STADS NIEUWS AGENDA VRIJDAG 15 MAART 1940 DE I.EIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 AbonnenymLspnJa: root Lelden 18 cent per week; 2.50 per kwartaal. Bij onze agenten /O cent per wo#k; f ft.00 per kwartaal. Franco per pont f 1.98 per kwartaal Geïllustreerd Zondagsblad f 0.50 per kwartaal. Losaa nummers 6 cent, met- geïll Zondagsblad 9 cent. Advertentiën: 80 cent per regeJ. Ingezonden mededeelingen dubbel tarief Telefoontjes hoogstens 80 woorden, 50 cent per plaatsing, al- 'één Woensdag en Zaterdag. m/ HOE WORDT HET WEER 7 VEEL WIND. De BUI seint t Verwachting: Zachter des nachts, overdag weinig ver andering in temperatuur. Zwaarbewolkt tot betrokken, later tijdelijk opkiarend. Enkele buien. Krachtige tot matige, aan de kust tijdelijk stormachtige Zuid-Weste lijke tot Noord-Westelijke wind. De weerstoestand vaa hedenmorgen 7.20 uur: Den Helder: lichtbewolkt, matige Z. W. wind, 2 gr. C. Vlissingen: lichtbewolkt, matige Z. Z. W. wind, 0 gr. C. De Bilt: lichtbewolkt, zwakke Z. Z. W. wind, —7 gr. C. Groningen: lichtbewolkt, zwakke Z. W. wind, 4 gr. C. Maastricht: lichtbewolkt, zwakke Z. Z. W. wind, 0 gr. C. BÜITENLANDSCH WEEKOVERZICHT. De depressie, die gisterenmorgen over ons land was gelegen, heeft zich in Oos telijke richting naar Polen en Rusland verplaatst. Aan haar achterzijde, over onze omgeving, begon de barometer gisteren in den loop van den dag zeer snel te stijgen, tijdelijk zelfs bijna 5 mbar per uur. Dit ging gepaard met stormachtige wind en sneeuwbuien, waarbij hier en daar zelfs cnweer voorkwam. Te Maastricht daalde gisteren de temperatuur van plus 11 gra den om 13 uur tot 1 graad om 18 uur. Thans ligt een rug van noogen luchtdruk over ons land, waarvan de as in den nacht al in Oostelijke richting is gepasseerd. Dientengevolge klaarde het weer op. In de Oostelijke provinciën daalde de tempera tuur tot 4 graden onder het vriespunt. Na- Lij Schotland trekt een depressie van on geveer 985 mbar in de richting van ons land. Zy veroorzaakt op de Faroer storm achtige wind, en tevens is er eenige neer slag gevallen. Ook bij Janmayen is een minimum van 995 mbar gelegen. Over IJs land wordt zeer koude lucht in Zuidelijke richting getransporteerd, de temperatuur is daar plaatselijk 12 graden onder nul. In Scandinavië blijft het eveneens zeer koud, in Zuid-Noorwegen vriest het hier en daar 22 graden. Het oude minimum bij de Azoren van 985 mbar is vrijwel station- nair. Over Noord-Spanje trekt een storing van 1010 mbar. Op den Balkan heerscht onstuimig weer. LUCHTTEMPERATUUR. 0 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS a.a.: Van Vrijdagnamiddag 6.33 uur tot Zaterdagmorgen 5.43 uur. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee op Zaterdag 16 Mrt. voorm. 6.50 en nam. 7.15 uur. Maan op 9.47 uur Zaterdagmorgen. Maan onder 1.45 uur Zondagnacht. 9)At ttaAl banden! Ndu en óf!! Sterk accelereeren, het gaspedaal forsch intrappen krachtig remmen en door de bocht „scheuren", dat is haast even slecht voor de banden als rijden op te lage spanning. HET BOEK DER OPENBARING. Voorgedragen door Henk Schaer. „Ik, Joannes, uw broeder en uw deelge noot in de verdrukking..,." Tweeduizend jaar geleden raakte de apostel Joannes, onze broeder, in geestver rukking, „en ik hoorde achter me een machtige stem als van een bazuin". Joannes heeft getrouwelijk opgeteekend de gruwbare en troostrijke openbaringen, die hij in zijn geestverrukking mocht aan schouwen tot bemoediging en leering, óók van ons, die tweeduizend jaar later opnieuw binnengeleid werden in de ge heimzinnige duisternissen en lichtstraling van zijn visioen. Joannes schreef op Patmos zijn broe ders in het geloof luisterden