^LENTE !n
PA5CHEN
De oorlog op zee
Sleyttaud oaax de tfrum&cfïe
Jlatnvt
DE ONTVANGST VIEL NIET MEE
van HELVERT
Met tmpedeeuen acut neuUate
tefiepen
Chn de 3taemeenócHe a£ie
ALARM WEGENS DUITSCHE EISCHEN
De toestand in
Finland
ZATERDAG 23 MAART 1940
U£ LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Men overwoog aftreden
DE REGEERINGSVERKLARING.
De Fransohe Kamer is gistermiddag om
drie uur bijeengekomen. Terstond beklom
ministerpresident Reynaud het spreekger
stoelte, om de volgende regeeringsverkla-
ring voor te lezen.
„Frankrijk is in een totalen oorlog ge
wikkeld. Door een vastberaden, georgani-
seerden en machtigen vijand worden alle
menschelijke handelingen tot oorlogsmid
delen gemaakt en geconcenteerd om te
overwinnen. Geholpen door het verraad
der Sovjets brengt hij den strijd over elk
gebied en kleedt hij alle slagen, welke hij
toebrengt, in met een soort vernietigings
vernuft, waarvan wij niet kunnen ontken
nen, dat het tegelijk iets indrukwekkends
en afschuwelijks heeft. Uiteraard is de in
ziet van dezen totalen oorlog een totale
inziet Overwinnen is alles behouden. On
dergaan is alles verliezen.
Heeren, het parlement, dat het gevoe
len des lands tot uitdrukking brengt, heeft
deze vreeselijke werkelijkheden in haar
gebeelen omvang afgewogen. De regee-
ring, die zich aan u voorstelt, heeft dan ook
geen andere bestaansreden en wil ook
geen andere dan deze: Alle Fransohe
krachten opwekken, verzamelen en richten
om te strijden en te overwinnen; het ver
raad, vanwaar het ook kome, te verplet
teren. Dank zij uw vertrouwen en met uw
steun zullen wij deze taak vervullen. Zoo
wij anderen steun noodig mochten hebben,
behoeven wij slechts te rekenen op de ont
zaglijke hulpbronnen van het vaderland
en het overzeesche rijk. Dan behoeven wij
slechts onze bewonderenswaardige bond-
genooten in de oogen te zien, dan behoeven
wij slechts te wijzen op den moed van ons
volk, de arbeidzaamheid van onze arbei
ders en onze boeren, op de kracht onzer
legers, op het vuur onzer soldaten en op
den moed van hun chefs. Dan behoeven
wij tenslotte slechts te denken aan het
eeuwige genie van Frankrijk."
Dezelfde verklaring werd door den
ondervoorzitter van den ministerraad
Ohautemps, - in den Senaat voorgelezen.
DE STEMMING.
De Kamer heeft daarop een motie
van vertrouwen in de regeering aan
genomen met 268 tegen 156 stemmen
en 111 onhoudingen.
De zitting werd daarna opgeheven
en verdaagd tot April.
Aan de stemming waren voorafgegaan
die interpellaties en het antwoord van den
nieuwen premier. De eerste interpellant
Gallimand liet eenige critiek op de vor
ming van het kabinet hooren en verzocht
den premier in geheim comité zijn politiek
jegens de Sovjets nader te omschrijven.
De volgende interpellant Badie vroeg of
Reynaud het moedige werk van Daladier
zou kunnen voortzetten en de communis
tische propaganda tot den wortel toe uit
roeien. Louis Marin, de voorzitter van de
Federation Republicaine levert critiek op
de vorming van het kabinet, dat voor hem
geen kabinet der nationale eenheid is en
verklaart, dat zijn groep niet haar vertrou
wen in de regeering zal uitspreken^
Laurent vroeg ten slotte inlichtingen over
de oorlogvoering en de houding jegens
Rusland en Italië.
