STADS
NIEUWS
h i i
A-
AGENDA
Hebt (1 neg teen kaart ontvangen voor
de Nationale Paaschloterij 1S4Ö?
Penieuwe
ioinatmojP
~k;stöcbweer!>tto-
MAANDAG 4 MAART 1940
OE i.mnernr, rniiRANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
ADoiuiexrv/nLsprijs: voor L«tden 19
cent i>er week; 2.50 per kwirtaal
Bfj onze a. (enten 0 cent per wvvk;
f U.80 per kwartaal Franco per po»t
2.95 per kwartaal Geïllustreerd
Zondagsblad I 0.50 per kwartaal
Loaaa nummer» 5 cent, met geïU
Zondagsblad 9 cent
Advertentiën: 30 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief Telefoontje* hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al»
léén Woensdag en Zaterdag.
V
HOE WORDT HET WEER 7
WEINIG VERANDERING.
De Bill seint:
Verwachting:
Stormachtige tot krachtige Westelijke
tot Noordelijke wind. Wisselende bewol
king. Enkele buien. Des nachts weinig ver
andering in temperatuur. Kouder overdag.
De weerstoestand van hedenmorgen
7.20 uur:
Den Helder: zwaarbewolkt, matige Wes
telijke wind, 2 gr. C.
Vlissingen: zwaarbewolkt, zwakke W. Z.
W. wind, 1 gr. C,
De Bilt: zwaarbewolkt, zwakke W. Z.
W. wind, 2 gr. C.
Groningen: betrokken, matige Westelijke
wind, 4 gr. C
Maastricht: zwaarbewolkt, zwakke Z. Z.
W. wind, 2 gr. C.
BUITENLANDSCR WEEKOVERZICHT
Sedert Zaterdag is het gebied van hoo-
gen luchtdruk over den Oceaan, de Britsche
Eilanden en onze omgeving voortdurend
in beteekenis afgenomen. De kern, waarin
barometerstanden boven 1030 mbar voor
komen, is in Westelijke richting naar den
Oceaan getrokken. De as van deze hooge-
druk, die Zaterdag over de Duitsche bocht
was eeleTen, heeft zich tegelijkertijd naar
het Zuiden verplaatst, en is in den loop
van den Zondag ons land gepasseerd. Ten
gevolge van de opklaring, waarmede het
passeeren van de as gepaard ging. vroor
het in de vroege Zondag-ochtend in Twen
te acht graden. Thans is de wind overal
Westelijk, zoodat in de afgeloopen nacht
geen temperaturen onder het vriesnunt
meer voorkwamen. Bij IJsland ontwikkel
de zich gisteren een actieve depressie, die
sterk in diepte toenemend zich in onge
veer Zuid-Oostelijke richting verplaatste.
Hedenmorgen ligt zij met een laagste lucht-
drukwaarde van omstreeks 980 mbar over
ZHd-Noorwegen. Op IJsland en de Faroer
stijgt de barometer weer snel. In deze om
geving worden koude polaire luchtmassa's
met stormsnelheden naar het Zuiden ge
transporteerd. Op TJsland daalde de tem
peratuur sedert gisieren avond van plus
5 tot min 6 graden op de Faroer van plus 8
tot 1 graden. Tusschen Janmayen en
Noord-Scandinavië ligt nog een oude de-
pres-ie van omstreeks 990 mbar. die zich
langzaam in Zuidelijke richting verplaatst.
Op Groenland herstelde zich de hoogedruk
weer tot 1035 mbar. Het minimum van
1002 mbar bij de Azoren trekt steeds ver
der weg naar het Westen. Het heeft daar
nog wat regen gebracht.
LUCHTTEMPERATUUR
3.4 gr. C.
A e?» dl f>m tor» i on WS
LEIDEN. Geslaagd:
doctoraal examen Wis- en Natuurkunde,
hoofdvak Scheikunde, mej. E. G. Hoskam,
Rotterdam;
candidaatsexamén Indisch recht: mej. J.
C. de Klerk, Den Haag.
Het Katholiek Comité van Actie
„Voor God" schrijft ons:
DE MACHT
DER WAARHEID
„Wij allen moeten opkomen en
strijden om wille der waarheid,
niet omwille der overwinning
Groot is de macht der waarheid
en zij za.' overwinnen I"
August Reichensperger.
