lenuwpjj*
Academfenfeuws
Uitbreiding beroepskader is
dringend noodig.
Oefeningen in grooter verband gevraagd
LUCHTVAART
BINNENLAND
DONDERDAG 7 MAART 1940
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Abonaenvmtsprtfs: voor Lelden II
cent per week; 2.5J per kwartaal
81) anze afenten '0 cent per wwk;
Jt.öO per kwartaal. Franco per po»1
195 per kwartaal Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïll.
Zondagsblad 9 cent
Advertentiën: SO cent per regel
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
HOE WORDT HET WEER 7
WEINIG VERANDERING.
De BUI seint:
Verwachting:
Aanvankelijk opklarend, later meest
zwaarbewolkt, geen neerslag van beteekenis
weinig verandering in temperatuur, zwak
ke tot matige Noord-Westelijke tot Weste
lijke wind.
De weerstoestand van hedenmorgen
7.20 uur:
Den Helder: zwaarbewolkt: matige N. N.
W. wind, 2 gr. C.
Vlissingen: halfbewolkt: zwakke N. N.
W. wind 1 gr. C.
De Bilt: zwaarbewolkt:, matige N. W.
wind, 1 gr. C.
Groningen: halfbewolkt, zwakke N. N.
W wind, 1 gr. C.
Maastricht: sneeuw, matige W. N. w.
wind, 0 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT.
Het gebied van hoogen luchtdruk over
de Britsche Eilanden met in de kern baro
meterstanden van ongeveer 1025 mbar
neemt in beteekenis af. Aan de Noordzijde,
bij IJsland en de Faroer, wordt het aange
tast door storingen, die daar in Oostelijke
richting passeeren en plaatselijk groote
hoeveelheden neerslag brengen. Vestma-
noer meldt 19 m.m. regen. Over Noorwegen
is een rug van hoogen luchtdruk gelegen,
die zich in Zuid-Oostelijke richting ver
plaatst. De wind is aan de Noorsche kust
ongeveer West tot Zuid-West, terwijl lichte
'hoeveelheden neerslag zijn gevallen. In ons
land is het weer licht buiig gebleven, maar
nergens' werd meer dan 1 m.m. neerslag af-
goetapt. In de Oostelijke provinciën is de
temperatuur in de nacht weer onder het
vriespunt gedaald. Bij de Azoren ligt nog
steeds een vrijwel stationnaire depressie
van 990 mbar, die wederom regen heeft
veroorzaakt in de omgeving. Over Italië
ligt een minimum van ongeveer 990 mbar,
zware stormen woeden aan de Oostkust
van de Adriatische Zee, hier en daar ge
paard gaande met sneeuwval. Ook op Sici
lië stormt het zwaar. In Hongarije is de
vorst weer veel strenger geworden, enkele
stations melden een temperatuur van 16
graden. Met uitzondering van Griekenland
blijft ook op den Balkan de temperatuur
onder het vriespunt. In Roemenie valt nog
sneeuw.
LUCHTTEMPERATUUR.
3.9 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS a.a.t
Van Donderdagnamiddag 6.20 uur tot
Vrijdagmorgen 6.02 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Vrijdag 8 Maart
voorm. 2.35 er nam. 3.00 uur.
Maan op 6.00 uur Vrijdagmorgen.
Maan onder 5.32 uur Vrijdagnamiddag.
LEIDEN.
Bevorderd:
tot doctor in de Wis- en Natuurkunde op
•proefschrift getiteld „Inwerking van cyclo-
hexylamine op aronatische halogeennitro-
verbindingen" de heer G. F. Wilmink, ge
boren te 's-Gravenhage en wonende te
Leiden.
Eerste Kamer
Bezwaren tegen
mobilisatieclubs.
De Eerste Kamer heeft gisteren een be
gin gemaakt met de behandeling van de
Begrooting van Defensie voor 1940.
