Am»
srssx&SxSB
STADS
NIEUWS
35rtó«wg=
OMGEVING
BIOSCOPEN TE LEIDEN
Laatste berichten
MARKTBERICHTEN
MAANDAG 9 SEPTEMBER 194U
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 3
„Oud-Leiden" op
kronkelpaden
In de beste stemming naar
onbekende bestemming
Een vroolijke visscher, ietwat tipsy zui
ver en slier, van al te aandachtig turen
naar de dobber, die Zaterdagmiddag de
donkere tunnel van de Zijlpoort passeerde,
geraakte verward in een kluwen van wach
tende fietsers: leden van „Oud-Leiden zich
opmakend de tweede tocht met onbekende
bestemming te ondernemen.
„Wat moet dat hier! jodelde de hen
gelaar „toch geen verboden samenscho-
11 De man w&s aangeschoten, en dit is ook
de eenige vergoelijking van zyn sombere
aantijging. Als er één gezelschap bestaat,
dat niet met een horde s™e"zw"r^™
verwisseld kan worden, dan is het de ver
eeniging Oud-Leiden", welke gestadig ach
terwaarts kijkt en -haar snuffel-grage ne^
in het verleden steekt. Zij voert het devies,
„in het verleden ligt het heden''. Met het rui
en „wat worden zal' laat zij zich,
"S^ef ,!t«ht met onbekende bestem-
mtae" welke men toch gemakkelijk voor
een politieke toespeling zou kunnen ze-
sliiten heeft geen ander doel, dan de leden
langs kronkelende paadjes daarheen te lei-
waar zij heel wat vlugger en geriefe
lijker hadden kunnen geraken door den
er0^d-Leigden"VmoCge dan geen geheime
langzamerhand bezwaar Ifgen te m^^d»
hekken-klauters-genootschap tot.de
reele organisaties te rekenen.- Als een ve
eeniging vari haar leden gaat vergen dat
zij zich trainen in horde-loopen, un
de leden op hun beurt verlangen dat zr,
worden aangesloten bu de Athletiek urn
zij^Zat^rdagmtddag^bij^e^Ulpoort samen-
lijk stilzwijgen van de heeren Bicker L,a
Trndde veilig naar de staa xeiuB
leiden. In zooverre was de „onbekende
S'Ofschimn heden-tem^lage^en juist tegen-
srtwrr—a-55
van «n der ingelanden wasgekomen, toen
het oudste zoontje jammerlijk in de uoe
verdronk. -
rukken^w^rd^e^l^z^Vi'gelbm^lU jian"een
eeuv^clm^eve^hleentngsverscMl rees over
de kru^en hoven de kelderramen: z«n deze
van Senschen of christelijken o°-prongl
Vermoedelijk beide" - orake -taalde een
gïCn diplomaat, en daar kon hU wel
^inr^S^bU-Mter^keen
verzameUng zwaarwichtige hoofden^warwi
dat ofschoon reeds op jaren, geen
W^HoeeisW°trmogelijk, dat een gothisch
kalf het jaartal 1613 draagt?
Omdat de dorps-timmerlui nog steeds
werkten met de patronen van hun
der, toen de Renaissance reeds lang had g
Xwld. Van Wieringen was zoo gast
vrij de Oëllers tot een gedeelte van het hu*
toe te laten: een romantisme eiken wentel
trap, bensreden deuren en enkele prachtige
kasten, een eeuwen-oud familiebezit.
De watergeuzen scheepten zich weer in
en toerden voort tot aan het pittoreske Ned.
Herv. kerkje. Dank zij de bemiddeling van
der Heerlijkheid rentmeester, ontsloten zich
de deuren van het kleine knusse bedehuis.
In de kerk, in haar tegenwoordigen vorm
dateerend uit de 18e eeuw, ligt, vóór den
preekstoel, een priestergraf, waarin een kelk
is uitgehouwen met het omschrift: „Bidt
voor zijn ziel om Godts wille". Naast de
kerk is de witte toren-stomp uit de mid
deleeuwen achtergebleven.
Over de Doesbrug met een wonder
mooi waterlandschap, waarin de ranke spits
van de katholieke kerk de toon aangeeft
werd gepeddeld naar Ofwegen.
