Britsche
bommenwerper
neergeschoten
DONDERDAG 28 MAART 1940
31ste Jaargang No. 9602
S)e £eid&eli£(3oii/fca/nt
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Adv. en Abonm-tarieven zie pog 2.
Giro 103003. Postbus 11.
DU nummer
drie bladen.
beslaat all
HET KRUIS
VAN
CHRISTUS
DE EENIGE HOOP
Op Goeden Vrijdag van dit jaar
heeft mgr. Groeber, Aarts-Bis
schop van Freiburg i. Br. een her
derlijk schrijven tot zijn geloovi-
gen gericht over het geheim van
Christus' Kruisdood.
Een korte samenvatting en enkele
passages van dit openhartig ont
roerend Schrijven laten wij hier
volgen.
Mgr. Groeber beschrijft den lijdensweg
van den Zaligmaker vanaf den Hof van
Olijven tot Golgotha, daarna Zijn dood en
de afneming van het lijk van Christus van
het Kruis.
Na den eersten Goeden Vrijdag op Gol
gotha, heelt het Kruis zich een weg ge
baand door de geheele wereld, aldus ver
volgt de Bisschop. Na enkele decennia was
het kruis niet alleen in Rome, maar in het
geheele Romeinsche wereldrijk bekend.
Onder Constantijn, de groote heerscher van
het Oost- en West-Romeinsche Rijk,, kwam
het Kruis te voorschijn uit de catacomben
en straalde over de geheele wereld als een
teeken van tricmf.
Er is. op de geheele wereld geen teeken,
dat zulk een zon en een zegen bleek te zijn
als het verlossende Kruis van Christus,
ook voor ors Duitsche volk.
Als onze voorvaderen, mannen en vrou
wen, burgers en boeren, ridders en gouw-
graven, koningen en keizers, op wier graf
een Kruis stond, op zouden staan uit hun
graf, en aan ons, Duitschers, van den te-
genwoordieen tijd zouden verhalen, hoe zij
het Kruis bemind hebben, dan zou in alle
Duitsche landen een heerlijke hymne vol
geloof, vol liefde en dankbaarheid weer
klinken, waarmede in hartelijkheid en
overtuigingskracht geen enkel ander lied
zou kunnen wedijveren. Wie dit ontken
nen zou, kent de geschiedenis niet of ver-
valscht de geschiedenis doelbewust.
En nu? Vergis ik mij, wanneer ik zeg.
dat ook nu nog millioenen en millioenen
christenen in alle landen met een geloovig
hart neerknielen voor het Kruis en de vijf
bloedende wonder van den Goddelijken
Zaligmaker met dankbare trouw kussen?
Vergis ik mij, wanneer ik zeg, dat ook
wij allen, die in deze dagen de Duitsche
kerken vullen, onverschrokken de eenheid
met Christus belijden en in het Kruis al
leen ons laatste heil zien in de onwankel
bare zekerheid van ons geloof?
Vergis ik mij, wanneer ik voorspel, dat
ieder volk en ieder rijk in zijn cultuur
kracht groeit of daalt, stijgt of valt, over
wint of overwonnen wordt naarmate zijn
holidin? is tegenover hpt Kruis en den Ge
kruisigde? Vergis ik mij, wanneer ik ge
loof hecht aan de berichten, da* gij als
men u mededeelt dat hier of daar een kruis
op hatelijke wijze is omvergeworpen of
kapot geslagen dat gij dan het gevoel
krijgt, alsof gij zelf getroffen werd door de
hamers of de stokken van de laffe daders?
Vergis ik mij, wanneer ik het onbegrijpe
lijk vind dat men rasgelijke Duitsche
broeders en zusters bevit en met argwaan
beschouwt, omdat zij met christelijk ka
rakter nog het Kruis in het middelpunt van
hun godsdienstig leven en in het brand
punt van hun liefde plaatsen?
Vergis ik mij. wanneer ik als uw herder
erop vertrouw en hoop, dat gij allen in
christelijken geloofsnood, zoowel in uw
particulier als in uw openbaar leven ver
klaart: in miin leven en in mijn gezin staat
het Kruis van Christus zoo hecht en on-
schokbaar als de granieten bergen van het
Zwarte Woud? Vergis ik mij, wanneer in
mij de verwachting leeft, dat gij niet al
leen aan het Kruis wilt gelooven. maar dat
gij ook wilt leven, zooals de Gekruisgde
het verlangt?