De VOORZITTER geeft, ofschoon het
vraagstuk van de versterking van de ma
ritieme verdediging van Nederlandsch-In-
dië in het Voorloopig Verslag is ter spra
ke gebracht, den leden in overweging op
deze kwestie niet diep in te gaan. Daartoe
toch zal ruimschoots gelegenheid bestaan,
wanneer de plannen, der regeering, in een
wetsvoorstel belichaamd, aan het oordeel
der Kamer mochten worden onderworpen.
Zoodoende zal 's ministers zoo kostbare tijd
hier.niet onnoodig in beslag worden geno
men, en het ooilege behoed blijven voor
een repetitie.
De heer DE SAVORNIN LOHMAN (C.-
H.) vraagt of het niet noodig is, onze troe
pen thans in grooter verband te oefenen?
Het beroepskader werd veel te sterk inge
krompen; uitbreiding is dringend noodig,
o.m. voor de opleiding der recruten. De
voorgenomen oproeping van buitengewone
dienstplichtigen heeft ieders instemming.
Maar deze minister kan daar niets aan
doen het gebrek aan kader veroorzaakt
vertraging: er is gebrek aan instructeurs,
wapenen, voorraden. Odk is er te groote
achterstand in het materieel. De minister
doet inmiddels, wat hij kan. De bestellin
gen worden echter tergend langzaam uit
gevoerd.
Spr. brengt den minister hulde voor een
gedane bestelling ad ƒ38 millioen, daar
voor achteraf de goedkeuring der Staten-
Generaal vragend, hoewel dat formeel niet
in orde is. Hoe staat het met de levering
der toegezegde twintig batterijen luchtdoel
geschut? Spr. juicht het toe, dat er sper
ballons zullen worden aangeschaft.
Handhaving tucht.
Spr. dringt aan op handhaving der tucht.
Ten onrechte beroept men zich wel op het
karakter van het Nader landsche volk.
„Schneid" en „Kadaverdisziplin" behoeven
we niet, maar of alles in orde is? Slordig
heid b.v. in het brengen van den militai
ren groet heeft met vrijheidszin niets te
maken, en het tolereeren er van is geen
tact.
Spr. betoogt, dat de geestelijke verzor
ging een primair belang is. De keuze van
een legerpredikant in algemeenen dienst is
een gelukkige. Spr. vraagt meer aandacht
voor de geestelijke verzorging der Joden.
Het vraagstuk der mobilisatieclubs is ge
vaarlijk. In de arbeiderspers is gesproken
van sociale vreterij, doch hier in de Kamer
blijve de politiek zelve buiten de bezwa
ren tegen de mobilisatieclubs, van welke
richting die zouden mogen zijn. De band
in de clubs is gelijkgezindheid in politieke
en sociale aangelegenheden, hoe kan de
politiek daar buiten blijven?'
Aan de geestelijke paraatheid van ons
volk ontbreekt nog wel wat. Spr. waar
schuwt tegen zorgeloosheid.
Spr. Is er zeker van, dat als hier zich
een geval van de „Altmark" had voorge
daan, de Nederlandsche marine geschoten
zou hebben, ongeacht de krachtsverhou
ding. En men weet dit in het buitenland
ook wel.
De heer VAN RAPPARD (Lib.) criti-
seert sommige, vroeger in deze Kamer ge
maakte neerdrukkende, opmerkingen, waar
omtrent men hier wel weet, van welk
klein groepje die komen, maar in het bui
tenland onderscheidt men niet altijd even
goed (interrupties van den heer Von Bon-
ninghausen. (N.S.B.).
Spr. dringt aan op versterking van het
materiaal, de voorziening met benzine en
paarden is van overwegend belang, spr.
juicht het toe, dat de verdere motorisatie
der cavalerie voorloopig niet doorgaat. Spr.
wyst op den ernst van het kadervraagstuk,
de promotieregeling hangt daarmede sa
men. Krachtige discipline is noodzakelijk,
met tact toegepast. Politiek behoort in het
leger niet thuis. Mobilisatieclubs brengen
die er vanzelf onvermijdelijk in. Waarvoor
dienen die clubs eigenlijk? Ze kweeken
noodzakelijk ontevredenheid. Er is te de
zer zake geen homogeniteit in het kabinet.
