DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De demobilisatie
ZATERDAG 25 MEI 1940
31ste Jaargang No. 9650
9a £aid4cha(5k>u/fca/nt
Bureaus Papengracht 32.
Telefoon: Eedactie 20015, Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Arbeid in gemeen
schapszin
De zegening van den arbeid moet a 1-
t d worden afgebeden.
Bijzonderen zin heeft dit gebed in
dezen tijd.
In dezen tijd, waarin nóg meer dan anders
spreekt de noodzakelijkheid, om alle ar
beid te zetten op een hooger plan, dan een
zoo goed mogelijke voorziening in eigen
behoeften en een zoo ruim mogelijke ver
vulling van eigen verlangens.
In dezen tijd, waarin alle arbeid nood
zakelijk door gemeenschapszin moet zijn
gedragen en gesteund, gemotiveerd en be
zield.
Arbeid in gemeenschapszin. Te weinig
is dit ideaal practisch beleefd in het ver
leden. Dat wij in waarachtige eerlijkheid
schuld bekennen! In het heden en in de
toekomst hoe deze ook moge wezen!
moet dat anders worden.
Als wij in dezen tijd bidden om den za
gen over den arbeid dan bidden wij bij
zonder om dien arbeid zoo te mogen ver
richten, blijde en opgewekt, dat hij an
deren, de gemeenschap ten zegen strekt.
De jaarlijksche plechtigheid van de zege
ning van den arbeid, die morgen in de de-
kanale kerk te Leiden plaats vindt, zal dit
jaar wel bijzonder diep worden beleefd
nu wij den arbeid zien in het licht van dezen
bijzonderen tijd!
Arbeid in gemeenschapszin gemeen
schappelijke offervaardigheid, ware saam-
hoorigheid moet zijn en blijven onze
volkskracht, onze vaderlandsche- en ons
christen-plicht!
De secretaris van „Geloof en Weten
schap" zond ons een opwekking voor de
leden van G. en W. om deel te nemen aan
de plechtighend van de zegening van den
arbeid, waarin bij zeer terecht schrijft:
Het komt ons voor, dat de Katholie
ken in intellectueele kringen hierdoor
uiting moeten geven aan oprechte ge
voelens van saamhoorigheid met het ge-
heele katholieke volk, opdat meer en
meer in alle harten groeie de mentali
teit van de „Nieuwe Gemeenschap",
samenwerking van alle groepen en
standen.
Deze tijd mag in geen geval aan ons voor
bij gaan zonder diepe leeringen.
Dat wij moeten arbeiden in gemeen
schapszin is een dier leeringen, waarvan
wij ons moeten doordringen.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
BEWAREN WIJ ONZE EENDRACHT.
Prof. Mr. V. Rutgers schrijft aan de
Standaard het volgende:
„Er wordt in deze dagen veel gedacht en
veel gesproken. Wij zijn geschokt en ver
bijsterd door den snellen loop der ge
beurtenissen.
In onze harten schrijnt de vernedering,
niet omdat voor een overmachtigen tegen
stander de wapens zijn gestreken, maar
omdat ons volk in zijn grootsten nood niet
vrij is geweest van innerlijke verdeeld
heid. In welke vormen die verdeeldheid
zich heeft geopenbaard en in welke mate
zij onzen weerstand heeft verzwakt, daar
over zal eerst later het volle licht kunnen
schijnen.
Daarnaast is er de teleurstelling over de
houding onzer Overheid. Ook daarover
moet dj historie oordeelen. Ik geloof, dat
haar oordeel milder zal zijn dan dat, het
welk velen thans uiten. Ik ben overtuigd,
dat veel meer de wijze waarop de beslui
ten werden uitgevoerd en toegelicht dan
die besluiten zelf de gevoelens hebben ge
krenkt.
