ZATERDAG 15 JUNI 1940
31ste Jaargang No. 9668
^id^elieSoma/nt
Bureaux Papen gracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus lt
V Hoe kunnen wij „goede
dagen" zien
Ieder mensch verlangt er naar, om goede
dagen te zien waarlijk goede dagen.
Welnu het Epistel van de Zondagsmis
op den vijfden Zondag na Pinksteren (mor
gen) zegt ons, wat wij moeten doen, om
„goede dagen" te zien!
Morgen wordt het ons in de kerk voor
gelezen door den priester.
Beseffen wij het dan wel, dat de priester
dan niet mededeelt menschelijke wijsheid,
geboren uit kennis en ervaring, maar het
woord van God-Zelf.
Men leze dit Epistel, ontleend aan den
lsten Brief van St. Petrus, reeds heden met
aandacht:
Welbeminden: Weest allen eensge
zind, deelnemend voor elkander, vol
broederliefde, barmhartig, bescheiden;
vergeldt geen kwaad met kwaad, of
schelden met schelden, maar zegent el
kander veeleer; ge zijt toch geroepen,
om zegen te erven. Immers: Wie het le
ven wil liefhebben, en goede dagen wil
zien, weerhoude zijn tong van het
kwaad, en doe het goede, zoeke den
vrede en jage hem na. Want de oog en
des Heeren zijn op de rechtvaardigen
gericht, en zijn ooren gericht op hun
smeeken; maar 's Heeren aangezicht
is tegen de boosdoeners gefronst. En
wie zal u kwaad doen, wanneer ge ijve
rig zijt in het goede? Maar al zoudt ge
ook lijden om de gerechtigheid, zalig
zijt ge! Vreest niet vöor hen, en laat
u niet verontrusten. Heilig Christus
den Heer, in uw harten.
't Zal voor ons zijn een heerlijk-vrucht
bare Zondag, als wij deze waarheden uit
de Heilige Schrift in ons weten op te ne
men, en te „verwerken", zóódat ze in
onze gedachten en gevoelens gaan leven,
onze gedachten en gevoelens bezielen!
In „Levenswijding door de Zondagsmis"
wijst Deken de Korte er op, dat de bijzon
der les, welke ons morgen in de wisselende
Mis-gebeden wordt gegeven, betreft de lief
de tot God en den evenmensch. Met opzet
wordt de deugd gekozen, die de grootste is
der goddelijke deugden. In deze deugd is
gelegen de band der volmaaktheid, want
wie deze deugd in haar volkomenheid be
oefent onderhoudt alle geboden. Eigenlijk
ligt de liefde tot den evenmensch al opgeslo
ten in de volmaakte liefde tot God; want hij,
die ons met de woorden van den H. Geest
het tractaat van de liefde schreef, zegt:
„Wie dan de goederen dezer wereld bezit,
en zijn broeder in nood ziet, maar zijn hart
voor hem sluit, hoe blijft in hem de liefde
tot God?" en „Zoo iemand zegt: „Ik heb
God lief', maar toch zyn broeder haat, hy
is een leugenaar; wie- immers zijn broeder,
dien hij gezien heeft, niet bemint, kan God
niet beminnen, Dien hij niet heeft gezien
(Joës I 3, 17 en I 4, 24). Omdat nu de liefde
voor den evenmensch haar wortel heeft in
de liefde tot God, wordt op de eerste plaats
om die volmaakte Godsliefde gebeden" in
de wisselende Mis-gebeden aldus Deken
de Korte.
De liturgie van de Kerk is voor alle tij
den en als 't ware voor iederen tijd heel
speciaal, heel bijzonder. Dat ondervinden
wij mensch en van dézen tijd ook in de
liturgie van morgen.
't Is, alsof het Epistel, waarin ons wordt
medegedeeld, hoe wij goede dagen kunnen
beleven, is geschreven voor dezen tijd,
waarin vele nvreezen en zich verontrus
ten
V Ee» onderzoek
gewenscht
De Nationaal Socialistische Beweging in
Nederland heeft een brochure laten ver
schijnen, getiteld „de N.S.B. in oorlogstijd"
Mussert vraagt een grondig onderzoek
over de geheele „landverraad-actie".
Met dit verlangen moet ieder het eens
zijn.
Een objectief gerechtelijk onderzoek zal
ieder, die het recht lief heeft, ongetwijfeld
wenschen en van ganscher harte wen-
schen. Met onedele, minderwaardige of
zelfs afschuwelijke wraak-gevoelens heeft
deze wensch niets te maken. Hij komt
daarentegen juist voort uit een zuiver
rechtsgevoel.
