FINLANDS NIEUWE
TAAK
dp&auuten iaat u&imaeót uietd
VRIJDAG 15 MAART 1940
31ste Jaargang No. 9592
S)e £ckUclie(Boti^cmt
Bureaux Pa. pen gracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11. V
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V „Merkwaardig"!
Het jongste nummer van „Volk en Va
derland" publiceert een meening uit een
brief, van een „bekend Jezuie ten-pa ter"
ontvangen, een meening, die het blad
„merkwaardig" noemt:
„Merkwaardig is, wat een bekend Jezuie-
ten-pater ons eens schreef, naar aanleiding
van deze houding van het Nederlandsche
Episcopaat (bedoelde is de houding ten op
zichte van de N. S. B. in het Bisschoppelijk
schrijven van 16 Maart 1939, hetwelk j.l.
Zondag weer in onze kerken is voorgele
zen).
„In Nederland hebben de Bisschop
pen gemeend, dat een zekere politieke
gedragslijn, die abstrakt niet verboden
is, door de concrete omstandigheden
met zulke groote gevaren verbonden
is, dat het een zedelijke roekeloosheid
zou zijn zich zelf en anderen aan deze
gevaren bloot te stellen. Zij hebben de
ze politiek daarom als strijdig met de
moraal onder zeker voorbehoud aan
hun onderdanen meenen te moeten
verbieden".
„Men ziet hier een ruiterlijke erkenning:
Onze Beweging is, abstrakt genomen, niet
te verbieden!" aldus triompheert het „Na.
tionale Dagblad".
Die onbekende „bekende Jezuieten-pa-
ter" had heusch niet geciteerd behoeven te
worden.
In het eerste Bisschoppelijk Schrijven,
waarin onze Bisschoppen de houding ten
opzichte van de N. S. B. bepalen, staat es
sentieel hetzelfde, kan men vinden dezelfde
„ruiterlijke erkenning"!
Wij hebben 't ook zoo herhaaldelijk be
toogd, dat, abstrakt genomen, „een zekere
politieke gedragslijn", welke de S. N. B.
wenscht te volgen, niet verboden is, maar
dat deze ook geheel en of afgezien van
een bisschoppelijk verbod! wel verbo
den wordt, als men ze' beschouwt in de
concrete omstandigheden.
Dat is heelemaal geen „merkwaardige"
verklaring. Er zit niets merkwaardigs in.
Er zijn ontelbare handelingen, waarvan
men kan zeggen, dat ze, abstract genomen,
niet verboden zijn maar onder bepaalde
duidelijk-aanwezige omstandigheden wèl
verboden en zelfs hoogst misdadig zijn.
Wij vragen ons af, of hij, die iets als het
hier geciteerde in „Volk en Vaderland"
schrijft, wel ooit heeft gelezen, met aan
dacht heeft gelezen de in wijze voorzich
tigheid gestelde uitspraken van het Epis
copaat over de nationaal-socialistische be
weging!
DE ROODE KRUIS-AMBULANCE
VOOR FINLAND.
ZAL EERSTDAAGS VERTREKKEN.
Het Nederlandsche Roode Kruis heeft
gisteravond van het Finsche Roode Kruis
te Helsinki een telegram ontvangen, waar
in wordt medegedeeld, dat het Finsche
Roode Kruis er zeer dankbaar voor zal
zijn, wanneer de Nederlandsche ambulan
ce ook thans nog komt. Inlichtingen werden
gevraagd omtrent datum van vertrek en
de te volgen route.
In verband hiermede deelt het Neder
landsche Roode Kruis mede, dat de Neder
landsche ambulance eerstdaags naar Fin
land zal vertrekken. De juiste datum van
vertrek alsmede de te volgen route wor
den nog nader vastgesteld.
BON 14.
VOOR BOONEN EN ERWTEN.
