Vandaag urede in Finland
ffitiöcfie pxvdementmoet êeafWe»
WOENSDAG 13 MAART 1940
31ste Jaargang No. 9590
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ClndexhandeCingen te Alaódau teidden
tot uxedetuvuUag.
Zeer bezwarende voorwaarden
voor Finland
Vijandelijkheden »n
Finland gestaakt
B area tut Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Adv. en Abonn.-tarleven zie pag 1.
Giro 10300Ï. Postbus 11.
DE ZWARE
BESLISSING
Finland staat op het punt een stap te zet
ten, die het uiterst zwaar moet vallen.
Zijn onderhandelaars hebben met de Rus
sen te Moskou overeenstemming bereikt
over een vredesverdrag, dat zeer bezwa
rende bepalingen inhoudt.
Moeten de leden van het parlement
dat verdrag, zoo vernederend na maanden-
langen heldhaftigen strijd, aanvaarden?
Finland levert zich daardoor over aan de
Sovjets, want het door de afstand van Ka-
relië en van het Ladogameer krachteloos
gemaakte Finland is voortaan een willoos
werktuig in dt hand van Stalin.
Moet het Finsche parlement het ver
drag afwezen? Dat staat gelijk met voort
zetting van den ongelijken strijd; met ont
ketening van nieuwe oorlogsverschrikkin
gen. Dat beteekent interventie te moeten
aanvaarden van de geallieerden met alle
consequenties daaraan verbonden: inscha
keling in den Europeeschen oorlog, verlen
ging van het oorlogsgeweld, mogelijkheid
van totale verwoesting van het land.
Waarlijk het Finsche parlement staat
voor een zware beslissing. Wij kunnen
onze sympathieën en antipathieën hebben
en naar gelang daarvan wenschen, dat de
beslissing naar deze of naar gene kant uit
valt, maar wij hebben niet het recht om de
Finnen iets te verwijten, welke- beslissing
zij ook nemen. Wij kunnen het alleen be
treuren, dat hun na maandenlangen hel-
denstrijd, waarin zij geheel alleen met zeer
onvoldoende hulp van buiten af stand
hebben gehouden tegen de Russische over
macht, zulke voorwaarden worden gedic
teerd.
Wanneer wij een vergelijking maken
tusschen deze voorwaarden en de eischen,
welke hun vóór het uitbreken van den
oorlog waren gesteld, moeten wij consta-
teeren, dat zij vergeefs hebben gestreden.
Wanneer zij deze voorwaarden acceptee
ren, zullen zij meer moeten prijs geven
dan aanvankelijk door de Russen was ge-
eischt.
Volgens de nu gepubliceerde overeen
komst zullen de Finnen n.l. afstand moe
ten doen van: lo. de Karelische landengte
met inbegrip van Viipuri, 2o. de kusten
van het Ladogameer, 3o. verschillende ge
bieden in Oost-Finland, 4o. het eiland
Hangö, dat zij zullen moeten verpachten
als Russisché marine-basis, en 5o. het z.g.
Visschersschiereiland aan de Noordelijke
IJszee.
De Russische eischen van vóór den oor
log waren:
1. De FinschRussische grens wordt 32
kilometer naar het Finsche binnenland
verschoven.
2. Finland verpacht Hangö aan Rusland
voor een periode van 30 jaar, terwijl Rus
land het recht krijgt, er een garnizoen
van hoogstens 5000 man te leggen.
3. Rusland krijgt eenige Finsche eilanden
in de Finsche Golf, o.a. Hogland.
4. De Russisch—Finsche grens in Petsa-
mo wordt gewijzigd ten gunste van Rus-'
land.
5. Als compensatie staat Rusland gebied
af in noordelijk Karelië.
6. Versterking van het toen nog niet
door Rusland opgezegde niet-aanvalsver-
drag met de bepaling, dat geen der beide
partijen een bondgenootschap zou sluiten,
dat tegen den ander zou zijn gericht.
7. Rusland zou geen bezwaren maken
tegen de versterking der Aaland-eilanden
door Finland, op voorwaarde, dat geen en
kel land, ook Zweden niet, zich in deze
zaak zou mengen.
