KERKNIEUWS
Brand in een
pension te Haarlem
De ondergang van
de „Prolinus"
MAANDAG 1 APRIL 1940
Ut LEIDSCHE COURANT
UcSDE BLAD - PAG. 9
Jwee l/muidet txawlexó met (lommen
uit uCiegtuigen, êeótaofot
KANUNNIK M. W. A. WIJTENBURG.
Op „Dennenheuvel" te Bloemendaal is
gisteren het veertig-jarig priesterfeest van
kanunnik M. W. A. Wijtenburg plechtig en
hartelijk gevierd. De jubilaris is rector van
het St. Joseph-internaat en van het Obser
vatiehuis „Maria Immaculata", zoodat de
feestelijkheden zich ook tot buiten den
familie- en vriendenkring uitstrekten.
In de bloemrijk versierde kapel der eer
waarde zusters celebreerde de rector des
morgens om tien uur een plechtige H. Mis,
met assistentie van dr. J. M. H. van der
Lugt en P. J. S. Juffermans, leeraren van
het seminarie Hageveld, resp. als diaken en
subdiaken. In het priesterkoor hadden
plaats genomen Z. H. Exc. Mgr. J. P. Hui-
bers, bisschop van Haarlem, Mgr. N. L. A.
Ammerlaan, vicaris-generaal, Mgr. H. J.
M. Taskin, oud-praeses van Warmond, le
den van het Kathedraal Kapittel, Dr. C. J.
Henning, regent van het seminarie Hage
veld, rector Th. Westgeest van het gesticht
„De Goede Herder" te Zoeterwoude, de bei
de secretarissen van het bisdom H. W. Ag-
terof en F. J. Bank, pastoor L. J. Willen-
•borg uit Bloemendaal. VeEder zagen wij
naast de vele familieleden de provinciaal
overste van de Congregatie van „De Goede
Herder". Zuster Maria van het H. Hart en
de oud-overste van „Dennenheuvel". Het
koor van de Zusters zong een meerstem
mige Mis en tot slot een speciaal gedicht
van dankbaarheid en hulde.
Des middags om 1 uur had de felicitatie
plaats by de Zusters, waarna de jubilaris
door een achttiental bruidjes in het St. Jo
seph-internaat verwelkomd werd. De hoo-
ge gasten, uitgezonderd de Bisschop, wa
ren ook bij deze blijde incomste aanwezig.
Het was een aardig gezicht, die kleine meis
jes, met de groote waaiende palmtakken
en de kleurige confetti, die kwistig in de
gangen gestrooid werd. Een der meisjes van
het Internaat hield een toespraak, waarin
de rector geschetst werd als een goede va
der en een meelevend kindervriend. De
toespraak werd in een fraaie omlijsting ter
herinnering ten geschenke gegeven. De ju
bilaris zeide in zijn dankwoord, dat het de
grootste voldoening voor hem was, dat hij
veertig jaar lang de H. Mis mocht opdra
gen en communiceeren. Deze groote wel
daad moeten de kinderen goed beseffen,
want daaruit vloeit de rijkdom van het
priesterschap voort. Maar ook de kinderen
moeten het grootste geluk van hun leven
vinden in het dagelijks nadereti tot de
H. Tafel.
Vanzelfsprekend bleef de tracta'tie niet
achterwege. Toen de rector de zaal verliet
gaf hij zijn herdelijken zegen, die op dezen
dag meer dan ooit gewaardeerd en begre
pen werd.
In denzelfden geest werd de kanunnik
gehuldigdin het Observatiehuis, en door
de misdienaars.
Reeds voor drie uur maakten verschil
lende geestelijke autoriteiten hun opwach
ting in de rijk versierde woonkamers van
den jubilaris. De talrijke bloemstukken wa
ren op artistieke wijze rona de wanden ge
arrangeerd.
Hun gelukwenschen kwamen o.a. aanbie
den: Mgr. M. P. J. Möllmann, em. vicaris-
generaal van het bisdom, Mgr. P. G. Groe
nen en de president van het Theologicum
en de directeur van het Philosophicum te
Warmond, de hoogeerw. heeren W. J. J. de
Jongh en J. H. Niekel; kanunnik L. A. A.
