9e Êeid&eHeSoti/fca/rit
Momentje --
DONDERDAG 8 AUGUSTUS 1940
31ste Jaargang No. 9715
Bureaus Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus U,
Eenheids-streven
Deze tijd heeft ook zijn licht-zijden.
Wordt ons niet als opgedrongen de gele
genheid, om beter mensch te worden.
Om het leven te zien in zijn wezenlijke
waarde, zijn wezenlijke grootheid, zijn we
zenlijke schoonheid.
Om het leven te zien, los van dat kleine,
al te kleine menschelijke gedoe, waarin
het vaak als vast geroest zit.
Wij streven in dezen tijd naar eenheid.
Oók een verkwikkende, verblijdende licht
zijde; als dat streven waar is.
En waar is dat streven alléén, als het ge
grond is op, voortkomt uit onderlinge waar
deering, onderlinge hoogachting, onderlinge
liefde.
Een bespotting is dat streven, als wij, ter
wijl wij onder de leuze van eenheid na
tionale eenheid! meemarcheeren, onder
linge tweedracht en twist in eigen kring
niet trachten te vermijden of misschien
zelfs aankweeken, elkander be-kwaadspre-
ken of misschien zelfs be-lasteren.
Een bespotting is dat streven, massaal
beschouwd, als die beoogde eenheid niets
anders is dan een doodende eenvormigheid
of een étiket, dat is opgeplakt op een ge
scheidenheid, waarin in wezen niets ver
anderd is.
Een eenheids-streven moet voortkomen
uit persoonlijken wiL En: moet gepaard
gaan met offer-zin. Wie een eenheid
wenscht moet daarvoor weten te offeren
van de dingen, die hij offeren mag, maar
die hem toch lief zijn.
Daarom hebben massale toetredingen
tot een eenheidsbeweging alléén waarde
als stimulans, als prikkel voor i n d i v i-
d u e e 1 e toetreding.
Alleen individueele toetreding kan in
zichzelf waarde hebben.
De toetreding tot een eenheidsbeweging
is niet zoo eenvoudig als.... b.v. het aan
steken van een sigaar! Omdat het ver-
eischt, indien het beteekenis wil heb
ben, zooals we reeds opmerkten: een ze
kere bereidheid om, grootere of kleinere,
persoonlijke offers te brengen.
Wie aldus, met groote ernst, streeft naar
eenheid onder de mensch en, heeft blijkens
zijn geesteshouding van dezen tijd geprofi
teerd, er nut uitgetrokken.
Het eenheids-streven, aldus opgevat, ligt
ook rechtstreeks in de lijn van de katho
lieke leer, die de liefde wil onder de men-
schen, de waarachtige liefde.
Een eenheids-streven, als en inzoover het
waar is, kan niet anders, dan de hartelij
ke instemming hebben aller katholieken.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
ONZE GULDEN.
Uit een artikel in de Gelderlander:
„Eerst dan, als weer een normaal han
delsverkeer met Amerika mogelijk is, kan
pas blijken, hoe het met de waarde van ons
betaalmiddel is gesteld. Dat wil zeggen,
met de buitenlandsche waarde er van.
Deze is echter niet zoo afhankelijk van
het toekomstige betalingsverkeer met New-
York alk wel eens wordt gemeend. De ont
wikkeling der verhoudingen op het Euro-
peesche continent is daarop mede van in
vloed, want naarmate ons werelddeel zich
economisch minder afhankelijk kan ma
ken van Amerika, in die mate ook kunnen
de betrokken staten samen invloed uitoefe
nen op de handelsverhoudingen. Al zou
den de Amerikaansche banken ook in het
goud zwemmen, m de dollar ten opzichte
van andere betaalmiddelen een bijzonder
hoogen koers hebben, het is duidelijk, dat
de Ver. Staten daarmee bedroefd weinig
zouden opschieten. Om hun buitenland-
schen handel weer op peil te kunnen bren
gen, hebben ze klanten noodig, die als koo-
pers op hun markten kunnen optreden. Zou
de dollar abnormaal hoog komen te staan
ten opzichte van de valuta in een nauw eco
nomisch verbonden Europa, dan snijden ze
zich zelfs als leveranciers den pas af."