Vóór den oorlog eischten de Russen dus
slechts een strook van 32 kilometer op de
Karelische landengte, thans willen zij Vii
puri hebben, dat 80 kilometer landinwaarts
ligt. De Russen krijgen thans ook het La-
doga-meer, dat in dezen strijd van zoo
groot gewicht is gebleken.
Wanneer Finland onder dit Caudijnsche
juk doorgaat en er is nauwelijks twij
fel meer over, of het zal dat doen dan
heeft het den strijd verloren.
Rusland triomfeert, Berlijn lacht in zijn
vuistje, de Scandinavische landen kijken
bedrukt naar de naaste toekomst-
De vraag rijst, waarom de geallieerden,
Engeland en Frankrijk niet te hulp zijn
gekomen; hun belang bij den Finsch
Russischen oorlog leek toch evident.
Daladier heeft gisteren onthuld, dat de
geallieerdenreeds lang een expeditie-leger
klaar hadden staan, doch dat zij wachtten
op een oproep van Finland zelf. Zij konden
n.l. niet door Noorwegen en Zweden trek
ken, die bevreesd voor Duitschland zich
hardnekkig tegen een doortocht verzetten.
Had Finland een beroep op de geallieer
den gedaan, dan konden de geallieerden
de Scandinavische regeeringen voor het
feit stellen, dat zij krachtens het Volken
bondsverdrag tot het verleenen van door
tocht verplicht waren. Finland wilde dat
beroep niet doen. Waarom niet? Wegens
de pressie van Zweden? Daladier beweert
van wel, de Zweedsche regeering ontkent
het.
Hoe het ook zij, de geallieerde hulp is
uitgebleven en tenzij het Finsche par
lement anders beslist de strijd in het
Noorden is uit. Hedenmiddag zijn de
vijandelijkheden gestaakt.
Welk offensief volgt nu?
De Finsch—Russische onderhandelingen, die sedert Vrijdag te Moskou zijn
gevoerd, hebben Dinsdagavond tot het sluiten van een vredesverdrag tusschen
de Sovjet-Unie en Finland geleid.
De voornaamste bepalingen van het verdrag zijn:
1. Onmiddellijke staking der militaire operaties aan beide zijden.
2. Afstand aan de Sovjet-Unie van de geheele Karelische landengte met
inbegrip van Viipuri, de geheele kust van het Ladogameer, het Vis-
schers-schiereiland en gedeelten van Oost-Finland.
3. Hangoe en het daarbij behoorende gebied zal aan de Sovjet-Unie wor
den verpacht voor den duur van 30 jaren tegen 5 millioen Finsche Mark
tot inrichting van een marinebasis.
Finland verplicht zich in zijn wateren aan het Noordelijk deel van den
Atlantischen Oceaan geen oorlogsschepen, en luchtstrijdkrachten te
stationneeren met uitzondering van kleine kustwachtschepen.
De Sovjet Unie verplicht zich haar troepen uit Petsamo terug te trekken.
De Sovjet-Unie zal het recht genieten van vrij transitoverkeer zonder
douanecontrole via Petsamo naar en van Noorwegen.
In den loop van 1940 zal een spoorweg worden aangelegd van Kan-
dalksja naar Kemijaervi.
Op 13 Maart om twaalf uur zullen de krijgsbedrijven aan het front wor
den gestaakt.
(Voor volledige tekst zie men bet tweede blad).
4.
7.
Het Finsche parlement is gisteravond onder voorzitterschap van Vaino Ha-
kela bijeengekomen om de door de Finsche delegatie te Moskou genomen be
sluiten te bestudeeren en sanctionneeren en de overeenkomst te ratificeeren.
Het parlement zou Woensdagochtend opnieuw bijeenkomen om verder te be
raadslagen over de te Moskou bereikte overeenstemming.
Over de overeenkomst is te Helsinki nog geen enkel Finsch communiqué
gepubliceerd.
Uit goede bron verneemt Havas, dat als gevolg van de gesloten overeen
komst twee Finsche ministers besloten hebben af te treden.
Het zijn de ministers van landsverdediging Nikkanel en van openbaar on
derwijs Hannula,
BITTERHEID TE HELSINKI.