Vergis ik mij. wanneer ik als uw laatste
wilsbeschikking met onuitwischbare letters
lees: in mijn koude, doode hand zal een
maal niets heiligers rusten dan het Kruis,
en od mijn graf zal het Kruis staan als een
overlevend getuigenis van mijn geloof en
van mijn heropstanding!
Wij allen willen nu op dezen Goeden
Vrijdag neerknielen voor den Verlosser en
Hem smeeken. dat Hij juist nu ons volk
moge teekenen met Zijn Goddelijk Bloed
en dat Hii ons moge verlossen met Zijn
heiligen Kruiszegen, nu de kruisen van
den oorlog zich vermeerderen en de volle
digste overgave, de heldhaftigste moed
en de meest grenzelooze offergeest van
ons gevraagd worden.
Tenslotte spoort de Bisschop de geloovi-
gen aan, om zeer dikwijls de navolgende
aanroeping te bidden, die hij zelf reeds
maanden verricht: „Wees gegroet, o Kruis,
eenige hoop in dezen lydenstijd".
HET
NEUTRALITEITSBEGRIP
In oorlogstijd ontwikkelen zich toe
standen, stroomingen en denkbeelden on-
uer hoogdruk. Oude denkbeelden en be
grippen worden soms vergruizeld onder de
mokerslagen van net oorlogsgeweld, nieu
we worden uit den grond gestampt, ande
re worden onherkenbaar verminkt. Wat
zal het lot zijn van het begrip „neutrali
teit?"
Wij hebben langen tijd gemeend, dat
„neutraliteit" en „neutraal zijn" zooveel
beteekende als „buiten den oorlog blijven".
Dat denkbeeld hebben we reeds lang
moeten opgeven, want van links en rechts
'oopen we klappen op en zelfs heeft het
dikwijls den schijn alsof de oorlog spe-
.•iaal tegen de neutralen gevoerd wordt.
Voorts wordt tegenwoordig ook onder
scheid gemaakt tusschen passieve en actie
ve neutraliteit, waaronder het volgende
verstaan wordt. Indien de tegenpartij van
ie neutraliteit van een bepaald land meer
profijt trekt dan de ander hetgeen mo
gelijk is door de geografische ligging van
het land, casu quo van zijn territoriale wa
teren dan is dat passieve neutraliteit,
wat een hoogst onfatsoenlijke neutrali
teit schijnt te zijn. Maar wanneer de neu
traliteit van een bepaald land aan de te
genpartij schade berokkent, dan is dat ac
tieve neutraliteit. Pasrieve neutraliteit is
daarom ook synoniem met „slappe hou
ding", actieve neutraliteit met „flinkheid".
Op het oogenblik wordt er tusschen En
geland en Ncorwegen gekibbeld over de
vraag, welke neutraliteit .Noorwegen erop
na houdt. Langs de Noorsche territoriale
wateren zijn n.l. verschillende Duitsche
schepen aan de vervolging van de Brit-
sche oorlogsbodems ontsnapt. Bijna was
de „Altmark" er eveneens doorgeglipt, en
een paar honderd Eritsche zeelieden zou
den thans in Duitsche kampen geïnterneerd
zijn, als een Britsch oorlogsschip zi i niet
aan een „technische" neutraliteitsschennis
had schuldig gemaakt.
Den laatsten tijd is men van geallieerde
zijde bezig om den oorlog wat straffer te
voeren, en dat uit zich voorloopig hierin,
.dat men tracht de lekken van de b'okka-
de te stoppen. Eén van die lekken zit ver
moedelijk in de Noorsche territoriale wa
teren en het is te begrijpen, dat den Brit
ten de handen jeuken, wanneer zij in het
gezichtsveld van hun kijkers het eene
Duitsche schip na het andere onder de
schutse van de Noorsche neutraliteit rus
tig zien passeeren. Zij probeeren dan wel
eens om toch hun slag te slaan en tegen
deze schendingen („technische" schendin
gen. noemt men ze in Engeland) protes
teeren dan de Noren.