STILLE OMGANG
EERSTE NACHT
De buitengewone tijdsomstandigheden
hebben ook op den Stillen Omgang haar
merkteeken gedrukt. Daar was vooreerst de
intentie van den Omgang voor dit jaar:
„Dat ons vaderland gespaard moge blijven
van de rampen van een oorlog", een in
tentie, die velen met des te grooter vurig
heid den bidweg zal hebben doen volgen.
Vervolgens deed zich het feit voor, dat net
aantal pelgrims dit jaar over drie Zon
dagen moet worden verdeeld, wilden de
Nederlandsche Spoorwegen een ongestoord
vervoer garandeeren. En ten slotte was er
onder de tienduizenden, die den Stillen
Omgang maakten een nieuw element, het
groengrijs der militairen. Meer dan eens
ontmoetten wij vannacht een groep mili
tairen onder de bedevaartgangers, o.m. -ie
Koloniale Reserve, waarbij wij dan nog
zwijgen van diegenen, die zich bij de ge
wone groepen hadden aangesloten. Is het
ook wonder, dat degenen, die bereid zijn 't
eerste en grootste offer te brengen voor het
vaderland, kracht en hulp zoeken in het
gebed en aan deze pelgrimage met deze
intentie van harte deelnamen.
Naar schatting volgden dezen eersten
nacht een kleine twintig duizend deel
nemers den Stillen Bidweg, op den Dam
voor Vorstin en Vaderland, op de Nieuwe
brug voor de zeevarenden en ter plaatse
van de vroegere Oude Brug voor Kerk en
Paus een speciaal gebed stortend. Vour
zoover zij niet voor den Omgang de H. Mis
in een der kerken hadden bijgewoond,
deden zij dit na dm Omgang, waarbij allen
tot de ..cilige Tafel naderden.
De herdenking van net Heilig Mirabel
van Amsterdam was dezen eersten Zondag
vry vroeg kwart voor vyf uur af
geloopen. Dit vond zeker zijn oorzaak in
het feit, dat de viering over drie Zondagen
is verdeeld, waardoor het aantal deel
nemers per Zondag uiteraard geringer is.
Aan het Centraal Station kwamen aan de
Westzijde zeven en aan de Oostzijde acht
extra-treinen aan, bovendien arriveerde
een extratrein aan het Amstelstation en
een aan net station naaiLmmermeer. Alles
had een vlot en ordelijk verloop.
De Leidsche groep.
De pelgrims uit Leiden en omstreken,
voor zoover dezen eersten nacht de Om
gang makend, hebben een schoone bede
vaart gehad.
He weer was gunstig en de regeling
zeer goed.
Wen-.vaar ondervond de eerste van de
twee extra-treinen op het station te Lei
den een vertraging van ongeveer 20 mi
nuten (wegens voorrang van het gewone
erkeerj. ï^eze vertraging had tot gevolg,
dat de eerste groep bedevaartgangers de
„Mozes- en Aaron" nog niet verlaten had,
toen de tweede groep reeds arriveerde.
Hierdoor ontstona een pauze van een tien
tal minuten.
Daar staat tegenover, dat, door de ver
deeling over drie Zondagen, de omgang-
zelf zeer vlot verliep, en zelfs in de nauwe
straten het voorDij trekken der honderden
geen opstopping verwekte.
Ongeveer 2000 pelgrims namen aan de
„Leidsche" groep deel.
De eerste trein vervoerde ongeveer 900
personen, waarvan afkomstig uit Was e-
n a a r 120, K a t w ij k 90, 'Varmond 90,
Voorhout 160, Nooi dwykerhout
250, Sassenheim 150.
De tweede trein vervoerde ongeveer 950
pelgrims. Daarvan waren afkomstig uit
Leiden: 500, Voorschoten 60,
Stompwijk 85, Zoeterwoude 80,
Leiderdorp 30, Hoogmade 40.