Wat is er waar van de geruchten over
V Ons zelf zijn
Wat van iederen Nederlander aller
eerst wordt gevraagd is: dat hij zich
zelf bljjft!
Wij hebben op dezen eisch al meermalen
gewezen.
Vandaag willen wij enkele stemmen van
anderen laten hooren.
Het „Handelsblad" schrijft, dat Neder
land wenscht te blijven „een eigen histo
risch gegroeid Nederlandsch geheel":
In een zich vernieuwend Europa zul
len wij wederom onze plaats weten te
vinden, met behoud van de beste grond
beginselen en eigenschappen, die ons
volk hebben gemaakt tot een eigen his
torisch gegroeid Nederlandsch geheel.
Tegenover het nieuwe dat streeft naar
een menschwaardigen opbouw heeft
Nederland nooit afwijzend gestaan en,
nadat het nieuwe den transformator
van onzen volksaard was gepasseerd, is
het steeds tot bloei gekomen, en heeft
het in zijn edelste openbaringen steeds
uiting gevonden, in Nederlandsche cul
tuurwaarden, die bleken door de eeuwen
heen even waard gehandhaafd
te blijven als het, in dezen zin bijna
symbolische, stadhuis van Middel
burg.
Nederlanders zijn we en Nederlanders
blijven we schrijft de „Nieuwe Utrecht-
sche Courant":
Nederlanders zijn we en Nederlan
ders blijven we. Wy worden straks
weer vrije Nederlaiders en dan zullen
we als de verhoudingen zoo blijv als
ze thans onder Gods gunst zijn dank
baar zijn voor de medewerking welke
de Duitschers ons hebben gegeven. Dan
kan er iets geboren worden van een
goede verstandhouding tusschen buur-
volken. Maar nooit met prijsgeving
van ons eigen nationaal besef, onzen
eigen volksaard, ons eigen volkskarak
ter, onze eigen rechten.
Dat begeeren de Duitschers niet van
ons en wij, Nederlanders, willen dat
niet!"
De „Volkskrant" brengt onder de aan
dacht van hen, die anders mochten meenen,
dat Nederland nu niet in-eens nationaal-so-
cialistisch is geworden:
De Duitsche bezetting is uiteraard
een tijdelijk verschijnsel, uit een stra
tegisch oogpunt ondernomen, evenals
de bezetting van Denemarken.
Duitschland heeft niet de bedoeling
ons in te lyven en van Nederland,
naar Oostenrijksch model, een West
mark te maken.
Duitschland bedoelt ook niet ons zijn
politieke opvattingen en inzichten op
te leggen: de verklaring van den rijks
commissaris en de toelichting van diens
juridischen adviseur stellen dit buiten
kyf.
En hoe voldaan wellicht de Duitsche
overheid mocht zijn indien het volk
van Nederland uit volle overtuiging de
nationaal-socialistische leer aanhing,
even weinig ingenomenheid zou ze aan
den dag leggen indien dat aanhangen
enkel geveinsd of voorgewend was,
voorgewend om bij de nieuwe meesters
in de gunst te komen.
Waar blijft het woord van den heer
Mussert in zijn weekblad, dat een
Duitsche overwinning het proces der
bekeering van Europa tot het nationaal-
socialisme ietwat zou verhaasten, met
de waarschuwing daarnaast dat „men
de invloed van wapenfeiten op het
geestelijk gebeuren niet moet over
schatten."
De tijdelijke bezetting van ons land
door de Duitschers maakt het niet na-
tionaal-socialist.isch: Duitschland vindt
hier de bodem niet bereid, zooals an
derhalve eeuw geleden het geval was,
toen de Patriotten, in hun strijd tegen
de Prinsgezinden, de Fransche revolu-
tionnairen te hulp riepen.
De „Maasbode" verklaart met dankbaar
heid te hebben kennis genomen van de re
devoeringen van dr. Seys Inquart, waaruit
blykt, dat hij het eigene van het Neder
landsche volk niet wfl aantasten. En het
blad vervolgt dan:
Dat valt den Duitschen bezetter
blijkbaar niet moeilijk, omdat hij hier
niet alleen heeft gevonden een groot,
aan eigen traditie en cultuur zoo rijk
verleden, maar ook een heden, dat het
kenmerk droeg van gezonde toestan
den en een welvaartspeil, staande vér
boven het Europeesch gemiddelde,
gepleegd landverraad?
Wat is er waar van mishandelingen, on-
schuldigen onrechtvaardig aangedaan?