De Finnen ontwaakten vanochtend om
in enkele hunner kranten met dikke kop
pen „Buitenlandsche radioberichten" over
het sluiten van den vrede te zien aange
kondigd. -Tot dusver is van Finsche zijde
geen officieele meóedeeling gedaan. Een
der bladen publiceert het bericht zelfs
niet eens.
Het besef van de strengheid der voor
waarden van dc regeling brach groote
ontsteltenis teweeg .en menige uiting van
bitterheid werd gehoord.
Zelden kan een vrede met zoo weinig
geestdrift verwelkomd zijn als deze.
Volgens te Stockholm ontvangen be
richten was het Finsche parlement van
ochtend om 3 uur nog steeds bezig met de
bestudeering van de vredesvoorwaarden
van Moskou.
In bepaalde Finsche kringen sluit men
de mogelijkheid niet uit, dat zich vandaag,
ingeval het parlement zou weigeren, het
te Moskou tót stand gekomen accoord te
ratificeeren of de regeering, in navolging
van de ministers van landsverdediging én
nationale opvoeding, in haar geheel zou
aftreden, een verrassende omzwenking zou
kunnen voordoen. In dit geval zou het mo
gelijk zijn, dat andere mannen aan de
macht komen, die vastbesloten zijn, den
strijd tot het einde toe voort te zetten.
Te Stockholm is men van oorleel, dat de
Sovjet-voorwaarden veel zwaarder zijn dan
voordat de Finnen hun wanhopigen strijd
begonnen. Verwondering, verslagenheid,
gepaard met opluchting omdat voortzetting
van den oorlog is voorkomen, waren de
overheerschende gevoelens onder de Zwe
den, die vanochtend vroeg van de vredes
regeling hoorden.
VERSLAGENHEID TE STOCKHOLM.
Volgens den Stockholmschen correspon
dent van de Telegraaf werd in het bijzon
der de eisch van een Russisch steunpunt
op Hangö als een vuistslag in het gezicht
van Zweden beschouwd. Overal heerscht
in Stockholm een gedrukte stemming,
waarin tevens de angst voor de toekomst
tot uitdrukking komt.
Men stelt zich de gevolgen van dezen
vrede ook voor Zweden duidelijk voor
oogen en deze ontzetting is begrijpelijk.
Een Sovjet-Russisch steunpunt op Hangö
beteekent niets meer of minder dan een
mes op de keel van Zweden. In politieke
kringen heerscht zoo'n koortsachtige be
drijvigheid, dat hei. op het oogerblik on
mogelijk is een offcieel standpunt tegen
over de huidige situatie te hooren te krij
gen. In ingewijde kringen vreest men, dat
de regeering-Hanson met binnenlandsch-
politieke moeilijkheden te kampen zal
krijgen.
HEDENOCHTEND RADIOREDE VAN
MINISTER TANNER.
De Finsche minister van buitenlandsche
zaken, Tanner, zou hedenochtend om 10.20
uur Ned. tijd voor de radio spreken over
de tegenwoordige politiek van Finland en
de betrekkingen met Rusland.
PERSCOMMENTAREN.
„Het offer is gebracht"
De Fransche bladen waren te laat van
de onderteekenin* van het accoord van
Moskou op le hoogte om er commentaren
aan te kunnen wijden.
Naar aanleiding van de mededeeling
van radio-Moskou, dat een Finsch-Russisch
vredesverdrag tot stand was gekomen,
schrijft de „Petit Parisien": Het offer is
gebracht. De uiterst smartelijke stap, d!e
Finland zoo juist heeft gedaan, kan zijn
glorie als natie, die ondanks zijn moed en
heldhaftigheid is gekruisigd, slechts ver
meerderen."
„Finland moet het zelf weten" zegt de
„Times."
De „Times" verklaart, dat Finland zelf
in eerste instantie moet oordeelen of de
voorwaarden feitelijk in overeenstemming
zijn met vrijheid en veiligheid. De tijd is
nog niet daar om eei. oordeel te geven over
de verder strekker.de consequenties van
de aanvaarding.
De „Daily Telegraph" meent, dat, als de
Finsche regeering de voorwaarden, die Fin
land tot een hopelooze prooi van Sovjet-
Rusland zullen maken, aanvaardt, er geen
zekerheid kan bestaan omtrent zijn toe
komst.
