DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Nationaal comité voor economische samenwerking gevormd WELKE BONS? DINSDAG 16 JULI 1940 31ste Jaargang No. 9694 S)e £cl€belve(2oii^cmt Bureaus Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. Gtra 103008. Pwftrn lt DU nummer beslaat alt drie bladen. V Aanpakken „Onder degenen, die zioh inspannen om de Nederlandsche volksgemeenschap na de schokken en het leed van den oorlog tot wilskrachtige en eendrachtige samen werking te brengen, die reeds nu, onder de vreemde bezetting, de taak van het he den en van de toekomst onder de oogen zien, en daaraan hun noesten arbeid wijden, onder deze mannen, die hun persoon In zetten om nieuwe wegen te vinden voor ons Nederlandsch volksbestaan, staat de jeugdige Commissaris der Koningin in de provincie Groningen, mr. J. Linthorst Ho- man, in de voorste rij. Het is wel algemeen bekend geworden, al spelen de n.oeizame, al te moeizame voorbereidingen zich uiter aard niet in 't openbaar af, dat hij met an dere vooruitstrevende mannen, onder wie wij den Tilburgschen hoogleeraar prof. J. de Quay noemen, zioh inspant om 's lands krachten te verzamelen in een nationale concentratie, welke met behoud en activee ring van het levenskrachtige en levens vatbare in onze samenleving welbewust nieuwe wegenzal inslaan." Het bovenstaande is geciteerd uit een ar tikel van de „Tijd" gisteravond, waarin wordt besproken een brochure van mr. J. Linthorst Homan gepubliceerd onder den titel „Aanpakken!", een „hartekreet- van een jongen Nederlander." De heer Linthorst Homan onderscheidt in de brochure drie wegen om "tot een nieuwe organisatie van een actief Neder land te komen. De eerste zou zijn een herstel van het oude, alsof er niets gebeurd ware; de twee de een volstrekte nieuwbouw, alsof er vroeger niets goeds geweest ware, de der de, de weg dien hij verkiest, is die van een „historische vernieuwing", die aansluit op de goede fundamenten en de vruchtbare lijnen voortzet, doch met een nieuwen geest en een nieuw tempo. Dezen laatsten weg ziullen de Nederlan ders in overgroote meerderheid graag willen bewandelen. Ieder moet inzien, dat, hoe de toekomst zich ook moge ontwikkelen, de tijd rijp is voor „een nieuwen geest" om te herstel len de fouten in het verleden begaan; wel ke fouten, in ons blad herhaaldelijk aange duid als de „excessen van de democratie", ook in het verleden door velen scherp werden afgekeurd en bestreden! Ieder moet inzien, dat, geheel en al af gezien van de verdere politieke ontwik keling in dezen tijd, de oeconomische voor uitgang eischt, en reeds lang eischt, „een nieuw tempo," waarin de snelle gang van het oeconomische gebeuren ook neerslag zal vinden in een snel handelend gezag, dat het volkswelzijn moet verzorgen. Mr. Linthorst Homan pleit voor ver nieuwing, _maar wil zich daarbij aansluiten „op wat onze vaderen ons nalieten." Waarom is het onjuist, in Nederland algeheelen nieuwbouw te willen tot- standbrengen? vraagt mr. Linthorst Homan. En hij geeft er dit antwoord op: „Ten eerste omdat bij het oude veel goeds en bruikbaars is. Ten tweede omdat het niet zeker is, dat een elders passend systeem ook hier, in ons volk en in ons land, zou passen. Tenslotte omdat de geleidelijkheid wat iets anders is dan de traagheid, gelijk bedaard overleg iets anders is dan onverzettelijkheid in de thans 'bü ons bestaande verhoudingen het beste recept is." Bij het oude werksysteem, aldus de schrijver in zijn verder betoog, is té veel goeds bereikt dan dat wij het geheel mo gen afzweren. En hij vervolgt: „Dit spreekt te sterker omdat er veel is, dat historisch zóózeer met ons volk één is, dat het daaruit niet kan worden gemist. Wie onze vrijheden van godsdienst, levensovertuiging, kerk en geweten over het hoofd zou zien, zou ervaren, dat hij slechts voor kor- Doeltreffende coördinatie tusschen alle bedrijfstakken en geledingen van ons bedrijfsleven Teneinde hier te lande de thans zoo noodige samenwerking op econ. gebied te bevorderen, is, na overleg met den secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het Departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, dr. H. M. Hirschfeld, dezer dagen een Nationaal Comité voor Economische Samenwerking gevormd onder voorzitterschap van dr. F. H. Fentener van Vlissingen te Utrecht. In dit comité hebben zitting genomen: Mr. Ghr. P. van Eeghen, onder-voorzitter van de Kamer van Koophandel, Amster dam, Joan Gelderman, industrieel, Olden- zaal, mr. W. G. F. Jonge jan, voorzitter van den Ondernemersraad voor Nederl.