M. Westerwoudt uit Noordwijkerhout, ple
baan F. Filbry, pastoor J. Kok uit Delft,
oud-rector van het Internaat, Dr. Th. Vlaar,
rector van het R.K. Lyceum te Haarlem en
vele geestelijker uit Haarlem en omstreken.
Verder kwam ter receptie een deputatie der
parochie H. Cyriacus, welke gevormd was
door het dag. bestuur der vereeniging „Ka
tholiek Hoorn", het kerkbestuur en den
Kath. Kring, die door den jubilaris tijdens
zijn dekenaat aldaar werd opgericht. Vele
vrienden en belangstellenden bezochten in
den loop van den middag verder „Dennen
heuvel".
Om 5 uur werd een plechtig Danklof
gehouden in de kapel.
PASTOOR B. P. M. DE JONG t
Zaterdag is op 55-jarigen leeftijd over
leden de zeereerw. heer B. P. M. de Jong,
pastoor van de parochie Velsen-Driehuis.
Tweeden Paaschdag werd pastoor de
Jong in het St. Antonius Ziekenhuis te
IJmuiden opgenomen tot het ondergaan
van een operatie.
Pastoor B. de Jong, die nooit met een
sterke gezondheid is gezegend geweest,
heeft heel zijn priester-leven met geest-
driftigen ijver veel en hard gewerkt.
In de parochies, waar hij kapelaan en
pastoor is geweest, zal in eere blijven de
nagedachtenis van een eenvoudig, vroom
en werkzaam priester.
Groot vereerder van den Vlaamschen
priester-dichter Guido Gezelle, droeg hij
ook zelf in zijn leven iets mee van dat kin
derlijk-blijde en teer-gevoelige, dat ge
noemden dichter typeerde.
Hij kon intens meeleven met de vreug
de en met het verdriet van allen, in wier
midden hij zijn priesterlijken arbeid ver
richtte.
DEKEN J. L. VAN MULUKOM t
Gisteren is te Nijmegen na een langdu
rige ongesteldheid, en meermalen voorzien
van de laatste H. Sacramenten, overleden
de hoogeerwaarde heer Deken J. L. van
Mulukom, kanunnik van het kapittel in het
Bisdom 's Hertogenbosch.
Deken J. L. van Mulukom heeft den leef
tijd bereikt van 66 jaar.
BENOEMING IN HET BISDOM
HAARLEM
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft den weleerw. heer B. J. A. Haanen
benoemd tot kapelaan te Rotterdam (H. Hil-
degarde).
CONGREGATIE VAN MILL-HILL
In Mei van dit jaar zal het feit herdacht
worden, dat 50 jaar geleden de bovenge
noemde Congrpgatie zich in ons land ves
tigde; ook de missie-annalen „Mill-Hill" zul
len dan 50 jaar bestaan, terwijl het St. Jo-
sephs-Missiehuis te Roosendaal, (N.Br.)
eveneens in Mei 50 bestaansjaren zal tel
len. De Congregatie heeft thans in ons
land ook huizen te Tilburg, Hoorn, Haelen
bij Roermond en te Arnhem (huize „Vrij
land"). Een der baanbrekers van het werk
dezer Missionarissen in ons land is de alom
bekende Father Lefeber.
Qemeng.de tBetichten
Man verbrand
In een pension op den hoek van den
Zijlweg en de Pieter Kiesstraat te Haar
lem heeft gistermorgen een korte, doch
felle binnenbrand gewoed. Een der pen
siongasten, de 52-jarige heer R. Men-
sink, die een kamertje op den zolder be
woont, vond hierbij den dood.
Op den zolder van het huis had men door
middel van houten afscheidingen, een ze
vental kamertjes gebouwd, waarvan vijf
bewcond waren. Niettegenstaande deze
zeer brandbare inrichting gebruikte een der
bewoonsters een petroleumvergasser. Gis
termorgen omstreeks half elf had zij dit
toestel ontstoken en was hierop even naar
beneden gegaan. Waarschijnlijk hebben
eenige gordijnen vlam gevat en in een oog
wenk verspreidde het vuur zich over den
geheelen zolder.
De 52-jarige heer Mensink ontdekte den
brand en ging ijlings naar beneden om de
overige bewoners te waarschuwen. Daarna
na snelde hij weer naar boven om te trach
ten neg wat van zijn bezittingen te redden.
