Ilotisico
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
~ri r c R V
4 Maart'
I DOET 13 MEE?
Bemiddeling
in Finseh-Russisch
conflict
SmiTEEKEXA AR
tS ER WEER
VROOM
DREESMANN
De komst van
Welles
Deviezencontrole
in Zweden
MAANDAG 26 FEBRUARI 1940
31ste Jaargang No. 9576
3)e £cicbelve(Soii^cmt
Bureau Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Adv. en Abonm-tarleven zie pag 2,
Giro 103003. Postbus 11.
Oorlogen en ruzies.
"Wij hebben weer een redevoering van
Hitier en een van Chamberlain.
Ze stemmen volkomen met elkaar over
een.... Wij bedoelen onder het volgende
opzicht:
Hitier verklaart, dat doelstelling
en w ij z e waarop van den oorlog
door Düitschland gevoerd volkomen
perfect zijn, terwijl bij E'n geland zoo
wel in de doelstelling van den oorlog als
ir. de wijze waarop niets, maar dan ook
volstrekt niets goeds kan worden
ontdekt en louter immoreels in de hoog
ste mate moet worden geconstateerd.
Chamberlain verklaart precies het te
genovergestelde
Hierin stemmen beiden dus volkomen
met elkaar overeen, dat zij in zichzelf
niets dan goeds zien en in den ander niets
dan kwaads.
Wij blijven.... neutraal .en zullen niet
trachten na te gaan, in hoeverre elk
van beiden ongelijk heeft.
Maar dat beiden ongelijk hebben,
staat vast.
Beiden hebben ongelijk; omdat zij
voor de zelf bedreven verkeerde daden
blind zijn, zooals zij dat ook zijn voor alles
wat in den ander als goed kan worden be
schouwd.
Dat is nu hetzelfde als bij alle ordinaire
ruzies in het dagelijksch leven!
A. verklaart van B. een heeleboel kwaad
waar en vaak ook onwaar en üet
inzichzelf alleen voortreffelijke dingen. Bij
B. is precies het tegenovergestelde het ge
val. En ze botsen tegen elkaar aan.
Als het onontwikkelde buurvrouwen zijn,
gaat zulk 'n botsing gepaard met platte
scheldpartijen; als de ruzie-makers tot de
z.g. betere standen behooren, gebeurt het
op een nettere manier althans voor het
uiterlijke.
Wie schouwt in den spiegel van het we
reldgebeuren kan daarin zien het dage-
lijksche gebeuren rondom hem heen en
misschien ook wel rondom en in eigen
bekrompen persoonlijkheid.
Als alle volkeren begonnen te kijken
naar zichzelf, om te zien eigen fouten, en
als alle volkeren, als zij naar anderen ke
ken, zouden trachten in den ander het
goede te zien dan was er spoedig vrede!
Zóó waar is dit, als het waar is, dat....
wij onder en naast elkaar veel gelukkiger
in het dagelijksch verkeer zouden leven, als
wij, ieder onzer, zóó zouden zijn. Als wij
meer kwaads in onszelf en meer goeds in
anderen zouden zien! Ja als wij zóó zou
den zijn, de wereld werd een paradijs!
MALVERSATIëN TEN NADEELE VAN
HET LEGER.
TWEE MILITAIREN EN VIJF BURGERS
IN ARREST.
Zaterdagmiddag kwam het in Wouden
berg tusschen twee inwoners dezer ge
meente tot een kleine oneenigheid. Hierbij
werden enkele woorden gebruikt, welke
later den veldwachter ter oore zijn geko
men.
Deze uitdrukkingen zijn aanleiding ge
worden tot het doen van huiszoekingen,
waarbij de gemeénte- en rijksveldwachters
van Woudenberg het spoor gevonden heb
ben van ernstige malversatiën met mili
taire goederen. Hierbij kwam aan het
licht, dat verschillende militairen goederen
van den meest uiteenloopenden aard aan
burgers van Woudenberg hebben verkocht.
Hieronder waren dekens, rubberlaarzen,
ondergoed, haver, aardappelen enz.
Zondagmiddag was 't onderzoek zoover
gevorderd, dat al vast tot de arrestatie van
5 burgers en 2 militairen kon worden over
gegaan.
