Nationale Paaschloterij IS4Q
STADS
NIEUWS
DONDERDAG 18 APRIL 1940
ÜE LEWSCWE CDIJRANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
ADonnenv<nl£prua: voor Leiden II
cent Der week; 15J per kwartaaL
BU oi'ze agenten '0 cent per wvwk;
f U 60 per kwartaal Franco per po»1
t 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd
Zondagsblad f Ü.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïll
Zondagsblad 9 cent
Advertentiën: 80 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 60 cent per plaatsing, al-
léén Woensdag en Zaterdag.
HOE WORDT HET WEER 7
EENIGE REGENKANS.
De BUI seint:
Verwachting:
Meest zwaarbewolkt tot betrokken, kans
op eenigen regen. Weinig verandering in
temperatuur.
De weerstoestand va.i hedenmorgeh
7.20 uur:
Den Helder: betrokken, matige N. O.
■wind, 6 gr. C.
Vlissingen: zwaarbewolkt, zwakke Oos
telijke wind, 6 gr. C.
De Bilt: zwaarbewolkt, matige N. O.
wind, 5 gr. C.
Groningen: zwaarbewolkt, zwakke N. O.
wind, 4 gr. C.
Maastricht: betrokken, zwakke Oostelij
ke wnid, 8 gr. C.
BU1TENLANÜSCH WEEKOVERZICHT.
Het minimum, dat zich de laatste dagen
over Scandinavië bevonden moet hebben,
heeft thans zijn invloed op het weer in on
ze omgeving geheel verloren. Over het
Iberisch Schiereiland vormde zich een
nieuwe storing, die langzaam over de Golf
van Biscaye en Zuid-Frankrijk in Noord-
Oostelijke richting doordringt. Onder in
vloed hiervan liep in onze omgeving de
wind naar het Oosten om, waarbij in Lim
burg eenige regen viel. Dezelfde storing
veroorzaak in Spanje buiig weer, waarbij
plaatselijk onweer voorkwam. In de Po-
vlakte bracht zij hier en daar zware re
genval (Turijn 32 m.m.). Het gebied van
hoogen luchtdruk over Zuid-Oost-Europa
veranderde weinig in omvang en beteeke-
nis. Het weer is helder en rustig met be
trekkelijk hooge temperaturen. Een wei
nig actieve depressie deed de luchtdruk op
de Azoren verder afnemen. De tempera
tuur bleef er zeer laag, Horta meldde he
denmorgen slechts 10 graden. Over de
Randstaten bevindt zich nog een storings
front, dat daar plaatselijk matige regen
val veroorzaakt.
LUCHTTEMPERATUUR.
11.8 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Donderdagnamiddag 7.33 uur tot
Vrijdagmorgen 4.25 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Vrijdag 19 April
's middags 12 uur.
Maan op 3.43 uur Vrijdagmiddag.
Maan onder 3.59 uur aZterdagnacht.
KATHOLIEK COMITÉ VAN ACTIE
„VOOR GOD"
In God's Hand....
Hot loven is een krijgsbanier,
door goede en kwade dagen,
gescheurd, gevlekt, ontvullcn schier,
kloekmoedig voorwaarts dragen.
Het leven is.geen vrede alhier,
geen wapenstilstand vragen t
hel leven is de Kruisbanier
tot in Gods handen dragen 1
Gezelle.
instanUn
DE OSSERVATORE ROMANO OVER DE
NEUTRALITEITSPOLITIEK VAN
NEDERLAND EN BELGIë
De correspondent van de „N. R. Crt." te
Rome telefoneerde gisteravond:
Het pauselijke orgaan, de Osservatore
Romano, wijdt zijn geheele voorpagina aan
den oproep, die de Paus gericht heeft tot
den kardinaal-staatssecretaris om op te
wekken tot gebeden voor den vrede.