in 't Schut tershof te Leiden. De plaatselijke omstan digheden, waarin Joannes schreef zyn ons onbekend, en doen niets ter zake; even min de plaats, waar wij luisterden. Wie in gaat in het hemelsch vergezicht van den profeteerenden apostel, wordt opgeheven en meegevoerd in een eindeloos verschiet, aan plaats noch tijd gebonden. Ook de declamator, die het „Boek der Openbaring" voordroeg, Henk Schaer, had begrepen, dat zijn rol bij deze onthulling van goddelijke alwetendheid een dienende, een instrumentale was en onttrok zich aan iedere hulde, ofschoon deze diepe geste door de luisteraars niet schijnt te zijn be grepen. Hij had zich ook uiterlijk van het aardsch-alledaagsche afgezonderd dc-or zich te kleeden in een bruine pij. „Zalig hij, die de woorden voorleest der Profetie, ook zij die ze hooren; die boven dien onderhouden, wat daarin geschreven staat". Deze taak, deze roeping heeft Henk Schaer gisterenavond voor „G. en W." ver vuld, en, voor zooverre wy de uitwerking van zijn voordracht op de toehoorders ver mochten na te gaan: goed vervuld. De be lofte, aan declamator en auditorium gege ven, moge in vervulling gaan. Er is verscheidenheid van gaven, en Henk Schaer heeft onbetwistbaar de gave ontvangen ènderen te kunnen boeien door zijn woord, door zijn gelaatsuitdrukking, door zyn gebaar. Bij een declamatie dient men te onder scheiden tusschen de voorgedragen tekst en de kunst van den voordrager. De tekst kan schoon zijn, al is de voordracht middelma tig; de voordracht kan goed zijn en tóch de tekst voos en onbeduidend. De tekst op enkele kleinere brokstuk ken na werd het gehééle Boek der Openba ring voorgedragen valt in dit geval, vanzelfsprekend buiten onze beoordeeling; beter gezegd: zij staat er hemelhoog bo ven. Joannes heeft in zijn visioen de eeuwen voorbij zien glijden: de zegepraal der Kerk en de vernietiging van haar vijanden; de worsteling der wereld tot aan haar onder gang. Hij heeft zijn profetie gehuld in een overweldigende beeldspraak, waarvan de zin voor ons niet altijd duidelijk is, doch die, ook in haar myslerieuse inkleeding, haar doel bereikt: de Christenen van alle tyden waakzaam te houden, en hun zelfs bij de vreeselijkste rampen moed in te spreken. Wij, die leven in een tijd, welke weder om zooveel overeenkomst gaat vertoonen met het slagveld van Harmagedon en het samenspannen van Gog en Magog, zijn licht geneigd aan Joannes' voorzegging ac- tueele beteekenis toe te kennen. Dat heb ben de menschen in alle eeuwen gedaan. En vermoedelijk hadden zij, en ook wy, daar in zekeren zin gelijk in. Juist in dagen van oorlogsteistering heb ben wij noodig, dat ons een hart onder de riem wordt gestoken en daartoe is de profetie tot Joannes gekomen. In dien zin had de avond van G. en W. actueele beteekenis ,en actueel nut. Verondersteld mag worden ,dat ieder der aanwezigen den inhoud van het Boek der Openbaring door eigen lezing kende. Henk Schaer heeft niet iets nieuws ge bracht, maar het gelezene en herlezene on der een nieuw en alles-doordringend licht geplaatst. Zijn gave van het woord heeft hij laten inspireeren door de gewijde tekst en deze inspiratie groeide uit tot een eigen visie, tot een met den eigen geest aanschouwen van Joannes' visioen. Hij was de ziener, die zag wat Joannes zag: die met ontzetting bevangen werd, toen de engel de wierookpan vulde met het altaar-vuur en op de aarde neerwierp; die met oogen, opengesperd van angst, de ster ren zag neervallen op de aarde „zooals een vijgeboom zyn onrijpe vijgen laat vallen, als hij door een sterken wind wordt ge schud", en die vol afgrijzen neerblikte in den „put van den Afgrond". Hij heeft zich echter, als een goed woord