DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Nederlands leger gedemobiliseerd VRIJDAG 24 MEI 1940 31ste Jaargang No. 9649 Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. V Optimisme Deze tijd moet voor ons een lichtzijde hebben, welke ons altijd voor oogen zal blijven staan en waaraan wij altijd zullen blijven denken met groote dankbaarheid. Deze tijd moet voor ons déze lichtzijde hebben, dat hij ons beter maakt. Als wij dat voor en in ons zelf bereiken, dan hebben wij de teekenen van dezen tijd verstaan en er uitgehaald het nut, het goe de, wat er in ligt opgesloten. Deze tijd dringt ons de dingen te zien niet in de afmetingen, waarin ze zijn ge plaatst door onze bekrompenheid en klein geestigheid en zelfingenomenheid en zelf zuchtigheid, maar: in het licht van de eeuwigheid. Aan dien drang mogen wij niet weer staan. Integendeel, wij moeten dien benutten. Om heel veel in ons leven te verbeteren. Heel veel in onze directe verhouding tot God. Heel veel in onze verhouding van mensch tot mensch. Voor de ontplooiing van een waarachtige naastenliefde wordt ons nu de gelegenheid opgedrongen.... En, als de naastenliefde in onze samenleving wordt verdiept, werkelijk aan inten siteit zal winnen, dan zal onze samen leving ontzaglijk veel rijker zijn geworden. Gedachten, als deze, kunnen ons optimis tisch stemmen. Optimistisch. Er zijn vele mogelijkheden- voor de toekomst. Maar laten niet steeds de meest donkere en sombere ons voor den geest staan. Rich ten wjj veel liever onze gedachten naar lichtere en blijdere mogelijkheden! Dat zal ook prikkelen onze activiteit en toewijding om met Duitsche en Nederland- sche autoriteiten samen te werken aan een zoo spoedig mogelijk herstel van de ge schokte verhoudingen, van de in verwar ring geraakte toestanden! Optimisme is niet: onnadenkendheid en oppervlakkigheid. Optimisme is niet: geen rekening houden met, verwaarloozing van de slechtste moglijkheden. Optimisme is: óók rekening houden met en bij vorkeur zien naar de beste mogelijk heden. WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN DADEN! Uit een beschouwing van den bekenden driestar-schrijver van de Volkskrant: „Betaalt gij uw schulden zonder verwijl, betaalt ge hetgeen ge koopt contant, vol brengt ge uw belastingplicht? Om met het laatste te beginnen. Een oogenblik hebben sommigen ge meend dat we practisch geen regeering meer hadden en dat daarmee onze verplich tingen als staatsburgers waren opgeheven. Een der eerste en noodzakelijkste ver plichtingen is, dat op tijd de belastingen worden voldaan. Hoe kan anders de overheid als de ver plichtingen nakomen, die op haar rusten en die thans nog zwaarder drukken dan weleer? Wie zijn belastingen niet op tijd betaalt saboteert er is geen juister woord het werk der overheid. „Mijn gulden of mijn rijksdaalder zal het 'm niet doen"; dit moge zoo zijn, hon derduizenden guldens en rijksdaalders vor men een kapitaal bedrag, en als de gulden of de rijksdaalder werd vrijgesteld, waar om dan niet even goed het groote bedrag? Plicht is plicht, in het groote en in het kleine. En A wordt niet verontschuldigd omdat B te kort schiet. De plicht tegenover den landgenoot en medeburger drukt niet minder zwaar. Voldoe uw schulden en betaal contant Schulden moeten worden voldaan: het bindt in geweten. Contant betalen is om allerlei redenen, allereerst in uw eigen belang, noodzakelijk. Nu voelt in veel gevallen de kleine man, die over beperkte gevallen beschikt ster ker de wederzijdsche plicht tot betalen en onverwijld betalen van hetgeen men koopt dan de meer gegoede. De laatste beschouwt te vaak het geven van klandizie als een gunst die met wach ten moet worden betaald. Men realiseert zich niet of blijft er onverschillig voor de ongelegenheid waarin men neringdoenden zoodoende brengt. Niets stremt meer het herstel van het normale leven dan het achterstallig blijven in het voldoen van hetgeen men verschul digd is. Er worden door de loop der omstandig- Aan economischen opbouw wordt hard