De Noren zetten den strijd voort DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN £ng,elandó, ulaatmac&t in de Maexöxdïe loatwen Britsche troepen trachten te landen EEN VERWARDE BERICHTGEVING ENGELAND EN DE NEUTRALEN DONDERDAG 11 APRIL 1940 31ste Jaargang No. 9614 Ste Geid^elieSoti/fca/nt Bureau Pap en gracht 32. Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. Adv. en A bonn.-tarieven zie pag 2. Giro 103003. Postbus 11. Koning Haakon van Noorwegen en de Noorsche regeering hebben een proclamatie uitgevaardigd, waarin wordt verklaard, dat de Noorsche regeering besloten heeft zijde aan zijde met de geallieer den te strijden en niet voor Duitschland te capituleeren. Daarmede is tegelijkertijd een voorstel van den Duitschen gezant Braeuer aan den Noorschen koning inzake de vorming van een nieuwe Noorsche regeering onder voorzitterschap van den nationalist-socialist Quisling, verworpen. De gevechten om de macht in Noorwegen werden vandaag voortgezet, zoowel te land als op zee. De berichtgeving is uitermate verward. De zwaarste strijd schijnt geleverd te worden in het Skager- rak, waar de Engelsche vloot de aanvoer van Duitsche troepen tracht te verhinderen en Oslo wil ontwringen aan de handen der Duitschers. Langs de Noorsche Westkust werden blijkbaar door de Engelschen landingspogingen gedaan. Gisteravond werd gemeld, dat het den Engelschen reeds gelukt zou zijn, om Narvik, Bergen en Drontheim te heroveren, doch deze berichten werden niet bevestigd. Volgens een door het blad „Nya Dagl'^t Allehanda" ontvangen telefonisch bericht uit Bergen, met welke plaats nog steeds getelefo neerd zou kunnen worden, zou de stad vanochtend na een storm aanval door de Noren heroverd zijn. Volgens de laatste berichten zouden de Engelschen van de 20 Duitsche transportschepen, welke gisteren tijdens den zeeslag in het Skagerrak zijn aangevallen, er 12 tot zinken hebben gebracht. DUITSCH VOORSTEL VERWORPEN. Het Noorsche Telegraaf-agentschap bericht uit Elverum, dat koning Haa kon Woensdag den Duitschen gezant Braeur heeft ontvangen, die de mee ning van Duitschland ten aanzien van de toekomst in Noorwegen uiteenzette. Hij zeide o. a. dat de Noorsche regee ring moest worden gepresideerd door Quisling. De ministerraad vergaderde ©n spoorde den koning aan te verkla ren, dat Quisling niet het vertrouwen van het volk had. Voons dat het kabi net van Quisling ongrondwettig is. De koning deelde vervolgens Braeur mede, dat hij weigerde een kabinet- Quisling te benoemen en dat hij wenschte, dat het kabinet Ny gaard void aan de rpgeering bleef. Deze koninklij ke boodschap werd telefonisch door den minister van buitenlandsche zaken, Roht, overgebracht. De commissie van drie, welke belast is met eventueele onderhandelingen, heeft verklaard het met den koning eens te zijn evenals alle leden van de Storting, die de stad nog niet hadden verlaten. Men heeft vas'gesteld, dat het verzoek van den Duit schen gezant niet overeenkomstig de grond- wet is en dat dientengevolge geen basis voor onderhandelingen bestaat. DE PROCLAMATIE VAN NYGAARSVOLD Het Noorsche Telegraafagentschap meldt uit Elverum: Minister-president Nygaarsvold heeft tot het Noorsche volk de volgende proclamatie gericht: De Duitsche regeering heeft aan den koning verzocht een Noorsche regee ring te benoemen, die het vertrou wen van Duitschland geniet en door den Fuehrer is aangewezen. De ko ning heeft geen gevolg gegeven aan dit verzoek, waarvan de aanvaar ding Noorwegen tot een vazalstaat van Duitschland zou hebben ge maakt. In Noorwegen moet geen