Program van de
Nederlandsche Unie
ZATERDAG 27 JULI 1940
31ste Jaargang No. 9704
Bureaus Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20013, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11,
V De Nederlandsche Unie
Vanmorgen is in Den Haag door de Ne
derlandsche Unie een persconferentie ge
houden.
Wij kunnen in dit nummer niet meer uit
voerig van de daar gegeven toelichting
op het program en de gevoerde besprekin
gen melding maken.
Met groote voldoening kan worden ge
constateerd, dat algemeen of vrijwel alge
meen werd toegejuicht zoowel het feit van
de oprichting van de Nederlandsche Unie
als haar doel en streven, neergelegd in het
in het hierboven gepubliceerde program.
Ter vergadering werd medegedeeld, dat
in twee dagen reeds meer dan 100.000 ad-
haesiebetuigingen waren binnengekomen.
De Nederlandsche Unie zal de uitwer
king van haar program op staatkun
dig gebied niet ter hand nemen, omdat
een staatkundig program niet voor daad
werkelijke uitvoering in aanmerking kan
komen, onder de huidige omstandigheden,
nu Nederland bezet gebied is.
De Nederlandsche Unie beschouwt als
het diepste fundament van 't Nederlandsche
volkskarakter het Godsvertrouwen.
De vrijheid van godsdienst, kerk, levens
beschouwing en opvoeding behoort tot het
volkseigene van het Nederlandsche
volk. Als men daaraan raakt, raaktmen
aande Nederlanders.
Dit wil echter volstrekt niet zeg
gen, dat de bestaande „ongelooflijke
versnippering", aldus de voorzitter der
Nederlandsche Unie, mr. Einthoven, moet
worden gehandhaafd.
Van groot belang is in dit verband de mede-
deeling ter bijeenkomst gedaan, dat de
Nederlandsche Unie streeft naar een natio
nalistische jeugdorganisatie, waarbij echter
de verscheidenheid op reëele basis, d. w. z.
op confessioneele basis gerespec
teerd moet worden en aan de verscheidene
richtingen op paedagogisch gebied haar
eigen milieu moet gewaarborgd zijn.
De Nederlandsche Unie wil een leiding
van boven-af, maar een leiding, die vol
komen aansluit bij het Nederlandsche
volkskarakter.
De Nederlandsche Unie wil een eenheid,
tot stand brengen op Nederlandsche wijze,
langs Nederlandschen weg, diep gewor
teld in het volk zélf.
Ingesteld zal worden een Raad van bij
stand waarin echter niet politieke groe
peeringen zitting zullen hebben, omdat,
zooals reeds gezegd, het vraagstuk van het
staatsbestel in zijn concrete uitwerking
onder de huidige omstandigheden niet kan
en mag aan de orde worden gesteld.
Wij volstaan verder met te verklaren,
dat deze persconferentie ons heeft beves
tigd in onze overtuiging, dat wij mogen
en moeten adviseeren, te beginnen met
aan de Nederlandsche Unie volkomen
vertrouwen te schenken.
Aan een artikel „De Kloosters in de Mis
sie" van mgr. P. Groenen in het Kolo
niaal Missietijdschrift ontlee-
DU nummer beslaat uil vijl
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
Brooddistributie
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van Land
bouw en visscherij maakt bekend, dat
gedurende het tijdvak van 2P, Juli tot
en met 4 Augustus a.s. de met „81" tot
en met „90" genummerde dubbele bon
nen van het broodbonboekje recht ge
ven op het koopen van 2500 gram rog
gebrood of 2000 gram ander brood. Elk
der enkele bonnen geeft derhalve recht
op het koopen van 125 gram rogge
brood of 100 gram ander brood.
De bonnen, welke 4 Augustus nog niet
gebruikt zijn, blijven voorts nog tot en
met 8 Augustus a.s. geldig.