Gedurende het tijdvak van Vrijdag 15
Maart tot en met 11 April, geeft de met
„14" genummerde bon der rijksdistributie
kaart recht op het koopen van een kwart
kilogram bruine boonen, witte boonen of
andere gekleurde boonen, tuinboonen, ca-
pucijners of grauwe erwten.
Aangezien gebleken is, dat zich met be
trekking tot tuinboonen het misverstand
voordoet, dat deze niet onder de distribu
tie-regeling zullen vallen, wordt er de aan
dacht op gevestigd, dat voor menschelijke
consumptie bestemde tuinboonen uitslui
tend mogen worden gekocht, afgeleverd
c-n vervoerd met inachtneming van de ter
zake bestaande distributiemaatregelen.
LIQUIDATIE VAN DEN
OORLOG
TOEKOMST IN EIGEN HANDEN, ZEGT
KALLIO.
De Finnen blijken door de teleurstelling
niet ter neer geslagen te zijn. Zy gaan zich
met nieuwe energie wijden aan den weder
opbouw van hun verwoest huis. Dat blijkt
o.a. uit de radioboodschap die president
Kallio Donderdag richtte tot het Finsche
volk.
In deze boodschap, waarvan wy reeds
in ons blad van gisteren melding maakten,
zer.de de president nog te vertrouwen, dat
de eenheid tusschen Finland en zijn buren
zich zou versterken.
„Met ontzetting hebben wy geconsta
teerd, dat de plannen van Peter den Groo-
ten in de Sovjet-Unie zijn herleefd, doch
ons verstand zegt ons, dat wij al onze
krachten moeten verzamelen voor een ge-
meenschappelijken arbeid van wederop
bouw in onze marsch naar de toekomst.
Ons volk kan er zeker van zijn, dat de
regeering door den vrede heeft willen ver
hinderen, dat de levenskracht van de Fin
sche natie werd vernietigd. Wij hebben nog
de mogelykheid, onze toekomst weder op
te bouwen, want het Finsche volk is niet
ondergegaan. Deze korte, doch verwoede
oorlog is voor het Finsche volk zeer rijk
geweest aan ervaringen, die ons in de toe
komst van nut zullen zyn. Wij zullen moe
ten bedenken dat deze toekomst in onze
eigen handen ligt. Laten wij, zoo besloot
Kallio, door onze daden bewijzen, dat Fin
land en zijn volk nog steeds in staat zyn,
hun historische missie als voorposten van
de Westersche beschaving te vervuljen."
Dat Finland bij dit werk voor zijn we
deropbouw op den steun van Noorwegen
en Zweden mag rekenen, blijkt wel uit de
verklaring, die Hambro in het Storting
heeft afgelegd, dat naar zijn meening het
Noorsche volk verwacht, dat de Noorsche
en Zweedsche regeeringen de Finsche re
geering zullen vragen op welke wijze de
beide landen kunnen helpen in het Fin
sche werk van den wederopbouw.
IN HET NOORDEN TREKKEN DE
RUSSEN TERUG.
Volgens een bericht uit Noord-Finland
zijn de Russen begonnen terug te trekken.
De Finsche troepen en de vrijwilligers aan
dit deel van het front blijven in hun stel
lingen in afwachting van orders.
Volgens mededeeling van Helsinki moe
ten de Finsche troepen tusschen 15 en 25
Maart teruggetrokken worden, behalve in
den sector van Petsamo, waar de termijn
tot 10 April loopt. Hanko moet vóór 23
Maart overgedragen zijn.
De autoriteiten van Helsinki hebben gis
teravond de maatregelen ingetrokken, wel
ke bij het begin van den oorlog waren ge
nomen voor de passieve verdediging.
Voor den eersten keer sinds 106 dagen
was de stad weer verlicht. De trams reden
en ook de auto's hadden de lichten aan. De
etalages der winkels waren weer ontsto
ken. Wel bevinden zich nog steeds zand
zakken langs de huizen en rond de monu
menten.