De tijd voor een rustig, objectief onder
zoek en een eerlijk en correct antwoord
op deze vragen moge er spoedig zijn.
waaraan niets afdoet het feit, van de,
vóór den oorlog steeds verminderde
werkloosheid, die thans reeds door één
der aangekondigde bestrijdingsmidde
len, tewerkstelling in Duitschland, na
tuurlijk radicaal kan worden opgelost.
Al hopen we van harte, dat juist dit
middel door het goed werken van de
andere, het minst gebruikt zal moeten
worden.
Dit is ons aller vurig verlangen en dit
blijke uit ons aller bezonken gedrag: Ne
derland wil zichzelf zyn.
BINNENLAND
De distributie van
brood vangt
Maandag aan
Per 'hoofd en per week
2.000 gram
t
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van landbouw
en visschery, maakt bekend, dat op Maan
dag 17 Juni a.s. met de distributie van
brood een aanvang zal worden gemaakt.
Onder brood wordt verstaan alle soorten
wit brood, bruin brood, rogge-brood, kren
tenbrood en luxe-broodjes. Beschuit, ont
bijtkoek, banket en koekjes zullen der
halve niet onder de distributie vallen.
Per hoofd van de bevolking wordt
per week beschikbaar gesteld onge
veer 2.000 gram brood, of een daar
mede gelijkstaand gewicht aan klein
brood. Per week zullen in totaal 20
bonnen worden geldig verklaard, met
dien verstande, dat men de voor een
bepaalde week bestemde bonnen des-
gewenscht nog tot en met den Donder
dag der daarop volgende week voor
het koopen van brood zal kunnen ge
bruiken. Per bon wordt derhalve plm.
100 gram brood verstrekt.
Aan arbeiders, die zwaren lichamelijken
arbeid te verrichten hebben, zal een extra-
rantsoen van 50 van het normale rant
soen worden toegekend. Zij, die zeer
zwaren arbeid verrichten, krijgen 100
van het normale rantsoen extra. Indien
men in aanmerking denkt te komen om
onder een van bovengenoemde categorieën
te worden gerangschikt, dient men zich
met den plaatselijken distributiedienst in
verbinding te stellen ter verkrijging van
extrabroodbonnen. Voor groote bedrijven
is de mogelijkheid opengesteld, dat de
werkgever voor alle daarvoor in aanmer
king komende arbeiders van zijn bedrijf,
na overleg met den plaatselijken distribu
tiedienst, de aanvraag collectief indient.
De bakkers mogen zonder in ontvangst
neming van bonnen geen brood aan hun
klanten verstrekken en zijn verplicht de
bonnen in te leveren bij de plaatselijke
distributiediensten. De inlevering der bon
nen zal niet geschieden op opplakvellen,
zooals dit voor de tot nog toe gedistribu
eerde artikelen voorgeschreven is, maar in
enveloppen, welke bij de plaatselijke dis
tributiediensten verkrijgbaar zijn.
Tegen inlevering van de bonnen wordt
onmiddellijk aan de bakkers een toewijzing
tarwebloem en/of tarwemeel verstrekt
door de distributiediensten. Indien de bak
ker roggebrood wenscht te bereiden, kan
hij zijn toewijzing tarwebloem en/of tar
wemeel bij de Nederlandsche meelcentrale
inwisselen voor een toewijzing roggemeel.
De bakkers kunnen zoo noodig van de
meelcentrale een voorschottoewijzing meel
en/of bloem ontvangen.
Voor eiken maaltijd, waarbij brood
verstrekt wordt, moeten in de hotels,
café's, restaurants en in de zoogenaam
de broodjeswinkels enz. het met de ver
strekte hoeveelheid brood overeenko
mende aantal bonnen van de bezoe
kers in ontvangst worden genomen.
Op deze bonnen kan door de hotels
enz. brood worden betrokken van de
bakkers.
Teneinde er voor te zorgen, dat de hotels,
café's, restaurants enz. bij den aanvang
der distributie over brood beschikken en
om hen in s^aat te stellen aan de ver-
groote vraag naar brood, bijvoorbeeld op
den Zaterdag en Zondag, te kunnen vol
doen, is bepaald, dat zij van Maandag 17
Juni a.s. tot en met Donderdag 20 Juni a.s.
het brood van hun leverancier (bakker)
kunnen betrekken, zonder dat zij hiervoor
bonnen behoeven af te geven. Daarentegen
is het onmiddellijk vanaf den aanvang der
distributie, dus met ingang van Maandag
17 Juni a.s., aan de hotels enz. slechts ge
oorloofd brood aan hun bezoekers te ver
strekken tegen in ontvangstneming van het
met de verstrekte hoeveelheid brood cor-
respondeerende aantal bonnen. Met deze
bonnen kunnen zij dan fta Donderdag 20
Juni a.s. brood betrekken. Op deze wijze
behouden zij steeds een zekeren reserve-
voorraad aan bonnen, welken zy kunnen
gebruiken om het verschil in behoefte op
verschillende dagen op te vangen.
