BINNENLAND
Mamentje
VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1940
31ste Jaargang No. 9751
Bureaus PapengTachi 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
V ..Democratisch" of „fascis
tisch"
Aan een artikel in het heden versche
nen nummer van „De Unie", orgaan van
de Nederlandsche Unie, ontleenen wij het
volgende:
„Wij wijzen alle pogingen, om ons in
een bepaalden hoek te duwen, met kracht
van de hand. De Nederlandsche Unie is
nog steeds wat ze van het begin af wilde
zijn: een Nederlandsche beweging, die, op
grondslag van de christelijke waarden in
onze samenleving, een beroep doet op de
eensgezindheid en de offervaardigheid van
het Nederlandsche volk. Ze wil boven de
partijen staan, niet de optelsom zijn van
een aantal partijen. Dat haar doelstelling
door velen niet is begrepen, bleek uit tal
van discussies, waarvan de eene nog on
vruchtbaarder was dan de andere. En nu
zijn sommigen bezig ons program na te
pluizen om te ontdekken of ze ons „demo
cratisch" of „fascistisch" moeten noemen.
Dengenen, die ons te democratisch vin
den, vragen wij: „wat verstaat ge onder de
mocratie?" Indien hiermede wordt bedoeld
de erkenning van geestelijke vrijheid en
de noodzakelijkheid van een gezonden
volksinvloed, dan kunt gij ons democra
tisch noemen. Men houde ons echter ten
goede, wanneer wij de overtuiging uit
spreken, dat geestelijke vrijheid en volks
invloed niet mogen vereenzelvigd worden
met de parlementaire democratie, die wij
tot nu toe hebben gekend.
Met zekerheid kan worden gezegd, dat
in de toekomst een sterk gezag noodig zal
zijn. Dit geldt in het bijzonder voor de
uiterst moeilijke jaren, die ons te wachten
staan.
Wie in de Nederlandsche Unie een fas
cistische of half-fascistische beweging wil
zien, krijgt ten antwoord:
De beteekenis, die wij aan het Christen
dom hechten, belet ons de begrippen
„volk" en „staat" tot beslissende maatsta
ven voor ons leven te maken. Wanneer
van de zijde der Nederlandsche Unie
wordt gesproken van de „corporatieve ge
dachte", heeft dit betrekking op een vorm
van sociaal-economische ordening, maar
niet op den staatsvorm, zooals wij dien
voor de toekomst denken".
Wie deze alinea's met aandacht naleest
zal daarin heel veel vinden, wat hem sym
pathiek is, of 't er zooals wij hééle-
maal mee eens zijn.
't Is waar, dat er nog weinig of niets in
wordt medegedeeld, wat reeds concreet
uitgewerkt is. Maar de grond-gedachten
staan er positief, klaar en helder.
En die grond-gedachten willen wij ook
gaarne maken tot de onze of liever van
die grond-gedachten willen wij verklaren,
dat zij overeenstemmen met onzerzijds
reeds lang gekoesterde wenschen en ge
propageerde verlangens.
Wij zouden willen adviseeren: onthoud,
bewaar bovenstaande verklaring van de
Nederlandsche Unie: zij is principieel heel
duidelijk en geeft kernachtig aan de alge-
meene lijnen, de positieve normen van het
streven van de Nederlandsche Unie.
BROODDISTRIBUTIE.
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van landbouw en vis
scherij maakt bekend, dat gedurende het
tijd vak van 23 tot en met 29 September
a.s. de met „7" genummerde bonnen van
het broodbonboekje tezamen recht geven
op het koopen van 2500 gram roggebrood
of 2000 gram ander brood. Elk der bonnen
geeft derhalve recht op het koopen van 125
gram roggebrood of 100 gram ander
brood.
De bonnen, welke 29 September nog niet
gebruikt zijn, blijven voorts nog tot en met
Dinsdag 1 October a.s. geldig.
