DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
v Trouw
BINNENLAND
MAANDAG 3 JUNI 1940
31ste Jaargang No. 9657
Bureaus Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Giro 103003. Poetbus 11.
Trouw 't is een karaktertrek, waarop
de Duitscher trotsch gaat en dien hij dus
ook in den Nederlander zal weten te waar-
deeren.
Trouw ons volk bezit deze eigenschap,
al schijnt in dagen van nervositeit wel
'ms het tegenovergestelde waar te zijn; doch
dat is dan slechts s c h ij n, voorbijgaande
gevoelsopwelling.
Op één vorm, waarin ons die eigenschap
van ons volk de trouw dezer dagen
treffend is gebleken, willen wij nog even
met 'n enkel woord wijzen.
Ondanks dat „De Leidsche Courant"
moeilijkheden heeft en vooral in de dagen
van den oorlog heeft gehad met verzending
en bezorging, zijn onze abonné's onze
vrienden gebleven.
Ondanks dat wij, tengevolge van de pa-
pierschaarschte, evenmin als andere bla
den, onzen lezers alles kunnen bieden, wat
wij hun voorheen gaven, blijven onze
abonné's ons blad waardeeren, blijven zij
ons trouw. Wij hadden trouwens geen an
dere houding verwacht. In de vriendschap
is het meest wezenlijke element de trouw.
Zonder trouw is „vriendschap", als zij geen
huichelarij is, op z'n mooist waardeloos kla
tergoud. De vriendschap tusschen onze le
zers en ons weten wij echt en hecht!
Juist in dezen tijd is het in 't algemeen
zoo noodig, dat men voor anderen, voor per
sonen en voor zaken, wier belangen moeten
worden gediend, weet te offeren en
met ware liefde offert.
Zóó en zoo alléén komen wij door dê
moeilijkheden van dezen tijd heen om
een nieuwe toekomst in te gaan.
Bestrijding der
werkloosheid
In de pers wordt de aandacht gericht op
de aankondiging door Rijkscommissaris
Rijksminister Seyss-Inquart gedaan de
aankondiging van gr->h>te plannen betref
fende de opheffing van lie werkloosheid, de
wederopbouw van ons land en de verhef
fing van het sociale peil der arbeiders.
De katholieke „Volkskrant" schrijft, dat
de mededeeling over zulke in voorbereiding
zijnde plannen tot „levendige voldoening"
stemt:
„En zoo stemt het tot levendige vol
doening, dat de Rijkscommissaris Rijks
minister Seyss-Inquart op grooten
schaal plannen in voorbereiding heeft
tot bestrijding en oplossing der werk
loosheid.
Bij de uitvoering van die plannen
zal de Rijkscommissaris op de hartelij
ke medewerking van alle Nederlan
ders kunnen rekenen.
Bezwaren zullen thans minder dan
ooit mogen wegen.
En vertrouwd mag worden," dat zij,
die tot dusver met hoofdzakelijk finan-
cieele bedenkingen het herstel van het
arbeidsproces bestreden, van verder
verzet zullen afzien.
Een werkend volk en een werkend
land is het beste beeld, dat wij het oor
logvoerende Europa kunnen vertoo
rnen".
De socialistische pers schrijft, dat de
door den Rijkscommissaris Seyss-Inquart
aangekondigde plannen „bijzonder sympa
thiek in de ooren klinken". En het blad
Vervolgt dan:
„Het is zonder meer duidelijk, dat wij
ons hierbij niet mogen bepalen tot af
wachten en toezien. Veeleer zien wij het
als een begeerenswaardige ontwikke
ling, dat zich thans een edele wedijver
zal ontwikkelen tusschen Duitsch en
Nederlandsch initiatief, waar het geldt
het ontwerpen en uitwerken van plan
nen, om het sociaal-economisch bestel
aan te passen aan de eischen der nieu
we ontwikkeling. Uit zulk een wedijver
vooropgezet natuurlijk, dat zij zich
in onderlinge samenwerking en weder-
zijdsch goed begrijpen voltrekt kun
nen prachtige resultaten worden gebo
ren, tot heil van ons volk".
Wij moeten allen naar déze lichtende
mogelijkheid zien en allen, ieder op zijn
plaats, er ernstig naar streven, deze moge
lijkheid tot werkelijkheid te brengen!
