Spanje en Gibraltar
De situatie in het
Verre Oosten
Mae deze zuidpunt aex&texftt i&
Engelands steun
punt
Jdaiiandóche Uaepen ap Jnda-
Chineeóch g,efUed
Japans verhouding
tot Amerika
De oorlog in de
lucht
WELKE BONS?
VOETGANGERS,
DINSDAG 1 OCTOBER 1940
DE LEIDSCHE COLKANT
TWEEDE BLAD - PAG. 3
(Van onzen V. P. B.-correspondent).
MADRID, September 1940.
Met den dag wordt de roep sterker, dat
Gibraltar weder Spaansch moet worden.
Of dit ook zal beteekenen, dat Spanje
voornemens is om zich bij de spilmogend-
heden te voegen, is een andere vraag, hoe
wel het er niet naar uitziet, dat het zon
der vreemde hulp Gibraltar zal kunnen
veroveren, evenmin als het den burger
oorlog zonder hulp van buiten kon winnen.
Het Spaansche vasteland loopt in het
Zuiden by Gibraltar uit in een rotspunt,
die een lengte heeft van vier en een hal
ven en een breedte van driekwartkilometer
en waarvan de hoogste top 425 meter bo
ven het oppervlak van de zee uitsteekt. De
rots van Gibraltar heeft aan de Oostzijde
bijna loodrechte, gespleten wanden en ook
in het Noorden eindigt hij in een steil af
vallende steenbarrière. Alleen in het Wes
ten loopt hij langzaam glooiend af. Hier is
de stad Gibraltar gebouwd.
De aldus van alles afgesloten rots is
van het Spaansche vasteland gescheiden
door een twee kilometer langen en ander-
halven kilometer breeden gordel van drijf
zand. Dat is de zoogenaamde neutrale zo
ne, welker grens in het Noorden wordt af-
geteekend door een lagen, aarden wal, die
den naam draagt van La Linea. Zoo heet
ook de stad, die vlak achter den aarden
heuvel begint en ongeveer 30.000 inwoners
telt. Bij de laatste vliegeraanvallen op Gi
braltar daalde een ware regen van granaat
splinters van het luchtafweergeschut neer
op het Spaansche gebied van La Linea en
op het ten Westen van Gibraltar liggende
Algeciras. De Engelschen hebben zooals
reeds voor enkele weken bekend werd,
heele bataljons van arbeiders aangesteld
om de zandzone tusschen Gibraltar en La
Linea door te graven en de vesting op
die wijze door een diep kanaal van het
vasteland te scheiden.
De rots van Gibraltal eindigt in het Zui
den in een tongvormig plateau. Op het steil
afvallende uiteinde, de „Punta de Europa",
verheft zich een vuurtoren."Onmiddellijk
achter dezen vuurtoren beginnen reeds de
bevestigingswerken. De steil omhoog stij
gende Oostkust is door de natuur voldoen
de beveiligd tegen eiken aanvaL Daarom
liggen de moderne fortificaties langs de
Westkust en eindigen eerst in het Noorden
met de „galerijen". Dit zijn batterijen, die
zoo diep in de rots zijn uitgehouwen, dat
zij, naar opvatting der Britten, onneembaar
zijn. Intusschen moet hierbij worden opge
merkt, dat de opvattingen der Engelschen
zoo vaak valsch zijn gebleken, dat ook hun
opvattingen ten aanzien van de onneem
baarheid" van Gibraltar niet ten volle kun
nen worden aanvaard.
Wanneer men de rots van Gibraltar van
het Zuiden naar het Noorden meet, liggen
600 meter achter den vuurtoren de enorm
versterkte „Windmill"-heuvels. Duizend
meter verder verheft zich Highest Point,
d.w.z. het hoogste punt van de rotsmassa.
Nog drie honderd meter verder voert een
tunnel van de Westelijke oorlogshaven
door de rots naar een bunker aan de Oost
kust.
