z. H. Paus Pius XII
De Russen voor Viipuri
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Ü)e aai aan de atad ftaEil
ZATERDAG 2 MAART 1940
31ste Jaargang No. 9581
3)e Ceicbclvc(Soi4^cmt
Bureau Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Adv. en Abonn.-tarleven zie pag L
Giro 103003. Postbus 11.
Dit nummer bestaat uit vl|I
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
Vandaag is het een jaar geleden, dat
Kardinaal Eugenio Pacelli als Paus Pius
XII uit het Conclave trad.
Op den verjaardag Zijner uitverkiezing,
die ook de geboortedatum van Z. H. Paus
Pius XII is, betuigen wij, in diep-door-
voeldên eerbied, aan den Heiligen Vader
onze gevoelens van waarachtig-kinderlijke
liefde en van rotsvaste verknochtheid.
Wij zijn er zeker van, dat dit zijn de ge
voelens van al onze katholieke lezers en
van ieder hunner in 't bijzonder.
Wij willen in ons verlevendigen de
dankbaarheid voor de ons geschonken ge
nade, dat wij mogen kennen de Waarheid
in Christus' Kerk, waarvan Paus Pius XII
is de „Pastor Angelicus", de Engelachtige
Herder.
Vooral in dezen tijd moet die dankbaar
heid leven in ons verstand en in ons hart,
opdat de Waarheid door haar licht en
warmte verdrijve de duisternis en de ver
killing van de angstvolle bedreigingen en
de drukkende zorgen....
Wij zijn kinderen der Katholieke Kerk,
kinderen van onzen Heiligen Vader den
Paus.... En, het zware kruis van de ver
schrikkelijkheden van dezen tijd moge ons
veel pijn doen en ons met sombere droef
heid overschaduwen daar straalt over
dat alles heen de zonne-glans en de zonne
gloed: De poorten der hel zullen Haar, de
Kerk, niet overweldigen!
Paus Pius XII wil aan deze dood-arme
en dwaas-verdwaalde wereld den vrede
brengen. O mocht de wereld luisteren en
begrijpen, wat haar kan redden....
Wij zullen ons hart niet bévredigd en
ons geweten niet gerust gevoelen, als wij
God niet bidden, in daden en woorden,
maar in daden allereerst, dat Hij zegene
het vredeswerk, de vredeszending van
Paus Pius XII!
Correct optreden van
Duilsche duikboot
Men meldt ons van welingelichte zij
de, dat op 17 Februari J.I., op 300 mijl
bewesten de Scilly-eilanden het Neder-
landsche S.S. „Soesterberg", geladen
met mais voor de Nederlandsche regee
ring, door een Duitsche onderzeeboot
werd aangehouden. Nadat de eerste
stuurman zich met de papieren naar de
duikboot had begeven en deze waren
nagezin, werden hem nog enkele na
dere vragen gesteld. Hierna werd me
degedeeld, dat het schip de reis kon
vervolgen.
Aangezien het hier een schip betreft,
in dezelfde omstandigheden verkeeren-
de als het getorpedeerde stoomschip
„Burgerdijk", wordt het te bevoegder
plaatse als een eisch van billijkheid te
genover de Duitsche marine en dege
nen, die hare gedragslijn bepalen, aan
gemerkt, dat ook aan dit voorval,
waarbij de duikboot zich geheel vol
gens de hierbij geldende maatstaven
heeft gedragen, openbaarheid worde
gegeven.
Stooltroepen reeds in de
buitenwijken
DE STAD AAN DRIE KANTEN
OMSINGELD.
Uit Helsinki werd vannacht gemeld, dat
Russische stootttroepen op dat oogenblik
waarschijnlijk Viipuri binnentrokken.
Het Russische legerbericht van Vrijdag
avond meldt: De opmarsch der Sovjettroe
pen is met succes voortgezet bij de ont
wikkeling van het offensief op de Kareli-
sche landengte. Zij bezetten het gebied van
den waterval van Paakkolankoski aan de
rivier Vuoski, de steden Heinjoki, en Man-
nikala, het station Toli aan de spoorlijn
ViipuriSerdobol, de Zuidelijke buiten
wijken van Viipuri en kaap Keyasniemi
aan de Westelijke kust van de baai van
Viipuri. De vijand steekt Viipuri in brand.
Nader wordt nog uit Helsinki geseind:
De Russische troepen staan thans op
slechts drie kilometer van Viipuri en waar
schijnlijk trekken de stoottroepen de bui
tenwijken reeds binnen.