- Indië, 's-Gravenhage, ir. G. A. Kessler, president-directeur van de Kon. Ned. Hoogovens, voorzitter van het bestuur van het Rijksbureau voor ijzer en staal, IJmui- den, ir. W. H. van Leeuwen, voorzitter van den Nijverheidsraad, Delft, mr. K. P. van der Mandele, voorzitter van de Kamer van Koophandel, Rotterdam, A. Minder- houd, directeur van een landbouwbedrijf Wilhelminapolder bij Goes, W. H. de Monchy, directeur van de Holland Amerika Lijn, Rotterdam, mr. B. J. M. van Spaendionck, secretaris van de Kamer van Koophandel, Tilburg, mr. H. L. Wol- terson, directeur der Rotterdamsche Bank- vereeniging, Wassenaar, mr. A. I. M. J. baron van Wijnbergen, voorzitter van den Middenstandsraad, 's-Gravenhage, ter wijl als secretaris zal optreden dr. E. D. de Meester, Javastraat 68, 's-Gravenhage. Het comité zal in samenwerking met de reeds bestaande organisaties van het be drijfsleven trachten: 1. Een doeltreffende coördinatie tusschen alle bedrijfstakken en geledingen van ons bedrijfsleven zooals handel, nijverheid, scheepvaart, landbouw enz. tot stand le brengen; 2. Het contact met de autoriteiten te be vorderen en te vergemakkelijken; 3. Aan de aanpassing die op economisch gebied thans noodig is, praktische leiding te geven. Het heeft daartoe de medewerking in geroepen van die instanties en organisaties die geacht kunnen worden ons bedrijfs leven in zijn verschillende geleidingen op medewerking verkregen van: den Nijver- economisoh gebied te vertegenwoordigen. Reeds aanstonds werd toezegging tot heidsraad, den Middenstandsraad, den On dernemersraad voor Ned.-Indië, het Ver bond van Nederlandsche Werkgevers, de Algemeene Kath. Werkgeversvereniging, het Verbond van Prot. Chr. Werkgevers in Nederland, den Kon. Ned. Middenstands bond, den Ned. R.K. Middenstandsbond, den Christelijken Middenstandsbond, het Kon. Ned. Landbouwcomité, den Kath. Ned. Boeren- en Tuindersbond, den Chr. Boeren- en Tuindersbond in Nederland, de Ned. Mij voor Nijverheid en Handel, vele Kamers van Koophandel onder welke die van Amsterdam, Rotterdam, 's-Gravenhage en Utrecht en de Amsterdamsche Ban- kiersvereeniging. ten tijd had gebouwd. Wie onzen cri- tischen zin zich niet laat uitleven, zou ons niet tot ons hoogste rendement kunnen laten komen. (Wij drukken vet Red. L.Crt.) Wie ons teveel zou willen dwingen in een vast systeem, zou terwille der algemeene zaak niet zooveel nut hier zien geboren worden als hij, die ons vrijer den teugel viert. Onze geschiedenis van alle eeuwen spreekt hierin een duidelijke taal." Wij wenschen mr. Linthorst Homan en anderen veel succes in hun streven, om met behoud van het goede in het oude op te bouwen een nieuwe orde. Dit streven moet volkomen sympathiek zijn aan allen, wier inzicht wordt bepaald alleen en uit sluitend door de overweging van wat is in het belang van land en volk. Moge ook de concretiseering, de uit werking van dit streven ons aller hartelijke sympathie kunnen hebben. Wij zijn vol vertrouwen. Er moet gehandeld worden. Mogen wij onder andere omstandigheden bepleiten de wenschelijkheid van meer eenheid in het Nederlandsche Volk, nu, onder de huidige omstandigheden, is een grootere w e r k- krachti'ger eenheid een absolute noodzakélij kheid. Margarine en vet voor werkloozen In verband met het aanvangen op 15 Juli van een algeheele distributie van boter, margarine en spijsvet heeft de secretaris generaal van heta departement van Socia le Zaken aan de gemeentebesturen doen weten, dat de distributie van goedkoope margarine en bak- en braadvet aan werk loozen op de normale wijze kan voortgaan, zooveel mogelijk met handhaving van de bestaande kwanta. Aangezien echter bij de algeheele dis tributie het verkrijgen der hierboven ge noemde productién slechts kan plaats vin den door het afgeven der daarvoor be stemde bonnen, zullen ook de werkloozen en armlastigen voor het verkrijgen