DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
OPBOUWDIENST WORDT
INGESCHAKELD
BIJ DE LUCHTBESCHERMING
VRIJDAG 26 JULI 1940
31ste Jaargang No. 9703
S)e Gctd^oKe(Boii^ant
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus lO
V Groote belangstelling.
Het Nederlandsche appél van ihet drie
manschap der Nederlandsche Unie heeft
In de harten van tal van vaderlanders
weerklank gevonden.
De pers juicht over het algemeen den
„Oproep" van 'harte toe.
Er zijn enkele 'bladen, van wie we niet
anders hadden verwacht, die niets anders
er voor over hebben, dan afbrekende cri-
tiek.
Er zy'n echter ook enkele andere bladen,
van wie we wèl een andere houding had
den verwacht, die, naar onze besliste over
tuiging, ongemotiveerd sceptisch
staan tegenover deze nieuwe beweging.
Zoo lezen we in een onzer katholieke
dagbladen:
„De „Oproep", hoe aantrekkelijk ook
door zijn beknoptheid, verliest aan
suggestieve kracht door vaagheid. Hij
ontleent zijn waarde thans nog slechts
aan een „triumviraat", aan het gezag,
dat de namen van dit driemanschap in
den lande hebben.
Daarmede kan niet worden volstaan.
Wil de Nederlandsche Unie inderdaad
aan haar doel beantwoorden, dan zal
zij tevens haar doelstelling moeten
neerleggen in een concreet plan van
actie dat ons een beeld geeft van de
wijze waarop zij haar taak denkt te
verrichten."
Wij herhalen: laten we nu 'ns beginnen
met te schenken ons vertrouwen in de drie
mannen, die ontegenzeggelijk, vertrouwen
waard zijn.
Hebben wij misschien in het verleden
niet te veel waarde geschonken en te veel
aandacht gewijd aan programma's?
Als 'het driemanschap een program of
een „concreet plan van actie" zou puibli-
ceeren, zou zulks aanleiding geven voor
breede uitvoerige beschouwingen en be
oordeelingen.
Die beschouwingen en beoordeelingen
zijn echter beter op hun plaats, als er da
den door het driemanschap zullen worden
gesteld daden, waarop wij, ongetwijfeld,
onze ernstige, waardige, opbouwende cri-
tiek zullen mogen geven.
Op die daden worde gewacht!
'De omstandigheden zijn zeker nu zoo,
dat wij den weg van vertrouwen moe
ten bewandelen.
Etn, gezien de personen, die dat vertrou
wen van ons vragen, zullen wij ook dien
weg gaarne willen opgaan.
De oproep van het driemanschap is bo
vendien lang niet zoo vaag als in het hier
boven geciteerde wordt gezegd.
Volkomen eens zijn wij met wat een
ander katholieke blad de „Volkskrant"
erover schrijft;
„Het zijn leuzen, inderdaad, maar
die tevens de richtlijnen aangeven,
waarlangs het opbouw- en herstelwerk
moet worden verricht.
Het is een kloek woord, dat tot de
breede massa van ons volk spreekt en
van een vaderlandsche zin getuigt, die
in alle klassen en rangen instemming
zal vinden.
Geen weifeling of aarzeling, maar
de vastberadenheid en kordaatheid, die
de 'bezettende overheid zal overtuigen
dat een sterke wil de initiatiefnemers
schraagt en zij diezelfde sterke wil bij
ons volk aanwezig achten.
Aan dit program zal het Nederland
sche volk iijn fiat verleenen.
Zóó ziet 'het zijn toekomst en zóó
wil het die verwezenlijken.
De Unie van Utrecht heeft na drie
en een halve eeuw een Nederlandsche
naamgenoote gekregen, wier streven
met grooter succes moge worden be
kroond."
't Is onze besliste overtuiging, dat wij,
als wij het belang van het Vaderland wil
len dienen, de Nationale Unie in haar zoo
noodzakelijk en zoo sympathiek streven
moeten steunen, moeten beginnen met
wij herhalen het aan het driemanschap
het, voor een goede vervulling van zijn taak
onmisbare, vertrouwen te schenken.
PETROLEUMBRAND OP TRINIDAD.
LONDEN, 26 Juli. (D. N. B.). Naar de
Londensche radio meldt, zijn op het eiland
Trinidad groote voorraden petroleum ont
ploft en in brand geraakt. Bijzonderheden
ziin nog niet bekend gemaakt.
VASTE KERNEN WORDEN GEVORMD.
