De Noren zetten den strijd voort
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
£ng,elandó, ulaatmac&t in de
Maexöxdïe loatwen
Britsche troepen trachten te landen
EEN VERWARDE BERICHTGEVING
ENGELAND EN DE
NEUTRALEN
DONDERDAG 11 APRIL 1940
31ste Jaargang No. 9614
Ste Geid^elieSoti/fca/nt
Bureau Pap en gracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Adv. en A bonn.-tarieven zie pag 2.
Giro 103003. Postbus 11.
Koning Haakon van Noorwegen en de Noorsche regeering
hebben een proclamatie uitgevaardigd, waarin wordt verklaard, dat
de Noorsche regeering besloten heeft zijde aan zijde met de geallieer
den te strijden en niet voor Duitschland te capituleeren.
Daarmede is tegelijkertijd een voorstel van den Duitschen gezant
Braeuer aan den Noorschen koning inzake de vorming van een nieuwe
Noorsche regeering onder voorzitterschap van den nationalist-socialist
Quisling, verworpen.
De gevechten om de macht in Noorwegen werden vandaag
voortgezet, zoowel te land als op zee. De berichtgeving is uitermate
verward. De zwaarste strijd schijnt geleverd te worden in het Skager-
rak, waar de Engelsche vloot de aanvoer van Duitsche troepen tracht
te verhinderen en Oslo wil ontwringen aan de handen der Duitschers.
Langs de Noorsche Westkust werden blijkbaar door de Engelschen
landingspogingen gedaan. Gisteravond werd gemeld, dat het den
Engelschen reeds gelukt zou zijn, om Narvik, Bergen en Drontheim
te heroveren, doch deze berichten werden niet bevestigd.
Volgens een door het blad „Nya Dagl'^t Allehanda" ontvangen
telefonisch bericht uit Bergen, met welke plaats nog steeds getelefo
neerd zou kunnen worden, zou de stad vanochtend na een storm
aanval door de Noren heroverd zijn.
Volgens de laatste berichten zouden de Engelschen van de
20 Duitsche transportschepen, welke gisteren tijdens den zeeslag in het
Skagerrak zijn aangevallen, er 12 tot zinken hebben gebracht.
DUITSCH VOORSTEL VERWORPEN.
Het Noorsche Telegraaf-agentschap
bericht uit Elverum, dat koning Haa
kon Woensdag den Duitschen gezant
Braeur heeft ontvangen, die de mee
ning van Duitschland ten aanzien van
de toekomst in Noorwegen uiteenzette.
Hij zeide o. a. dat de Noorsche regee
ring moest worden gepresideerd door
Quisling. De ministerraad vergaderde
©n spoorde den koning aan te verkla
ren, dat Quisling niet het vertrouwen
van het volk had. Voons dat het kabi
net van Quisling ongrondwettig is.
De koning deelde vervolgens Braeur
mede, dat hij weigerde een kabinet-
Quisling te benoemen en dat hij
wenschte, dat het kabinet Ny gaard void
aan de rpgeering bleef. Deze koninklij
ke boodschap werd telefonisch door
den minister van buitenlandsche zaken,
Roht, overgebracht.
De commissie van drie, welke belast is
met eventueele onderhandelingen, heeft
verklaard het met den koning eens te zijn
evenals alle leden van de Storting, die de
stad nog niet hadden verlaten. Men heeft
vas'gesteld, dat het verzoek van den Duit
schen gezant niet overeenkomstig de grond-
wet is en dat dientengevolge geen basis
voor onderhandelingen bestaat.
DE PROCLAMATIE VAN NYGAARSVOLD
Het Noorsche Telegraafagentschap
meldt uit Elverum: Minister-president
Nygaarsvold heeft tot het Noorsche volk
de volgende proclamatie gericht:
De Duitsche regeering heeft aan den
koning verzocht een Noorsche regee
ring te benoemen, die het vertrou
wen van Duitschland geniet en door
den Fuehrer is aangewezen. De ko
ning heeft geen gevolg gegeven aan
dit verzoek, waarvan de aanvaar
ding Noorwegen tot een vazalstaat
van Duitschland zou hebben ge
maakt. In Noorwegen moet geen an
dere regeering aan de macht zijn dan
de regeering, die het vertrouwen van
het Noorsche volk geniet. De regee
ring Nygaarsvold, die sedert vijf jaar
in samenwerking met liet Storting
het land bestuurt, is nog steeds de
wettige regeering. Zij heeft bij den
Duitschen inval in Noorwegen haar
ontslag aangeboden, doch het Stor
ting was eenstemmig van oordeel, dat
het kabinet aan het bewind moest
blijven. Zij richt zich thans tot het
geheele Noorsche volk en verzoekt het
haar te steunen in haar pogingen het
wettig bestuur te handhaven en de
grondwettige rechten, de vrijheid en
de onafhankelijkheid van Noorwegen
te behouden.