Het politieke hoofdartikel van het pause
lijke blad houdt zich bezig met de houding
van Nederland en België ten opzichte
van de gebeurtenissen in Scandinavië. Aan
de hand van uitvoerige citaten uit de rede
van minister Spaak betoogt het blad, dat
er in de beide landen een groote sympathie
bestaat voor de beide Scandinavische lan
den die met hen verbonden waren in de
gemeenschap der Oslo-staten. z
Daarna wijst het blad er op, dat de toe
stand waarin Nederland en België ver-
keeren, beter vergeleken kan worden met
die van Denemarken, dan met die van
Noorwegen, in zooverre als er geen enkel
conflict over de territoriale wateren van
deze beide landen is gerezen, zooals dat
met Noorwegen wel het geval is geweest.
In geval van schending der neutraliteit ech
ter zullen de beide landen zich zeker gedra
gen zooals Noorwegen doet.
Dat zij hun vrijheid en onafhankelijkheid
tegen eiken aanslag zullen verdedigen,
daaraan bestaat geen enkele twijfel. Groote
aandacht wijdt het blad verder aan de N e-
derlandsche en Belgische houding ten
aai.zien van de pogingen om aan de beide
landen bij voorbaat eenige bescherming
op te dringen of aan te bieden.
Het blad schrijft hierover o.a.: „de neu
traliteit van Nederland en België wil
een absolute en strikte neutraliteit zijn en
blijven. Terwijl een opgedrongen bescher
ming leidt tot een zekeren oorlog, hoewel
zij slechts een verondersteld gevaar wil af
wenden, zal een gevraagde bescherming
het veronderstelde gevaar vergrooten, daar
zij de mogelijkheden van uitbreiding van
het conflict vermeerdert.
België en Nederland worden voorts
versterkt in hun neiging om elke bescher
ming bij wijze van voorzorg ook van de
zijde der geallieerden af te wijzen, daar zij
kinnen bouwen op de kracht der beide
weermachten, die in deze laatste maanden
op doeltreffende en belangrijke wyze werd
versterkt, en die de beide mogendheden in
staat stelt, om althans de eerste slagen met
succes op te vangen, waarna zij altijd nog
den tijd hebben de hulp van een der beide
oorlogvoerende partijen in te roepen.
Na ook nog te hebben gewezen op den
inhoud van het Oranjeboek eindigt het ar
tikel met de volgende mededeeling: „De
heading van Den Haag en van Brussel zou
niet logischer en niet eerlijker kunnen zijn
dan zij is. Aan het christelijk gevoel van
bewogenheid met iet lot der getroffen lan
den paart zij een gevoel van waardigheid
en van verantwoordelijkheid, waardoor
vooral de houding der beide betrokken lan
den wordt gekenmerkt".
DE VER-AFGODING VAN EEN MENSCH.
„Grootheid, waarvoor geen maatstaven
bestaan.
Aan het hoofdartikel van het nationaal-
socialistische weekblad „Das Schwarze
Korps" van 18 April, dat aan de verjaardag
van Hitler is gewijd, ontleenen wij de vol
gende passages:
„....Onze harten zullen nog dichter tot
hem naderen en onze gedachten, die hem
trachten te volgen, zullen nog meer ver
baasd staan over zijn grootheid, waarvoor
reeds lang geen maatstaven meer zijn....
Wat een jaar geleden over hem gezegd
en geschreven werd, schijnt nu reeds ver
ouderd te zijn en verbleekt. Steeds duide
lijker moeten wij erkennen, dat eerst een
veel latere tijd, mischien door den mond
van een begenadigden dichter, de woorden
zal vinden, die zijn plaats in de Duitsche
geschiedenis omlijnen en de macht van zijn
persoonlijkheid, het phenomeen van zijn
werk zullen verklaren.
Wij, die het geluk hebben, zijn tijdge-
nooten te zijn, zijn soldaten, hebben voor
hem niets dan deze twee woorden: Mein
Führer! Maar dit zijn woorden met de ge
loofsinhoud van alle gebeden, die ooit ge
beden werden, met alle gevoelens van dank
en liefde, waartoe wij in staat zijn....
Nooit is het geloof aan de Voorzienig
heid grooter geweest dan in het Duitsch-
land van Adolf Hitler. Hoe hoog verheven
staan wij boven een wereld vol ongeloof en
wormachtige kleinheid, ook al hult deze
wereld zich nog zoozeer in godsdienstig ge
tinte phrasen.