„We gaan verkeerd!" mompelde de
verontruste schare, toen de weg een paadje
werd en het paadje zich vernauwde tot een
koeien-spoor.
Toch waren we op den goeden weg al
was er van weg geen sprake meer. De weg
was weg. Er stond een vrij hoog hek, zon
der op- of omstapjes. Het was een film
waard geweest (welke een lach-succes zou
geworden zijn) de capriolen te aanschou
wen, welke dames en heeren maakten om
deze hindernis te nemen.
Langs een moderne Amerikaansche mo
len, die geen blik waardig gekeurd werd,
doken de fietsen, merk Stuka, van den
dijk omlaag in het gras, waar zij weldra
storm liepen op een nieuwe hinderlaag, een
tweede hek, van dezelfde onwelwillende
samenstelling. De klucht herhaalde zich.
Het „draagt elkanders lasten" van St. Pau-
lus werd naarstig in vervulling gebracht
ten ODzichte van de fietsen der dames en
van de dames zeiven. Wat de Apostel vrij
wel onmiddelijk hierop laat volgen: „Een
ieder zal zijn eigen last dragen", was uit
sluitend voor de heer.en weggelegd.
Bij een met riet gedekte pyramide een
onthoofde wipmolen ontmoetten wij de
tegenstrooming, die wij in onze barmhar
tigheid niets onthulden van de tribulaties,
welke hen boven 't hoofd hingen.
Tevreden-knorrend, toen in de Lage-
waard een ordinaire klinkerstraat werd be
reikt, passeerden wij een drietal kasteelen.
Die kasteelen maakten het ons niet lastig;
ze zijn er niet meer. Van huize „Den Toll"
is de slotgracht aanwezig; van „Klein-Poel-
geest" waar joffer Aleida gewoond heeft,
„een vleister en een woelgeest" nog
slechts een verhooging in het weiland; van
„Oud-Poelgeest" is één torentje van het
poortgebouw rechtop blijven staan en ook
het ruime koetshuis, versierd met krullen
de ankers.
In Koudekerk aangeland werd de Ned.
Herv. kerk bezichtigd een van de mooi
ste middeleeuwsche heiligdommen uit onze
omgeving, onlangs met groote kennis van
zaken gerestaureerd. De kerk, hoewel voor
den ürotestantschen eeredienst ingeruimd,
maakt niet zulk een beklagenswaardige,
naakte indruk als de meeste kerken, die
„van geloof veranderden". Er is elegant ro-
coco-houtsnijwerk te bewonderen aan
preekstoel en familie-bank. Vele leden van
het roemruchte edelgeslacht van Poel
geest liggen hier begraven. Onbegrijpelijk
is het, dat de Poelgeest-kapel niet in de
restauratie werd betrokken; het is een sto
ven- en turfhok gebleven.
Na aan den waterkant op adem te zijn
gekomen, werd met nieuwen moed langs de
Lage Zijde getrokken, waar de boerderij
„den Boomgaard" een zeer oud voorbeeld
werd bezichtigd en een zijsorong werd
gemaakt naar het „Huis ten Does". Een
tuinmuur is het schamele overschot van dit
eens zoo daopere en strijdvaardige kasteel.
De „Oud-Leidenaars" wij spreken on
getwijfeld namens allen zijn de beide or
ganisatoren erkenteliik voor het uitleggen
van dezen tocht, die hun een prettigen
en leerzamen middag heeft bezorgd, en, na
doorgestane wederwaardigheden, een aan
gename nachtrust.
OM TIEN UUR BINNEN.... OOK MET
TREIN OF TRAM.
Vanavond voor tien uur moeten alle be
woners van de verboden kuststreek binnen
zijn, d.w.z. binnenshuis.
Ook wanneer men per trein of tram
reist
De spoorwegen laten den laats ten trein
gewoon rijden. Ieder moet voor zichzelf
weten, of hij van dezen laatste gelegenheid
gebruik wil maken.