gewerkt Dr. WOHLTAT NAAR NEDERLAND Staatsraad Dr. Wohltat de ook in Ne- derlandsche kringen van Handel, Nijver heid en Industrie zeer bekende Duitsche econoom, komt naar ons land met het doel de economische verhoudingen tus- schen Duitschland en Nederland te coördi- neeren en wel zoo, dat zij nog hechter zul len worden, dan zij tot nu toe in vredes tijd reeds waren. Beide landen zullen de vruchten hiervan plukken. Tegelijk met Dr. Wohltat worden nog meer Duitsche economen in Nederland verwacht en in nauwe samenwerking met Nederlandsche instanties, als b.v. de Nederlandsche Bank en de Departementen van Handel, Nijver heid en Scheepvaart, van Landbouw en Visscherij en van Sociale Zaken, zullen zij arbeiden aan den wederopbouw van het economische leven hier te lande. Enkelen van hen zijn reeds in den Haag aangekomen. Deze mededeeling was wel de belang rijkste, die gisteravond op den persafdee- ling van het Duitsche gezantschap ver zamelde journalisten tijdens de gebruike lijke dagelijksche persconferentie door dr. W. Janke werd gedaan. Staatsraad Wohltat, die vele Europeesche landen heeft bereisd en in het bijzonder in Roemenië belangrijke overeenkomsten op economisch gebied tusschen dit land en Duitschland heeft tot stand gebracht, zal als economisch commissaris verbonden worden aan de Nederlandsche Bank. Zijn benoeming siuitgegaan van den opperbe velhebber van het Duitsche leger, general- Oberst von Brauchitsch. Zijn naam zoo zeide dr. Janke is een waarborg voor een wederopbouw van het economisch leven in Nederland in grooten stijL Voorts deelde dr. Janke mede, dat zich op enkele plaatsen in ons land bij de be volking helaas wrijvingen hebben voor gedaan van binnenlandschen politieken aard. Hij verzocht met nadruk er bij het Nederlandsche volk nogmaals op aan te dringen, dat het ongewenschi is, zich uit te laten over binnenlandsche politieke aangelegenheden. De bedoelde wrijvingen openbaarden zich in beleedigingen, hier en daar zelfs in mishandelingen, hetgeen dr. Janke ernstig betreurde. Zouden deze fei ten zich herhalen, dan mogen maatrege len daartegen tegemoet worden gezien. Dr. Janke gaf uiting aan de hoop, dat de ge signaleerde wrijvingen uitzonderingen mogen blijken te zijn. DE BOMAANVALLEN OP NIJMEGEN EN WAALWIJK Ten aanzien van het bombardement op Nijmegen en Waalwijk door Engelsche vliegtuigen, waarvan het Duitsche leger- bericht van gisteren melding maakt, merk te dr. Janke op, dat deze gebeurtenissen in beide bevolkingscentra groote veront waardiging hebben gewekt. Ook de Engel- schen weten, dat beide plaatsen niet alleen ver van de oorlogszone liggen,maar boven dien „open" zijn. De verontwaardiging is des te grooter, nu is gebleken, dat de aan wezigheid van de Nederlandsche regeering in Londen de Engelschen er niet van heeft kunnen weerhouden, vreedzame plaatsen op Nederlandsch gebied te bombardeeren. Dr. Janke was nog niet in staat het juiste aantal slachtoffers, dat onder de burger bevolking is gevallen, mede te deelen. Tenslotte vertelde de heer Janke, dat berichten uit Londen en New York melden, dat de Engelsche regeering voor een be drag van 350 millioen pond aan waarde papieren, hetwelk toebehoort aan Neder land en België en dat in het Britsch Impe rium is ondergebracht, gebruikt is om wa penleveranties in de Vereenigde Staten te financieren. Hjj noemde deze berichten een nieuw bewijs voor de Duitsche bewering, dat Engeland de kleine landen niet helpt, maar van deze alleen profijt wil trekken. BURGERZIN Zondag heeft het geheele bestellersper- soneel van Haarlem spontaan een extra bestelling van brieven en briefkaarten uit gevoerd in eigen vrijen tijd ten behoeve van het in spanning wachtende publiek. beden al bedrijven en industrieën genoeg gedeukt De ontwrichting ban men enkele grooter maken door nalatig te zijn in het betalen van zijn schulden, dit woord in zijn ruimste zin genomen. Dithyramben over het herstel van het normale leven kunnen we missen; hier is alleen de daad van nut: geef den keizer