Aan iederen Nederlandschen militair,
die niet in eigen voeding voorziet, zal
maandelijks door de militaire autoriteiten
een kaart met 16 broodbonnen worden
verstrekt, welke voorziet in de behoefte
aan brood gedurende het periodiek verlof.
Voor langere verloven zullen de distribu
tiediensten losse bonnen verstrekken.
Gedurende de week van Maandag
17 Juni ajt. tot en met Zondag 23 Juni
a.s. geven de bonnen 21 tot en met 30
van het broodbonboekje dat zijn
dus, aangezien van elk nummer 2 bon
nen in het boekje voorkomen, in totaal
20 bonnen recht op het koopen van
ongeveer 2.000 gram brood. Bonnen,
die om een of andere reden op Zondag
23 Juni a.s. nog niet gebruikt mochten
zijn, kunnen nog tot en met den daar
op volgenden Donderdag 27 Juni a.s.
voor het koopen van brood worden ge
bruikt. De bakker moetde bonnen
uiterlijk op Zaterdag 29 Juni a.s. bij
den distributiedienst inleveren. Nadien
nemen de distributiediensten dus geen
bonnen 21 tot, en met 30 meer ter in
wisseling aan.
Herstel van vernielde
bruggen
OPDRACHTEN AAN WATERSTAAT.
Naar de „Tel." meldt, heeft de Rijkswa
terstaat de volgende werken opgedragen:
Het opruimen van de deelen van de
brug voor gewoon verkeer over den Usel
te Katerveer aan de N.V. Rijker's Aan
nemersbedrijf te Rotterdam en het fa
briekswerk voor de vernielde deelen aan
de N.V. F. Kloos en Zn.'s werkplaatsen te
Kinderdijk.
Het opruimen van de hoofdoverspanning
en het herstel van de Westelijke overspan
ning van de brug voor gewoon verkeer
over den IJsel te Westervcort aan Werk
spoor te Amsterdam (tevens opdracht van
de Nederl. Spoorwegen voor het herstel
van de spoorwegbrug).
Het opruimen van de hoofdoverspanning
van de brug voor gewoon verkeer over
den IJsel te Zutphen aan de N.V. Plettery
v/h. L. J Enthoven en Cie, te Delft in
samenwerking met de N.V. Hermes Ne
derlandsche constructiewerkplaatsen te De
Steeg, de herstelling van de hefbrug aan
Werkspoor en montage van de van elders
aangevoerde nieuwe hoofdoverspanning
aan de N.V. Bouw- en Montagebedrijf te
Rotterdam.
Het vervaardigen in de fabriek van de
hoofdoverspanning van de brug over den
IJsel te Deventer aan de N.V. Pietter v/h.
L. J. Enthoven en Cie. te Delft als hoofd
aannemer en de montage aan de N.V.
Bouw- en Montagebedrijf te Rotterdam.
Het opruimen der vernielde vaste over
spanningen van de gemeentebrug te Kam
pen aan de N.V. Werf Conrad te Haarlem.
De herstelling van de brug voor gewoon
verkeer over de Waal bij Zaltbommel aan
Werkspoor te Amsterdam (tevens opdracht
door de Ned. Spoorwegen tot herstel van
de spoorwegbrug) op kostprijsbasis plus
10 pet.
Het herstellen van de brug voor het ge
woon verkeer en de daarnaast gelegen
spoorwegbruggen over het Kanaal door
Zuid-Beveland te Vlake aan de N.V. Kon.
Mij. „De Schelde" te Vlissingen op kost
prijsbasis plus 10 pet.
Den bouw van een noodbrug over de
Grebbelinie in den Rijksweg Amersfoort
Hoevelaken aan de N.V. Verschuur's Aann.
Bedrijf te Zeist voor kostprijsbasis.
Het leveren en stellen van een nieuwe
val voor de ophaalbrug over het Wilhel-
minakanaal in de Kraaivenschestraat te
Tilburg en het herstellen van de overige
constructiedeelen enz. aan de N.V. Machi
nefabriek „Breda" v/h Backer en Rueb te
Breda op kostprijsbasis plus 10 pet.