nen we het volgende:
^Eigenaardig voorzeker is het, dat, ter
wijl het klooster buiten de wereld staat,
het toch zooveel invloed op de wereld
heeft gehad en nog heeft. Men zou zelfs
de stelling kunnen opzetten dat, hoe ver
der de kloosters de wereld ontvluchten en
hoeminder wereldsch ze zelf waren, hoe
grooter invloed ze op de maatschappij heb
ben uitgeoefend en niet slechts bovcnna-
tuurlijken maar ook natuurlijken. Is hier
voor niet een pakkend bewijs het onloo
chenbaar feit, dat juist de kloosters ge
woonlijk het eerst getroffen worden door
politieke of godsdienstige tegenstanders,
hetzij door uitsluiting of verbanning, en
dat bij onlusten of revolutie juist kloos-
sters ten prooi worden aan gewelddadige
overrompeling, plundering of brandstich
ting. Begrijpelijk voorzeker is dit als men
denkt aan den offerzin der kloosterlingen,
waardoor him niets in den weg staat, ja,
zij geprikkeld worden om in den letterlijken
zin alles voor allen te wezen. En moet
ook het krachtig geestelijk leven, toch al
tijd nog het voornaamste en eerste voor
den kloosterling, niet weer middellijk de
christelijke gemeenschap ten goede ko
men? Het kan niet zonder invloed blijven
op het bovennatuurlijk levenspeil der ge
meenschap, dat groepen van christenen,
van kloosterlingen, hun geheel bestaan
wijden aan de beoefening van het be
schouwende leven, aan de bespiegeling en
beoefening van de liefde Gods. De katho
lieke leer der gemeenschap der heiligen
is ons daar een waarborg voor. Als wij die
samenhoorigheid van alle geloovigen, vin
die bij Christus en zijn Kerk zijn inge
lijfd, kennen en belijden; als wij. weten
dat het godsdienstig leven van allen als
ineenvloeit tot één geheel, dat de gebe
den en de door de genade bevruchte wer
ken voor allen heilzaam zijn, dan kan het
niet anders of die nooit onderbroken
stroom van goddelijk leven, die door de
aderen van den kloosterstaat gaat, moet
renegeerend en verwarmend inwerken op
geheel de menschheid. Mogen wij hierbij
niet denken aan het gebed van een Mozes
dat, zoolang hij zijn handen geheven hield
tot God, de overwinning van het-volk
Gods blijvend deed zijn op de aanvallen
van diens vijanden.
Er gaat dus in velerlei opzicht een groo
te kracht uit van het klooster, zoowel voor
maatschappij als individu, zoowel op na
tuurlijk als nog meer op bovennatuurlijk
gebied. En is het dan van geen bijzondere
beteekenis voor de Missie, als daar kloos
ters worden opgericht?"
De Nederlandsche Unie is in een zware stonde onzer vaderlandsche ge
schiedenis gesticht om alle Nederlanders te verzamelen tot doelbewusten ar
beid voor het behoud en de versterking van vaderland en volksgemeenschap
en tot de voorbereiding van de voorwaarden en de wegen van hun bestaan
en welzijn in de toekomst. Met open oog voor de werkelijkheid wil zij dien
arbeid terstond aanvangen, voorzoover de beperkingen van den staat van
bezet gebied dat mogelijk maken en in loyale verhouding tot de bezettende
overheid.
De Nederlandsche Unie stelt zich tot taak de volkseenheid op staatkun
dig, cultureel en sociaal-economisch gebied te bevestigen en te versterken.
Met verdieping van den christelijken geest in de samenleving wil de
Nederlandsche Unie:
Op cultureel gebied:
Behoud van het Nederlandsche volkskarakter en versterking van die
eigenschappen, waaraan het Nederlandsche volk zijn kracht en zijn
plaats in de wereld te danken heeft;
Verheffing van het levensideaal boven materialisme en egoïsme tot toe
wijding aan de waarachtige levenswaarden van mensch en gemeenschap;
Bescherming en ontwikkeling van eigen beschaving en zeden en van het
volkseigen in de gewesten zoowel als in het geheele land;
Vrijheid van godsdienst, kerk, levensbeschouwing en opvoeding;
Bevordering van Nederlands positie in de Europeesche cultuur, en van
zijn functie in de uitwisseling der"'cultureele waarden;
Nauwe cultureele betrekkingen met Vlaanderen en Zuid-Afrika;
Opvoeding van de jeugd in nationalen zin;
Vooruitziende verzorging der geestelijke en lichamelijke volksgezond
heid;
Leiding van het cultureele leven en van de volksontwikkeling in verant
woordelijkheid tegenover de gemeenschap.
Op Sociaal-economisch gebied wil de Nederlandsche Unie met hand
having van het eigen karakter der Nederlandsche volkshuishouding in haar
samenhang met de wereldeconomie en haar gerichtheid op het wereldver
keer:
1. Organische ordening der arbeidsgemeenschap zonder klassetegenstel
lingen;
2. Vooropstelling van de belangen van het gemeenebest boven die van den
enkeling, met erkenning van onvervangbare waarden der persoonlijke
zelfwerkzaamheid;
3. Doelbewuste leiding van de voortbrenging en verdeeling van stoffelijke
goederen;
4.Dienstbaar making van geld- en credietwezen aan de eischen der volks
welvaart;
5. Erkenning van den plicht van iederen Nederlander om te arbeiden en
van den plicht van het gemeenebest om iederen Nederlander in den
gemeenschappelijken arbeid te doen deejen;
6. Afweer van de proletariseering des volks en versterking van de volks
kracht o.a. door bevordering van gezinsvorming en gezinswelvaart en
bevordering van bezitsvorming voor allen;
7. Versterking van den landbouw door loonend prijspeil en ordening van
het grondgebruik;
8. Persoonlijke verantwoordelijkheid ook in het sociaal-economisch leven;
9. Beteugeling van bedrijfsconcentratie en trustvorming.
Op staatkundig gebied ijvert de Nederlandsche Unie voor een sterk Ne-
derlandsch volk, in nauwe verbondenheid met de overzeesche gebieden.