De aanschaffing van kabelballons heeft
spr.'s instemming. Gelukkig let de minis
ter op exertmistische richtingen in ons le
ger. Doch er zijn ook officieren, wel niet
aangesloten, doch met extremistische sym
pathieën (interrupties van den heer Von
Bonninghausen, de voorzitter hamert). Spr.
kan den minister verschilende voorbeelden
noemen.
Spr. wijst op het spionnage-gevaar in
ens land en op de organisaties in de N. S.
B. (De heer Von Bonninghausen interrum
peert opnieuw, waarna de voorzitter luide
hamert). Zoo noodig worde onmiddellijk
de staat van beleg ingesteld. Op Schiphol
b.v. wordt zwaar gespionneeTd.
De heer BLOMJOUS (R.-K.) verheugt
zich over den geest, welke er over ons volk
gekomen is. Ontzaglijk zijn de lasten, op
ons volk gelged. In eenige jaren moest zoo
veel worden aangeschaft. We plukken thans
de vruchten van het werk, ook door de
ministers Colijn en Vn Dijk verricht.
Spr. dringt aan op intense oefening van
het gemobiliseerde leger en is het eens
met de tegen de mobilisatieclubs geopper
de bezwaren.
De heer WIARDI BECKMAN (S. D.)
bespreekt de herplaatsing van gemobiliseer-
den. Vele werkgevers vervullen hun natio-
nalen plicht, andere echter niet. Voor hen
is, ondanks de bezwaren, een wettelijke re
geling noodig.
De vraag, hoe het gezin het heeft, is van
evenveel belang. De regeling der kostwin
nersvergoeding getuigt van sociaal in
zicht.
Er Is een verlaging van de mobilisatie
toelage over de geheele linie ingevoerd.
Spr. vraagt zich de reden daarvan af. De
saliarieering v. militairen in actieven dienst
is toch reeds laag; spr. waarschuwt tegen
bezuiniging hieromtrent. De verloven mo
gen de paraatheid van den troep niet aan
tasten.
Dit gekit zoowel voor zaken- als perio
dieke verloven.
Ook tijdens de mobilisatie moet de mo
gelijkheid bestaan van contact met per
sonen van dezelfde levenssfeer. Over de
hoofdzaak bestaat tusschen den minister en
spr. geen verschil van opvatting. Wat de
mobilisatieclubs aangaat, er zijn nu een
maal verschillen In ons volk. Er kan een
heid zijn in de verscheidenheid.
Onze linies zijn voortdurend sterker ge
maakt. Wie de inundaties ziet, komt onder
den indruk. Maar moeten er niet meer
schiet- en andere oefeningen worden ge
houden? Moet er niet meer gemotoriseerd
worden? Pijnlijk is menigeen getroffen
door knoeierij bij levering van materialen,
knoeiers moeten worden uitgesloten.
Scherpe controle is noodzakelijk. Spr.
wenscht onderzoek naar de betrouwbaar
heid der uitvoerders van militaire werken.
Onder twee departementen.
De heer BRUTNEMANS (R.-K.) is den
minister dankbaar, maar niet voldaan.
Verschillende zaken loopen over twee de
partementen: luchtbescherming onder.
Binnenlandsche Zaken en Defensie; agrari
sche zaken over Economische Zaken en De
fensie. De luchtbescherming moet in han
den zijn.van Defensie. In de afhandeling
van schadevergoedingen enz. wegens inun
datie c.a. is er thans veel vertraging. Spre
ker noemt eenige gevallen. Van bezitne
mingen wordt niet steeds te voren aan de
eigenaren kennis gegeven, zooals is voor
geschreven. Zooveel mogelijk dienen de
boeren tijdig gewaarschuwd te worden.
