De beteekenis van het
Drlemogendhedenpact
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Sen laaax&cfiuuiinyóóein aan de
Vex. Staten
Koffie of thee op
bon 114
Momentje
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1940
31ste Jaargang No. 9758
Bureaus Papengracht 32.
Telefoon: Bedactle 20015, Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11,
V Vertrouwen In de toe
komst
*Dux", „tijdschrift voor allen, die me
dewerken aan de vorming van de katholie
ke rijpende jeugd", is een nielwen jaar
gang begonnen.
En ter inleiding schrijft de redactie-se
cretaris een artikel, dat wij hier gaarne
willen afdrukken.
Dat artikel is geïnspireerd door optimis
me. Beslist en radicaal wordt afgewezen
elf defaitisme, alle moedeloosheid en slap
heid-van-willen. Opgewekt en doelbe
wust wordt voorgehouden durf en vertrou
wen.
Wij ontleenen aan dat artikel het vol
gende:
„De veertiende jaargang van „Dux" be-
bint onder wel moeilijke omstandigheden.
Maar ook nu meent ons tijdschrift zijn taak
te moeten voortzetten.
Voor een nieuwe situatie zal men het
niet bevooroordeeld vinden. Geen nieuwe
poging in de opvoeding der rijpende en rij
pere jeugd wordt bij voormaat afgewezen.
Met open oog en met ontvankelijkheid zal
daaraan worden tegemoet getreden, maar
ook, voor zoo ver mogelijk, met onafhanke
lijkheid van oordeel.
Liefde voor het opgroeiende geslacht
heeft dit maandblad in- het leven geroe
pen. Vertrouwen in de toekomst van het
nieuwe geslacht heeft steeds de offers doen
brengen, die voor het in stand houden van
het maandblad noodig waren.
Ook nu is dit vertrouwen ongeschokt.
Met vertrouwen zien we de nieuwe tijd en
de nieuwe omstandigheden, waarin de
jeugd zich zal ontwikkelen, onder de oogen.
Evenals gisteren, is de jeugd ook vandaag
in Gods hand. Er is geen reden tot defai
tisme.
Ook nu kan het Katholicisme leiding en
vorming blijven geven aan het opgroeiende
geslacht. Het kan dit steeds, omdat het hier
toe in alle tijden de plicht heeft.
In een nieuwe levensgèvoel en een nieuw
levensprogram kan ons geloof opnieuw zijn
invloed aanwenden, om wederom allen voor
Christus te winnen.
Uiteindelijk immers zal ons niets anders
overblijven dan de hand aan de ploeg te
slaan en niet om te zien naar een tijd, een
opisode, welke voorbij ging."
Dat is de mentaliteit, de geestesgesteld
heid, die ons allen leiden en bezielen en
begeesteren moet.
Dat is dat „optimum", dat beste, wat
wij allen in het perspectief van de toe
komst moeten zien, als Christelijke opti
misten of optimistische Christenen:
„In een nieuw levensgevoel en een
nieuw levensprogram kan ons geloof
opnieuw zijn invloed aanwenden, om
wederom allen voor Christus te win
nen."
VEREENIGINGEN
ZONDER ECONOMISCH DOEL.
WELKE RELIGIEUSE INSTELLINGEN
VALLEN ER ONDER?
Wij lezen in de „Maasbode":
Op 21 September verscheen een veror
dening van den Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied, innou-
dende bepalingen ter verkrijging van een
overzicht van vereenigingen van personen
en stichtingen zonder economisch doel.
Volgens deze verordening moeten alle ver
eenigingen van personen (vereenigingen,
stichtingen, bonden, organisaties en soort
gelijke instellingen) zonder economisch
doel binnen twintig dagen na het in wer
king treden der vereeniging worden op
gegeven bij den bevoegden procureur-ge
neraal.
Daar er onzekerheid blijkt te bestaan in
hoever deze verordening toepasselijk is op
religieuze congregaties, orden, etc., heb
ben wij ons te bevoegder plaatse om in
lichtingen gewend. Wij vernamen, dat
door den commissaris, die met de uitvoe
ring van deze verordening wordt belast,
nog een uitvoerig commentaar gegeven zal
worden, waarin o.a. nader zal worden om
schreven, welke vereenigingen of andere
instellingen onder deze verordeningen zul
len vallen.
Waarschijnlijk zal deze commentaar nog
deze week gegeven worden.
Men doet dus het beste deze publicatie
af te wachten. Men hoeft hierbij niet be
vreesd te zijn, den termijn te overschrij
den, binnen welken de aanmelding moet
plaats vinden. Deze zal n.l. waarschijnlijk
verlengd worden. Momenteel zijn de be
treffende formulieren nog niet bij den
procureur-generaal verkrijgbaar.