Het zou echter in hooge mate veront
rustend zijn, indien wij ons zouden bege
ven in een stemming van moedelcoze en
thans vruchtelooze critiek. Van wege de
bezettende macht is te kennen gegeven,
dat wij worden vrij gelaten ons eigen huis
te bestieren, natuurlijk met inachtneming
van de beperkingen, welke de situatie op
legt. Het zou een eeuwige schande zijn,
indien wij van deze vrijheid geen ander
gebruik wisten te maken dan tot ontevre
denheid en murmureering.
Uit onze nationale vernedering en te
leurstelling moet ons opheffen de moed,
dien onze soldaten aan den dag hebben
gelegd. Zy zijn niet gevallen opdat wy
burgers by de pakken zouden blijven
neerzitten en het hoofd zouden laten han
gen. En voorts: onze beginselen gelden
niet alleen in tyden van voorspoed. Die
beginselen hebben ons in onzen tegen
spoed niet verlaten. Onze voormannen zijn
gespaard. Zij er dan bij ons geen verwar
ring, maar bewaren wij onze eendracht,
niet ziende op wat achter ons ligt, maar
ziende op wat vóór ons is".
Wij hebben gisteren reeds melding ge
maakt van het besluit tot demobilisatie.
nog kan worden medegedeeld, dat het
geringe aantal krijgsgevangenen, dat zich
in Duitschland bevindt, eveneens onder
den demobilisatie-maatregel valt.
Wij vernemen verder nog de volgende
bijzonderheden.
Het groot verlof wordt in het algemeen
verleend aan hen, die van de gelegenheid
om naar huis te vertrekken, wènschen ge
bruik te maken en een betrekking hebben
of althans werk kunnen vinden. Den voor
rang genieten zij, die zakenverlof hebben
aangevraagd en daarna achtereenvolgens
zy, die werkzaam zijn in:
1. Landbouw-, tuinbouw- of mijnbedrijf;
2. Voedselvoorzieningsbedrijf (bakkerij
enz.);
3. Bouwbedrijf;
4. Ander openbaar of particulier be
drijf of dienst.
Voor elke van deze groepen afzonderlijk
komen in aanmerking: awerkleiders vóór
andere werkkraohten; b. gehuwden vóór
ongehuwden; c. ouderen vóór jongeren.
De commandant van elk emcelvoudig
oorlogsonderdeel (compagnie enz.) beslist
wie met groot verlof zullen vertrekken
tot ten hoogste 50 pet. der aanwezige sterk
te van zijn onderdeel. Hij is bevoegd, van
de hierboven gestelde regelen binnen de
grens van 50 pet af te wijken, indien dit
noodig blijkt om personen naar huis te
zenden, te wier aanzien eenig particulier
of algemeen belang dit wenschelyk maakt.
Officieren en onderofficieren worden tot
geen grooter aantal met verlof gezonden
dan mogelijk is om een voldoende sterkte
aan kacier over te houden.
Compagnies-, batterij-, eskadrons- en
hoogere commandanten, verplegings-offi-
cieren, onderofficieren-administrateur, fou-
riers en personeel van het Centraal Regi
stratie-Bureau vallen buiten vorenstaande
regeling en mogen dus niet met groot ver
lof gezonden worden.
Zij, aan wie verlof wordt verleend, ver
trekken rechtstreeks van hun verblijfplaats
naar hun haardsteden, voorzien van een be
wijs van het verleende groot verlof, tevens
dienende als vervoerbewijs voor openbare
middelen van vervoer.
De grootverlofgangers hebben de ver
plichting zoo spoedig mogelijk, in ieder
geval binnen een week, hun volledig adres
pp te geven aan den burgemeester van hun
woonplaats. Allen moeten er voor zorgen,
dat de militaire goederen, welke hun wor
den medegegeven, naar behooren worden
bewaard en onderhouden.
De paardenoppassers van de officieren,
wier paarden particulier eigendom zijn,
mogen tenzij zy zijn vervangen niet
met groot verlof worden gezonden.
Hiervoor zal t.z.t een afzonderlijke rege
ling worden getroffen.
HET GIROVERKEER KAN ZONDER
BEPERKING GESCHIEDEN.
De dienstuitvoering functionneert normaal.
