Scandinavië in de branding Strikte neutraliteit van Zweden geëischt Letteren Kunst BINNENLAND WOENSDAG 10 APRIL 1940 DE I rn'i"?ANT TWEEDE BLAD - PAn. B DENEMARKEN Oppervlakte: 42.934 KM2. Grenzen: 7.498 KM. waarvan 60 KM. aan landzijde (met Duiitschland) en 7438 KM. zeegrens. Groote eilanden: Seeland, Fünen, Laaland, Bomholm, Falster, Mors, Alsen, Lange- land, Moën en nog enkele kleinere. Bevolking: (gegevens van 1930) 3.550.651 inwoners. Hoofdstad: Kopenhagen. Koning: Christiaan X. NOORWEGEN Oppervlakte: 323.795 KM.2 (Zonder eilam- dien in Poolgebied). Grenzen: 5.970 KM., waarvan 2570 aan landizijde en 3400 KM. zeegrens. Groote. fjorden: Sogne-fjord, Hardanger- fjord, Trondheim-fjord, Porsanger-fjord, Varang-fjord, Ofotem-fjord. Bevolking (gegevens 1930): 2.809.564 in woners. Hoofdstad: Oslo (vroeger Christiania). Koning: Haakon VII. ZWEDEN Oppervlakte: 448.439 KM2. Grenzen: 9.817 KM. waarvan 2193 aan landzijde en 7624 KM. zeegrens. Groote eilanden: Gotland, Oeland, Malar, JhaLmar. Bevolking (gegevens 1930): 6.141.571 in woners. Hoofdstad: Stockholm, Koning: Gustaaf V. SCANDINAVISCHE TERMEN Rigsdag: De Rijksdag in Denemarken, Landsting: Senaat in Denemarken, Folketing: Deensche huis van afgevaar digden. .Danmark: Officieele naam van Denemar ken. Riksdag: Rijksdag in Zweden, bestaande uit twee Kamers. Landsting: Provinciale Landdag. Lan: Provincie. Sverige; Officieele naam van Zweden. Storting: Voluisvertegenwoordiging van Noorwegen. Lagting: Hoogerhuis. Odelsting: Lagerhuis. Zoowel Hooger huis als Lagerhuis zijn afdeelingen van het Storting. In normale gevallen komt het Storting eenmaal per jaar 'bijeen, om de leden van het Hoogerhuis te kie zen. De overige leden van het Storting behooren dan tot 'het Lagerhuis. Norge: Officieele naam van Noorwegen. STEDEN AAN HET FRONT. HA MAR. De Noorsche regeering heeft haar zetel verplaatst naar de stad Ham ar, de provin ciale hoofdstad van het district Hedmark aan den Oostelijken oever van het Mjöse- meer. De stad telt iets meer dan 6000 in woners. Hamar is reeds een zeer oude stad. In 1152 werd hier een bisdom geves tigd. De laatste katholieke bisschop van Hamar, Mogens Lauritsson, werd in het jaar 1537 afgezet. Sinds dien tijd hield Ha mar op een katholieke bisschopsstad te zijn. Sinds 1864 is Hamar de zetel van een Luthenschen bisschop. TRONDHEIM. Trondheim, het vroegere Trondhjem, dat lange jaren de hoofdstad van Noorwe gen is geweest, is een stad in het Zuidelijke gedeelte van de Trondihem-fjord. Daar de stad over een haven beschikt, die altijd ijsvrij is, is zij vooral in dien win ter van zeer groote beteekenis voor den Noorschen handel. De Trondihjem-fjoid is 150 K.M. lang en is bij de stad Trondheim bijna 8 K.M. breed. In Trondheim is de éenige techni sche Hoogeschool van Noorwegen geves tigd. De Domkerk is een van de prachtig ste bouwwerken van Scandinavië, en de geschiedenis van deze kerk gaat terug tot in de elfde eeuw. In Trondheim bevindt zich het Stiftsgaarden het kroningspaleis van de Noorsche koningen. De stad Trond heim werd gesticht in het jaar 996 en is sedert 1814 de kroningsstad der No:r~che koningen. CHRISTIANSS UND. Een Noorsche havenstad in het district Möre, gelegen op de eilanden aan de West kust. Het aantal inwoners bedraagt onge veer 15.000. De stad is vooral van beteeke nis voor den uitvoer van stokvisoh, traan en vischguano. CHRISTIANS AND. Havenstad aan de Zuidpunt van Noor wegen, en hoofdplaats van het District Vest-Agder. Voor de stad ligt een eiland met vestingwerken. De stad ligt aan de uitmonding van