WOENSDAG 17 APRIL 1940
fZ)c óüuatie Ut Ataa>aueg.m
Volgens de laatste berichten
LENTE
PRIJSVRAAG
PINNF.NI.AND
31ste Jaargang No. 9619
S)e SekJ&eli^Sou/fca/nt
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Adv. en Abonm-tarleven zie pag 2.
Giro 103003. Postbus 11.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
TEMPO
WIJ wachten op berichten, die ons iets
zullen vertellen over de landing
van de geallieerde troepen in Noorwegen.
Tot nu toe hebben wij alleen iets gehoord
over dergelijke operaties in de buurt van
Narvik, maar zelfs daar is de situatie nog
zoo duister als het maar zijn kan. Oe
Amerikaansche gezante in Noorwegen,
mevr. Harriman, houdt vol, dat de Engel-
schen Narvik in bezit hebben. De Duit-
schers beweren stijf en strak, dat zoowel
de stad als de haven in Duitsche handen
zijn Volgens het Duitsche Nieuwsbureau
zouden er wel geallieerde troepen geland
zijn aan de overzijde van de breede fjord,
en zouden Britsche zeestrijdkrachten tel
kens Narvik beschieten. Dat moet gister
avond ook weer het geval zijn geweest,
maar een landingspoging zouden de Brit
ten niet hebben ondernomen.
Voorts wordt gemeld, dat de Duitsche
troepen langs den spoorweg, welke Narvik
met Zweden verbindt, zijn opgerukt tot
aan de Zweedsche grens. Is dat een poging
om uit Narvik te ontsnappen, of beteekent
het, dat de Duitschers den spoorweg heb
ben bezet en thans de verbinding met
Zweden beheerschen? Volgens de Britsche
voorstelling is de eerste veronderstelling
juist, vc-lgens de Duitsche voorstelling
moet men de tweede veronderstelling ge-
looven.
Nu is het mogelijk, dat de Britten de
Duitschers daar wat bezig houden en intus-
schen elders groote troepencontingenten
aan wal zetten. Maar, als dat reeds ge
beurd is, waarom hooren wjj er dan niets
van? Dat de Engelschen hun manoeuvres
zoo lang mogelijk geheim willen houden,
gelooven wij graag, maar een eenigszins
behoorlijke landing blijft niet dagenlang
verborgen bij de tegenwoordige communi
catiemiddelen.
Uit een en ander maken wij op, dat de
Britsche troepen tot nu toe alleen in het
hooge Noorden aan land zijn gegaan.
INMIDDELS breiden de Duitschers de be
zetting van Noorsch gebied uit. Op drie
plaatsen staan zij thans aan de Zweedsche
grens, n.l in het Zuiden, in het midden
(ter hoogte van Drontheim) en in het
Noorden (aan de spoorlijn NarvikKiru-
na). Uit het feit, dat zij vanuit Drontheim
de Zweedsche grens hebben bereikt, volgt,
dat zij het langgerekte Noorsche land in
twee stukken hebben geknipt, wat voor
hen een belangrijk strategisch voordeel op
levert. Wanneer het geallieerde landings
leger van uit het Noorden naar het Zuiden
moet afzakken, zal het nog geruimen tijd
duren vóór zij zich door de eerste Duit
sche versperring daar bij Drontheim heb
ben heen gewerkt en in dien tusschentijd
hebben de Duitschers gelegenheid om zich
te versterken. Langs den zeeweg schijnt
het minder gemakkelijk te gaan hoewel
de Duitschers beweren, dat de door Engel-
sche schepen gelegde mijnen slechts in de
verbeelding van de Britsche propagandis
ten bestaan maar langs den luchtweg
schijnt er een geregelde aanvoer van troe
pen en materiaal plaats te vinden.
