De oorlog in het Westen
Russisch offensief
in Kareiië
laasHflsmM
KEMPPEHBURG -
®e óUijd nag altifd êepexM tot da zee,
De toestand in Polen
Balkan-conferentie
bijeen
VengeefAehe ótouniaop, op,
Mann&ihrimCinie
FEBRUARI MAATKLEEDING
LUCHTVAART
VRIJDAG 2 FEBRUARI 1940
CE LE1DSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
Een gevecht op de
Noordzee
KANONGEBULDER GEHOORD.
Gistermiddag werd aldus meldt het
Vaderland" te Scheveningen omstreeks
2 uur, zwaar gschutvuur gehoord uit zee,
dat voor zoover bekend, niet van oefenin
gen der Néderlandsche marine afkomstig
was. Ook te Kijkduin werd het kanonge
bulder vernomen en wel tot laat, om
streeks vier uur in den namiddag. De dreu
ning van het geschut was van dien aard,
dat slechts aan zwaar scheepsgeschut ge
dacht kan worden.
Met den kijker was van den loswal af op
zee niets te bespeuren; het zicht was trou
wens slecht.
SCHEPEN. DIE ZONKEN.
Vijftien leden van de bemanning van het
Deensche stomschip „Vidar", dat eergiste
ren op een mijn was geloopen en gister
ochtend is gezonken, worden thans ver
mist De vijf overige leden der bemanning
zijn gered. De „Vida" was van Engeland
op weg naar Denemarken.
Het Britsche stoomschip „Llanvem"
<4.966) ton, dat Maandag door een Duitsch
vliegtuig was beschoten, en gebombar
deerd, is gisteren in veilige haven aange
komen.
De bemanning noch schip hebben van
den aanval te lijden gehad.
De geheele bemanning van het Britsche
stoomschip „Vaclite" is gisteren in een ha
ven aan de Engelsche Westkust aan land
gebracht De kapitein en vier man waren
gewona.
He' Noorsche stoomschip „Fingal" (2137
ton) is ter hoogte van Schotland gezon
ken na een ontploffing in het ruim. Het
schip was van Noorwegen op weg naar
Eire. De geheele bemanning kon worden
gered.
Twintig overlevenden van het Griek-
sche schip „Eleni Statathos", dat door een
Duitscber onderzeeër op den Atlantischen
Oceaan verscheidene dagen geleden tot
zinken was gebracht, zijn gisteren aan de
Iersche kust aangekomen. Zes hunner, on
der wie de kapitein, moesten in uiterst
verzwakten toestand in het ziekenhuis wor
den ci'ft nomen
Het schip was Zondag getropedeerd. De
32 leden der bemanning hadden zich In de
reddingbooten begeven, welke met touwen
aan elkander waren vastgebonden. Het was
zoo koud, dat dertien man omkwamen. Men
moest hun lijken in zee werpen. „Wij wa
ren zoo uitgeput", vertelde een der gered
den, „dat zelfs toen wij de Iersche kust za
gen, wü niet voldoende kracht hadden om
de piemen te bewegen".
HET OPONTHOUD DER
NEDERLANDSCHE SCHEPEN IN DUINS
VERKORT.
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat'
vergeleken bij het begin van den oorlog,
de wachttijd voor de Nederlandsche sche
pen in Duins voor de Engelsche controle
op contrabande aanmerkelijk bekort is,
hetgeen tot eenige voldoening aanleiding
mag geven. Aan den anderen kant is het
nog altijd zoo, dat het oponthoud van de
Nederlandsch schepen ten minste vijf da
gen duurt. Er is dus nog geenzsins een toe
stand bereikt, waarbij de vertraging zich
tot een enkelen dag zou beperken.
WEDER BEPERKTE VERLOVEN VOOR
BRITSCHE EXPEDITIELEGER.