Aan een brief, welken de secretaris-ge
neraal, waarnemend hoofd van het depar
tement van Binnenlandsche Zaken, betref
fende een reorganisatie van den luchtbe
schermingsdienst heeft gezonden aan de
burgemeesters der onderscheidene gemeen
ten,'wordt het volgende ontleend:
De practijk van de laatste maanden
heeft geleerd, dat het vrijwilligerssysteem,
waarop de organisatie van den luchtbe
schermingsdienst te onzent is gebaseerd,
in meer dan één opzicht te kort schiet,
zoodra .gelijk thans het geval is van
het personeel voor langeren tijd diensten
gevraagd moeten worden.
Ten gevolge daarvan doen zich in vrij
wel alle gemeenten in mindere of meerde
re mate moeilijkheden gevoelen met be
trekking tot de bezetting van de noodza
kelijk geachte luchtbeschermingsposten,
terwijl anderzijds de voortdurende wisse
ling in bezetting van deze posten de vor
ming van voldoende geschoold personeel
in den weg staat.
In verband hiermede is een reorganisa
tie van de luchtbeschermingsdiensten hier
te lande in overweging genomen, waarbij
als einddoel een regeling voor oogen staat,
waarbij de thans als gevolg van de bij
zondere omstandigheden noodzakelijke
continu-dienst wordt verricht door perso
nen. die uitsluitend voor deze werkzaam
heden zijn aangesteld en voortdurend ter
beschikking staan en als zoodanig de kern
van de luchtbeschermingsorganisatie vor
men.
De uitvoering van dit voornemen wordt
vergemakkelijkt, doordat voor het vormen
van deze kernen gebruik kan worden ge
maakt van de door de demobilisatie der
Nederlandsche weermacht vrijkomende
krachten. Besprekingen met den comman
dant van den Opbouwdienst hebben er toe
geleid, dat deze zich in beginsel bereid
verklaard heeft, het personeel van dezen
dienst tot een nader te bepalen aantal ge
ëncadreerd, beschikbaar te stellen voor de
luchtbeschermingsdiensten der daarvoor
in 'aanmerking komende gemeenten.
Daarbij dienen o.m. de volgende punten
in acht te worden genomen:
1. de minimum-bezetting van een kern
bedraagt in kleinere gemeenten zes man
(twee groepen van drie, waarvan elke
groep om beurten nachtdienst verricht, en
wel twee man voor de surveillance en één
voor de bezetting van den commandopost,
met onderlinge aflossing).
De Opbouwdienst kan echter geen klei
nere verbanden beschikbaar stellen dan
groepen van ongeveer 40 man. De com
mandant van den Opbouwdienst stelt zich
evenwel op het standpunt, dat het ver
band in een groep behouden blijft, indien
de ploegen van de groep geen grootèren
wegafstand dan ongeveer 15 K.M. behoe
ven af te leggen, ten einde het oefencen
trum te bereiken voor de lichamelijke
oefening, welke voor de manschappen van
den dienst verplicht is gesteld.
In verband hiermede zullen door de
Rijksinspectie, voor de bescherming van
de bevolking tegen luchtaanvallen uit de
daarvoor in aanmerking komende, niet te
ver uit elkaar liggende kleiner gemeenten
in overleg met de burgemeesters, „rayons"
worden gevormd, waarbij aan de vorenbe
doelde voorwaarde voldaan wordt.
Voor de grootere gemeenten zal de be
schikbaarstelling beperkt moeten blijven
tot ten hoogste twee afdeelingen, elk ter
sterkte van vier groepen van pl.m. 40 man;
gelijk ook reeds te Amsterdam met be
trekking tot de brandweer is geschied, zul
len in laatstbedoelde gemeenten de man
schappen gekazerneerd worden.
Door den Opbouwdienst zal er naar wor
den gestreefd, dat zooveel mogelijk perso
neel, woonachtig in, of afkomstig van de
betreffende gemeente, voor die gemeente
beschikbaar zal worden gesteld.
Het Rijk betaalt de personeelskosten,
met diens verstande, dat de kosten van
legering en voeding ten laste der gemeen
ten komen.
Bij de normale diensten draagt het per
soneel de kleeding en uitrusting, welke
voor den Opbouwdienst zijn voorgeschre
ven. Voor het verrichten van brandweer-,
gas- en andere bijzondere diensten ver
strekken de gemeentebesturen de hiervoor
vereischte kleeding en uitrusting.
De inschakeling van het personeel van
den Opbouwdienst li ij de gemeentelijke
luchtbeschermingsdiensten zal niet eerder
kunnen plaats vinden dan eind Juli.
Het wil mij voorkomen, dat op de hier
boven aangegeven wijze een bevredigende
en voor de gemeenten tevens financieel
weinig bezwaarlijke reorganisatie van de
luchtbeschermingsdiensten kan worden
verkregen.