In de Engelsche en Fransche pers kan
eren zich slecht met deze situatie vereeni
gen en in een Frar.seh blad was gister
avond zelfs te lézen, dat de geallieerden
reeds besloten hadden, om zich voortaan
r.iet meer te storen aan de neutraliteit van
de Noorsche wateren.
Zoover is het nog wel niet, maar wel is
men volgens Havas, zoowel te Parijs
als te Londen van meening, dat het ondra
gelijk is, dat de neutraliteit der territoriale
wateren in feite voortdurend geschonden
wordt door een wederrechtelijk gebruik.
■*at Duitsche schepen ervan maken en dat
de Geallieerden derhalve besloten zijn
zelf den politiedienst ter hand te nemen.
„De passiviteit van „zekere neutrale re
geeringen" heeft de beteekenis van neu
traliteit verdraaid en de actie der Geal
lieerden beperkt er zich toe het aldus in
gevaar gebrachte evenwicht te herstellen.
Voor landen, die door toepassing van een
actieve neutraliteit, verlangen gerespec
teerd te worden en zich te doen respectee-
ren kan de Francche en Britsche houding
slechts begrip en sympathie wekken."
Tot zoover Havas.
Wij zijn benieuwd, hoe de geallieerden
zich dien politiedienst voorstellen en deze
benieuwdheid is niet geheel en al ontdaan
van beduchtheid, want wy moeten in dit
opzicht op onze hoede zijn.
Evenals de Noorsche bladen zijn ook wij
niet blind voor het feit, dat de neutrali-
teitsschendingen welke Engeland pleegt,
geen verlies van menschenlevens tengevol
ge hebben, in tegenstelling met de Duit
sche wijze van oorlogvoeren. Maar dat
r.eemt niet weg, dat wij toch bezwaar heb
ben tegen deze schendingen en ze als on
rechtmatig zullen blijven beschouwen.
Juist omdat er geen menschenlevens aan
ten offer vallen, spreekt het onrechtma
tige karakter meer tot ons verstand dan
tot ons hart. Doch wanneer wij ons neer
leggen bij het eene onrechtmatige, volgt
straks een andere onrechtmatige daad,
waarbij wij rechtstreeks en op zeer onaan
gename wijze betrokken kunnen zijn.
Katholieken,
Uw eigen Dagblad is
DE LEIDSCHE COURANT
Hedenochtend vroeg Is een Britsche
bommenwerper, welke zich in Weste
lijke richting over ons land bewoog,
boven Pernis bij Rotterdam, door het
vuur van een Nederl. jager getroffen.
Het toestel is in de nabijheid van Per
nis geland. Vier der inzittenden verlie
ten bet toestel. Een hunner is licht ge
wond. Een vijfde inzittende is, naar
later bleek, uit het toestel gesprongen
en doodgevallen. Het toettel is ver
brand. De overlevenden worden ge
ïnterneerd.
RELAAS VAN HET GEBEURDE.
Omtrent het neerkomen van den Brit-
schen bommenwerper by Pernis vernemen
wij nader:
Vanochtend omstreeks half zes werd op
het vliegveld Waalhaven alarm gemaakt,
dat een vreemd vliegtuig in de nabijheid
van Pernis vloog. Onmiddellijk stegen twee
Nederlandsche jachtvliegtuigen op, om te
trachten het vreemde vliegtuig tot landen
te dwingen. Boven Pernis werd inderdaad
het vreemde toestel ontdekt. De Nederland
sche piloten gaven, naar wij later verna
men, het bevel tot landen. Aan dit bevel
werd echter niet voldaan, integendeel, het
vreemde toestel trachtte, door op groote
hoogte te vliegen, te ontsnappen. Maar de
Nederlandsche jagers gaven geen kamp en
gedurende een kwartier werd toen op groo
te hoogte een levendig gevecht geleverd.
In Pernis hadden- verschillende inwoners
het vliegtuiggeronk gehoord, maar veel
was er van het gevecht niet te zien, omdat
de vliegtuigen boven de wolken bleven.