Zóó mede-werkend, uit eigen Nederland-
sche volkskracht, met plannen, waarin on
getwijfeld Duitsche ervaringen zullen zijn
toegepast, zullen wij, ons eigen volkskarak
ter behoudend, nieuwe waarden kunnen
gcheppen voor een nieuwe toekomst.
DE DEMOBILISATIE IN NEDERLAND.
EEN DAGORDER VAN HITLER
Aan een voor den opperbevelhebber
van de Duitsche troepen in Nederland be
stemde dagorder van den Führer, geda
teerd 1 Juni, wordt het volgende ontleend.
Het Duitsche aanbod, Nederland in be
scherming te nemen tegen het bewezen
voornemen der westelijke mogendheden,
Nederland tot opmarschbasis tegen het
Roergebied te maken, is bij de Neder
landsche regeering in verband met haar
geheime verstandhouding met de Weste
lijke mogendheden op een welbewuste
weigering gestuit. Zij leverde daarmede
volk en land over aan de verschrikking
van een oorlog, bracht echter zichzelf
buitenslands in veiligheid. De Duitsche
weermacht heeft in den hierdoor nood
zakelijk geworden strijd met het Neder-
landsche leger al het mogelijke gedaan om
de bevolking en het land te sparen. Dit
standpunt van Duitsche zijde kwam in
hooge mate tegemoet aan de houding zoo
wel van den Nederlandschen militair als
ook van de Nederlandsche burgerbevol
king.
Het was in overeenstemming met den
cultureelen en moreelen stand van het
met het Duitsche stamverwante Neder
landsche volk. De verantwoordelijke enke
lingen, die Duitsche valschermjagers, in
gevangenissen geworpen, als misdadigers
behandeld en daarna aan de Engelschen
uitgeleverd hebben, zullen ter verant
woording worden geroepen.
De Nederlandsche soldaat heeft echter
overal met open vizier en eerlijk gestreden
en onze gewonden en gevangenen dien
overeenkomstig goed behandeld. De bur
gerbevolking heeft niet aan den strijd
deelgenomen en zich tegenover onze ge
wonden eveneens naar de wetten der men-
schielijkheid gedragen. Ik heb derhalve
ook voor Nederland besloten, toestemming
tot vrijlating der gevangen Nederlandsche
soldaten te verleenen.
De verordening geeft verder voor deze
vrijlating nadere richtlijnen aan.
HET VERBRUIK VAN BENZINE.
Het departement van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart maakt bekend, dat het de
houders van vergunningen tot het verbrui
ken van motorbrandstof tén strengste ver
boden is hun wagens voor genoegen en voor
andere particuliere doeleinden te gebrui
ken.
Het heeft zoowel den Duitschen als den
Nederlandschen autoriteiten teleurgesteld,
dat aan dezen regel niet genoegzaam de
hand wordt gehouden.
Het spreekt van zelf, dat, waar de Duit
sche en Nederlandsche autoriteiten het mo
gelijke doen, om de aanwezige voorraad
motorbrandstof zoo oordeelkundig mogelijk
te verdeelen om het economische leven
zooveel mogelijk te steunen, het alleen
reeds om psychologische redenen ten
zeerste af te keuren is, dat de tot nu toe af
gegeven vergunningen blijken te worden
misbruikt.
Deze vergunningen mogen slechts wor
den gebruikt voor het doel waarvoor zij
zijn uitgereikt.
De namen van degenen, die zich aan
overtreding schuldig maken, zullen door de
politie worden genoteerd en zij zullen, af
gezien van verder vast te stellen straffen,
in geen geval in het bezit van hun vergun
ning worden gelaten.
KOFFIE- EN THEE-DISTRIBUTIE.
Het Rijksbureau voor de voedselvoorzie
ning in oorlogstijd brengt in verband met
de distributie van koffie en thee aan be
langhebbenden het volgende ter kennis:
1. Het branden van koffie is verboden
zonder vergunning van de meelcentrale.
2. Het vervoeren en afleveren van ruwe
(ongebrande) koffie is verboden zonder
vergunning van de meelcentrale.
3. Het verpakken van thee in eenhe
den kleiner dan 10 K.G. is verboden zonder
vergunning van de meelcentrale.