Groenendijk 45, H zerswoude-
Dorp 50, Hazerswoud e-R ij n d ij k
35. Een bijzonder woord van dank behoort
te worden gebracht aan h Leidsche hoofd
bestuur, de afdeelingsbesturen en corres
pondenten, en vooral ook aan de orde
commissarissen en al degenen, die heb'oev
meegewerkt aan het welslagen van den
Stilien Omgang 1940.
ZILVEREN JUBILEUM.
Op 15 Maait a.s. hoopt onze stadgenoot
Je heer P. P. Luykx, Rijn en Schiekade 29,
aen dag te herdenken, dat hij voor 25 jaar
geleden in dienst is getreden bij de firma
Lethem Bros en Mellin te Amsterdam.
Ongetwijfeld zal het hem dien dag van
de zijde der firma en cliënten niet aan be
langstelling ontbreken.
VOOR ALLE JONGEMANNEN
Vele Leidenaars zullen met oprechte be
langstelling kennis nemen van de eervolle
benoeming van pastoor Nieveen van Dij-
kum tot Pastoor van Goes en Deken van
Middelburg.
De herinnering aan kapelaan Nieveen
v. Dijkum leeft voort bij talloozen in onze
stad, waar hij ruim 13 jaar kapelaan is ge
weest, eerst aan de oude Mon Père en later
aan de nieuwe St. Josephskerk.
Zijn toegewijd werken op veelzijdig ter
rein in onze stad is in waardeerende herin
nering gebleven en wij maken ons, onge
twijfeld, tot zeer veler to'k als wij pastoor
Nieveen v. Dijkum onze gelukwenschen
aanbieden bij zijn belangr' e benoeming.
De Minister van Economische Zaken
Leeft benoemd tot plaatsvervangend lid
/an den permanenten raad van bindend
advies, bedoeld in art. 2 van het Reglement
••uur bindend advies in den schoenhandel
li. P. G. Knibbe, secretaris der K. v. K.
alhier.
Qp lijst II, bedoeld In art. 3 van het re
glement voor bindend advies in den schoen-
handel werden geplaatst dr. P. G. Knibbe
en mr. A. G. de Biécourt, adj. secretaris
der K. v. K. alhier.
R.K. MILITAIRENVEREENIGING.
Vc-or de ontspanning der gemobiliseerde
militairen in de R.K. Militairenvereeniging
Vorig bedrag 61.30
Door bemiddeling van P. v. H. 1.
Van N.N. 10.
Van N.N. 1.—
73.30
Dankbaar vermelden wij, behalve deze
giften, ook vele zakjes tabak, welke wij
onder de militairen verdeelden.
Gaarne houden wij ons aanbevolen voor
giften in geld, welke wij steeds in deze ru
briek vermelden, terwijl tabak en sigaren
eveneens dankbaar aanvaard worden.
Wij blijven zoovele milde gevers dank
baar voor alles wat wij steeds mochten
ontvangen.
Giften worden gaarne in ontvangst ge
nomen door den directeur, den zeereerw.
pater R. Smitz O.F.M. Pastorie Haarlem
merstraat 104, door den penningmeester,
den heer P. J. v. Kampenhout, Haarlem
merstraat 125, giro 313847 en aan het bureau
van „De Leidsche Courant".
VEREENIGING VAN MATHESÏANEN.
Lezing over Geometrie en Bouwkunst.
QUARTETTO Dl ROMA.
De vier heeren van het Quaretto di Roma,
Oscar Zuccarini le viool, Francesco Mon-
telli 2e viool, Aldo Perini alt en Camillo
Oblack cello, hebben voor de leden van de
Maatschappij voor Toonkunst meesterlijk
gemusiceerd en hierdoor een mooien en
succesvollen avond gegeven. Zij speelden
de kwartetten „op. 76 No. 4" van Haydn,
„Rispetti e strambotti" van hun landge
noot Malipiero en „kwartet d. kl. t." (der
Tod und des Machen), van Schubert. Alle
v/erken uit den bloeitijd der componisten,
gespeeld door kunstenaars in de volle rijp
heid van hun vermogen. Met veel levens
intensiteit werd er gespeeld in muzikale
uitgezengenheid, die bijzonder aantrekke
lijk is. Van uit deze sfeer musiceert dit en
semble voortdurend in een vlot en vurig
tempo, zich inwerkend èn vasthoudend aan
de lijn van het werk met als kardinaal uit
gangspunt de muzikale reflexies van den
len violist Zuccarini. Technisch staat 't
ensemble zeer hoog en is bijzonder saam-
hoorig en ingespeeld. Geen enkele accen
tuatie wordt Verzuimd en er zijn teêre be
lichtingen, die hier en daar opkomen en
LEIDEN.