De schattingen omtrent het aantal Duit
schers, dat zich op Noorschen bodem be
vindt, loopen nogal uiteen. De Italianen
spraken reeds eerder over 100.000 man,
maar men spreekt elders van 60.000, ter
wijl volgens Amerikaansche inlichtingen
de sterkte der Duitschers niet meer zou be
dragen dan 18.000 man.
Het pleit is derhalve nog onbeslecht; de
geallieerden zullen snel moeten optreden,
willen zij succes bereiken. De tijd speelt
hier een groote rol.
Overigens is het wel merkwaardig, dat
wij geneigd zijn om te spreken van een
„eindeloos" uitblijven van een grootscheep-
sche actie, terwijl het nauwelijks een week
geleden is, dat de Duitsche invasie plaats
vond. Wij leven ongelooflijk snel.
Toestand te Narvik
onveranderd
DE BRITSCHE TROEPEN IN
NOORWEGEN.
Reuters militaire medewerker schrijft,
dat de voorhoede van het geallieerde ex-
peditieleger zich thans in Noorwegen be
vindt, doch dat de basis, die de afdeelin-
gen hebben uitgekozen, geheim moeten
blijven, omdat de Duitschers in het onze
kere moeten blijven tot de troepen aan de
kust vasten voet hebben gekregen. Naar
verluidt zenden de Duitschers reeds per
vliegtuig versterkingen in Westelijke
richting, naar hun geïsoleerle garnizoenen
te Bergen en Drontheim. Onder deze om
standigheden is snelheid daarom voor bei
de partijen van zeer groot belang.
HET NOORSCHE LEGER HERSTELT
ZICH.
- Het Noorsche Telegraaf Agentschap
„ergens in Noorwegen" meldt, dat de Noor
sche opperbevelhebber, generaal Ruge, een
proclamatie heeft gepubliceerd, waarin hij
zegt:
„Wij werden verrast, hetgeen de ver
warring der eerste degen verklaart, doch
wij beginnen de orde aan het front en
daarachter te herstelltn. Wij hebben vele
harde klappen gekregen en zullen er nog
meer krijgen, doch wij zijn niet meer al
leen, daar Engeland en Fr ankrijk tusschen-
beide zullen komen. Ie Britsohe troepen
bevinden zioh reeds in iet land. Onze taak
is, weerstand te bieder tot de hulp doel
treffend is geworden. Vjj zullen succes
hebben als wij volhoudm en één zijn."
Omtrent de krijgsverrichtingen deelt de
opperbevelhebber o.a nede, dat de Noor
sche troepen in het Zuidoosten door sterke
Duitsche afdeelingen aangevallen zijn en
zich in Oostelijke richting teruggetrokken
hebben. De strijd duurt voort voor ten
Westen van Kongsvinger, aan het Mjoesa-
meer en nabij Hakedal, waar afdeelingen
Noorsche skitroepen mei succes de Duit
schers in de flank zijn aangevallen. Twee
Duitsche vliegtuigen werden neergehaald.
Nieuwe valschermtroepen zijn vernietigd
of gevangen genon en.
In de andere deelen des lands is de toe
stand ongewijzigd. Engelsche troepen zijn
in het Noorden van Noorwegen ontscheept
en hebben contact gekregen met de Noor
sche troepen.
DUITSCHE TEGENSPRAAK IN ZAKE
NARVIK.
In Narvik is de toestaid onveranderd,
aldus meldt het Duitsche Nieuwsbureau
uit Berlijn. De Londensch* propagandabe-
richten, als zou Narvik doer Britsche troe
pen bezet zijn en de Duitsciers zich terug
getrokken zouden hebben raar de Zweed
sche grens, berusten op faitasie. De erts
spoorlijn van Narvik tot de Zweedsche
grens bevindt zioh in Duits<he hand. De in
en om Narvik opereerende Duitsche troe
pen staan in permanent contact met de
hoofdkwartieren in Noorwejen.
Engelsche zeestrijdkrachen hebben op
den 16 den April des avonds opnieuw de
stad en de haven van Narvik beschoten.