In aansluiting aan hetgeen daaromtrent
reeds eerder werd medegedeeld, vestigt de
directeur van den Postchèque- en Giro
dienst er nogmaals de aandacht op, dat het
eigenlijke giro-verkeer, d.w.z. het doen van
overschrijvingen tusschen de postrekenin
gen, zonder eenige beperking kan geschie
den.
Met uitzondering van de rekeningen,
welke daarvoor vanwege het Departement
van Financiën zijn vrijgesteld, gelden voor
het beschikken door middel van chèques
de bepalingen van het bankmoratorium,
met dien verstande, dat de bij deze bepa
lingen voorgeschreven beperkingen voor
zoover den postchèque- en girodienst be
treft, ook van toepassing zijn voor het op
nemen van bedragen voor loonen, huren,
e.d.m. In verband met de laatste wijziging
van de bepalingen van het moratorium,
welke dezer dagen in de dagbladen te al-
gemeener kennis zijn gebracht, kan thans
echter in contanten worden opgenomen:
a. 6 procent van het op 10 Mei j.l. bij den
aanvang van den dienst aanwezige tegoed,
of
b. ten hoogste 100 per week.
Hierdoor is, in vergelijking met de aan
vankelijke bepalingen te dezer zake, het
bedrag, waarvoor chèques kunnen worden
afgegeven, derhalve verdubbeld.
Inlichtingen over militairen
IN DEN HAAG PER BRIEF
KAART MET BETAALD
ANTWOORD TE VERKRIJGEN.
Den Haag, Vrijdag.
De opperbevelhebber van Land
en Zeemacht brengt, in overleg
met den Duitschen bevelhebber in
Nederland, het ondervolgende ter
algemeene kennis.
Ieder, die schriftelijk inlichtin
gen wenscht te vragen en te ont
vangen over een Nederlandschen
militair, dient een briefkaart met
betaald antwoord (dubbele brief
kaart) te richten aan het Alge
meen Informatie-bureau, Marnix-
straat 18, Den Haag, onder zoo vol
ledig mogelijke opgave van naam,
voornamen, geboortedatum, rang.
lichting en troepenonderdeel van
den betreffenden militair, bene
vens het adres van den aanvrager.
De antwoordkaart moet door den
aanvrager zelf van zijn eigen adres
worden voorzien, terwijl de aan
vrager tevens aan de keerzijde van
deze antwoordkaart de hierboven
bedoelde gegevens, zooals naam,
voornamen, enz., moet Invullen.
NEDERLAND ONDER DUITSCH
MILITAIR BESTUUR.
Een ieder gedrage zich correct!
De Opperbevelhebber van het Duit-
sche leger heeft den volgenden oproep
tot de bevolking van Nederland ge
richt:
Het door de Duitsche troepen bezet
te Nederlandsche gebied wordt onder
het Duitsche militair bestuur geplaatst.
De legerbevelhebbers zullen de maat
regelen, noodig voor de veiligheid der
troepen en voor de bestendiging van
rust en orde, uitvaardigen.
De troepen zijn gehouden, de bevol
king, voorzooverre zij zich vreedzaam
betoont, in alle opzichten te ontzien
en haar eigendom te eerbiedigen.
In geval van loyale samenwerking
met de Duitsche overheden zullen de
openbare besturen op hun post gelaten
worden.
Véin het gezonde verstand en het in
zicht der bevolking verwacht ik, dat
zij alle onbezonnen handelingen, eiken
aard van sabotage, van lijdzamen of
werkelijken weerstand aan de Duitsche
weermacht zal nalaten.
Alle verordeningen van het Duitséhe
militair-bestuur moeten stipt en on
voorwaardelijk worden opgevolgd. Het
zou de Duitsche weermacht spijten,
moest z(j zich, gedwongen door vyan-
delijke handelingen van onverantwoor-
delyke elementen der burgerbevolking,
tot scherpe maatregelen tegen de gan-
sche burgerbevolking genoodzaakt zien.