DE NEDERLANDSCHE UNIE
Een centrale sociale dienst in voorbereiding
De Nederlandsche Unie maakt in haar
weekblad „De Unie" bekend, dat de leiding
van de Nederlandsche Unie van meening is,
dat het op haar weg ligt, het initiatief te
nemen om te komen tot een centrale maat
schappelijke organisatie, die in den meest
Bommen op Nederland
Donderdagmiddag is een drietal bommen
buiten de,kom der gemeente West-Kapelle
gevallen. Eén sloeg een trechter van zes
meter, de beide andere waren lichter. De
materieele schade is gering, aangezien op
de plaats, waar de gommen neerkwamen,
de oogst reeds binnen was gehaald.
Onder de gemeente Veere hebben Brit-
sche vliegers 's nachts een aantal tijdbom
men geworpen, die alle in' het weiland aan
de overzijde van het kanaal zijn neergeko
men.
Er werd geen schade aangericht.
BOMMEN BIJ ROOSENDAAL
Vanochtend vroeg om ongeveer kwart
voor vijf zijn Engelsche bommen neerge
komen op een veld genaamd de Brembosch,
een gehucht gelegen tusschen Roosendaal
en de Belgische grens. Vier brisantbommen
kwamen tot ontploffing en maakten groote
gaten in den grond, waarvan een met een
middellijn van adht meter. Van de tiental
len brandbommen, die werden uitgewor
pen, kwam er niet één tot ontbranding.
Enkele ruiten werden vernield van in de
nabijheid gelegen boerderijen van den land
bouwer J. van Eekelen en van de weduwe
Backx. Persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor.
VERSCHILLENDE BOMMEN NEER
GEKOMEN BIJ ANNA PAULOWNA
Gisternacht zijn op het land van den heer
A. Meyer aan den Middenweg te Anna'
Paulowna vijf explosieve bommen gewor
pen, waarvan een in een sloot weggleed en
niet ontplofte. Bovendien kwamen er nog
achttien brandbommen neer en ook hier
van kwamen er twee niet tot ontbranding.
De schade aan de te veld staande aardappe
len en koolraap is niet groot, die aan bloem
bollen van iets meer beteekenis. Ook de ver
dere schade is gering. Ten huize van den
heer D. Koning sloeg een scherf door een
asbestplaat en bij den heer A. van Duin
sneuvelde een ruitje. Persoonlijke ongeluk
ken kwamen niet voor. Met het oog op de
niet ontplofte bommen zullen er waar
schijnlijk waarschuwingsborden geplaatst
worden.
uitgebreiden zin des woords de nationale
hulpverleening zal leiden en, waar noodig,
deze zelf ter hand nemen.
Hierbij sta duidelijk voor oogen, aldus
het blad, dat een dergelijke centrale so
ciale dienst zonder medewerking van over
heidswege weinig kans van slagen heeft.
Het is echter noodzakelijk, dat het initiatief
voor dezen dienst uit het volk zelf voort
komt en dat de overheid zich beperkt tot
het geven van een sanctie. Tevens zullen,
waar velerlei overheidsinstanties vanouds
op het arbeidsveld der maatschappelijke
hulpverleening werkzaam zijn, door deze
medewerking van de overheid ook deze in
stanties in de samenwerking opgenomen be-
hooren te worden. In zooverre is de mede
werking der overheid onmisbaar.
Anderzijds zal, dank zij het feit, dat De
Nederlandsche Unie geen partij is in den
ouden zin van het woord, doch een bewe
ging, die terwille van de versterking en de
hernieuwing onzer volksgemeenschap en
van onze Nederlandsche volkskracht, uit
ons volk zelf voortsproot, en door ons volk
in al zijn geledingen gedragen wordt, op de
medewerking van alle in ons land werk
zame actieve krachten gerekend kunnen
worden, en te meer, daar de centrale so
ciale dienst een zelfstandig instituut zal
zijn, dat naast De Nederlandsche Unie mo
gelijkheid tot allér samenwerking tot prac-
tischen maatschappelijken opbouw zal ge
ven.