Duitschland heeft tegenover Noorwe
gen een gewelddaad gepleegd, zooals de
geschiedenis er maar al ce veel kent. De
Duitschers hebben het land overweldigd
met bommen en andere vernietigingsmid
delen en zij hebben de rechten van een
klein volk, dat in vrede wenscht te leven,
ernstig geschonden. De Noorsche regee
ring is ervan overtuigd, dat de geheele
beschaafde wereld deze gewelddaad ver
oordeelt en bovenal dat het Noorsche
volk bereid is al zijn pogingen te richten
op herstel van de vrijheid en onafhan
kelijkheid, welke door een vreemde mo
gendheid onderdrukt zijn. De toekomst
van Noorwegen ziet er voor het oogenblik
misschien somber uit en de invallers kun
nen stellig groote verwoestingen aanrich
ten, doch de regeering is ervan overtuigd,
dat voor het land een nieuwe vrije toe
komst zal dagen. Ze spoort derhalve het
geheele Noorsche volk aan, het erfdeel van
de vrijheid des lands te bewaren en den
strijd voor de vrijheid voort te zetten, ge
trouw aan de groote denkbeelden, die se
dert eeuwen den grondslig hebben ge
vormd voor den vooruitgang van ons land.
Leve het vaderland, leve het vrije Noor
wegen!
VERKLARING VAN DEN KONING.
De proclamatie wordt gevolgd door de
volgende verklaring van den koning:
„Ik onderschrijf ten volle den door de
regeering gepubliceerden oproep en ik
ben ervan overtuigd, dat het geheele volk
zich in de genomen bsluiten aan mijn zijde
bevindt."
IN HET UITERSTE NOORDEN.
Gisteravond heeft radio Tromsoe
draadloos de Britsche vloot om hulp
verzocht, aangezien twee Duitsche oor
logsbodems troepen aan land zetten te
Aalesund.
Volgens te Londen uit Stockholm ont
vangen berichten zouden te Tromsoe.
in het uiterste Noorden van Noorwe
gen, geallieerde troepen aan land zijn
gezet
Bovendien gaat het gerucht, dat Brit
sche matrozen te Narvik zouden zijn ge
land en de haven zouden hebben her
overd.
Volgens New Yorksche dagblad- en ra
dioberichten, ontvangen uit doorgaans be
trouwbare neutrale bron, heeft een Britsche
flotielje den toegang tot de Narvik-fjord
geforceerd en zijn df Britsche schepen be
gonnen, mariniers te ontschepen. Dit wordt
in Londen evenwel niet bevestigd.
Uit betrouwbare bron te Kiruna bij de
Noorsche grens wordt vernomen, dat de
Duitschers gisterenavond voortgingen met
de bezetting van Narvik. Niets wees
vanmorgen op, dat de Duitschers uit deze
plaats zouden zijn vertrokken. In het grens
gebied zijn geen Duitsche militairen waar
genomen.
BERGEN EN DRONTHEIM DOOR
BRITSCHE TROEPEN BEZET?
In gezaghebbende Britsche kringen
te Stockholm verklaarde men gister
avond reeds, dat Bergen en Drontheim
door Britsche troepen waren bezet.
Ook de voorzitter van de Noorsche Stor
ting, Hambro, heeft in Stockholm medege
deeld, dat hij een bericht van den com
mandant van Bergen heeft ontvangen,
waarin werd gezegd, dat de stad thans in
Britsche handen is. Van Duitsche zijde zijn
deze berichten evenwel tegengesproken,
terwijl in gezaghebbende kringen te Lon
den hedenochtend om kwart voor tien werd
medegedeeld, dat er geen bevestiging is
van de berichten, dat Britrche strijdkrach
ten Bergen en Drontheim heroverd en te
Narvik mariniers aan land gezet hebben.