De N.Z.H.T.M. laat de laatste trams loo-
pen: naar Amsterdam 19.32, naar Haarlem
R.K. Ver. v. Kraamverzorging v. alle
gezindten te Leiden en Omstreken
Plaatsing-Bureau le Binnenvestgracht 30,
voorbeen Boerhaavestr.
verleent hulp door gediplomeerde krachten
Geopend eiken DINSDAG- en DONDER
DAGMIDDAG van 24 out tot het ver
strekken van de gewensebte inlichtingen,
aanmelden van contribueerende leden en
aanvragen voor kraamhulp - Telef. 23420.
b g. g. Inlicht. K 08
Aanvragen (schriftelijk) adres lste Bin
nenvestgracht 30.
20.52, naar Scheveningen 19.50, naar Den
Haag 20.10, naar Katwijk 20.27 en naar
Noord wijk 20.20 uur.
Met het oog op mogelijke vertraging
riskeere anten evenwel niet d<e laatste
tram.
Van den Hooge Rijndijk gaat de laatste
stadstram te 21.03 uur, van de Leidsche
Buurt te 21 uur.
H. K. W.
Bij deze deelt het bestuur van de H.K.W.
mede, dat de uitgeschreven ledenvergade
ring op Dinsdag 10 September niet kaïn
doorgaan,
RJL GEM. ZANGVEREENIGING
„PULCHRI STUDIO."
Het bestuur heeft gemeend op het oogen-
blik de volgende regeling te treffen:
Op Maandag 9 Sept. (leden) repeteeren
van 7.308.30 uur de sopranen. Op Maan
dag 9 Sept. (leden) repeteeren van 8.30
9.30 uur de tenoren. Op Dinsdag 10 Sep
tember repeteeren van 7.308.30 de alten.
Op Dinsdag 10 September repeteeren van
8.309.30 uur de bassen.
Het bestuurt vertrouwt, dat alle leden
die op genoemde uren moeten repeteeren
present zullen zyn. Wij rekenen beslist op
aller opkomst.
HET BESTUUR.
HUISHOUDING IN DISTRIBUTIE TIJD
De tentoonstelling afgelast
Wij vestigen nog eens de aandacht op de
in een annonce in ons blad van Zaterdag
voorkomende mededeeling, dat de tentoon
stelling „Huishouding in distributietijd",
welke Dinsdag en Woensdag 10 en 11 Sep
tember zou worden gehouden in het
Leidsoh Volkshuis niet kan doorgaan.
DE LEIDSCHE BIOSCOPEN
In verband met de bepaling, welke vanaf
hedenavond de burgers verbiedt zich na
tien uur buiten te bevinden hebben de
Leidsche bioscopen de tijden der pro
gramma's veranderd.
Het Trianon-theater begint zijn avond
voorstelling nu om 7 uur, zoo ook het Rex-
theater. In het Trianon-theater zal van nu
af iederen dag matinée-voorstelling wor
den gegeven en wel om 2 uur. De avond
voorstellingen van Luxor en Casino van
gen aan om 7 uur, die van Lido om 7.30 uur.
Deze tijden zijn in verband met de te
geven programma's zoo gekozen, dat het
publiek vóór 10 uur thuis kan zijn.
Men zie overigens de advertentie in dit
nummer.
Door de politie alhier is aangehouden de
29-jarige A. P. die nog een jaar gevange
nisstraf tegoed had.
Terzake diefstal van een rijwiel zijn ln
bewaring gesteld de 18-jarige J. F. N. en de
24-jarige H. J. v. d. S., beiden alhier woon
achtig.
Door Burgemeester en Wethouders is
aan M. S. van der Velden alhier opgedra
gen het bouwrijp maken van een terrein
ten Oosten van de Acacialaan voor de som
van 13.890..
VOORSCHOTEN
Geslaagd. Voor het diploma melkcur-
sus zijn geslaagd de heeren L. van Bohe-
men, J. van Gerreve, P. van der Horst, P.
van der Klejj, P. Koster, A. van Leeuwen,
L. Onderwater en P van der Vossen. De
cursus werd georganiseerd door de K.J.M.
V. onder leiding van den heer Anema te
Voorburg.
THEATER
HOOFDFILMS
INHOUD
AANVANGSULx.
KEURING
Lido:
Tusschen roem en
geluk (Camilla Horn,
Adèle Sandrock).
Vroolijk
Iederen avond 7.30 u.
