsche arbeiders, die op den dag des Heeren opzettelijk en zonder eenig militair doel ver moord worden? De ontwijding van den sabbath moet hun toch ter harte gaan, al zal de moord op Nederlandsche arbeiders door Brit- sche plutocraten hen wellicht niet diep treffen". Is d a t nu een optreden tegenover mede- landgenooten, tegenover de overgroote meerderheid der Nederlanders (aangeduid door het noemen van enkele persorganen), hetwelk in overeenstemming kan worden gebracht met een streven naar een zoo gewenschte en noodzakelijke eenheid onder het Nederlandsche volk. 't Is een verdachtmaking van talloozen, wien de gruwel der bedoelde bombarde menten zeker even zeer en even diep treft, als welken N.S.B.-er dan ook! In hetzelfde nummer van het dagblad der N.S.B. staat vermeld met vette letters: „De Nederlandsche Unie openlijk anti- Duitsch". Hoe komt het blad aan. een dergelijke bewering. Als volgt: Een ongenoemde „Am- sterdamsche berichtgever" heeft aan een propaganda-bureau van de Nederlandsche Unie enkele vragen gesteld (bij wien wordt niet gezegd) en de antwoorden welke hij op die vragen heeft gekregen, worden nu gepubliceerd! Wie zou de N.S.B. wille n bestrijden met een gesprek, dat een ongenoemde heeft gehad met een eveneens ongenoemd lid van de N.S.B.!! Dat is toch geen strijd-methode. Dat is verdachtmaking, waarbij het doel de midde len moet heiligen. Wij vinden het zoo jammer, dat men aan de zijde der N.S.B. op de oude wijze door gaat, het over- en overgroote deel der Ne derlanders tegen zich in verzet te jagen! Verdedigt eigen standpunt, tracht anderen voor dat standpunt te winnen, bestrijdt ook anderen, waar gij het noodig vindt maar: doe 't dan toch niet zóó! Engelsche bommen op de hoofdstad Het A.N.P. meldt: Gisteravond en in den loop van den nacht hebben Engelsche vliegers wederom Amsterdam als doelwit van hun „heldendaden" gekozen. Reeds om 9 uur naderden de eerste toestellen en kwam het luchtafweergeschut in actie. Korten tijd later stegen ook Duitsche vliegtuigen op, die verschillende malen in heftigen strijd met de aanvallers gewikkeld waren. In de stad hoorde men duidelijk het mitrailleur- vuur. Op zeer krachtige wijze werden de Engelsche vliegtuigen beschoten en de burgerbevolking, opgeschrikt door de zwa re knallen, samengedrongen in de huiska mers, vroeg zich met verbijstering af, of dit het voorspel zou zijn van een aanval, gelijk aan dien van de vorige week. Zy, die zoo dachten, bleken helaas den misda- digen opzet der Engelsche luchthelden goed geraden te hebben. Ondanks het feit, dat de vliegers der „Koninklijke" lucht macht ontelbare hoeveelheden lichtfakkels uitwierpen, waardoor de stad bijwijlen als bij daglicht onder hen lag en dus militaire en niet-militaire doelen duidelijk te on derscheiden waren,heten zij niet na hun bommen op de woningen van weerlooze burgers te werpen. Niet minder dan acht personen vonden hierdoor een verschrikke- lijken dood in de instortende huizen, ter wijl talrijke min of meer ernstig gewonden naar de verschillende ziekenhuizen moes ten worden vervoerd. Dat het aantal slachtoffers in verhouding tot de groote schade en het aantal neergeworpen pro jectielen nog betrekkelijk gering is, vindt zijn oorzaak in het feit, dat spoedig lucht alarm was gegeven. Het duurde tot bijna vier uur in den ochtend, alvorens de aan vallers zich definitief terugtrokken, nadat zij in de laatste uren tevergeefs getracht •hadden door het vuur van het afweerge schut heen te breken. EXPLOSIEVE BOMMEN. Het" ergst was wel de toestand in de om geving van de Vechtstraat. Het perceel Vechtstraat 135 was door een voltreffer aan de achterzijde geraakt, waardoor het pand vrijwel geheel