STADS
NIEUWS
OMGEVING
Laatste berichten
Burgerlijke Stand
MARKTBERICHTEN
MAANDAG 16 SEPTEMBER 1940
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 3
Rectoraatsoverdracht
Leidsche Universiteit
Prof. Dr. Fred. Muller: over
de taak der Universiteit
in het huidige tijdsbestek.
Bij de overdracht van het rectoraat der
Leidsche Universiteit aan zijn opvolger
prof. dr. A. W. Bijvanck sprak de rector-
magnificus, prof. dr. Fred. Muller, heden
middag een rede uit, waarin hij de lotge
vallen der Universiteit in het afgeloopen
jaar beschreef en vervolgens een beschou
wing gaf betrekking hebbende op de taak
der Universiteit in het huidige tijdsbestel.
Hij herdacht daarbij in de eerste plaats
hen, die in den strijd voor het Vaderland
waren gevallen, zes studenten van de Leid
sche Universiteit; ook sprak hij over het
offer door de gemobiliseerden gebracht
ter wille van het algemeen belang. „Eer
bied voor hetgeen de eersten leden is ons
aller eereplicht; erkenning van en erken
telijkheid voor wat de laatsten deden, zij
en blijve hun geschonken, ook door ons".
Spr. stond stil bfj het overlijden van de
professoren Wensmck en Kan, van den cu
rator der Universiteit mr. J. Limburg.
Naast het heengaan van hen, die door
den leeftijdsgrens gedwongen werden htm
ambt neer te leggen, prof. Van Konkel en
P. C. T. van der Hoeven, staat het optre
den in het universitair onderwijs van niet
minder dan zeven nieuwbenoemde hoog
leeraren. Door den loop der gebeurtenissen
was de representatie in het buitenland zoo
goed als geheel opgeheven. In Nederland
echter heerschte ook voor de Leidsche Uni
versiteit nog een druk wetenschappelijk
verkeer dat ook in de voordrachten, in de
Academie gehouden, tot uiting kwam. Ver
melding verdienen de lezingen, uitgaande
van het Leidsch Universiteitsfonds, door
prof. Huizinga gehouden over „Patriottisme
en nationalisme in de Europeesche geschie
denis tot het einde der 19de eeuw", en de
voordrachten door prof. H. J. Pas van de
Universiteit van Amsterdam, gehouden op
verzoek der faculteiten van studenten, over
de filosophie der wetenschappen.
Het aantal studenten, dat werd inge
schreven door den rector-magnificus, 2222
tegenover 2417 in den vorigen cursus, ver
toont een kleinen achteruitgang, blijkbaar
geheel veroorzaakt door de mobilisatie; het
aantal voor de eerste maal ingeschrevenen
604, is slechts 5 lager dan dat van het vo
rige jaar. Het getal der vrouwelijke inge
schrevenen, n.l. 628, is nauwkeurig gelijk
gebleven! De promoties liepen iets terug;
het getal daarvan is 51.
Over de nieuwe gegevens vermeldde spr.,
dat in dezen cursus voor het eerst de rec
tor de voor de eerste maal ingeschrevenen
in een plechtige bijeenkomst in het Groot
Auditorium met een toespraak heeft geïn
augureerd, waardoor thans aan de eigen
lijke intrede in het leven der studie van de
zijde der Universiteit het gewenschte relief
gegeven wordt. Het L. S. C. deed een aller
aardigst boekje samenstellen, bestemd voor
allen, die voor het eerst waren ingeschre
ven en die in Leiden met zijn tradities en
gebruiken en daarop rustende geheimzin
nige bekoring den weg willen vinden.
Ook bij de bijeenkomsten in December
1939 op initiatief der studenten gehouden,
ter bepaling van de houding van Universi
teit en studenten in den tegenwoordigen tijd
er bekend als de Leidsche ,.Academieda-
gen", later uitgegeven onder den titel „Ne
derland in Oorlogstijd" stond spreker stil.
Na vermelding van verschillende lustra van
studentencorporaties werd ook de plechtige
bijeenkomst in de Pieterskerk op 26 Juni
j.l. herdacht, waarbij de rector-magnificus
de herdenkingsrede uitsprak, die thans het
voor en door alle studentenvereenigingen
gevierde lustrum afsloot, waarmede vol
gens de traditie het L. S. C. de stichting der
Hoogeschool placht te herdenken.