Vanwege den. commandant van den Op
bouwdienst is daarbij het vertrouwen uit
gesproken, dat de gemeentebesturen zich
bjj wijze van contra-prestatie moreel ver
plicht zullen gevoelen, om het in hun ge
meente voor den luchtbeschermingsdienst
beschikbaar gestelde personeel van zijn
dienst in de eerste plaats in aanmerking
te doen brengen voor het vervullen van
vacante gemeentelijke dienstbetrekkingen,
waarvoor zij in aanmerking kunnen ko
men, en zich tevens zullen beijveren om
dit personeel bij de werkgevers in de ge
meente aan te bevelen.
Ik stel er prijs op, aldus besluit de brief
van den secretaris-generaal, dit laatste
met den meesten nadruk te onderstrepen".
Vredes-poging van
Nederland.
uit
NEDERLANDSCH COMTTé TER TOT
STANDKOMING EENER INTERNATIO
NALE VREDESCONFERENTIE.
Het Nederlandsche comité ter totstand
koming eener internationale vredesconfe
rentie in Den Haag heeft het volgende te
legram aan president Roosevelt gezonden:
„Wij doen een beroep op u om gedach-
tenwisseling voor eervolle vrede tusschen
Engeland en Duitschland tot stand te
brengen. Wij bidden u alles te doen om
een vernietiging van een der twee broe
dervolken te voorkomen in naam der men
schel ijkheid."
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
AANPAKKEN!
Het Katholieke dagblad De Nieuwe
Dag schrijft naar aanleiding van de tot
standkoming van de Nationale Unie o.m.:
„Door het optreden van dit drieman
schap der Nationale Unie naar buiten en
het publiceeren van zijn oproep tot alle
goedwillende landgenooten blijkt, dat de
Duitsche bezettingsautoriteiten tegen dit
Nederlandsch initiatief geen bezwaar heb
ben. Uit de toeliohting, welke Mr. Lint
horst Homan aan het A.N.P. heeft ge
geven, blijkt, dat hier gelukkig geen
sprake meer is van een gecamouflerd blok
van die vroegere politieke partijen, die
ofwel jammerlijk gefaald hebben ofwel
ernstig in gebreke zijn gebleven, toen de
nood voor ons, door te velerlei leiding, die
soms zelfs tot misleiding ontaardde, ver
deelde en verwarde volk het hoogst was
gestegen. Mogen de talrijke sympathie
betuigingen, die het thans gevormde Drie
manschap der Nederlandsche Unie reeds
bij voorbaat van allerlei kanten mocht ont
vangen binnen den kortst mogelijken tijd
verhonderdduizendvoudigen, opdat deze
beweging in den waren en besten zin des
woords een Nederlandsche volksbeweging
worde met de noodige kracht en het noo-
dige gezag om de hoogste volksbelangen
te behartigen binnen de door de macht
hebbende overheid gestelde grenzen. Om
dit te bereiken zal een concreet en positief
program moeten worden opgesteld, dat,
zooals wij reeds vroeger met nadruk be
toog hebben, zal dienen te wijzen in de
richting van een autoritairen Christelijken
corporatieven rechtsstaat.
Het is thans geen tijd meer voor kleine
persoonlijke eigengereidheid j es en piet-
lutterige bedenkingen en aarzelingen. De
tijd is daarvoor te groot en te zwaar. Nu
heet het „Aanpakken" met man en maoht,
met moed en vertrouwen tot heil vein volk
en land."
DE KJ.M.V. IN OORLOGSTIJD.
In H e t K. J. M. V.-C o n t a c t, maand
blad van het Nationaal Verbond der Kath.
Jonge-Middenstandsvereenigingen, wordt
omtrent het werk in de oorlogsdagen het
volgende medegedeeld:
Uit de overvloedig binnengekomen oor
logsrapporten blijkt, dat van onze vijf dui
zend leden er duizend in militairen dienst
en minstens twee en een half duizend in
burgerdiensten het vaderland geholpen
hebben en nog helpen.
Evenals bij bedoeld jongerenwerk is dit
werk van vaderlandslievend hulpbetoon
ingeweven geweest in het K.J.M.V. werk
zelf en hebben zeer vele leden juist in die
allermoeilijkste omstandigheden de «gele
genheid benut om „karakter en daad" te
toonen.
Daarvoor hebben onze jongens een com
pliment verdiend evenals over hun spon
taan op peil houden en nog op hooger peil
brengen van het gewone vereenigingswerk.
Ik wil maar zeggen, dat ik best tevreden
ben over wat mij bekend is van onze leden
in den tijd van den oorlog en na den oor
log; maar ook wil ik zeggen, dat men maar
niet te vlug een ietwat eenzijdige uitleg
voor honderd procent moet nemen; en ten
slotte zeg ik nog tot de onzen, ga door met
je echt nationale, vaderlandslievende hulp
vaardigheid.
