DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WELKE BONS?
BINNENLAND
DONDERDAG 20 JUNI 194o
31ste Jaargang No. 9672
Bureaus Paueagt&ehfc 32.
Telefoon: Eedactie 200IS, Administratie 2093 a.
Gtro 103003. Portbu» 1L
V Werk in eigen
omgeving
Hoewel wij het uiteraard principieel toe
juichen, dat ieder, die werken kan en wil,
aan passend werk geholpen wordt, waar
dan ook, spreekt het vanzelf, dat het uit
nationaal oogpunt de voorkeur verdient,
dat dit werk in het land zelf wordt gevon
den, aldus schrijft dr. ir. M. D. Dijt in
„Schakels". Tot op zekere hoogte is het een
nationaal verlies, niet slechts materieel,
maar ook cultureel, wanneer een belangrijk
deel der bevolking in het buitenland aan
het werk wordt gezet. Dit geldt nog meer
voor den arbeid, dan voor het kapitaal. Wij
hebben steeds op de verkeerde zijde van
het aanwenden van nationaal kapitaal in
het buitenland gewezen en zouden in nor
male omstandigheden ook groote bezwaren
tegen het laten werken van groote aantal
len Nederlandsche arbeiders in het buiten
land opwerpen. Wij herhalen, aldus ir. Dijt,
dat werk in het buitenland beter is dan
'heelemaal geen werk, doch wij wijzen er
met nadruk op, dat allereerst getracht moet
worden zooveel mogelijk werkgelegenheid
in het eigen land te scheppen.
Ideaal is: werk in eigen land! Daarop
moet allereerst het streven zijn gericht. En
daarop is ook het streven van de autori
teiten in Nederland het allereerst gericht.
Nu zal veel wat wenschelijk is niet ge
daan kunnen worden, omdat het wijken
moet voor dat, wat noodzakelijk "is. Als
verbetering van volkshuisvesting b.v.
in den weg zou staan en dit mag onder
de huidige omstandigheden niet louter-
denkbeeldig worden geacht! aan het
scheppen va»n volkshuisvesting, waar
deze absoluut vereischt wordt, dan moet
het eerste wijken voor het tweede.
Het herstel van wat door de krijgsver
richtingen is vernield gaat vóór het tot-
standbrengen van nieuwe dingen tenzij
inzoover het een met het ander kan samen
gaan.
En nu lijkt het ons zeker niet uitgesloten,
dat er in Leiden een nieuw werk kan worden
tot stand gebracht, waarvan de uitvoering
niet behoeft te belemmeren andere nood
zakelijke hers.elwerktn in den lande.
Wij bedoelende spoorwegover
gang aan den Rijnsburger weg b ij het
station. Als aan deze beroemde, befaam
de, beruchte zaak nu 'ns een eind kon wor
den gemaakt! 't Zou een opluchting ge
ven!
Wij behoeven nu niet meer te betoogen,
dat voor de verbinding van Leiden en ach
terliggende gemeenten met bollenstreek
en badplaatsen een verbetering van den
spoorwegovergang aan den Rijnsburger-
weg gewensoht, hoogst gewenscht is!
Ook al zou er nog niet komen een radi
cale oplossing van de kwestie, doch wel een
beduidende verbetering van den toestand
héél Leiden en Oegstgeest en talrijke an
deren, autorijders en fietsers en voetgan
gers, zouden dit feit met blijdschap vieren!
Dit werk is er een, waaraan bijzonder
veel arbeidskracht zou moeten worden
besteed in verhouding tot de vereischte
materialen, dat krachtig zou medewer
ken om de werkloosheid in te perken.