Het initiatief van de leiding der Neder
landsche Unie kan echter een zekerheid
vormen voor allen, die deze wenschen, dat
in deze organisatie het Nederlandsche volk
aan zichzelf zal arbeiden en dat hier een
echt Nederlandsche daad verricht wordt.
Den centralen socialen dienst wordt een
drieledige taak toegedacht: a. de bestaande
organisaties tot een efficiente samenwer
king brengen; b. de werkzaamheid van
deze organisaties activeeren, uitbreiden en
aanvullen, en c. waar noodig zelf de werk
zaamheid ter hand nemen.
VLEESCH MET BEEN.
Hoeveel vleesch en hoeveel been.
Omtrent de bepaling, dat op de vleesch-
bonnen „vleesch met been" wordt gele-
werd, schrijft „De Vee- en Vleeschhandel":
Het rantsoen is 4 ons vleesch met been
en vet en 1 ons vleeschwaren per hoofd
der bevolking per week.
In ons land wordt bijna geen vleesch in
de been verkocht De beste regeling zal
zijn, dat de slagers rekenen 10 tot 20 pet.
voor het been, naar gelang het rund-, kalfs-
of varkensvleesch is.
Wij wijzen de slagers er echter op, dat
wanneer men bijv. aflevert 3 ons vleesch
en 1 ons been, de slager voor het been niet
den prijs vari het vleesch mag berekenen,
dus op de 4 ons vleesch-met-been-bon kan
hij berekenen hetgeen werkelijk aan
vleesch wordt geleverd.
DE REGELING VAN DEN PACHTPRIJS
Aanvraagformulieren voor de
„verklaring van geen bezwaar"
Ter voorkoming van opdrijving van den
pachtprijs is op 17 Augustus het Pachtprijs-
opdrijvingsbesluit 1940 afgekondigd.
Krachtens dit besluit is het o.m. verbo
den, een pachtovereenkomst te sluiten, in
dien de bedongen pachtprijs hooger is, dan
die, welke voor het verpachten op 1 Sep
tember 1939 gold. Uitzondering op dezen
regel is slechts voor bijzondere gevallen
mogelijk, indien de secretaris-generaal van
het dep. van landbouw en visscherij, in
overeenstemming met het bevoegde pacht
bureau, een verklaring heeft afgegeven, dat
er bij hem tegen de verhooging geen be
zwaar bestaat. In de Staatscourant van gis
teren is opgenomen een besluit van den
secr.-gen. van landbouw en visscherij,
waarin bepaald wordt dat een verpachter,
die een zoodanige verklaring van geen be
zwaar wenscht, zich schriftelijk recht
streeks tot het bevoegde pachtbureau moet
wenden.
Het verzoek moet gedaan worden op een
speciaal aanvraagformulier, dat bij het
pachtbureau verkrijgbaar is.
OPRICHTING VAN GRASDROGERIJEN
Stenn van het Rijk
Ook voor 1941 zal het Rijk voor een be
perkt aantal te stichten grasdrogerijen, res
pectievelijk uitbreiding van bestaande gras
drogerijen, financieelen steun verleenen.
Deze steun zal, onder bepaalde voorwaar
den, den vorm hebben van een subsidie on
geveer ter grootte van den aankoopprijs
van het eigenlijke grasdroogapparaat.
Voorts bestaat de mogelijkheid, dat voor
den aankoop van grond, gebouw, enz. te
gen zakelijke of persoonlijke zekerheid
een crediet tegen matige rente wordt ver
leend.
Nadere voorwaarden kunnen worden
aangevraagd bij den directeur-generaal
van den landbouw, departement van land
bouw en visscherij te 's Gravenhage.
Bij de toewijzing zal door genoemden
directeur-generaal met de volgorde van
binnenkomst van de defiintieve aanvragen
rekening worden gehouden.
COLLECTIEF CONTRACT IN DE
METAALNIJVERHEID.