De dreigende en later ingetreden oor
logstoestand en zijn gevolgen leidde tot
allerlei maatregelen, waarbij ook de Uni
versiteit betrokken werd of zich vrijwillig
inschakelde. In het bijzonder maakte spre-
Ker melding van de welgeslaagde pogingen
om ook door de Universiteit een bijdrage
te doen geven in de oplossing der moeilijk
heden van het mobilisatieprobleem: de
voordrachten, colleges en besprekingen ge-
PROF. DR. FRED. MULLER,
de afgetreden rector magnificus.
PROF. DR. A. W. BIJVANCK,
de nieuwe rector magnificus.
houden voor gemobiliseerden, studenten
en niet-studeerenden; later de leerrijke
proefnemingen met een algemeene studen
tentafel, die zoo mogelijk een warmen maal
tijd midden op den dag zal geven, de z.g.
mensa academica.
In het tweede gedeelte van zijn rede
vroeg de spreker zichzelf en zijn gehoor,
of de gebeurtenissen van Mei en hun ge
volgen buiten het jaarverslag, de Fata der
Universiteit kunnen en mogen blijven staan.
Dit lijkt onmogelijk, zoo zeide spreker;
en het schijnt geoorloofd daarover te spre
ken, mits men hetgeen men zeggen wil, als
ftriKt persoonlijk en niet als algemeene
opinie te kennen geeft. In het verband der
heden gehouden oratie zal daarbij de aan
dacht zoo veel mogelijk worden ingesteld
op liet onderwijs, speciaal het hooger on
derwijs.
Ook voor studie en student zijn, voor
Univedsiteit en professoren laten zich de
huidige, zeer talrijke vragen tot deze ééne
hoofdvraag terugbrengen: Is er in de bon
te verscheidenheid van eischen en leuzen,
die ook voor dit onderdeel der samenleving
zich bij voortduring laten hooren, inder
daad sprake van iets nieuws? Met over
tuiging zeide spreker, dat deze vraag be
vestigend beantwoord moet worden: ja, in
dit nieuwe is veel, dat ook voor de Uni
versiteit van uitnemend belang kan wor
den. Het spreekt vanzelf zoozeer dat het
wel eens vergeten wordt in het vuur der
gedachten wisseling dat ook reeds vóór
1940 veel van hetgeen thans wordt aanbe
volen, in aantocht bleek; de gebeurtenis
sen der laatste maanden hebben echter
den eisch gesteld, dat het tempo versneld
zal worden, hetgeen velen dan als stroom
versnelling riskant schijnt, en dat men
daartoe bezwaren, bok vroeger soms gere
zen, resoluut zal weten te overwinnen.
JUBILEUM J. P. J. M. DRIESSEN
In aansluiting op het bericht, dat de heer
J. P. J. M. Driessen binnenkort zijn gou
den zaken-jubileum zal herdenken, deelen
wij op verzoek van den jubilaris mede, dat
hij in verband met de tijdsomstandigheden
van alle huldebetoon wenscht af te zien en
dien dag dan ook niet aanwezig zal zijn.
VERDUISTER GOED EN KOM NIET OP
STRAAT.
De politie heeft Zaterdagavond proces
verbaal opgemaakt tegen verschillende
wielrijders, die hun rij wiel verlichting niet
volgens de voorschriften verduisterd had
den en tegen een persoon, die zich des
avonds na 10 uur op straat bevond.
LEIDSCHE SPEELTUIN FEDERATIE
Aan het jaarverslag der Leidsche Speel
tuin Federatie ontleenen we het volgende:
De heer D. Vijlbrief zag zich genoodzaakt
te bedanken als adviseur van de Sport
stichting. De secretaris droeg in Augustus
met toestemming der vergadering het
secretariaat over aan den voorzitter we
gens dienstplicht.
1939 is voor de Leidsche Speeltuin Fede
ratie een jaar geweest waarbij de propa
ganda een belangrijke plaats innam. De
tuin van „Zuiderkwartier" is geheel ver
nieuwd en een rioleering aangelegd.