Wij willen het heel graag aan de meest
ernstige aandacht van bevoegde autoritei
ten aanbevelen.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
GEROEPEN TOT EEN
ZELFSTANDIG BESTAAN
In een artikel in de Utrechtsche
Courant wordt kort en klaar gezegd,
hoe wij ons de toekomst moeten voor
stellen:
„Hoe overweldigend ook de overwin
ning der Duitsche wapenen in Europa
moge zijn, toch moet en mag zij géén aan
leiding geven tot de politieke gevolgtrek
king, dat de historische Lage Landen aan
de zee met hun duizend jaar oude eigen
Dietsche gemeenschap, hoezeer ook in af
stamming en wezen verwant aan de
Duitsche stammen, slechts verlengstukken
zouden zijn van Duitsch gebied, zonder
eigen volkskarakter. Deze, onze Lage
Landen, blijven geroepen tot een zelf
standig bestaan in geestelijk en cultureel
opzicht naast het vereenigde Duitsche
volk van het overwinnend Rijk, waarmede
het Nederlandsche volk vreedzaam en
vruchtbaar zal moeten samen werken, in
wederzijdsche achting en tot wederzij da ch
Jjut,"
DE GEBOORTE VAN EEN
NIEUWEN TUD
Wij ontleenen aan een artikel uit de Tijd:
„Als Nederlanders moeten wij hopen en
er voor zoover dat mogelijk is voor wer
ken, dat welken vorm ons staatsbestel ook
moge aannemen, het wezenlijk waarde
volle der verworvenheden van ons volk
zoowel op geestelijk, als cultui-eel, als stof
felijk gebied intact wordt gelaten en dat
de leiding van den staat zal berusten in
Nederlandsche handen, gewijd door het
vertrouwen van het Nederlandsche volk.
Zulke Nederlandsche handen zullen een
innerlijk hechten Nederlandschen staat
moeten bouwen, waarin alle bruikbare en
van deugdelijke waarde gebleken bouw
stoffen, die vooi-handen zijn, zullen worden
benut, waarin het recht op arbeid en een
rechtvaardig loon zal zijn verzekerd, waar
voor iedere oprechte Nederlander het
waard zal vinden te leven en te werken
en zoo noodig te sterven. Over den moge
lijken en meest wenschelijken en doel-
matigen vorm van dezen vernieuwden en
verjongden Nederlandschen staat willen
wij hier nog niet uitweiden, maar als Ka
tholieken zullen wij onwrikbaar moeten
eischen, dat daarin de rechten en de vrij
heid van onzen godsdienst zullen woiden
erkend en gewaarborgd. Bij het bouwen
van den Nederlandschen staat zal men ?ich
moeten losmaken van de nog veelal op
geld doende dwangvoorstelling, dat een
democratie of een autoritair régime niet
andei-s kunnen zijn dan zij tot nu toe
waren. Integendeel, wij hebben het on
schatbare voordeel waardevolle lessen te
trekken uit het verle'den zoowel hier als
elders, en een staats- en maatschappij
ordening in het leven te roepen, waarbij
de gebleken gebreken kunnen worden
voorkomen. Beter dan in onvruchtbaar
ti-euren om wat verloren ging werkeloos
neer te zitten en af te wachten, wat van
buitenaf over ons kan komen, is het ons
zelf te bezinnen op de niet meer te mis
kennen harde en nuchtere werkelijkheid
en ons inwendig voor te bereiden op den
nieuwen tijd, die met en niet zonder ons
komen moet, opdat hij niet tegen ons ge
richt zal zijn."
INTERNATIONALE SAMEN
WERKING
Wij nemen over het stuk van een artikel
in de Nieuwe Koerier:
„De goddelijke Voorzienigheid ver
lichte de leiders der volkeren bij het
tot stand brengen van een vrede, die
wei-kelijk een vrede heeten mag; om
dat hij vriendschap geeft aan de vol
keren, een ongedwongen gemeenschap-
pelijken omgang, een slechting van de
hoogopgebouwde tolmuren, waardoor
een geregeld economisch verkeer zal
ontstaan tot aller heil, en bovenal een
hei-stel van onderling vertrouwen en
vriendschap tusschen de volkeren,
waaraan het zoovele tientallen jaren
ontbroken heeft tot schade van de
geheele wereld."
Toespraak van den
Rijkscommissaris
Bij de overdracht van een S.S. „Doods-
kop"-regiment aan den Rijkscommissaris,
gistermiddag te 's Gravenhage, hield deze
een toespraak, waarin hij o.m. het volgende
zeide:
Mannen der Waffen-S.S.,
Gij zijt hier te 's Gravenhage op Neder-
landsch grondgebied aangekomen als solda
ten van den Führer, bereid om door uw
houding ten allen tijde te getuigen, dat gij
zijt Duitsche mannen, nationaal-socialisten
en strijders voor Führer en Rijk.