Men deelt ons van werkgeverszijde het
volgende mede:
In de metaalindustrie waren reeds eerder
collectieve contracten geweest. Het laatst
dat van 19301931, hetwelk toen na de in
getreden crisis niet verlengd werd. In den
aanvang van 1939 werden opnieuw onder
handelingen geopend, doch bij het uitbre
ken van den oorlog in September 1939 voor
onbepaalden tijd opgeschort. Behalve de
looncijfers, was toen over den inhoud reeds
overeensteming verkregen. Eenige maan
den geleden werden de besprekingen her
vat, hetgeen thans tot een totstandkoming
der collectieve overeenkomsten heeft ge
leid. De inhoud komt de -cijfers zelf daar
gelaten over het algemeen geheel over
een met de collectieve overeenkomst 1930
1931. Zij bevat een persoonlijk minimum
uurloon en een minimum gemiddeld uur
inkomen en voert o.m. dezelfde indeeling
der werklieden in drie vakgroepen, een va-
cantie van een week en een bepaling be
treffende de werkliedenvertegenwoordi
ging.
FINANCIEELE REGELING
OPBOUWDIENST.
Er blijkt in sommige gemeenten eenig
misverstand te heerschen omtrent de te
werkstelling van personeel uit den op-
bouwdienst. Met name is er niet voldoende
klaarheid over de financieele regeling,
welke bij de uitvoering van werkobjecten
zal moeten gelden.
Ten aanzien van deze materie kan wor
den medegedeeld, dat er nauw contact be
staat tusschen den opbouwdienst en den
rijksdienst voor de werkverruiming. Plan
nen van eenigen omvang worden door de
zen dienst in overleg met de betrokken
afdeeling van den staf van den oubouw-
dienst onderzocht en zoo noodig verder
voorbereid. De berekening van de kosten
welke belanghebbenden bij door den op-
bouwdienst uit te voeren werken zullen
hebben bij te dragen, zal op overeenkom
stige wijze geschieden als gebruikelijk bij
de tewerkstelling van werkloozen door be
middeling van den rijksdienst voor de
werkverruiming.
Aldus wordt getracht te voorkomen, dat
om financieele redenen aan personeel van
den opbouwdienst de voorkeur zou wor
den gegeven. Slechts ligging en aard van
het werkobject mogen doorslaggevend zijn
voor de toewijzing.
Van den anderen kant behoeft het geen
betoog, dat in geen geval de kosten-bij-
drage van belanghebbenden bij uitvoering
door den opbouwdienst grooter zal mogen
zjjn dan bij uitvoering door werkloozen.
De vrees, dat het inschakelen van een
groot aantal werkers uit den opbouw
dienst zal leiden tot hoogere loonkosten is
derhalve geheel ongegrond.
Door samenwerking van de betrokken
Accountantskantoor A, KETTENIS
Breestraat 19, Leiden - Tel. 25800
inspecties van den rijksdienst voor de
werkverruiming met de betreffende afdee
ling van den staf van den opbouwdienst is
de behartiging der wederzijdsche belan
gen volkomen gewaarborgd.
Zulks is van bijzondere beteekenis met
het oog op de voortzetting van werken,
welke aan de voedselvoorziening van ons
land teen goede komen, doch welke als ge
volg van de huidige omstandigheden niet
met het gewenschte tempo kunnen wor
den uitgevoerd door werkloozen uit de
groote steden.
DE UITREIKING VAN IDENTITEITS
BEWIJZEN IN DEN HAAG.
Het hoofd van de afdeeling bevolking,
verkiezingen en burgerlijke stand van de
gemeente-secretarie van de gemeente den
Haag, de heer P. C. Wesseling, heeft van
morgen een nadere toelichting gegeven op
de bekendmaking inzake de uitreiking van
identiteitsbewijzen aan de Haagsche bur
gerij zooals deze per aanplakbiljetten is
aangekondigd.