Zondag van 2—7 uur
Woensdag en Zater
dag matinée.
Goedgekeurd.
Luxor:
De eeuwige rhapso-
die (Franz Herte-
rich, Olga Tsche-
chowa).
Muzikale
speelfilm
Iederen avond 7 uur
Zondag van 2—7 u.
Iederen dag matinée,
2.15 uur, behalve
Vrijdag.
Goedgekeurd.
Trianon:
De ster van Rio.
(La Jana).
Avonturen
Iederen avond 7 uur
Zondag van 2—6.30
uur. lederen dag
matinée 2 uur.
Goedgekeurd
v. volwassenen
Rex:
De onweerstaanbare
(Anny Or.dra, Hans
Söhnker.
Komi h
Iederen avond 7 uur
Zondag van 2—6.30
uur. Iederen dag
matinée 2 uur.
Goedgekeurd.
Casino:
Bleeke Bet (Fientje
de la Mar).
Komisch.
lederen avond 7 uur
Zondagmiddag 4 u.
Woensdag en Zater
dag matinée 2.30 u.
Goedgekeurd
v. volwassenen
Binnenland
Wijziging van de
omzet-belasting-wet
Gepubliceerd is een besluit van den
Secretaris-Generaal van het Departement
van Financiën betreffende wijziging van de
omzetbelastingwet 1933.
Door dit besluit wordt de omzetbelasting-
wet 1933 veranderd. Eenige van tot nu toe
van omzet- en bijzonder invoerrecht vrij
gestelde waren zijn in de toekomst aan
deze belasting onderworpen, namelijk ver-
sche bloemen, boeken, weekbladen en alle
andere periodiek verschijnende geschriften
met uitzondering van dagbladen, fruit,
versche en gezouten groenten, visch en
peulvruchten, de laatste met uitzondering
van groene en grauwe erwten, bruine boo-
nen en capucijners.
Verder worden de percentages van de
omzetbelasting en het bijzonder invoer
recht van vier en tien ten honderd tot 6 en
12 ten honderd verhoogd. Van deze ver
hooging worden eenige waren zooals
boter, fruit, gas, groenten, petroleum, visch
oliën, vetten en suiker enz. vrijgesteld. Bij
de berekening van de omzetbelasting wordt
een iets hooger accijns in den verkoops
prijs opgenomen.
Bij de berekening van het bijzonder in
voerrecht worden alle Nederlandsche be
lastingen en heffingen met uitzondering
van het bijzonder invoerrecht zelf, onder de
waarde van de goederen begrepen. Het
bepaalde in de noot, voorkomende aan het
slot van de bij de omzetbelastingwet 1933
behoorende tabel A; betreffende de belas
ting der gouden- en zilveren werken, vindt
geen toepassing.
Een verlichting van deze bepalingen is
mogelijk gemaakt voor hen, die machines,
werktuigen, gereedschappen of vervoer
middelen voor zijn beroep of bedrijf aan
schaft; op verzoek wordt hem n.L een der
de deel van de omzetbelasting voor
voorwerpen teruggegeven resp. wordt men
hiervan vrijgesteld. In deze gevallen is
dus practisch geen sprake van belasting-
verhooging. In verband met een gelijk
matige belastingheffing is het vereischt,
dat de zich reeds in den handel bevinden
de waren aan een navordering onderwor
pen worden. Daarvoor moet een verkla
ring van de warenvoorraden op 1 October
worden afgegeven. Eenige waren zijn van
deze navordering vrijgesteld, ook overigens
is in het verleenen van ontheffingen of ge
deeltelijke ontheffingen in bepaalde ge
vallen voorzien.
Nadere voorschriften betreffende de uit
voering van dit besluit zullen vanwege het
Departement van Financiën gegeven wor
den.
De door de wetsverandering ontstane
belastingverhooging moet als zeer ma
tig beschouwd worden. Zij strekt
zich met enkele uitzonderingen niet
uit tot die belangrijke verbruiksartike-
len, welke tot nu toe belastingvrij
waren.
HET VERBOD VAN VLIEGEREN.
Het Verordeningsblad bevat een besluit
van den Secretaris-generaal van het De
partement van Justitie betreffende het op
iaten van vliegers.