Nog vijf honderd meter verder is op een
hoogte van 395 meter het seinstation van
Gibraltar, aangelegd en in de onmiddellijke
nabijheid daarvan liggen de z.g. „water-
catchments" of waterreservoirs. Deze be
staan uit acht diepe reservoirs, die onge
veer 40.000 ton regenwater kunnen bevat
ten.
De oorlogshaven van Gibraltar.
Op den weg naar de „Rockgun"-stellin-
gen treft men dan de Engelsche rotsver-
slerkingen aan, met het front naar Spanje,
bv Morrish Castele.
De oorlogshaven van Gibraltar ligt op
dc beschermde Westzijde van het schier
eiland. Deze haven heeft een wateropper
vlak van bijna twee vierkante kilometer en
wordt omringd door drie pieren, namelijk
de Zuid-, Middel- en de Noorderpier, die
met het volste recht aanspraak kunnen ma
ken op den naam van „geweldig". De ha
vens en dokken, de kolenopslagplaatsen,
petroleumdepots en de inrichtingen voor
laden en lossen zijn in hoofdzaak opeenge
hoopt achter de Zuiderpier. Zij zijn zoo
omvangrijk en zoo talrijk, dat men daaruit
alleen reeds de groote beteekenis kan zien,
die de Engelschen toekennen aan dit
machtige steunpunt, dat den toegang tot
de Middellandsche Zee beheerscht.
In het Noorden stuit zich daarbij aan de
handelshaven, eveneens beveiligd door de
inrichtingen aan de oorlogshaven. In vre
destijd bereikte het scheepvaartverkeer hier
een omvang van ongeveer zeven millioen
bruto registerton.
De woonstad van Gibraltar verheft zich
Kaartjes van Pelt.
SPAANSCH-ITALIAANSCHE
BESPREKINGEN
Serrano Suner vandaag
Ie Rome
IDEOLOGISCHE EN BELANGEN
GEMEENSCHAP.
De Spaansche minister van binnenland-
sche zaken, Serrano Suner, is vanochtend
in de Italiaansche hoodfstad aangekomen,
waar hy twee of drie dagen zal verblijven.
Suner zal. naar in goed ingelichte kringen
te Rome verluidt, reeds vandaag met den
Duce en den Italiaanschen minister van
buitenlandsche zaken, graaf Ciano, de eer
ste besprekingen voeren.
In Italiaansche politieke kringen wordt
in verband met de a.s. Italiaansch-Spaan-
sche besprekingen gewezen op de traditio-
neele ideeëngemeenschap tusschen de beide
volken.
Deze gemeenschap is tijdens den Spaan-
schen burgeroorlog door de gemeenschap
pelijke wapenbroederschap nog versterkt
en heeft daardoor de voorwaarden en ba
ses geschapen voor de verlevendigir.g van
de betrekkingen tusschen het fascistische
Italië en het falangistische Spanje. Het
Spaansche bezoek is vanuit dit gezichtspunt
gezien van de grootste politieke beteeke
nis.
De Italiaansche pers vestigt de aandacht
op de manoeuvre^, ondernomen door de
Britsche propaganda, ter verkleining van
de strekking van het pact van drie, dat
reeds een begin van uitvoering krygt, daar
het verblijf van den Soaanschen minister
var binnonlandsche zaken te Berlijn en
zijn reis naar Rome, beteekent dat Spanje
den geest van het pact aanhangt.
Den geest van het pact aanhangen, zoo
schrijft het „Giornale d'Italia", wil niet
slechts zeggen „meedoen aan het conflict",
maar met andere middelen medewerken
aan de voltooiing van den arbeid, onder
nomen te Berlijn, d.w.z. de eindoverwinning
en de voorbereiding van de nieuwe orde
in F'"-npa en Afrika.