Wel hoorde men aan het nu eens sterker
wordende en dan weer afnemende motor
geronk, dat de toestellen regelmatig op
trokken en dan weer duikvluchten maak
ten. Nu en dan kwamen zij even uit de
wolken te voorschijn en dan kon men waar
nemen, dat de Nederlandsche jagers pro
beerden het vreemde vliegtuig tusschen
zich in te krijgen- Dit gelukte ten slot
te en toen vloog een Nederlandsche jager
voor het vreemde toestel, terwijl de twee
de jager er achter vloog en met zijn ma
chinegeweer vuurde. Plotseling zag men uil
de wolken een vliegtuig omlaag komen,
waarvan het middengedeelte in brand was
geraakt. Het bleek het vreemde toestel te
zijn, dat door de Nederlandsche jagers in
brand was geschoten. Het brandende toe
stel had den wind aohter zich, waardoor de
vlammen zich uitbreidden naar de cabine.
De piloot kreeg een steekvlam langs het
gelaat en hierna zag men het toestel
draaien. Met den wind rechter voor ging
het toestel, waarvan nu de staart fel brand
de, omlaag, op zoek naar een landingster
rein.
Tot groote bewondering van de Neder
landsche vliegers en van allen, die het za
gen, gelukte het den piloot met het bran
dende toestel een normale landing te ma
ken in een weiland langs den Vondeling-
weg. Daar kwam het toestel ten slotte neer.
Het werd eenigszins beschadigd.
De Nederlandsche jachttoestellen waren
teruggevlogen naar Waalhaven om rapport
uit te brengen. Het gevecht was ook opge
merkt door een groep militairen, die van
een oefening terugkeerden. Onder leiding
van een luitenant spoedde men zich naar de
plaats, waar het toestel was neergekomen.
De machine brandde als 'n fakkel. Men trof
vier van de vijf inzittenden, die zich uit
het brandende wrak hadden weten te red
den, op de plaats van het ongeluk aan. Het
waren de bestuurder, die van Fransche
nationaliteit is, en drie Engelschen. Twee
van hen waren iicht gewond: de piloot ten
gevolge van de vlammen en één der En
gelschen, die een mitrailleurschot had ge
kregen. De vijfde inzittende was uit het
toestel gesprongen en op slag gedood. Het
lijk werd op eenigen afstand van het wrak
gevonden.
De mannen van de zoeklichtafdeellng
hebben de vier vreemde militairen meege
nomen naar Pernis, waar zij in een café
gelegenheid kregen, zich wat van de be
levenissen te herstellen. Hier werd om een
dokter getelefoneerd en de mannen kwa
men met koffie en cognac weer op hun
verhaal. Zij waren nog diep onder den in
druk van het gebeurde, vooral tengevolge
van het verlies van een hunner makkers.
Toen de luitenant, die hun tot daling had
gedwongen, in het café verscheen om ken
nis te maken de buitenlandsche vliegers,
was men spoedig in een gesprek gewikkeld
en bleek er van eenige rancune geen sprake
Na het alarm op Waalhaven was de luite
nant, zoo vernamen wij nog by onze infor
maties, direct uit zijn kooi gesprongen.
Or.der zijn dikleeren vliegerspak droeg hij
dan ook niets dan een pyama, daar hij
geen tijd had gehad zich te kleeden.
Intusschen behandelde de geneesheer de
twee gewonden, waarbij bleek, dat geen
van beiden ernstig gekwetst waren. De
Fransche piloot had wat brandwonden aan
het gelaat, en de andere gewonde, was door
een kogel in het zitvlak getroffen.
Het projectiel was dwars door het vlieg
tuig gegaan en via den stoel achter in het
toestel in 's mans lichaam terechtgekomen.
Inmiddels arriveerden van Waalhaven per
auto eenige officieren, die de vier vreemde
vliegers meenamen naar de interneerings-
autoriteiten, die over een verdere verblijf
plaats zulen beslissen.
Bij het wrak van het geheel uitgebrande
toestel werd een militaire wacht geplaatst,
zoodat niemand gelegenheid kreeg het toe
stel te naderen.
Het stoffelijk overschot van den omge
komen vlieger is in beslag genomen.
NOORWEGEN INTERNEERT DUITSCHE
DUIKBOOT.
OSLO, 28 Maart (ANP). De Noor-.
sche autoriteiten hebben de Duitsche
duikboot U 21 geïnterneerd.