Dat ieder aan zyn arbeid en op zyn
post blyve. Zoo dient hy niet alleen
zyn eigen belang, maar de belangen
van zyn Volk en van zyn Vaderland.
VERORDENINGEN OP FINANCIEEL
GEBIED.
Naar wij vernemen kunnen spoedig
nieuwe verordeningen worden verwacht,
en wel omtrent de geldigheid van het be
talen in Duitsche bankbiljetten, omtrent
het verstrekken van inlichtingen, en om
trent het veilig stellen van deviezen.
ROODE KRUIS BEMIDDELT NIET
In correspondentie met het buitenland.
Naar aanleiding van tallooze verzoeken,
die bij het Roode Kruis binnenkomen om
bemiddeling te verleenen voor mededee-
lingen aan of correspondentie met perso
nen in buitenland of overzeesche gewes
ten, vestigt het Nederlandsche Roode Kruis
er de aandacht op, dat het tot nader be
richt aan geen van deze verzoeken gehoor
vermag te geven.
AARDAPPELEN NIET LANGER
VEEVOEDER.
Denaturatie verboden.
Het Ryksbureau Voedselvoorziening
maakt bekend, dat het denatureeren
van aardappelen met recht op steun
niet meer zal plaats vinden. As ïvra-
gen tot denaturatie, welke reeds zijn
ingediend, zullen niet worden afge
wikkeld. Echter zullen voor denatu-
raties, welke reeds zyn verricht, de
daarvoor vastgestelde steunbedragen
DE AFLEVERING VAN VEEVOEDER.
Uitzonderingen op het verbod.
Het ryksbureau voedselvoorziening
maakt het volgende bekend:
In afwyking van het bericht, waarbü
alle aflevering van veevoeder aan veehou
ders werd verboden, wordt bepaald, dat
in zeer uitzonderlyke gevallen, n.l. wan
neer dit verbod de instandhouding der be
treffende dieren ernstig in gevaar brengt,
het met IV genummerde deel van den
bestelbon, hetwelk geldig was voor de
week van 19 tot 26 Mei, wederom geldig
verklaard kan worden.
De geldigverklaring kan geschieden door
den provincialen voedselcommissaris of
den plaatselyken bureauhouder door op
het evengenoemde deel van den bon met
rooden inkt te vermelden: „geldig tót 26
Mei" en deze woorden met zyn stempel te
waarmerken.
GASGENERATOREN VOOR
MOTORRIJTUIGEN.
Het Departement van Handel, Nüver-
heid en Scheepvaart maakt bekend, dat,
in verband met de groote behoefte aan
en de voorloopig beperkte leveringsmoge-
lykheid van deze installaties, voorloopig
de aflevering van gasgeneratoren en pers-
gas-installaties ten behoeve van motorrij
tuigen zonder vergunning is verboden.
Vergunning tot aflevering kan verstrek
ken het Centraal Instituut voor Industria
lisatie, Bezuidenhoutscheweg 64 te 's Gra-
venhage. Deze instantie verschaft desge
vraagd tevens aan fabrikanten, die de fa
bricage en levering van gasgeneratoren
ter hand willen nemen, voorlichting.
AFLEVERINGSVERBOD TEER EN
TEERPRODUCTEN.
Het departement van handel, nüverheid
en scheepvaart maakt bekend, dat het
zonder toestemming van den directeur van
de sectie koolteer vail het rijksbureau voor
chemische producten is verboden, teer van
alle soorten, alsmede geheel of gedeelte-
lyk uit of niet teer bereide producten en
residu's daarvan, af te leveren behou
dens op verlangen van het Duitsche mili
taire gezag met uitzondering van mo
torbenzol, welke product valt onder de re
gelingen voor aardolieproducten.
NOTEERINGEN VAN RAAP- EN
LIJNOLIE
Raapolie: voor den kleinhandel 34 per
100 kg., 2V/$ per H.L. Lynolie: voor den
groothandel 25 1/8 per 100 kg., voor den
kleinhandel 28X per 100 kg., 27per
H.L.