Daarop besteeg Reynaud de tribune. Hij
rechtvaardige de tot standkomiing van
het kabinet en wees op den steun van Da
ladier en de vaderlandsliefde van de socia
listische partij. Het doel van zijn ministerie
zal zijn: Alle nationale krachten verster
ken. Op vriendschap antwoorden wij met
vriendschap, op vijandschap met vijand
schap. Wij zullen den arbeiders duidelijk
maken, dat wij door het communisme te
bestrijden, niet de uiterst linksohe leerstel
ling bestrijden, doch die organisatie van
verraad. De communisten hebben tegen het
land gespeeld en spelen nog tegen het land.
Wij zullen zie verpletteren. Met Engeland
bevinden wij ons in het kamp der vrijheid.
Wij wenschen, dat andere landen tot het
Fransoh-Britsohe blok zullen toetreden.
Het Fransch-Britsche accoord heeft in ons
het gevoel voor de Latijnsche solidariteit
niet uitgewischt dit in antwoord op een
mij gestelde vraag.
Reynaud besloot aldus: „Wij willen oor
log voeren en daardoor zullen wij binnen
den kortst mogelijken tijd den eenig moge
lijken vrede verwerven, nl. een duurza-
men vrede. Wij zullen stormen te door
staan hebben, maar wij zullen standhou
den, met de tanden op elkaar, want tot
begeleiders hebben wij den wil om te
strijden en de zekerheid van de overwin
ning."
KABINETSRAAD KWAM BIJEEN.
Ingevolge de stemming in de Kamer, be
sloot het ministerie Reynaud gisteravond
een kabinetsraad te houden.
Hoewel het resultaat der stemming een
ernstigen tegenslag voor de nieuwe regee
ring beteekent, geloofde men in de wan
delgangen van de Kamer, dat het kabinet
zou aanblijven. Na het eerste enthousiasme
over de spoedige oplossing der crisis en
de vorming van een regeering op breedere
basis hoorde men in politieke kringen
uitingen van ontevredenheid. Vele radicaal-
socialisten waren niet ingenomen met de
wijzigingen in het kabinet, terwijl de rech
terzijde zeer ontstemd is over de opneming
van socialisten. Alleen de socialisten wa
ren zeer voldaan.
Na den kabinetsraad heeft Frossard, de
minister van voorlichting, de pers het vol
gende communiqué voorgelezen:
„De kabinetsraad heeft den toe
stand, die uit de stemming in de Ka
mer voorkwam, bestudeerd. Alle mi
nisters zegden den minister-president
hun loyale medewerking toe. Onder
deze omstandigheden was de chef der
regeering van meening, dat het in den
ernstigen tegenwoordigen toestand de
plicht van het kabinet, dat in de Ka
mer de absolute meerderheid van stem
men had gekreg n, was op zijn post te
blijven. Het oorlogscomité zal morgen
bijeenkomen."
De kabinetsraad diuurdie anderhalf uiur.
De ministers deelden den journalisten me
de, dat de geruchten over een aftreden
van sommigen hunner ongegrond waren,
dat ieder misverstand uit den weg was ge
ruimd en dat in het bijzonder een volledige
en oprechte samenwerking met de radi
caal-socialistische partij verzekerd was.
DE DUITSCHE PERS OVER HET
NIEUWE FRANSCHE KABINET
De Duitsche pers ziet in het nieuwe
Fransche kabinet de bevestiging der juist
heid van haar opvattingen over de regee-
ringswisseling in Frankrijk. In het bewust
zijn van onze superioriteit, schrijft die
„Voelk. Beobaohter", slaan wij het zenuw-
U wilt er toch
zeker aardig uit
zien dit voorjaar?