Er werd echter geen poging ondernomen
Engelsohe troepen aan land te zetten.
DE STERKTE VAN DE JUITSCHE
TROEPEN IN NOORVEGEN.
De ..New York Times" m?ldt uit Was
hington, dat volgens de inlohtingen, d.e
sommige autoriteiten uit Anierikaansche
bronnen hebben ontvangen, ce sterkte der
Duitsche troepen op niet me»r dan 18.000
man wordt geschat.
In Denemarken liggen 17 roepentrans
portschepen werkeloos in ver>and met de
door de geallieerden gelegde mijnen, en
de vliegtuig- en duikbootactivieit. Hieraan
wordt nog toegevoegd, dat Duitschland,
naar uit de berichten blijkt, voornemens
was 30.000 man te zenden, waarvan er
8.000 door het zinken van toepentrans-
portschepen zijn afgevallen.
VERWOED GEVECHT TUISCHEN
NOREN EN DUITSCHIRS.
Naar „Stockholms Tidningen' meldt, is
na een verwoed gevecht tusscfen 250 No
ren en 1000 Duitschers Björnfel naar ver
luidt, door de Duitschers beze. De 200
overlevende Noren zijn de Zweedsche
grens overgestoken.
Volgens „Dagens Nyheter" btheerschen
de Duitschers de spoorlijn vïn Narvik,
naar de Zweedsche grens en liggen slechts
Britsche oorlogsschepen in de haven, of
schoon een deel van Narvik nog steeds
a Duit:che handen is. Ook wordt ver
klaard, dat Britsche troepen ontscheept
zyn te Harstad, 60 km. ten Noord-Westen
van Narvik.
Geen dezer berichten kan officieel beves
tigd worden.
Over het gevecht, dat een afdeeling der
Ir. het gebied van Narvik opereerende
Duitsche troepen tegen Noorsche afdeelin
gen hebben gevoerd, meldt het Duitsche
Nieuwsbureau nog bijzonderheden. Het
gevecht is geleverd bij Björnfjell. De No
ren hebben buitengewoon zware, bloedige
verliezen geleden, zes officieren en 40 man
zijn als gevangenen in Duitsche handen
gevallen. De eigen verliezen waren gering.
Bij de uitbreiding van het door de Duit
sche troepen ir. de streek van Oslo bezet
te gebied zijn op 16 April ook Duitsche
pantserafdeelingen in den strijd geworpen.
V Over verdraagzaamheid
„De Katholieke Kerk is dogmatisch on
verdraagzaam en moet dat zijn". Dit is een
woord van den katholieken professor Ign.
Klug. En daaruit trekt de Leidsche pro
fessor mr. Telders in een onlangs gehou
den rede de conclusie, dat de Katholieken
onverdraagzaam zijn.
't Wekt verbazing en ergernis, als wij
een hoogleeraar aldus zien „concludee-
ren"! Terecht constateert dr. Gorris S.J. in
de April-aflevering van de „Studiën", dat
deze professor hier veeleer een vooroordeel
dan een juist oordeel heeft uitgesproken.
Dogmatische onverdraagzaamheid is toch
zoo heel iets anders dan practische onver
draagzaamheid. Wjj willen hier dr. Gor
ris citeeren uit het hierbedoelde artikel
in de „Studiën":
Het is onbegrijpelijk, dat de spre
ker niet zag, hoe hij hier twee onge
lijke begrippen tegenover elkander
stelde, nl.l. onverdraagzaamheid in de
practijk en onverdraagzaamheid in de
leer. Iemand, die vast en stellig over
tuigd is van de waarheid van zijn
leer, kan onmogelijk de verdraag
zaamheid zóó ver drijven, dat hij de
mogelijke juistheid van een afwijken
de of tegenovergestelde meening er
kent. Dat kan ook prof. Telders niet,
tenzij hij van niets zeker meent te zijn.