De „News Chronicle" schrijft: „Laat men
De Finsche minister van buitenland
sche zaken lannei, heeft vanmorgen in
zijn radiotoespraak, die 20 minuten
duurde, verklaard, dat in den nacht
van Dinsdag op Woensdag tusschen
Rusland en Finland vrede was gesloten.
De vijandelijkheden waren om elf uur
gestaakt.
Ook Reuter meldt, dat de wapenstil
stand om elf uur is ingetreden, op welk
uur het vechten overal gestaakt werd.
Vandaag zou nog een nieuwe gehei
me bijeenkomst van het Finsche parle
ment worden gehouden.
De definitieve beslissing van Fin
land inzake de vredesvoorwaarden zal
waarschijnlijk in den loop van dezen
dag worden gepubliceerd.
nooit vergeten, dat het op initiatief van
den aanvaller was, dat de vredesonderhan
delingen werden begonnen, omdat de aan
valler de volle consequenties var. voort
zetting van den oorlog vreesde."
„Rusland is weer Tsarenrijk",
Italië.
constateert
Het vredesaccoord tusschen Finland en
Rusland wordt door dé Italiaansche bladen
in grooten opmaak gepubliceerd.
In een kort oonunentaar doet de „Mies-
saggero" uitkomen, dat als gevolg van de
door Finland gedane concessies, Rusland
geheel zijn plan verwezenlijk tot het weder
in bezit nemen van de posities van het
oude Tsarenrijk in de Oostzee, dat reeds
gedeeltelijk ei'wezenlijkt was door de vo
rige accoorden met Letland en Estland.
Doordat de Karelische landengte met Vii
puri aan Rusland wordt afgestaan, krijgt
Kroonstad, het voornaamste Russische ar
senaal, zijn waarde van groote marineba
sis terug. Moskou, zoo vervolgt het blad,
heeft gekregen wat het wilde, nl. niet het
verzekeren van de verdediging van Lenin
grad, welke door de Finnen in het geheel
niet bedreigd werd, maar het teruggeven
van haar beteekenL. aan de militaire ha
ven Kroonstad en het opvoeren van de
Russische vlootmacht in de Oostzee.
Veel gewag maken de bladen voorts van
de verklaringen vai. Daladier over de hou
ding van Frankrijk tegenover Finland. De
„Popoio di Roma" kenschetst deze verkla
ringen als een rechtvaardiging achteraf
over aan Finland aangeboden maar niet
verleenden hulp. De bladen wijzen ten
slotte op de verrassing en teleurstelling,
welke de vrede in Londen heeft gewekt
en op de levendige voldoening in Berlijn,
waar de gebeurtenis wordt 'uitgelegd als
een slag voor Frankrijk en Engeland.
„Alle Scandinavische landen getroffen."
„Berlingske Tidende" schrijft: De vre
desboodschap zal wel door geen enkelen
man of vrouw in Scandinavië worden ont
vangen zonder een gevoel van vernede
ring en zonder het begrip, dat alle Scandi
navische landen getroffen worden door den
Finschen nederlaag. De Noordsche landen
zijn gisteren zwakker en armer geworden,
en wel niet alleen in strikt territorialen
zin.
De Zweedsche ochtendbladen betreuren
eenstemmig de strenge bepalingen van het
Finsch-Russische vredesverdrag. Alle stel
len zij echter vast, dat Finland zijn souve-
reiniteit, vrijheid en onafhankelijkheid
i.eeft behouden.
De heldhaftige strijd van Finland, schrijft
„Stockholm Tidningen" is niet vergeefsch
geweest. Het moge waar zijn, dat de terri
toriale eischen der S^ovjet Unie die van
November vei re te boven gaan, toch is de
toestand thans verschillend, want als Fin
land, zonder zich te verdedigen, had toege
geven, zou de Sovjet Unie haar eischen
zonder ophouden verzwaard hebben, net
zoolang tot Finland als onafhankelijke
staat verdwenen zou zijn. Thans heeft de
Sovjet-Unie zijn winsten met zulke zware
offers moeten koopen, dat zij er den voor
keur aan gegeven heeft, den overwinnings
oorlog af te breken.