Dan moet U voor
Uw schoenen eens
kijken bij
SCHOENMAGAZIJN
Haarl^tr. 168 - Tel. 21053.
aebtige gedoe in Frankrijk onbekommerd
gade. Over den afloop beslist Reynaud
evenmin als Daladier of MandeL De derde
September 1939 zal voor eiken Fransch-
man een zwarte dag van de eerste orde
zijn.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" ziet
in het kabiinet-Reynaud een experiment
naai' Engelsch model, dat blijkbaar den
Engelsohen zelf moet toonen, hoe een van
hun Lievelingsdenkbeelden het in de prak
tijk doel
De „Berliner Lokalanzeiger" kenmerkt
het nieuwe Fransohe kabinet als een oor
logsverklaring der Joodsche en andere
groote financiers aan het nat. socialistische
Duitschland,
Volgens de „Boersenzeitung" is het ka-
binet-Reynaud nog sterker dan de negee-
ring-Daladier gebonden aan Engeland en
aan de JoocLsoh-intern^tionale plutocratie.
Dit kabinet is naar den hartewensch van
Chamberlain en Churchill. Wij, aldius het
blad, kunnen het slechts goedvinden, dat
de Fransohe oorlogsophitsingspolitiek hier
onbedekt tegenover ons komt te staan op
de bevoegde verantwoordelijke spits. Des
te grondiger kan en zal de afrekening zijn.
De Noren protesteeren
ZONDER WAARSCHUWING
GETORPEDEERD
De ondergang van de Deensche stoom
schepen „Christianborg" en „Charkow" en
van het Noorsche s.s. „Svinta" brengt het
aantal in de laatste twee dagen tot zinken
gebrachte schepen op zeven, waarvan zes
Denen. In betrouwbare kringen te Londen
wordt vernomen, dat met mogelijke uit
zondering van de „Charkow", alle zeven
schepen zonder waarschuwing getorpe
deerd zijn. 45 leden der bemanningen wor
den of vermist, of zijn verdronken. De
„Charkow" is ondergegaan vlak bij de plek
waar de „Minsk" werd getorpedeerd, zoo
dat het vrijwel zeker is, dat de „Char
kow" door dezelfde duikboot getorpedeerd
werd. Het Noorsche schip „Svinta", dat
zonder waarschuwing- werd getorpedeerd
en eergisteren is gezonken, had tijdens den
Duitschen luchtaanval op schepen Woens
dagavond schade opgeloopen.
NOORSCHE NOTA AAN BERLIJN
Het Noorsche ministerie van buiten-
landsche zaken deelt mede: „Op 8 Maart
heeft de Noorsche gezant te Bei'lijn het
Duitsche ministerie van buitenlandsche
zaken een nota overhandigd, waarin de
Noorsche regeering verklaart, dat zij met
groote ongerustheid de methodes van de
oorlogvoering ter zee, die het verlies van
schepen tot resultaat hebben, heeft gade
geslagen. Tot deze schepen behooren de
„Enid", de „Songa", de „Tempo" en de
„Eika". De Noorsche regeering is van
meening, dat zij, zich houdende aan de
regels van het Volkenrecht, zoowel als
aan die van het Duitsche prijzenrecht, be
voegd is te eischen, dat neutrale schepen
die ladingen naar Noorwegen brengen, niet
worden blootgesteld aan aanvallen door de
Duitsche strijdkrachten. De Noorsche re
geering meent, dat dit evenzeer moet gel
den voor Noorsche schepen, die tusschen
andere neutrale landen varen of die op
weg zijn naar een land, dat met Duitsch
land in oorlog is, zoolang zij geen contra
bande aan boord hebben. De Noorsche re
geering staat op het standpunt, dat, wan
neer uit de documenten blijkt, dat de la
ding Noorsche eigendom is, het Volken
recht den Duitschen strijdkrachten geens
zins toestaat neutrale schepen tot zinken te
brengen alleen op het motief, dat die sche
pen gedurende de reis mogelijk naar een
vijandelijke controlehaven worden ge
bracht. De Noorsche regeering onderstelt,
dat de Duitsche regeering het in beginsel
met deze overwegingen eens is, doch acht
het, met het oog op de scheeps verliezen,
die Noorwegen den laatsten tijd heeft ge
leden, wenschelijk, dat deze vraagstukken
2oo spoedig mogelijk door vertegenwoor
digers van beide landen worden besproken,
opdat de Noorsche scheepvaart minder ge
vaarlijk wordt en de voorziening van
Noorwegen gewaarborgd wordt. De Noor
sche gezant te Berlijn heeft de Duitsche
regeering dan ook verzocht hem te doen
weten, of ook zij dergelijke besprekingen
gewenscht acht."