Als deze wereld ook maar een vonkje
ware godsdienstigheid zou bezitten, als zij
de openbaringen van een Goddelijken wil
ook maar zou kunnen spellen, dan zcu zij
nooit de vermetelheid hebben gehad haar
bestaan op het spel te zetten tegen het
werk van Adolf Hitler".
Goedgek. bij Min. BeM. d d. 27 Jaq^l940 2de aid A.
No. 1158;'18 Maart 1240 2da^VA. No. 1138;
8 April 2de afd. Jr No^ llofe
ten bate van het Katholiek Jromité vin acti\„Voor God"
en de R K. Centrale „Voor Ofte GemoJliseerlBn" (V 0 G.)
■rijzen.
fd
landere prijxen
ter waarde van F. 31000.
Eerste trekking gehotidafl 10 April.
Trekkingalijsteo worden 18 April verzonden.
Tweede trekking 16 Mei. 2108
Derde trekking 20 Juni a.s.
Lotkaarlen nog gratis en franco verkrijgbaar:
POSTBUS 2, HEEMSTEDE.
BINNENLAND
DE UITVOER VAN EIEREN NAAR
DUITSCHLAND EN ENGELAND.
Naar aanleiding van de berichten weike
over den uitvoer van eieren dezer dagen
zijn gepubliceerd wore,, van officieele zijde
het volgende bekend gemaakt.
De uitvoer van eieren naar Duitschland
is reeds sedert jaren gebonden aan de voor
dezen uitvoer beschikbare betalingscontin
genten. De op dezen grondslag te leveren
hoeveelheden werden steeds regelmatig in
tiendaagsche of wekelijksche perioden in
gedeeld. Deze laatste regeling is sedert
eenige weken achterwege gelaten.
Daar inmiddels bleek, dat hierdoor moei
lijkheden ontstonden zijn met het oog op
een regelmatige verdeeling van de be
staande exportmogelijkheden thans weder
om wekelijksche contingenten bepaalcj. Van
maatregelen van Duitsche zijde met het
doel den invoer van eieren uit Nederland
tegen te gaan is niets gebleken. Voortaan
zijn met het oog op een zoo regelmaiig
mogelijken uitvoer ook wekelijksche con
tingenten voor den uitvoer naar Engeland
vastgesteld
HULPDIENST VOOR DE KOOPVAARDIJ
OP DE NOORDZEE.
Over den eersten hulpdienst voor onze
koopvaardij op de Noordzee, bestaande uit
patrouilleerende vaartuigen, welke tege
lijk als reddings- en hospitaalschepen
cienst doen, zijn enkele ten deele minder
juiste berichten verschenen, waaruit men
onder meer den indruk krijgt, dat deze
schepen een vaste r&ute zouden volgen.
Dit is niet juist. Het patrouilleeren zal
uiteraard in de bekende gevaarlijke zones
geschieden, doch het ligt, naar wij verne
men, geenszins in de bedoeling, daartoe
vaste routes te volgen. De routes zullen
telkens opnieuw worden aangewezen, naar
mate de omstandigheden op zee daartoe
aanleiding geven.
BUITENLANDSCHE TARWEBLOEM
De Nederlandsche bakkersorganisaties
hebben zich gewend tot den* minister van
Economische Zaken, met het verzoek het
bakkersbedrijf te doen vertegenwoordigen
in de advies-commissie voor aankoop en
distributie van buitenlandsche tarwebloem,
aangezien de adviezen door deze commissie
te geven, van groot belang moeten worden
geacht voor het bakkerijbedrijf.
CONFERENTIE VAN DEN CENTRALEN
JEUGDRAAD TE UTRECHT.
,.De verhouding der beide sexen".
Onder groote belangstelling is gisteren
een conferentie gehouden georganiseerd
door den Centralen Jeugdraad over het on
derwerp „De verhouding der beide sexen".