vernield werd, en ook de perceelen 131 en 133 dusdanige schade hadden opgeloopen, dat zij grootendeels waren ingestort. Vier dooden vallen in het eerste pand te betreuren, terwijl het rond vliegende puin, de bomscherven en het glas talrijke gewonden veroorzaakten. Twee der lijken, die van een onbekende vrouw en een onbekenden jongen, waren in den loop van den nacht geborgen en naar het Wilhelminagasthuis overgebracht. De beide andere slachtoffers bevonden zich toen nog in de huizen en zijn bij dag licht geborgen. Enkele der gewonden ver- keeren in levensgevaar. De achter het ge troffen pand liggende huizen in de Eem- straat ondervonden eveneens groote ma- terieele schade. De kracht vain de explosie was zoo hevig, dat het puin van de per ceelen in de Vechtstraat over een breedte van 25 meter werd weggeslagen. In de tuinen van de perceelen in de Eemsstraat trof men, tegen de huizen aan, stukken aan van een veranda, ja zelfs een trap leer en een deur. Een vijftal woningen in deze straat waren hierdoor aan de achter zijde volkomen onbewoonbaar geworden. Onder de talrijke belangstellenden, die het intensieve reddingswerk van de ver schillende diensten gadesloegen, bevond zich de hoofdinspecteur van politie F. E. Bergsma, chef van het bureau Pieter Aertszstraat Zeer ernstig waren, ook de gevolgen van den bominslag in het perceel Lek straat 54. Twee menschen werden daar op slag gedood, terwijl twee andere ernstige verwondingen opliepen. Het huis stortte ineen, evenals het belendende perceel, in haar val de electrische bovenleiding van de tram meesleurend, waardoor ernstig gevaar ontstond. Ook hier was de schade aan de omliggende huizen zeer aanzienlijk. Het Noordelijk deel van de stad heeft eveneens in de avonduren een waar bom bardement te verduren gehad. Herhaalde lijk wierpen de Engelsche piloten hun ex plosieve lasten uit, en zy troffen daarbij het perceel Urkstraat 13, hetfeen ver schrikkelijke gevolgen had. De bom sloeg door het dak in de huis kamer, waar zich de twee reeds bejaarde bewoners,» de heer en mevrouw Kaman, bevonden. Beiden werden op slag gedood. Een drietal kennissen, dat bij hen op be zoek was, ontsnapte het gevaar wonder boven wonder. Wel werden zij allen dus danig gewond, dat zij respectievelijk naar het Wilhelmina- en het Binnengasthuis moesten worden overgebracht. Het stoffe lijk overschot van den heer Kaman had men vanochtend vroeg nog niet kunnen bereiken. De aangrenzende perceelen, waarin eveneens ouden van dagen wonen, werden gelukkig voor verwoesting ge spaard. Bovendien werden verschillende bom men in het water van het Buiten-U ge worpen, uiteraard zonder schade aan te richten, terwijl op den weg tusschen Schel- lingwoude en Durgerdam verscheiden bom men in een weiland vielen. Een bom werd geworpen nabij het perceel Buiksloter- meerdijk 134. De hevige luchtdruk ver woestte het huisje grootendeels, doch de vier bewoners kwamen er zonder noe menswaardige verwondingen af. Ook aan grenzende perceelen kregen belangrijke schade. BRANDBOMMEN. Behalve explosieve bommen gooiden de Britsche vliegtuigen groote hoeveelheden brandbommen uit. De omgeving van de P. C. Hooftstraat en de Alexander Boers- straat had hiervan het ergste te lijden. In het perceel P. C. Hooftstraat 158 brak een middelbrand uit, welke echter spoedig werd beheerscht De derde etage en een vertrek op de tweede verdieping brandden echter geheel uit. De bewoners, die zich te bed bevonden, haddm wonder boven won der geen letsel bekomen. Ook de perceelen P. C. Hooftstraat 161, Alexander Boers- straat 43 en 39 werden rechtstreeks door brandbommen getroffen. Het perceel in de P. C. Hooftstraat was door een bom ge troffen, welke