DUITSCHE ZEELIEDEN IN BRITSCHE
HAVEN
Zestig officieren en manschappen van
een Duitsch schip zijn gisteren in een
Schotsche haven aan land gezet door een
gewapend koopvaardijschip. Per specialen
trein werden zij naar een interneerings-
kamp overgebracht.
DUITSCHE AANVAL OP LICHTSCHIP
Aan de kust van Norfolk werd gister
avond vernomen, dat een Duitsch vlieg
tuig gisterochtend heeft getracht het licht
schip „Cromer Knoll" te bombardceren.
Dit lichtschip ligt 25 mijl uit de kust en
heeft geen middel van communicatie met
het vasteland. Het is ongewapend.
TREILER IN AANVARING MET EEN
DUIKBOOT?
De kapitein van den treiler uit Aberdeen
„Star of Peace" heeft gisteren gerappor
teerd, dat zijn schip gisteravond op de
Noordzee een Duitsche duikboot heeft ver
nield of zwaar beschadigd. De treiler n.L
die van de vischvangst terugkeerde, raakte
een metalen voorwerp, dat zich aan de
Noordoostkust van Schotland onder water
bevond. De kapitein zeide, vier zware
stooten gevoeld te hebben, waarbij het was
of zijn schip over een klip voer. De trei
ler helde over, maar kwam weer in even
wicht. Er werd aan de oppervlakte niets
bespeurd. Het was of een duikboot, aldus
de kapitein of een wrak onder water zat.
DRIE NOORSCHE ZEELIEDEN
OMGEKOMEN
Drie Noorsche zeelieden hebben den dood
gevonden tijdens een aanval door tien
Duitsche vliegtuigen op een convooi aan
de Noordoostkust- van Schotland tegen
Woensdagavond. Zij maakten deel uit van
de bemanning van het ss. „Torraelise", dat
gisteren een Schotsche haven is binnen-
geloopen. Bovendien werden de kapitein en
een matroos gewond. Dezen zijn in een zie
kenhuis opgenomen.
EEN NOTA VAN ULTIMATIEF
KARAKTER
TEGENSPRAAK UIT OFFICIEELE BRON
Volgens kringen, die in nauw contact
staan met de Duitsche legatie te Boeka
rest, zou Duitschland aan Roemenië een
nota hebben voorgelegd, welke bijna ge
lijk staat met een ultimatum.
Nader verneemt Reuter, dat de Duitsche
nota is overhandigd door den Duitschen
handelsexpert dr. Clodius, wiens periodie
ke bezoeken aan Boekarest werden uitge
legd als een teeken van toenemenden
Duitschen druk op Roemenië.
De Duitsche regeering geeft, naar men
verneemt, in de nota te kennen, dat zij „de
voortdurende veranderingen" in de bepa
lingen voor den Roemeenschen buiten-
landschen handel en de behandeling der
buitenlandsche valuta's niet kan toelaten.
De nota oefent felle critiek op het eemge
weken geleden ingevoerde handelssysteem
en doet een scherpen aanval op Chnstu,
die de vorige maand tot minister van bui-
tenlandschen handel benoemd is.
Naar ht-t Koemeensche telegraafagent-
schap echter meldt, spreekt men in offi-
cieele Roemeensche kringen het bericht
tégen, als zou het Duitsche gezantschap
of de Duitsche economische delegatie, uie
op het oogenblik te Boekarest bezoekt, de
Roemeensche regeering een nota van ulti
matief karakter hebben overhandigd.
In dezelfde kringen merkt men op, dat
de chef der Duitsche delegatie, Clodius,
nog geen onderhoud met den Roemeen
schen minister van handel heeft gehad.
DUITSCHE VERLANGENS IN VIJF
PUNTEN.