kunstenaar die geen tconeelspeler is onthouden van drukke dramatiek en geen jacht op goedkoop effect gemaakt. Zelfs bij de felste emoties, die hij ziende, wat Joannes zag, moest ondergaan, wist hij door beheersching van mimiek en bedwon gen styleering van gebaren, aan het ge sproken woord de voorrang te laten. De woord-zegging, technisch bijna onbe rispelijk, greep de toehoorders onweer staanbaar aan. Ook hierbij betrachtte hij een groote reserve, In volkomen harmonie met gelaat en handen. Luguber klonk de stem van de Dieren tot de vier paarden: „Kom uit!", en de klacht over de val van Babyion: „Gevallen, gevallen het groote Babyion"; striemend de vermaning aan de kerk van Laodicea: „daarom zal Ik u uit spuwen uit mijn mond", doch even schoon van zegging was de stil-verbaasde schilde ring van Gods Majesteit, de weergave van het gejuich der Jubel-koren van Engelen en Oudsten. Zijn macht over het woord kwam wel het sterkst tot uiting in het be kende epistel van Allerheiligen: „Uit den stam van Juda twaalfduizend gezegelden". Iedere tred op deze trap was een hooger- op gaan naar de climax: „Een overgroote menigte, die niemand tellen kon...." Na de gruwel van oorlogen en wereld verwoesting, kwam, als een lichtende avondkalmte na een dag van donkere stor men, het sereen voorgedragen einde: „Toen zag ik een nieuwen hemel en een nieuwe aarde. Er werd. op verzoek, geen ander slot woord gesproken dan de christelijke groet. Tijdens de pauze had de voorzitter, mr. Donders, een afscheidswoord gesproken tot de leden van G. en W. bij het uitgaan van dit seizoen, allen ernstig op het hart druk kend G. en W. te blijven steunen. „Geloof en Wetenschap" heeft dezen winter zijn cultureele taak weer volbracht. Het was een prachtige sluitings-avond. Eind goedal goed. JONGEREN DER STAATSPARTIJ. Als „Dragers der komende vernieuwing". Gisteravond werd in café „de Doelen" door de Jongerenafdeeling der R.K. Staats partij een bijeenkomst gehouden, waar als spreker optrad de heer P. H. Oostendorp, katholiek raadslid te Delft. De heer Oostendorp sprak over „Dra» gers der komende vernieuwing" en ving zijn rede aan met erop te wijzen, dat deze ontzagwekkende tyd overstelpend rijk is aan politieke gebeurtenissen, rijk aan fei ten ook van onheilspellende gebeurtenis sen. Wij staan in de werkelijkheid van het heden en daarom verheugde het spr., dat de jongeren thans gaan inzien, dat het voor hen geboden is thans aan politiek te gaan doen. Juist onder de jongeren zijn er talloos velen, die gedrukt gaan onder de ramp der economische ontreddering. Hoe donker ziet de toekomst er voor hen niet uit, welke tegenslagen hebben zy niet reeds op alle gebied ondervonden, hoevelen waren er die hun mooie toekomstplannen zagen in eenstorten tot een ruïne dit alles is een teekening van den socialen nood onder de jongeren, onder hen, die aan het begin van hun levensopgang hadden behooren te staan. De techniek burgerde de leuze „vlug snel tempo" in, en het werkloozen-leger groeide, ook en in ontstellende mate in de lagen der jongeren. Wij, jongeren, willen zoo graag en we mogen het ook zijn: moderne menschen, maar wij mogen bij al onze hobby's, die we hebben, onze hoogste belangen 'niet uit het oog verliezen. Spr. betreurt het, dat de ware bezieling, het werkelijke enthousiasme nog niet over de jongeren is gekomen. Met verwijzing naar wat in het buitenland is geschied, toonde spr. aan hoezeer het noodig is, dat de R.K. jongeren politiek zyn georgani seerd. Evenzeer als de jongere de R.K. Staatspartij noodig heeft, zal deze niet kun nen voortbestaan zonder de jongeren. Uit voerig schetste spr. hierna wat de R.K. Staatspartij reeds in het belang