DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
NEDERLAND PARAAT
Regeering ten volle waakzaam
ffiiitten zetten Uaepen aan tand
Landingspoging bij Narvik zou
geslaagd zijn
VRIJDAG 12 APRIL 1940
31ste Jaargang No. 9815
S)e£cld^cHeSou^<Mtt
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Adv. en Abonn.-tarleven zie pag 2.
Giro 103003. Postbus 11.
NOORSCHE MIST
Zware mist hangt over de Noorsche wa
teren; wij trachten te vergeefs te ontdekker
wat er precies gebeurt. De strijdende par
tijen camoufleeren hun operaties met rook
gordijnen van stilzwijgen en van tenden-
tieuse geruchten. De Duitschers stellen het
zóó voor, alsof zij erin geslaagd zijn, op alle
belangrijke punten aan de Noorsche kust te'
landen, daar met eiken Noorschen tegen
stand hebben afgerekend, de Engelschen
verhinderen om te landen en het met de
Noorsche regeering wel klaar zullen spelen,
daar zij voortdurend en ongehinderd nieu
we troepen uit Duitschland aanvoeren.
De Noren, die na de eerste verrassing
blijkbaar ingezien hebben, dat de situatie
nog niet zoo hopeloos is, als zij aanvanke
lijk scheen te zijn, doen thans al hun best
om de wereld en den tegenstander ervan te
overtuigen, dat de Duitsche opmarsch wordt
tegengehouden, dat het verzet groeit naar
mate de mobilisatie zich organiseert en dat
de Duitsche landingstroepen van het bin
nenland verwijderd worden gehouden.
De Engelschen wekken den indruk, dat
zij door hun vlootactie in het Skagerrak
den aanvoer van Duitsche troepen uit het
Zuiden verhinderen en dat zij de Duitsche
bezetting in de Noorsche havensteden blok-
keeren als ratten in de val. Bovendien zeg
gen zij, dat Hitler met deze uitval naar het
Noorden de domste zet van den oorlog heeft
uitgehaald, want dat nu de blokkade, die
langs de territoriale wateren Van Noorwe
gen lekte als een mandje, hermetisch is
gesloten.
Er zit in deze voorstelling van zaken een
groote dosis propaganda. De situatie is ze
ker nog niet muurvast, maar er lijkt inder
daad een goede kans te bestaan, dat de No
ren erin slagen om de Duitschers tegen te
houden. Vooral wanneer er waarheid schuilt
in de berichten, dat de-Engelschen erin ge
slaagd zijn om troepen aan land te zetten.
Krijgen de Noren voldoende versterking en
slaagt de geallieerde vloot erin de aanvoer
van Duitschers te beletten of aanzienlijk te
belemmeren, dan beteekent de jongste Duit
sche stap inderdaad een gevaarlijke mis
stap. Slagen de Duitschers er echter in om
zooveel mannen naar Noorwegen over te
brengen, dat zij den Noorschen tegenstand
breken, dan hebben zij zich een belangrijke
strategische voorsprong verschaft. Al blijft
het waar, dat de zee-corridor door de voor
malige neutrale Noorsche wateren is toe-
gekurkt.
Er moet den Duitschers dus heel wat ge
legen zijn aan de mogelijkheid om troepen
naar Noorwegen te kunnen vervoeren. Van
daar, dat men zich in Zweden ongerust be
gint te maken; want als de Duitschers niet
over zee kunnen, zullen zij dan niet trach
ten hun doel over'land via Zweden te be
reiken? Een kat in 't nauw doet nu een
maal rare sprongen en van de dynamische
politiek van Berlijn kan men alles ver
wachten.
Churchill, die gisteren een uitvoerige rede
heeft gehouden, in het Britsche Lagerhuis,
heeft er niet toe bijgedragen om het gevoel
van onrust en spanning weg te nemen.
Integendeel, hij zinspeelde op mogelijk
heden tot verdere uitbreiding van het con
flict en zeide o.a. dat de Britsche vloot
zich sterk genoeg voelde om niet alleen
den Duitschers het hoofd te bieden, maar
bovendien de wacht in het Middellandsche
Zee te houden.
Bovendien sprak Churchill over de actie
in het Noorden als over „het voorspel van
gebeurtenissen van nog grooter omvang
welke te lande dreigen".
Wat verwacht Churchill?
Een groot offensief aan het Westfront?
Uit voorzorg zijn in Frankrijk de militaire
verloven reeds ingetrokken.
Een meedoen van Italië? Ook in Italië
zijn weer nieuwe lichtingen onder de wa
penen geroepen, terwijl men voorspelt, dat
binnenkort gemobiliseerd zal worden.
Dit behoeft echter nog niet te wijzen op
een deelname van Italië aan den oorlog".