Het Britsche ministerie van oorlog deelt
mede, dat weder beperkte verloven zullen
ingaan voor de leden van het Britsche ex
peditie-leger, waarvan de eerste groepen
op 3 Februari in Engeland zullen aanko
men, mits de weersomstandigheden intus-
schen niet slechter worden.
Voralsnog zullen slechts zij met verlof
gaan. die hun plaats van bestemming kun
nen bereiken met de Southern Railways
en de Great Western Railway, met uitzon
dering van Wales. Zoodra echter de toe
stand op de lijnen naar het Noorden en de
Midlands normaler is, zullen de verloven
weder algemeen worden verleend.
ZUID-AFRIKA EN DE OORLOG.
De Zuid-Afrikaansche Senaat heeft gis
teren met 21 tegen 13 stemmen een door
de regeering ingediende motie aangeno
men, waarin de politiek ten aanzien van
den oorlog wordt goedgekeurd.
Met een gelijke stemmenverhouding
werd een door Fourie, gewezen minister in
de regeering-Hertzog, ingediend amende
ment, waarin het sluiten van vrede met
Duitschland werd geëischt, verworpen.
SPIONNEN IN FRANKRIJK TER DOOD
VEROORDEELD.
De rechtbank voor het twintigste dis
trict te Nancy heeft op 30 Januari Frie-
drich Helmuth en baron Heinrich Franz,
beiden van Duitsche nationaliteit, wegens
spionnage ter dood veroordeeld. Katharina
Muller, de vrouw van den baron, werd we
gens medeplichtigheid aan spionnage, tot
vijf jaren dwangarbeid veroordeeld.
DE WIJZIGING IN HET COMMANDO
VAN HET BELGISCHE LEGER.
In de Belgische Kamer heeft een der le
den aan den minister van landsverdedi
ging gevraagd of hü de motieven uiteen
kon zetten, waarom de chef van den gene-
ralen stof, generaal van den Bergen, is af
getreden. Het Kamerlid vroeg, of geen po
litieke overwegingen hierbij een rol hebben
gespeeld.
Minister Denis antwoordde, dat in de wij
ziging van den chef van den generalen staf
geen politieke en geen strategische motie
ven een rol hebben gespeeld. De eenigé
motieven zijn vervat in het communiqué
van Woensdagavond.
Generaal van den Bergen is op zijn ver
zoek van zijn functie ontheven. De minis
ter heeft met hem een onderhoud gehad
en hierbij de overtuiging gekregen, dat de
generaal gelijk had. Zooals gebruik is in
het leger, heeft geen enkele overweging,
welke niets te maken had met het welzijn
van den dienst, gegolden.
SEYSS-INQUART ONTKENT.
Het is niet waar.
Rijksminister Seys-Inquart heeft over
die toestanden in Polen en het Duitsche
opbouwwerk aldaar o.a. verklaard, dat
„het niet waar is, dat 16.000 Polen zijn
doodgeschoten. Evenmin is juist, dat 13.000
PooLsche studenten zijn terechtgesteld. In
totaal telt Polen slechts 9000 studenten".
Ten aanzien van de kerkelijke toestanden
zeide hij, dat „geen enkele kerk gesloten is.
Noch wordt eenige priester belemmerd in
het uitoefenen van zijn ambt Het kerkelijk
leven wordt niet gestoord. Te Tsjenstochau
wordt nog steeds die „Zwarte Madonna"
vereerd en in de kroningkapel in den
burcht van Krakau wordt iederen dag een
H. Mis gelezen."
Verder merkte de minister op, dat „dien
internationalen hulporganisaties niets in
den weg wordt gelegd.
In bepaalde Poolsche kringen pogen
Britsche agenten nog aan te sporen tot
daden van geweld, waarbij rekening moet
worden gehouden met een vijandige hou
ding van een deel der bevolking, vooral
van de intellectueelen.