De heer Wesseling wees er op, dat het
noodzakelijk is zich aan deze bekendma
king strikt te houden teneinde teleurstel
lingen te voorkomen. Hoezeer het dikwijls
hapert aan de medewerking van de zijde
van het publiek blijkt wel uit het feit, dat
de indruk bestaat dat het publiek zeer na
latig is in het afhalen van de vleeschkaar-
ten waartoe deze week de gelegenheid is
opengesteld. In dit verband wordt er op
gewezen, dat de nalatigen zelf de conse
quenties hiervan moeten dragen daar het
onmogelijk is om hen de volgende week
hiermede te helpen in verband met het
systeem dat gevolgd wordt bij de uitrei
king van identiteitsbewijzen. Zij die dus
deze week van de geboden gelegenheid
om de vleeschkaarten af te halen geen ge
bruik maken, zullen zich volgende week
voor het feit zien gesteld dat zij geen
vleesch kunnen koopen.
Om terug te komen op de identiteitsbe
wijzen kan gezegd worden dat deze rege
ling de bedoeling heeft de Haagsche bur
gerij te voorzien van een voorloopige
identificatie, in afwachting van het gereed
komen der definitieve identificatiebewijzen.
Daar het niet mogelijk is om voor 1 Oc
tober a.s. de definitieve bewijzen allen uit
te reiken heeft men een voorloopige op
lossing gevonden door de stamkaarten te
voorzien van een foto, en aan te vullen met
eenige vereischte bijzonderheden, zooals
beroep, enz. De op de stamkaarten te hech
ten foto moet ongeveer 4% bij 3J4 c.m.
groot zijn en duidelijk het gelaat van den
betrokkene toonen. Elke goed gelijkende
foto is voldoende wanneer deze de bedoel
de afmeting heeft. De voor de foto's van
de definitieve identiteitsbewijzen geldende
voorschriften behoeven dus voor de voor
loopige bewijzen niet noodzakelijk in acht
te worden genomen. Men kan volstaan met
een goed gelijkend portret, welke men in
zijn bezit heeft.
Naast deze stamkaarten zijn eveneens
als identificatiebewijzen aan te merken:
a. Een geldig paspoort, waaronder dus te
verstaan een paspoort waarvan de expira
tiedatum ligt na 1 October. Een paspoort
dat dus 30 September is afgeloopen is niet
geldig, terwijl een paspoort met als afloop
datum b.v. 20 October slechts tot dien da
tum als identificatiebewijs kan worden ge
bruikt;
b. Een door of namens den commandant
van de Nederlandsche Opbouwdienst, uit
sluitend aan het personeel daarvan afge
geven identiteitsbewijs;
c. Een door of namens den directeur-
generaal der P.T.T.. uitsluitend aan het per
soneel der P.T.T. afgegeven identiteitsbe
wijs;
d. Een door of namens het hoofd der
rijksinspectie van de bevolkingsregisters
bij het departement van binnenlandsche
zaken afgegeven identiteitsbewijs, waarbij
de onder b. c. en d. genoemde bewijzen
moeten zijn voorzien van een met dienst-
stempel gewaarmerkt goed gelijkend por
tret;
e. Een bewijs van Nederlanderschap, het
geen geldig is tot een jaar na den datum
van uitreiking. Hoewel dus dit bewijs vijf
jaar geldig is voor reizen, kan het als iden
titeitsbewijs slechts een jaar gebruikt wor
den.
Deze regeling om de stamkaarten als
identiteitsbewijs te waarmerken is zooals
gezegd slechts een voorloopige regeling,
welke kosteloos is en van kracht blijft tot
te zijner tijd de definitieve regeling zal
zjjn getroffen waarvan de voorschriften
zoo spoedig mogelijk zullen worden gepu
bliceerd.
De thans getroffen regeling brengt zeer
veel werk mede, hetgeen duidelijk is, wan
neer men bedenkt, dat van de 507.600 in
woners van dén Haag er ongeveer 380.000
van deze regeling gebruik zullen maken.
In totaal zullen ongeveer 300 ambtenaren
hiermede bezig zijn, waarvan 238 bij het
schrijven en aanvullen en de overigen ter
controle enz.
RACE-AUTO'S.
Men kan soms midden in de aller
ernstigste gebeurtenissen een vreem
de gedachte krijgen. Dan denkt men
plotseling aan iets heel raam, wat je
in gewone tijden al niet interesseert,
maar zeker niet in zulke oogenblik-
ken.