NEDERLANDSCHE STAATSLOTERIJ.
De directeur der Nederlandsche staats
loterij maakt bekend, dat de uitgestelde
trekkingen van de vijfde klasse der 483ste
staatslotery zullen plaats hebben op 10
Juni en volgende dagen.
GEZONDHEIDSZORG IN ZUID
HOLLAND
Wat het Wit-Gele Kruis in 1939 presteerde.
Het dezer dagen verschenen jaarverslag
van den Zuid-Hollandschen Bond van het
Wit-Gele Kruis, geeft een goed beeld van
den zegenryken arbeid, welke in ons land
door de Kruisvereenigingen, zoowel Groen
als Wit-Geel, ten bate van de volksgezond
heid wordt verricht. Hoezeer dit werk ver
breid is kan reeds hieruit volgen, dat in de
provincie Zuid-Holland 46 Wit-Gele Kruis-
afdeelingen werkzaam zyn, waarbij ruim
26.000 gezinnen zyn aangesloten, dis door
hun vrijwillige bydragen de ïnstandnouding
van dit gezondheidszorg-apparaat mogelijk
maken. De spil van dit apparaat vormen de
67 wijkverpleegster-huisbezoeksters, waar
over het Wit-Gele Kruis in Zu'd-Rolland
beschikt. Naast de v/jjirverpleging beoefe
nen 27 afdeelingen de tuberculosebestry
ding, alleen of in samenwerking met het
Groene Kruis, 33 hebhtn een kraamh ilp-
dienst en 27 een dienst voor zuigelingen
zorg. Dat de zuigelmgenconsultatiebureaux
door de bevolking gewaardeerd worden,
blijkt uit edn onkel cyfer. op de 19 zuige-
lingenconsultatiebureaux. die van het Wit-
Gele Kruis uitgaan, w<~den in 1939 inge
schreven 3470 zuigelingen. De hygiënische
zorg voor moeder en kind. die het funda
ment is van de geheele gezondheidszorg,
wordt aangevuld door het werk van de moe
dercursussen, waarvan er 32 werden gege
ven. Ook de eerste hulpdiensten vertoonen
een sterke groei: 25 plaatselijke onderaf -
deelingen voor E.H.B.O. beschikken over
honderden gediplomeerde eerste helpers,
die juist in de huidige omstandigheden zulk
een prachtig werk kunnen doen. Dat ook
de moderne geestelijke gezondheidszorg in
ons land ingang vindt, blykt uit het feit,
dat op de consultatiebureaux voor opvoe
dingsmoeilijkheden in Den Haag en in
Rotterdam 227 moeilijke kinderen werden
ingeschreven. Ook aan het bezoek van B.L.
O.-scholen verleende het Wit-Gele Kruis
krachtige medewerking.
Met een overzic.nt van het werk van kleu
ter consultatiebureaux en consultatiebu
reaux voor praenatale zorg alsmede van
speciale acties voor bloedtransfusie en op
leiding van Roode Kruishelpsters, be3luit
dit verslag, dat duidelijk doet zien, welke
nuttige sociale arbeid voor de volksgezond
heid in de provincie Zuid-Holland onder
Wit-Gele Kruis-vlag wordt verricht.
DE A.S. FRUITOOGST.
Verwachtingen blijven hooggespannen.
Konden wy eenige weken geleden be
richten, dat de bloesemtoestand der fruit-
boomen in de Brabantsche en Geldersche
fruitteeltcentra een ryken oogst deed ver
wachten, thans, nu de befaamde IJheili-
gentijd voorby is. kan worden vastgesteld,
dat die optimistische verwachtingen alle
kans hebben ten volle te zullen worden
verwezenlykt.
Alle soorten vruchtboomen, kers, pruim,
peer en appel, zyn ryk beladen met Jonge
vruchten, die zich dank zy de gunstige
weersgesteldheid, tot nu toe voorspoedig
hebben ontwikkeld.
De eerste der zes groote lammerenmarkten in Nederland
is Vrijdag te Leiden gehouden