Zij is overtuigd, dat een organische opbouw van het Nederlandsche ge
meenebest onder leiding van krachtig en besluitvaardig gezag noodzakelijk is.
De uitwerking van deze richtlijnen zal zij ter hand nemen, zoodra de tijd
daartoe gekomen is.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
DE NEDERLANDSCHE UNIE.
Het Nederlandsche Dagblad en het Na
tionale Dagblad zijn niemand verwon
dert er zich over de Nederlandsche Unie
niet vriendelijk gezind.
Het Nederlandsche Dagblad,
orgaan van Nationaal Front, merkt over
het program o.a. op:
De heeren wenden zich tot het Neder
landsche volk. Mogen we vragen tot hoe
ver dat volk zich in de oogen van de hee
ren uitstrekt? Leeft het volk van Noord-
Nederland alleen maar voor de heeren, of
begrijpen de heeren onder onze volksge
meenschap ook de Vlamingen? Het eenige,
wat aan het vaderland herinnert, is de re
gel: „bezieling van de jeugd in Vaderland-
schen zin!" Vaderlandschen zin, het klinkt
klein en benepen. De term „volksch" of
„volksgemeenschap" kon blijkbaar niet ge
bruikt worden, nu men den breedst moge
lijken grondslag voor de nieuwe groepee
ring had uitverkoren.
We voorzien dan ook een toevloed van
„middelmatigen" tot de Nederlandsche
Unie. De oproep is al zoo doordrongen van
„middelmatisme", dat slechts de bekrom
pen in het geheel niet volkslievende mid
denman haar kan verstaan.
Het Nationale Dagblad (N.S.B.)
ziet in de heeren Linthorst Homande
Quay het derde kabinet Colijn weerspie
geld.
Wij weten maar al te goed, dat van deze
heeren de verwezenlijking van het socia
lisme (het socialisme!! Red. L. Crt.) niet
te verwachten is.
De socialisten zullen in deze Nederland
sche Unie hun doodsvijanden zien. Zij zijn
niet bereid, dezen heeren ook maar een
duimbreed grond bij den opbouw van het
Nederlandsche volk in te ruimen.
Volk tegen reactie, dat is de leuze, waar
mee van dit oogenblik af de strijd met de
Nederlandsche Unie zal worden aangebon
den.
Tegenover deze onvriendelijke begroe
tingen citeeren wij met instemming het oor
deel van de Nederlander (Chr. Hist.):
„Het valt niet te ontkennen, dat in uit
een loopende kringen van ons volk velen
naar een dergelijke uiting verlangden. Nu
door den loop der omstandigheden de po
litieke partijen als organen van de volks
overtuiging vrijwel uitgeschakeld waren,
was er een leegte ontstaan, die men gaarne
weer zag opgevuld. De groepen, die in de
gelegenheid waren hun politieke actie
voort te zetten, kon men niet beschouwen
als representatief voor het Nederlandsche
volk en daarom begeerden velen een nieu
we groepeering, die wél de weerspiegeling
zou zijn van de groote meerderheid van
ons volk.
Bovendien wekken de namen van het
driemanschap, dat zich aan het hoofd van
de Nederlandsche Unie heeft gesteld, ver
trouwen. Dit zijn nu eens niet menschen,
die men op grond van hun verleden met
argwaan of terughoudendheid tegemoet
treedt. Dat is van belang in een tijd, waar
in men leiders ziet optreden, die zelf geen
oogenblik kunnen verwachten, dat het
volk in zijn geheel hen als zoodanig vrij
willig zal aanvaarden en die dus, willen zij
er in slagen werkelijk het vertrouwen van
het volk te verwerven, weerstanden zullen
hebben te overwinnen".
Den oproep zelf vindt het blad aantrek
kelijk door zijn soberheid.