Bij de ideologische redenen, die Spanje
met Italië en Duitschland verbinden, voe
gen zich thans belangen en problemen als
dat van Gibraltar. Dit belangrijke thema
is behandeld bij de Italia an sch-Duitsche
besprekingen te Berlijn en Rome en in de
gesprekken, die Suner in de Duitsche
hoofdstad gehad heeft met den Fuehrer,
von Ribben trop en graaf Ciano. De laat
ste bespreking, die gehouden werd door
Ciano, Ribbentrop, maarschalk Keitel en
Suner, leidde tot volledige omschrijving
der posities en bedoelingen en tot unifica
tie van de plannen der drie mogendheden.
Het bezoek van Serrano Suner aan Rome,
heeft ten doel de laatste punten in de be
trekkingen tusschen Italië en Spanje als
naties der Middellandsche Zee te preci
seeren.
Het „Giornale d'Italia" besluit met de
verklaring, dat een der beginselen van de
as-politiek hierin bestaat, dat de Middel
landsche Zee moet toebehooren aan de me
diterrane volken. Op den grondslag van
dit beginsel behoort de Italiaansch-Spaan-
sche solidariteit bij de fundamenteele be-
standdeelen van de Italiaansche politiek
en van de nieuwe ontwikkeling in de ge
schiedenis van Europa.
Bommen op Portland Het oogenblik
waarop zes bommen door een Duitseh
vhegtmgeskader op de kadewerken van
daze Engelsche havenstad worden uit
geworpen (Foto Weltbild)
theatervormig op den achtergrond van de
oorlogshaven, op de glooiing van de rots. j
In normale tijden hielden hier ongeveer
20.000 Spanjaarden, Italianen, Marokkanen
en Indiërs, verblijf, die thans evenwel voor
het grootste deel zyn geëvacueerd.
EEN GEVAARLIJK INCIDENT
Troepen van Thailand (Siam) zouden,
naar de Tsjoegai Sjogjo Sjimpo uit Hong
kong meldt, Zondag op niet nader aange
duide plaats 65 kilometer diep op het ge
bied van Fransch Indo-China zijn doorge
drongen.
Naar gisteren reeds gemeld is, zou zich
tusschen Indo-China en Thailand (Siam)
een incident hebben voorgedaan. Een Sia-
meesch vliegtuig had volgens dat bericht
bommen geworpen op een Indo-Chinee-
schen gendarmeriepost, 70 kilometer in het
binnenland gelegen.
VERBETERING FRANSCH—JAPANSCHE
BETREKKINGEN
In bevoegde Fransche kringen hecht men
waarde aan de waarnmeing, dat de Ja
pans chFransche betrekkingen na het slui
ten van de militaire overeenkomst van Ha
noi merkbaar verbeterd zyn. Men wijst er
in het bijzonder op, dat de Japansche re
geering volkomen correct de bepalingen van
de militaire overeenkomst voert. Verschei
dene detailkwesties, die met betrekking tot
de technische uitvoering van de militaire
overeenkomst nog onopgelost gebleven wa
ren, zyn van weerskanten naar men in
bevoegde kringen betoogt loyaal behan
deld, zoodat van een wezenlijke ontspan
ning gesproken kan worden.
JAPAN, HET PACT EN AMERIKA
Verscheidene eenheden van het Aziati
sche eskader der Amerikaansche vloot,
waaronder de lichte kruiser Marble Head,
het geleideschip Black Hawk en een aantal
torpedojagers, zijn, komende uit de Chinee-
sche wateren, in Manilla gearriveerd, be
richt United Press.
Omtrent de uit Honolulu afkomstige be
richten als zou dit eskader worden ver
sterkt is hier van bevoegde zijde niets te
vernemen. In officieuze kringen neemt men
echter aan, dat als de Amerikaansche vloot
werkelijk hier een versterking zou onder
gaan, Singapore als steunpunt zal worden
gebruikt. Voor de eerste maal zou dan het
gemeenschapelijke EngelscheAmerikaan
sche front in het Verre Oosten aan den
dag treden, zoodat Japan gedwongen zou
zijn diplomatieke of militaire tegenmaat
regelen te nemen.