Groote animo voor di
Nederlandsche Unie
PERSONEEL KWAM HANDEN TE
KORT
Welken weerklank het edit Nederland
sche appèl van het driemanschap der Ne
derlandsche Urne gehad heeft in de har
ten van tal van goede vaderlanders, is
Donderdag gebleken op het voorloopige
kantor der Unie aan de Alexanderstraat 20
te 's-Gravenhage, waar de lijsten ter
adhaesiebetuiging gereed liggen. In den
ochtend was de toeloop zoo groot, dat zich
voor het gebouw een file vormde. Het nog
geringe personeel kwam handen te kort
om de groote stapels met aanmeldingen en
bewijzen van instemming uit het geheele
land te ordenen.
VOORLOOPIGE LEIDING IN LIMBURG
In aansluiting aan den oproep van het
leidend driemanschap der Nederlandsche
Unie, mr. L. Einthoven, mr. J. Linthorst
Homan en prof dr. J. E. de Quay, zijn
Donderdag besprekingen gehouden betref
fende de actie in Limburg, als gevolg waar
van de heeren ir. W. J. de Dewez, Rijks-
landbouwconsulent te Roermond, mr. R.
Höppener, advocaat te Roermond, ir. A.
Paulen, mijnbouwkundig ingenieur te
Treebeek, C. Receveur, te Venlo en ir. F.
C. M. Wijffels, mijnbouwkundig ingenieur,
te Brunssum, van de leiding der Neder
landsche Unie de opdracht hebben ont
vangen de voorloopige leiding in Limburg
ter hand te nemen.
Nu ook de Academie van Beeldende Kunsten vacantie heeft, trekken de leerlingen er op uit
en ontdekken de mooiste plekjes van Nederland. De drie molens van Stompwijk als studie-object
BOMMEN OP GRONINGEN.
TWEE DOODEN.
In den afgeloopen nacht zijn bij een
bombardement door Engelsche vliegers
bommen neergekomen op een dichtbevolk
te woonwijk van Groningen, waarbij twin
tig huizen deel zwaar deels licht zijn be
schadigd. In de Jansenstraat is door twee
voltreffers aanzienlijke schade aangericht,
waarbij één man is gedood.
Een derde bom viel in de Rozenstein-
laan, waarbij een kind van 11 jaar om het
leven kwam en een ander kind zwaar ge
wond is.
Een bom, die op een weide terecht
kwam, veroorzaakte door luchtdruk scha
de aan negen huizen in de nabije Rozen-
steinlaan.
In de omgeving van de stad zyn een
aantal niet-ontplofte projectielen neerge
komen. Daar men niet weet of men met
tijdbommen te doen heeft, is de omgeving
afgezet. Eenige lichte branden konden in
korten tijd worden gebluscht.
Ook op andere plaatsen van het land
zijn Engelsche bommen neergekomen. De
schade beperkt zich daar tot eenige ge-
doode koeien, gebroken vensterruiten en
dakpannen.
ZESTIG-DAGKAARTEN VOOR AUTO'S.
Daar teruggave van de motorrijtuigenbe
lasting aan houders van motorvoertuigen,
aan wie slechts voor een beperkt aantal
malen, resp. dagen, vergunning tot het rij
den op den openbaren weg werd verleend,
volgens de sedert 1 Juli geldende regeling
niet wel mogelijk is gebleken, heeft het
wnd. hoofd van het departement van Fi
nanciën op instigatie van den Bond van
automobielhandelaren en garagehouders
B. O. V. A. G. de mogelijkheid geopend
tot het verstrekken van z.g. zestig-dag
kaarten. Voorheen kon slechts de motor-
rij tuigenhandel van deze kaarten gebruik
maken.
Te beginnen met 1 Augustus a.s. kun
nen houders van een vergunning tot het
gebruiken van motorbrandstof eerr zestig-
dagenkaart op het belastingkantoor ont
vangen, zonder dat een waarborgsom be
hoeft te worden gestort. In afwachting van
'een nadere regeling is de geldigheidsduur
op één jaar vastgesteld. Teruggaaf van de
voor deze kaart betaalde belasting kan niet
plaats hebben.
Aan hen, die op 1 Augustus in het be
zit zijn van een gewone motorrijtuigenbe-
lastingkaart, waarvan de geldigheidsduur
nog niet is verstreken en die zich een zes-
tig-dagenkaart willen aanschaffen, kan
restitutie over de resteerende maand(en)
worden verleend. Bovendien kan dan te
gelijkertijd teruggave plaats hebben over
de dagen, waarop de houder in de maan
den Juni en Juli niet heeft kunnen rijden.