Na een inleidend woord van den voorzit
ter, mr. A. I. M. J. Baron van Wijnbergen,
waarin deze in het bijzonder den Commis
saris der Koningin in de provincie Utrecht
jhr. mr. dr. L. H. N. Bosch ridder van Ro
senthal, den burgemeester van Utrecht, mr.
dr. G. A. W. ter Pelkwijk, en den secre
taris-generaal van het departement van
onderwijs, prof. G. A. van Poelje, een har
telijk woord van welkom toevoegde, wees
de eerste inleider, dr. J. v. d. Spek, op den
belangrijken funesten invloed van den oor
log op het sexueele leven. In verband hier
mede betoogde spr. de noodzakelijkheid tij
dig een sterke rem in het leven te roepen.
Spreker memoreerde het groote belang, de
kinderen opgroeiend tot rijpere menSchen,
ver verwijderd van de flirt te houden en
de moeder in een gezond gezinsleven tot
voorbeeld, tot ideaal te stellen.
Ten slotte stelde spr. de noodzakelijkheid
van de eerbied in het licht. De eerbied
adelt de sexueele samenleving en brengt
de mensch op een hooger niveau, aldus
beter beantwoordend aan het scheppings
werk.
De tweede spreker, dr. W. Banning, wees
er op, dat betrouwbaar feitenmateriaal ten
opzichte van sexueel wangedrag absoluut
ontbreekt. Het is buitengewoon moeilijk
een onderscheid te constateeren tusschen
het verleden en het heden en aan de hand
van positieve feiten een conclusie te trek
ken.
Spr. schilderde de toestanden op het plat
teland en in de groote steden, daarbij die
per ingaand op de jeugdgroep van de mid
delbare scholen. Vervolgens noemde spr.
den funesten invloed van de echtscheidin
gen en van de werkloosheid op het sexuee
le leven, in het bijzonder wijzend op den
verderfelijken invloed van den oorlog.
Spr. wees op de gelukkige remmende en
reinigende kracht, welke uitgaat van de
jeugdbeweging.
Er valt een positief streven te bespeuren
onder de jeugd om tot zuiverheid te ko
men. Do jeugdbeweging moet dus krachtig
gesteund worden door de opvoeding van do
opvoeders van de jeugd. De laatste inlei
der, pater prof. dr. J. A. M. M. Kors, wees
op oen grooten invloed vdn voortplantings-
instincl in het menschelijke leven.
Vooreerst hebben wij ons af te vragen,
wat eigenlijk de doelstelling is van de
sexueele drift. Deze drift heeft geen ander
doel dan de voortplanting van de soort. De
vooriplenting van den mensch is niet al
leen een biologische werking. Voor alles
dient vooropgesteld, dat bij de voortplan
ting van de mensch een nieuw schepsel
wordt geschapen, dat niet alleen een lang
durige moeite volle verzorging vergt van
het lichaam doch nog meer van den geest.
Daarvoor is een milieu noodig, waarin de
opvoeding naar behooren kan geschieden.
Het huwelyk is daarom onmisbaar. Het so
ciale milieu is van groot belang voor de
vorming van den jongen mensch.
Het juiste inzicht bij het individu is een
van de voornaamste eischen. Daarvoor is
absoluut noodzakelijk een goede voorlich
ting van het kind- Naast het inzicht is de
wilsfactor van groot belang. Om dezen wil
in goede banen te leiden, is een ideaal noo
dig. Het alles overheerschende ideaal is
God. Wanneer de liefde tot God van jongs-
DU nummer bestaal nil
drie bladen.
Gemeentel. Aankondiging
INSCHRIJVING VAN HANDELAREN IN
VASTE BRANDSTOFFEN
De Burgemeester van Leiden deelt mede:
Alle handelaren in steenkolen, steenkool
briketten, cokes, bruinkolen, bruinkoolbri
ketten, petroleumcokes, die va# den handel
in deze vaste hp»dstoffen *uri">jiormale
bedrijf makea^h lie in hfyttijdvaVvan 1
April 1938 311Maart vastewrand-
stoffen me£yhins^ns 10.#)0|K.G. ui eens
per wagon of pe:
worden verzocht
het Distributiekantoor,
voudige formulieren
deze daar ingevuld, ij
Maandag 29 April
Het nauwkeurig
exemplaren van di
lijk voor alle brandstofhandelaren, die
belang bij hebben, met het oog op het ver
krijgen van voorraden, ingeschreven
worden bij het Rijks Kolenbureau.