Naar Havas uit Boekarest meldt, kun
nen de verlangens, die de Duitsche econo
mische delegatie bij de Roemeensche re
geering heeft kenbaar gemaakt, in vijf
punten worden samengevat:
1 Verhooging van de koopkracht der
Rijksmark door revaluatie ten opzichte van
de Lei.
2. Verlaging der uitvoerrechten op Roe
meensche producten.
3. Verlaging van de prijzen der voor
Duitschland bestemde Roemeensche pro
ducten.
4. Invoeging van Bohemen en Moravië
bij het Duitsch-Roemeensche clearingsys-
teem.
5. Levering van brandstof voor Duitsche
vaartuigen op de Donau, buiten de voor
Duitschland gereserveerde hoeveelheid
Roemeensche petroleum.
Volgens mededeelingen van bevoegde
kringen zou Duitschland nauwelijks do
helft van de voor dat land gereserveerde
hoeveelheid petroleum hebben kunnen in
voeren door het dichtvriezen van den Do
nau. De geallieerden zouden in dien tijd
naast hun eigen deel ook het door
Duitschland overgelatene hebben verkre
gen.
KONING KAREL OVER DE
ROEMEENSCHE VERDEDIGING.
Bij een ontvangst van een delegatie van
Senatoren in de troonzaal heeft koning
Karei er den nadruk op gelegd, dat Roe
menië vastbesloten is zijn grenzen te ver
dedigen. De geheelc activiteit van Roeme
nië, aldus de koning, moet thans worden
beheerscht door den plicht tot uitrusting
van het leger en in het belang van de na
tionale verdediging moet elk offer worden
gebracht Koning Karei zeide dankbaar te
zijn voor de versterking der solidariteit
tusschen de staten der Balkancntente en
voor de betuigingen van vriendschap en
sympathie, die de Roemeensche jeugdlei
der in Italië en de de Roemeensche minis
ter van financiën in Bulgarije hebben on
dervonden.
NA PASCHEN REGEERINGSWIJZIGING.
Volgens „Hufvudstadsbladet" is na Pa-
schen een reorganisatie der Finsche regee
ring te verwachten. Behalve de minister
van Defensie, de minister van onderwijs,
de minister van voedselvoorziening en de
minister van handel, zou ook Paasikivi, die
deel uitmaakte van de Finsche delegatie in
Moskou, zich uit de regeeringszaken willen
terugtrekken. Naar verluidt zou de minis
ter van buitenlandsche zken, Tanner, in
het nieuwe kabinet de portefeuille van fi
nanciën krijgen, welke hij ook vroeger ge
had heeft.
DE OVERGAVE VAN HANGOE AAN DE
SOVJETS.
De termijn voor de overgave van Han-
goe aan de Sovjets als pachtgebied liep gis
teren af. Meer dan twintig vrachtauto's en
autobussen uit Stockholm hebben den ter
mijn van tien dagen de ontruiming van het
schiereiland bevorderd. In de straten bewe
gen zich de rijen auto's en menschen die
zich Westwaarts begeven. De ontruiming
geschiedt volkomen ordelijk.
VAN HET VATICAAN
GOEDE VRIJDAG TEN VATICANE.
De H. Vader woonde de plechtigheden bij.
Men seint uit Rome aan de „Msbd.":
De H. Vader heeft de Goede Vrijdag-
plechtigheden in de Sixtijnsche kapel bij
gewoond. De „Missa Praesanctificatorum"
werd gecelebreerd door Z. H. Em. kardi
naal Rossi.
Nadat in het Latijn een predicatie over
jiet lijden was gehouden, had de kruisver-
eering plaats, waarna de H. Vader het Al
lerheiligste van de Paulijnsche kapel naar
de Sistina overdroeg.
Door de leerlingen van het Nederlandsch
college werd het laatste aanbiddingsuur ge
houden.
Bij de plechtigheden in de Sixtijnsche
kapel waren dertien kardinalen aanwezig
en voorts verwanten van den H. Vader en
diplomaten.
DE Z.G. NEUTRALITEIT VAN DE
„TELEGRAAF."