de Ottera in het Skager- rak en telt 20.000 inwoners. Ohristiansand is de zetel van een Luthenschen bisschop. BERGEN. Bergen, dat tot de grootste havensteden van Noorwegen behoort, is gelegen aan de Byfjord. Deze stad behoort ook tot de oudste steden van Noorwegen en werd ge sticht in 1075, maar de grootste blioeperio- de ging Bergen tegemoet, toen hier i.. 1445 een kantoor van de Hanze werd opgericht, en de Hanzeaten erin geslaagd waren oij- na den göbeelen Noorschen handel in visch en pelswerk tot zich te trekken. In Bergen vindt men nog de Gothische Haakon-hal, waarvan de bouw in 1247 onder Koning Haakon Haakonsson begon nen werd. De kruiskerk dateert uit het jaar 1170 en werd in 1593 verbouwd. Veel historische herinneringen zijn verloren gegaan, toen de stad gemoderniseerd werd. Er zfjn nog slechts enkele sporen te vin den van de groote koopmanshuizen in de Hansa-Wijik. Stockholm zegt dat toe EEN DUITSCH MEMORANDUM. De Amerikaansche radio-nieuws-uitzen- ding verklaarde gisteren, dat Hitier Zwe den voor de keuze zou hebben gesteld van het aanvaarden van de Duitsche bescher ming of een inval. Dit bericht bleek niet juist te zijn. Wel heeft de Duitsche regeering van Zweden strikte neutraliteit geëischt. De Duitsche rijksregeering aldus meldt het Duitsche Nieuwsbureau heeft de Zweedsche regeering gisterochtend een me morandum overhandigd, waarin zekere ver zoeken en navragen nopens de houding van Zweden ten aanzien van de Duitsche maat regelen in Denemarken en Noorwegen worden gedaan. De Zweedsche minister van buitenland- sche zaken heeft gisteravond den Duit- schen gezant te Stockholm het antwoord op dit memoradum overhandigd. De Zweedsche regeering verklaart in dit antwoord, dat zij wenscht vast te hou den aan haar politiek van strikte neutra liteit en geenerleid stappen dient te onderne men, welke gericht zijn tegen de Duitsche maatregelen in Denemarken en Noorwe gen. De Zweedsche regeering doet in haar antwoord verder uitkomen, dat zij niet voornemens is eenigerlei maatregelen te nemen, welke aanleiding zouden kunnen geven tot een conflict tusschen de Duit sche en de Zweedsche regeering. GEEN MIJNEN AAN DE ZWEEDSCHE KUST. De commandant der Zweedsche marine spreekt het gerucht, als zouden de Duit- schers bij de Zweedsche havens aan de (westkust mijnen hebben gelegd, tegen. Hoewel de berichten over algemeene mo bilisatie in Zweden onjuist bleken te zijn, verneemt Reuter, dat Zweden op alles voor bereid is. Zweedsche kringen verklaren, dat hun land zich tegen iederen inval zal verzetten, doch zal trachten een volledige neutraliteit te handhaven, indien geen po gingen worden gedaan, zijn souvereiniteit te schenden. Noorwegen heeft geen beroep op Zweden gedaan. DE ZWEEDSCHE SCHEEPVAART. Men verneemt te Londen, dat de Zweed sche autoriteiten allen Zweedschen sche: pen, die naar Scandinavische havens op weg waren en zich daarheen zouden begeven, heeft bevolen de reis af te breken of in de havens, waar zij thans liggen, te blijven. st zich met den f verkoop van en staat U ir zijde met nli&tingen omtrent aand^lep of obli gaties 1901 JOSEF PONTEN, f Te München is op 56-jarigen leeftijd over leden de Duitsche schrijver Josef Ponten, die vooral bekendheid verwierf door zijn roman „Die Bockreiter". H(j heette eigen lijk Servatius Josef Ponten en stamde af van Zuid-Limburgsche boeren, die woon den in de streek van Noorbeek. Ponten zelf werd geboren in 1883 te Raeren bij Aken, in het gebied van EupenMalmédy, dat te genwoordig Belgische gebied is. Toen hij 25 jaar was schreef hij zijn