De Russen trachten de stad van drie
punten uit te omsingelen, over het ijs van
de baai, waar verwoed wordt gevochten,
langs de spoorlijn van Terijoki en verder
..Oostelijk van Pedonjoki uit. De Russen
hebben den geheelen dag nieuwe troepen
in den strijd geworpen. Aan het Weste
lijk deel van het front op de landengte zijn
de Russen opgedrongen. De verdedigers
vechten voor eiken duim gronds en bren
gen den Russen verschrikkelijke verliezen
toe.
De Finnen aanvaarden thans den even-
tueelen val van Viipuri. Zij maken hun
verdedigingslinies blijkbaar dieper en gis
teren hebben zij nieuwe aanvallen bij de
Taipale afgeslagen. Er is geen nieuws van
Nautsi, waar drie Russische divisies tracht
ten op te rukken.
Volgens officieele Finsche cijfers zijn ge
durende Februari 251 Russische vliegtui
gen zeker en 53 waarschijnlijk neergescho
ten Sedert het begin van den oorlog heb
ben de Russen 538 vliegtuigen verloren.
Uit Haparanda wordt geseind, dat de
strijd om Viipuri zeer hevig is. De terug
trekkende Finnen verdedigden zich ha'/
nekkig tegen de overmacht der Russen,
die in vier dagen, slechts 6 tot 7 K.M. heb
ben kunnen oprukken.
He offensief der Russen wordt uitge
voerd op een terrein, dat betrekkelijk gun
stig voor hen is. Het is een vlakte, die
slechts hier en daar doorsneden wordt door
meren en rivieren, welker loop evenwijdig
is aan de as van het Russische offensief.
DE STRIJD OP DE KARELISCHE
LANDENGTE.
De oorrespondent van het agentschap
Stefani te Helsinki meldt, dat de Russen
er in geslaagd zijn de Finsche linie te
doorbréken tusschen het meer Muolajaer-
vi en het meer Ayapanayrvi en doorge
drongen zijn tot den spoorweg van Hei-
nioki Verder zijn zij er in geslaagd de
defensielinie te doorbreken tusschen het
laatstgenoemde meer en de rivier Vuok-
sen, waarbij zij zijn doorgedrongen tot
Ayrapai. Overal trekken de Finnen in goe
de orde terug op andere stellingen, dan
wel zetten den weerstand voort. In de
richting van Viipuri was de Russische op
marsch langzamer. Zij kwamen tot bij Sai-
mo en Pero.
De Russische vorderingen zijn vooral te
wijten aan den steun van honderden vlieg
tuigen en tanks. Hun verliezen aan man
schappen zijn echter enorm. Het Russische
opperbevel heeft ook nog een aanval op
Taipale ingezet, maar hier werden de Rus
sen afgeslagen.
HET FINSCHE LEGERBERICHT.
Het Finsche legerbericht van gisteren
luidt:
Te land: Op de landengte van Kareiië
zijn op 29 Februari de aanvallen van den
vijand op de eilanden in de baai van Wi-
borg in de richting van Nuora, Sainio, Pe-
nonjoki, het station van Heinjoki, Riste-
sooala, Nalkola en Alrapaa voortgezet. De
Finsche troepen brachten den vijand zware
verliezen toe en vernielden verscheidene
tanks. Op het Oostelijk deel van de land
engte werd een aanval bij de Taipale afge
slagen. Elders was de artillerie actief.
Ten Noordoosten van het Ladoga-meer
werd heftig door de artillerie geschoten in
de richting van Pitkaranta. Verder aan het
front activiteit van patrouilles en hinderla
gen, in het voordeel van 'de Finnen.
In de lucht: De Finsche luchtmacht
heeft gisteren verscheidene verkennings
vluchten gemaakt en bombardeerde een
luchtbasis, een verbindingscentrum en een
militaire trein van de Russen. Zoowel bo
ven het binnenland als boven de operatie-
zone speelden zich talrijke luchtgevechten
af; de activiteit in de lucht was ook boven
het binnenland zeer levendig. In de Kym-
neme-vallei bombardeerden de Russen Fre-
dericsham, Incerois en Kouvola.
In het Zuidwesten en het centrum des
lands Abo, Rihmaki, Tavastehus, Haapa-
maki, Piejsamaki, Nyslott en Savonlinna
gebormbardeerd. Op verscheidene plaatsen
veroorzaakten de bommen materieele
schade en branden. Veertien burgers wer
den gedcod en zestien gewond, de meesten
te Slott.
