De strijd in Finland Jntentieae JIuóó befte CucfttaanuaCCen Schaarsch oorlogsnieuws Zmenftifigacut Jtaemenië KERKWiFUWS LUCHTVAART ZATERDAG 3 FEBRUARI 1940 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 ROND DE CONFERENTIE VAN DE BALKAN-ENTENTE BULGARIJE IS HET TEERE PUNT GEBLEVEN Naar aanleiding van de a.s. bij eenkomst der Balkan-Entente in Belgrado, geeft onze medewerker ons enkele bijzonderheden over het zwakke punt van deze Entente, na melijk het feit, dat niet alle Bal kanstaten daarin vertegenwoor digd zijn. Op 9 Februari 1934 werd in Athene het Balkanpact gesloten. De onderteekenaars waarborgden elkanders grenzen en beslo ten nauw samen te werken op het gebied van economie en cultuur. Het waren de vier staten Roemenië, Yoegoslavië, Grie kenland en Turkije, dat wil zeggen de grootste Balkanstaten met een totale be volking van 56 millioen, waarvan Roeme nië er 20 millioen had. De onderhandelingen, die aan dit pact waren voorafgegaan, waren zeer moeilijk geweest. De definitieve onderteekening was telkens weer verschoven, omdat Bul garije nog onder de onderteekenaars ont brak. Geen beloften waren in staat geble ken, Bulgarije te doen toetreden tot de Balkan-Etente. Bulgarije wenschte nu een maal geen genoegen te nemen met de gren zen, die hem bij het verdrag van Neuilly na den wereldoorlog 19141918 waren op gelegd. Nu was Bulgarije wel de kleinste van de Balkanlanden met 't geringste aan tal inwoners (6.5 millioen), maar toch was het land zeer voornaam, omdat het juist tusschen de overige Balkanlanden in ge legen is. In het Noorden grenst het aan Roemenië, in het Westen aan Yoegoslavië, in het Zui den aan Griekenland en in het Oosten aan het laatste restje van Turkije op Euro- peesch grondgebied. Juist deze positie maakte het land van groote beteekenis. De Balkan-Entente vormt nu geen aangesloten statenbloc. Het heeft een ontevreden deel in het hart der Balkan-staten. Daar komt nog bij, dat twee millioen Bulgaren buiten'het moeder land leven. Deze volksgr.oep, die over ver schillende Balkanstaten verdeeld is, vormt een groot binnenlandsch gevaar, zoolang Bulgarije zelf niet tevreden is met den gang van zaken in den Balkan. Bulgaarsche aspiraties. Bulgarije heeft niet te koop geloopen met zijn eischen, maar in stilte koestert het de hoop, de oude gebieden terug te win nen. En men denkt er niet aan, officieel afgstand te doen van de respectievelijke aanspraken. De vier andere Balkan-staten hebben een tegemoetkomende houding aangenomen, om Bulgarije over te halen. Vooral de vroegere koning van Yoego slavië, Alexander, heeft verschillende ma len getracht toenadering te vinden. Aan hem was het ook te danken, dat de Bul gaarsche koning Boris in 1933 een staats bezoek bracht aan BelgTado. Maar de ver wachtingen, die in die dagen ontstanden, werden niet vervuld. Bulgarije bleef eischen, wat het sinds den wereldoorlog altijd geëischt heeft, en het trad niet toe tot de Balkan-Entente. Evenmin toen Ko ning Alexander van Yoegoslavië in Sep tember 1935 kort voor den aanslag te Marseille een tegenbezoek bracht aan de hoofdstad van Bulgarije. Door de Bal- ken-Entente en de afzijdige houding van Bulgarije, kwam dit laatste land in groote economische moeilijkheden. Het werd als het ware afgesneden van den wereldhan del, en het was bijna gedwongen om in 1935 een „vriendschapsverdrag" met Yoe goslavië te sluiten, waardoor de economi sche omsingeling minder scherp drukte. Bij de overeenkomst van Saloniki kreeg Bulgarije van de overige Balkan-staten weer het recht, een leger te vormen, en daardoor werd het dictaat van Neuilly voor