Daarna heeft men niets meer van hem ge
zien. Een andere bewoner, die nog te bed
lag, wist door een raam op het dak te ko
men en zich zoo in veiligheid te stellen. De
ander drie bewoners bevonden zich niet
meer boven.
De inmiddels gealarmeerde brandweer
tastte met vier stralen het vuur aan en
wist reeds na een half uur den brand te be
dwingen. Toen men bij de nablussching op
zolder een onderzoek instelde, vond men
het lijk van den heer Mensink. Het lichaam
vertoonde slechts enkele brandwonden,
zoodat het slachtoffer waarschijnlijk door
den rook is bedwelmd en op deze manier
den dood heeft gevonden.
Het stoffelijk overschot is naar het St.
Elisabethsgasthuis overgebracht.
MEISJE DOOR AUTOBUS GEGREPEN.
Aan gevolgen overleden.
Zaterdagmiddag is te Siddeburen het
vierjarige meisje Jeannette Haze, toen zij
van achter een wagen plotseling den weg
overstak, door een autobus aangereden.
Het kind werd met ernstige verwondingen
naar het academisch ziekenhuis te Gronin
gen overgebracht, waar het Zondagmid
dag is overleden.
AAN GEVOLGEN OVERLEDEN.
Op den avond van den eersten Paasch
dag is op den Amersfoortschen straatweg
onder Nijkerk de achttienjarige jongen
Pijpers door een auto aangereden. Hij
liep verwondingen op aan noofd en buik.
P. is thans aan de gevolgen van dit on
geval overleden.
Acht Nederlandsche zeelieden, de over
levenden van de uit twaalf koppen be
staan hebbende bemanning van den Ne-
derlandschen treiler „Protinus", die door
een Duitsch vliegtuig tot zinken werd ge
bracht, liggen thans in een ziekenhuis in
een havenstad aan de Schotsche oost
kust. Zes dagen hebben de mannen op
de Noordzee rondgedobberd in een open
boot, zonder voedsel, zonder water, tot
zij eindelijk opgepikt werden door een
Engelsche duikbooteenheid.
Een der schipbreukelingen, de tweede
machinist Bertus Glazemaker, heeft in een
onderhoud verklaard, dat de opvarenden
van de „Protinus", toen het Duitsche vlieg
tuig verscheen, in de meening verkeerden,
dat het een geallieerd 'toestel was. Zij
wuifden het toestel toe. Dit werd beant
woord met een regen van bommen. Een
bom trof de brug en doodde den kapitein
en een matroos. Het vliegtuig maakte toen
een duikvlucht en richtte mitrailleurvuur
op het schip, terwijl de bemanning naar de
reddingboot snelde. Hierbij werd niemand
getroffen.
Twee opvarenden konden de ontberin
gen in de open boot niet doorstaan. Zij
overleden en werden in zee begraven.
Glazemaker voegde aan dit relaas nog
toe: de Duitschers cirkelden verscheidene
maken over ons hoofd voor zij verdwenen.
Helaas was de reddingboot niet van pro
visie voorzien en was het drinkwater brak.
Terwijl de mannen rondzwalkten zagen
zij nog een tweede Duitsche machine, doch
deze merkte hen niet op. De schipbreuke
lingen hadden vreeselijlc te lijden, zoo erg,
dat een hunner op Goeden Vrijdag en een
tweede op Tweeden Paaschdag bezweek.
De hoop op redding begon reeds te wij
ken, toen op den Tweeden Paaschdag een
Britsche duikboot in zicht kwam. Deze
duikboot hield, zoolang het licht was, con
tact met hen en toen de nacht was aange
broken, nam zij hen aan bcord. De duik
boot zette haar patrouille nog vier dagen
voort, alvorens zij de geredden aan land
bracht. Tijdens deze patrouille dook zij nog
eenmaal onder om aan de aandacht van
een Duitsch vliegtuig te ontsnappen.
DE ONDERGANG VAN DE
„GRUTTO".
Lijk van den eersten stuurman
geïdentificeerd.