Maar deze dogmatische onverdraag
zaamheid kan volkomen samengaan
met verdraagzaamheid in de practijk.
Met hoe véél menschen zijn w\j allen
en ieder van ons het over sommige,
wellicht gewichtige kwesties niet eens,
met wie wij toch geheel correct en
zelfs vriendschappelijk kunnen om
gaan?
De Katholieken laten zich in practische
verdraagzaamheid door geen andere rede
lijk handelende menschen overtreffen!
De Katholieken geven anderen hun
rechten, zooals zij eigen rechten erkend
willen zien.
Dat prof. Telders den Katholieken in Ne
derland niet wil geven de hun toekomen
de plaats in ons volk, in den staat, is....
onverdraagzaam.
Prof. Telders beschouwt n.l. de Katho
lieken als opgenomen in een Protes-
tantsche natie.
Dr. Gorris komt op tegen dit uit on
waarheid voortspruitende onrecht, den
Katholieken aangedaan
Wjj kunnen ons moeilijk anders voorstel
len, dan dat practische onverdraagzaam
heid de oogen sluit voor het feit, dat noch
de historie noch de grondwet aan onze
Protestantsche landgenooten het recht ge
ven, te beweren, dat ons volk als volk,
dat de Nederlandsche staat a 1 s staat een
speciaal Protestantsch karakter zou dragen,
hetwelk dan ook in de officieele houding
van volk en staat tot uiting zou moeten
komen.
Gedrongen ook door overweging van
practische verdraagzaamheid zij voor de
zooveelste maal tegen die oude bewering,
als zou het Nederlandsche volk een Pro-
testantsch-Christelijke natie zijn, geprotes
teerd!
Een vloed van oplossingen is binnen
gekomen op onze Lenteprijsvraag
aangegroeid tot een respectabele berg
brieven welke wij in korten tijd heb
ben moeten doorwerken. Het is ons mo
gen gelukken met de schifting en beoor
deeling van al deze inzendingen nog zoo
tijdig gereed te komen, dat wij het ge
noegen hebben, U thans de uitslag mede
te deelen. Intusschen zeggen wij allen,
die de moeite van oplossen genomen heb
ben, hartelijk dank voor hun medewer
king. De in de prijsvraag bedoelde en in
de diverse advertenties ingesloten slag
zin luidt:
Door te adverteeren geraken
velen tot succes in zaken,
omdat alle koopers te rade gaan
bij adressen, welke in de krant staan.
Na loting zijn de prijzen, welke aan
de winnaars en de winnaressen zullen
worden toegezonden, aan de volgenden
ten deel gevallen:
le prijs fototoestel:
H. J. A. Hensing,
Noordwijk-Binnen.
IJmuiderstraat 6,
6 Chatelaines:
Gerda de Best, Witte Singel 101Leiden.
J. G. Paardekooper, Emmalaan 15,
Oegstgeest.
Willy van Steen, Haarlemmerstr. 140b,
Leiden.
J. J. van der Wiel, Watersteeg 2, Lei
den.
G Roos. Wijk E 23. Oud Ade.
Annie van Tol Md.. Kerkpad A 187,
Ter Aar.
6 Fietsklokjes:
Th. B. M. Winkelman, Nieuwe Rijn 25,
Leiden.
Mej. van Ree, Langebrug 19, Leiden.
Rein Pollmann, Hoogstraat 4, Leiden.
J. G. de Winter, Alexanderstraat 19,
Leiden.
f. J. Zandbergen, Morschweg 23. Leiden.
Wed. G. van Diestvan der Meer,
Zandslootkade 54, Sassenheim.
6 Armbandhorloges:
J. Frissen, Melchior Treublaan 1, Lei
den.
Th. G. Breuring. Maredijk 86. Leiden.
G Hagen, van Limburg Stirumstraat 28
Leiden.