Duitsohland kan zich niet laten storen
in zijn opbouwend werk. Op de eerste
plaats moet worden gezorgd voor vailig-
heid en orde en op de tweede plaats moe
ten alle krachten tot ontwikkeling worden
gebracht, niet alleen in verband met de
behoeften, welke voortvloeien uit de Brit
sche blokkade, doch ook tot het welzijn
van het geheele Poolsche volk, dat onder
de vroegere leiders een ellendig en armoe
dig bestaan had.
Hoewel de oorlog in Polen kort heeft
geduurd, is toch groote verwoesting aan
gericht, de Polen zelf hebben talrijke brug
gen en waterwerken, telefoonleidingen en
electrische centralen vernield. Talrijke
voorraadschuren met graan zijn in brand
gestoken en de veestapel is tot de helft te
ruggebracht.
De Polen zelf werken hard mede aan het
opbouwend werk. Twee honderd duizend
arbeiders hebben werk gevonden. Ook be
staat een Poolsche spoorwegpolitie. Verder
zijn maatregelen genomen tegen het op
drijven van prijzen. De salarissen en pen
sioenen van de Poolsche ambtenaren wor
den doorbetaald.
In enkele uitzonderingsgevallen, moest
worden optreden tegen priesters, die op
hitsende rede voeringen hielden. In geen
geval hebben terechtstellingen plaats ge
had zonder vonnis.
Het onderwijs is wederom geregeld. Op
de lagere scholen wordt weer op de ge
bruikelijke wijze onderwijs gegeven, ter
wijl vakscholen worden opgericht."
Tenslotte behandelde de minister in het
kort het Joodsche vraagstuk; „Men kan
niet toelaten, zoo zeide hij, dat de ghetto's
op den duur blijven bestaan, want zij zijn
een gevaar voor de cultuur van het avond
land. Een oplossing zou zijn, de Joden in
de omgeving van Lublin bijeen te bren
gen onder een soort zelfbestuur. Reeds nu
bestaat in de ghetto's een zelfbestuur in
den vorm van de zoogenaamde „jodenra
den". Ook is een eigen joodsch hulpwerk
in het leven geroepen."
WELKE HOUDING ZAL ROEMENIë
AANNEMEN.
Vandaag begint te Belgrado de Balkan-
confierentie. Te Boedapest bestaat voor de
ze conferentie groote belangstelling.
Die belangstelling geldt op de allereerste
plaats de houding, welke Turkije op deze
conferentie, welke gepresideerd wordt door
Gafencu, den minister van 'ouitenlandsche
zaken van Roemenië, zal aannemen. Men
acht het intiuschen niet waarschijnlijk, dat
de beraadslagingen sensationeele resulta
ten zullen opleveren.
In politieke kringen te Boedapest wijst
Een nieuwe tactiek
DEKKING ACHTER GROOTE SLEDEN.
De correspondent van de „Stock
holm Tidningen" aan het front in Ka
reiië meldde gisteren, dat het Russi
sche offensief, hetwelk men verwacht
te, aan dit deel van het front was in
gezet.
Gedurende zes uur bereidde de Russi
sche artillerie gisteren den aanval voor.
Daarna golfden de infanteriemassa's naar
de Finsche linies. Generaal Stern, de Rus
sische bevelhebber, maakte daarbij van
ctn geheel nieuwe strijdmethode gebruik.
Sleden, die drie meter lang en twee meter
breed waren en die door tanks waren ge
trokken, werden naar voren gezonden. De
Russen waren zoo volkomen tegen het
Finsche machinegeweervuur beschermd,
zoodat slechts de artillerie en het tankaf-
weergeschut den aanval, welke met een
onverwachte snelheid werd ondernomen,
konden beantwoorden. Tegelijk vielen 170
bombardementsvliegtuigen en jagers de
Finsche linies aan. Er werden bommen ge
worpen, terwijl de jagers de opstelling der
Finsche batterijen moesten ontdekken en
de eigen artillerie en bombardementsvlieg
tuigen daarvan op de hoogte moesten stel
ler.