dwars door het huis heen geslagen en via de serre in den tuin te rechtgekomen is. Daar kwam zij tot ont branding zonder schade aan te richten. In het perceel Alexander Boersstraat 43 had een bewoonster van de derde verdieping de bom in den luchtkoker hooren vallen. Zij wist zich nog juist bijtijds in veiligheid te stellen, enkele oogenblifcken later brand de haar slaapkamer heftig. Voorts trof een brandbom een houten bijgebouw van het paedologisch instituut der vrije universi teit in de Vossiusstraat. Met behulp van een snelbluschapparaat en zand werd de bom spoedig onschadelijk gemaakt. Een drietal brandbommen viel bovendien nog in het Vondelpark, waarbij een gasbuis is vernield. Op 'het Muiderpoortstation werd eveneens een aanval ondernomen. De brandbommen misten echter hun doel en konden door heth spoorwegpersoneel on schadelijk gemaakt worden. Een brand bom, welke in de Wagenaarstraat viel, werd tenslotte door de wijkibrandweer ge- bluscht Op een tweetal plaatsen in de stad zijn voorts personen door granaatscherven getroffen. Zij zijn naar het Wilhelmina gasthuis overgebracht. Op onzen tocht langs de zoo zwaar ge teisterde plaatsen troffen wij vele inwo ners van de hoofdstad in de grootste schrik en ontsteltnis aan. Men vroeg zich verbijsterd af, waartoe dit alles diende, waarom de Engelsche vliegers thans we derom de weerlooze bevolking van de hoofdstad" hadden uitgekozen als hun slachtoffer. Hebben de machthebbers in Engeland dan geen besef van het onnoe melijk leed en de ellende, welke zij zaaien over deze dichtbevolkte woonwijken van Amsterdam? Het schijnt van niet. Vergis singen zijn totaal uitgesloten. De Engelsche lichtfakkels hingen boven de woonwijken en de piloten moeten de straten nauwkeu rig hebben kunnen onderscheiden. Eens te meer blijkt, dat Engelsche vliegers niets ontzien in bun strijd' voor wat zy „bescha ving" noemen. WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN VALSCHE GERUCHTEN Het Vaderland schryft: Het valsche gerucht is een element van politieke strategie. Er worden er in ons land heel .wat rondgefluisterd. Het jongste succes op dit gebied hield verband met beschuit met muisjes. Het staat vast dat dit gerucht valsoh is. Er zijn nu eenmaal wetten der natuur, die door geen enkele propaganda kunnen wor den omgebogen. Wij zouden graag gezwegen hebben over dit gerucht, maar het heeft in zekere krin gen van ons volk een gevaarlijke stemming doen ontstaan. Niet alle Nederlanders heb ben blijkbaar de trots en de waarachtigheid van een meisje uit het calvinistische vis- schersvolk, dat ons dezer dagen zeide: ik zal toch geen feest vieren, als ik het niet zeker weet; het zou dan wel een lichtzinnig carnavalsfeest lijken. Een wat lichtzinnig carnavalsfeest is het hier en daar geweest. Een koffiehuis werd o^s genoemd, waar de caféhouder verstan dig genoeg was om den verkoop van een be paalden alcoholische drank met politique kleur stop te zetten. Hij begreep dat men een tweeden 29 Juni in ieder geval diende te vermijden. Het feit, dat de aanleiding ditmaal slechts een mal praatje was, maakte de zaak daar enboven een beetje beschamend. Ook zij, die met smart aan zekere eeuwen oude gevoelsbanden terugdenken en wie doet dat niet zullen erkennen, dat men geen kwajongensspel mag uithalen op het gebied der nationale gevoelens en van de nationale politiek. Als men door dergelijke dingen een stemming opwekt, die wellicht hier en daar tot incidenten zou leiden, zou dat weer eens zeer ernstige gevolgen kunnen hebben. Wat er van het verleden nog gered kan worden, zal men slechts kunnen redden door zich thans, volkomen nuchter, op den grondslag der feiten van het tegenwoordige historische