Leiden, 18 April 1940.
De Burgemeester
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
:ken,
aan
Y, twee
omen afhalen en
:n geval later dan
■rug te bezorgen.
:llen van de beide
frmulier is noodzake-
te
1841
af aan door de ouders bij het kind wordt
bijgebracht, zal het opgroeiende menschen-
kind een krachtige steun vinden ter ver
sterking van den wil.
Tucht bij de opvoeding is absoluut nood
zakelijk tot vorming van de wilskracht.
Het natuurlijke milieu van de opvoeding
van den jongen mensch is het gezin. Het ge
zin is de door God zelf gewilde instantie.
In het gezinsverband leeren de beide ge
slachten de jongens en meisjes, met elkaar
omgaan.
Wanneer hulporganisaties voor de opvoe
ding noodig zijn, dan zullen deze onder de
zelfde voorwaarden als in* het gezin moeten
arbeiden. Dat alles móet evenwel gedragen
worden door een goede levensbeschouwing.
Des middags vond een interessante ge-
dachtenwisseling plaats.
LEIDSCHE
INSTRUMENTMAKERSSCHOOL.
Onder voorziterscahp van prof. dr. W. J.
De Haas werd gisteravond in het Kamer-
lingh Onnes Laboratorium aan de Zonne
veldstraat de jaarlijksche algemeene leden
vergadering gehouden van de Vereeniging
tot Bevordering der opleiding tot instru
mentmaker.
Na het openingswoord van den voorzit
ter bracht de directeur, dr. C. A. Cromme-
lin verslag uit over het afgeloopen jaar.
Het aantal leden der vereeniging onder
ging een vermeerdering. Door bedanken
werden verloren 16 leden, 34 nieuwe leden
traden toe, zoodat het aantal op 31 Decem
ber 1939 bedroeg 282 (31 Dec. 1938 264).
Het bestuur is steeds bezig met krachtige
pogingen tot het werven van nieuwe le
den.
Het beheer der geldmiddelen eischte bij
zondere .voorzichtigheid en zorg. Een ver
meerdering der inkomsten werd verkregen
door, evenals het vorige jaar, zoowel van
de deelnemers aan de examens als van die
aan de vacantiecursussen een bijdrage van
10.te vorderen en door verkoop van
examenwerkstukken.
Aangaande het onderwijzend personeel
vermeldt de directeur met diep leedwezen
het overlijden op 28 November van den
ieeraar P. J. van der Baan, die sinds de
aanvaarding van zijn ambt, den lsten No
vember 1912 al zijn krachten van hoofd,
hand en hart aan de Leidsche Instrument-
makersschool heeft gewijd. Voortreffelijk
instrumentmaker, bezield met een groote
liefde voor zijn vak, even voortreffelijk
Ieeraar, heeft hij talrijke leerlingen opge-
léid; tallooze fraai afgewerkte instrumen
ten, door hem of onder zijn leiding ver
vaardigd, hebben zijn werkplaats verla
ten.
Het aantal leerlingen bedroeg bij den
aanvang des jaars 80. Gedurende het jaar
1939 verlieten 23 leerlingen de school. Eén
om zijn opleiding voort te zeten aan de
M. T. S. te Haarlem, één werd geplaatst als
instrumentmaker bij Defensie te Delft, één
alh instrumentmaker bij de B. P. M. te
Pernis, één als aspirant-instrumentmaker
bij de versterkersinstallaties der Telepho-
niet te Amsterdam, één als instrumentma
ker aan het Radiolaboratoroum der P. T.