Van het begin van den aanval af concen
treerden de Russen hun geschutvuur op de
omgeving van Summa, hierheen zonden de
Finnen dan ook in allerijl de onontbeer
lijke versterkingen. Een gepantserd Rus
sisch detachement stuitte op uiters hef-
'igen tegenstand. Neittemin ondervonden
de Finnen groote moeilijkheden bij het
concentreeren van hun vuur, doordat de
Russische tanks achter een rookgordijn
naar voren kwamen. Het nieuwe offensief
i- zeker het hevigste, dat tot dusverre op
het front in Karejië ten uitvoer is gelegd.
Urenlang duurde de verwoede strijd. Door
dat de Russen op dit punt aanzienlijke
strijdkrachten hadden geconcentreerd, za
gen de Finnen zich gedwongen steeds meer
afdeelingen in den strijd te werpen. Zelfs
gedurende den nacht duurden de gevech
ten voort. Het Russische geschut staakte
z;jn vuur niet, om de aankomst van Fin
sche versterkingen te verhinderen, terwijl
wel nieuwe Russische troepen in het vuur
werden gebracht.
Ondanks de groote krachtsinspanning
der Russen mislukte het offensief. De Fin-
ren, die op een gegeven oogenblik in moei
lijken toestand verkeerden, zegevierden
tenslotte over de nieuwe Russische tac
tiek. De Russen bereikten de Finsche li
nies niet en de strijd werd in het „Nie
mandsland" gevoerd.
De Finsche artillerie kon een Russische
colonne met 70 paarden en vijf stukken
veldgeschut vernietigen. Zeven tanks en
verscheidene auto's werden onbruikbaar
gemaakt. Het Finsche geschut heeft vijf
tien Russische batterijen gebombardeerd.
GROOTER BEDRIJVIGHEID DER
RUSSISCHE VLIEGERS.
De bedrijvigheid der Russische vlieg
tuigen was gisteren grooter dan eergiste
ren. In Noord-Finland werden o. m. gebom
bardeerd Rovaniemi en omgeving.
Eenige huizen vlogen in brand. In het
Zuiden werden ook de streken van Ancor
cn Kotka bestookt. Volgens de tot dusver
ontvangen berichten vielen er geen slacht
offers en is de schade vrij gering. Over het
eergisteren op Rovaniemi gerichte bombar
dement heeft men slechts weinig berichten
ontvangen.
Het Zweedsche Roode Kruis heeft be-
s'oten om het internationale Roode Kruis-
Comité te vragen een onderzoek in te stel
len naar de daden der Russische militaire
luchtmacht, gepleegd tegen de Finsche
burgerbevolking, naar de duidelijke schen
dingen van het teeken van het Roode
Kruis en van de conventie van Genève,
waaraan de Russen zich schuldig zouden
hebben gemaakt, zulks met het doel deze
schendingen aan de kaak te stellen. Het
Zweedsche Roode Kruis heeft eveneens be
sloten de mogelijkheid te bestudeeren van
het uitzenden van Roode Kruis-gedelegeer-
den naar de Finsche krijgsgevangenkam
pen en naar het Russische, teneinde het
lot te verzachten van de gevangenen.
Voorts werd besloten t >t medewerking
aan het transport naar Zweden van oor-
lugrinvalieden en ernstig gewonde perso
nen.
REDE VAN FINLANDS PRESIDENT.
De president van
Finland, Kallio heeft
gisteren bij de her
opening der zitting
van het parlement
een rede gehouden.
Reeds twee maan
den lang strijden
wij, aldus Kallio te
gen een vijand die
verscheidene malen
talrijker is dhn wij.
Hij heeft bij zijn
aanvallen verschei
dene zijner beste di
visies verloren. Onze troepen hebben reeds
een deel der Sovjettroepen achter onze
Oostelijke grens teruggedrongen. De Sov
jets dwingen ons menschen te dooden, die
niet verantwoordelijk zijn voor den oor
log, en die wij als vertegenwoordigers van
een andere natie niet behoeven te haten.