Zoo heb ik er dezer dagen plotse
ling eens aan gedacht, wat ze nu met
die race-auto's doen.
Ik heb mij zelf ook verbijsterd af
gevraagd, of er in deze dagen niets
anders is om aan te denken dan race
auto's, maar ik had het nu eenmaal
gedacht. Daar was niets meer aan te
doen.
U kent die race-auto's toch wel.
Dat zijn van die gekke, lange, open
kou-lijers-auto's, waarin je op je rug
ligt te chauffeeren, zonder je linker-
voorspatbord te kunnen zien en ver
der van alle moderne gemakken ge
speend. 't Is maar, dat u weet» wat
ik bedoel.
Die dingen zwelgen compleet in de
benzine. En dat gaat natuurlijk niet.
Die hebben wij nu noodig voor nut
tiger en belangrijker zaken. Voor
bommenwerpers en zoo.
Maar andere auto's kan men nu
nog gebruiken. Die worden grijs
overgespoten. Dat lykt een tikje som
ber, maar 't is zeer doelmatig. Of de
Opbouwdienst gaat er mee uitrijden.
Kortom daar is nog vanaf te komen.
Maar een raCe-auto.
Maar wat kan mij het bok schelen!
Misschien staan ze op stal. Of zij
worden gebruikt voor erg haastige
diensten te velde.
Weet ik het!
Als je geopereerd wordt, vraag je
je op de operatietafel toch ook niet
af, of de maximum-snelheid van de
blauwe tram nog weer eens zal wor
den verhoogd. Waarom moet ik dan
juist nu aan race-auto's denken?
V
Ontslag burgemeester.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van Binnenlandsche
Zaken is, met ingang van 1 October 1940
aan mr. Th. J. A. Aquarius, eervol ontslag
verleend als burgemeester der gemeente
Nunhem.
„VESTING LONDEN TWEE WEKEN
- ONDER VUUR".
STOCKHOLM, 20 Sept. (D.N.B.) Onder
het opschrift „Engelands kanonnen hebben
geen tijd om af te koelen" meldt Stock-
holms Tidningen uit Londen, dat de afge
loopen nacht weer door veelomvattende
beschadigingen gekenmerkt is. Nog nooit
hebben de Duitsche vliegtuigen zoo laag
boven de stad gevlogen. De lucht trilde
van het aantal ontploffingen en dreunde
van de kanonschoten van het Engelsche
luchtafweergeschut. Londen is een vesting,
die thans al twee weken onder vuur ligt.
ENGELSCH KONINGSPAAR BEZOEKT
GETEISTERDE WUKEN
LONDEN, 20 Sept. (Reuter). De koning
en de koningin hebben drie Londensche wij
ken bezocht die sterk onder de Duitsche
bomaanvallen geleden hebben. Zij onder
hielden zich met de geredden en met de
leden der passieve verdediging.
Op een afstand van 25 Meter van den her
tog van Kent is een tijdbom ontploft, toen
hij de geteisterde wijken van Londen be
zocht. De bom was in een tuin terechtge
komen. De noodige maatregelen waren ge
nomen opdat er geen schade zou worden
aangericht.
ENGELSCHEN UIT ROEMENIë
GEWEZEN.
BOEKAREST, 20 Sept. (D.N.B.) Het ge-
heele Engelsch sprekende personeel van
het Anglo-Roemeensch instituut is uitge-
noodigd het land te verlaten.
GEDENKDAG VOOR VERMOORDE
IJZEREN GARDISTEN
BOEKAREST, 20 Sept. (D. N. B.). De
vice-ministerpresident en leider van de be
weging der legionnairs Horia Sima heeft
bepaald, dat de 22e September een gedenk
dag zal zijn voor de helden en martelaren
der beweging ter herinnering aan de talrij
ke leden der IJzeren Garde die op 22 Sep
tember 1939 na den moord op den toenma-
ligen minister-president Kalinescu in het
geheele land vermoord zijn.