Hierbij is tot nader order verboden het
oplaten aan touw of draad van vliegers
van eiken aard.
Hij, die met het in dit besluit bepaalde in
strijd handelt, wordt gestraft met hechte
nis van ten hoogste vier weken en met
geldboete van ten hoogste honderd vijf tig
gulden of met een dezer straffen.
Handelingen, als bedoeld in dit besluit,
zijn overtredingen.
VALSCHE RIJKSDAALDERS.
In enkele dorpen van de Vechtstreek is
de laatste dagen valsch geld in omloop ge
bracht. Te Vreeland trof men onder een
hoeveelheid zilvergeld, dat men van een
bankinstelling had ontvangen, eveneens
valsche rijksdaalders aan. De geldstukken
zyn zeer goed nagemaakt.
Buitenland
HET DUITSCHE WEERIYIACHTS-
BERICHT
BERLIJN, 9 Sept. (D.N.B.) Het opper
bevel van de Duitsche Weermacht maakt
bekend:
Afdeelingen gevechtsvliegers hebben on
danks het slechte weder ook op 8 Septem
ber en in den nacht van 8 op 9 September
de vergeldingsaanvallen tegen Londen
voortgezet. Het fotografische materiaal be
vestigt de sterke uitwerking van de tot
dusver ondernomen aanvallen. Bij de
nachtelijke vluchten konden de aanvallen
de formaties haar doelen reeds van grooten
afstand waarnemen als gevolg van de
steeds nog voortdurende branden. Voorts
werden dok- en haveninstallaties, petro-
leumopslagplaatsen, gasfabrieken, elctri-
sche centrales en waterleidingen, alsmede
pakhuizen aan beide zijden van de Theems
met bommen van allerlei kaliber bestookt.
Ook verscheidene vliegvelden in de om
geving van Lincoln werden aangevallen.
In de Firth of Forth gelukte het een koop
vaardijschip van 8.000 bruto registerton
door bomtreffers te beschadigen.
Britsche vliegers hebben vannacht aan
vallen gedaan op woonwijken in Hamburg.
Verscheidene woningen werden bescha
digd. Eenige burgers werden gewond. De
totale aangerichte schade is echter ook
hier gering.
De totale verliezen van den vijand be
droegen gisteren 22 vliegtuigen. Daarvan
werden er twee door luchtdoelartillerie, de
overigen in luchtgevechten neergeschoten.
Vier eigen vliegtuigen worden vermist.
ITALIAANSCH LEGERBERICHT.
ROME, 9 Sept. (Stefani). Het hoofd
kwartier van de Italiaansche weermacht
maakt bekend:
Haifa is overdag en Alexandrië des nachts
opnieuw door ons luchtwapen aangevallen.
In Haifia, waar de aanval verrassend ge
schiedde en de afweer geen tijd kreeg om
in te grijpen, is de petroleum raffinaderij
met bommen bestookt, waarbij de installa
ties getroffen en groote branden veroor
zaakt werden. In Alexandrië zijn de sche
pen en de installaties van de vlootbasis
gebombardeerd.
Bovendien werd de spoorlijn Alexandrië
Marsa Matruh met bommen bestookt Al
onze vliegtuigen zijn teruggekeerd.
In Oost-Afrika hebben onze vliegtuigen
Boma in den Soedan en het station en de
petroleumopslagplaats van Port Soedan ge
bombardeerd. Vijandelijke vliegtuigen heb
ben Mogadiscio, Massaoua en Berbera ge
bombardeerd zonder resultaten te behalen.
De materiale schade is zeer gering Een
vliegtuig, dat gepoogd had het vliegveld
van Moggio aan te vallen, is door onze
jachtvliegtuigen brandend omlaag gescho
ten. Drie leden der bemanning zijn gedood.
De waarnemer, een luitenant, werd gevan
gen genomen.
DE UITWERKING DER AANVALLEN
OP LONDEN.