Zaterdagmiddag zijn de vrouw en de
zoon van den 59-jarigen eersten stuurman
van het s.s. „Grutto". Rurt Teensma, op
Texel aangekomen voor de identificatie
van het Vrijdagmorgen bij paal 9 aange
spoelde lijk. Zij hebben het stoffelijk over
schot als dat van hun man en vader her
kend.
Teensma zou over anderhalf jaar met
pensioen zijn gegaan.
Dinsdagmiddag zal het stoffelijk over
schot te Schiermonnikoog, waar Teensma
werd geboren, op de algemeene begraaf
plaats ter aarde worden besteld.
ERNSTIG VERKEERSONGELUK BIJ
HOOFDDORP.
AUTO VAN DIJK GESTORT.
Twee zwaar gewonden, een licht gekwetste
Gisteravond om kwart over zeven ge
beurde op den Haagschen weg onder
Hoofddorp een ernstig auto-ongeluk, waar
bij een Engelsche dame en haar vierjarig
dochtertje zeer ernstig werden gewond. De
vier andere inzittenden van de veronge
lukte auto liepen lichte verwondingen op.
Op genoemd tijdstip reed een groote per-
stonenauto. komende uit de richting Den
Haag, naar Amsterdam, waarin zich be
vonden een echtpaar uit de hoofdstad en
een Engelsch echtpaar met twee kinderen.
De auto werd bestuurd door een der da
mes. Op een gegeven oogenblik wilde de
bestuurster een bus. die vlak voor de auto
reed, passeeren. Bij deze manoeuvre raakte
zij het stuur kwijt en kwam van de rechter
rijbaan op de linkerbaan terecht. Het ge
lukte haar niet tijdig de macht over het
stuur te hervinden en, hoewel zij remde,
kwam de auto terecht tegen de leuning van
het viaduct over den Kruisweg: De leuning
werd verbrijzeld en de auto stortte onge
veer vijf meter den dijk af, hierbij viel een
der kinderen van de Engelsche familie,
een vierjarig meisje, uit de auto. Het kind
is met een schedelbasisfractuur opgenomen.
Ook haar moeder werd zeer ernstig ge
wond. Zij is, eveneens met een schedelba
sisfractuur, met haar dochtertje door een
ziekenauto uit Haarlemmermeer naar de
diaconesseninrichting te Amsterdam ver
voerd.
Ook de Engelsche heer, die licht gewond
werd, is naar genoemd ziekenhuis ge
bracht, waarin tevens het driejarig zoon
tje van deze familie, die ongedeerd bleef, is
opgenomen.
Het Nederlandsche echtpaar bleef zonder
letsel. Dokter Bult uit Hoofddorp verleen
de de eerste hulp. De auto is vrywel ge
heel vernield.
Beide echtparen waren gisterochtend uit
Amsterdam vertrokken en hadden een be
zoek in Den Haag afgelegd.
Gelukkig misten de
projectielen hun doel
De schipper van die omstreeks twaalf
uur Zaterdagmiddag te IJmuiden aange
komen treiler „Vikingbank" IJM 183 rap
porteerde, dat zjjn schip Donderdagmid
dag j.l. om vijf uur door Duitsche vliegtui
gen is gebombardeerd. Een eskader van
zes Duitsche bommenwerpers vloog over
het schip. Drie machines zetten hun re's
voort. De andere drie onderbraken hun
tooh't en wierpen in totaal vijf bommen
naar de IJm. 183. Geen der bommen raakte
echter het schip. Alle leden van de beman
ning zijn veilig. De IJm. 183 zette onmid
dellijk na het gebeurde koers naar IJmui
den. Hier zal nader worden onderzocht of
het bombardement inderdaad geen schade
aan het schip heeft toegebracht.
Tevens raporteerde de schipper van de
„Vikingbank", dat hij bericht had ontvan
gen van den schipper van de „J. S. Groen",
IJm. 13 dat ook dit schip door Duitsche
vliegtuigen was aangevallen, eveneens
zonder schade op te loopen.
De 352 bruto ton metende stoom treiler
„Vikingbank" behoort toe aan de natio
nale stoomvissohsrij te IJmuiden. De „J. S.
Groen" meet 195 brutoton en behoort toe
aan de stoomviseoherij „Eendracht".