Vooral boven de operatie-zone was de
activiteit in de lucht zeer levendig. Boven
het noordelijk deel van de landengte van
Karelië werden verscheidene escadrilles
jachtvliegtuigen gezien en hevige gevech
ten werden hiet in de lucht geleverd. Eli-
senvaara, in de buurt van Tmatra Rova-
niemi en enkele andere plaatsen werden
gebombardeerd. Verscheidene Sovjet-Rus
sische parachutespringers werden tijdens
de sprong gedood.
Volgens gecontroleerde berichten zijn
veertien vijandelijke vliegtuigen vernield,
terwijl van vijf anderen het verlies nog
niet bevestigd is.
De Finnen verloren vier toestellen.
DE STRIJD BIJ VIIPURI DUURDE DEN
GEHEELEN NACHT VOORT.
HELSINKI, 2 Maart. (A.N.P.) De aan
vallen tegen Viipuri zijn den geheelen
nacht door ongeveer 200.000 man Russische
troepen voortgezet. De Russen staan thans
bij de buitenwijken, doch de Finsche ver
dedigingslinies, waarbij tankversperrin
gen, strekken zich tot die buitenwijken uit.
De val van Viipuri zou door de Finnen
niet |ls een volledige ramp beschouwd
worden. Men betoogt, dat het stelsel van
Mannerheim nog meer linies achter Vii
puri kent. Bovendien worden de verdedi
gers geleidelijk sterker. De Finnen schij
nen thans vooral te hopen, dat zij op de nu
betrokken stellingen stand kunnen hou
den tot April ogneveer. Dan gaat het ijs
smelten en willen zij terugtrekken op de
eerste linie in het eigenlijke Finland, een
linie in het merengebied. Zij breken op
het oogenblik het ijs langs de kust om te
voorkomen, dat de Russen over het ijs van
de baai van Viipuri naar het vasteland
oversteken. Het Finsche fort op het eiland
Uras komt thans in actie. Een anv de
groote moeilijkheden van de Finnen bij de
verdediging van de landengte is het ge
weest, dat zij geen equivalent voor het
twaalfduimsgeschut der Russen hebben.
NATIONALE
PAASCHLOTERIJ 1940
VOOR DE ACTIE „VOOR GOD" EN DE
R.K CENTRALE V.O.G.
Het wordt een traditie, ieder jaar rond
Paschen te hooren spreken en te lezen van
de „Nationale Paaschloterjj". Zakelijk uit
eengezet: Het is de loterij, die gehouden
wordt ten bate van het Katholiek Comité
van actie „Voor God". Er komt dit jaar
iets bij. Er komt bij voor 1940: èn ten bate
van de R.K. Centrale „Voor Onze Gemo-
biliseerden" (V.O.G.)".
Verdient dit nadere uitleg?
De actie „Voor God" heeft zich in de drie
jaar van haar bestaan burgerrecht ver
overd. Met alle denkbare middelen is eert
stelselmatige krachtige en diepgaande in
vloed uitgeoefend op het persoonlijke en
openbare leven in Nederland. „Terug naar
God" in een tijd, die losraakt van God en
godsdienst en velen meesleurt, wanneer
niet een groot offensief wordt geopend
Het is moeilijk te bepalen, welke precies
de invloed der actie „Voor God" is ge
weest in de drie jaren van haar bestaan.
God alleen kan dit beoordeelen. Maar ook
Nederland kan althans eenigermate besef
fen, hoe deze positieve, opbouwenden
strooming onmiskenbaar moet hebben
doorgewerkt in de hoofden en harten der
Nederlanders. Welke geestelijke waarde
moet er ongetwijfeld hebben gescholen in
de enorme beïnvloeding van 3 jaren. 20
Millioen Vliegende Bladen verrichtten 3
jaar lang op pakkende wijze de moderne
zaaiersfunctie van het Evangelie. Wij den
ken aan de brochure- en strooibiljetten
over tal van actueele onderwerpen, aan
brochuren-automaten, marktlectuur-ver
koop, vliegende winkels, affiches, persbe
richten. Aan de conferenties over het Ka
tholicisme, de kostelooze verspreiding van
het prachtige boekwerk „Het Katholieke
Geloof' onder duizenden niet-katholieke
intellectueelen. Aan de werkloozenzorg
op geestelijk gebied,'aan de steun voor de
vervolgden om het geloof. Aan de adver
tenties en platen met positief katholieken
inslag in neutrale bladen en periodieken,
aan de affiches op de stations der Neder
landsche Spoorwegen en in de badplaat
sen. Aan de vele acties: voor het goede ge
zinsleven en tegen het Nieuw-Malthusia-
Rijkssalarissen niet
verhoogd
BIJ VERDER STIJGENDE DUURTE
WEL VOOR LAAGSTBEZOLDIGDEN
In de vergadering der Centrale
Commissie voor georganiseerd over
leg in Ambtenarenzaken van Donder
dag j.l. deelde de voorzitter mee, dat
de regeering op dit oogenblik nog geen
voldoende aanleiding aanwezig acht om
tot eenigen maatregel op het punt van
de salarissen en loonen over te gaan,
doch dat bij de regeering het nader
concreet aangeduid voornemen be
staat om bij verder stijgende duurte
tot een thans nog niet bereikt peil het
laagst bezoldigd gehuwd rijkspersoneel
eenigermate tegemoet te komen.