den eersten keer gebroken. Maar het land bleef vasthouden aan zijn eisch tot grensherziening. Het vorige jaar nog ver klaarde de president van de Bulgaarsche Sobranje Muschanoff, openlijk, dat „de openbare meening van het land nog steeds gekant is tegen toetreding van Bulgarije in de Balkan-Entente en dat de regeering van het land met deze meening rekening moest houden". Yoegoslavië's toenadering. Sinds den herfst van 1939 heeft Yoego slavië opnieuw pogingen ondernomen, om de Bulgaarsche kwestie voor alle belang hebbenden actueel te maken en Bulgarije door beloften te bewegen, toe te treden tot de Balkan-Entente, opdat men op po litiek gebied zoo nauw mogelijk zou kun nen samenwerken. Ook Italië, die door de verovering van Albanië de onmiddellij ke nabuur is geworden der Balkanstaten, heeft dit geprobeerd. En in de laatste weken zijn nog onder handelingen gevoerd tusschen Roemenië en Bulgarije, die gevolgd worden door on derhandelingen tusschen Bulgarije en Grie kenland. Ook Turkije heeft nog pogingen gedaan, om meer toenadering tot Bulga rije te vinden. Alle Balkanstaten tesamen tellen 63 millioen inwoners, hetgeen een niet te on derschatten macht zou zijn, als deze lan den elkander tenminste begrepen. Maar dit is niet zoo gemakkelijk in de Balkan. De toenadering van Bulgarije met Yoego slavië is voor een groot gedeelte te dan ken aan het feit, dat zij beiden Slavische volkeren zijn, en zich daardoor tot elkan der aangetrokken voelen. De Roemenen daarentegen zijn een gemengd volk van Romanen. Kelten, Slaven en andere stam- HET VLIEGVELD VAN ESTLAND HET FINSCHE LEGERBERICHT. Het Finsche legerbericht luidt: Te land: Op de landengte van Karelië heeft de vijand in den middag van 1 Fe bruari een aanval gedaan na een voorbe reidend artillerievuur. Laat in den avond werd de strijd beëindigd en is de vijand teruggeslagen. Ook elders op de landengte was de artillerie actief. Gedurende den dag zijn een aantal pa trouilles parachutisten van den vijand, wel ke per vliegtuig waren aangevoerd, gevan gen genomen. De vijand heeft verder aan vallen gedaan op de eilanden in het Noord oostelijk deel van het Ladogameer, welke door de Finsche troepen zijn bezet. Deze aanvallen werden afgeslagen. Van andere punten van het front valt niets te melden. Ter zee: Geen operaties van beteekenis. In de lucht: Sovjet-Russische vliegtuigen hebben in het Zuiden van Finland aanval len gedaan op de steden Frederiksham en Lovisa in de vallei van de Kymmene en het gebied van Borgo, in het Zuid-oosten van Finland op de districten Hangoe, Jaris en Ekenaes en in het Noorden op de stad Rovaniemi. Voor zoover tot nu toe bekend is, is een burger gedood en eenigen ge wond. Gedurende den dag zijn verscheidene ge vechten in de lucht gevoerd. De Finsche jachtvliegtuigen en luchtdoelartillerie heb ben vijf vijandelijke vliegtuigen omlaag gehaald, terwijl vermoedelijk nog drie an deren vernield zijn. Te Helsinki is drie keer luchtalarm ge maakt, de eerste keer vannacht te tien mi nuten over twaalf tot 28 minuten over twaalf, de tweede keer van 13.00 uur tot 13.34 en de derde keer van 14.35 tot 15.10 uur. De eerste keer waren bij de kust twee vliegtuigen gehoord. Het alarm bleef ge- ruimen tijd gehandhaafd aan de Zuidwest kust. De tweede keer hoorde men het ge ronk van talrijke vliegtuigen op verren af stand, ook hoorde men het vuur van de Finsche luchtdoelartillerie. De activiteit van de Sovjet-Russische luchtmacht was gisteren intensiever dan den dag daarvoor. In het Zuiden van Fin land werden 20 dorpen gebombardeerd, de meesten zonder militaire beteekenis. Ro