Maandag, Leidsche Kunstkring „Voor Al
len", concert Hollandsch Trio,
Stadsgehoorzaal, 8.15 uur.
Woensdag, Inzet papierenactie voor „De
Nieuwe Gemeenschap", Huize Ma
ria, Pieterskerkkoorsteeg 15, 8.30
uur nam.
Woensdag, jaarvergadering „Hanze", In
den Vergulden Turk, 8.30 uur.
Donderdag, Bureau-zitting R.K. Reclassee-
ringsver. Afd. Leiden, St. Vincen-
tiusgebouw, Hoogl. Kerkgr, 89
uur nam.
Vrijdag, Solistenconcert in ,,'t Schutters
hof" door Sam Swaab, Jaap Stijn
en -Iskar Aribo, 8 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zater
dag 2 tot en met V r i^d ag 8 Maart a.s.
waargenomen door de apotheken D C. Kok
Rapenburg 9, tel. 24807 en Tot Hulp der
Menschheid, Hooigracht 48, 'tel. 21060.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, tel. 26274.
weer verdoezelen, en vele andere plotse-
lingen ingevingen, die veroorzaken, dat
men luisteren meet met telkens herlevende
attentie. Haydn kwam aldus gespeeld tot
ons: zeer innerlijk beleefd, heel dichter
lek en gevoelig, maar anders, zwoeler dan
wij ons Haydn's geest denken en voelen.
Evenwel zulk een zuidelijk sensitieve be
lichting staat den componist niet slecht. In
verband met de atmosfeer van hun gan-
sche musiceeren was de interpretatie van
Malipiero's werk welhaast volmaakt, daar
hun enthousiasme, met dit Romaansche
opus zoo zeldzaam harmonieerde. Malipiero
in 1882 geboren is een groote figuur van
het hedendaagsche Italiaansche muziekle
ven. Hij staat onder invloed van de Fransch-
Russische school, qua rhythme en harmo
nie. Telkens weer ontmoet men bij dit oor
spronkelijk en krachtig talent momenten
van gevoelige inspiratie. Dan geeft hij mu
ziek van groote allure, muziek van sterk
folkloristischen inslag, welke een ideaal
inhoudt. Daarbij is zij met meesterschap
geschreven en juist lang genoeg om te bly-
ven interesseeren.
Er werd een glanzende interpretatie van
het werk gegeven vol van dramatische vi
taliteit. de melodie warm uitgezongen, het
rhythme zeer gemarkeerd. Daarbij was het
een pracht gelegenheid tot solieeren voor
elk der vier uitnemende spelers, die prach
tige instrumenten bezitten.
Voor de pauze werd hier een hoogte
punt bereikt. Niettemin, wanneer men
Schubert's kwartet zich herinnert, dan was
deze uitvoering toch ook wel zeer volko
men. Zijn onvolprezen lied ,,der Tod und
das Madchen" werd door Schubert omge
werkt tot een gev/eldig toongedicht voor
vier strijkinstrumenten, van universeel
schoon. Door diepte van geest, door analys-
tisch doorwrochte visie en niet het minste
door eenig doorleefde essentieele meditatie
werd den juisten indruk gemaakt. Het
klankidioom van eerste viool en cello zijn
vibreerend sensitief. Dichterlijk klinkt de
alt, terwijl de muzikaliteit van den twee
den violist hoogelijk te prijzen is. Schu
bert's innerlijk conservatief wezen werd
inderdaad benadeerd. Er is fameus en ex
pansief opbouwend gespeeld; de détail-af
werking belangrijk bij elk der vier mees
ters over hun instrument.