van goedkoope margarine en vet een gelijk aan tal bonnen behooren in te leveren, tenein de te voorkomen, dat deze categorie zich grootere hoeveelheden zou kunnen aan schaffen dan de andere distributiegerech tigden. Aangezien bij de algeheele distributie de beschikbare hoeveelheid voorloopig 250 gram per persoon per week bedraagt, zul len de werkloozen en armlastigen in aanmerking nemende de vastgestelde kwan ta goedkoope margarine en vet veelal dus nog enkele bonnen van. hun algemeen distributieboekje overhouden, waarvoor zij nog margarine en/of vet tegen den nor malen prijs kunnen koopen. Waar het ontslag verbod niet geldt. In de verordening betreffende het ver bod van verleenen van ontslag aan werk nemers is alleen sprake van „ondernemin gen", de vraag wordt nu gesteld, wat on dernemingen zijn. De verordening zelf geeft daar geen antwoord op. Maar artikel 1 van de Arbeidswet beantwoordt deze vraag in negatieven zin. Daarin zijn n.l. een aantal zaken ge noemd, die uitsluitend voor de toepasing van die wet, met een onderneming zijn ge lijk te stellen. Aangezien deze aanvulling in de ver ordening ontbreekt, moeten deze zaken dus worden beschouwd, als vallende bui ten de werkingssfeer van de verordening. In de Arbeidswet dan worden met name genoemd: a. inrichtingen tot het verplegen van zieken; b. inrichtingen of takken van dienst onder beheer van het Rijk, eene provincie, eene gemeente, of een ander publiekrechtelijk lichaam, van rechts persoonlijkheid bezittende vereeniging of van stichtingen, voorzoover aldaar werk zaamheden plegen voor te komen als in een fabriek of werkplaats, een winkel, eene apotheek, een koffiehuis of een hotel plegen te worden verricht; c. kantoren van personen, die een vrij beroep uitoefenen, zooals advocaten, procureurs, zaakwaar nemers, notarissen en accountants, van rechtspersoonlijkheid bezittende vereeni- gingen en van stichtingen; d. sociëteiten; e het uitvoeren in eigen beheer van den bouw, den aanleg, de verbouwing, de her stelling of de slooping van gebouwen of bouwwerken. Tot zoover de uitzonderingen, welke in de de Arbeidswet met name zijn genoemd. Op al deze uitzonderingen, die voor de wét met een onderneming gelijk zijn gesteld, is dus de verordening op het verleenen van ontslag niet van toepassing. De verordening is wel van toepassing op die overheidsinstellingen, die een zui ver ondernemingskarakter dragen, dus die beoogen winst te maken, zooals de Ge meentelijke bedrijven bn dergelijke. Daar naast, wordt de verordening, hoewel niet officieel van toepassing, toch ook zooveel mogelijk in acht genomen door de verschil lende overheidsinstanties, waar men tracht zooveel doenlijk in den geest van de ver ordening te handelen. Zoo zal bijvoorbeeld een Gemeentesecretarie 'n zachten wenk krijgen, om een voorgenomen ontslag van een ambtenaar die tijdelijk de plaats van een gemobiliseerde heeft ingenomen, niet te verleenen. Betaling van leveranties of van verrichtingen ten behoeve van de Duitsche weermacht Van de zijde van den Duitschen militairen bevelhebber in Nederland wordt het volgende medegedeeld: Met betrekking tot de betaling van leveranties aan de Duitsche weermacht, evenals voor de vergoedingen wegens verrichte werkzaam heden ten behoeve van de Duitsche weermacht zal binnenkort een verordening verschijnen, die de aanbieding en wijze van betaling der nota's ten deze regelt. Het gaat hierbij om die leveranties of verrichtingen, welke door de Duitsche weermacht van de Nederlandsche bevolking werden gevorderd en waarvoor er- kenningsbewijzen zijn afgegeven, zonder dat totnutoe betaling geschiedde. In bijzondere gevallen kan betaling ook plaats hebben, wanneer verrichtings- of leverantie-erkenningsbewijzen niet door de Duitsche weermacht zijn afgegeven, doch de verrichting of leveranties aan de Duitsche weermacht op aannemelijke wijze kan worden aangetoond. Totnutoe zijn dikwijls verzoeken om be taling van leveranties of verrichtingen ten behoeve van de Duitsche weermacht bij het bureau van den militairen bevelheb ber in Nederland (chef-intendant) inge diend, ten deele onder toevoeging van het bewijsmateriaal. De bevolking wordt thans uitgenoo- digd, zulke verzoeken en toevoegingen