T te 's-Gravenhage, één als instrumentma
ker aan het Natuurkundig Laboratorium
dor Philips Fabrieken te Eindhoven, één
als fijnbankwerker bij de Turmacfabrie-
ken te Zevenaar, één als technicus 2de klas
se aan het Botanisch Laboratorium te Gro
ningen, één als glasblazer bij de firma
kipp «salm te Amsterdam, eèn als aspi
rant-onderofficier vlieger bij het N. O. I
e^er, één als instrumentmaker bij de fir
ma Monroe te Amsterdam, twee als instru
mentmaker hij Hazemeijers Signaalapara-
tenfabriek te Hengelo, twee als aspirant
instrumentmaker aan het Lab. der P. T. T.
to 's-Gravenhage, twee als instrumentma
ker aan het Laboratorium voor Physische
Strijdmiddelen te Waalsdorp, twee als in
strumentmaker bij de K. L. M. te Schiphol,
vier vertroken teneinde hun militairen
dienstplicht te vervullen.
Toegelaten werden 30 leerlinen, komende
van de ambachtsscholen te Amsterdam,
Deventer, Den Haag, Haarlem, Harderwijk,
Leiaen, Schiedam, #Wageningen. Eén leer
ling kwam van de Ortsschule te Berlijn.
Be nieuwe werkplaats, waarvan in vori
ge jaarverslagen herhaaldelijk sprake is
geweest, kon na de zomervacantie in ge
bruik worden genomen. De leiding werd
opgedragen aan wijlen den heer van der
Baan, die aaar zijn laatste krachten aan de
school hpeit besteed. De metaalbewerkings
machines, waarmede deze werkplaats is
toegerust, zijn: 3 draaibanken met loopend
werk, 4 patronendraaibanken, 4 gewone
draaibanken, een fraismachine, een rond-
slijpmachine, 3 boormachines, een koud-
zaagmachinO; een vijl- en zaagmachine, een
slijpmachine voor beitels, een hardings
oven, een laschmachine voor puntlasschen
en een smidse.
Evenals ir; vorige jaren konden ook in
1939 sommige leerlingen indersteuning ont
vangen uit het door wijlen den heer P. W.
Janssen gestichte „Janssenfonds voor Vak-
opleidingsbeurzen".
Ir. September werden wederom als naar
gewoonte de practische instrumentmakers-
examen^ afgenomen. Deelgenomen werd:
door 31 candidaten aan het examen voor
leerling-instrumentmaker, door 4 candida
ten aan het examen voor gezel-instrument
maker, dorr 1 candidaat aan het examen
voor mcester-instrumentmaker, door 4 can
didaten oan het examen voor leerling-glas
blazer, door 3 candidaten aan het examen
voor gezel-glasblazer.
De aantallen der geslaagden dezer groe
pen waren resp. 19, 0, 0, 4, 2.
De vacantiecursussen in instrumentma
ken en glasblazen vonden wederom als
naar gewoi nte in de laatste helft van Aug.
plaats
Aan den cursus voor instrumentmaken
werd door 1„ aan dien voor glasblazen door
25 persom n deelgenomen. Deze vacantie
cursussen handhaven hun internationale
beteekenis. Ook nu weer bevond zich een
aanta bu'tenlanders onder de deelnemers.
Gaarne brengen wij een woord van welge-
meenden dank aan die leden van ons on
derwijzend personeel, die met de leiding
van de cursussen belast zijn geweest.
Ook in 1939 werden herstellingen aan of
constructies van niet aan de opleiding of
aan het laboratorium toebehoorende toe
stellen en instrumenten verricht, die van
wege de daaraan verbonden moeilijkheden
nergens elders in ons land konden worden
uiipevoerd. In het bijzonder geschiedde dit
ten dienste van openbare instellingen en
steeds ailcen in zulke gevallen, waarbij
deze werkzaamheden buitengewone moei
lijkheden opleverden en van concurrentie
mot de Nederlandsche industrie geen spra
ke kon >ijn.
Het jaarverslag werd onder dank aan
den samensteller goedgekeurd.
Do bestuursverkiezing had tot resultaat,
dat in de plaats van dr. E. Oosterhuis, die
aan de beurt van aftreden was. werd geko
zen prof. dï. J. M. Burger uit Delft.
De vergadering werd besloten met een
voordiacht van den heer G. Hampe, Ieeraar
aan de Leidsche Instrumentmakersschool
over ,,glasslijpen".