„Westerkwartier" zag haar tuin gerepa
reerd. Voorts is door de gemeenteraad een
voorstel aangenomen om een subsidie van
1200 te verstrekken voor onderhoud der
speeltuinen. Helaas is het niet gelukt de
speeltuinvereeniging „Groenoord" in de
Federatie te krijgen.
ZWEMINRICHTING „DE ZUL"
Aantal baden minder dan het
vorige jaar
In het tijdvak 20 Mei tot en met 14 Sep
tember 1940 zijn in de zweminrichting „de
Zijl" in totaal 65040 baden genomen tegen
66566 baden in 1939 over het tijdvak 15
Mei tot en met 14 September. Bovendien
zijn 950 schoolbaden in eerst genoemd tijd
vak genomen tegen 1100 in 1939.
Handelregister K. v. K.
W ij z i g i n g 1041. N.V. Broodbakkerij
v.h. Z. v. d. Mey, Leiden, Korte Mare 16.
1 N. Adj. Dir.: B. Ouwerkerk, Leiden.
H1LLEGOM
R.K. Schaakclub Deze hield haar eer
ste jaarvergadering. De voorz. heette allen
hartelijk welkom, bizonder kapelaan van
Vliet, den nieuwen geest. adv. Deze dankte
voor de sympathieke woorden en waar deze
zelf de schaaksport beoefent, zegde hij toe,
zooveel doenlijk de schaakavonden te zul
len bijwonen. De jaarverslagen werden
goedgekeurd en daarvoor dank gebracht. De
penningm. sloot zijn boeken met een batig
saldo. De aftredende bestuursleden werden
herkozen. Tot afgevaardigde naar de ver
gadering van het R.K. Schaakverband werd
benoemd de heer La Feber. De begrooting
werd aangenomen. Besloten werd a.s. Dins
dag de winter-competitie aan te vangen en
wel op 7 uur.
Na een huishoudelijke rondvraag volgde
een gongwedstrijd. De heeren G. Mooye-
kind, M. v. d. Poll en A. Heirman werden
prijswinners.
OEGSTGEEST
R. K. SPORTVEREENIGING
„ST. WILLIBRORD".
Lesrooster voor het winterseizoen 1940-
1941. Woensdag v. 2.303.10 uur voor meis
jes van 58 jaar, leidster mej. A. Kelle-
naers; Woensdag van 3.103.50 uur voor
meisjes van 810 jaar, leidster mej. A.
Kellenaers; Woensdag van 3.504.30 uur
voor meisjes van 1014 jaar, leidster mej.
A. Kellenaers; Woensdag van 6.307.30
uur voor meisjes van 1417 jaar, leidster
mej. A. Kellenaers; Woensdag van 7.30
8.30 uur voor meisjes van 18 jaar en ouder
leidster mej. A. Kellenaers.
Zaterdag 3.154.15 uur jongens 712
jaar, leider de heer G. van Oerle. De les
sen worden gegeven in het Gymnastieklo
kaal van de Openbare School aan de Ter
weerweg te Oegstgeest.
Nieuwe leerlingen kunnen zich opgeven
tijdens de lessen aan de leeraren, die ook
alle mogelijke inlichtingen kunnen geven.
Wij vertrouwen, dat vele ouders hun
kinderen zullen laten inschrijven en dat al
de ouders zullen zorgen, dat hun kinderen
trouw de lessen zullen bijwonen.
HET BESTUUR.
VALKENBURG
SCHADE DOOR WINDHOOS
Tijdens een hevig onweer ontlastte zich
boven ons dorp een hoos die nadat aan
het gemeentehuis eenige averij was toe
gebracht, zijn weg voortzette en aan de
schuur van de firma Gebr. Z. ernstige
schade berokkende. De voorgevel werd bij
na geheel ingedrukt, het dak werd eraf ge
nomen en neergesmakt. Planken, palen enz.
gingei de lucht in en kwamen bij en in
eigendommen van anderen neer.
VOORSCHOTEN
Gemeenteraad. De raad dezer ge
meente vergadert op Vrijdag des namiddags
te 3.30 uur.