achterwege te laten en de desbetreffen de verordeningen af te wachten. On tijdige verzoeken leiden slechts tot vertraging van de afdoening, daar zij niet op de juiste plaats zjjn ingediend, en naar de afzenders moeten worden teruggezonden. Daardoor worden de aanbieders verhinderd, hun nota's na de verschijning der verordening rechtstreeks binnen de gestelde ter mijnen te bestemder plaatse in te die nen. Bovendien kunnen de bewijsstuk ken verloren gaan. Rekeningen voor levering van waren aan dienstvakken of troepen van de Duit sche weermacht behooren evenzoo niét aan het bureau van den militairen bevel hebber in Nederland of aan dat van den chef-intendant worden ingediend, doch aan de weermachtsdienstvakken of troe pen, die de opdrachten hebben gegeven of nog zullen geven. Deze hebben zelve voor de betaling te zorgen. Rekeningen, binnengekomen bij den mi litairen bevelhebber (chef-intendant) voor opdrachten, welke niet door den staf van den militairen bevelhebber of van den chef-intendant zijn verleend, worden voor- zooveel mogelijk aap de inzenders terug gestuurd. Ook ten opzichte van de vergoedingen voor kwartierverschaffing, welke voor personen, behoorende tot de Duitsche weermacht bij particulieren of in hotels en pensions zijn geschied, zal binnenkort een verordening verschijnen. Deze verordening dienst eveneens te worden afgewacht. BROOD. Bons 61 tot en met 70 (Lroodbonboekje) Geldig vanaf 15 Juli rechtgevende op totaal 2000 gram brood. THEE OP KOFFIE. Bon 85 (algemeen distributieboekje) Geldig tot en met 2 Aug. rechtge vende op half pond koffie of half ons thee. BLOEM OF BAKMEEL. Bon 90 (algemeen distributieboekje) Geldig tot en met 9 Aug., recht gevende op VA ons tarwebloem of tarwemeel of boekweitmeel of roggebloem of roggemeel of zelf rijzend bakmeel. Ook is bon 75 nog tot 26 Juli te ge bruiken. SUIKER. Bon 80 (algemeen distributieboekje) Geldig tot en met 25 Juli, rechtge vende op één k.g. suiker. PETROLEUM. Petroleumzegel „Periode HP' voor hen, die over geen andere kookgelegenheid beschikken dan petroleum. Geldig vanaf 15 Juli, rechtgevende op 2 liter. BOTER OF VET Bon 67 en 68 (algemeen distributieboek je Geldig tot en met 28 Juli, recht gevende elk op A pond boter of margarine of vet. Conserveerverbod voor vleesch Het Verordeningenblad, bevat een be schikking van den secretaris-generaal van het departement van Landbouw en Vis- scherij, waarbij het van heden tot 1 Januari 1941 verboden is paardevleesch, rund- en kalfsvleesch, schapenvleescn en varkene- vleesch in blik te conserveeren. Verder is het verboden, deze producten in blik te verhandelen, te doen verhande len, te vervreemden, te doen vervreemden, af te leveren of te doen afleveren. Deze verbodsbepalingen gelden niet, in dien hiervan ontheffing is verleend door de Nederlandsche Veehouderijcentrale te 's Gravenhage. Lelden LUCHTBESCHERMINGSDIENST. De Burgemeester verzoekt ons het vol gende bekend te maken. De Duitsche Politie-autoriteit, de Be- fehlshaiber der Ordnungspo 1 izeiheeft ala eisch gesteld, dat in een officieel lichaam, als de luchtbeschermingsdienst is, geen personen zijn of worden opgenomen, die vijandig tegenover Duitschland staan. Deze eisch is onder de tegenwoordige omstandig heden alleszins begrijpelijk, omdat de in ons land aanwezige Duitsche weermacht niet het risico wenscht te loopen schade, van welken aard ook, te ondervinden door handelingen van aan den Lbd. deelnemen- den. Daarom zal een dezer dagen aan alle deelnemers aan den Lbd. een formulier ter onder teek en ing worden toegezonden, waarbij zij verklaren dergelijke 'handelin gen niet te zullen verrichten. Het komt mij nuttig voor hierbij een. beroep te doen op den nuchteren werke lijkheidszin van die deelnemers, waaibij ik him den goeden en welgemeenden raad geef te berusten in den huidigen toestand van ons vaderland en door mede te blijven werken aan den Lbd. het belang van de burgerij van Leiden, want daarom gaat het, te dienen. Loyale medewerking aan dien dienst is burgerplicht. Nu geen room mag worden verkocht heeft de bovenste laag van iedere liter melk voor de verstandige huisvrouw buitengewone waarde

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1