DIE HUIS EN HAARD MOETEN
VERLATEN.
De Finnen zulilen in verband met den af
stand van belangrijke gebieden aan de
Russen talryke moeilijkheden moeten over
winnen. Zoo moeten 45.000 bewoners van
het gebied van Karelië naar het gebied van
Nyland worden overgebracht Men vraagt
zich af, wat moet geschieden met de 85.000
inwoners van Sortavala, Wiborg en Kex-
holm, hoofdzakelijk bestaande uit arbei
ders. handwerkslieden en kantoorbedien-
en. Als gevolg '-an het sluiten van den
vrede zullen 600.000 personen geëvacueerd
moeten worden. Ook zal een groot deel van
het vee geëvacueerd moeten worden, daar
de boeren niet onder overheersching der
Sovjets willen leven. Reeds zijn 100.000
stuks vee onderweg. Ten slotte zullen ook
de Russische minderheden geëvacueerd
moeten woi 'en en in het bijzonder de
orthodoxe monniken van het klooster van
Valam, die eeuwenlang in Finland hebben
gewoond.
Van het schiereiland Hangoe zullen 2000
personen naar het centrum van Finland
worden overgebracht.
Het eerste convooi bewoners van Viipu-
ri is reeds uit Helsinki vertrokken om hun
in de vernielde stad achtergebleven bezit
tingen te gaan halen. De regeering heeft
speciale treinen te hunner beschikking ge
steld, evenals auto's. Tijdens deze evacua-
PRESIDENT KALLIO.
tie zullen de spoorwegen en de vracht
auto's, die gerequireerd zyn, uitsluitend
hiervoor worden gereserveerd. De evacua
tie zal in den sector van Viipuri op 19
Maart gereed moeten zyn, op 23 Maart in
den sector van Honka, en op 26 Maart in
Sortavala en Vartsila. Men laat de keuze
der nieuwe haardsteden voor de geëva
cueerde bevolking aan het individueel ini
tiatief over.
Zij, die ouders of vrienden in het bin
nenland hebben, zullen eerst daarheen
gaan. De anderen zullen waarschijnlijk op
kosten der regeering ondergebracht wor
den in kantonnementen, die voorbereid
worden.
DE PLANNEN VOOR EEN NOORDSCH
VERBOND.
Men gelooft te Moskou, dat de Sovjet-
regeering geen bezwaar heeft tegen het tot
stand komen van een zuiver defensief ver
bond tusschen Zweden, Noorwegen en Fin
land. Een speciaal tegen de Sovjet-Unie
gerichte combinatie zou echter onvereenig-
baar met het Finsch-Russische vredesver
drag geacht worden.
Het blad der Zweedsche vrijwilligers is,
naar de correspondent van „Stockholm
Tidningen" aan het Noordelijk front in
Finland meldt, van oordeel, dat het be
lachelijk is, thans te spreken van een ver
dedigend verbond met Finland, nu dit land
zijn verdedigingsmiddelen heeft verloren.
Zij stellen de vraag, waarom dit verbond
niet is gesloten toen Finland nog sterk
v/as en zich kon verdedigen.
De algemeene opvatting in Finland is, i
dat Rusland weldra ten oorlog zal trekken I
tegen Turkije, aldus wordt door het blad I
„Ekstrabladet" uit Helsinki vernomen. De
bekende Zweedsche kolonel, Ekstroem, die
deel uitmaakte van het Zweedsche vrij
willigerscorps in Finland, is bijgevolg be
gonnen met het werven van Zweedsche en
Noorsche vrijwilligers om naar Turkije te
vertrekken. De aanmeldingen zouden zeer
talrijk zijn.
KUUSINEN KRIJGT EEN BAANTJE.