Vanmorgen scheen het aan de Westkust
van Zweden rustig te zijn. Men heeft geen
oorlogsbodems waargenomen, wel drie
vreemde vliegtuigen, die in Noordelijke
richting vlogen.
HAMAR DOOR NOREN HEROVERD?
Naar Dagens Nyheter meldt, zijn de
Noren erin geslaagd Hamar op de
Duitschers te heroveren.
BRITTEN TRACHTEN OSLO TE
HEROVEREN.
De Noorsche troepe.: zijn, nadat zij van
den eersten schok als gevolg van de Duit
sche actie waren hersteld, ten Noorden van
Oslo geconcentreerd, waar zij hevig tegen
stand bieden.
Een particuliere correspondent van het
Zweedsch Telegraafagentschap te Char-
lottenberg deelt mede, dat de bewoners
van Oslo te kwart voor twaalf opdracht
kregen de stad te verlaten, aangezien zich
Britsche oorlogsbodems in de Oslo-fjord
bevonden, die dreigden de stad te bom
bardeeren, wanneer de stad zich niet voor
13 uur zou hebben overgegeven.
Het schijnt, dat het bevel is gegeven
door de Noorsche militaire autoriteiten.
De correspondent bericht verder, dat de
evacuatie in haast werd uitgevoerd, waar
bij zich aangrijpende tooneelen afspeelden.
Men deelt zelfs mede, dat de Britsche
oorlogsschepen reeds in den ochtend de
fjord binnen waren gevaren,
ULTIMATUM AAN OSLO NIET
BEVESTIGD.
De berichten als zou de Britsche vloot
een ultimatum gericht hebben tot de
Duitsche bewindvoerders te Oslo, om de
stad over te geven, kunnen in Londen niet
bevestigd worden. Voorts meent men te
Londen te weten, dat de krijsgverrichtin-
gen op zee aan de kust van Noorwegen en
elders heden worden voortgezet.
Volgens nog niet bevestigde berichten
heeft de Britsche vloot door de mijnver-
sperringen van Skagerak kunnen heen
dringen.
Vier Duitsche kruisers zouden tot zinken
zijn gebracht, alsmede twee of drie groote
Duitsche troepentransportschepen. Twee
van deze vaartuigen zouden-zijn aangeko
men in de Zweedsche haven Marstrand.
Een van deze schepen zou zwaar bescha
digd zijn. De Duitsche vaartuigen en de
soldaten die zich aan boord bevinden, zou
den moeten worden geïnterneerd.
Voorts wordt uit Lysekil gemeld, dat het
schip, dat noodseinen heeft uitgezonden
aan de Westkust van Zweden, een Duitsch
troepen transportschip zou zijn. Alle opva
renden zouden zyn omgekomen.
ALLES RUSTIG TE OSLO?
Volgens niet-bevestigde mededeelingen
van personen, die uit Noorwegen zijn ge
vlucht, schijnt alles te Oslo thans rustig te
zijn. De Noorsche hoofdstad is gistermid
dag, nadat de gevechten in de buitenwij
ken waren geëindigd, door verscheidene
honderden Duitschers in volkomen orde
bezet.
Uit Drammen wordt gemeld, dat zich een
klein Duitsch detachement in deze stad be
vindt.
Tijdens een aanval op de haven Oscars-
borg werd het plaatsje Droebak gebombar
deerd, tengevolge waarvan op verscheide
ne plaatsen brand uitbrak.
Verscheidene personen werden door gra
naatscherven gewond.
Wat den aanval op Christiansand be
treft, verklaren ooggetuigen, dat Duit
sche bommenwerpers bommen zouden
hebben laten vallen en dat Duitsche oor
logsschepen het vuur zouden hebben ge
opend op het fort Oddenroen, waar brand
uitbrak.
De stad Arendal zou bezet zijn door
troepen, welke ontscheept waren door een
Duitsche oorlogsschip, dat na het uitva
ren nabij Tromoesund op een mijn geloo-
pen of door een torpedo getroffen en
daarop gezonken is.
NOORSCHE REGEERING TREKT ZICH
UIT ELVERUM TERUG.