Spreker bepleit het naar huis zenden van
gemobiliseerde vaders van groote gezinnen.
Het standpunt van den minister bevredigt
spreker niet.
Het verminderen der mobilisatietoelagen
is een bezuinigings-maatregel, doch het is
niet altijd billijk. Onbillijkheid is er ook
geweest jegens vrijwilligers, met name bij
de luchtwacht. Spreker vraagt maatrege
len. Voorts wenscht spreker bespoediging
in het overbrengen van berichten naar In-
dië. Spreker is het niet geheel eens met
den heer Wiardi Beekman aangaande mo
bilisatieclubs.
Het woord ontnomen.
De heer VAN VESSEM (N. S. B.) her
innert aan de houding van den heer Co-
lijn in 1922, toen hij van het leger alleen
een operatief orgaan wilde overlaten, om
te voldoen aan internationale verplichtin
gen.
Spreker houdt historische beschouwin
gen. (De voorzitter zegt dat die met de be
grooting niets te maken hebben). Spreker
komt hiertegen op, ze houden verband met
de begrooting. (De voorzitter dreigt spre
ker het woord ontnemen). Spr. noemt
de vrijzinnig democraten afstammelingen
van de patriotten....
De VOORZITTER ontneemt spreker het
woord.
De vergadering wordt te 4.15 uur ver
daagd tot heden 1.00 uur.
Tweede Kamer
De Indische kruisers
Vergadering van gisteren.
De Tweede Kamer heeft gisteren de be
handeling van de Indische begrooting
vooj 1940 beëindigd.
De laatste hoofdstukken, waarbij het
woord werd gevoerd, waren oorlog en ma
rine. Alle sprekers behandelden het aan
gekondigde voornemen der regeering om
den bouw van drie slagkruisers te bevor
deren en uitten verschillende we.^schen te
dien aanzien, doel. de minister kon niets
nieuws zeggen.
De heer BAJETTO (R.K.) bepleitte aan
schaffing van luchtkruisers en zeide het
met den minister eens te zijn, dat inheem-
sche militie niet gewenscht is.
De heer DE MARCHANT ET D ANSEM-
BOURG (N.S.B.) hield een uitvoerig be
toog, waarin de politieke partijen en de
heeren Weiter en Colijn aansprakelijk wer
den gesteld voor de afbraak van onze
weermacht. Naar zijn oordeel is het besluit
tot den bouw van slagkruisers veel te laat
genomen.
Een Förster-Baby
Wat is dat P Dat is eon Förster-baby-vleugel-
piano ter waarde van F. 1265.de derde prijs
van de NATIONALE PAASCHLOTERIJ 1940
Goedgek. bij Ministr, besluit
van 27 Jan. '40, 2de afd No. 1168
ten bate van het Katholiek Comité
van Actie „Voor God"
en van: 698
de R.K. Centrale „Voor Onze
Gemobiliseerden" (V.O.G.)
12000 gulden aan prijzen
lste pr. waarde t. 3000.,2de pr waarde f. 2000.
15 hoofdprijzen, 1500 andere prijzen waaronder
vele ter waarde van F. 50.tot F. 100.
Zoo U nog geen lotkaart hebt: schrijf briefkaart
aan Postbus 2, Heemstede en U krijgt haar gratis
en franco toegezonden.
TREKKING reeds 10 APRIL.
Laat geen kaart verloren gaan
De heer STOKVIS (S.D.) toonde zich
voorstander van inheemsche militie en
vroeg een duidelijke toelichting bij het
ontwerp, waarbij de bouw der slagkrui
sers zal worden voorgesteld.
De communistische afgevaardigde de
heer DE VISSER (Comm.) verklaarde zich
tegenstander van de slagkruisers, daar de
vlootuitbreiding het oorlogsgevaar voor
ons land vergroot.