eerste groote werk, den roman „Siebenquellen". Tot zijn verdere werken behooren „Volk auf den Wege", „Der babylonische Turm", „Die Studenten von Lyon", Salz" en „Wolga". Ponten heeft ook reisverhalen en een mono grafie over den schilder Alfred Rethel ge schreven. ,/TJjd''. REIZIGERS VERVOER PER SPOOR. BESTAANDE DIENSTREGELING WORDT WEER VOOR ONBE- PERKTEN TIJD ONDERBROKEN. In verband met het te verwachten militaire vervoer heeft de directie der Nederlandsche Spoorwegen op hoog bevel besloten de bestaande dienstre geling wederom voor onbeperkten tijd te onderbreken. In de plaats hiervan is wederom een beperkte dienstregeling in het leven geroepen, welke iets uicgebreider is dan de beperkte dienstregeling van 4 September jl. Ondanks de ingrijpende militaire maat regelen trachten de Nederlandsche spoor wegen het reizigersvervoer zooveel moge lijk tegemoet te komen. Lukte het reeds hedenmorgen met succes speciale maat regelen te treffen ten dienste van het be langrijke forensenvervoer, in den loop van den dag is het mogelijk gebleken nog ver schillende extra-treinen aan de beperkte dienstregeling toe te voegen. Ten behoeve van de forensen in het Gooi zullen hedenmiddag van Amsterdam ver trekken verschillende extra-treinen, zoo danig dat vanaf 15.59 uur 18.29 uur een kwartierdienst wordt gereden op Hilver sum, waarvan de treinen, die om lb.44, 17.29 en 17.44 uit Amsterdam vertrekken, door zullen rijden naar Amersfoort. De treinen vertrekkend uit Amsterdam om 17.59 uur en 18.29 zullen doorrijden naar Utrecht. Al deze treinen zullen op alle tusschenstations stoppen. Bovendien is nog een extra trein ingelegd van Amsterdam vertrekkend om 19.14 uur naar Amersfoort. Van Amers foort naar Utrecht zullen worden ingelegd de volgende treinen uit Amersfoort ver trekkend 18.07, 18.47, 19.47 en 20.37 uur. Deze treinen stoppen te den Dolder en Bilthoven. Van Hilversum wordt vanaf 16.35 uur tot 17.50 uur eveneens een kwartierdienst gereden in de richting Amsterdam. Ten be hoeve van het verkeer UtrechtHilversum Amsterdam vertrekken treinen uit Utrecht om 15.24, 16.39 en 17.20 uur. Te behoeve van de terugkeerende foren sen naar de Zaanstreek zullen extra trei nen uit Amsterdam vertrekken om 17.20, 18.20 en 20,20 uur in de «richting Alkmaar. Zij zullen stoppen op de voornaamste tus schenstations. Vanuit Alkmaar worden ingelegd twee treinen om 18.31 en 21.41 uur uit Alkmaar vertrekkend. De werklieden-treinen rijden vanuit de Zaan naar Amsterdam volkomen normaal. Van Utrecht over Nieuwersluis naar Am sterdam worden eveneens twee treinen in gelegd. Uit Utrecht vertrekkend 16.54 en 18.54 uur, terwijl in omgekeerde richting treinen zullen loopen uit Amsterdam ver trekkend 14.46 uur en 16.46 uur. Van Utrecht naar Geldermalsen zal een trein worden ingelegd uit Utrecht vertrek kend 18.42 uur, in Geldermalsen aanko mend 19.00 uur, terwijl m omgekeerde richting een trein vertrekt uit Geldermal sen 19.22 uur, aankomst Utrecht 19.49 uur. POSTVERVOER TIJDENS DEN GEWIJZIGDEN TREINENLOOP. Nu de gewone treinen, en hedennacht ook o'e nachtposttreinen, niet loopen, kan het binnenlandsch postvervoer niet op de nor male wijze plaats vinden. In de uitgevallen diensten wordt, voor zooveel mogelijk, door het gebruik van postauto's voorzien, ook wat de nachtdien sten betreft. Naar wij nader vernemen zullen de nacht- posttreinen dezen nacht wel loopen. Het brievenvervoer met deze treinen zal nor maal plaats vinden. BOOTTREINEN m.s. „CHRISTIAAN HUYGENS". De Stoomvaart Maatschappij „Neder land' deelt mede, dat in aansluiting op