Een woordvoerder van het Japansche mi-
nisetrie van Buitenlandsche Zaken, Suma,
heeft verklaard, dat Japan, ondanks de
Driemogendhedenovereenkomst, alle pogin
gen in het werk stelt om de JapanschAme
rikaansche twistpunten op diplomatieke
wijze te regelen. Het Driemogendhedenpact
is een definitief verbond en is niet bestemd
een aanval van een anderen staat te pro-
voceeren.
Op de vraag of Duitsche oorlogsschepen,
die in den Stillen Oceaan opereeren, door
Japan worden bevoorrecht, antwoordde Su
ma dat hieromtrent „in het verdrag geen
voorziening is getroffen".
Op een andere vraag, namelijk of een
oorlogsverklaring moet voorafgaan aan een
in werking treden van de wederzijdsche on
dersteuning, werd geantwoord dat de hulp
verleening in werking treedt „zoodra een
oorlog uitbreekt".
De Kokoemin Sjimboen méldt, dat oude
staatslieden prins Konoje hebben geadvi
seerd een bijzondere zitting van het parle
ment bijeen te roepen „om de wereld te
toonen, dat de honderdmillioen inwoners
van Japan eensgezind achter het Japansch
DuitsehItaliaansche pact staan". Het
blad voegt hieraan toe, dat de regeering
binnenkort een actie voor de „totale ver
dediging" zal aanvangen.
BINNENLANDSCHE HERVORMING
IN JAPAN
De premier, prins Konoje, heeft op de
gisteren gehouden zitting van den algemee-
nen nationalen mobilisatieraad het vaste
besluit van de regeering kenbaar gemaakt
ook op binnenlandsch gebied evenals op
het terrein der buitenlandsche politiek door
het sluiten van het verdrag van drie, door
fundamenteele bestuurs- en politieke her
vormingen met den huidigen toestand reke
ning te houden. Door de nieuwe nationale
structuur moet Japan op elk gebied tot den
hoogsten graad van verdediging opgevoerd
worden.
DE IN JAPAN GEARRESTEERDE
ENGELSCHEN
Zeven van de vijftien in Japan wonende
Britsche onderdanen, die einde Juli we
gens spionnage zijn gearresteerd, zyn thans
veroordeeld: Over de strafmaat is nog niets
bekend. Volgens Domei wordt het onder
zoek tegen de overige gearresteerden nog
voortgezet.
DE AANVALLEN VAN MAANDAG.
In den loop van Maandag hebben Duit
sche gevechtsformaties systematisch de
aanvallen op Londen en op voor den oor
log belangrijke doelen in het Zuiden van
Engeland voortgezet. Alle gevechtshande
lingen verliepen met veel succes voor de
Duitsche wapens. Alle opgegeven doelen
werden bereikt en met bommen van zwaar
kaliber en van het zwaartsle kaliber be
stookt. In den loop van den dag ontwik
kelden zich talrijke luchtgevechten, die
eveneens de superioriteit van de Duitsche
jagers ondubbelzinnig bevestigden. De ge
vechtshandelingen duurden voort tot in de
avonduren van den 30en September.
De aanvallen op Loncen waren voorna
melijk gericht tegen de dockinstallaties ten
zuiden van de Theems. Tijdens de ge
vechtshandelingen ontwikkelden zich
luchtgevechten, in het verloop waarvan,
naar tot gisteravond bekend was, 38 vijan
delijke vliegtuigen werden neergeschoten,
14 eigen vliegtuigen werden vermist.
Ook aan de Zuid-Oost kust van Engeland
ontstonden hevige gevechten, waarbij het
den Duitschen formaties gelukte acht
vijandelijke jagers neer te schieten. Twee
eigen vliegtuigen worden vermist.
BOMMEN OP VLIEGVELD.