4. Het vervoeren van thee in verpak
kingseenheden van 10 K.G. of meer is ver
boden zonder vergunning van de meel
centrale.
5. het bereiden van koffie-extract en/of
producten, waarin koffie is verwerkt, is
verboden zonder vergunning van de meel
centrale.
Al degenen, die nog niet in het bezit zijn
van zoodanige vergunningen, moeten zich
onverwijld schriftelijk bij de Nederland
sche Meelcentrale, Riouwstraat 186, 's-Gra-
venhage, aanmelden, onder vermelding
hunner voorraden koffie en thee
NIEUWE REGELING KOSTWINNERS
VERGOEDING.
Naar wij vernemen heeft het departement
van Defensie aan de burgemeesters nadere
voorschriften doen toekomen in zake de
uitbetaling van kostwinnersvergoedingen
aan gezinnen van militairen.
Hierin wordt medegedeeld, dat dc
kostwinnersvergoeding, zooals die op
10 Mei werd genoten door verwanten
van militairen, die op of na dien da
tum zijn overleden, hetzij door uitvoe
ring van hun dienstplicht, hetzij door
andere oorzaak, voorloopig gedurende
zes weken na den dag van het overlij
den moeten worden doorbetaald.
Deze vergoeding kornt niet in mindering
van het pensioen indien de nabestaanden
van de overledenen daarop aanspraak kun
nen maken.
Ten aanzien van hen omtrent wier lot
nog geen zekerheid bestaat, bepalen de
burgemeesters dat door moet worden ge
gaan met het uitbetalen van de kostwinners
vergoeding gedurende uiterlijk zes weken,
te rekenen van 18 Mei jLl
Zoodra het lot dier betrokkenen bekend
is hangt het van het oordeel van den bur
gemeester af of er nog doorgegaan moet
worden met de uitbetaling der kostwinners
vergoeding.
Wanneer een militair niet in staat is om
te werken, omdat hij gewond is, dan moet
de kostwinnersvergoeding worden door
betaald zoolang hij niet is hersteld.
Ten aanzien van hen, die zijn gedemobili
seerd of die zelf al uit eigen initiatief naar
hun haardsteden terugkeerden, wordt de
kostwinnersvergoeding uitbetaald tot en
met de week waarin zij hun haardsteden
hebben bereikt, Is het echter noodig, dat
zij nog de noodige stappen moeten doen
om werk te krijgen, dan kan voor deze
categorie alsnog de kostwinnersvesrgoeding
worden uitbetaald tot uiterlijk 8 Juni.
Dit staat ter beoordeeling van den bur
gemeester.
Wanneer iemand tot de ontdekking komt
dat zijn betrekking is ingenomen door een
ander, wordt de kostwinnersvergoeding
betaald tot 8 Juni.
Zij, die gedemobiliseerd zijn, of op eigen
initiatief naar hun haardsteden zijn terug
gekeerd en geen loongevenden arbeid heb
ben, zoodat zij genoodzaakt zijn naar den
steun te gaan en niet aannemelijk kunnen
maken, dat zij vóór 8 Juni a.s. loongevend
werk hebben gevonden, moeten door den
burgemeester in werkelijken dienst wor
den teruggeroepen en zullen naar hun
eigen depots worden gedirigeerd.
Voor zoover de betrokkenen recht heb
ben op kostwinnersvergoeding wordt aan
de families weer de kostwinnersvergoeding
betaald op het moment, dat zij weer in
dienst terugkeeren.
Is het dringend noodig, dat aan iemand
langer dan zes weken de kostwinnersver
goeding wordt betaald, dan kan de burge
meester bij het departement van Defensie
de zaak voorleggen. «Tel."
ZAAD-VOORRADEN NIET VOOR
UITZAAI BESTEMD.
Het Rijksbureau voor de voedselvoor
ziening in oorlogstijd maakt hekend.