En verder:
„Wat voor ons land momenteel van be
lang is, is de kwestie van de binnenlandsche
waarde van den gulden.
Een autoriteit als Prof. Kaag merkt hier
omtrent op in het maandschrift „Econo
mie", dat, gezien de prijsontwikkeling in
ons land sedert de intrede van Nederland
in den oorlog, onze gulden zijn koopkracht
bijna ten volle heeft behouden.
Een uitspraak, die houvast geeft.
Maar, zoo zal misschien iemand vragen,
hoe zal het hiermee in de toekomst zijn ge
steld?
Herhaalde
waarschuwing
f 1 millioen voor steun
aan bloemisterij
Extra brood en vet
voor landarbeiders
Luistert niet naar verboden
radiozenders 1
Het A. N. P. meldt:
Hoe gevaarlijk het is, wanneer men te
gen het uitdrukkelijke verbod in naar
andere radiozenders luistert dan die,
welke in de betreffende verordening
zijn toegelaten, is gisteren weer eens
gebleken te Amsterdam, waar een 55-
jarige bewoner van de Marcusstraat
door de Amsterdamsche politie is aan
gehouden wegens het luisteren naar de
Engelsche radio. Ook had hij zich bin
nenshuis beleedigend uitgelater over de
Duitsche weermacht. Hij is ter beschik
king van den officier van justitie ge
steld. Zooals bekend, kan men voor het
eerste feit worden gestraft met gevan
genisstraf van twee jaren en geldboete
van honderdduizend gulden of een van
beide en in bijzonder ernstige geval
len met gevangenisstraf van tien jaren
en geldboete van onbeperkte hoogte of
een van beide.
Prof. Kaag antwoordt daarop: dit zal af
hangen van de mate, waarin het zal ge
lukken, de uitgifte "an papieren geld te be
perken en de productie en aanvoer van goe
deren op peil te houden. Van den goud
voorraad van de Ned. Bank is zij niet af
hankelijk, zoo voegt hy hieraan toe en in
dit opzicht is het ook volkomen onbedui
dend, of deze goudvoorraad zich in het
binnen- dan wel in het buitenland bevindt.
Voor den import en export van ons land
is thans oriënteering naar het Oosten van
des te grooter beteekenis geworden. Bevor
dering van het Ned landsch-Duitsche han
delsverkeer is daarom mede voor de bin
nenlandsche positie van onzen gulden van
veel belang.
Wat de buitenlandsche waarde van ons
betaalmiddel betreft, we merkten hierbo
ven al op, dat daaromtrent niets valt te
voorspellen. Trouwens Prof. Kaag maakt
de opmerking, dat de fantastische cijfers,
die soms omtrent die buitenlandsche waar
de worden genoemd, alle wezenlijke betee
kenis missen.
Het leek ons niet overbodig op deze aan
duidelijkheid niets te wenschen overlaten
de uitspraak van den Tilburgschen hoog
leeraar de aandacht te vestigen. Ze zal
diegenen, die zich door dat gefantaseer uit
hun gezond evenwicht lieten brengen, tot
gerustheid stemmen".
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het Departement van Land
bouw en Visscherij, deelt mede, dat
landarbeiders, werkzaam in den hooi
bouw en landarbeiders, die zware oogst-
werkzaamheden verrichten, nog tot 1
September 1940 voor een extra brood
rantsoen van 100 pet. in aanmerking
komen.
Genoemde categorieën van landar
beiders kunnen gedurende deze perio
de echter geen aanspraak maken op
extra boter- of vetkaarten voor „zeer
zwaren" arbeid. Zij komen derhalve
uitsluitend voor de extra boter- of vet
kaarten voor „zwaren arbeid", dat is
dus voor een extra boter- en vetrant-
soen van 50 pet. in aanmerking.
Na 1 September 1940 wordt het extra
broodrantsoen van genoemde landar
beiders tot 50 pet. teruggebracht.