Het arrestantenverblijf te Woudenberg
was op zulk een aantal arrestanten niet
berekend, weshalve één der militairen naar
de marechaussee-kazerne te Leusden
werd overgebracht. Na een langdurig
kruisverhoor te hebben ondergaan, heeft
deze arrestant volledig bekend.
Nog meer namen en adressen werden ge
noemd van burgers, die eveneens met deze
malversatiën te maken hebben. Ook bij
dezen zullen huiszoekingen worden ver
richt.
Zondagavond had de rijks veld wacht drie
zakken in beslag genomen, die volgestopt
waren met zakken, zooals die door mili
tairen worden gebruikt bij het vervoer van
haver, aardappelen, enz. De gearresteerde
militairen behooren tot de zoogenaamde
spoortroepen, die belast zijn met het foura-
geeren van de troepen hier in den omtrek.
Men verwacht, dat in de volgende da
gen nog meer arrestaties zullen volgen.
„Maandagochtendblad".
I Kantoor LOTlSlCO
OUDE SINGEL 142
Tel. 21156
Giro 165422
Schending van onze
neutraliteit
DUITSCH TOESTEL BOVEN ONS LAND.
HET VUURDE TERUG OP EEN
NEDERLANDSCH JACHTVLIEGTUIG.
De Regeeringspersdienst meldt:
Een Nederlandsch jachtvliegtuig heeft
gisterochtend boven Oss een Duitsch Hein-
kel-Honderdelf-K-vliegtuig op omtrent
achtduizend meter hoogte aangetroffen.
Het Duitsche vliegtuig werd achtervolgd in
de richting Tilburg, waar het werd aan
gevallen, waarop het Duitsche toestel te-
rugvuurde. Het Duitsche toestel is by
Reusel over de Belgische grens ontkomen.
Het Nederlandsche jachtvliegtuig heeft een
treffer in den neus en twee in de staart.
Naar aanleiding van het feit, dat het
Duitsche vliegtuig niet alleen Nederlandsch
rechtsgebied heeft geschonden, doch bo
vendien de vermetelheid heeft gehad, het
vuur te openen op een Nederlandsch vlieg
tuig, dat in de rechtmatige uitoefening Van
zijn bewakingstaak optrad, zal de Neder
landsche regeering te Berlijn ernstig pro
testeeren.
Gisteren is in de omgeving van Wouden
berg een Duitsch vliegtuig waargenomen
waarvan de kenteekenen duidelijk zijn
vastgesteld. Het vliegtuig bewoog zich van
het Zuid-Oosten naar het Noord-Westen.
Het is van de grond af onder vuur geno
men door luchtdoelartillerie, waarop het
terugkeerde in Zuid-Oostelijke richting.
Ook naar aanleiding van deze neutraliteits-
schending zal de regeering stappen te Ber
lijn ondernemen
VREEMDE VLIEGTUIGEN BOVEN
NEDERLAND.
Duitsche klacht over Engelsche
gebiedsschendingen.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt d..d
24 Februari uit Berlijn:
In den afgeloopen nacht hebben Brit
sche vliegtuigen wederom boven Neder
landsch gebied gevlogen. Zoo werd, zon
der dat twijfel mogelijk is, vastgesteld, dat
te 22.00 uur een vliegtuig over het eiland
Terschèlling is gevlogen in Oostelijke rich
ting; te 22.23 ur vloog een toestel bij Nieu-
weschans ten Oosten van Groningen in
Zuid-Westelijke richting, te 22a45 uur vloog
een vliegtuig 10 K.M. ten Zuiden van Nieu-
weschans in Zuid-Oostelijke richting en te
22.49 uur vloog 10 K.M. ten Oosten van
Delfzijl een toestel in Zuidwestelijke rich
ting. In de laatste drie gevallen was het
zeer gemakkelijk te constateeren, dat de
toestellen over Nederlandsch gebied vlo
gen, aangezien de vliegweg boven Düitsch
land tot de grens nauwkeurig werd ge
volgd.
Binnen een week zijn derhalve minstens
twaalf keer Britsche vliegtuigen over Ne
derlandsch gebied gevlogen. In het bijzon
der hebben de Engelschen in den nacht van
20 en 21 Februari Nederlandsch territoir ge
schonden, toen zij met een aantal toestel
len langs verschillende wegen dwars over
Nederlandsch gebied naar de Duitsche
grens vlogen.
Van gezaghebbende zijde wordt hierbij
opgemerkt:
De door het D.N.B. meegedeelde
overvliegen door Britsche vliegtui
gen zijn hier niet bekend.