wat des keizers is." MIDDELBURG NA DEN STRIJD. Zeeland's hoofdstad, een van de gaafste oude steden van ons land, heeft ook haar tol aan den oorlog betaald. Vrijdagmiddag is het met bommen, granaten en mitrail- leurvuur bestookt met het resultaat, dat de stad met het verre verleden heeft afge daan. Op de bekende markt, waar het laat- Gothische stadhuis domineerde, zijn alle panden, op twee of drie na, met den grond gelijk gemaakt. Van het stadhuis staan een stuk van den voorgevel, een gedeelte van den toren, en een paar brokken van de zijmuren nog overeind. De Lange Jan is niet meer. Een klomp steen steekt boven de puinhoopen uit van het gebouw, dat eens de Koorkerk was. §lechts aan de res ten van enkele gevels kan degene, die het plein eertijds goed heeft gekend, nog eenigszins zien hoe het vroeger ge weest is. In twee der voornaamste Middelburg- sche winkelstraten, die op de Markt uitko men, de Lange Delft en de Korte Burgh, zijn vele tientallen winkels, hetzij gedu rende het bombardement, hetzij door den brand, die daarop volgde, vernietigd. In de Lange Delft gingen het nieuwe hotel Ver- seput, het bekende restaurant de Gouden Zon en de provinciale bibliotheek verloren. Andere deelen van de stad, die geschon den werden, zijn de St.. Pieterstraat, de Dam, De Rouaansche kaai, de Rotterdam- sche kaai, de Lange Noordstraat, de Nieuwstraat, de Segeerstraat. Naar schat ting zijn ongeveer 600 panden uit het stads beeld verdwenen. Het overgroole deel der bewoners van Middelburg is gelukkig op een veiligen af stand getuige geweest van de verwoesting der stad. Woensdag en Donderdag hadden n.l. reeds duizenden, op aanraden van het gemeentebestuur, hun heil gezocht in de vlucht en Vrijdag namen nogmaals vele duizenden de wijk uit de stad. Allen zijn op het platteland ontvangen. Op sommige boerderijen waren 60 en meer families on dergebracht In Vlissingen is aanzienlijk minder scha de aangericht dan in de Zeeuwpche hoofd stad; in Goes nog veel minder. Mr. F. Dieleman, oudste lid van Ged. Staten van Zeeland, is aangewezen als ci viel bewindvoerder -dër provincie. CENTRAAL BUREAU VOOR ORGANISATIE EN EFFICIENCY. Teneinde overheidslichamen en bedrijfs leven op zoo doelmatig mogelijke wijze bij het wederopbouwen, organiseeren en ratio- naliseeren van het economisch leven ter zijde te kunnen staan, heeft een groep voor aanstaande deskundigen op het gebied van bedrijfsorganisatie en efficiency het initia tief genomen tot oprichting van een cen traal bureau voor organisatie en efficiency. Tot nog toe bestonden hier te lande ver schillende adviesbureau, die vrijwel geheel los van elkaar hun functie tgn behoeve van aet bedrijfsleven uitoefenden. Het doel van het opgerichte centrale bureau is, de ar beid van deze particuliere bureaux te coör- dineeren ten einde het bedrijfsleven in deze dagen op zoo efficient mogelijke wijze te hulp en van voorlichting te kunnen die nen. Tot de adviseurs, welke zich reeds heb ben aangesloten, behooren o.a. verschillen de deskundigen op het gebied van fabrieks- organisatie, transportorganisatie, verkoop organisatie, administratieve organisatie, al- gemeene besturusorganisatie, psychotech niek e.d. Het streven is er op gericht zoo veel mogelijk alle practiseerende organisatie- en efficiency-deskundigen van erkende repu tatie in dit centrale bureau bijeen te bren gen. Het voorloopig bestuur bestaat uit de heeren ir. B. W. Berenschot, ir. V. W. van Gogh, dr. T. Kuiper, R. W.. Starre veld (Acca N.I.V.A.) en ing. L. C. Vervooren. Nadere inlichtingen worden verstrekt door het secretariaat, Vijgendam 26, Am sterdam C. HOOFDAKTE-EXAMENS IN 1940. De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, brengt ter kennis van belanghebbenden, dat het schriftelijk gedeelte van het in 1940 af te nemen examen hoofdakte, zal worden af genomen Donderdag 4 Juli. De mondelinge examens zullen aanvan gen Dinsdag 16 Juli. Ztf, die gebruik wenschen te maken van de gelegenheid om het examen in twee af zonderlijke gedeelten af te leggen (gedeel te A omvat de vakken: opvoedkunde, Ne derlandsche taal en letterkunde en geschie denis; gedeelte'B de overige vakken), moe ten hiervan bij de aangifte voor het exa men, welke vóór 15 Juni bij den voorzitter der commissie moeten geschieden, mede deeling doen, onder vermelding of het ge deelte A dan wel het gedeelte B zal wor den afgelegd. LEVENSVERZEKERINGEN IN OORLOGSTIJD. De Nederlandsche levensverzekering maatschappijen betalen de lijfrenten en pensioenverzekeringen wel normaal, doch in overleg met de Verzekeringskamer wordt op de leveringspolissen voorloopig slechts tien procent uitgekeerd. De rest blijft natuurlijk voor den rechthebbende gereserveerd, waarover hij te zijner tijd kan beschikken. Bij wijze van spreken kan echter elke dag een verzachting van de be palingen tot stand komen, naarmate de toestand zich normaler ontwikkelt. Ook voor afkoop en beleening geldt het maxi mum van tien procent contante uitkeering, waarbij bepaalde afrondingen van de be dragen worden toegepast. Deze gedragslijn, die in de hierboven weergegeven termen in de „N.C.R." werd beschreven, berust op dezelfde overwegin gen als aan het zgn. Bankenmoratorium ten grondslag liggen: men wil voorkomen, dat de instellingen, die over de geheele linie als gezond kunnen worden aange merkt, door een al te groote vraag naar contant geld „illiquide" worden. Voorts brengen wij in herinnering, dat in October jongstleden door een aantal Ne derlandsche levensverzekeringsmaatschap pijen een overeenkomst werd gesloten, welke erop neer kwam, dat de verzeke ringen zoowel het actief als het passief oor logsrisico zouden dekken, maar dat ter comDensatie van de financieele gevolgen hiervan een korting op de uitkeeringen aan „combattanten" zoowel als aan „niet- combattanten" zou worden toegepast. INVOERING GOEDKOOPE RETOURS UITGESTELD. Abonnementen kunnen worden ingeleverd. De directie der N.V. Nederlandsche Spoorwegen deelt mede, dat in verband met de gewijzigde omstandigheden de in voering van de zoogenaamde goedkoope retours, die van 19 Mei j.L af in bepaalde treinen overdag geldig zouden zijn, voor onbepaalden tijd is uitgesteld Bovendien heeft de directie der- Neder landsche Spoorwegen besloten, dengenen, die een abonnement hebben, doch die daar van door de omstandigheden geen ge bruik kunnen maken, tegemoet te komen. Op de stations zal tot 28 Mei 1940 gelegen heid worden geboden, deze abonnementen in te leveren. De houders van deze abonne menten hebben dan tot 1 September 1940 gelegenheid gratis een nieuw abonnement aan te vragen voor denzelfden tijdsduur, welken het oude ingeleverde abonnement nog geldig was. DE JEUGDKAMPEN WEER OPEN. Zooals reeds eerder in een persbericht is medegedeeld, beginnen de Jeugdkampen weer hun zegenrijk werk voor onze Jon gemannen. Vooral nü is het van belang, dat geen jongemannen doelloos blijven loopen, maar zich mede geven aan gezonde vormen de arbeid voor de gemeenschap. De deelname aan de Jeugdkampen staat open voor alle jongemannen tusschen de 16 en 24 jaar. De deelname is geheel kos teloos, reis gratis, terwijl om de 4 we ken een vrij weekeind gegeven wordt, plus ƒ1.75 zakgeld per week. Het Jeugdkamp „Vredesteijn" te Eg- mond-Binnen begint weer op Maandag 3 Juni a.s. een kampperiode van 3 maanden, welke voor vakopleiding tot 26 weken kan worden verlengd. De Jeugd bouwt daar aan het herstel van de Regale Abdjj van Egmond, eens de grafstede der Graven van Holland en een der oudste bronnen van onze Hollandsche beschaving. Voorwaarden tot deelneming zijn slechts: leeftijd 16 tot 24 jaar, ingeschreven zijn bij plaatselijke Arbeidsbeurs als werkzoeken de. Bij deelname geve men voor vertrek kennis aan de organen der Arbeidsbemid.