Hoe zou de glansi-ijke zege van onzen
weermacht mogelijk zijn geweest, als niet
iedere Duitscher innerlijk doordrongen was
van zijn geloof aan Duitschland en den
Führer.
Wij zijn ons volkomen "bewust van de be-
teekenis van dit grootsche moment. Het
gaat hier om het lot van een volk van 80
millioen menschen, dat zijn recht tot leven
onder alle omstandigheden moet kunnen
verdedigen.
Ter bescherming ven onze levensrechten
mcesten wij ook dit land binnenrukken.
Maar wij staan hier, in dit land, niet als
vijanden.
Wij wenschen het Nederlandsche Volk
te achten als een Germaansch volk. Ook
al moesten wij strijden voor ons recht, dan
willen wij toch den Nederlanders hun le
vensrechten niet ontnemen. Er is in de
krijgsgeschiedenis geen voorbeeld aan te
wijzen, waarbij een land en volk, dat bezet
werd, zoo vrij aan eigen beheer en bewind
werd overgelaten als het Duitsche Rijk in
Nederland vrijheid en eigen beheer heeft
laten bestaan. Wij doen dat hier in het vol
le bewustzijn, dat het hier menschen geldt
van Germaanschen bloede, die eens zullen
begrijpen, welke groatc daad de Führer
heeft verricht door het Nederlandsche Volk
deel te laten hebben Jan de bestemming
van een nieuw lot vour toekomstige gene
raties.
De Rijkscommissaris zeide verder nog,
met betrekking tot de overwinning in
Frankrijk:
Wij zullen niet meev naar de wapens be
hoeven te grijpen, \tfant de Franschen zul
len tot het bewustzijn zijn gekomen, dat
thans met wapens niets meer te bereiken
valt. Deze openlijke bekentenis zal leiden
tot een opklaring in de verhoudingen tus
schen Frankrijk en Duitschland.
Gij weet, dat wij bijzondere plichten heb
ben. Wij zijn bereid het Duitsche bloed te
offeren als dat moet.
Het gaat hier om het Duitsche Rijk
De Rijkscommissaris beëindigde zijn rede
met er op te wijzen, dat dp drie-eenheid van
het nationaal geloof is: het Duitsche volk,
het Duitsche rijk en <i wil van den Führer.
De komende Jaarbeurs
en de landbouw
Van de zijde van den Raad van Beheer
van de Kon. Ned. Jaarbeurs heeft men ons
nog eenige medcdeelingen verstrekt, aan
sluitend op hetgeen de heer W. Graadt van
Roggen in een persconferentie reeds heeft
verteld over de plannen om de najaarsbeurs
gewoon te laten doorgaan op den vastge-
stelden datum van 3 tot en met 12 Sep
tember.
Waar men bij deze beurs speciaal den
nadruk op wil vestigen, is de afdeeling agra
rische beurs. Op dit gebied zal dan in den
loop der maanden zooveel veranderd zijn,
dat een goede voorlichting op dit zeer be
langrijke onderdeel van de beurs zeker ge
wenscht is. De heer de Boer. die ons over
deze agrarische beurs een en ander mede
deelde, meende, dat de Nederlandsche
Heidemaatschappij en ook de cultuur-tech
nische dienst hier met vrucht vertegen
woordigd kunnen zijn om inlichtingen te
verschaffen op cultuurteohnisoh gebied.
Het project-Westhoff werd door den heer
de Boer in dit verband genoemd als te zijn
van bijzonder belang in den nieuwen tijd.
De voorloopige stopzetting van den in
voer van veevoeder zal de veehouders wel
licht nopen tot verbouw van groenvoeder-
gewasscn op eigen bodem. Op de agrarische
beurs zal daarover voorlichting gegeven
kunnen worden, alsmede ook over het
bewaren van veevoer (inkuilen en drogen
van gras), terwijl daarnaast raac- kan wor
den gegeven over intensievere, oude of
ersatzmethoden op verschillend terrein.