Hoe het ook zij de hel is losgebroken
in het Noorden, de eerste groote knauw
wordt op het oogenblik gegeven. Het kan
zijn, dat het daar voorloopig bij blijft,
maar wij kunnen dat moeilijk gelooven,
daar Duitschland zoowel bij een slagen van
zijn actie in Noorwegen als bij een misluk
king niet zal blijven stilzitten.
ZORG VOOR DE UITWENDIGE EN DE
INWENDIGE VEILIGHEID
Men hoede zich voor onjuiste en kwaadwillige
geruchten
Officieus verluidt: Verrassende gebeurtenissen als die der laatste dagen
veroorzaken begrijpelijkerwijze ook onder de Nederlandsche bevolking sterke
reacties. De centrale ligging van ons land doet bovendien het gerucht welig
tieren, in tweeërlei vorm: het gerucht, geboren uit verklaarbare, maar vaak
ondoordachte pogingen tot het door- en voorzien van de gebeurtenissen, maar
ook het gerucht, met kwaadwillige bedoeling en zelfs zonder feitelijken grond
slag door onvaderlandslievende elementen rondgestrooid. Dergelijke geruchten
vinden dan veelal in den vorm van positieve berichten hun weg naar de we
reldpers. Wie dit bedenkt, moet beseffen, dat een ieder, die oncontroleerbare,
om niet te spreken van kwaadwillige, geruchten helpt verspreiden, mede ver
antwoordelijk wordt voor buitenlandsche berichten over ons land, welke onder
bepaalde omstandigheden hoogst nadeelig voor ons kunnen zijn.
Van bevoegde zijde wordt daarom nog
eens met grooten ernst gewaarschuwd
tegen het helpen verbreiden van geruch
ten.
Dat het de plicht van een ieder, en in
het bijzonder van militairen is, «jlsprek-
ken achterwege te laten over onderwer
pen van militair belang, die door onbe
kenden kunnen worden opgevangen, kan
naar de ervaring leert, niet krachtig ge
noeg worden herhaald.
Wat voor de Nederlandsche bevolking
in de eerste plaats van belang moet zijn.
is, op te merken, dat de Regeering t?n
volle waakzaam is en zonder verwijl de
maatregelen neemt, noodig óm de
grootst mogelijke veiligheid aan ons land
te waarborgen. Ook Nederland ligt in
den stormhoek van Europa, daarom zal
het steeds de sterkst mogelijke veilig
heidsmaatregelen moeten toepassen en
het kan zich, gegeven deze ligging, niet
de weelde veroorloven om welk risico
ook te nemen. Hiervan is onze Regee
ring ten volle doordrongen en zij han
delt daarnaar.
Men kan ervan verzekerd zijn, dat het
hier niet gaat enkel om de zorg voor de
uitwendige veiligheid, maar de inwendi
ge veiligheid daarbij evenzeer onder de
oogen wordt gezien. Het spreekt van
zelf. dat de Regeering niet te koop kan
loopen met de maatregelen welke zij
dienaangaande neemt en heeft voorbe
reid. Men behoeft ei echter niet aan te
twijfelen, dat zij zich volkomen bewust
is van gevaar, dat ook van binnen uit
kan dreigen.
In deze onzekere dagen moet niet al
leen de Regeering sterk zijn, maar ook
de bevolking. Deze hoede er zich daar
om voor, in extra verdedigingsmaatrege
len naar buiten en naar binnen, reden
voor ongerustheid te zien. Uit zulke
maatregelen immers blijkt dat alles ge
daan wordt om ons land zoo krachtig
mogelijk te maken.
Luchtgevechten
TEN ZUIDEN VAN NARVIK
Naar in welingelichte Noorsche
kringen te Stockholm wordt vernomen,
zouden de Britsche troepen even ten
Zuiden van Narvik een landing heb
ben uitgevoerd en zouden zij thans
trachten zich te vereenigen met de
Noorsche troepen.
In dezelfde kringen verluidt, dat na
bij Bergen de Noren en Engelschen in
nauw contact met elkaar staan.
Volgens inlichtingen uit gezagheb
bende Noorsche bron zouden Britsche
troepen aan land gegaan zijn op een
punt aan de kust gelegen op korten af
stand van Narvik.
Volgétis een te Uddevala van de Hvaler-
cTanden en andere plaatsen bij de Oslo
fjord ontvangen bericht zouden op ver
scheidene punten langs de kust Britsche
schepen zijn waargenomen, die naar het
schijnt troepen aan lar.d zetten.
Bij Hell, in de buurt van Drontheim, zijn
Duitsche oorlogsschepen te zien. Men ge
looft, dat zij de fjord, welke door Britsche
zeestrijdkrachten wordt bewaakt, niet kun
nen verlaten.
ZEESLAG BIJ DRONTHEIM?