vaniemi werd gisteren door een aanzien lijke luchtmacht aangevallen, doch niette genstaande het groote aantal bommen is de schade gering. Volgens de laatste be richten zijn twee burgers gedood en zeven gewond. Verscheidene branden zijn in de stad uitgebroken. Verder hebben Sovjet- Russische vliegtuigen op verscheidene plaatsen burgers met mitrailleurs bescho ten. Gisteren werd medegedeeld, dat het plaatsje Hangoe opnieuw werd gebombar deerd. Men vraagt zich af, waarom deze stad, welke geen strategische waarde heeft, steeds weer wordt gebombardeerd. Ver moedelijk is dit, omdat de Russen van mee ning zijn, dat Hangoe de eenige ijsvrije haven is van Finland. HET RUSSISCHE LEGERBERICHT. Het Russische legeifoericht van gister avond luidt: Op 2 Februari heeft zich niets van be lang voorgedaan aan het front. De Sovjet luchtmacht heeft met succes vijandelijke militairen doelen gebombardeerd, vijandelijke vliegtuigen werden tijdens luchtgevechten neergehaald. Een Sovjet vliegtuig keerde niet naar zijn vliegveld terug. DE LUCHTAANVALLEN IN FINLAND. Gisteren zijn in het Zuidoosten van Fin land Kotka, Kouvala, Peeksamaki en Kuo- men, terwijl de Grieken en de Turken als zoodanig nog verder van de Bulgaren af staan. Er is maar een enkele band tus schen deze volkeren, namelijk de Orthodo- xië; en hiervan zijn dan toch weer de Tur ken en enkele kleinere volkeren in Yoego slavië, de Kroaten en de Slovenen, uitge sloten. Nog steeds Is de Balkan-entente een wan kel gebouw, dat op zeer vergankelijke voor- deelen steunt, en dit maakt het werk der staatslieden in deze hoek van Europa verre van gemakkelijk. Zeer verschillend zijn de stroomingen in deze landen, er zijn pro-Duitsche stroo mingen, pro-Fransche en pro-Italiaansche. Vele intellectueelen van de Balkan-staten hebben in Frankrijk of Duitschland ge studeerd, en dit is beteekenisvol voor hun verdere houding op politiek gebied. In deze wirwar van verhoudingen, van volkeren en aspiraties staat dan boven dien nog de invloed van andere Europee- sche landen in het Westen, van Frankrijk, van Duitschland en van Italië, die allen trachten de staten van den Balkan binnen htm belangensfeer te trekken. En zoo is iedere bijeenkomst van de Balkan-Entente een evenement. Tevoren kan weinig of niets voorspeld worden, en men kan op allerlei verrassin gen voorbereid zijn. pio door Russische vliegtuigen gebombar deerd. In het Zuidwesten hadden Kjoerneborg en Kauma het meest te lijden; te Kjoerne borg kwamen tien burgers om, terwijl te Kauma een burger werd gedood. Te Kot- ka en Kouvola zijn, voorzoover bekend, geen slachtoffers te betreuren. Te Peeksa maki ontstond hier en daar brand. Tien vliegtuigen hebben bommen op de omge ving van Helsinki geworpen. De schade was echter onbeteekenend. Eenige piloten zouden door het Finsche afweervuur ge troffen zijn. RUSSISCHE VLIEGERS ONDERVRAAGD. Uit de ondervraging van Sovjet-Russi sche vliegers, die gevangen genomen zijn, is gebleken, dat allen slechts weinig ont wikkeld zijn. Toch verklaren allen twee jaar te hebben gestudeerd aan een soort universiteit en twee jaar een militaire school te hebben bezocht. Zij hebben er geen idee van, wat Finland eigenlijk is. Volgens hen hebben de Finnen Rusland aangevallen en bedreigden zij Leningrad en Moskou, daarom moest de Sovjet-Unie zich verdedigen. De vliegers hebben toege geven, dat de Sovjet-Russische toestellen opstijgen van de vliegvelden in Estland, op een plaats ten Zuiden van Tallinn be vinden zich volgens hen minstens tachtig Russische vliegtuigen. De vliegers, die naar de vliegvelden in Estland zijn ge bracht, bevinden