Zij, dde de hieronder genoemde produc
ten in voorraad hebben, anders dan met
het doel deze in eigen bedrijf uit te zaanen,
zijn verplicht daarvan vóór 8 Juni 1940 in
tweevoud opgave te doen aan den Provin
cialen Voedselcommissaris hunner provin
cie met vermelding van hoeveelheid, soort
en herkomst. Deze regeling betreft de vol
gende producten:
Suiikerbietenzaad, voeder- en mangel-
worteLzaad, alle gras- en klaverzaden
(waaronder bjv. lucerntezaad, waster-
woldsch raaiigraszaad); alle wikkenzadien,
lupinezaad, spurriezaad, knolzaad, alle
wortelzaden voor landbouwdoeleinden, ser-
radellazaadi, boterzaad, mengkoolzaad en
zaden van andere voederkoolsoorten, kool
raapzaad.
Het afleveren, doen afleveren, vervoe
ren, doen vervoeren van deze zaden is ver
boden.
Van dit verbod kan door of namens den
provincialen voedselcommissaris ontheffing
verleend worden voor zaaizaaddoeleinden
in de hoeveelheden, als hieronder voor
ieder product is vermeld en onder door
hem te stellen voorwaarden: Suikerbieten-
zaad' 15 'k,g. per H.A., Voeder- en mangel-
wortelzaad 15 k.g. per H.A., mengsel van
gras- en klaverzaden (voor den uitzaail
van blijven weiland en kunstweiden) to
taal 50 k.g. per H.A., Westerwoldsoh raai-
graszaad 60 k.g. per H.A., zaad van klaver
of klavermengsel 15 k.g. per H.A., Lucern-
nezaad 20 k.g. per HA.. Alle soorten wik-
kenzaad 125 k.g. per H.A., lupinezaad 150
k.g. per H.A., spurriezaad 40 k.g. per H.A.,
•knolzaad 3 k.g. per H.A., alle wortelzaden
voor landbouwdoeleinden 5 k.g. per H.A.;
serradellazaad 40 kg. per HA., boterzaad
12 kg. per H.A., mengkoolzaad en zaden
voor andere voederkoolsoorten 1 k.g. per
H.A., koolraapzaad 4 kg. per H.A.
Het vervoederen en doen vervoederen
van de hie'rbedoelde producten is verbo
den, behoudens ontheffing door of vanwe
ge den provincialen voedselcommissaris,
onder de voorwaarden, door hem te stel
len
LEVERING VARKENS AAN
VEEHOUDERIJCENTRALE.
Het Rijksbureau voor de voedselvoor
ziening in oorlogstijd maakt bekend, dat
met ingang van 31 Mei 1940 de gelegen
heid bestaat varkens voor levering aan de
Nederlandsche Veehouderijcentrale op te
•geven. Opgaven moeten geschieden bij de
zaakvoerders der Nederlandsche Veehou
derijcentrale.
De prijzen, welke zullen worden betaald,
zijn tot nadere aankondiging als volgt
vastgesteld:
Voor varkens met een geslacht gewicht
van 75 tot 125 K.G.
Kwalit. a. 71 et. p. K.G. geslacht gewicht.
Kwalit. b. 69 ct. p. K.G. geslacht gewicht.
Kkalit. c. 67 ct. p. K.G. geslaoht gewicht.
Voor vorkens met een geslacht gewicht
van 125 tot 150 K.G. 72 cent per K.G. ge
slacht gewicht.
Voor varkens met een geslacht gewicht
van meer dan 150 K.G. 71 cent per K.G.
geslaoht gewicht.
Onder geslaoht gewicht wordt verstaan
het koude gewicht na slachting (d.i. het
warme gewicht verminderd met 2 pet.).
Zeugen, beeren en binnenbeeren mogen
niet worden geleverd.
Blijkt na slachting een geleverd varken
zeug, beer of binnenbeer te zijn, dan worlt
slechts de werkelijke waarde uitbetaald.
Voor varkens, welke voor risico van den
leverancier zijn afgenomen, worden boven
staande prijzen alleen dan uitbetaald, wan
neer deze varkens na slachting in goede
conditie zijn. Is zulks niet het geval, dan
wordt de werkelijke waarde na slachting
Geenerlei korting zal worden toegepast
voor varkens, waarvan het spek na di
slachting zacht blijkt te zijn.
KAASHANDEL LEEFT WEER OP
Uitvoer naar Duitschland en levering aan
Duitsche weermacht.