het van Indië komende m.s. „Christiaan Huy- gens" twee boottreinen van Genua naar Nederland ziillen rijden. Deze treinen zul len, bijzondere omstandigheden voorbehou den, op Zondag 14 April a.s. van Genua vertrekken en op 15 April in Holland arri- veeren. De vermoedelijke aankomst dezer tremen is resp. te Roozendaal 11.13 en 12.08, te R'dam (D. P.) 12.21 en 13.08 uur en te Den Haag (H.S.) 12.48 en 13.33 uur. MINISTERRAAD BUEEN. De ministerraad Is Dinsdagavond te half tien op het departement van Algemeene Zaken bijeen gekomen. OFFICIERSOPLEIDING. De Regeeringspersdienst meldt: Sommige ingeschrevenen voor den dienst plicht van de lichting 1941 zullen wellicht in aanmerking willen komen voor plaat sing bij een der eerstvolgende opleidingen tot reserve-officier, welke waarschijnlijk op een nader te bepalen datum in Septem ber of October zullen aanvangen, met de bedoeling om te zijner tijd mede te dingen naar plaatsing in het tweede studiejaar der Koninklijke Militaire Academie. De bedoelde ingeschrevenen moeten er rekening mede houden, dat zij niet kunnen volstaan met opgaaf van hun wensch aan den voorzitter van den keuringsraad of aan den commandant van het inde el in gs district. Zij moeten zoo spoedig mogelijk een ver zoekschrift op ongezegeld papier aan den minister van defensie richten, waarin zij hun verlangen kenbaar maken. Jongelieden van een jongere lichting, die in aanmer king wenschen te komen voor bovenbe doelde opleiding, moeten eveneens onver wijld een verzoekschrift aan den minister van defensie richten. Zij kunnen alleen mededingen naar een plaats bij een der opleidingen tot reserve officier, indien zij zich bereid verklaren een vrijwillige verbintenis aan te gaan op den voet van een gewoon dienstplichtige. Zij, die zich in werkelijken dienst bevin den en een dergelijk verzoekschrift aan den minister van defensie willen richten, moeten het indienen door tusschenkomst van hun commandant. Dit geldt ook voor hen, die niet het voornemen hebben om te zijner tijd mede te dingen naar plaatsing in het tweede studiejaar der Koninklijke Militaire Academie. Gewone dienstplichtigen, die zich nog niet in werkelijken dienst bevinden en een dergelijk verzoekschrift aan den minister van defensie willen richten, moeten het in dienen door tusschenkomst van hun com mandant. Dit geldt ook voor hen, die niet het voornemen hebben om te zijner tijd me de te dingen naar plaatsing in het tweede studiejaar der Koninklijke Militaire Aca demie. Gewone dienstplichtigen, die zich nog niet in werkelijke dienst bevinden, kunnen zich rechtstreeks tot den minister van defensie wenden. Voor de buitengewone dienstplichtigen geldt ten aanzien van de officiersopleiding het volgende: Zij, die zich in werkelijken idenst bevin den, dienen hun verzoekschrift in door tus schenkomst van hun commandant. De ove rigen kunnen zich rechtstreeks tot den mi nister van defensie wenden. Buitengewone dienstplichtigen kunnen alleen mededingen naar een plaats'bij een der opleidingen tot reserve-officier, wanneer zij zich bereid verklaren om een vrijwillige verbintenis op den voet van een gewoon dienstplichti ge aan te gaan, waarbij zij zich verbinden om: a. onafhankelijk van den duur der thans bestaande buitengewone omstandigheden, de opleiding volledig te volgen; b. alle verplichtingen, die op den reser ve-officier rusten op zich te nemen, ook voor den tijd in demobilisatie. Deze verbintenis behoeft eerst te worden aangegaan, indien zij door den minister van defensie voor de officiers-opleiding worden bestemd. Indien