an dere regeering aan de macht zijn dan de regeering, die het vertrouwen van het Noorsche volk geniet. De regee ring Nygaarsvold, die sedert vijf jaar in samenwerking met liet Storting het land bestuurt, is nog steeds de wettige regeering. Zij heeft bij den Duitschen inval in Noorwegen haar ontslag aangeboden, doch het Stor ting was eenstemmig van oordeel, dat het kabinet aan het bewind moest blijven. Zij richt zich thans tot het geheele Noorsche volk en verzoekt het haar te steunen in haar pogingen het wettig bestuur te handhaven en de grondwettige rechten, de vrijheid en de onafhankelijkheid van Noorwegen te behouden. Duitschland heeft tegenover Noorwe gen een gewelddaad gepleegd, zooals de geschiedenis er maar al ce veel kent. De Duitschers hebben het land overweldigd met bommen en andere vernietigingsmid delen en zij hebben de rechten van een klein volk, dat in vrede wenscht te leven, ernstig geschonden. De Noorsche regee ring is ervan overtuigd, dat de geheele beschaafde wereld deze gewelddaad ver oordeelt en bovenal dat het Noorsche volk bereid is al zijn pogingen te richten op herstel van de vrijheid en onafhan kelijkheid, welke door een vreemde mo gendheid onderdrukt zijn. De toekomst van Noorwegen ziet er voor het oogenblik misschien somber uit en de invallers kun nen stellig groote verwoestingen aanrich ten, doch de regeering is ervan overtuigd, dat voor het land een nieuwe vrije toe komst zal dagen. Ze spoort derhalve het geheele Noorsche volk aan, het erfdeel van de vrijheid des lands te bewaren en den strijd voor de vrijheid voort te zetten, ge trouw aan de groote denkbeelden, die se dert eeuwen den grondslig hebben ge vormd voor den vooruitgang van ons land. Leve het vaderland, leve het vrije Noor wegen! VERKLARING VAN DEN KONING. De proclamatie wordt gevolgd door de volgende verklaring van den koning: „Ik onderschrijf ten volle den door de regeering gepubliceerden oproep en ik ben ervan overtuigd, dat het geheele volk zich in de genomen bsluiten aan mijn zijde bevindt." IN HET UITERSTE NOORDEN. Gisteravond heeft radio Tromsoe draadloos de Britsche vloot om hulp verzocht, aangezien twee Duitsche oor logsbodems troepen aan land zetten te Aalesund. Volgens te Londen uit Stockholm ont vangen berichten zouden te Tromsoe. in het uiterste Noorden van Noorwe gen, geallieerde troepen aan land zijn gezet Bovendien gaat het gerucht, dat Brit sche matrozen te Narvik zouden zijn ge land en de haven zouden hebben her overd. Volgens New Yorksche dagblad- en ra dioberichten, ontvangen uit doorgaans be trouwbare neutrale bron, heeft een Britsche flotielje den toegang tot de Narvik-fjord geforceerd en zijn df Britsche schepen be gonnen, mariniers te ontschepen. Dit wordt in Londen evenwel niet bevestigd. Uit betrouwbare bron te Kiruna bij de Noorsche grens wordt vernomen, dat de Duitschers gisterenavond voortgingen met de bezetting van Narvik. Niets wees vanmorgen op, dat de Duitschers uit deze plaats zouden zijn vertrokken. In het grens gebied zijn geen Duitsche militairen waar genomen. BERGEN EN DRONTHEIM DOOR BRITSCHE TROEPEN BEZET? In gezaghebbende Britsche kringen te Stockholm verklaarde men gister avond reeds, dat Bergen en Drontheim door Britsche troepen waren bezet. Ook de voorzitter van de Noorsche Stor ting, Hambro, heeft in Stockholm medege deeld, dat hij een bericht van den com mandant van Bergen heeft ontvangen, waarin werd gezegd, dat de stad thans in Britsche handen is. Van Duitsche zijde zijn deze berichten evenwel tegengesproken, terwijl in gezaghebbende kringen