van ons Vaderland en van ons Christendom heeft tot stand gebracht. Wanneer er vernieuwing komt, en die moet komen, dan moeten wij het doen, want anderen kunnen het niet doen. In de Katholieke Jeugd Actie zullen wy ons kunnen vormen tot katholieken van de daad, ook in het maatschappelijk leven, zullen wij ons paraat maken tegen mislei dende propaganda, zullen wij de toestand leeren zien, zooals deze is, zullen wij ons vereenigen tot één groot blok, als de dra gers der komende vernieuwing. Die geest in de K. J. A., zal zoo zeide spr. blijk moeten geven van ernst. Daarom: reveille van onze katholieke jongeren, wij zullen de daadkracht van de jongeren onder het Katholieke volksdeel gaan bewijzen, wij staan welbewust, doelbewust en geschoold klaar, om de zon van den nieuwen dag, hetgeen, naar wij hopen, geen crisis- en geen oorlogsdag meer zal zijn, te ontvan gen. Tot slot van zijn rede spoorde spr. de le den aan om den Jongerendag, welke op Hemelvaartsdag te Delft zal worden geor ganiseerd, te bezoeken, om daar begrip te toonen van den grooten invloed, welke in de politiek te winnen, doch evenzeer te verliezen is. Deze Katholieke Jongerendag, zal. aldus spr., een gebeurtenis moeten worden, dan zullen wij, ondanks alle geestelijke deva luaties, toonen, dat wij den gouden stan daard van ons geloof en onze beginselen hebben bewaard. De v -ittor der afdccling, de heer A. van Haasteren, dankte den spreker met enkele welgekozen woorden, voor diens enthousiast betoog. Nadat er eenige oc- nblikken gepau zeerd was en spr. met enkele vragenstel lers van gedachten bad gewisseld, werd overgzw zn tot de huishoud»^"1-" vergade ring. Het jaarverslag van den secretaris, den heer Mensen, sprak van groei en enthou siasme in de vereeniging. Het ledental steeg in het afgelcopen jaer van 77 tot 128. Vervolgens werd de bestuursverkiezing aan de orde gesteld. De aftredende be stuursleden, de heeren van Haasteren, Ber nard en van Tongeren, werden herkozen, in de vacatures, welke ontstaan waren door het aftreden van de heeren Sala en Ober, werden gekozen, de heeren Horikx en van Noord. Aan het slot van den avond" heeft de voorzitter aangedrongen op groote activi teit en medewerking van de leden en voorts gewezen op het belang van een nog grootere samenwerking met de Staats partij-afdeeling. VEREENIGING „KONINGINNEDAG". Onder voorzitterschap van den heer ir. P. C. Lindenbergh kwam de Vereeniging „Koninginnedag" gisteravond in jaarverga dering bijeen in den foyer van Hotel „Den Burcht". De vergadering was maar matig bezocht, hetgeen zijn oorzaak mede wel gevonden zal helJben 'in de slecht begaanbare straten. De notulen der vorige vergadering wer den na lezing goedgekeurd. Het jaarverslag, uitgebracht door den heer A. van der Neut, gaf een overzicht van hetgeen in het afgelcopen jaar ge schiedde. Die gebeurtenissen waren niet zoo talrijk, mede doordat de feestelijkhe den op 31 Augustus, in verband met de tijdsomstandigheden werden afgelast. Nadat het verslag was goedgekeurd deel de de voorzitter mede, dat het in de be doeling ligt dit jaar onvoorziene om standigheden voorbehouden de kinder feesten en de feestavond op 31 Augustus wel zullen doorgaan. Bij monde van den heer y. Cittert advi seerde de kascommissie vervolgens tot dé charge van den penningmeester over 1938. De rekening en verantwoording over het afgeloopen jaar, uitgebracht door den heer F. J. de Jong, gaf aan inkomsten een be drag van 1558.44, aan uitgaven 1292.61, zoodat er een batig saldo is van 265.83. Het ledental vermeerderde van 464 tot 477 personen. Den penningmeester werd evenals den secretaris dank gezegd voor hun verslagen. De aftredende bestuursleden, de