Een abonnee van de „Maasbode" had een
ingezonden stuk gestuiurd naar de „Tele
graaf" om te protesteeren tegen de ge
propageerde z.g. neutraliteit van dat blad.
Het blad heeft de plaatsing van dit stuk
geweigerd.
De „Maasbode" neemt het nu, op ver
zoek, op met een lichte wijziging. Wij laten
het ook bier volgen, omdat daarin zoo
volkomen terecht met ernst en
klem wordt gewaarschuwd voor de zoo
genaamde neutraliteit van het Aim-
sterdamsoh dagblad. Hier volgt bedoelde
bes oh ou wing:
„Naast alles wat er zoo al aan papieren
reclame en vlugschriften in de brievenbus
wordt gedeponeerd, verscheen gedurende
de laatste week dagelijks de Telegraaf met
ochtend- en avondeditie. Mij, als abonne
op zeer goede R.K. bladen, kan een blad als
de Telegraaf zeker niet meer nieuws bren
gen uit binnen- en buitenland dan deze
bladen reeds doen en uit dien hoofde juich
te iik het gratis bezorgen dan ook niet toe.
Het is natuurlijk het goed recht van elke
dagblad-onderneming om te trachten door
propaganda haar debiet te vergrooten en
om onder het mom van een neutralen in
houd te trachten dien lezerskring ook on
der de religieus-practiseerende bevolking
uit te breiden, al ware het maar ter ken
nismaking van den gevarieerden inhoud1 en
niet als lijfblad.
Het dient vooropgesteld dat het neutraal
zijn van een blad als de Telegraaf, en
hierin ben ik volkomen 'bevestigd, dan ook
inderdaad een mom is, want neutraal is
niemand ter wereld, al poogt men het dan
ook als zoodanig te doen voorkomen.
Deze verkapte neutraliteit is het gevaar
van de z.g.n. neutrale pers, die dit inder
daad niet is. Het is de gepropageerde
ledigheid van alles wat er geschreven
wordt Datgene wat maar eenigszins raakt
aan 's menschen hooger begrip wordt ver
meden. Dit dan nog uitsluitend ter wille
van betere matenieele uitkomsten....
Hierbij wordt aldus genegeerd, dat een
miensoh niet loeft van brood alleen maar
dat ook Gods Woord, dat is de betere in
geving, daarbij een zeer voorname, zoo
niet de voornaamste rol speelt
Het geheele geval zou door mij niet zoo
breedvoerig behandeld worden, indien niet
het ZondagbLad van 10 Maart van de Te
legraaf zich in zijn ware gedaante ver
toonde, die is heelemaal niet neutraal,
maar lijnrecht gekant tegen al degenen
die er nog een principe op na houden. De
groote groepen der volksvertegenwoordi
ging worden er voorgesteld door uilen, die
blind een aanslag plegen op de gekruisigde
Nederl. Maagd. Het geheel is voor ons ge-
loovige volk vooral in den Passietijd en
dan nog wel op den Passie-Zondag een pro
fanatie van het ergste soort.
Het verwondert mij nog dat de teeke
naar nog niet overging tot het imiteeren
van het Ohristuskruis met de Nederl.
Maagd er op.
Het moet u dan ook duidelijk zijn dat
mijn eerder gegeven uiteenzetting over de
onmogelijkheid om neutraal te zijn hier
volkomen bevestigd wordt en de leuze
„miundius vult decipi" hier volledig van
toepassing is.
Gelukkig zijn wij als katholieken, ge-
sohraagd door een Godsgeloof van eeuwen
en één in alles wat maar raakt aan onzen
beteren mensoh, in staat, door een goede
en veelgelezen katholieke pers het room-
sche volk .datgene te bieden, waardoor de
halfslachtigheid van de neutrale pers vol
ledig wordt gecompenseerd.
Ik stel op het ontvangen dier gratis toe
zending van uw bladen dan ook heelemaal
geen prijs, nu niet en nooit, het is voor u
een verkeerde propaganda."