Natuurlijk is het niet uitgesloten,
dat zich onder de hier te lande gesig
naleerde vreemde vliegtuigen, waar
van de nationaliteit niet kon worden
vastgesteld, Britsche toestellen hebben
bevonden.
Wel is deze week een aantal schen
dingen van 't Nederlandsch rechtsge
bied door Duitsche vliegtuigen vast-
Een besluit der Scandinavi
sche ministers.
OP DE CONFERENTIE TE
KOPENHAGEN.
De conferentie der Scandinavische mi
nisters van buitenlandsche zaken heeft gis
teren eenige vertraging ondervonden door
ijsmoeilijkheden op de route van den veer
pont tusschen Hersingoer en Helsingborg,
met het gevolg, dat de Zweedsche minis
ter zich naar Malmoe moest begeven en
vandaar per vliegtuig naar Kopenhagen
vertrekken. Hij arriveerde hier om 11 uur
25 en om 12 uur zaten de ministers Koht
Guenther en Muench, resp. van Noorwe
gen, Zweden en Denemarken aan een de
jeuner aan, waar voorts ook de andere
Deensche ministers en hooggeplaatste func
tionarissen aanwezig waren. Onmiddellijk
in aansluiting op het dejeuner begon de
conferentie. Vervolgens werden de drie
ministers door koning Christiaan in
audiëntie ontvangen op het slot Amaliën-
berg. Na deze audiëntie werd de conferen
tie voortgezet tot 19 uur 20
Na de conferentie werd een communi
qué uitgegeven, dat als volgt luidt:
De ministers van buitenlandsche zakgn
van Denemarken, Noorwegen en Zweden
zijn op 25 Februari in Kopenhagen bijeen
gekomen.
De omstandigheden die verband hou
den met het Finsch-Russische conflict
vormden het onderwerp der onderhande
lingen. De ministers van buitenlandsche
zaken leggen den nadruk op den hoogst
ernstigen, diepen wensch van alle Noord-
sche volken, dat het conflict op een zoo
spoedig mogelijken datum gebracht moge
worden tot een vreedzame oplossing, wel
ke de volledige onafhankelijkheid van Fin
land inhoudt.
De ministers verklaarden eensgezind te
zijn ten opzichte van de neutraliteitspoli
tiek hunner landen. Zij verwerpen alle k/-
weringen, volgens welke die politiek ge
voerd wordt onder druk van de eene of de
andere zijde. Zij zijn voornemens deze po
litiek onpartijdig en onafhankelijk van
hunne betrekkingen naar allekanten
voort te zetten. Zij kwamen overeen de
onschendbaarheid te handhaven van het
neutrale gebied in overeenstemming met
de regels van het internationale recht. Zij
kwamen overeen ernstige bezwaren te op
peren tegen en te trachten te komen tot de
afwending van de schending der beginse
len van het internationale recht bij het
voeren van den oorlog ter zee, die aan
zienlijke verliezen van menschenlevens en
economische waarden toebrengt aan de
neutrale staten, wanneer die hun scheep
vaart handhaven teneinde een gewettigden
en noodzakelijken handel in stand te hou
den.
Zij kwamen overeen ,dat hun regee
ringen elkander wederzijds moeten
steunen in haar onderhandelingen over
deze kwesties met de belligerenten. De
ministers waren eensgezind de overtui
ging toegedaan, dat -tenzij de oorlog
eindigt voordat felle, langdurige strijd
rampen teweeg heeft gebracht, grooter
dan op dit oogenblik, hij zoo'n diepe
mate van verbittering tusschen de na
ties zal doen ontstaan, dat de weg naar
een duurzame verzoening nog moeilij
ker te banen zal worden. Daarom zul
len zij gaarne iedere poging toejuichen
om onderhandelingen in te leiden tus
schen de oorlogvoerenden met het oog
op een rechtvaardigen en blijvenden
vrede.
BEMIDDELING KAN OOK DOOR
DÜITSCHLAND VERLEEND
WORDEN.
Een speciale correspondent van Reuter
te Kopenhagen meldt: „Denemarken, Noor
wegen en Zweden hebben besloten de mo
gelijkheid te onderzoeken van bemiddeling
in het Sovjet-Russisch-Finsch conflict. Het
is nog niet mogelijk te zeggen, welken
vorm de bemiddeiing zou aannemen, maar
het zou niet noodzakelijk zijn, dat de be
middeling door de Scandinavische mogend
heden zou worden verleend. Zij zou bij
voorbeeld door Düitschland verleend
kunnen worden.