KRANSLEGGING OP DEN
GREBBEBERG.
„ER ZIJN JONGEMANNEN ALS
HEILIGEN GESNEUVELD."
Zondag had te Wageningen op initiatief
van directeur en oud-leden van de R.-K.
Militairenvereeniging een reünie plaats.
Behalve de leden van deze vereeniging
hadden ook vele andere militairen, die op
en om de Grebbe in de oorlogsdagen voor
hun Vaderland hadden gestreden zich aan
gesloten.
Des middags had in het gebouw van de
R.-K. Werkliedenvereniging „St. Joseph"
een korte bijeenkomst plaats. De directeur
der militaire vereeniging, de weleerw. heer
A. Willigenburg, sprak de aanwezigen op
hartelijke wijze toe. Ook de weleerw. heer
Th. van Leeuwen, de aanmoezenier van het
19e Regiment Infanterie v. as aanwezig. Op
ontroerende wijze sprak hy, hoe hij z'n
werk als aalmoezenier in de loopgraven
had verricht.
Deze dagen zijn, aldus spreker, de ont-
stelleridste maar de mooiste van mijn pries
terleven geweest. Behalve de buitengewone
kameraadschap die onder de militairen op
viel, hadden zij een sterk Godsvertrouwen
en een groot geloof. Er zijn jongemannen
als heiligen gesneuveld. Zoo waren er die
met de rozenkrans in den hand of om den
hals de laatste oogenbliken hebben doorge
maakt. Hij beval de gesneuvelden in het
gebed der aanwezigen aan.
Hierna werd gezamenlijk naar den Greb-
beberg gefietst, waar op de laatste rust
plaats van hun vrienden werd verwyld.
Namens de militaire vereeniging werden
er twee kransen gelegd op de graven van
hen die voor hun plicht vielen. Een kort
gebed werd voor hun zielerust gestort. Het
was een indrukwekkende plechtigheid.
UNIE VAN KATHOLIEKE STUDENTEN
VEREENIGINGEN
Het dagelijksch bestuur der Unie van Ka
tholieke studenten-vereenigingen in Neder
land heeft zich als volgt samengesteld:
praeses ad interim en quaestor J. A. de
Roy van Zuydewyn; ab-actis mej. Paula
Meyer.
„Maasbode".
Deze week geen textiel. Vele winkels
sluiten en inventariseeren. Dat is
een mooi woord voor tellen. Tellen
hoeveel truitjes, broekjes, strand-
pyama's, mouwvesten en klosjes garen
er nog in de zaak aanwezig zijn.
Een week lang tellen. En niets ver-
koopen. En studeeren. Want ik heb in
de krant gelezen, dat alle textielhan
delaren een map krijgen thuisgestuurd,
gevuld met paperassen en dat zij deze
nauwkeurig zullen moeten bestudee-
ren. Ook al ben je pas geslaagd voor
je middenstandsdiploma.
Terwijl dus de baas studeert, tellen
de juffrouwen ofde baas telt over
dag en studeert des avonds en hem
blijft tenslotte niets over dan maar vu
rig te wenschen, dat hij alles volgens
de regelen der bezetting heeft ingevuld
en ingeleverd.
Met de textielverkoopers, die deze
week niet verkoopen, heb ik werkelijk
te doen.
Maar hoe staat het met ons, de koo-
pers. De volgende week kunnen wij
100 punten halen. Net als vroeger op
school. Maar als wij nou deze week in
't water valle.. en wij hebben maar één
costuum? Wat dan?
De verkoopers verkoopen niet, maar
tellen. En meestal brengt men je uit
het water linea recta naar huis of naar
het politiebureau. Nu kunnen ze je
beter eerst naar het distributiebureau
brengen.
Voor een toeslagkaart.
Later moeten ze daar maar gelooven,
dat je in 't water bent gevallen.
Nee, deze week is een gevaarlijke
week.
En er moeten vooral geen ongeluk
ken gebeuren.