Een Ju 88 heeft gisteren het vliegveld
van Hastings vernield. In duikvlucht vloog
de Duitsche bommenwerper over de nog
gedeeltelijk in aanbouw zijnde installaties
en wierp van zeer geringe hoogte uit zijn
bommen. Een hangar vloog door een vol
treffer in de lucht. Andere bommen be
zaaiden het vliegveld seconden lang met
doodelijk vuur spuitende fonteinen. Het
vliegveld werd achtergelaten als een on
bruikbaar veld vol trechters. Een lóods
ging in vlammen op. De aanval kwam
voor den vijand zoo verrassend, dat er
geen jagers opstegen en de luchtdoelartilr
lerie niet vuurde.
MINSTENS HONDERDDUIZEND
DAKLOOZEN IN LONDEN.
Uit New York De New York Herald Tri
bune meldt uit Londen, dat minstens
100.000 personen door de luchtaanvallen
op Londen dakloos zijn geworden, waar
door een vluchtelingenprobleem is ont
staan, dat alle soortgelijke problemen, die
men op het vasteland heeft leeren kennen,
in de schaduw worden gesteld. Alle hulp
maatregelen zijn slechts langzaam en on
toereikend. De autoriteiten trachten thans
een duurzaam verblijf voor 20.000 personen
om te beginnen in te richten. Het aantal
dakloozen stijgt echter dagelijks. In dezelf
de mate daalt het aantal beschikbare be
huizingen.
Twee z.g. noodcommissarissen zijn, naar
Svenska Dagbladet meldt, door de voort
durende Duitsche luchtaanvallen in Lon
den noodig geworden. De eerste heeft de
bijna onmogelijk lijkende taak om maatre
gelen te nemen betreffende den in razend
tempo toenemenden woningnood, de twee
de moet zorg dragen, voor een systemati
sche coördinatie van alle maatregelen tot
herstel van straten, gasleidingen, electri-
sche leidingen, waterleidingen, telefoon,
sanitaire inrichtingen, enz. Daarmede ver-
eenigt hij de bevoegdheden van tot dusver
re niet minder dan 101 verschillende auto
riteiten.
BRITSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN
DUITSCH GEBIED.
Britsche vliegtuigen hebben in den nacht
van 30 September op 1 October vluchten
gemaakt naar Noord- en West-Duitsch-
land. Een deel hunner kwam reeds in het
Westen voor een versperring van nacht
jagers Na een kort gevecht werden twee
Hampton-Herford en een Vickers-Welling-
ton bommenwerper neergeschoten. Uit een
brandend neerstortend vliegtuig sprongen
twee inzittenden met valschermen. Zij wer
den gevangen genomen. Het waren Nieuw-
Zeelanders, die eerst sedert 4 weken dienst
deden en hun eersten vlucht naar vijande
lijk gebied maakten. Zij verklaarden, dat
hun toestellen alleen brandplaatjes en
lichtkogels aan boord hadden. Eenige bom
menwerpers drongen door tot Berlijn en
vlogen op groote hoogte boven de rijks
hoofdstad. Het luchtafweergeschut opende
spoedig een systematisch vuur, zoodat de
vijand verhinderd werd gerichte bommen
uit te werpen.
DE DUITSCHE EN DE ENGELSCHE
AANVALSMETHODE.
In groote opschriften wijzen de Duit
sche avondbladen er op, dat ook bij de
BROOD.
Broodbon 8 (nieuwe broodkaart).
Geldig tot en met 6 October, redht-
gevende op 2500 gram roggebrood
of 2000 gram ander brood.
(Geldig vanaf Maandag 30 Sept.)
THEE OF KOFFIE.
Bon 114 (algem. distributieboekje).
Geldig tot en met 8 November,
rechtgevende op 250 gram koffie of
75 gram thee.
BLOLM OF BAKMEEL.
Bon 71 (algemeen distributieboekje)
Geldig tot en met 4 Oct., recht
gevende op 2V4 ons tarwebloem of
tarwemeel of boekweitmeel ol
roggebloem of roggemeel of zelf
rijzend bakmeel.
SUIKER.