De geïnterneerde Duitsche duikboot
was op een rots nabij Mandal aan den
grond geloopen.
Het schip werd geïnterneerd in weer
wil van het verzoek der Duitsche le
gatie om vrijlating, daar de Noorsche
autoriteiten vaststelden, dat de duik
boot niet de Noorsche territoriale wa
teren was binnengevaren in verband
met de weersomstandigheden of door
slecht weer veroorzaakte schade, doch
omdat bij de navigatie een fout was
gemaakt
OSLO, 28 Maart (ANP). Volgens een
officieel communiqué van het ministerie
van buitenlandsche zaken is de Du.tsehe
duikboot U 21 in den nacht van Dinsdag
op Woensdag aan den grond geloopen op
een plaats, die weinig beschutting tegen
de zee biedt, nl. op een der rotsen ten
Oosten van den vuurtoren van Ryvinigein,
in het graafschap Vestagder. Toen de duik
boot Woensdagochtend van de kust af
werd waargenomen, zonden de marine-
autoriteiten een vliegtuig en eenige in
spectie-vaartuigen ei heen.
Woensdagmiddag was de duikboot weer
vlot na hulp te hebben gekregen van een
Duitschen treiler, die toevallig passeerde.
De duikboot werd toen naar Mandalsjord
gebracht.
Het Duitsche gezantschap verzocht om
vrijlating van de duikboot en verklaarde,
dat het sohip gedwongen was geweest de
Noorsche wateren binnen te varen, in ver
band met de ruwe zee en averij wat vol
gens de Noorsche neutraliteitsbcpalingen
de eenige redei. zyn, waarom vreemde
duikbooten de Noorsche wateren kunnen
binnenvaren. Uit hetgeen door den duik
boot-commandant als bewijs werd aange
voerd, bleek echter, dat de schade aan
een der machines veroorzaakt was door de
stranding en bij.gevoLg de duikboot niet
gedwongen kon zijn geweest de Noorsche
wateren binnen te varen en evenmin was
het weer zoo slecht, dat het voor de duik
boot nooddg was de kust te naderen.
De ware oorzaak was een fout in de na
vigatie van de duikboot en zelfs indien
zulk een fout in verband met het buiige
weer en den sneeuwval verontschuldigd
kon worden, vormde het niet een wettige
reden voor de duikboot om de Noorsche
wateren binnen te varen.
Toen deae feiten waren vastgesteld,
werd order gegeven, de bemanning te ont
wapenen en de duikboot te interneeren
en vanochtend heeft een Noorsche torpe
dojager deze order uitgevoerd.
DE BELGISCHE NEUTRALITEITS
POLITIEK.
BRUSSEL, 28 Maart. (A. N. P.). Het
verschil tusschen de conventioneele neutra
liteit van voor den oorlog en de tegen
woordige neutraliteit van België is vastge
legd in een rapport van Carton de Tour-
nai over de begrooting van buitenlandsche
zaken. De rapporteur wijst op het feit, dat
de neutraliteit, zooals België deze in de
practijk brengt, noch een politiek van
zwakheid is, noch een politiek van mercan
tilisme, „integendeel, zy vermindert onze
economische activiteit en door de militaire
krachtsinspanning, welke wij ons getroos
ten, ruineert zij de openbare en particu
liere financiën. Bij een inval zou ons leger
zijn plicht doen met een vurig patriotisme"
De Tournai zegt voorts, dat België in
het geval van een aanval op Neder
land in alle vrijheid zou hebben te be
slissen over de besluiten, welke het zou
moeten nemen, alsmede over zijn hou
ding ten opzichte van den Volkenbond.
In het tweede deel van zijn rapport be
handelt de Tournai de economische kanten
van de Belgische onzijdigheid. Hij wijst op
de noodzakelijkheid voor het land, econo
misch sterk te blyven en schrijft:
„Wij hebben niets te hopen als op den
dag van den vrede, die niet noodzakelijk
de dag der ontwapening op economisch en
diplomatiek terrein zal zyn, België in Je
oogen van andere naties een verzwakt
volk is".
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
NOORWEGEN INTERNEERT EEN
DUITSCHE DUIKBOOT. (1ste bdad).
DE GEALLIEERDEN EN DE NEUTRA
LITEIT DER NOORSCHE TERRITO
RIALE WATEREN. (2de blad).