Besloten werd de bespreking dezer
aangelegenheid aan te houden tot een
spoedig te houden volgende vergade
ring der commissie.
nisme, voor een waardige zomerviering,
tegen de neutrale pers, voor de Zondags
heiliging, voor den vrede.
Het is een greep uit een veelheid van
activiteiten gericht op het één groote stre
ven: Nederland „Terug naar God", alle
Nederlanders „Voor God". Dit streven
moet worden gevoed, het moet zich nog
vrijer en ruimer kunnen bewegen!
Bovendien zal dit jaar een belangrijk
deel der Nationale Paaschloterij 1940 ten
goede komen aan het werk, waartoe het
Comité van Actie „Voor God" bijna een
half jaar geleden het schoon initiatief
nam, n.l. aan de R.K. Centrale „Voor On
ze Gemobiliseerden". Een half jaar bestaat
zij, toen zij haar werk begon was er niets.
Toch wel, er waren duizenden militairen,
die zeer veel misten, er waren tallooze
gezinnen, die door de mobilisatie waren
getroffen. In de zorg voor de gemobili
seerden mocht een grootsche actie van ka
tholieke zijde niet ontbreken. En zij heeft
niet ontbroken. Doen wij ook hier een
greep: een der grootste zorgen is van het
begin af geweest het inrichten van mili
tairen-tehuizen; deze tehuizen moesten „be
woonbaar" worden gemaakt, er moest lec
tuur, spelen, ontspanning komen. De ac
tie der blanco-krantenabonnementen
bracht tal van gratis-abonnementen bij
een. Ruim 60.000 boeken werden ingeza
meld en verspreid. Tientallen tooneel- en
filmavonden werden gegeven. Wij denken
ook aan de op initiatief van V.O.G. door
de Z. E. Aalmoezeniers aangeboden en
door V.O.G .geëxploiteerde beide „Romi-
ver-wagens", de groote rollende militai-
ren-vereenigingen, die het mogelijk maken
zelfs de meest afgelegen oorden te bezoe
ken ter geestelijke verzorging en ter ont
spanning.
Honderden plaatselijke V.O.G.-comité's,
waaronder alle Comité's van de Actie
„Naar de Nieuwe Gemeenschap" die bij
de oprichting der Centrale V.O.G. beston
den, verrichten prachtig werk. Het Sub
comité „Amico" houdt op geheel eigen en
frissche wijze den geest in den troep wak
ker en bevordert er speciaal de zoo ge
zonde zelfwerkzaamheid op velerlei ter
rein. Het subcomité der vrouwen en meis
jes „Voor Sociale Hulp in Oorlogstijd" be
hartigt op schoone wijze de zorg vooral
voor de getroffen gezinnen door de inrich
ting van plaatselijke adviesbureaux, de
aanstelling van „sociale werksters". Wij
denken ook aan de duizend Kerstpakket
ten, die zij in zoo korten tijd gereed kre
gen voor onze gemobiliseerden van leger
en vloot.
Ten bate èn van het Katholiek Comité
van actie „Voor God" èn van de R.K. Cen'
trale „Voor Onze Gemobiliseerden" wordt
thans de Nationale Paaschloterij 1940 ge
houden. Hier worden dus geen kerkcollec-
tes gehouden, geen speldjesdagen, hier
wordt gewerkt volgens de oorspronkelijke
vinding van 3 jaren terug, een loterij-sys
teem nadien herhaaldelijk geïmiteerd,
al blijft er slechts één Nationale Paaschlo
terij met de lotkaarten, die morgenoch
tend aan alle Katholieke kerken worden
uitgereikt.
Over de „techniek" van deze loterij en
ook over de 15 hoofdprijzen en de 1500
andere prijzen die ter waarde van 12.000
worden uitgeloofd en waarvan er geen en
kele aan het Comité terugvalt, wordt men
nader ingelicht in de advertentie, elders in
dit blad. Hier zij slechts gezegd: het geldt
bij deze Nationale Paaschloterij 1940 een
dubbele actie, met dubbele werkzaamhe
den en dubbele plannen. Maar dan ook:
dubbele finantiën. Men late dus geen
j kaart verloren gaan!