Volgens „Dagens Nyheter" is de Noor
sche regeering uit Elverum naar het ten
N -O. van deze stad en op 24 K.M. van de
Zweedsche grens gelegen Nybergsund ver
trokken.
De koning, zoo wordt er aan toegevoegd,
blijft te Elverum.
VERKLARING VAN KOHT.
De Noorsche minister van buitenland
sche zaken Koht heeft gisteravond tegen
over het blad „Dagens Nyheter" ver
klaard:
„De strijd is begonnen. Wij zullen er al
les op zetten om onze tijdelijke verliezen
in te halen. Het geheele Noorsche volk
staat achter de regeering".
Hambro, de voorzitter van het Noorsche
parlement, die zich thans in Stockholm be
vindt, verklaart, dat den commandant der
Noorsche troepen in het Noorden opdracht
is gegeven om zich zoo spoedig mogelijk
in contact te stellen met de Britsche
strijdkrachten.
DE „BREMEN" IN VEILIGHEID?
De berichten over tot zinken brengen van
de „Bremen" worden van Duitsche zijde te
gengesproken. Verklaard wordt, dat het
schip zich behouden in veiligheid bevindt.
DE MOGELIJKHEID VAN EEN AANVAL
OP HET WESTELIJK FRONT.
Bevoegde Fransche kringen verklaarden
hedenochtend ten aanzien van den militai
ren toestand: „De gebeurtenissen in Noord-
Europa mogen ons niet het front tusschen
Moezel en Rijn doen vergeten. Dit front
kan iederen dag in vuur en vlam geraken
er op verschillende punten hebben wij toe
bereidselen waargenomen, die een aanval
zouden kunnen doen voorspellen".
Overigens heeft zich de laatste 24 uur aan
dit front, wat de infanterie-operaties be
treft, niets voorgedaan, dat de moeite van
het vermelden waard is. In de lucht was
de activiteit als gevolg van de slechte
weersomstandigheden zeer gering.
De uitlating van lord
Halifax
MISVERSTAND OPGEHELDERD.
In een rede, welke Lord Halifax gister
middag heeft uitgesproken, kwam de vol
gende zinsnede voor: „Ik denk, dat in deze
gebeurtenissen een moraal ligt voor neu
trale staten. Het is zeer gemakkelijk agres
sieve oorlogen te ontketenen, wanneer men
er geen scrupules op na houdt. Groot-Brit-
tannië of Frankrijk hadden op ieder oogen
blik van de afgeloopen zes maanden iedere
liaven of basis in Noorwegen, die zij wilden,
kunnen bezetten. Dergelijke dingen kunnen
gebeuren, wanneer neutrale staten niet
schouder aan schouder staan of er niet op
bedacht zijn tijdig hulp te vragen".
In verband met het bovenstaande meldt
de regeeringpersdienst:
Om elk misverstand te voorkomen heeft
Lord Halifax gistermiddag desgevraagd
aan Harcr Majesteits gezant te Londen per
tinent verzekerd, dat de zinsnede, begin
nend met „dergelijke dingen" geenszins ge
acht mag worden terug te slaan op den on
middellijk vooragaanden zin, doch uitslui
tend betrekking had op het voeren van oor
logen zonder scrupules, door hem tevoren
gebrandmerkt en ondenkbaar verklaard
van de zijde van Groot-Brittannië en
Frankrijk.
HET STANDPUNT VAN BELGIë.
Ook in politieke kringen te Brussel heeft
men niet nagelaten commentaar te leveren
op de gisteren van geallieerde zijde aan
het adres der neutralen herhaalde sugges
tie een beroep op preventieve bijstand te
doen op Frankrijk en Groot-Brittannië.
Dergelijke suggesties, aldus zegt men,
kunnen België, welks standpunt door de
regeering bij herhaling is uiteengezet en
door de tegenwoordige oorlogvoerenden
wordt erkend en bovendien steunt op een
krachtig leger, dat waakzaam is en vastbe
sloten met hardnekkigheid het nationale
grondgebied te verdedigen, fjeer belang
DU nummer bestaat uit
vier bladen.
V Met steenen gooien
In de socialistische pers maakt A. B. K.
enkele opmerkingen over de straffen, de
rtthterlijke vonnissen, inzake de bekende
Hcagsche spionnage-zaak.