Bon 109 (alg. distributieboekje).
Geldig tot en met 25 Oct. rechtge
vende op één k.g. suiker.
PETROLEUM.
Petroleumzegel „Periode 6"
voor ben, die over geen andere
kookgelegenheid oescnikken dan
petroleum. Geldig tot en met 3
Nov., rechtgevende op 2 liter.
BOTER EN VET.
Bon 05 tot en met 12 (boterkaart)
Geldig tot en met 18 October. Op
eiken bon een half pond boter.
Bons 05 tot en met 07 (vetkaart).
Geldig tot en met 18 October. Op
elke bon een half pond margarine
of boter.
Bon 08 (vetkaart).
Geldig tot en met 18 October. Een
half pend gesmolten vet of boter.
Bons 09 tot en met 12. (vetkaart).
Geldig tot en met 18 October. Op
elke bon half pond boter met 10
cent reductie per half pond.
RIJST OF RIJSTEMEEL.
Bon 41 (algemeen distributieboekje)
Geldig tot en met 4 October,
rechtgevende op hall pond rijst of
rystemeel.
HAVERMOUT, ENZ.
Bon 54 (algemeen distributieboekje)
Geldig tot en met 4 October,
rechtgevende op half pond haver
mout of havervlokken of gort of
grutten.
MAÏZENA, ENZ.
Bon 28 (algemeen distributieboekje)
Geldig tot en met 1 November,
recht gevende op 1 ons maizena of
griesmeel of puddingpoeder.
MACARONI. ENZ.
Bon 15 (algemeen distributieboekje)
Geldig tot en met 1 November,
rechtgevende op 1 ons macaroni
of vermicelli.
ZEEP
Bon 104 (alg. distributieboeke)
Geldig tot en met 18 October recht
gevende op 150 gram toiletzeep, of
120 gram huishoudzeep, of 200 gram
zachte zeep, of 250 gram zeep
poeder, of 125 gram zeepvlok
ken, of 250 gram zelfwerkend
waschmiddel of 200 gram vloeibare
zeep.
Bon 116 is tot en met 31 December
geldig voor mannelijke personen
boven de 15 jaar. recht gevende op
50 gram scheerzeep of of één tube
scheercrême of één pot scheerzeep.
VLEESCH
Bon 02 (vleeschkaart).
Geldig tot en met 6 October.
Elk der met 02 gemerkte bonnen
der vleeschkaart geeft recht op
100 gram vleesch, (been inb. óf 75
gr. gerookt of gekookt vleesch óf
een rantsoen vleeschwaren). De
met 01 gemerkte bon voor „worst,
vleeschwaren" geeft recht op een
rantsoen vleeschwaren.
Een rantsoen vleeschwaren bestaat
uit 75 gram gerookt of gekookt
vleesch, ham, spek, carbonade,
roukvleesch of gerookte worst of
100 gram gekookte worst of 125
gram leverworst e.d. of 150 gram
bloedworst.
De nog niet gebruikte vleeschbon-
nen 01 blijven nog tot Zondag gel
dig.
schuin ccn kruispunt over? Neen!
Daar loopt men altijd haaks
omheen.
Vereeniging voor Veilig Verkeer.
laatste Engelsche luchtaanvallen uitslui
tend niet- militaire objecten, b.v. een land
goed, een gedenkteeken voor gesneuvelden
en een tehuis voor dames getroffen wer
den.
Te Keulen, zoo bericht de „Nachtausga-
be", kwamen Britsche brand- en brisant
bommen op dichtbevolkte woonwijken te
recht, zoodat vier dood en en twaalf ge
kwetsten te betreuren zijn.
Op een klein stad in het Rijnland heb
ben gisteren Engelsche vliegtuigen een
nachtelijken aanval gedaan. Verscheiden
brand- en brisantbommen werden boven
de kweekschool voor onderwijzers aldaar
uitgeworpen. Een deel van het gebouw
stortte in en in een zijvleugel brak brand
uit.