heeren A. van der Neut, J. F. Voorbij en A. Bicker Caarten werden bij enkele candidaatstel- ling herkozen. Tot leden der kascommissie werden be noemd de heeren Bloot en Schout De voorzitter stelde vervolgens aan de orde de bespreking der feestplannen voor dit jaar. Indien de mobilisatie voortduurt zal er van eenige openbare feestelijkheden wel r.iets komen. Evenwel zou het bestuur voor de leden gaarne een feestavond aanbieden zooals ter gelegenheid van het tienjarig bestaan is geschied. De voorzitter zeide evenwel, dal de kos ten, hieraan verbonden, de begrooting uit de balans brengen, zoodat het gewenscht is een matige entreè te heffen. De leden zouden dan natuurlijk minder behoeven te betalen dan niet-leden. Hierover ontspannen zich eenige discus sies, waarbij overduidelijk bleek, dat de le den een dergelyken avond zeer zeker op prys stellen. Dit was ook op den dit jaar gehouden feestavond gebleken. Daarna werd besloten, dat het bestuur de moge lijkheid van een dergeilijken feestavond onder oogen zal zien en zal trachten met een goed programma voor den dag te ko men. Bij de rondvraag deelde de voorzitter nog mede, dat een verzoek om een bijdra ge was ingekomen van het Carillonfonds. De voorz. had hierop geantwoord, dat de kas der vereeniging zulks niet toeliet, doch gaarne wekte hij de leden op om nog iets bij te dragen in het tekort, dat het Caril- ionfonds nog te dekken heeft. Hierna volgde sluiting der vergadering en bleef men nog eenigen tyd bijeen ter bijwoning van eenige films, welke werden LEIDEN. Vrijdag. Concert voor militairen In t Schuttershof, 8.15 uur. De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken te Leiden wordt van Zater dag 9 tot en met Vrijdag 15 Maart a s., waargenomen door de apotheken Boek- wijt, Breestraat 74 tel. 20552 en J. E. M. ten Dijk, Haven 18, tel. 20085. Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek Wilhelminapark 8, tel. 26274. vertoond door den heer Joh. Geytenbeek. Hierbij was o.a. de film „Ons Prinsesje loopt", de door Prins Bernhard opgenomen film van prinses Beatrix. De vertooning hiervan alsmede van de komische twee-acter, welke hierna volgde, viel zeer in den smaak. OOSTERSCH GENOOTSCHAP In de gisteravond gehouden maande- lijksche bijeenkomst van het Oostersch Genootschap in Nederland, heeft de heer R. A. Kern, lector aan de Leidsche Univer siteit een lezing gehouden over het Soen- dasche Pantoenverhaal Lutung Kassarung. Het volgende is eraan ontleend: Dit verhaal bekleedt een zeer bijzondere plaats in de Soenda'sche literatuur, wel ker verhalen zich afspelen om twee cul tuurcentra in het Oosten en Westen der Soendalanden. Deze pantoen is in 1910 met vertaling gepubliceerd doar M. W. Pleyte, maar met een vrijheid, die niet de instem ming van den spreker had. De hoofdinhoud van het verhaal is hoe een hemelsche prins in de gedaante van een aap op aarde ver schijnt en allerlei diensten verricht voor een koningsdienster, met wie hij later in den echt verbonden werd. Uit de verschillende episoden blijkt, dat we hier te doen hebben met een cultuur mythe, waarin beschreven wordt hoe de menschen allerlei bekwaamheden van den hemel leeren, vooral wat betreft den rijst bouw. Door sprekers onderzoekingen is komen vast te staan, dat dit verheel van zeer ouden oorsprong moet zijn, hoewel hij van meening is, dat het niet de traditio- neele religieuze opvattingen der Soenda- neezen weergeeft. VEREENIGING LUCAS VAN LEYDEN. In het Prentenkabinet der Rijksuniversi teit alhier heeft dr. Fr. W. S. van Thienen voor de Vereeniging Lucas van Leyden een lezing gemouden over Rococo in Venetië. Spr. begon met een beschrijving van het leven te Venetië in de 18de eeuw. Politiek was de beteekenis van de Republiek aan merkelijk geringer geworden dan vroeger, maar het oude ceremonieel bleef in alle pracht gehandhaafd. De bevolking behield ook de oude vitaliteit en begaafdheid en nimimer bloeide zóó de zin voor het avon tuurlijke. Dit bracht spr. op eenige beken de Venetianen.