te Lon den hedenochtend om kwart voor tien werd medegedeeld, dat er geen bevestiging is van de berichten, dat Britrche strijdkrach ten Bergen en Drontheim heroverd en te Narvik mariniers aan land gezet hebben. Vanmorgen scheen het aan de Westkust van Zweden rustig te zijn. Men heeft geen oorlogsbodems waargenomen, wel drie vreemde vliegtuigen, die in Noordelijke richting vlogen. HAMAR DOOR NOREN HEROVERD? Naar Dagens Nyheter meldt, zijn de Noren erin geslaagd Hamar op de Duitschers te heroveren. BRITTEN TRACHTEN OSLO TE HEROVEREN. De Noorsche troepe.: zijn, nadat zij van den eersten schok als gevolg van de Duit sche actie waren hersteld, ten Noorden van Oslo geconcentreerd, waar zij hevig tegen stand bieden. Een particuliere correspondent van het Zweedsch Telegraafagentschap te Char- lottenberg deelt mede, dat de bewoners van Oslo te kwart voor twaalf opdracht kregen de stad te verlaten, aangezien zich Britsche oorlogsbodems in de Oslo-fjord bevonden, die dreigden de stad te bom bardeeren, wanneer de stad zich niet voor 13 uur zou hebben overgegeven. Het schijnt, dat het bevel is gegeven door de Noorsche militaire autoriteiten. De correspondent bericht verder, dat de evacuatie in haast werd uitgevoerd, waar bij zich aangrijpende tooneelen afspeelden. Men deelt zelfs mede, dat de Britsche oorlogsschepen reeds in den ochtend de fjord binnen waren gevaren, ULTIMATUM AAN OSLO NIET BEVESTIGD. De berichten als zou de Britsche vloot een ultimatum gericht hebben tot de Duitsche bewindvoerders te Oslo, om de stad over te geven, kunnen in Londen niet bevestigd worden. Voorts meent men te Londen te weten, dat de krijsgverrichtin- gen op zee aan de kust van Noorwegen en elders heden worden voortgezet. Volgens nog niet bevestigde berichten heeft de Britsche vloot door de mijnver- sperringen van Skagerak kunnen heen dringen. Vier Duitsche kruisers zouden tot zinken zijn gebracht, alsmede twee of drie groote Duitsche troepentransportschepen. Twee van deze vaartuigen zouden-zijn aangeko men in de Zweedsche haven Marstrand. Een van deze schepen zou zwaar bescha digd zijn. De Duitsche vaartuigen en de soldaten die zich aan boord bevinden, zou den moeten worden geïnterneerd. Voorts wordt uit Lysekil gemeld, dat het schip, dat noodseinen heeft uitgezonden aan de Westkust van Zweden, een Duitsch troepen transportschip zou zijn. Alle opva renden zouden zyn omgekomen. ALLES RUSTIG TE OSLO? Volgens niet-bevestigde mededeelingen van personen, die uit Noorwegen zijn ge vlucht, schijnt alles te Oslo thans rustig te zijn. De Noorsche hoofdstad is gistermid dag, nadat de gevechten in de buitenwij ken waren geëindigd, door verscheidene honderden Duitschers in volkomen orde bezet. Uit Drammen wordt gemeld, dat zich een klein Duitsch detachement in deze stad be vindt. Tijdens een aanval op de haven Oscars- borg werd het plaatsje Droebak gebombar deerd, tengevolge waarvan op verscheide ne plaatsen brand uitbrak. Verscheidene personen werden door gra naatscherven gewond. Wat den aanval op Christiansand be treft, verklaren ooggetuigen, dat Duit sche bommenwerpers bommen zouden hebben laten vallen en dat Duitsche oor logsschepen het vuur zouden hebben ge opend op het fort Oddenroen, waar brand uitbrak. De stad Arendal zou bezet zijn door troepen, welke ontscheept waren door een Duitsche oorlogsschip, dat na het uitva ren nabij Tromoesund op een mijn geloo- pen of door een torpedo getroffen en daarop gezonken is. NOORSCHE REGEERING TREKT ZICH UIT ELVERUM TERUG. Volgens „Dagens Nyheter" is de Noor sche regeering