LONDEN. 9 Sept. (D. N. B). Uit een
Reuterbericht blijkt, dat de trefkracht van
het Duitsche luchtwapen «van aanval tot
aanval merkbaarder wordt. Toonaangeven
de waarnemers verklaren, aldus wordt in
het Reuterbericht gezegd, dat de aanval
van hedennacht nog intensiever is ge
weest dan de aanval van gisternacht In
den loop der uren werd de aanval steeds
feller. De bommen vielen met zeer korte
tusschenpoozen neer. Nog acht uur na het
begin van het alarm kon men ze hooren
vallen. Op verschillende plaatsen ontston
den branden en de brandweer had veel te
doen.
NEW-YORK, 9 Sept. (D. N. B.). De
New-Vorksche dagbladen publiceeren dra
matische beschrijvingen van den luchtaan
val van Zaterdag op Londen. Ondanks de
merkbare strenge censuur leggen de be
richten den nadruk op de ontzaglijke scha
de in de Londensche industriewijk, even
als in havenwerken, de fabrieken en de le-
vensmiddelenbedrijven. Verder geven zij te
kennen, dat aanzienlijke verwoestingen zijn
aangericht in de gasfabrieken, de electri-
citeitscentrales en op de spoorwegen. De
nachtelijke hemel boven de stad werd ver
licht door tallooze branden. Londen heeft
sedert 1666 niets van dien aard gezien. Het
knetteren der vlammen overstemt alle ove
rige geluiden. De pro-Engelsche „New-
York Times" moet in zijn verslag consta-
teeren, dat ook bij deze aanvallen weder
om alleen militair belangrijke objecten het
doel zijn geweest van de Duitsche ge
vechtsvliegtuigen.
VERSCHENEN NACHT TIEN UUR LANG
LUCHTALARM
BERLIJN, 9 Sept. (D.N.B.) De aan
vallen der Duitsche formaties op Londen
werden vannacht, naar het D.N.B. ver
neemt, met zoo groote felheid en kracht
ondernomen, dat de stad tien uur lucht
alarm, het langste, dat tot dusverre voor
gekomen is, moest beleven. Golf na golf
kwaim ronkend aan, veilig geleid door de
reeds van grooten afstand zichtbare vuur-
verschijnsels der vele branden, die in de
nabijheid samenvielen tot één reusachtige
vlammenzee. Een groep vliegtuigen had als
aanvalsdoel speciale industrie-installaties
gekozen, waarbij door neergeworpen bom
men van het zwaarste kaliber electriciteits-,
gas- en watercentrales getroffen werden.
Uit een gasfabriek zag men een steekvlam
van 2000 M. hoogte opstijgen, terwijl zeer
zware explosies op elkander volgden. De
Britsóhe luchtafweer zocht met zijn zoek
lichten den geheelen hemel af naar de
aanvallers, zonder echter een Duitsch
vliegtuig doeltreffend in de lichtstralen te
krijgen. Alleen hun eigen nachtjagers
werden verscheidene malen gegrepen en zoo
verblind, dat gezien kon worden hoe een
jachttoestel neerstortte. De Duitsche vlieg
tuigen keerden ondanks de versperrings
ballons en het aan den rand van Londen
vurende luchtafweergeschut ongehinderd
naar hun basis terug.
AMSTERDAM, 9 Sept. Vee. Ter vee
markt waren heden aangevoerd: 580 vette
koeien, waarvan de prijzen waren: 92100,
8090 en 6476 cent per kg. slachtgewicht
86 melk- en kalfkoeien 220300 per
stuk, 13 vette kalveren, 59 nuchtere kal
veren 1220 en 115 schapen 2050 per
stuk. Overzicht: Runderen groote aanvoer,
handel vlug, onveranderde prijzen. Vette
kalveren geen aanvoer. Nuchtere kalveren
korte aanvoer, handel stug met hooge prij
zen. Schapen behoorlijke aanvoer, handel
stug met onveranderde prijzen.
OFFICTEELE VALUTAKOERSEN DER
NEDERLANDSCHE BANK.
9 SEPTEMBER.
Valuta's (schriftelijk» *n tel. transacties)
New York 1.88 S/16—1.88 8/14
Berlijn 75 28-75 43
Eussel 30.11-3017
Helsinki 181—3 83
Stockholm 44.8144.00
Zuerich 4280—42.88
Bankpapier:
New York 1.89 1/1—1.001/4
Brussel 30.08-30.20
Stockholm 44.7644.£4
Zuerich 42.78—4LW