„Dagens Nyheter", een vooraanstaand
liberaal dagblad, ontwikkelt dezelfde
denkbeelden en stelt dan vast, dat zich
voor Zweden één conclusie opdringt. Zwe
den zal den vrede en zijn onafhankelijkheid
bewaren door een stelselmatige en ver-
Dlt nummer beslaat uil
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
EEN FINSCH-RUSSISCH VREDESVER
DRAG TE MOSKOU GESLOTEN. HET
FINSCHE PARLEMENT MOET HET NOG
RATIFICEEREN. (1ste en 2de blad).
DE VIJANDELIJKHEDEN IN FINLAND
HEDENMIDDAG GESTAAKT. (1ste blad).
DE LAATSTE STRIJD OM VHPÜRL
(2de blad).
Binnenland
DE INLIJVING VAN DE DIENST
PLICHTIGEN 1940. (2e blad).
HERKEURING VAN EENIGE LICH-
TINGEN. (2de blad).
VOORNEMEN VAN DE REGEERING
OM BEVORDERINGEN VAN RIJKSPER
SONEEL OP TE SCHORTEN. (2de blad).
NEDERLANDSCH MOTORSCHIP AAN
DE ENGELSCHE KUST GESTRAND, (le
blad).
MIJN SLAAT GAT IN DEN DIJK OP
TEXEL. (1ste blad).
FELLE BRAND TE HEER BIJ NIJME
GEN. (3de blad).
snelde versterking der landsverdediging,
die niet voor de grootste offers zal terug-
reinzen, tot onze verdediging zelfs den
grooten mogendheden ontzag inboezemt.
„Socialdemokraten", het belangrijkste
Zweedsche sociaal-democratische dagblad,
vreest, dat de vrede wel eens niet meer
zou kunnen zijn dan een kort respijt, dat
gebruikt moet worden voor de grootst mo
gelijke versterking van de landsverdedi
ging. Doch, zoo vervolgt het blad, men
dient te begrijpen, dat de zaak van Fin
land ook onze zaak is, hetgeen hierop neer
komt, dat slechts een militair bondgenoo-
schap in de toekomst den Noorschen lan
den de betrekkelijke veiligheid kan ge
ven, die zij niet elk voor zich kunnen ver
zekeren.
Ook het vooraanstaande conservatieve
blad „Svenska Dagbladet" schrijft: Het
zal noodig zjjn, dat wij den vrede garan
deeren door een militair bondgenootschap,
dat bij voorkeur ook Noorwegen omvat.
Waarom Finland geen hulp vroeg.
De Londensche avondbladen wijden hun
hoofdartikelen aan het Finsch-Russische
vredesaccoord.
De „Evening Standard" schrijft: „De
Finsche onderhandelaars waren gedwongen
een harden vrede te aanvaarden, doch niet
een Carthaagschen vrede. Een klein volk
heeft zijn gescchidenis van onsterfelijk
heroïsme geschreven in letters van vuur".
Na de vraag te hebben gesteld, waarom
Finland niet aan de Westelijke democra
tieën om hulp heeft verzocht, zegt het
blad:
„Het antwoord is, dat Finland de keus
had tusschen aanvaarding van de Russi
sche voorwaarden of zijn bodem te maken
tot iets ergers dan Vlaanderen. Zouden
Britsch-Fransche troepen op Finschen
grond vechten, dan zou het niet lang du
ren voor de Duitschers in er tegenover
liggende loopgraven zouden vechten. De
Finnen zijn voor dezen afgrond terugge
schrikt en slechts weinig menschen met
gezond verstand zullen zeggen, dat zij on
gelijk hadden."
De (.Evening News" zegt: „De Finnen
heeft men alleen een dapperen doch ho-
peloozen strijd laten strijden. Zij weten,
dat de geschiedenis hen zal eeren, even
als zij afkeurend zal oordeelen over de
naties, wier hulp te gering was en te laat
kwam."
GAAT ONZE AMBULANCE NOG NAAR
FINLAND?
Hedenmorgen is door de ambulance-com
missie van het Nederlandsche Roode Kruis
m gezamenlijk overleg met het bestuur
aer FinschNederlandsche Vereeniging
besloten, dat het Nederlandsche Roode
Kruis, indien het vredesverdrag geratifi
ceerd wordt, zich telegrafisch tot de Fin
sche autoriteiten zal wenden, teneinde haar
aanbod tot uitzending der ambulance te
handhaven.