Daarom achten wij deze barbaarsche ag-
gressie onzinnig en zijn wij bereid onder
handelingen te voeren over een eervollen
vrede. Doch de leiders der Sovjet-Unie
kennen het Finsche volk slecht, als zij
meenen, dat zij het aan hun dictaten kun
nen onderwerpen.
De president sprak zijn erkentelijkheid
uit voor de bewijzen van medeleven die
h\? uit andere landen had ontvangen. Hij
noemde in dit verband speciaal Zweden.
Wü hebben, zeide hij, dringend hulp van
het buitenland noodig.
ONZE BEKENDE AANBIEDING
UITSLUITEND KLEERMAKERSWERIC.ff
LEIDEN -
men erop, dat de belangen van Hongarije
en BuLgarye in zekere mate identiek zijn.
Anderen maken vergelijkingen tusechen de
Balkan-entente, die thans te Belgrado bij
eenkomst en de kleine entente, van welks
leden alleen nog Joego-Slavië en Roeme
nië het politieke leven hebben.
Zo is bijv. de „Magyar Nemzet" van mee
ning, dat de Balkan-entente 5n meer den
^pn opzicht niet anders is dan de schaduw
van de kleine entente en, evenals deze,
geen ander deel heeft dan de stricte hand
having van den status quo. Het blad is
overigens van oordeel, dat alleen Roeme
nië zich hardnekkig aan dien status quo
vastklampt.
„Maar Roemenië, zoo besluit de „Ma
gyar Nemzet", „zal ter Balkan-conferen
tie te beslissen hebben, of het wil voort
gaan, zich bloot te stellen aan het vuur,
dan wel of het er intoestemt, zich zelf en
zijn buren tegen den Europeeschen brand
te verzekeren, door een redelijke brand-
polis te teekenen, die zelfs door Rome zou
worden gewaarborgd".
Balkan-entente verlengd.
De permanente raad van de Balkan-en
tente zal alvorens uiteen te gaan, er acte
van nemen, dat aangezien geen verklaring
van het tegendeel is afgelegd, het op 9
Februari 1940 afloopende pact der Balkan
entente voor een tydvaik van zeven jaar
is verlengd.
DRUKTE OP SCHIPHOL.
Vanmorgen was het niettegenstaande het
siechte weer buitengewoon druk op Schip
hol. In verband met den ijsregen van gis
teren werden vrijwel alle diensten stop
gezet, zoodat de passagiers vanmorgen
moesten worden verwerkt. Zes machines
stonden gereed om een honderdtal reizi
gers zoowel naar Engeland, als naar Noor
wegen en Zweden te brengen.
Voor Engeland werd een extra-toestel
ingelegd, dat onder commando van Par-
mentier naar Shoreham vloog.
WRAK VAN VLIEGTUIG GEVONDEN.
Een schaapherder heeft bü Cuchendall
(Antrim, Ierland) het wrak ontdekt van
een vliegtuig, waarin zich vier lyken be
vonden. Het vliegtuig was gisteren ver
ongelukt. Het vliegtuig was een bommen
werper van de koninklyke luchtstryd-
krachten.
DE POSTVLÜCHTEN OP NED. INDIë.
De positie der Indië-vliegtuigen was
gister als volgt:
Op de uitreis landden de „Nandoe"
BIDDEN VOOR DEN VREDE.
Het is eigenlyk een beschamende ge
dachte, dat wy moeten opgewekt worden
ik reken daarbü müzelf in de eerste
plaats om de vaart van ons gebed op te
stuwen naar den Hemel voor vrede. Is er
één ding, waarnaar meer algemeen met
grooter verlangen wordt gehaakt, dan naar
wezenlüken vrede? Maar waarom verzui
men, althans veronachtzamen of verslon
zen we dan het machtigste, het zekerste
middel, om te verkrijgen wat we wen-
schen, het gebed? Hoe ik het keer of wend:
het is in diepste wezen een gebrek in de
sterkte en het klare bewustzün van ons
Godsvertrouwen, dat ons zóó traag, zóó
half doet zyn.