Tot voor kort kreeg men nog veel graan-
en oogstwerktuigen uit Amerika. Dat zal
voorloopig afgeloopen zijn en men moet
derhalve teruggrijpen tot vroegere werk
tuigen. Ook uit het oogpunt van benzine-
Bons 21 tot en mcc 30
(broodbonbockje).
Geldig tot en met Zondag 23 Juni
(eventueel tot en met 27 Juni)
recht gevende op totaal 2000 gram
brood.
THEE OF KOFFIE.
Bon 6!) (algemeen distributiebockje)
Geldig tot en met 5 Juli, rechtge-
verde op half pond koffie of half
ons thee.
BLOEM OF BAKMEEL
Bon 75 (algemeen distributiebockje)
Geldig tot en met 12 Juli, recht-
gevende op ly, ons tarwebloem of
2 y. ons zelfrijzend bakmeel.
Bon 70 (algemeen distributieboekje)
Geldig tot en met 27 Juni, rechtge-
vende op één kg. suiker.
PETROLEUM
Petroleum/egel „l'criodc I",
voor hen, die over geen andere
kookgelegenheid beschikken dan
petroleum. Geldig tot en met 30
Juni, rechtgevende op 2 liter.
DE DISTRIBUTIE VAN HUISDIEREN-
VOEDSEL.
Zooals wij eenigen tijd geleden hebben
gemeld zijn maatregelen in voorbereiding
voor het verstrekken van voedsel aan hon
den en katten.
Thans zijn de voorbereidingen in zoo
verre gevorderd, dat de formulieren zijn
uitgezonden door de sectie bijzondere dier-
groepen, 't Spclderholt 22 te Beekbergen,
van de afdeeling veevoederdistributie van
het Rijksbureau voor voedselvoorziening in
oorlogstijd.
Zij, die voor hun hond of kat geen for
mulier ontvingen cn dat zullen de velen
zijn, die nog nooit een aanvrage tot dat
bureau hebben gericht, kunnen een formu
lier aanvragen, dat vóór 25 Juni dient te
worden ingezonden.
Blijkens het formulier zal niet alleen
voedsel worden verstrekt voor de rashon
den van kennels, ingeschreven bij den
raad van beheer op kynologisch gebied in
Nederland, doch ook voor niet-rashonden
en tevens voor raskatten.
Over de te verstrekken hoeveelheid is
nog niets bekend; voor de honden zal dit
volgens de gewichten van de verschillende
rassen woi'den geregeld.
besparing zal men daartoe wel verplicht
worden.
De Nedeidandsche landbouw zal zich
naar de nieuwe omstandigheden moeten
richten. Een nieuwe markt zal zich oriën-
teeren op Duitschland. In hoeverre dit
evenwel zal geschieden, valt uiteraard thans
nog niet te bezien.
Wat wel met zekexTieid gezegd kan wor
den, is, dat er meer werk zal komen. Een
wijder aspect opent zich voor het aloude
ambacht, het handwerk krijgt onverwacht
weer eens een kans naar voren te komen.
Er doemen nog meerdere vraagstukken
op bijv. ten aanzien van het vervoer en de
distributie van producten. Dat ook in dat
opzicht het jaarbeurs-intermediair van veel
beleekenis zal zijn, is boven eiken twijfel
verheven. Zoodra men daaromtrent meer
houvast heeft dan op dit oogenblik, zullen
mededeelingen verstrekt worden.
De Zuid Willemsvaart zonder water. Teneinde de vernielde sluizen in de Zuid
Willemsvaart te kunnen repareeren is het kanaal drooggelegd
KAASHANDELAREN.
Het jaarverslag 1939 van de Nederlandsche
Vereeniging van Kaashandelaren.