ê wier leven vol avontuur geweest is, Casanova of op andere wijze de tooneelschrijver Carlo Goldoni. Voor het Italiaansche tooneel en voor Vene tië in het bijzonder is deze figuur van bijzonder belang geweest. Hij was de eer ste die brak met de grootendeels op impro visaties steunende „Commedia dell'arte" met haar stereotiepe karakters. W.at hij schiep, was en tooneel, waarin allerlei fi guren uit het dagelijksche leven, zuiver en zeer getrouw gekarakteriseerd, een rol speelden. Dat de ongehoord productieve schrijver hierbij op allerlei tegenstand stuitte, spreekt vanzelf. Oud geworden, schreef hij in Frankrijk zijn mémoires, le vendig en amusant, de beste schildering van dien tijd, die men zich denken kan! Het leven te Venetië, zooals hij dat be schrijft, wordt a.h.w. nader geïllustreerd door een schilder als Pietro Longhi. Naar aanleiding van diens werk vertelde spr. iets over het typische maskercostuum, dat te Venetië in de hoogere kringen van den herfst tot de Vasten werd aangenomen en den dragers een dikwijls zeer welkome anonymiteit verschaft. Het stadsbeeld, waarbinnen zioh dit leven afspelde, leert men kennen uit het werk van Caneletto en Guardi. De eerstgenoemde, Antinio Canale, was de zoon van een tooneel-schilder. Hij groeide daar op in een milieu, waarin het perspectief bijzonder werd beoefend. Zoo werd hij de architectuur-schilder bij uit stek: extract uitbeelder van geboortestad, maar ook vrij improvisator op architectuur thema's. Naast zijn omvangrijk schilder werk staat een klein aantal etsen, waarvan de platen nog tijdens zijn leven in stukken gezaagd zijn, die afzonderlijk werden afge drukt. Een heel ander man was Francesco Guar di, die tot het begin van deze eeuw nage noeg geheel vergeten bleef. Hij is de schil der van de bewegelijkheid en de verfijning van kleur. In zijn vroege stadsgezichten had hij kennelijk moeite met de preciese uit beelding van de vormen der architectuur: later geeft hij daarvan herscheppingen, waarin de trilling van het licht, de tinten en de speciale atmosfeer van Venetië do- mineeren. Pracht zijn zijn teekeningen, op suggestieve wijze opgebouwd uit kleine, be wegelijke vlekjes. Spr. eindigde met Giovanni Battista Tie- polo, den laatsten meester van de groote de coratieve wandschildeil ig, bewegelijk in alles, tot in het beloop van de lijnen in zijn etsen. Zijn groote roem bezorgde hem be langrijke opdrachten (Dürzburg, Madrid). Met hem is de rij der groote Italiaansche meesters afgesloten.- Gedurende de pauze bestond gelegenheid in de tento r tellingszaal tentoonstelling van onlangs verworven teekeningen te be zichtigen, terwijl in de leeszaal de laatste aanwinsten der bibliotheek ter inzage la gen. STALINSTALLATIE STOELINSTALLATIE U kunt kiezen als U trekt de tweede prijs ran de NATIONALE PAASCHLOTERIJ 1940 goedgek. bij Ministr. besl. y. 27 Jan. '40, 2de afd. No. 1158 ten bate van tiet Katholiek Comité van Actie „Voor God" en van de B K. Centrale „Voor Onze Gemobiliseerden" (VOG.) Want: die Tweede prijs ter waarde van 2000 gulden is naar keuze een Woninginrichting ot zes vette koeien en twaalf schapen. 1131 lste prijs, waarde f.3000.— 3de prijs, waarde f. 1265.— 12000 GULDEN AAN PRIJZEN Trekking reeds 10 April a.s. Nog lotkaarten gratis en franco verkrijgbaar: POSTBUS 2, HEEMSTEDE,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 2