De heer DUYMAER VAN TWIST (A.R.)
stemde wel met de plannen in en drong
op spoed aan. Hij vroeg gelijktijdige in
diening van het ontwerp bij de Staten
Generaal en den Volksraad.
De heer VAN POLL (R.K.) drong aan
de meest nauwkeurige en volledig toelich
ting bij het betreffende ontwerp t._ geven,
terwijl de laatste spreker, de heer VAN
KEMPEN (Lib.) eveneens op s^oed aan
drong.
MINISTER WELTER zeide, dat aan de
opmerkingen van de heeren Van Poll en
Stokvis bij de voorbereiding van het wets
ontwerp de noodige aandacht zal worden
geschonken. De regeering heeft reeds ver
klaard, dat zij erkent, dat deze zaal. spoed-
eischend is; het is niet mogelijk en ge
wenscht den Volksraad in deze zaak niet
te hooren. Ook is het niet mogelijk, het
ontwerp geijlktijdig bij Volksraad en Sta-
ten-Generaal in te dienen, doch de minis
ter zegde toe, het ontwerp ter kennis van
de Staten-Generaal te brengen, als het bij
den Volksraad is ingediend. Tot slot be
toogde de minister, dat militie uit een mil-
lioenenvolk als in Indië onmogelijk is. Ook
deze hoofdstukken werden zonder hoof
delijke stemming aangenomen met de
Communisten en Christen-Democraten te
gen. De overige hoofdstukken der begroo
ting werden zonder stemming er zonder
debat aanvaard.
De Kamer maakte vervolgens een aan
vang met de behandeling van de Surinaam-
sche begrooting voor 1940.
ITALIAAN SCH MILITAIR VLIEGTUIG
VERONGELUKT
Op Sardiniëë is een Italiaansch militair
vliegtuig verongelukt. De vijf inzittenden
zijn om het leven gekomen.
BELGISCH MILITAIR VLIEGTUIG
VERONGELUKT
Twee dooden.
Een militair vliegtuig, dat op weg was
naar het militaire vliegveld Bierset nabij
Luik, is nabij het vliegveld verongelukt.
Twee inzittenden zijn om het leven geko
men.
WRAK VAN VERMIST VLIEGTUIG
GEVONDEN
Een Mexicaansch vliegtuig heeft het wrak
gevonden van een toestel, dat gisteren tus
schen Merida en Mexico is zoek geraakt.
In allerijl zijn uit Minatitlan naar de Sierra
San Martin, waar het wrak ligt, hulpexpe
dities vertrokken.
Het vliegtuig bleek een noodlanding te
hebben gemaakt. Zes passagiers en vier le
den der bemanning, zijn ongedeerd geble
ven, een passagier en een bestuurder kwa
men om het leven.
POSTVLUCHTEN OP NED.-ÏNDIë
De positie der K.L.M.-postvliegtuigen
was gisteravond als volgt:
Op de uitreis landde de „Nandoe" (Hong
kong) te Basrah en wordt dit vliegtuig op
10 Maart te Batavia verwacht.
De „Wielewaal" (van Veenendaal) land
de te Bandoeng.
Op de thuisieis bereikte de „Reiger"
(Both) Jodhpoer. Dit vliegtuig wordt op 9
Maart te Napels verwacht.
Katholieken,
Uw eigen Dagblad is
PRINS BERNHARD.
Z. K. H. Prins Bernhard heeft vandaag
een hearing bijgewoond van de com
missie uit den economischen raad, belast
met het uitbrengen van advies over het
prijsvraagstuk.
GEMEENTERAAD VAN AMSTERDAM
Aanpassing van looncn en uitkeeringen
In den Amsterdamschen gemeenteraad is
een debat gevoerd over de aanpassing van
loonen en uitkeeringen aan de gestegen
kosten van het levensonderhoud.
De heer Steinmetz had een voorstel inge
diend, waarbij het gemeentebestuur wordt
uitgenoodigd, stappen te doen tot aanpassing
vanu tqeelnselen.jaeqTD nreeegin vbx
van de loonen van het gemeente-personeel
en van de uitkeeringen.