zich in een volkomen isolement. Sedert half December hadden zij geen krant meer gelezen. Zij hebben al leen gestencilde papieren gekregen, waar in stond, dat de Russen vele gevangenen hebben gemaakt. De commissarissen letten er op, dat iedere verbinding met de bui tenwereld voorkomen wordt ESTLANDSCH MILITAIR VLIEGTUIG DOOR RUSSISCH OORLOGSSCHIP BESCHOTEN. Naar het Estlandsche telegraaf-agent- schap meldt, is gisteren een Estlandsch mi litair vliegtuig, dat een oefenvlucht maak te, nabij de haven van Reval door ln deze haven liggende Russische oorlogsschepen beschoten. De beschieting werd na een protest der Estlandsche militaire autoritei ten gestaakt. Het Estlandsche vliegtuig werd niet beschadigd. De door de Russische schepen afgevuurde granaten vielen in drie gevallen in de stra ten der stad en beschadigden daar ver scheidene huizen. Volgens mededeelingen van den Est- landschen minister van buitenlandsche za ken heeft de Estlandsche gezant te Moskou opdracht gekregen bij de Sovjet-regeerlng te protesteeren. FOTO'S VAN DE SIEGFRIEDLÏNIE. Maandag wordt de publicatie vrijge geven van foto's, die door de Britsche luchtstrijdkrachten genomen zijn van de Siegfriedlinie en waaruit blijkt, hoe goed men op de hoogte is van den toestand achter de vijandelijke linies. Britsche toe stellen hebben gevlogen langs de geheele lengte van de Siegfriedlinie, soms op een hoogte van slechts enkele honderden voet. De genomen foto's toonen niet alleen de versterkingen in him geheel, maar ook de voornaamste bijzonderheden, zooals barak ken, spoorwegstations, arsenalen en fabrie ken. Alle soorten mogelijke militaire doe len worden nagegaan en uit de lucht ge fotografeerd. Het geheel wordt voort durend bijgehouden. Van week tot week weet het ministerie van luchtvaart, welke wijzigingen worden uitgebracht in de Duitsche vloothavens en op de vliegvel den, welke schepen in aanbouw zijn, welke aanvullende versterkingen worden aange legd en hoe de toestand is van het ver keer op wegen en kanalen. De luchtvaart autoriteiten wijzen er op, dat, wanneer de tijd komt om het hoofd te bieden aan een belangrijk vijandelijk offensief, deze in lichtingen van onmetelijke practische waarde zullen zijn. DE GEZONKEN BRITSCHE DÜIKBOOTEN. „Press Association" meldt, dat de vol ledige bemanningen van de Britsche duik- booten „Starfish" en „Undine", welke de vorige maand bij Helgoland gezonken zijn, zich in Duitsche krijgsgevangenschap be vinden. VERLOREN SCHEPEN. Gisteravond is vernomen, dat de eige naars van het Britsche schip „Polzella" van de Britsche admiraliteit de mededee- ling hebben ontvangen, dat het schip over- tijd is en dat men aanneemt, dat het ver loren is. Naar het Noorsche Telegraafagentschap meldt, neemt men aan, dat het Noorsche sa „Varild", groot 1500 ton, onderweg van OPSCHUDDING TE BELGRADO DE BALKAN-CONFERENTIE. Naar United Press uit Belgrado ver neemt, zou de Roemeensche minister Ga- fencu bij de besprekingen met de ver tegenwoordigers van de andere Balkan landen te Belgrado, er op gewezen hebben, dat tenzij de Balkan-entente er toe overgaat, om de Roemeensche grenzen met Hongarije en Bulgarije te garandeeren Roemenië deze garanties van Duitschland zal verkrijgen in ruil voor een volkomen economische samenwerking met dat land. Bovendien zou Gafencu nog hebben laten doorschemeren, dat Roemenië een soort overeenkomst via Berlijn met Mos kou tot stand zou kunnen brengen, moge lijkerwijze een sovjet-Roemeensch non agressie-verdrag, waarbij Rusland zijn eischen op Bessarabië, ten minste tijdelijk, zou laten vallen. Een zeer alarmeerenden indruk