De woorden „rechtvaardige en blijvende
vrede" in het slotcommuniqué worden niet
beschouwd als een aanwijzing, dat een
poging tot bemiddeling in den grooten oor
log zal worden gedaan".
gesteld. In deze gevallen bestond er on
twijfelbare zekerheid, zooals o.m. bleek
toen, by een ontkenning van Duit
sche zijde, de regeeringspersdienst het
type van het in overtreding zijnde
vliegtuig kon noemen, waarna de Duit
sche tegenspraak niet is herhaald.
1 DE
CARICATUUR25
PORTRET 50
Gekleurd 25 ct. extra.
Ie Etage
LEIDEN
NAAR EEN NIEUW VREDES
OFFENSIEF?
Sumner Welles, de Amerikaansche on
derstaatssecretaris van Buitenlandsche Za
ken, is gisteren met de „Rex" te Napels
aangekomen. Hy werd verwelkomd door
den particulieren secretaris van Ciano en
door den Amerikaanschen ambassadeur,
Myron Taylor, de persoonlijke afgezant
van Roosevelt, die met hetzelfde schip is
aangekomen, werd door mgr. Hurley, den
vertegenwoordiger van het staatssecreta-
liaat, ontvangen.
Sumner Welles verklaarde slechts tegen
over de talrijke journalisten, dat hy zyn
taak snel en goed hoopte te vervullen. De
Amerikaansche diplomaat reisde tezamen
met Myron Taylor per spoor naar Rome
door. Hij zal Dinsdag de eeregast zijn op
een diner in de Amerikaansche ambassade,
waaraan ook de ambassadeurs van Frank
rijk en Engeland zullen aanzitten.
Naar in Amerikaansche kringen te Rome
verluidt zou Sumner Welles Maandag wel
is waar. den Italiaanschen minister van
Buitenlandsche Zaken graaf Ciano een be
leefdheidsbezoek brengen en zou hij waar
schijnlijk ook door Mussolini worden ont
vangen, doch te Rome pas politieke bespre
kingen voeren na zijn bezoeken aan Ber
lijn, Londen en Parijs.
SUMNER WELLES BIJ CIANO.
ROME, 26 Februari. (A. N. P.). De Ame
rikaansche onderstaatssecretaris van bui
tenlandsche Zaken, Sumner Welles, is te 10
uur door den Italiaanschen Minister van
Buitenlandsche Zaken, Ciano, ontvangen.
Later deelde hij den journalisten mede, dat
het onderhoud zeer hartelijk was ge
weest.
GOUDEN STANDAARD VOLLEDIG
PRIJSGEGEVEN.
He Zweedsche kabinet heeft in zijn Za
terdag op het ministerie van Buitenland
sche Zaken gehouden zitting besloten de
viezencontrole in te voeren. Een desbetref
fend wetsontwerp werd Zaterdagmiddag
bij den Rijksdag ingediend en is inmid
dels aangenomen.
In het kort samengevat houdt deze maat
regel algeheele regeeringscontrole in zoo
wel op den totalen invoer als op den uit
voer van Zweden, in daar de Zweedsche
rijksbank volkomen de controle krijgt op
alle Zweedsche betalingen aan het bui
tenland. Deze controle zal zich ook tot ef
fecten uitstrekken, evenals het nieuwe
ontwerp betrekking heeft op buitenlandsch
kapitaal in Zweden, dat in de toekomst ook
niet zonder vergunning van de rijksbank
uitgevoerd kan worden.
Zweden heeft thans den gouden stan
daard volledig prijsgegeven. Reeds beston
den er restricties op goudtransacties. Deze
werden Zaterdag in verband met het ge
noemde wetsontwerp door de regeering in
getrokken.
Het doel van de deviezenregeling is, de
bestaande deviezenreserves economisch te
gebruiken ten einde den invoer van voor
het land onmisbare goederen zeker te
stellen.
De behoeften van de nationale defensie
vereischen ook groote zuinigheid t.a.v. de
deviezenreserves.