Het maken van een duiker van gewa
pend beton, van een hulpbrug en doortrek
ken van de verharding in en over de Turf
vaart in den Rijksweg PrincenhageZun-
dert aan de N.V. Bredasche Beton- en
Aann. Mij v/h H. Vriens te Breda voor
9298.
Het vrijmaken voor de scheepvaart op
het Wilhelminakanaal onder Tilburg aan
de fa. A. Verhagen te Breda, idem met de
N.V. Aann. Bedrijf v/h Van Dongen en
Van Hoven te Dordrecht.
Dll nummer beslaat 'uit vlr
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
De Ortskommandantu-
ren opgeheven
DE BURGEMEESTERS RECHTSTREEKS
ONDER DEN COMMISSARIS DER
KONINGIN.
Krachtens de bestuursorganisaties, wel
ke door Rijkscommissaris, Rijksminister
Seyss-Inquart is ingesteld, berust het
Duitsche burgerlijke gezag in de provin
cies, thans bij de provinciale gevolmach
tigden, die ingevolge de verordening hun
zetel hebben in dezelfde plaats als de
Commissaris der Koningin.
Deze gevolmachtigden houden voeling
met den Corpmissaris der Koningin en een
gevolg van deze regeling is, dat alle bur
gemeesters weer zooals vroeger onder den
Commissaris staan. Het civiele gezag is
hierdoor gecentraliseerd in de hoofdsteden
der provincies en in verband hiermee zyn
de Ortskommandanture opgeheven.
Duitsche vordering en
inkwartiering
Betaalbaarstelling nog niet
geregeld
Naar wij vernemen is binnenkort een
regeling op komst van de vergoeding voor
gevorderde roerende goederen en van in
kwartiering ten behoeve van het Duitsche
bezettingsleger. Deze materie was nog niet
uniform geregeld.
In de meeste gemeenten hebben de Duit-
sche^ militaire autoriteiten zich tot de
burgemeesters gewend met het verzoek de
adressen op te geven van personen, die
voor bepaalde vorderingen of inkwartie
ringen in aanmerking kwamen. Een Duit
sche kwartiermeester of fourier regelde
dan in overleg met de ingezetenen de vor
dering. De Duitsche autoriteiten beslisten
in elk geval afzonderlijk of de vergoeding
voor de vordering direct werd uitbetaald,
dan wel of een ontvangstbewijs of inkwor-
tieringsbewijs werd afgegeven. Ook voor
de betaalbaarstelling van deze bewijzen
was nog geen regeling getroffen.
Naar wij thans vernemen, is deze rege
ling binnenkort op komst. Het ministerie
van Binnenlandsche Zaken heeft aan de
burgemeesters een omzendbrief gezonden,
waarin gezegd wordt, dat de ingezetqnen
hun vorderingen uit dezen hoofde by de
gemeente-secretarie moeten indienen on
der overlegging van de door de Duitsche
commandanten afgegeven en onderteeken-
de bewijsstukken.
De burgemeesters zullen van deze vorde
ringen voorloopig aanteekening houden en
de juistheid van de vorderingen onderzoe
ken. Er dient de aandacht op te worden
gevestigd, dat leveranties en vorderingen
van werkzaamheden door de Duitsche
autoriteiten slechts tegen contante betaling
of afgifte van geldige ontvangstbewijzen
zal geschieden. Inkwartiering geschiedt te
gen afgifte van inkwartieringsbewijzen.
Als de niet betaalde vorderingen tén ge
volge kunnen hebben dat iemand niet
meer uit eigen middelen in het noodzake
lijke onderhoud kan voorzien, kan van ge
meentewege een voorschot worden gege
ven.
De gemeenten kunnen eveneens in ge
vallen, waarin zich daartoe de noodzaak
doet gevoelen, aan bedrijven, van welke in
verband met inkwartiering ten behoeve
van het Duitsche bezettingsleger leverin
gen worden gevorderd van voeding enz.
zonder dadelijke betaling, voorschotten
terzake van die voeding en de daarmede
gepaard gaande rechtstreeksche onkosten
verstrekken, die verrekend zullen worden
met wat te zijner tijd vanwege het Duit
sche bezettingsleger op de uit te reiken
ontvangstbewijzen betaalbaar zal worden
gesteld. „Vaderland".
MAANDAG A.S. PETROLEUM OP DEN
BON.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart, maakt
bekend, dat de met „Periode 1" ge
merkte petroleumzegel gedurende het
tijdvak van Maandag 17 Juni a.s. tot
en met Zondag 30 Juni aA recht geeft
op het koopen van twee liter petro
leum.