heeft in officieele kringen te Belgrado deze zwen king in de buitenlandsche politiek van Roemenië gemaakt De plotselinge omslag in de Roemeen sche buitenlandsche politiek is te Belgrado in diplomatieke kringen, die elkaar ter zake heel den morgen hebben geconsul teerd, als een bom ingeslagen. Een openlijke samenwerking van Roe menië met Duitschland en overeenstem ming tusschen Moskou en Boekarest be treffende Bessarabië, zou hier zóó worden uitgelegd, dat Duitschland er wellicht in zou slagen, de sovjet-Russische expansie- wenschen van den Balkan naar Irak en de Perzische Golf te doen keeren. Naar ook verluidde, zou Roemenië reeds in principe een overeenkomst gesloten hebben met betrekking tot de garantie van zijn grenzen en slechts op het einde van de Balkan-conferentie wachten, om deze overeenkomst in werking te doen treden. Er heerscht te Belgrado bezorgdheid over de houding van Engeland, indien Roemenië zijn banden met Londen ver breekt en zich onder de Duitsche bescher ming plaatst De Roemeensche legatie te Londen ver klaart: „Op grond van rechtstreeks uit Belgrado ontvangen instructies kunnen wij ten stelligste de berichten ontkennen, als zou Roemenië dreigementen hebben geuit, die zouden kunnen leiden tot verstoring van de harmonie ter Balkan-conferentie. Deze berichten zijn verspreid door die genen, welke de vriendschappelijke sfeer, welke duidelijk op de zitting van vandaag heeft geheerscht, wenschen te verbreken." DE SLEUTELPOSITIE VAN BULGARIJE. De speciale correspondent van Reuter te Belgrado bericht, dat men daar algemeen van oordeel is, dat Bulgarije een sleutel positie inneemt in den toestand, welke be sproken wordt op de Balkan-conferentie. Het is duidelijk, dat men wenscht, dat Bulgarije medewerkt bij het handhaven van den vrede. De Turksche minister van buitenland sche zaken, Saradjogloe, heeft medege deeld, dat hij na zijn onderhoud met den Bulgaarschen minister-president, Kiossei- vanof te Sofia gisteren, in de overtuiging is versterkt, dat Bulgarije voornemens is, hoewel buiten de Balkan-entente, mede te werken aan het behoud van den vrede. Buitenlandsche berichten DOOI IN ZUID-SLAVlë. Een krachtige Zuidenwind heeft giste ren in geheel Zirid-Slavië dooi veroor zaakt Men vreest, dat het tot overstroomingen zal toornen. OVERSTROOMINGEN IN NOORD SPANJE. De rivier Ramallona is tengevolge van de overvloedige regens 'buiten de oevers getreden, waardoor- groote landbouwge bieden onder water zijn gezet. Op sommige plaatsen heeft het water een hoogte van anderhalven meter bereikt. De materieele schade ia aanzienlijk. DE POSTVLUCHTEN OP NED. INDIë. De positie der K.L.M. postvliegtuigen op de Lndië-lijn was gisteravond als volgt: Opde uitreis bereikten de „Nan- doe" met gezagvoerder Moll Jodihpur en de „Wielewaal" met gezagvoerder Frijns Alexandrië. Deze vliegtuigen worden on derscheidenlijk 5 en 7 Februari te Batavia verwacht. Op de thuisreis landden de „Gier" met gezagvoedre Geysendorffer te Alaxan- drië en de „Emoe" met gezagvoerder Sille- vis te Rangoon, Deze machines worden resp. 3 en 6 Februari te Napels verwacht MGR. FORBES ERNSTIG ZIEK. Tijdens plechtigheid ln do basiliek van Ottawa plotseling Ineengezakt Terwijl Z. H. E. Mgr. William Porbea, aartsbisschop van Ottawa, in zijn basiliek assisteerde bij de consecratie van zijn coadjutor met recht op opvolging, mgr. Alexander Vachon, titulair aartsbisschop van Acrida, door Z. H. Em. kardinaal Ville- neuve, primaat van Canada, zakte hij plot seling in elkander. Mgr. Forbes werd onmiddellijk naar een ziekenhuis overgebracht. Zijn toestand zou ernstig zijn. Het ongeval, aan den aartsbisschop over komen, veroorzaakte zulk een opwinding, dat een der geloovigen op slag overleed De overige aanwezigen waren diep onder dien indruk van dit dubbele ongeval. EM.