moment te plaatsen. PETROLEUMDISTRIBUTIE. De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van han del, nijverheid en scheepvaart maakt bekend, dat gedurende het tijdvak van Woensdag 9 October a.s. tot en met Zondag 10 November a.s. de met „periode a" gemerkte zegel van de se rie, welke is uitgereikt ten behoeve van hen, die voor verlichting in het huishouden uitsluitend op het gebruik van petroleum zijn aangewezen, recht geeft op het koopen van twee liter pe troleum. WINKELEN. Zaterdagavond ben ik gaan winke len. Ik ben vroeg op pad gegaan, want ik vind het niet leuk in het donker tegen houten en ijzeren lui ken op te botsen. Ik zie graag nog wat, maar dan moet je er gauw by zijn tegenwoordig. Voorts timmert men nu al meer en meer winkels dicht als kermistenten in den regen. En met sommige etala ges moet je ook oppassen, het eene oogenblik lokken zij nog door velerlei aantrekkelijke heerlijkheden en het andere oogenblik zijn zij zoo leeg als een cocosnoot. En van de prijzen schrik ik ook een beetje, 12.50 voor een paar schoenen. Je krijgt net het gevoel of jè op een heele koe loopt te wandelen. En dan de bonnen. Er zijn nog altijd de vele winkels, die Midza-bonnen geven bij alle inkoopen, maar sinds dien is er wel een en ander veranderd. Je geeft nu bonnen en je krijgt er weer andere bonnen voor terug. Ik heb thuis een prachtige, moderne öpbergkast, óók met rolluiken. En op de laatjes staat: Broodbonnen, suiker bonnen, koffie- en theebonnen, vleesch- bonnen-met-been, vleeschbonnen-zon- der-been, havermoutbonnen, rijst- bonnen, meelbonnen, algemeene bon nen, zeepbonnen en Midzabonnen. En dan is het nog de vraag of ze je wel rustig zullen laten gaan met al je bonnen, want er zijn behalve al die bonnen ook nog bommen, getuige voorloopig Amsterdam, Haarlem, Rot terdam en Rijswijk. Nee, ik vind winkelen lang niet meer zoo gezellig als vroeger. V- ZEEPDISTRIBUTIE. Do secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van han del, nijverheid en scheepvaart maakt bekend, dat met ingang van heden zoo wel de wasscherijen als het publiek en instellingen VERPLICHT zijn voor ieder© 8 K.g. droog waschgoed welke gewasschen moet worden, de geldige zeepbon in ontvangst te nemen c.q. af te geven. Deze maatregel moest genomen wor den om aan de ongewenschte concur rentie van wasscherijen onderling, met betrekking tot het al dan niet in ontvangst nemen van bonnen van het publiek, een einde te maken. Voorts wordt er op gewezen, dat het noodzakelijk is, dat ALLE wasscherijen bij het Rijksbureau vooor chemische producten (sectie zeep) Laan Copes van Cattenburch 16 te 's-Gravenhagc worden ingeschreven. Wasscherijen, welke nog NIET zijn ingeschreven dienen zich ONVER WIJLD schriftelijk tot het bovenge noemde rijksbureau te wenden. HET UITGAANSVERBOD. Van bevoegde zijde wordt er op ge wezen, dat een deel van het publiek nog een verkeerde uitlegging geeft aan de bepalingen van het uitgaansverbod voor bepaalde streken van ons land tusschen 22 en 4 uur. Daarom is het nuttig er de aandacht op te vestigen, dat het eveneens verboden is zich in dien tijd op te houden in afgesloten ruimten in de open lucht, zooals tui nen, erven, e.d. Generaal-veldmaarschalk von Brauchitsch heeft Zaterdagmiddag een kort bezoek aan den Haag gebracht Op het Plein inspecteerde generaal von Brauchitsch de eerewacht (Foto Schimmelpennlngh) Zooals gemeld, hebben Engelsche vliegers verleden week weer een aanval onder nomen op verschillende plaatsen in Nederland, o. a/op Rijswijk. Twee huizen te Rijswijk zijn ingestort, terwijl vele andere huizen zwaar werden beschadigd. foto Schimmelpenningh

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1