uit Elverum naar het ten N -O. van deze stad en op 24 K.M. van de Zweedsche grens gelegen Nybergsund ver trokken. De koning, zoo wordt er aan toegevoegd, blijft te Elverum. VERKLARING VAN KOHT. De Noorsche minister van buitenland sche zaken Koht heeft gisteravond tegen over het blad „Dagens Nyheter" ver klaard: „De strijd is begonnen. Wij zullen er al les op zetten om onze tijdelijke verliezen in te halen. Het geheele Noorsche volk staat achter de regeering". Hambro, de voorzitter van het Noorsche parlement, die zich thans in Stockholm be vindt, verklaart, dat den commandant der Noorsche troepen in het Noorden opdracht is gegeven om zich zoo spoedig mogelijk in contact te stellen met de Britsche strijdkrachten. DE „BREMEN" IN VEILIGHEID? De berichten over tot zinken brengen van de „Bremen" worden van Duitsche zijde te gengesproken. Verklaard wordt, dat het schip zich behouden in veiligheid bevindt. DE MOGELIJKHEID VAN EEN AANVAL OP HET WESTELIJK FRONT. Bevoegde Fransche kringen verklaarden hedenochtend ten aanzien van den militai ren toestand: „De gebeurtenissen in Noord- Europa mogen ons niet het front tusschen Moezel en Rijn doen vergeten. Dit front kan iederen dag in vuur en vlam geraken er op verschillende punten hebben wij toe bereidselen waargenomen, die een aanval zouden kunnen doen voorspellen". Overigens heeft zich de laatste 24 uur aan dit front, wat de infanterie-operaties be treft, niets voorgedaan, dat de moeite van het vermelden waard is. In de lucht was de activiteit als gevolg van de slechte weersomstandigheden zeer gering. De uitlating van lord Halifax MISVERSTAND OPGEHELDERD. In een rede, welke Lord Halifax gister middag heeft uitgesproken, kwam de vol gende zinsnede voor: „Ik denk, dat in deze gebeurtenissen een moraal ligt voor neu trale staten. Het is zeer gemakkelijk agres sieve oorlogen te ontketenen, wanneer men er geen scrupules op na houdt. Groot-Brit- tannië of Frankrijk hadden op ieder oogen blik van de afgeloopen zes maanden iedere liaven of basis in Noorwegen, die zij wilden, kunnen bezetten. Dergelijke dingen kunnen gebeuren, wanneer neutrale staten niet schouder aan schouder staan of er niet op bedacht zijn tijdig hulp te vragen". In verband met het bovenstaande meldt de regeeringpersdienst: Om elk misverstand te voorkomen heeft Lord Halifax gistermiddag desgevraagd aan Harcr Majesteits gezant te Londen per tinent verzekerd, dat de zinsnede, begin nend met „dergelijke dingen" geenszins ge acht mag worden terug te slaan op den on middellijk vooragaanden zin, doch uitslui tend betrekking had op het voeren van oor logen zonder scrupules, door hem tevoren gebrandmerkt en ondenkbaar verklaard van de zijde van Groot-Brittannië en Frankrijk. HET STANDPUNT VAN BELGIë. Ook in politieke kringen te Brussel heeft men niet nagelaten commentaar te leveren op de gisteren van geallieerde zijde aan het adres der neutralen herhaalde sugges tie een beroep op preventieve bijstand te doen op Frankrijk en Groot-Brittannië. Dergelijke suggesties, aldus zegt men, kunnen België, welks standpunt door de regeering bij herhaling is uiteengezet en door de tegenwoordige oorlogvoerenden wordt erkend en bovendien steunt op een krachtig leger, dat waakzaam is en vastbe sloten met hardnekkigheid het nationale grondgebied te verdedigen, fjeer belang DU nummer bestaat uit vier bladen. V Met steenen gooien In de socialistische pers maakt A. B. K. enkele opmerkingen over de straffen, de rtthterlijke vonnissen, inzake de bekende Hcagsche spionnage-zaak. Eerst constateert hij, dat