Indrukken in het
buitenland
JAPAN WIL GOEDE VERHOUDING TOT
VER. STATEN
Minister-president Konoje heeft tot het
Japansche volk een oproep gericht, waarin
o.a. gezegd wordt, dat het een dringende
noodzakelijkheid is, maatregelen te nemen
voor het beëindigen van de vredesversto-
ringen. Duitschland en Italië hebben met
het Japansche rijk dezelfde idealen en
adspiraties. Voor de Japansche natie is. de
tijd gekomen om met nieuwe vastbesloten
heid de nieuwe ordening in Groot-Azië ten
uitvoer te leggen.
De woordvoerder van het ministerie van
buitenlandsche zaken heeft eenige vragen
van journalisten, met name Engelsche en
Amerikaansche, beantwoord. Zij hadden
vooral betrekking op de artikelen 3 en 5.
Japan is tot de onderteekening van het
verdrag gedreven door de vurige hoop, dat
er een einde zal komen aan de wanorde en
dat men den vrede en een nieuwe wereld
orde tot stand zal kunnen brengen.
In dit stadium komt er geen wijzi
ging in de politiek van Japan, dat niet
in den oorlog betrokken wil worden.
Japan zal niet aan den Europeeschen
oorlog deelnemen en geen enkel ander
land aanvallen. Japan heeft zijn hou
ding jegens de Vereenigde Staten niet
gewijzigd en heeft niet de hoop op
gegeven, dat de betrekkingen met dit
land kannen worden geregeld.
Tenslotte verklaarde de woordvoerder,
dat het nieuwe verdrag niets heeft te ma
ken met het Anti-Kominternpact.
DE INDRUK IN AMERIKA
De Amerikaansche minister van buiten
landsche zaken, Cordell Huil, heeft omtrent
het Drlemogendhedenpact verklaard, dat
dit bondgenootschap niets verandert aan
de sinds jaren hier bekende situatie. Met
de mogelijkheid van een dergelijk bond
genootschap is by de bepaling van de Ame
rikaansche politiek reds rekening gehouden.
Alvorens Huil deze verklaring afgelegd
had, liet men op zijn departement reeds
doorschemeren* dat deze overeenkomst niet
noodzakelijkerwijs de internationale situatie
behoeft te verscherpen. Het maakt den in
druk, dat deze overeenkomst een politiek,
die reeds eenigen tijd lang door de drie
onderteekenaars gevolgd is, in een docu
ment vastlegt.
Op de persconferentie op het Witte Huis
verklaarde president Roosevelt in ant
woord op vragen, dat hij nog niets naders
omtrent de overeenkomst wist en zich er
daarom niet over kon uitlaten. Roosevelt
kondigde aan, dat hij dit week-end met zijn
jacht een tocht naar Maryland zal maken,
waar hij verscheiden vliegtuigtypen wil be
zichtigen.
Dat deel van de Noord-Amerikaansche
pers, dat sinds geruimen tijd met interven
tieneigingen gespeeld heeft, toont zich tame
lijk uit het veld geslagen. In berichten van
nieuwsagentschappen en redactioneele
commentaren wordt de opvatting geuit,
dat het pact zich uitsluitend tegen de poli
tieke plannen van Amerika in Europa en
Azië richt. De New-Yorksche pers publi
ceert den tekst onder reusachtige opschrif
ten als „Japan, Duitschland en Italië onder
teekenen een tegen de V.S. gericht pact."
DE INDRUK VAN HET DRIEMOGEND-
HEDENPACT TE LONDEN
De sluiting van het pact van Berlijn
wordt in Londensche politieke kringen
klaarblijkelijk beschouwd als een beden
kelijk waarschuwingssein. Zonder twijfel
heeft men de strekking van dezen slag
terug tegen Engelsche pogingen tot uit
breiding van den oorlog begrepen. Een
andere verklaring kan niet gevonden wor
den in de mededeeling van den diploma-
tieken medewerker van het Reuterbureau,
die schrijft, dat het voornaamste döel van
het politieke, economische en militaire pact,
dat gisteren te Berlijn werd onderteekend,
duidelijk is, n.l. de Vereenigde Staten uit
den oorlog te houden. De drie totalitaire
onderteekenaars gevoelen klaarblijkelijk
geen zorgen ten aanzien van Rusland, om
dat in het pact een speciale reserve ten op
zichte van Sow jet-Rusland is vervat. Een
belangrijke passage in het pact is die, waar
in de nadruk wordt gelegd op den we'nsch
der drie regeeringen om in andere sferen
de samenwerking uit te breiden met na
ties, die „geneigd zijn haar streven een ge
lijke richting als zij zelve te geven". Het
pact, aldus de correspondent, brengt geen
wijziging in de situatie. Het schijnt betrek
king te hebben op den strijd op leven en
dood, die Groot-Brittan je en de spilmogend-
heden leveren. De reactie in Amerika op dit
pact zal zeer interessant zijn. Gezien het
feit, dat democraten zoowel als republi-
keinen het voornemen hebben zich buiten
den oorlog te houden, is het zeer weinig
j waarschijnlijk, dat de commentaren in
Amerika een anderen dan een gereserveer-
den toon zullen hebben.