Er is een belangrijke verbetering geko
men in den handel van Goudsche volvette
boerenkaas. Op bijna alle kaasmarkten was
weer aanvoer, en te Bodegraven en Woer
den zag men flinke, en te Gouda zelfs groo-
tc aanvoer, waarbij soms bci'te partijen
nieuwe graskaas. De handel had een vrij
normaal verloop, en de prijzen van 24 k 26
cents per pond werden bevredigend ge
noemd, terwijl bij hooge uitzondering soms
nog een iets hoogere pry's is betaald. De
meeste partijen vallen nog onder den be
kenden bijslag.
Naar wij vernemen begint Duitschland
weer normaal af te nemen en al gaat het
vervoer nog erg moeilijk, zoodat men in
Arnhem de wagons moet overladen op
vrachtauto's, om ze aan de grens weer in
wagons te kunnen laden, de verzending kan
toch plaats hebben en tot behoorlijke kwan
titeiten.
Het Leidsche Dagblad weet te melden,
dat er nog zeer belangrijke aankoopen ge
daan worden ten behoeve van de Duitsche
weermacht. Drie groöte kaashandelaren
moeten daarvoor kwantiteiten van 50.000 en
80.000 kg. leveren, die Donderdag werden
afgehaald door een grooten stoet vracht
auto's. Een lange autotrein kwam daarvoor
in Bodegraven aan. Het inladen ging zeer
vlot onder toezicht van ambtenaren van de
Zuivelcentrale.
KOLONIëN HELPT
Voorschotten op geldzendingen
uit Indië
In ons land vertoevende vrouwen, kin
deren, ouders, broers, zusters en andere
relaties van in Indië verblijvende ambte
naren of gepensionneerde landsdienaren,
die uit Indië regelmatig geldzendingen per
postwissel of door middel van bankinstel
lingen ontvangen, kunnen de medewerking
van het Departement van Koloniën (Bin
nenhof 7) inroepen, tot het uitbetalen van
gelden bij wijze van voorschot op de nog
niet aangekomen postwissels e.d. Men zal
ten Departemente de aanvragen nauw
keurig onderzoeken en nagaan of tot uit
betaling kan worden overgegaan.
Men moet zooveeWnogelijk identiteits
bewijzen, oude postwisselstrookjes e.d.
meebrengen, ten einde te kunnen aan-
toonen, dat men tot voor kort geregeld op
die wijze geld uit Indië overgemaakt kreeg.
Voor hen die van particulieren geld uit
Indië krijgen toegezonden, is deze regeling
niet van toepassing.
BETALINGSVERKEER MET HET
BUITENLAND.
Voldoening van clearingplichtige schulden
door storting in de clearing.
In aansluiting op de publicatie in de dag
bladen van 18 Mei j.l., maakt de directie
van het Nederlandsche Clearinginstituut,
met machtiging van het departement van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart, bekend,
dat niet alleen ten aanzien van Duitsch
land, maar ook ten aanzien van Bulgarije,
Chili, Italië, Roemenië en Turkije, de vol
doening van clearingplichtinge schulden
weder op normale wijze door storting in de
clearing dient te geschieden.
Ook de autonome maatregelen nopens
het betalingsverkeer met Spanje, Denemar
ken en Noorwegen blijven voorloopig i
veranderd van kracht.
De koersen voor stortingen blijven
nader bericht voor:
Reichsmarken75.63
Lires 9.55
Turksche ponden 145^
Deensche kronen 36.40
Noorsche kronen 42.80
OOK WERKLOOZE ZEEMILICIENS
MOETEN ZICH AANMELDEN
In aansluiting aan de publicatie namens
den Opperbevelhebber van Land- en Zee
macht, o.a. inhoudende, dat zij, die zijn ge
demobiliseerd of op eigen initiatief naar
hun haardsteden zijn teruggekeerd eq die
geen loongevenden arbeid hebben, zoodat
zij gedwongen zijn zich om steun aan te
melden, en die niet aannemelijk kunnen
maken, dat zij vóór 8 Juni loonenden ar
beid kunnen verkrijgen, door den burge
meester in werkelijken dienst moeten wor
den geroepen en onverwijld moeten wor
den gedirigeerd op de depóts, wordt mede
gedeeld, dat deze regeling eveneens geldt
voor de zeemiliciens. In verband hiermede
wordt de staat, waarop de depóts zijn ver
meld, met het volgende aangevuld:
Allen, behoorende tot de zeemilitie moe
ten zich melden by: het marinedepöt Rot
terdam, Museumplein 1, voorzoover zij met
groot verlof van dat depót of van het
depót Oudenhoorn vertrokken.
het marinedepöt den Haag, Koningstraat
3, voor zoover zij met groot verlof vertrok
ken van dat depót;
het marinedepót Amsterdam, marine-ka
zerne, voor zoover zij met groot verlof ver
trokken van dat depót, vanuit IJmuiden, of
vanuit den Helder.