Binnenland
ENGELSCH VLIEGTUIG BOVEN NE-
DERLANDSCH GRONDGEBIED NEER
GESCHOTEN. (1ste blad).
DE MINISTER VAN FINANCIëN KON
DIGT EEN VERHOOGING VAN DE IN
KOMSTENBELASTING AAN. (Ie blad).
Omgevfug
DE GEMEENTERAAD VAN OEGST-
GEEST HEEFT BESLOTEN TOT AAN
KOOP VAN HET BUITENGOED „OUD
POELGEEST."
LEENINGFONDS 1940
NIEUWE VOORSTELLEN IN HET AS.
NAJAAR TE VERWACHTEN
Verschenen is de memorie van antwoord
aan de Tweede Kame' betreffende het
wetsontwerp inzake heffingen ten behoeve
van het leeningfonds 1940. Het volgende is
en an ontleend:
Als vaststaand mag reeds worden aange
nomen, dat het volgend jaar met de op
brengst van dit wetsontwerp niet zal kun
nen worden volstaan.
Het voornemen bestaat dan ook, in het
a.s. najaar voorstellen bij de Sta ten-Gene
raal in te dienen.
De minister moet bezwaar maken, zich
over die voorstellen reeds thans uit te
laten.
Den aandrang van een aantal leden om
reeds thans een verder gaanden belasting
druk ingevolge den oorlogstoestand op te
leggen moet de minister evenzeer afwijzen
als den aandrang van andere leden om de
inwerkingtreding van de voorgestelde hef
fingen nog eenigen tyd uit te stellen.
Geen bezwaar daarentegen zou hij er te
gen hebben, aan de voorgestelde heffingen
een tijdelijk karakter te geven.
Een termijn van vijf jaren zou dan b.v.
in aanmerking kunnen komen.
De aangevoerde bezwaren tegen de voor
gestelde heffingen op koffie en suiker zijn
onmiskenbaar, maar in dezen tijd niet over
wegend. Voorzoover bekend, is Nederland
tot dusver het eenige land in Europa, waar
de koffie onbelast is. Dat dan op dit oogen
blik, nu naar een uitzonderlijke versterking
der middelen moet worden uitgezien, aller
eerst aan deze uitzonderlijke ontheffing een
eind komt, ligt toch wel zeer voor de hand.
Suiker is tevoren reeds belast geweest met
eer. hooger percentage dan er thans op zal
drukken. Dat een verhooging van den hul
digen accijns met slechts 2% cent per kg.
in dit tijdsgewricht redelijke grenzen zou
overschrijden valt bezwaarlijk vol te hou
den.
Met betrekking tot de bezwaren, tegen
de verhooging van het bijzonder invoerrecht
op benzine geuit, it de minister het eens met
de leden, die betoogen, dat deze bezwaren,
voor zoover ze al niet te breed uitgemeten
zyn, nu de noodige middelen tot dekking
van de buitengewone uitgaven gevonden
motten worden niet zoo zwaar wegen, dat
de verhooging var genoemd invoerrecht
daarop zou moeten afstuiten.
De minister is bereid met zijn ambt
genoot van Waterstaat in overleg te
treden nopens een wijziging van de
motorrijtuigenbelastingwet in dien zin,
dat de mogelijkheid worde geopend de
motorrijtuigenbelasting per maand te
betalen.
De bezwaren, die worden aangevoerd te
gen de voorgestelde heffing van 15 opcen
ten op de successiebelasting, worden door
den minister onderschreven. Hij zeide dit
reeds in de memorie van toelichting, maar
voerde daar tevens de redenen .--an, waar
om, ondanks bedenkingen, in de gegeven
omstandigheden die heffing zijns inziens als
onvermijdelijk behoort te worden aan-
aanvaard.
Een verhooging van de vermogensbelas
ting, waarvan in het ontwerp tot invoering
van een „nationale inkomsten- en winstbe
lasting" een verlaging werd voorgesteld,
kan niet in aanmerking komen.
Evenmin kan worden gedacht aan
een verhooging van de inkomstenbelas
ting voor het leeningfonds, nu een ver
hooging van die belasting met 30
millioen voor den normalen dienst
wordt voorbereid.