Volgens „Jaemtlands Tidning" heeft ra
dio Aalesund - gistermiddag om vijf uur
medegedeeld, dat op de re ede van Dront
heim slag geleverd wordt tusschen Engel-
sche en Duitsche oorlogsschepen. Engel-
sche vliegtuigen hebben Duitsche oorlogs
schepen en vliegtuigen in de fjord van
Drontheim aangevallen.
duitsche vliegtuigen vallen
britsche zeestrijdkrach ten aan.
Gisteravond hebben Duitsche vliegtui
gen Britsche zeestrijdkrachten op 200 km.
ten Noord-Westen van Drontheim met suc
ces aangevallen, aldus wordt uit Berlijn
gemeld. Een Engelsch vliegkampschip
werd door een bom van zwaar kaliber op
vernietigende wijze gestroffen.
Voorts werd een Britsche kruiser door
twee bommen getroffen.
In den nacht van 10 op 11 April zijn in
de Westfjord bij Narvik opnieuw twee
Britsche torpedojagers tot zinken gebracht.
Het aantal bij Narvik vernie'de Britsche
jagers is daarmede tot zes gestegen.
Men verneemt, dat, op 14 na, alle opva
renden van den Britschen torpedobootjager
Gurkha, die, na door Duitsche vliegtuigen
gebombardeerd te zijn. zonk, gered zijn.
De bemanning van de „Gurkha" is blij
ven vuren tot het water over het dek
spoelde.
Zeventig gevangen genomen Duitschers
werden onder sterke bewaking aan land
gebracht.
luchtactiviteit boven
noorwegen.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
deelt mede, dat Donderdagavond twee aan
vallen zijn gedaan door de Britsche lucht
macht op het vliegveld van Stavanger, dat
door de Duitschers is bezet. Een van de
Britsche vliegtuigen is niet teruggekeerd.
Halden en Frederikssten zijn door de
Duitschers gebombardeerd, doch de Noor
sche vlag wappert nog steeds in Frederiks
sten.
In den loop van den dag heeft men ver
scheiden malen gezien, dat Duitsche bom
menwerpers zich naar het binnenland van
Noorwegen begaven.
Te Kongsvinger werd driemaal alarm ge-
Een duidelijke, overzichtelijke kaart,
waarop men de Scandinavische landen met
de omringende gebieden overziet. De voor
naamste plaatsen zijn in Noorwegen aange
geven alsmede de plaatsen Hamar, Elve-
rum, Eidsvoll en Nybergsand, in welke
plaats momenteel de Noorsche regeering
vertoeft.
Daar, waar een kruisje is geteekend,
vond een zeeslag plaats. Ter oriënteering
van eenige afstanden is van uit de Britsche
vlootbasis „Scapa flow" een actiestraal ge
trokken van 700 K.M.; dit is ook het geval
van uit de Duitsche vlootbasis Helgoland.
Van veel belang is het ingeteekende
spoorwegnet in Zweden en Noorwegen.
maakt, doch er werd niet gebombardeerd,
van de Zweedsche grens hseft men boven
verscheiden plaatsen in Noorwegen rook
wolken waargenomen. Ook heeft men ge
schutvuur gehoord.
RFïNAI'D over de zeegevechten.
In een rede voor de Fransche Kamer
heeft Reynaud gisteren ten aanzien van
de zeegevechten bij de Noorsche kust ver
klaard: „De Fransche vloot heeft geen en
kel verlies geleden. De Britsche vloot ver
loor vier torpedobootjagers. De Duitsche
marine heeft vier kruisers, die een tiende
deel van de vloot vertegenwoordigen, een
duikboot, een jager en 12 troepentransport
schepen verloren. In totaal liggen 22 sche
pen, 4 Engelsche en 18 Duitsche, op den
bodem der zee".
De Fransche marine verklaart, dat het
bericht van de Duitsche radio, waarin werd
medegedeeld, dat de „Duinkerken" en de
kruiser „Foch" op de Noordzee tot zinken
zouden zijn gebracht, volkomen onge
grond is.
niet de bluecher, doch de
gneisenau in den grond geboord?
De marine-medewerker van de „Times"
acht het niet uitgesloten, dat niet de krui
ser „Bluecher" doch het slagschip „Gnei-
senau" in de Oslo-fjord tot zinken is ge
bracht. Het is niet twijfelachtig, dat een
groote Duitsche oorlogsbodem in de Oslo
fjord tot zinken is gebracht en honderden
menschen moeten hiervan getuige zijn ge
weest vandaar dat het verlies door de
Duitschers wordt toegegeven. De Noor
sche kust-artillerie, die Oslo beschermt,
omvat twee 11 duims-kanonnen.