MGR. W. A. VAN DINTER f
54e MAGISTER GENERAAL DER ORDE
VAN HET H. KRUIS
Dezen nacht overleed in het St. Canisius-
ziekenhuis te Nijmegen de Hoogeerwaardig
ste Heer Mgr. W, A. van Dinter, Magister
Generaal der Orde van het Heilig Kruis
of van de Kruisheeren.
Een schoon en vruchtbaar leven werd
hiermee afgesloten. Geboren te Gemert
(N. Br.) 4 Dec. 1859, volgde hij de huma
niora aan de bekende Latijnsche school van
zijn geboorteplaats.
In 1887 trad hij in bij de Kruisheeren van
het oude Sint Agatha-klooster, waar hij 27
September van het jaar daarop zyn pro
fessie deed. 15 Augustus 1893 werd hij in
Utrecht priester gewijd. Na eenige tijd
werkzaam te zijn geweest in het Kruis
heerenklooster van Diest in België, werd
hij al spoedig tot novicemeester in Sint
Agatha benoemd. Meermalen bekleedde hij
het ambt van Definitor der Orde. In
Maart 1910 vertrok hij met een groep Bra-
bantsche emigranten als zieleherder naar
Amerika, samen met nog een priester en
een leekenbroeder der Orde. Het werd de
grondslag voor de Noord-Amerikaansche
Missie, die inmiddels tot een belangrijke
tak der Orde is uitgegroeid.
Toen Mgr. Hollmann, de vorige Magister
Generaal in 1927 overleed werd Pater Van
Dinter, die toén prior van het klooster van
Onamia was, telegrafisch ontboden. Hij
kwam toen voor de tweede maal sinds zijn
vertrek in 1910 naar Europa. Bijna met al-
gemeene stemmen werd hij tot Generaal
gekozen. Met kracht heeft hij den nieuwen
opbloei der orde, die reeds onder Mgr.
Hollemann was ingezet bevorderd.
Allereerst heeft hij door woord en voor
al door heerlijk voorbeeld onzegbaar veel
gedaan tot behoud en versterking van de
kloostertucht. Man van grooten eenvoud,
ging bijzonder de kloosterlijke armoede
hem zeer ter harte. Waar hij zelf zeventien
jaar als missionaris werkzaam was, is het
alleszins begrijpelijk dat ook de Missies
in hem een groote stuwkracht vonden. Een
heele reeks nieuwe stichtingen ontstonden
tijdens zijn bestuur, in Nederland kloosters
te Neeritter en Hes en kleinere kerkjes te
Bolnes, LJsselmonde en Odiliapeel, terwijl
de kerk van Zoeterwoude werd uitgebreid.
Ook in België en in de Missiegebieden
kwam het bijna vooral tot vergropting van
het bestaande en ook tot nieuwe stichtingen
Een nieuwe Missie stichtte hy in Para
(Brazilië), terwijl juist onlangs missionaris
sen voor een tweede Braziliaanscbe Missie
(in Campos) waren aangewezen. Alle
Missiegebieden heeft Monseigneur per
soonlijk gevisiteerd. Op deze vermoeiende
reizen naar tropische gebieden deed hij de
kwaadaardige kwaal op, die hem uiteinde
lijk in het graf heeft gebracht.
Enkele weken terug werd hij van de
Sacramenten der Stervenden voorzien: op
zyn ziekbed werd hij vertroost met een
telegram van Z.H. den Paus. Zacht en vol
overgave is hy gestorven.
De Orde der Kruisheeren rouwt. Zy ver
loor een krachtige en wijze vader, die
„Amore et labore" tot wapenspreuk ge
kozen had: „Door Liefde en arbeid". Dat
was inderdaad zijn heele leven.