Aan het jaarverslag van de Nederland
sche vereeniging van kaashandelaren over
1939 ontleenen we:
Dc herinnering aan den oorlog 1914
1918 verwekte ook in den kaashandel een
stemming, alsof er eensklaps overal in de
wereld grootere vraag naar kaas zou ont
staan met daarmede gepaard gaande veel
hoogere prijzen; de Nederlandsche kaas
handelaren gingen op markten en in fa
brieken met groote voortvarendheid koo-
pen, met- als gevolg, dat de prijzen snel
omhoog liepen. Men verloor daarbij uit het
oog, dat 25 jaar geleden de toestanden heel
anders waren. Duitschland ging in begin
September terstond over tot centraal in-
koopen op basis van een prijsregeling, wel
ke aan redelijke eischen moest voldoen, ter
ijl de hoeveelheden, die ingekocht wer
den. niet grooter waren dan die van het
orige jaar. Engeland stelde weliswaar geen
maximum-prijzen voor kaas vast. doch de
uitkomst geleek er toch veel op. Frankrijk,
dat allang onze kaasinvoer had tegenge
werkt en ingekrompen, liet ons plotseling
geheel en al in den steek, zoodat er sedert
einde Augustus tot begin Februari geen
Nederlandsche kaas meer werd ingevoerd,
terwijl nadien de import gering bleef en
zeer onregelmatig in Frankrijk verliep.
Na het beëindigen van den burgeroorlog
in Spanje had men de verwachting, dat on
ze kaasexport zich weer zou herstellen,
welke hoop ijdel bleek te zijn.
Het gevolg van dit alles is geweest, dat
de in dc maand September hoog gestegen
kaasprijzen in October en November snel
daalden en groote kaasvoorraden zich op
hoopten. Weliswaar trad nadien wel cenige
prijsstijging in, doch het feit blijft, dat groo
te voorraden duur ingekochte kaas niet
met winst te verkoopen waren.
Voor de vereeniging is 1939 zeer belang
rijk geweest. De eind 1938 opgerichte Fede
ratie van vereenigingen van kaashandela
ren is met haar werkzaamheden begin 1939
aangevangen.
Met het doel van de stichting Fonds tot
behoud der kaasmarkt Alkmaar heeft de
vereeniging sympathie betuigd. Zij ver
leende een bijdrage in verhouding tot de
draagkracht van haar kaasmiddelcn.
Het ledental beweegt zich in langzaam
stijgende lijn en bedroeg 156.
GEORGANISEERD OVERLEG IN
AMBTENAARZAKEN.
De centrale commissie voor georgani
seerd overleg in ambtenarenzaken kwam
Dinsdag 18 Juni 1940 in vergadering bij-
In deze eerste vergadering der
sie sinds Nederland in den oorlog betrok
ken werd, kwamen verschillende met de
bijzondere omstandigheden van het oogen
blik verband houdende kwesties der amb
tenaren ter sprake.
Overeenkomstig dc zoowel door dc Duit
sche als Nederlandsche autoriteiten voor
geschreven algemeenc gedragslijn, besloot
de commissie, haar taaK op normale wijze
te blyven vervullen, met in achtneming
van de door de bijzondere omstandigheden
geboden zelfbeperking en werkelijkheids
zin.
De regeeringsdelegatie werd verzocht,
met de daai*voor aangewezen autoriteiten
en reeds bestaand comité overleg te ple
gen aangaande de mogelijkheid om de
stcunactic voor de door den oorlog getrof
fenen te stimuleeren en meer algemeen
te doen zijn.
Besloten werd de regeering te verzoeken,
die bij den aanvang der bezetting van Ne
derland het rijkspersoneel bij wijze van
voorschot uitbetaalde loonen en salarissen
niet ineens doch geleidelijk te doen inhou
den.
Aangaande de aangelegenheid van de
verhooging van het gezinspensioen stem
de de commissie in met het voorstel van
den minister van binnenlandsche zaken, om
in het daartoe strekkende wetsontwerp de
bepaling op te nemen, dat de datum van
inwerkingtreding nader bij K.B. wordt
vastgesteld.
Voorts veregnigde de commissie zich met
enkele voorstellen tot wijziging en aanvul
ling van het bezoldigingsbesluit.
Katholiek Comité van actie
„Voor God"
Wij bidden U, geef ons, Heer,
dat de loop van het wereld*
gebeuren naar Uw richtlijnen
en voor ons op vreedzame wijze
moge geschieden en dat de Kerk
zich in rustige toewijding aan
U moge verheugen.
(4e Zondag na Pinkiteren)