SJ
DE KOLENPRIJZEN
Van bevoegde zijde vernemen.dat
in het algemeen voor de brandstoffen
kolen, enz. tot 1 October a.s. de prijzen
gelden van den winter 19391940, behalve
in die plaatsen, waar, in verband met de
transportkosten, een kleine verhooginjg
noodzakelijk is. Zoo kan bijvoorbeeld cokes
iets duurder zijn, maar talrijke andere
soorten brandstof zijn niet in prijs geste
gen.
In enkele plaatsen zijn de prijzen zelfs
nog iets beneden die vén den afgeloopen
winter.
„Vooruit".
POSTITIE VAN „DE ARBEIDERS
PERS".
In „Het Volk" lezen wij: Naar aanleiding
van geruchten, dat de N.V. Drukkerij en
Uitgeversmaatschappij „De Arbeiderspers"
surcéance van betaling heeft aangevraagd
of zal aanvragen, kan worden medegedeeld,
dat de directie aanleiding heeft gevonden
zich per circulaire tot de gewone handels
crediteuren te wenden, met het verzoek
genoegen te nemen met uitstel van betaling
tot 1 Februari 1941.
Betalingen van leveranties gedaan na 23
Juli geschieden normaal.
Op den toren van het nieuwe stadhuis van Leiden zijn de
wijzerplaten voor het uurwerk thans aangebracht
De afwerking van het Leidsche stadhuis nadert haar voltooiing. Voor den ingang
rust nu het werk tijdens de vacantie in de bouwvakken.
Hulpverleening uit s Rijks kas
Wij vernemen, dat de regeering besloten
heeft een bedrag van 1 millioen gulden
beschikbaar te stellen voor steun aan de
bloemisterij, die door de gebeurtenissen
van het afgeloopen jaar financiel zeer was
verzwakt. Tot dusverre werd slechts drie
ton regelmatig beschikbaar gesteld voor
steun tot den minimumprijs, waarbij in
het afgeloopen voorjaar 3 ton speciaal
voor steun aan de keringencultuur werd
uitgetrokken.
Vanwege de Duitsche autoriteiten is, in
samenwerking met de Nederlandsche in
stanties een onderzoek naar de toestanden
iri de geheele Nederlandsche bloemisterij
ingesteld.
Hieruit bleek o.a., dat de gevolgen van de
vorst in 1938 ziah nog altijd doen ge
voelen; vele bedrijven hebben hierdoor een
financieelen achterstand gekregen, dien zij
na anderhalf jaar arbeid nog niet hadden
ingehaald. Ook de langdurige en strenge
winter van 1939/40 eischte groote offers
van de kweekers, die hun product in de
kassen ten koste van tonnen steenkool voor
bevriezen moesten behoeden. De export
ondervond inmiddels de gevolgen van den
algemeenen oorlogstoestand in Europa en
een volkomen stilstand in den handel ont
stond, toen Nederland in den oorlog werd
betrokken. De prijzen hebben zich na de
hervatting van den handel niet meer tot
het oude peil herstel4 o.a. door transport
belemmeringen. De door exporteurs afge
sloten overeenkomst, Idat geen bolbloemen
meer mogen worden Uitgevoerd, heeft de
vooruitzichten er voor de Westlandsche
teelt van z.g. trektulpen er niet beter op
gemaakt. Door al deze oorzaken was de
toestand in de bloemisterij gaandeweg zóó
precair geworden, dat de Bond van Bloe
menveilingen een krachtige actie heeft
ingezet om steun voor éénmaal te krijgen.
Daarbij werd vertrouwd, dat de bloemiste
rij, eenmaal over de depressie heen ge
holpen zijnde, zich verder uit eigen kracht
zou weten te herstallen, zooals ook in de
ergste crisisjaren steeds het geval is ge
weest. Deze actie is thans met succes be
loond. Inzake de zeer zwaar getroffen se
ringencultuur van Aalsmeer wordt nog een
nadere regeling onder oogen gezien. Voor
de naaste toekomst heeft men thans de
hoop op Duitsohland gevestigd, dat vrij
zeker méér Hollandsche bloemen zal kun
nen plaatsen dan de laatste jaren het geval
was. „Maasbode"