J. v. d. Wolk, Sumatrastraat 104, Lei
den.
P. J. v. d. Raadt, Buys Ballotstraat 4,
Leiden.
T. A. Brandsma, Alexanderstraat 17,
Leiden.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Binnenland
BIJ KON. BESLUIT IS EEN COMMIS
SIE VAN ZEVEN LEDEN INGESTELD,
OM IN HOOGSTE RESSORT DE SCHA
DELOOSSTELLING TE BEPALEN BIJ
VORDERINGEN VAN ROEREND GOED.
(lste blad).
DE RIJKSMIDDELEN HEBBEN, VOOR
WAT DE NIET-DIRECTE BELASTINGEN
AANGAAT IN MAART IETS (ƒ205.000)
MEER OPGEBRACHT DAN VERLEDEN
JAAR. DE OPBRENGST OVER HET GE-
HEELE EERSTE KWARTAAL BEDROEG
RUIM 115 MILLIOEN, DAT NAGENOEG
f 5.6 MILLIOEN MEER WAS DAN IN DE
EERSTE DRIE MAANDEN VAN 1939.
viste blad).
VONNIS INZAKE HAAGSCHE SPION-
NAGEZAAK. (3de blad).
RIJKSMIDDELEN.
In Maart ƒ1 millioen beneden de raming
gebleven.
De Rijksmiddelen brachten in de maand
Maart f 36.530.936 op. waarmede zij
ƒ1 010 730 beneden de raming bleven en
204.938 boven de opbrengst van Maart
1939 kwamen.
Over de eerste 3 maanden van dit jaar
bedroes de opbrengst ƒ115.150.748, hetgeen
2 525.748 meer is dan de raming en
5 590.766 meer dan de onbrengst over de
eerste 3 maanden van 1939.
BUITENGEWONE VERLOVEN WEDER
VERLEEND.
De Refeeringspersdienst meldt:
De Minister van Defensie heeft be
paald, dat de buitengewone verloven,
bedoeld In artikel 61 van het regle
ment voor de militaire ambtenaren der
koninklijke landmacht en in par. 10 van
bijlage c van het aanhangsel van het
reglement op den inwendigen dienst
der koninklijke landmacht weder ver
leend worden.
Dit zijn verloven, die verleend wor
den in gevallen van ernstige ziekte,
huwelijk, overlijden, voor het afleggen
van examens, enz.
VORDERING VAN ROEREND GOED.
Schadeloosstcllingscommissie ingesteld.
Bij K B. is een commissie, bestaande uit
17 leden, ingesteld, die tot taak zal heb
ben, in het geval, dat de betrokken minis
ter het van den Slaat gevorderde bedrag
(ingevolge de Algemeene Vorderingswet
1939) betwist, bij vordering van roerend
gced de schadeloosstelling in hoogste res
sort vast te stellen.
In deze commissie zijn benoemd:
tot lid, tevens voorzitter: dr. D. L. Uyt-
tenbogaart, te Heemstede;
tot lid, tevens plaatsvervangend voorzit
ter: de heer W .Graadt van Roggen, te De
Bilt;
tot leden: de heeren ir. P. A. van den
Ban, te Wageningen, K. Brok, te Assen,
ir. J. E. Inckel, te 's-Gravenhage, mr. J.
B. W. P, Kickert, te 's-Gravenhage en ir.
A. Plate, te Rotterdam.
UITREIKING GOUDEN
MEDAILLE.
Gisteren is aan den ser
geant-kok A. Declemy op het
Malieveld te Den Haag voor
het front van de troepen de
gouden medaille voor 36 jaren
trouwen dienst uitgereikt door
majoor Wissema.
Gistermiddag werd in de
Vlietstraat 10 een receptie ge
houden, waar velen den jubi
laris kwamen complimentee
ren.
Vanavond zal een feest
avond worden gehouden met
medewerking van verschillen
de artisten.