- deling, eventueel Steunverleening. KATHOLIEK VERBOND VOOR KINDERBESCHERMING. Het bestuur van het Katholiek Verbond voor Kinderbescherming verzoekt ons me de te deelen dat de jaarvergadering, welke op Maandag 27 Mei a.s. te Amersfoort zou plaats vinden, in verband met de tijdsom standigheden niet doorgaat. Deze zal op een nader vast te stellen datum worden gehou den. Het bestuur vertrouwt dat de vereeni- ging en instellingen overal in den lande haar arbeid ten bate van de misdeelde ka tholieke jeugd met onverpoosden ijver en energie zullen voortzetten. EXAMEN MANUFACTURENBREVET. Naar wfj vernemen is het oorspronkelijk op JuliAugustus vastgestelde vakexamen voor den Manufacturenhandel tot nader order uitgesteld. Naar het „Huisgezin" van de Pressestelle van de Oberfeldkommandantur verneemt, zullen de reservisten onder de Nederland sche gevangenen gedemobiliseerd worden en wel op dezen voet, dat tot den 24sten Mei ongeveer 50 procent der gevangenen in groepen zullen ontslagen worden, zoodat ZÜ zich huiswaarts kunnen begeven. De rest zal na den 24en met dezelfde spoed vrijgelaten worden. Het beroepsleger blijft bijeen en zal naar zijn oude garnizoenen worden teruggevoerd. De demobilisatie ligt in handen van de Nederlandsche fficieren. FAMILIETIJDINGEN NAAR INDIë. Een plan in studie. Gezien de innige banden welke er be staan tusschen Nederland en Indië en het feit, dat duizenden Nederlanders familie in dt Oost hebben en omgekeerd, heeft de sta king van het contact tusschen beide gewes ten, als begrijpelijk, allerlei onzekerheden in het leven geroepen, vooral betreffende de familierelaties. Men heeft hierbij in het bijzonder op het oog het doorgeven van mededeelingen omtrent het lot der in het Nederlandsche leger dienende militairen, die in Indië familie hebben. Van de zijde der Duitsche autoriteiten wordt dit volkomen gevoeld en besprekin gen met Nederlandsche autoriteiten en vooraanstaande personen om tot uitvoering van een plan te komen zijn begonnen. De bedoeling zou zijn met medewerking der Duitsche en Nederlandsche autoriteiten tot een radiografisch doorgeven van uitslui tend familieberichten te komen. Er zijn natuurlijk tal van moeilijkheden te overwinnen. Het staat daarom nog niet vast, dat deze plannen inderdaad tot uit voering kunnen komen. ♦.Tel." WEERMACHTS INDUSTRIE-VERLOVEN. De opperbevelhebber van land- en zee macht, in overleg met den Duitschen be velhebber in Nederland, bepaalt, dat de wearmachtsindustrieverlofgangers in de bedrijvenmoete n blijven, voor- zoover zij daar op 14 Mei 1940 aanwezig waren. geen overbelasting voor de post. De opperbevelhebber van land- en zee macht, in overleg met den Duitschen be velhebber in Nederland, deelt mede, dat, hoewel het postverkeer in alle onderdeelen in geheel Nederland, met uitzondering van Zeeland, weder is hersteld, het verkeer niettemin nog groote moeilijkheden onder vindt, omdat het met veelal gebrekkige middelen en langs allerlei omwegen moet werken. Het publiek wordt daarom ver zocht de post niet over te belasten en voor al veel ruimte innemende zendingen zooals postpaketten voorloopig tot het allernood zakelijkste te beperken. DE ONDERWIJZERSSALARISSEN. Schoolbesturen kunnen over giro-tegoed beschikken. De Secretaris-Generaal, wnd. hoofd van het departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, maakt, in overeenstem ming met het departement van Financiën en de Post-chèque- en girodienst, bekend, dat de besturen van scholen voor voorbe reidend hooger, middelbaar, nijverheids- en lager onderwijs, zoomede de kweek scholen, voor het doen van betalingen we gens salarissen en loonen van haar perso neel vrjj, ook door middel van cheques, over het saldo van de girorekening kunnen beschikken. Chèques, voor dit doel afgege ven, kunnen op de gebruikelijke wijze wor den verzilverd. Nadrukkelijk wordt er op gewezen, dat deze regeling alleen geldt voor de betaling van salarissen en loonen. Voor het doen van andere betalingen blijft hetgeen is be paald bij besluit van 10 Mei 1940, „Staats blad" no. 483, van kracht. Bij misbruik zal deze afwijking van de algemeene regeling voor het desbetreffende schoolbestuur wor den ingetrokken, terwijl alsdan tevens het verleenen van voorschot zal worden stop- eezet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1