als regel van ambtenaren meer wordt verlangd, dan in contante bezoldiging pleegt te worden uit gedrukt, om te vervolgen, dat het publiek teiecht van den ambtenaar mag eischen, als h" in dienst is van de openbare zaak, een maximum van juist optreden. En dan gaat hij verder: „Mogen wij nu een sprong nemen naar een ander gebifeö? Wees altijd voorzichtig, als gij een vonnis leest, met uw oordeel, dat de straf te licht is. Van de zaak zelve kent gij slechts een lijntje aar. den buitenkant, dat misschien nog verbojan is ook. Van de stukken en van de persoon des daders weet gij niets. Om raak met steenen te gooien, moet men zijn doelwit duide lijk voor oogen hebben. Na al deze vooropstellingen, die in redelijkheid misverstand wel uitslui ten, moge hier als getuigenis worden geplaatst, dat de afloop van de Haag sche spionnagezaak het eenvoudige rechtsgevoel toch wel loodzwaar be klemt. Eén is er van de vier verdachten, die een zware straf krijgt. Vele malen zwaarder dan de anderen. Maar die an deren waren ambtenaren. Vertrou wenslieden van ons allen tezamen. En dit juist maakt reeds het lichtste ver grijp van dezen aard tot een veel ern stiger wandaad, dan de zwaarste zon de van den ambteloozen burger. Dit gevoel bij de menigte is goed, is onmisbaar zelfs. Wanneer het veron achtzaamd wordt, blijft er een schade post open staan, die vroeger of later het volk duur kan komen te staan". „Om raak met steenen te gooien, moet men zijn doelvit duidelijker voor oogen hebben", dan gewoonlijk het geval is. Leze moraal van den socialistischen schrijver, moge vele „brave", „christelijke" burgers ter harte nemen, als zij zich bezig houden met het gooien van steenen naar mede-menschen, slechte mede-menschen. Zij moeten, om dit bedrijf ce mogen uit oefenen, het doelwit duidelijk voor oogen hebben, en dit moet er, naar ware christelijke opvatting, aan worden toe gevoegd dit doelwit moet zijn van n o b e 1 en aarij, gericht op het belang van ar deren of op een gewettigde zelfverde diging. Als A. B. K. zélf met steenen gooit naar de gevonnisten bij de Haagsche spion nage-zaak, dan doet hij dat k 1 a a r b 1 ij- k e 1 ij k niet om de betrokkenen te treffen, maar ter bescherming van een groot so ciaal goed: de hooge opvatting van de taak, welke ligt in handen van den ambtenaar, op wiens integriteit, onomkoopbaarheid, on kreukbaarheid volkomen vertrouwd moet kunnen worden, en die dus zéér ernstig misdoet, als hij misbruik van vertrouwen maakt. Wij zullen over de bedoelde vonnissen hier nu niet verder uitweiden volstaande met de mededeeling, dat ook óns die von nissen zeer hebben bevreemd om de relatief, de betrekkelijk lichte straffen. 't Is echter vandaag niet zoozeer onze bedoeling op dat concrete Haagsche geval de aandacht te vestigen, als wel om los daarvan te wijzen op de christelijke les van een sociaal-democraat, om voorzich tig, en niet liefdeloos, te zijn in het gooien met steenen naar menschen, van wie men meent of weet, dat zij iets verkeerds heb ben gedaan of iets hebban misdreven. HISTORISCH SLOT DOOR BRAND VERWOEST. Een felle brand heeft hedennacht het slot Remplin, een der schoonste kasteelen in Mecklenburg, dateerende uit den bloeitijd van de Renaissance, volledig verwoest. inboezemen. België heeft plechtig verklaard voorne mens te zijn in hei huidig conflict neutraal te blijven. Van het oogenblik af, dat het een beroep zou doen op een vreemde mogend heid, zou het dit standpunt prijsgeven en zich door eigen toedoen in den oorlog stor ten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1