Door het geinspireerd spel van deze ras
musici werd het een avond waarmede men
tevreden mocht zijn et het ook was. Een
enthousiast applaus deed de Schouwburg
daveren. J- K.
40-JARIG JUBILEUM.
Onder de leden van het personeel die In
de'maand Februari j.l. gedurende 40 iaren
bij de Spoorwegen in dienst waren, en Za
terdag j.l. door de Directie der Nederland
sche Spoorwegen in de personeelzaal op het
Hoofdgebouw te Utrecht ontvangen en ge
huldigd werden; was ook onze stadgenoot,
de heer H. J. van de Weerthof, wegwerker
der Ned. Spoorwegen alhier.
Goedgek. bij Ministr. besluit
van 27 Jan. '40, 2de afd No. 1158
ten bate van het Katholiek Comité
van Actie „Voor God"
en van: 826
de R.K. Centrale „Voor Onze
Gemobiliseerden" (V.O.G.)
12000 gulden aan prijzen
1ste pr. waarde f. 3000.,2de pr waarde f. 2000.
8de prijs waarde f. 1265.— en nog 12 Hoofdprijzen.
TREKKING reeds 10 APRIL.
Z00 NEEN: Vraag haar dan aan bij
POSTBUS 2, HEEMSTEDE
waar nog een beperkt aantal ter beschikking is.
Ue kaart wordt U dan gratis en franco toegezonden
Mag ik de mededeelingen, die reeds ge
daan werden naar aanleiding van den aan
staanden Passie-avond en de voorbereiding
hierop, nog met een en ander aanvullen?
De Passie-avond, waarop het Lijden her
dacht zal worden in muziek, zang en de
clamatie, is Woensdag 13 Maart in de
Stadsgehoorzaal.
Zooals bekend, werken hieraan mede het
Alma Materkoor, de Sint Odokodrknapen
en Wim Quint.
De zeer interessante voorbereiding, die
gehouden zal worden onder leiding van
kapelaan Paap en den heer Quint, is he
den, Maandagavond in het Liduinahuis,
Zoeterw. Singel 33 en begint precies te
9 uur.
Hierop zijn alle katholieke jongemannen,
die beschaving en ontwikkeling genoeg heb
ben om muziek en declamatie te kunnen
waardeeren, welkom en dat zonder entree.
Dat wil dus zeggen alle leden van Congre
gatie, Sint Josephsgezellenvereen.- en K.J.
M.V., de jeugdleiders van onze verschillen
de jongensjeugdwerken, voortrekkers en de
senioren van onze sportbeweging en dan
zoowel van de stad als van de omgeving.
Wie zijn komst nog niet schriftelijk heeft
gemeld, is ook zonder dat welkom.
Tot vanavond 9 uur!
L. BEUNE, pr.
PASSIE-AVOND
Alma Materkoor. St. Odoknapen,
Wim Quint.
Op Woensdag 13 Maart heeft in de Stads
gehoorzaal een Passie-herdenkingsconcert
plaats.
Om meerdere redenen hebben wij van
di* concert zeer hooge verwachtingen: zoo-
wpI de uitvoerenden als het program wet
tigt deze verwachting, flet Alma Materkoor
en de Sint Odoknapen zijn waarborg voor
de welverzorgde zang, terwijl aan den heer
var Quint, ons wel beken door zijn uit
zendingen van den K.R.O., volledig is toe
vertrouwd door zijn declamatie de verschil-
ier de zangnummers tot een eenheid te ver-
b'i den.
Een andere overweging, waaroj onze
hooge verwachtingen steunen, is het feit,
dat onze vrouwelijke en mannelijke jeugd
beweging in de gelegenheid gesteld is, door
een goede voorbereiding zich een volledig
gerot te waarborgen door er. goed begrip
van zang en declamatie. Jongèmannen he
denavond 9 uur meisjes as. Zondag 3.30.
De kaartenverkoop is reeds begonnen bij
de firma Huibeis, Haarlemmerstraat 123,
tel 22889.