zij niet voor bedoelde op leiding worden bestemd, behouden zij de verplichtingen, die als buitengewoon dienstplchtigen op hen rusten. Het bovenstaande geldt niet alleen voor hen, die reeds in het bezit zijn van een einddiploma H. B. S. of gymnasium, maar eveneens voor hen, die dit jaar een derge lijk diploma denken te behalen. Behalve naam en voornamen, plaats en datum van geboorte, alsmede plaats en uit slag van de keuring voor den dienstplicht, moet in- de verzoekschriften duidelijk wor den vermeld bij welk wapen of by welken dienst de opleiding wordt begeerd. Het ver dient aanbeveling om twee of meer wa pens of dienstvakken in de volgorden van keuze op te geven. Houders van gymnasium a diploma ko men niet voor opleiding tot beroepsofficier in aanmerking. Bezitters van een H. B. S. a-diploma kunnen alleen beroepsofficier worden bij het dienstvak der militaire ad ministratie. Gewone dienstplichtigen, die zich in wer kelijken dienst bevinden en op den aan vangsdatum van de opleiding tot reserve officier, waarbij zij plaatsing wenschen, de eerste oefening hebben volbracht, komen niet meer voor bedoelde opleiding in aan merking. HET ALGEMEEN RAPVERBOD. De Regeeringscommissaris voor de Bo demproductie vestigt de aandacht van be langhebbenden op het bepaalde in artikel 7 der Bodemproductiebeschikking 1939, op genomen in de Nederlandsche Staatscou rant van 8 en 9 December 1939, no. 241, op grond van welke bepaling bosschen en an dere houtopstanden slechts mogen worden geveld of gerooid krachtens vergunning. Deze behoort te worden aangevraagd bij den Productiecommissaris voor den bosch- bouw en de houtteelt, adres Bureau Staats- boschbeheer, Museumlaan 2, te Utrecht. Het verdient aanbeveling, ter bevordering van een spoedige afdoening bij het aan vragen van een dergelijke vergunning ge bruik te maken van een daartoe bestemd formulier, dat op een desbetreffend, tot den Productiecommissaris voornoemd ge richt verzoek kosteloos zal worden toege zonden en dat bovendien kan worden ver kregen ten kantore var. de houtvesters en van de boschwachters b(j het Staatsbosch- beheer. In het bijzonder wordt er op gewezen, dat niet alleen voor algeheele velling, doch ook voor dunning van bosschen vergunning noodig is, terwijl alle houtopstanden dus ook wegbeplantingen, rijen, groepen of alleenstaande boomen en hakhout onder de beschikking vallen. Veiling en rooiing zonder vergunning wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van ten hoogste tienduizend gulden. Tweede Kamer Winstbelasting Vergadering van gisteren. In de Tweedie Kamer is gistermiddag een aanvang gemaakt met de behandeling van het wetsontwerp heffing van een winstbe lasting. De heer WAGENAAR (A.R.) uitte principieele bezwaren, doch spr. verklaar de, dat zijn fractie niet tegen het ontwerp zou stemmen, daar 's lands financiën krach tige versterking behoeven. Naar spr. be toogde, zou door heffing van een winst belasting een traditie van meer dan hon- derdtwintig jaren worden onderbroken. Hij achte het ontwerp beter te aanvaarden, als hét was ingediend tengevolge van het falen van de rioh-tige 'heffing der dividendi- en tantieme-belasting. Hij meende, dat een winstbelasting op fiancieel-hudgietair ge bied minder soliede gevolgen heeft Wat de winstbepaling betreft, hier maakte spr. bezwaren tegen de definitie van „winst" in het ontwerp. De heer IJZERMAN (S.D.) noemde het ontwerp een knap stuk werk en wees er op, dat van sociaal-democratische zijige herhaaldelijk op een winstbelasting is aan gedrongen. Naar spr.'s meening is er