Eerst constateert hij, dat als regel van
ambtenaren meer wordt verlangd, dan in
contante bezoldiging pleegt te worden uit
gedrukt, om te vervolgen, dat het publiek
teiecht van den ambtenaar mag eischen, als
h" in dienst is van de openbare zaak, een
maximum van juist optreden.
En dan gaat hij verder:
„Mogen wij nu een sprong nemen
naar een ander gebifeö? Wees altijd
voorzichtig, als gij een vonnis leest,
met uw oordeel, dat de straf te licht
is. Van de zaak zelve kent gij slechts
een lijntje aar. den buitenkant, dat
misschien nog verbojan is ook. Van de
stukken en van de persoon des daders
weet gij niets. Om raak met steenen te
gooien, moet men zijn doelwit duide
lijk voor oogen hebben.
Na al deze vooropstellingen, die in
redelijkheid misverstand wel uitslui
ten, moge hier als getuigenis worden
geplaatst, dat de afloop van de Haag
sche spionnagezaak het eenvoudige
rechtsgevoel toch wel loodzwaar be
klemt.
Eén is er van de vier verdachten, die
een zware straf krijgt. Vele malen
zwaarder dan de anderen. Maar die an
deren waren ambtenaren. Vertrou
wenslieden van ons allen tezamen. En
dit juist maakt reeds het lichtste ver
grijp van dezen aard tot een veel ern
stiger wandaad, dan de zwaarste zon
de van den ambteloozen burger.
Dit gevoel bij de menigte is goed, is
onmisbaar zelfs. Wanneer het veron
achtzaamd wordt, blijft er een schade
post open staan, die vroeger of later het
volk duur kan komen te staan".
„Om raak met steenen te gooien, moet
men zijn doelvit duidelijker voor oogen
hebben", dan gewoonlijk het geval is.
Leze moraal van den socialistischen
schrijver, moge vele „brave", „christelijke"
burgers ter harte nemen, als zij zich bezig
houden met het gooien van steenen naar
mede-menschen, slechte mede-menschen.
Zij moeten, om dit bedrijf ce mogen uit
oefenen, het doelwit duidelijk voor oogen
hebben, en dit moet er, naar ware
christelijke opvatting, aan worden toe
gevoegd dit doelwit moet zijn van
n o b e 1 en aarij, gericht op het belang van
ar deren of op een gewettigde zelfverde
diging.
Als A. B. K. zélf met steenen gooit
naar de gevonnisten bij de Haagsche spion
nage-zaak, dan doet hij dat k 1 a a r b 1 ij-
k e 1 ij k niet om de betrokkenen te treffen,
maar ter bescherming van een groot so
ciaal goed: de hooge opvatting van de taak,
welke ligt in handen van den ambtenaar,
op wiens integriteit, onomkoopbaarheid, on
kreukbaarheid volkomen vertrouwd moet
kunnen worden, en die dus zéér ernstig
misdoet, als hij misbruik van vertrouwen
maakt.
Wij zullen over de bedoelde vonnissen
hier nu niet verder uitweiden volstaande
met de mededeeling, dat ook óns die von
nissen zeer hebben bevreemd om de relatief,
de betrekkelijk lichte straffen.
't Is echter vandaag niet zoozeer onze
bedoeling op dat concrete Haagsche geval
de aandacht te vestigen, als wel om los
daarvan te wijzen op de christelijke
les van een sociaal-democraat, om voorzich
tig, en niet liefdeloos, te zijn in het gooien
met steenen naar menschen, van wie men
meent of weet, dat zij iets verkeerds heb
ben gedaan of iets hebban misdreven.
HISTORISCH SLOT DOOR BRAND
VERWOEST.
Een felle brand heeft hedennacht het slot
Remplin, een der schoonste kasteelen in
Mecklenburg, dateerende uit den bloeitijd
van de Renaissance, volledig verwoest.
inboezemen.
België heeft plechtig verklaard voorne
mens te zijn in hei huidig conflict neutraal
te blijven. Van het oogenblik af, dat het een
beroep zou doen op een vreemde mogend
heid, zou het dit standpunt prijsgeven en
zich door eigen toedoen in den oorlog stor
ten.