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
DE RUSSEN STAAN VOOR VIIPURI
(le blad).
DE NEUTRALEN EN DE ECONOMI
SCHE OORLOG (2e blad).
GISTEREN WEER VERSCHEIDENE
SCHEPEN GEZONKEN (2e blad).
SUMNER WELLES HAD GISTEREN
EEN LANGDURIG ONDERHOUD MET
VON RIBBENTROP (2e blad).
Binnenland
HANDELSBESPREKINGEN TUSSCHEN
NEDERLAND EN DUITSCHLAND (1ste
blad).
DE TWEEDE KAMER HEEFT GISTE
REN HET WETSONTWERP INZAKE DE
HERWAARDERING VAN DEN GOUD-
VOORRAAD VAN DE NEDERLANDSCHE
BANK EN HET WETSONTWERP TOT IN
STELLING VAN EEN LEENINGSFONDS
Z. H. ST. AANGENOMEN. (1ste blad).
INGEDIEND IS EEN WETSONTWERP
TOT WIJZIGING VAN DE BEGRAFENIS
WET. REGELING VAN DE LIJKVER
BRANDING. (1ste blad).
De lijkverbranding
HET DESBETREFFENDE WETS
ONTWERP TOT WIJZIGING VAN DE
BEGRAFENISWET THANS INGEDIEND
Bij de Tweede Kamer is thans het
wetsontwerp tot wijziging van de
Begrafeniswet ingediend, welke voor
stellen tot regeling van de lijkver
branding insluiten.
In het wetsontwerp is uitgegaan van
de gedachte, dat begraving als de nor
male vorm van lijkbezorging zal moe
ten blijven gelden. Lijkverbranding zal
alleen zijn toegestaan, indien de over
ledene aldus bij uitersten wil heeft
beschikt. Geldt het minderjarige kin
deren onder de achttien jaren, zoo moe
ten de beide ouders of, bij natuurlijke
niet door den vader erkende kinderen,
de moeder schriftelijk den wensch ken
baar maken of gemaakt hebben, dat
het kind verbrand worde.
GEEN BEVORDERING VAN CREMATIE
VAN OVERHEIDSWEGE
Het nieuwe derde lid van artikel 9 strekt
om buiten twijfeP te stellen, dat lijk
verbranding van overheidswege in geener-
lie opzicht mag worden bevorderd. Door
de openbare machten zullen mitsdien ook
geen crematoria of columbaria mogen wor
den ingericht, noch zal voor deze inrichting
of gebruik door haar subsidie mogen wor
den verleend of anderszins vergoeding ge
geven terwijl asch-bijzetting in welken
vorm ook op de openbare begraafplaatsen
niet zal zijn toegelaten.
Het voorschrift sluit uiteraard niet uit,
dat van overheidswege het door de wet
voorgeschreven toezicht op de lijkverbran
ding wordt uitgeoefend en verdere uitvoe
ring aan de wet wordt verleend.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
ALLEMAAL RIDDERS.
Met instemming nemen wij over uit de
Volkskrant:
„Bij gelegenheid van het vijftigjarig be
staan der arbeidsinspectie zijn een viertal
onderscheidingen toegekend. De hoofdin
specteur van den arbeid de heer Assel-
bergs staat welverdiend afzonderlijk met
de Nederlandsche Leeuw; de drie anderen
zijn allen ridder in de Oranje-Nassa u-orde.
Geen onderscheid hier, geen medaille voor
de ambtenaren man lagere rang.
Wij herinneren ons nog altijd met ze
kere schaamte de onderscheidingen na de
eerste vliegtocht naar Indië, toen de wak
kere mannen die het stoute stuk hadden
bestaan en dezelfde kloekheid en onver
schrokkenheid hadden getoond naar hun
maatschappelijke stand werden onder
scheiden, alsof die stand er iets toe afdeed,
alsof een „gewone" man in mindere mate
moest worden geëerd dan een „mijnheer".
Zulke dingen verdrieten en ergeren, en
daarom doet het ons genoegen dat met de
sleur een machtige factor anders is
gebroken en wie werden onderscheiden het
in dezelfde graad werden.
We zijn geen voorstanders van elke ni
velleering, maar sommige in hoofdzaak
denkbeeldige lijntjes konden met voordeel
worden opgeruimd.
Terwijl we van den anderen kant geen
reden zien om elk Kamerlid dat zijn derde
periode is ingegaan na zijn negende zit
tingsjaar met de Leeuw te behangen."