Dit voorstel is aangenomen met 317
stemmen; tegen stemden de Chr., Hist.,
A.R. en de Liberalen.
ARBEID IN BROODBAKKERIJEN
Partieele ontheffing Arbeidswet in verband
met Paschen en Pinksteren
De minister van Sociale Zaken heeft in
verband met Paschen en Pinksteren, onder
bepaalde voorwaarden, voor den nacht van
Vrijdag 22 en Zaterdag 23 Maart, en voor
den nacht van Vrijdag 10 op Zaterdag 11
Mei, ten aanzien van de broodbakkerijen
ontheffing verleend van art. 35, 2e lid van
de Arbeidswet. Men zie de Staatscourant
van gisteravond.
LICHTSEINEN BOVEN DEN
ACHTERHOEK
Arrestatie te Doesburg
In den Gelderschen Achterhoek zijn
Dinsdagavond op verschillende plaatsen
lichtkogels waargenomen. Naar wij verna
men, zouden in den Achterhoek blauwe
lichtkogels zijn opgemerkt, terwijl een gele
tusschen Zutfen en Dieren moet zijn waar
genomen.
Dinsdagavond omstreeks negen uur werd
te Doesburg een blauwe lichtkogel opge
merkt door eenige burgers. Ook een sol
daat, die op de terreinen van de Maurits-
kazerne op wacht stond, zag dit schijnsel.
Onmiddellijk alarmeerde hij de wacht en
begaf zichzelf daarna in de richting van de
plaats, waar het lichtsignaal was gegeven.
De lichtkogel zou zijn afgeschoten nabij het
z.g. Molenveld.
Nauwelijks enkele minuten na het af
schieten was de soldaat ter plaatse aanwezig
en trof daar aan den Doesburgschen arbei
der V. Andere personen werden op dit een
zame terrein niet waargenomen. Op V. viel
dan ook een ernstige verdenking. De man
werd onmiddellijk naar het politiebureau
overgebracht, waar hij aan een scherp ver
hoor werd onderworpen. Hij ontkende ten
stelligste den lichtkogel te hebben afge
vuurd en zou hiervan zelfs niets hebben
gezien.
Het onderzoek duurde een groot deel van
den nacht, waarbij gebruik werd gemaakt
van een politiehond. Resultaten zouden niet
zijn verkregen. Woensdagmorgen werd het
onderzoek voortgezet, waaraan o.m. deel
namen de officier van Justitie te Arnhem,
mr. Speyart van Woerden, cn de burge
meester van Doesburg, jhr. mr. G. A. H.
Nahuys.
V. bleef ontkennen iets te maken te
hebben met het afschieten van een licht
kogel. 's Middags werd de man in vrijheid
gesteld. Het onderzoek wordt voortgezet.
In de omgeving van Aerdenhout-Voge-
lenzang is Woensdagavond omstreeks half-
acht een witte lichtkogel waargenomen.
Daar dit verschijnsel de laatste dagen meer
malen is gezien, gaat het publiek er nu ook
op letten, met het gevolg, dat zoowel de po
litie van Heemstede als die van Haarlem en
Bloemendaal vele keren werd opgebeld.
In Heemstede had de politie den kogel
zelf al gezien en de militaire autoriteiten
gewaarschuwd. De geheele omgeving werd
met patrouilles afgezocht.
Ook de politie te Amsterdam kreeg gis
teravond mededeelingen van bewoners, dat
zij tusschen 7 en 8 uur in de richting Slo-
terdy'k, vermoedelijk in den daarachterge-
legen polder, lichtsignalen hadden waarge-
„TeL"
DE LEIDSCHE COURANT
BOTERNOTEERING,
De commissienoteering voor Nederland
sche boter is heden vastgesteld op 80 cent
per K.G. (1 cent lager dan vorige week).