Gedurende het tijdvak van Zaterdag
28 September tot en met 8 November
a.s. geeft blijkens een mededeeling
van den secretaris-generaal, wnd.
hoofd van het Departement van Land
bouw en Visscherij de met „114"
genummerde bon van het algemeen
distributiebonboekje recht op het koo-
pen van 250 gram koffie of 75 gram
thee.
HET GOEDERENVERKEER DER
SPOORWEGEN.
Maatregelen in het algemeen belang.
De Nederlandsche Spoorwegen hebben
een keurig uitgevoerd carton doen ver
vaardigen, dat binnenkort in geen enkele
expeditie-onderneming mag ontbreken,
hetwelk den verzenders en ontvangers
van goederen eraan herinnert, wat zy
moeten en kunnen doen om het algemeen
belang te dienen.
Bijzondere omstandigheden stellen bij
zondere eischen en wel zeer in het bij
zonder aan het verkeerswezen, dat door
de huidige benzine-schaarschte aan ban
den is gelegd en waardoor ook aan een
bedrijf als dat der Nederlandsche Spoor
wegen bijzondere zware eischen worden
gesteld. Deze gelden vooral het goederen
vervoer op de spoorwegen.
Door de directie der Nederlandsche
Spoorwegen wordt alles in het werk ge
steld om aan de moeilijkheden het hoofd
te kunnen bieden. Weliswaar maakt het
herstel van de aangerichte oorlogsschade
regelmatig voortgang en komt dit vanzelf
sprekend de dienstuitvoering ten goede,
maar daarmede komt men er niet. Het gaat
er in de eerste plaats om, het ter beschik
king staande goederenmateriaal zoo doel
matig mogelijk te gebruiken, een streven,
dat reeds lang bestaat, maar door den nood
der tyden noodzakelijker is geworden.
Het is een feit, dat zoowel de verzenders
als ontvangers van de wagenladingen meer
nog dan de spoorwegen zelf het doelmatig
gebruik van- het materiaal in de hand kun
nen werken. Een wagen die stil staat be
antwoordt niet aan het doel waarvoor hij
bestemd is. Hoe korter de tijd is, die tus-
schen twee opeenvolgende beladingen ver
loopt, hoe beter. Kan men den z.g. wagen-
omlooptijd halveeren, dan volgt daaruit,
dat men met hetzelfde wagenpark twee
maal zooveel goederen kan verzetten. Van
daar het parool van den directeur, ir. W.
F. H. van Rijckevorsel: „Gebruikt onzen
goederenwagen niet als pakhuis laadt en
lost snel".
De Spoorwegen doen het hare om den
omlooptijd der wagens zooveel mogelijk te
bekorten en naar gelang het spoorwegnet
meer hersteld wordt, des te beter zij daar
in kunnen slagen. Maar daarnaast doen zij
ook een dringend beroep zoowel op de
ontvangers als de verzenders van goederen
teneinde de verzendingsmogelijkheid zoo
hoog als het kan op te voeren. Op tal van
manieren kan men hiertoe medewerken.
Men ontneemt b.v. aan anderen de moge
lijkheid goederen te verzenden, wanneer
men meer wagens aanvraagt dan strikt
noodzakelijk is. Teneinde den tijd van het
lossen te bekorten en de emplacementen
niet nutteloos te bezetten, moet men niet
meer wagens laten aankomen dan binnen
den bepaalden tijd gelost kunnen worden.
Men sture ook geen wagen terug die ge
zonden wordt in plaats van de bepaalde
soort die werd aangevraagd, doch mo
menteel niet beschikbaar is.
Het motto: „Haal uit den wagen wat er
in zit", gbldt eveneens voor het beladen,
in dien zin, dat elke kubieke decimeter ge
bruikt moet worden- door vakkundige be
lading en ook door een mogelijke combi
natie met andere verzenders, waardoor
men het volle profijt van de beschikbare
ruimte verkrijgt.
Hierbij spelen ook de „papieren" een be
langrijke rol. Bij de verzending vuile men
vrachtbrieven e.d. met groote zorg in, ter
wijl mèn bij inontvangstneming van ver
zendingen belangrijke vertragingen kan
voorkomen door ervoor te zorgen, dat bij
aankomst der goederen alle documenten
en gegevens ter beschikking staan. Het
verdient derhalve aanbeveling er bij de
afzenders op aan te dringen, dat zij de
factuur en andere bescheiden vooruit zen
den.
De goederenwagens moeten regelmatig,
snel en geheel gevuld kunnen circuleeren.
Daarom moet steeds met tempo worden
geladen en gelost, zoo noodig ook des Za
terdagsmiddags.