Voor de leden van de jeugdbeweging, dal
is voor leden var de Congregatie, K.J.M.V.,
Joi Gez. voortrekkers, ieugdleiders, Kruis
vaart, verkennen, S F.L., spoot tn voor alle
clubs va nde vrouwelijk- jeugdbeweging is
de toegangsprijs met niet minder dan 50
pet gereduceerd: dat wil dus zeggen eer
ste rang voor volwassenen 1.25, voor de
ji'Ugd onder de 25 jaar 0.60, tweede rang
respectievelijk 0.80 en 0.40. derde rang
0.40 en 0.20.
Een cultureel zeer prijzenswaardig ini
tiatief!
DEKEN NIEVEEN VAN DIJKUM.
Over bovenstaand onderwerp werd Za
terdagavond j.l. in de Collegezaal van het
Kamerl. Onneslaboratorium gesproken door
ir. J. A. C Tillema, architect te Rotter
dam.
In zijn openingswoord heette de voorzit
ter, de heer J. Freeke, de aanwezigen,
waarvan in het bijzonder den spreker en
den bekenden architect, den heer A. J.
Kropholler, hartelijk welkom en gaf ver
volgens het wcord aan den heer Tillema.
Deze begon met op te merken, dat vooral
in de architectuur het tot uiting brengen
van kunst kunde vereischt. Een bouwwerk
ontstaat in de eerste plaats uit practische
overwegingen en daarna volgen dan, ver
band houdende met de kosten, de nadere
gegevens zooals indeeling en constructie.
De vormgeving van een bouwwerk hangt
geheel samen met de functie van een ge
bouw.
Aldus is de schoonheid van b.v. een
kerkgebouw in hooge mate afhankelijk van
de religieuze bezieling en sfeer, welke in
het bcuwwerk moet zijn uitgedrukt. Zoo
gaan schoonheid en expressie van de hoo-
gere doelstelling hand in hand. Bij het tot
uiting brengen van- deze expressie is de
geometrie van bijzonder belang.
Indien in de architectuur de geometrie
ontbreekt, dan ontstaat de chaos, terwijl,
ind'en de geometrie ten koste van andere
factoren overheerscht, de bouwkunst ver
start en een dood element wordt, getuige
de z.g. „moderne monumenten".
Vervolgens behandelde spr. in verband
met de vraag in hoeverre de geometrie sa
menhangt met de expressie van het ge
bouw. de symbolische waarden der rechte
en gebogen lijnen.
Met behulp van lantaarnplaatjes werden
vele historische en moderne voorbeelden
van de verschillende soorten van lijnen ge
toond, waarna sprevenals Kropholler in
zijn boek „Kunst en Leven" de vraag stel
de: Is in dezen tijd van beton en ijzer de
boog en gewelfconstructie nog wel up-to-
date. nog wel modern genoeg?
Een vergelijking van een Rotterdamsch
flatgebouw en het interieur van Berlage's
Beurs te Amsterdam doet de schaal in het
voordeel der bogen overslaan. De eenvor
migheid de cadaverdiscipline voert de
bouwkunst naar den dood.
De vraag: machinale productie of han
den arbeid, staat in nauw verband met de
beteekenis van geometrie en architectuur.
Voci het kunstwerk geldt het woord van
John Ruskin, dat daarin het hoofd, het hart
en de hand des menschen samengaan. In
het voltooide product mag de mensch niet
ten onder gaan; het gebouw moet als het
ware spreken van den maker en hoe kan
dit, zoo het geheel machinaal tot stand
wordt gebracht? In de volstrekte geome-
,trie, met haar absolute vórmen, vinden wij
*°r mensch niet meer terug.
Spr hoopfe tenslote, dat zij, die zich in
1e architectuur willen verdiepen, zich niet
1oor valschen schijn als weelde en modern-
zucht zullen laten verblinden. Gezocht
moet worden naar de eeuwige waarheden
van harmonie en expressie, die vroeger, nu
en altijd hebben gegolden.
De voorzitter dankte den heer Tillema
voor zijn bijzonder leerzame lezing, waar
bij de aanwezigen zich met een hartelijk
applaus aansloten en kondigde vervolgens
het einde aan van deze bijeenkomst.
Alleen de beste volrijpe
tomaten werden verwerkt.
De tomatensoep is dit jaar
nog heerlijker en voed
zamer. Ook vegetarisch
en ritueel verkrijgbaar.