-PASTOOR P. J. VAN BEUZEKOM t In de St Jacobstiohtinig te Dordrecht is op 62-jarigen leeftijd overleden de zeer- eerw. heer P. J. van Beuaekom, em. pas toor Vein de parochie St. Antonius van Pa dua te Dordrecht. Hij werd geboren te Gouda 9 Januari 1878 en priester gewijd 15 Augustus 1901. Achtereenvolgens was hij kapelaan te Eg- mond, Amsterdam (H. Anna), Den HeldJer (H. Petrus en Paulius), waar hij werd be last met oprichting eener nieuwe parochie aldaar; pastoor te Den Helder (O. L. Vr. Onbevl. On tv. en pastoor te Dordrecht (H. Antonius van Padua). WAT KOST ONS HET DUINWATER. In uw blad van Vrijdag 26 Januari be rekende „Leidenaar" dat het duinwater ons in het gebruik ruim drie ton kost, maar bleef in zijn berekeningen wel wat erg aan den lagen kant. Ten eerste verwaar loosde hij het te hooge brandstoffenver- bruik, ten tweede schatte hij het voor de wasch gebruikte water te laag en ten der de is zijn veronderstelling van de wasch- goedwaarde voor een tweepersoons gezin nog niet aannemelijk, gezien het feit, dat de berekening gold voor goede kwaliteit. Het verwaarloozen van groote inrichtin gen drukte de berekening met een niet ge ring bedrag en de industrie had zeker niet mogen vergeten worden. Immers, wat het harde water aan de industrie kost, kan men het best begrijpen, wanneer men bedenkt, dat de N.V. v. Wijk en Co. om die reden haar bedrijf heeft willen verplaatsen, het geen slechts met moeite en kosten door ons Gemeentebestuur is kunnen voorkomen worden. Wanneer de grondslag der berekening juist is, zal de schade eerder om het half millioen zweven. Zou hier geen goed werk te doen zijn voor het lid onzer Raadsfractie, dat steeds graag voor de groote gezinnen op de bres staat en dat, naar ik meen, in de commis sie voor de waterleiding zitting heeft? J. A. „KATHOLIEK LEIDEN" Morgen is er een feestavond van „Katho liek Leiden". Hoewel de door „Katholiek Leiden" gegeven avonden altijd zooveel be langstelling trekken hulde aan het be stuurt dat de groote stadsgehoorzaal haast te klein is of zelfs feielijk al te klein is, meen ik, dat morgenavond de opkomst wel geringer zal zijn. En daarom zou ik het bestuur alsnog in overweging willen geven, een kleinere zaal te nemen zoo moge lijk opdat de samenkomst daardoor winne aan intimiteit. 't Staat n.L voor mij vast, dat het weer velen zeer velen zal terughouden. In deze meening ben ik gisteravond ver sterkt, toen ik 't was, zooals U weet. Eerste Vrijdag en Maria Lichtmis een onzer kerken bezocht, waar onder het Lof een, laat ik zeggen, bijzondere predicatie zou worden gehouden (eenigszins ontwik kelden wisten dat te voren, gezien de naam van den predikant) en waar zeer en zéér weinig menschen aanwezig waren. Ongetwijfeld zal zich de vrees voor een wandeling bij de huidige temperatuur en langs de huidige straten morgen, Zondag, zeker in niet minder sterke mate de- monstreeren! Of zou ik mij vergissen?? Dan beschouw® „Katholiek Leiden" mijn raad maar als niet gegeven; ik wensch, hoe 't ook zij, voor morgenavond weer een succesvollen avond, een prettig samen-zijn van degenen, die zich niet door het weer hebben laten weer houden. X. Y. Z. Noorwegen naar Engeland op de Noord zee ii gezonken. Aan boord bevonden zich 15 opvarenden. Van het schip is sedert zijn vertrek op 22 Januari niets meer ver nomen. d ijlden Woorden VAN DEN WEG»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 5