Nog was geen volledige klaarheid geko
men over de ramp van de „Protinus",
waarvan Dinsdag j.l. bekend werd, dat de-
zie trawler op de Noordzee is verongelukt,
of Zaterdagmiddag was IJmuiden opnieuw
vol verontrustende geruchten, bij welke de
namen werden genoemd van de trawlers
„Vikingbank".
Beide trawlers zijn inmiddels behouden
te IJmuiden aangekomen, eerst de „Vi
kingbank" en eenige uren later de „J. S.
Groen." Zij liggen thans veilig voor hal C,
waar zij gisternacht hun vangst kondein
lossen.
De opvarenden van beide sohepen heb
ben eenige bange oogenblikken beleefd,
toen zij in het noorden van de Noordzee
stoomden op één tot twee uur afstand van
elkaar. De radiotelefonie had al het be
richt gebracht, dat beide sohepen door
Duitsche vliegtuigen waren beschoten en
het bleek thans, dat de „Vikingbank" ter
nauwernood den dans is ontsprongen.
Hoe de aanvallen geschiedden.
Het was Donderdagmiddag half zes. De
„Vikingbank" was stoomend naar zuidelij
ker vischgronden, toen plotseling vier of
vijf Duitsche vliegtuigen naderden. Eén
ervan kwam recht op den trawler toe en
LETLANDSCH SCHIP OP EIERLAND-
SCHE GRONDEN GESTRAND.
Op de Eierelandsche gronden is gister
nacht een schip in nood geraakt.
De bemanning van het schip had aan
vankelijk niet om hulp gevraagd. Met een
eigen boot had zij het schip verlaten.
Daar het weer echter mistig werd en de
bemanning uitgebleven is, is gistermorgen
de reddingboot uitgevaren om haar te zoe
ken. Omstreeks het middaguur had men
nog geen spcor van de schipbreukelingen
gevonden.
Een nader te De Cocksdorp ontvangen
bericht meldt, dat een sleepboot van de
firma Doeksen, welke uitgevaren was naar
de Eierlandsche gronden om het gestrande
schip hulp te bieden, ten noodoosten van
Vlieland een sloep met vijf leden van de
bemanning heeft opgepikt. De sleepboot
heeft haar weg voortgezet naar de Eier
landsche gronden, waar zich eveneens de
reddingsboot in de nabijheid van het ge
strande schip bevindt.
Het schip bleek het Letlandsche stoom
schip „Ausma" te zijn, dat een draagver
mogen heeft van 3500 ton. De stranding
geschiedde gisternacht. De positie van het
schip was buitengewoon gevaarlijk. Aan
boord bevonden zich vijftien opvarenden.
Vijf hunner waren gisterochtend in een
sloep gegaan, vermoedelijk om het anker
uit te zetten. Hierbij is de sloep afgedre
ven. Later werden de mannen door de ber
gingssleepboot „Bornriff" van de reederij
Doeksen, wier hulp door den kapitein
langs radicgrafischen weg was ingeroe
pen, ten noodoosten van Vlieland opgepikt
en aan boord van de „Ausma" terugge
bracht De „Bornriff" en de sleepbooten
„Neptunus", eveneens van Doeksel en de
„Utrecht" van de firma Wijsmuller, welke
beide laatste booten eveneens naar het ge
strande schip waren uitgevaren, bevonden
zich gistermiddag in de nabijheid van de
„Ausma". Men zou trachten verbinding
met het schip tot stand te brengen en het
vannacht tijdens hoog water probeeren
vlot te trekken.
Het schip vlot gekomen.
Vannacht omstreeks twee uur, bij hoog
water, is het de sleepbooten „Bornrif" en
„Neptunus" van de firma Doeksen en
Utrecht" van de firma Wijsmuller gelukt
het Zondag j.l. op de Eierlandsche gron
den gestrande Letlandsche s.s. „Ausma"
viot te brengen.
Het schip heeft onmiddellijk de reis ver
volgd en kwam vanmiddag te IJmuiden
aan. De sleepboot „Utrecht" maakte den
tocht mede, om eventueel assistentie te
verleenen, daar nog niet vaststaat of het
.•chip belangrijke schade heeft opgeloopen.