Bijzondere omstandigheden stellen bij
zondere eischen en daarom roepen de
Spoorwegen op bovenvermelde wijze hun
klanten op het terrein van het goederen
vervoer met klem toe: „Haal uit de wa
gens wat er in zit".
Dit nummer beslaat uil vlfl
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
FIETS-PERIKELEN
Nu ik het toch deze week over fiet
sen had, vermeld ik nog een ander
euveL Een euvel, dat bewijst, dat wij,
Nederlanders, op het gebied van fiet
sen zeer vrijgevochten lieden zijn.
Misschien niet eens alleen op dat ge
bied. Ik zag een plaatje in de krant van
een lange muur, waarop drie keer met
heel groote letters geschilderd stond:
Streng verboden fietsen te plaatsen.
Art. 84 Alg. Politie-verord.
Wie zal zeggen, dat deze muur niet
de buitenmuur was van het politiebu
reau, waar de eigenaars der tallooze
fietsen, die tegen deze muur waren ge
zet, bescherming zochten tegen zwijn
tjesjagers. Hier had waarschijnlijk de
overweging gegolden: laat uw fiets be
waken door de politie, dat is veiliger
dan het beste Ha-ha-slot. En dus had
den tal van lieden hun fiets tegen
dien muur gezet ondanks de duidelijke
verbodsbepaling: Streng verboden fiet
sen te plaatsen.
Het is geen wonder, dat er in Amster
dam jaarlijks achttienduizend fietsen
zonder eenige transactie van eigenaar
verwisselen, d.w.z. ieder half uur één.
En de nieuwe bepaling, dat de politie
by een overtreding de banden zal laten
leegloopen, zal de zwijntjesjagers wel
niet weerhouden het oog op anderer
eigendom te laten vallen. Een doeltref
fender middel zal het zijn voor alle an
dere fietsende wegovertreders.
Echter: dit middel lokt mij alleen
aan, omdat wijzelf in vroeger jaren in
deze bezigheid onze grootste vreugde
vonden.
Maar dat nu groote menschen als poli-
tie-agenten het ook gaan doen is niet
even leuk.
Leuker zou het zijn als zij een zelfde
middeltje wisten tegen fietsendieven.
GEBEDSACTIE SP.L.
„Dat alle Katholieken zullen waar-
deeren en krachtig steunen de op
leiding van inlandsche priesters in
de missielanden".
Voor die intentie vraagt het Pauselijk
Liefdewerk van den H. Apostel Petrus tot
opleiding van een inlandsche geestelijkheid
in de missiën in de maand October de gebe
den der deelnemers aan de gebedsactie.
Helaas zyn niet alle katholieken overtuigd
van de groote en dringende noodzakelijk
heid van eigen inlandsche priesters voor de
missielanden: waren zy dat wel, dan zou
den zij meer daadwerkelijken steun aan die
opleiding geven, dan zou in de missielan
den niet het groote vraagstuk bestaan, hoe
de zeer groote kosten te bestrijden van een
goede opleiding van eigen priesters.
De tegenwoordige tijden toonen weer zoo
duidelijk aan, dat ook de missielanden hun
eigen priesters moeten hebben, wil de Kerk
van Christus in die landen voor goed geves
tigd worden. Dat groote belang moet ons
allen ter harte gaan. Bidden wij daarom in
October vurig tot den goeden God, den Ge
ver aller genaden, voor bovenstaande in
tentie.
Volle aflaten zijn te verdienen op 3 Octo
ber, feest van de H. Theresia van Lisieux en
4 October, feest van den H. Franciscus van
Assisië. Bovendien wordt op 3 October in
alle afdeelingen met minstens 50 leden een
H. Mis opgedragen voor S.P.L. en zijn be
schermelingen.
Voor nieuwe deelnemers aan de gebeds
actie zyn op aanvrage gratis intentiefor
mulieren te bekomen bij
Mgr. TH. M. P. BEKKERS,
te Voorschoten.
BLOEMENKWEEKERS KRIJGEN
STEUN
Gisteren vond aan de Coop. Centrale
Westlandsche Snybloemenveiling te Hon-
selersdijk de gedeeltelijke uitkeering plaats
van de door de regeering voor de bloemen-
kweekers beschikbaar gestelde steun. Deze
eerste steunuitkeering bedroeg voor de
bloemenkweekers 7 procent van den omzet
en in het totaal werd dus gisteren aan de
C C. W. S. ruim 70.000 aan steun uitge
keerd. In bloemisterij kringen is deze steun
met groote vreugde ontvangen, daar vele
bedrijven een aanmerkelijke financieele
achterstand hadden en met deze geldelijke
steunuitkeering ten zeerste gebaat zyn.