Militairen der Zeemacht voor zoover zij
met groot verlof vertrokken van de depóts
vaartuigendienst Rotterdam of Amsterdam
keeren in het bovenbedoelde geval op die
depóts terug.
STICHTING ZUID-HOLLAND 1940
OPGERICHT
In overleg met de commissie voor de oor
logsschade en met Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland heeft de Commissaris der
Koningin in die provincie op Donderdag
30 Mei 1.1. de Stichting Zuid-Holland 1940
In het leven geroepen. De Stichting heeft
tot doel met de nader te harer beschikking
te stellen middelen het herstel van het be-
dryfsleven in de provincie Zuid-Holland te
bevorderen en daarvoor tegemoetkoming te
geven in de verschillende gemeenten in de
provincie. De gemeente Rotterdam valt bui
tel de bemoeiingen der stichting; aldaar is
de Stichting Rotterdam 1940 tot gemeld
doel werkzaam.
Het bestuur der stichting wordt gevormd
door den Commissaris der Koningin in de
provincie Zuid-Holland, jhr. mr. dr. H. A.
van Karnebeek en de leden van Gedepu
teerde Staten dier provincie, mr. E. J. M. H.
Bolsius, mr. J. J. R. Schmal en C. R. Roos.
Mr. Bolsius treedt op als vice-voorzitter van
het bestuur.
Het bureau der stichting, bestaande uit
dr. A. H. Günther en mr. H. F. Torringa,
administrateurs ter Provinciale Griffie van
Zuid-Holland, is gevestigd in het gebouw
van het Provinciaal Bestuur. Adres Stich
ting Zuid-Holland 1940: Korte Voorhout 9
te 's Gravenhage.
Mr. ROST VAN TONNINGEN
WEER IN DEN HAAG.
Zaterdag is mr. M M. Rost van Tonnin-
gegn, hoofdopsteller van het Nationale
Dagblad en lid van de Tweede Kamer, die
•behoorde tot de 21 Nederlanders, die voor
het uitbreken van den oorlog waren ge
ïnterneerd, doch daarna Via België naar
Calais zijn vervoerd, waar zij door de
Duitsche troepen werden bevrijd, te Breda
gearriveerd. De heer Rost van Tonningen,
die vergezeld was van enkele zijner lotge-
nooten, kwam Zondagmorgen in Den Haag
aan, waar zich zeer vele nationaal-socia-
listen en geestverwanten bij zijn woonhuis
hadden opgesteld. Het aantal belangstel
lenden, dat ter verwelkoming aanwezig
v/as, groeide in de loop van den morgen
nog aan. Van het balcon van zijn woning
hield de heer Rost van Tonningen een kor
te toespraak. Ook de heer Feldmeyer sprak
bij die gelegenheid nog eenige woorden.
BESCHIKBAARSTELLING VAN
PAARDEN.
Naar wij vernemen, hebben besprekingen
tusschen den voedselcommissaris in de
provincie Utrecht en de Duitsche overheid
tot resultaat gehad, dat reeds 300 paarden
van de Duitsche weermacht gratis ter be
schikking gesteld konden worden van de
boerenbevolking in de provincie Utrecht.
Daar gemotoriseerde landbouwwerktui
gen door de huidige beperking op het ge
bruik van benzine en ruw-olie thans niet
kunnen worden gebruikt, voorzien deze
paarden in een dringende behoefte.
Hedenmiddag zullen ook in de stad
Utrecht 35 paarden ter beschikking wor
den gesteld voor zaken en particulieren.
De distributie vindt om twee uur des mid
dags plaats in de kazerne aan den Leid-
scheweg.