„De oproep is zoo gesteld, dat zij de mo
gelijkheid biedt, dat zich rondom De Ne
derlandsche Unie een waarlijk nationale
eenheid kan kristalliseeren. Er wordt niet
te veel in overhoop gehaald. Men komt
niet met een program van ingrijpende
staatkundige en sociaal-economische her
vormingen, voor de verwezenlijking waar
van het thans de tijd niet is. Blijkbaar wil
men er zich toe beperken die dingen aan
te pakken, die het eerst voor de hand lig
gen en laat men de verdere ontwikkeling
van deze beweging aan de toekomst over".
ARNOLD MEIJER EN DE
NEDERLANDSCHE UNIE
Het Katholieke Dagblad De Nieuwe
Dag schrijft:
„In een te Bussum gehouden propa
ganda-vergadering voor „Nationaal Front"
heeft de leider Arnold Meijer stelling ge
nomen tegen de poging tot nationale con
centratie, welke zich onder leiding van het
driemanschap Mr. L. Einthoven, Mr. J.
Linthorst Homan en Prof. J. de Quay als
Nederlandsohe Unie heeft aangediend en
een oproep heeft gericht tot het Neder
landsohe volk. Volgens Arnold Meijer zijn
deze drie mannen niet geroepen thans
leiding te geven aan ons volk. Inderdaad,
daartoe geroepen zijn zij evenmin als de
heer Arnold Meijer, die zichzelf evenals
voornoemd driemanschap tracht op te
werpen tot het geven van leiding aan ons
volk. Wie zichzelf opwerpt om leiding te
geven aan het volk, heeft af te wachten of
hij in voldoende mate het vertrouwen van
het volk, waaraan hij zijn gezag wil ont-
leenen, kan verwerven. Nu is het merk
waardig, dat noch Mussert, noch Meijer in
't verleden het vertrouwen van de oVer-
groote meerderheid van het Nederlandsche
volk ondanks hun jarenlange actie, waar
op zij zich zoo gaarne beroemen, hebben
weten te winnen en thans eerst wat meer
wind in de zeilen krijgen tengevolge van
de buiten hun toedoen totaal veranderde
conjunctuur. Juist omdat de overgroote
meerderheid van het Nederlandsche volk
niet en ook nu nog niet bereid bleek haar
vertrouwen aan de door Mussert en Meijer
gegeven leiding te schenken, hebben de
mannen van de Nederlandsche Unie ge
meend een beroep op het Nederlandsche
volk te moeten doen het aan hen te schen
ken, en zij zijn daartoe aangemoedigd door
de talrijke blijken van instemming, welke
zij onmiddellijk bij hun eerste poging tot
nationale concentratie mochten ontvangen.
De heer Arnold Meijer beweerde van de
mannen der Nederlandsche Unie, dat zij
nog altijd met hun eene been in een tijd,
die achter ons ligt, staan en voor zoover
zij .werkelijk tot den nieuwen tijd bekeerd
zijn en verzekeren reeds in het verleden
in die richting te hebben gevoeld, in ieder
geval den moed hebben gemist om hun
denkbeelden onder het democratisch be
wind te belijden. Deze vgrwijten doen al
heel wonderlijk aan in den mond van den
heer Arnold Meijer, die zelf het program
van „Zwart Front" in het begin van dit
jaar wijzigde tot dat van „Nationaal Front"
zoodat enkele principieele bezwaren, wélke
vele Katholieken tegen het Zwart Front
programma koesterden, kwamen te ver
vallen, en die bij gebrek aan beter tal van
aanhangers „bekeerlingen" accepteerde
met een allerminst onbezwaard politiek
verleden, als Stenhuis, Zwertbroek, de
leden van de boeren-actie-Bouwman,
Burink, leden van de dissidente N.S.B.-ers
der z.g. Nederlandsche Volkspartij als Ds.
van Duyl e.a. Wij willen voorshands nog
niet twijfelen aan de goede trouw van den
heer Meyer en de eerlijke bedoelingen van
zijn program, dat in ieder geval naar den
tekst voor Katholieken zonder gewetens
bezwaren onderschreven kan worden,
maar hij moet ons dat door aprioristische
verdachtmakingen tegen mannen, die poli
tiek geen verleden hebben en den moed
hebben, onder de huidige omstandigheden
groote en zware verantwoordelijkheden en
risico's te aanvaarden, niet te moeilijk
maken.
De nabije toekomst zal inderdaad moeten
leeren, wie het grootste vertrouwen van
het grootste deel, ja, zoo mogelijk van ge
heel het Nederlandsche volk wint en ver
dient te winnen."
DE INVLOED VAN DE KLOOSTERS.
De werkzaamheden voor den aanleg van het viaduct In Rijksweg No. 4 onder d<
gemeente Oegstgeest zijn In vollen gang - Zware betonnen pilaren zullen het wegdel
torsen