Een slechts licht gepantserde kruiser
met 8 duims-kanonnen schijnt nauwelijks
in aanmerking te komen om met zulk een
fort den strijd aan te binden. Een verstan
dige commandant zou ongetwijfeld een li
nieschip gebruiken. Dit wettigt de veron
derstelling, dat het in de Oslo-fjord gezon
ken schip in werkelijkheid de „Gneise-
r.au" is geweest, waarvan het silhouet veel
lijkt op dat van de .Bluecher". De „Scharn-
horst", Duitschland's eenige andere linie
schip, was op dat tijdstip in een gevecht
gewikkeld met de „Renown".
de ontwikkeling in noorwegen
Volgens den specialen correspondent van
Reuter kon omtrent de ontwikkeling van
de gebeurtenissen in Noorwegen gezegd
worden, dat deze op het oogenblik hoofd
zakelijk gekenmerkt wordt door Duitsche
luchtaanvallen op groote schaal. Verschei
dene steden nabi' de Zw°edschè grens zijn
gebombard erd en lal van gebouwen zijn
in vlammen opgegaan en verwoest.
Uit Stockholm en Ostersund wordt ge
meld, dat voor Trondheim een groote zee
slag woedt. Beule partijen worden door
vliegtuigen gesteund. Kilornviters ver land
inwaarts hoort men kanongebulder.
Oslo en het gebied tot Mo.ss in het Zuiden
zijn in Duitsche handen. Tweeduizend
Noorsche nazi's hebben zich bij de Duit
schers gevoegd. Te Eidsvold, ongeveer 50
K.M. ten N.O. van Oslo, staan sterke Noor
sche en Duitsche troepen tegenover elkaar,
gereed voor een beslissenden slag.
Gisterochtend zyn te Oslo vijf door tor
pedojagers geëscorteerde Duitsche trans
portschepen voor anker gegaan, die 10.000
man troepen aan land hebbrn gezet. Ook
wordt gemeld, dat een Noorsche kust-
patrouille 3000 lijken van Duitschers uit
het water heeft opgepikt.
Al het nieuws uit Oslo staat onder stren
ge censuur, doch wel weel men, dat de be
volking alle voorzorgsmaatregelen tegen
luchtaanvallen neemt.
Volgens den correspondent van „Social-
demokraten" aan de Zweedsch-Noorsche
grens, was de bezetting der Noorsche kust
steden door de Duitschers alleen mogelijk
door de medewerking van de Noorsche na
zi's en de voorbereidingen, die zij voor den
inval hadden gteroffen. Dr. Lund, een der
leden van dc Marionetten-regeering van
Quisling, is gisteren, toen hij op weg wa3
naai- de Zwecdschc grens, door Noorsche
vrijwilligers gevangen genomen. Er vond
een kort vuurgevecht plaats. Lund wordt
beschouwd als een der leiders van de
Noorsche nazi's en als de rechterhand van
Quisling.
een veldslag bij kongsvinger
De radio van Helsinki meldt, dat sedert
vannacht nabij Kongsvinger een groote
veldslag moet woeden.
Voorts wordt gemeld, dat te Oslo nieu
we Duitsche troepen zouden zijn aange
komen.
de strijd in het skagerrak.
Uit Stroemstad wc-rdt gemeld, dat om
half vijf vanmorgen eenige zware ontplof
fingen gehoord zijn in het Skagerrak ten
Zuidwesten van de Koster-eilanden. On
middellijk daarna werd waargenomen, dat
een schip met een zeer groote tonnage in
vlammen was gehuld. Een aantal in do
naburige wateren patrouilleerende Duit
sche schepen snelden toe. De hevigheid
van het vuur scheen er op te wijzen, dat
het schip was geladen met groote hoeveel
heden petroleum.
britsche luchtaanvallen in i1et
kattegat.
Officieel wordt te Londen medegedeeld,
dat Britsche bommenwerpers gisteravond
aanvallen hebben ondernomen op vijande
lijke transportschepen in het Kattegat en
de Kleine Belt en Groote Belt. Uit de eer
ste berichten blijkt, dat de aanvallen o.a.
gericht waren op een schip van ongeveer
8000 ton, dat met een hevigen slag in de
lucht vloog en dus munitie aan boord moet
hebben gehad.
duitsche troepen bereiken
drammen en eidsvold.
Uit Berlijn wordt het volgende gemeld:
In het kader van de uitbreiding van het
bezette gebied rondom Oslo hebben Duit
sche troepen Drammen (40 kilometer ten
Oosten van Oslo) en Eidsvold (70 kilome
ter ten Noordoosten van Oslo) bereikt.
Bij de in den loop van den llen April
voltrokken bezetting van Elvenes door
Duitsche troepen, die in het gebied van
Narvik opereeren, werden de zich aldaar
bevindende Noorsche troepen onjwapend.