L»e „Ausma" meet 1905 ton en behoort thuis
te Riga.
begon zijn bommen naar de „VLkingbair.lk"
uit te werpen. De hevig opgeschrikte be
manning koos een goed heenkomen, wamt
het was hun duidelijk, dat het vliegtuig
hun boot in den grond wilde schieten, niet
tegenstaande op alle mogelijke plaatsen de
bekende ken teekenen duidelij k waren
aangebracht. Drie bommen explodeerden oip
eenigem afstand van het schip. Dat liep dus
goed af. Maar de vierde bom kwam vlak
bij het schip in zee terecht. De opvarenden,
dachten niiet anders, dan dat hun schip
was geraakt en er ontstond een groote pa
niek, welke wel te venklaren is, als men,
weet, dat de trawler ongeveer een meter
omhoog werd gelicht Toen men van dien
schrik was bekomen, bleek ook ditmaal
•de trawler niet te zijn geraakt. Tot aller
groote geruststelling werden die aanvallen
niet herhaald, vermoedelijk omdat het
vliegtuig al zijn bommen kwijt was.
Maar geheel zonder gevolgen was deze
aanval toch niet gebleven. Wel is waar
was geen der opvarenden getroffen, maar
het bleek, dat de ketel ontzet was, ver
moedelijk als gevolg van den schok.
Zoo spoedig mogelijk werd de thuisreis
aanvaard, nadat per radio-telefoon meldinig
van den aanval was gemaakt.
Aan boord van de „I. S. Groen" IJm. 130
werd men, terwijl de boot lag te steken,
Donderdagavond om kwart over zes ver
rast, doordat drie Duitsche vliegtuigen,
laag vliegend, op den trawler af kwamen.
Het is zeer wel mogelijk, dat het dezelfde
machines waren, wel kis bij den aanval op
de „Vikingbank" betrokken waren. De ver
rassing verkeerde in een hevigen schrik,
toen één der vliegtuigen, dat zeer laag
over de „I. S. Groen" sohieerda met een
machinegeweer een kort salvo voor den
boeg loste. Schipper Visser list onmiddel
lijk de boot stopen. Hij liet een extra drie
kleur omhoog hiijsohen, om bij dsn be
stuurder van het vliegtuig alle twijfel
omtrent de nationaliteit van de boot weg
te nemen. Hierop werd de „L S. Groen"
verder met rust gelaten.
Met de vreugde over den gosden afloop
van dezen aanval aanvaardde ook ds „I. S.
Groen" de thuisreis. Ongeveer veertig uur
later was ook deze boot in IJmuiden aan.
SLOEP VAN „DEN HAAG" OPGEPIKT?
De kustvaarder „Badzo", kapitein J. Hui
zebosch uit Rijswijk, heeft te Harlingen
een sloep binnengebracht, welke gemerkt
v/as „Den Haag".
De sloep is tusschen Hoek van Holland
cn Schouwenbank opgepikt en was aan
stuurboord geheel gespleten, vermoedelijk
tengevolge van een aanvaring.
MIJNEN OP DE SCHELDE.
Zaterdag dreven op de Wester-Schelde
vijf mijn-en. De marine heeft hiervan twee
stukgeschoten, de drie andsre zyn naar zee
afgedreven. Gisteren werden tusschen
Breekens en Nieuwe Sluis drie mij-ruen ge
signaleerd. Met afgaand water dreven ook
zij naar zee.
Onder die gemeente Hoofdplaat is een
vliegtuigbom aangespoeld. De marine heeft
het projectiel doen springen; er werd geeni
schade aangericht.
NA DRIE MAANDEN LIJK GEVONDEN.
In December van het vorig jaar is te
Willemstad een schippersknecht verdron
ken. Tot op heden vond men het lijk niet.
Vorige week waren werklieden aan de bo-
vensluis bezig met herstelwerken, die ver
richt werden, aangezien het hooge water
dezen winter veel schade heeft aangericht.
Tusschm het houtwerk ontdekte men een
lichaam, dat in verren staat van ontbin
ding verkeerde. Uit de kleeding en verdere
gegevens bleek, dat dit het lichaam was
van den in December verdronken schip
persknecht.
hecte\£ancl L/ei£cyl
Steunt Luchtverdediging sfondsl
Postgiro Den Haag
320004»
ten name van