WASSENAAR
PASTOOR J. P. BUYS
Tot pastoor der St. Willibrordparochie is
benoemd de zeereerw. heer J. P. Buys.
Pastoor Buys is geboren in* 1888 te Mid-
delharnis, priester gewijd in 1913. Hij was
achtereenvolgens kapelaan in Waddinx-
veen (19131916), Amsterdam (Haarl.
Houttuinen, 1916—1928) en Rijswijk.
Op 20 Maart 1933 werd zijneerw. be
noemd tot pastoor te Katwijk a. d. Rijn
op 16 October 1936 benoemd tot pastoor te
Kwadendamme (Zeeland).
Pastoor Buys was als vice-voorzitter van
den Korenbond St. Willibrord gedurende
19331936 in Wassenaar geen onbekende.
ZILK
Ongeval. Toen van B. van de wal op
een vlet wilde stappen struikelde hij met
het noodlottig gevolg, dat hij een arm
brak. Van B. heeft zich direct onder ge
neeskundige behandeling moeten stellen.
Botsing. Door niet uitkijken van een
wielrijder reden op de Margarietenlaan
twee luxe auto's tegen elkaar. Van beide
rijtuigen werden de voorwielen ontzet,
terwijl van de een ook de voorruit werd
vernield. De schade werd evenwel onder
ling geregeld.
Binnenland
ELECTROTECHNISCHE WERKGEVERS
Het hoofdbestuur van de Nederlandsche
Vereeniging van Electrotechnische Werkge
vers deelt ons mede, dat het in zijn laatste
vergadering besloten heeft de in bespreking
zijnde samenwerking met de Katholieke or
ganisatie Sint Antonius niet aan te gaan. Te
vens besloot het niet langer deel uit te ma
ken van den Koninklijken Nederlandschen
Middenstandsbond.
Buitenland
HET DUITSCHE W EER MAC HTS-
BERICHT
BERLIJN, 16 September (D.N.B.)
Het opperbevel van de weermacht maakt
bekend:
Den vijftienden September en in den
nacht van 15 op 16 September zijn onder
zeer moeilijke meteorologische omstandig
heden de vergeldingsvluchten tegen Lon
den voortgezet. Gevechtsvliegers vielen
„docks" en haveninstallaties aan, troffen
met een bom van zwaar kaliber de gas
fabriek van Bromley, staken een opslag
plaats van petroleum in brand en plaatsten
treffers op stations alsmede voor den oorlog
belangrijke industrieele installaties in
Woolwich en andere deelen van de stad.
Ook de haveninstallaties van Dover en
Portland, waar. een petroleumopslagplaats
in brand geschoten werd, alsmede de vlieg
tuigfabrieken te Southampton werden met
bommen bestookt
Aan de Iersche alsmede aan de Schotsche
en Engelsche Oostkust slaagde men er bij
den aanval op verscheiden convooien in
twee koopvaardijschepen van in totaal
18.000 brt. tot zinken te brengen, een in
brand te schieten en een zwaar te bescha
digen. Een ander koopvaardijschip van
8000 brt werd 's nachts in het Kanaal tot
zinken gebracht.
Formaties gevechtsvliegers ondernamen
nachtelijke aanvallen op Liverpool en Bir
mingham. Ook hier ontstonden talrijke
branden.
Het leggen van mynen voor Engelsche
havens is voortgezet.
Pogingen van Britsche vliegtuigen om in
den afgeloopen nacht de rijkshoofdstad aan
te vallen mislukten. In enkele steden van
West-Duitschland vielen bommen op woon
wijken. Daarbij werden in een plaats ver
scheiden huizen vernield en een school in
brand geschoten. Twee burgers zijn ge
dood, verscheidene gekwetst. Luchtdoel-
artillerie en nacht jagers schoten elk een
vliegtuig neer.
Patrouillebooten en vaartuigen ter be
scherming van havens, die deel uitmaken
van de marine, slaagden er aan de Kanaal-
kust in drie vijandelijke vliegtuigen neer
te schieten. De totale verliezen van den
vijand bedroegen gisteren 79 vliegtuigen.
43 eigen vliegtuigen worden vermist.
ITALIAANSCH LEGERBERICHT.
ERGENS IN ITALIË, 16 Sept. (Stefani).