wei nig principieele oppositie tegen vervanging van een uitdeelingsbelasting door een winstbelasting. Voorts betoogde spr., dat men de opbrengst dezer belasting niet uit sluitend voor de gewone middelen moet bestemmen. De heer SCHILTHUIS (V.D.) zeide zich met de vervanging van de dividend- en tantieimebelastiing door een winstbelasting te kunnen vereenigen. Naar spr. meening zal die belasting niet tot verzwakking van het bedrijfsleven leiden. Tot slot stelde spr. enkele vragen over de waiardeering van voorraden. De heer TEULINGS (R.K.) verklaarde de indiening van het ontwerp te waardee- ren. Spr. achtte de vrucht der winstbelas ting politiek gesproken rijp om geplukt te worden. Hij zag er verschillende voor- deelen in, b.v. de opheffing van het ver schil in fiscale behandeling tusschen naam- looze vennootschappen en particuliere firma's en het einde van vele misbruiken van de dividend-belasting. Voorts zeide spr. het juist te achten, dat het begrip „goed koopmansgebruik" bij de winstbe paling is ingeschakeld, daar het doel hier van moet zijn het behoud van het vermo gen van het bedrijfsleven om winst te ma ken. Spr. eindigde zijn rede met de verkla ring, dat hij de totstandkoming van deze wet zou toejuichen. Vergadering van heden Gestemd wordt voor de nominatie ter voorziening van een vacature in den Hooge Raad, ontstaan door het aan den raadsheer dr. F. Kranenburg verleend eervol ontslag. Het resultaat der stemming is: 1. Prof. dr. P. A. J Losecaat-Vermeer, hoogleeraar aan de gemeentelijke universi teit en raadsheer-plaatsvervanger in het Gerechtshof te Amsterdam 2. Jhr. dr. A. K. C. de Brauw, advocaat en procureur te 's-Gravenhage. 3. Prof. dr. R. P. Cleveruiga, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Leiden en rech- ter-plaatsvervanger in de Arr.-rechtbank te 's-Gravenhage. Voortgezet wordt de behandeling van het wetsontwerp tot heffing van een winst belasting. AUTOMOBILISTEN EN WIELRIJDERS DENKT ER AAN! Waarschuwing voor automobilisten. Binnenkort zal de politie het toezicht op de verlichting van motorrijtuigen ver scherpen. Zorgt voor een deugdelijk, helder bran dend achterlicht. Denk eraan dat motorrijtuigen, na 31 December 1938 ingevoerd of hier te lande vervaardigd, nu reeds voorzien moeten zijn van koplantaarns met rijksmerk, waarin gloeilampen met rijksmerk zijn aange bracht. Koopt dius niet een nieuw motorrijtuig dan nadat gij u vergewist hebt dat het aan dezen eisch voldoet. Motorrijtuigen, voor of op 31 December ingevoerd of hier te lande vervaardigd, moeten in de koplantaarns gloeilampen (al dan niet met rijikamerk) voeren met een hulpspiraal, welke door een metalen napje is afgeschermd. Met ingang van 1 Januari 1942 moeten ook deze motorrijtui gen van koplantaarns met rijksmerk en gloeilampen met rijksmerk voorzien zijn. Waarschuwing voor wielrijders. Ook het toezicht op de rij wielachter- liohten wordt versoherpt, in dier voege, dat in de toekomst onmiddellijk tot het op maken van proces-verbaal wordt overge gaan, indien althans de overtreder ter plaatse van aanhouding en binnen korten tijd er niet in slaagt het achterlicht in be hoorlijk brandenden toestand te brengen. Dit zal ook geschieden in die gevallen, waarin voorheen de overtreder in de ge legenheid werd gesteld, de goede werking van het achterlicht binnen de 24 uren te herstellen, na welken termijn eerst, indien herstel niet volgde, verbaliseerend werd opgetreden. Zorgt dus voor een helder brandend achterlicht, van een goedgekeurde soort.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 6