Nadat eerst was bericht, dat Kuusinen
was terecht gesteld, meldt de „Times" dat
Kuusinen thans is aangesteld als hoofdar
tikelenschrijver van een klein provinciaal
blad. Oorspronkelijk had Moskou hem wil
len beschuldigen gpheim agent van Enge
land te zyn gev/eest, doch dit plan heeft
men laten varen.
DE EVACUATIE DER AFGESTANE
GEBIEDEN.
STOCKHOLM, 15 Maart (A.N.P.)
Bijna een zesde van Fimlands totale be
volking zal een nieuwe woonplaats moeten
vinden en op het oogenblik is dan ook
waarschijnlijk de grootste massa-verhui
zing van dezen tyd aan den gang. Volgens
schatting die men te Stockholm hoort, zijn
in totaal ongeveer 400.000 Finnen op weg
naar hun nieuwe woonplaatsen.
Te Wiborg hebben de laatste drie da
gen groote groepen burgers alle waarde
volle zaken, welke vervoerd konden wor
den, uit de stad verwijderd. Uit het ge
bied ten Westen van het Ladogameer zyn
50.000 koeien, paarden en varkens ge
ëvacueerd.
Reeds toen de toestand in het najaar
ernstig begon te worden, heeft de Fimsche
regeering een volledig plan opgesteld,
waarin vastgesteld werd, welke landsdtse-
len geëvacueerden uit de grensdistricten
moesten opnemen. De inwoners van ieder
dorp worden bijeen gehouden en gezamen
lijk naar een ander dorp overgebracht
Alle Finsche spoorwegen zijn voor de
evacuatie gemobiliseerd en van de auto
mobilisten is de medewerking ingeroepen.
De kosten van deze volksverhuizing zijn
enorm. Reeds tijdens den oorlog kostte
het onderhoud van de uit de groote ste
den geëvacueerde vrouwen en kinderen
den staat meer dan 100.000 gulden per dag.
Drie gebeurtenissen, die U
morgen zeker niet zult willen
missen:
DE VOORJAARSMODE
Ons huis is er vol van!
Zie de speciale advertentie:
„Paschen op z'n best"
tn dit blad.
WONINGINRICHTING
Op de 3de etage:
Expositie van complete inté
rieurs, met tentoonstelling van
van een bijzondere collectie
schilderijen.
DE HUISHOUD WEEK
Morgen ls de laatste, dag I
Grijp deze kansl Kijk alle
potten en pannen nóg eens nal
Waarom Finland den
strijd opyaf
BLIJF FINLAND HELPEN.
De heer A. J. Th. van der Vlugt, consul
van Finland te 's-Gravenhage en voorzit
ter der Finsch-Nederlandsche vereeniging,
schrijft ons het volgende:
De vijandelijkheden tusschen Finland en
Rusland zijn gestaakt. Het dappere Fin
sche volk heeft tegen een overweldigende
meerderheid gestreden voor de eer van zijn
land. In de oogen van de geheele beschaaf
de wereld is Finlands recht op zijn onaf
hankelijkheid en het respect voor de Fin
sche mannen en vrouwen, die hun heroïe-
ken strijd gestreden hebben, sterk geste
gen.
Finland heeft bewezen, wat de kracht
van den geest kan beteekenen tegenover de
macht der materie. Zoolang Finland
eigen goed en bloed kon inzetten voor de
verdediging van zijn levensrecht als zelf
standige staat, heeft geen Fin geaarzeld
zijn plicht te doen.
Maar toen de toestand hulp van derden
noodzakelijk maakte, waar geen land op
den duur tegen een vijfvoudige overmacht
alleen stand kan houden en deze hulp door
9
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
FINLAND BEGINT AAN ZIJN NIEUWE
TAAK; HEROPBOUW VAN HET LAND.
(1ste blad).
1 MINISTER KOHT OVER DE ROL VAN
NOORWEGEN IN HET FINSCHE DRA
MA. (2de blad).
Binnenland
BON 14 VOOR BOONEN EN ERWTEN.
(lste blad).