In zijn weermachtsbericht no. 101 deelt het
ïtaliaansche hoofdkwartier het volgende
mede:
Onze voorposten hebben Solloem bezet
en gepasseerd. Een vijftigtal gevechtswa
gens en pantserauto's van den vijand werd
vernield. Vijandelijke af deelingen hebben
op hun aftocht talrijke, opslagplaatsen in
brand gestoken en zeer zware verliezen ge
leden onder het zeer hevige optreden van
onze luchtmacht. Een van onze luchtforma-
ties heeft met duikbommenwerpers een
aanval op onze „piccchiatelli" (duibom-
Halfar (Malta) waarbij inrichtingen van
het afweergeschut en hangars werden ge
troffen. Men kon een groote ontploffing
waarnemen en een brand van groote afme
tingen. De vijandelijke jagers vermeden
een gevecht met onze vergezellende jacht
vliegtuigen, doch deden daarentegen een
aanval op onze „picchitelli"ê (duikbom
menwerpers) die tot een tegenaanval over
gingen, een vijandelijk toestel neerhaalden
en en ander toestel errfstig raakten. Al
onze vliegtuigen zijn op hun basis terug
gekeerd.
In het Oostelijke bekken van de Mid-
dellandsche Zee hebben onze „mas" (motor-
torpedobooten) een vijandelijke duikboot
tot zinken gebracht. Een vijandelijke krui
ser, die was aangevallen door een ïtaliaan
sche luchtformatie, werd midscheeps door
een bom van middelzwaar kaliber getrof
fen.
In Oost-Afrika hebben onze vliegtuigen
kampen in het gebied Van Gozregeb (Soe
dan) gebombardeerd.
Vijandelijke luchtaanvallen op Assab en
Massaoea, Debarca, Asmara en Gura ver
oorzaakten zeer lichte schade. Vier perso
nen werden gewond. Te Matemma hebben
gewapende boeren bij verrassing een kara
vaan op de vlucht gedreven die onder be
vel stond van een Australischen kapiteiri
en die poogde ons gebied binnen te drin
gen.
EERSTE LUCHTALARM TE LONDEN.
LONDEN, 16 Sept. (D. N. B.). In het
gebied van Londen werd vanochtend om
9.59 uur het eerste luchtalarm gegeven.
TOLGRENZEN TUSSCHEN RIJK EN
PROTECTORAAT OPGEHEVEN.
..PRAAG, 15 September. (D.N.B.) Offi
cieel wordt bekend gemaakt, dat de tol
grenzen tusschen het Protectoraat Bohe-
menMoravië en het gebied van het
Duitsche rijk worden opgeheven.
LEIDEN.
Geboren: Hendricus, zoon van N. v.
d. Pluijm en J. Beij.
Ondertrouwd: H. Beurze jm. 27
jaar en S. W. Straver jm 29 jaar M.
Brittijn jm 29 jaar en L. Swanenburg jd.
20 jaar A. Hannaart jm. 37 jaar en M. P.
Sommeling jd 27 jaar J. Mereur jm. 25
jaar en E. Honsbeek jd 21 jaar C. v. d.
Hoed jm 24 jaar en C. Bleij jd 22 jaar
G. Piket jm 25 jaar en J. R. Rosboom jd
21 jaar H. Tuithof jm 24 jaar en C.
Bouwman jd 25 jaar G. J. H. van Tuijl
jm 26 jaar en S. E. Momberg jd. 26 jaar
C. J. v. d. Velde jm 25 jaar en L. Veilbrief
jd. 23 jaar P. H. Dijksterhuis wedr. 59
jaar en E. M. Wessel jd 51 jaar.
DE VERKIEZINGEN VOOR DE TWEEDE
KAMER VAN DEN ZWEEDSCHEN
RIJKSDAG.
STOCKHOLM, 16 September. (D.N.B.)