Zonder vergunning is uitvoer van bank
papier, chèques, wissels en effecten verbo
den. Ook de invoer van bankpapier, chè-
Dll nummer beslaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
DE SCANDINAVISCHE MINISTERS,
TE KOPENHAGEN BIJEEN, BIEDEN
BEMIDDELING AAN IN RUSSISCH—
FINSCH CONFLICT. (1ste blad).
ZOOWEL CHAMBERLAIN ALS HITLER
HEBBEN ZATERDAG HET WOORD GE
VOERD. (2de blad).
DE RUSSEN DRINGEN OP NAAR Vn-
PURL (2de blad).
Binnenland
WEER DUITSCHE VLIEGERS BOVEN
ONS LAND. NEDERLANDSCH VLIEG
TUIG BESCHOTEN. (1ste blad).
PLOTSELING IS OVERLEDEN DE
ZEEREERW. HEER PASTOOR J. RUIJTER
TE HAZERSWOUDE. (1ste blad).
OVERLEDEN IS DE HOOGEERW. HEER
L. DOLLE, DEKEN VAN MIDDELBURG.
(lste blad).
MIJN ONTPLOFT TE DEN HELDER.
(3de blad).
MEERDERE PERSONEN VERDRON
KEN EN MEERDERE SLACHTOFFERS
VAN HET VERKEER. (3de blad).
ques en wissels in Zweedsche valuta is
verboden. Effecten mogen slechts door de
rijksbank of door de gemachtigde banken
ingevoerd worden. Verkoop van ingevoer
de effecten zal nog nader geregeld wor
den. Saldi in Zweedsche kronen, in het be
zit van Zweedsche onderdanen, mogen niet
zonder vergunning aan buitenlanders over
gedragen worden. Kronen-saldi in het be
zit van buitenlanders kunnen evenwel vrij
aan andere buitenlanders zoowel als aan
Zweedsche onderdanen overgemaakt wor
den. Verkoop van deviezen tegen kronen,
die zich in het bezit van buitenlanders
bevinden, zal het voorwerp van een nader
vast te stellen regeling uitmaken.
De maatregelen tot mobilisatie van de
hulpbronnen des lands worden genomen in
verband met den door den Europeeschen
en Finsch-Russischen oorlog ontstanen toe
stand, die het land zwaar getroffen heeft.
DUITSCHE VERDEDIGINGSLINIE
LANGS DE DEENSCHE GRENS?
PARUS, 26 Febr. (A. N. P.). Uit be
trouwbare bron wordt vernomen, dat
Düitschland thans een soort verdedigings
linie langs de Deensche grens aanlegt. De
linie zal van Oost naar V/est loopen op
een afstand van 14 tot 16 kilometer van de
grens, doch in het Oosten naar het Zuiden
ombuigen, zoodat Flensburg buiten de li
nie blijft. Onlangs hebben de bewoners van
de streek tusschen de grens en de vóór de
Jinie uitgestippelde lijn de aanzegging ge-
Kregen, dat zy er op voorbereid moesten
zijn, hun huizen binnen enkele uren te
verlaten, indien het opperbevel dat noo-
dig zou oordeelen.
Gemeld wordt, dat volgens de meening
in Deensche politieke kringen de aanleg
dezer linie zou doen blijken, dat Düitsch
land de tegenwoordige grens als definitief
beschouwt. Volgens een hypothese zou de
bouw een voorzorgsmaatregel tegen een
eventueelen Britsch-Franschen inval zijn.
VERLIEZEN VOOR DE DEENSCHE
SCHEEPVAART.
KOPENHAGEN, 26 Februari. (A.N.P.)
De reederij Torm, die pas dezer dagen het
s.s. „Aase" verloren heeft, kreeg ber'cht,
dat het s.s. „Freya" (1207 ton) op reis van
Engeland naar Kopenhagen op ongeveer
100 kilometer ten Noorden van Goetheb^rg
is lekgeslagen en door den kapitein aan
den grond is gezet. De uit 17 koppen be
staande bemanning werd door visschers ge
red. Het schip had sinds Woensdag in het
ijr vastgezeten.
KOPENHAGEN, 26 Februari. (A.N.P.)
De Deensche vischkotter „Ejjam" is vol
gens in Esbjerg ontvangen berichten nabij
de Doggersbank vergaan. Bijzonderheden
over de oorzaak ontbreken nog. De lijken
van de kapitein-eigenaar en van zyn zoon
zyn gevonden. Twee andere opva. enden
worden nog vermist.