NEDERLANDSCHE AMBULANCE
VOOR FINLAND, (lste blad).
DE HAAGSCHE SPIONNAGEZAAK.
VERVOLG ZITTING HAAGSCHE RECHT
BANK. (4de blad).
de verhoudingen tusschen de oorlogvoeren
de mogendheden, tot beslist gevolg zou heb
ben dat ook andere Scandinavische landen
onvrijwillig ln den nood en de ellende van
den oorlog zouden worden gedompeld, toen
heeft Finland een nieuw groot offer ge
bracht.
In eigen land was men bereid ge
weest ook verder alle beproevingen te
doorstaan, die een voortduren van den
strijd zouden meebrengen, maar toen.
ook andere landen de verschrikkingen
van den oorlog onvrijwillig zouden
moeten ondergaan, besefte Finland de
zware voorwaarden van den tegenstan
der te moeten aanvaarden, nu de eer
van het leger en van het land onge
rept was gebleven en ook voortaan
„God en vaderland" als hogste levens
waarden voor het Finsohe volk zouden
kunnen blijven gelden.
Territoriaal en strategisch heeft Rus
land bepaalde voordeelen verkrege.n, maar
in den strijd die daar tusschen twee ..we
relden" is gevoerd, is de „beschaving"
overwinnaar gebleven, doordat Finland als
bolwerk van de Westersche cultuur tegen
het panslavisme ongebroken is.
De strijd is ten einde, maar niet ten
einde zijn de nood en ellende waarin
Finlands bevolking gedompeld is. Ont
zettend zijn de verwoestingen, die in
Finland zijn aangericht, en in de ge
vechtslinie zijn talryke in puin gescho
ten steden en dorpen aan de Russen
moeten overgegeven worden. Voor de
bewoners van deze streken is materieel
alles verloren, maar ook in het overige
Finland zijn de door de Russen aange
richte verwoestingen ontzettend. Dui
zenden en duizenden, die naar hof en
haard zullen terugkeeren, zullen alles
vernietigd vinden.
Maar ook in ander opzicht blyven de
nood en ellende vooralsnog voortduren. Het
geestelijk en lichamelijk lijden van al die
genen, die niet bestand zijn geweest tegen
de beproevingen waaraan zij door de om
standigheden waren blootgesteld, zal nog
langen tijd naweeën meebrengen. Die nood
en ellende, materieel en geestelyk, moeten
gelenigd worden. Finland heeft gedaan
wat 't kon. Nederland heeft in de afgeloo-
pen maanden op tot groote dankbaarheid
stemmende wijze hulp verleend. Maar mo
ge Nederland beseffen, dat uit respect en
dankbaarheid voor hetgeen Finland in den
strijd voor de Westersche cultuur en be
schaving heeft verricht, Nederland ver
plicht is Finland ook verder te helpen in het
helen van zyn zware wonden.
Nederland, die ook thans wederom zoo
ten volle moogt getuigen, hoeveel zaliger
het is te mogen geven dan te moeten ont
vangen, helpt en steunt ook verder dat
zwaar beproefde Finsche volk met milde
hand Stort naar de mate uwer krachten
uw gaven bij de Rotterdamsche Bankver-
eeniging (postgiro 3016) Rotterdam, ten
gunste der Finsch-Nederlandsche vereeni
ging, onder vermelding „hulp aan Fin
lands burgerbevolking".
RUSSEN WEDER OP
MANDSJOEKWOSCH GEBIED?
HONGKONG, 15 Maart (A.N.P.) Vol
gens een niet-bevestigd bericht uit Charbin
zouden Russische en Japansche troepen
naar aanleiding van incidenten nabij No-
Nomanhan met elkaar slaags zyn geraakt
De Sovjet-troepen zouden reeds tot op 3
myl van de Mandsjoekwosche grens zijn op
gerukt en hun opmarsch op het oogenblik
nog voortzetten.