Over de gisteren gehouden verkiezingen
voor de Tweede Kamer van den Zweed-
schen rijksdag zijn tot dusverre de vol
gende resultaten ontvangen:
Van de in totaal 230 mandaten krijgt de
rechtsche partij met een totaal van 503.408
uitgebrachte stemmen 42 zetels. Vergele
ken met de verkiezingen in 1936 verliest
deze partij twee mandaten. De Volkspartij
behaalde 368.902 stemmen of 23 zetels
(verlies 4 zetels). De Boerenbond behaal
de 341.354 stemmen of 28 zetels (verlies 8
zetels). De sociaal-democratische partij
behaalde met een totaal van 1.527.631
stemmen 134 zetels (winst 22), terwijl de
socialistische partij ditmaal geen zetel
kreeg. De communisten kregen 100.349
stemmen. Het aantal communistische afge
vaardigden daalt hierdoor van vijf op drie.
ALLE BOMSCHADE WORDT VERGOED
BERLIJN, 16 September. (A.N.P.) De
Duitsche regeering heeft reeds bij het be
gin van den oorlog maatregelen genomen
om ervoor te zorgen, dat de individueele
burger, wien door oorlogshandelingen
persoonlijke of materieele schade wordt
toegebracht, deze niet zelf behoeft te dra
gen. Integendeel, zal alle schade door het
Rijk vergoed worden.
Volgens een in September 1939 uitge
vaardigde verordening tot herstel van de
persoonlijke schade krijgen Duitsche bur
gers, die door een aanval op het Duitsche
rijksgebied schade aan lijf en leven order
vinden, alsmede hun nagelaten betrekVin-
gen op aanvraag verzorging. Een in Sep
tember 1939 eveneens uitgevaardigde ver
ordening regelt voorts het vaststellen en
vergoeden van de schade, welke op roe
rende en onroerende goederen als gevolg
van een aanval op het rijksgebied ont
staan. De regeling van de schadevergoe
ding wordt op een desbetreffende aan
vraag door speciale beslissing uitgevoerd.
Voor een spoedig herstel van woonhuizen
worden zoo noodig voorschotten verleend.
Deze bepalingen maken het mogelijk dat
overal en vooral daar waar de benadeel
de de schade niet zelf kan dragen, de Duit
sche volksgemeenschap een volledig her
stel waarborgt.
ENGELSCHE AANVALLEN OP
DEENSCHE VISSCHERS.
KOPENHAGEN. 16 Sept. (D. N. B.) Naar
thans bekend wordt, is de Donderdag op
de Noordzee verongelukte visschersboot
uit Esbjerg Woensdag door Engelsche bom
menwerpers aangevallen. Bij het veronge
lukken verloren drie van de vier leden der
bemanning het leven.
Naar Ritzau hieromtrent meldt, staan
de Deensche Noordzeevisschers, bij elke
vischvangst aan bomaanvallen of beschie
tingen door Engelsche vliegers bloot.
AMSTERDAM, 16 Sept. Vee. Ter vee
markt waren heden aangevoerd: vette
koeien geen aanvoer in verband met het
slachtverbod; 80 melk- en kalfkoeien 220
300 per stuk, 90 schapen en lammeren
resp. 3850 en 202 6per tsuk. Over
zicht: melkkoeien matige aanvoer, stille
handel, prijzen constant. Schapen: matige
aanvoer, vlugge handel, prijzen onveran
derd. --v
LEIDSCHENDAM, 14 Sept. Groentenvel-
ling. Kropsla le soort 1.001.40, peen
4.506.50, tomaten midd. 5.50—5.70, gr.
ronden 5.505.80, 2e soort 5.505.60, 3e
soort 4.004.20, bonken 3.505.00, an
dijvie per 100 1.00—1.?0, andijvie per
100 kg. 2.00—2.10, spinazie per 4 kg. 14
34 cent, postelein 3.005.20, snijboo-
nen 1221, spercieboonen 918, selde
rie 0.601.40, meloenen 614 cent, drui
ven 1220.
OFFICIEELE VALUTAKOERSEN DER
NEDERLANDSCHE BANK.
16 September.
Valuta's (schriftelijke en tel. transacties):
New York 1.88 3/16—1.88 9/16
Berlijn 75.2875.43
Helsinki 3.81—3.82.
Stockholm 44.81—44.90 1
Zuerich 42.84—42.92
New York 1.86 1/2—1.90 1/4
Brussel 30.0830.20
Stockholm 44.7644.94
1 Zuerich 42.80—42.96