De Vereenigirtg tot Samenstelling van
Nederl. Bedevaarten en de Stichting Gees
telijke Bedevaart tot O. L. Vrouw van
Lourdes roepen ons op tot gebed en boete.
Zü stellen voor een Gebedsactie voor den
vrede door het houden van een novene,
van 2 tot 11 Februari a.s„ tot O. L. Vrouw
van Lourdes en een boetetocht, op 11 Fe
bruari, naar de Zoete Lieve Vrouwe van
's Hertogenbcsch. Zü kloppen aan, om uit
de kluistering van het aardsche machts
vertoon uit te breken en zonder eenige
geestelüke terughouding, alleen maar met
vertrouwen, vol van vertrouwen, te vra
gen om den vrede docr Haar, wier over
gave aan God's H. Wil den Vrede-vorst on
der ons heeft doen wonen.
De „Maar-en" stapelen zich op: is in een
wereld met zóóveel leugen, zóóveel be
drog, zóóveel liefdeloosheid, zóóveel on
rechtvaardigheid, en dat allemaal heusch
niet alleen buiten ons, maar ook in ons,
verhooring te verwachten van gebed, ge
bed om wat alleen de vrucht kan zün van
het goede en het reine?
„Tu est terra", aan U behoort de aarde,
hebben we met de Kerk gebeden, geofferd
op Nieuwjaarsmorgen. Dat offer is gehei
ligd en verheven tot het offer van Christus
zelf aan den Hemelschen Vader en om
Christus' wil aanvaard. Waar blijven dan
onze „maar-en", onze belachelüke
„maar-en"?
En laat het dan beschamend zün, dat
we opgewekt moeten worden als we
maar niet beschaamd behoeven te wezen,
geestelyk toch bü de pakken te blüven
neerzitten.
Temidden van andere mooie initiatieven,
grijpen we ook naar dit mooie initiatief: we
gaan gezamenlük met vernieuwde kracht,
en met vernieuwde moed, want met ver
nieuwd Godsvertrouwen, om den vrede
bidden tot O. L. Vrouw van Lourdes, tot de
Zoete Lieve Vrouw van Den Bosch.
ROMME.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
NEUTRALITEIT.
De Avondpost schryft:
„Er zün geen menschen in ons land, die
hardet roepen dat Nederland strikt neu
traal moet zy'n, dan de nationaal-socialis-
ten.
Maar er is geen krant in ons land, die
zich scherper aan de züde van één der oor
logvoerenden stelt, dan het „Nationaal
Dagblad" van de N. S. B.
Uit een hoofdartikel over Hitiers rede
knippen wü deze passage:
„Thans staat Duitschland voor zün
nieuwe taak: de ontsluiting van Ruslands
onmetelüke rijkdommen. Onder de lei
ding der Duitsche deskundigen is de eco
nomische opbouw begonnen, die welvaart
en geluk moet brengen aan de Duitsche
Russische volken. Met verbetenheid ge
schiedt deze opbouw; met verbetenheid
wordt de militaire organisatie voltooid
om de vijanden van dezen opbouw te
verslaan. Zoo staat opbouw tegen ver
nieling; volkerenverzoening tegen vol-
kerenhaat; vrede tegen oorlog".
Neutraliteit! Hoe zalig is de glimlach,
die door de kolommen van het „Nationaal
Dagblad" glijdt bij die nieuwe taak, om
„welvaart en geluk" te brengen, óók aan
het Russische volk.
Dat lieve, goede, dappere bolsjewieken-
land, nietwaar?
Precies een jaar geleden (de Arbeiders
pers herinnert er aan) sprak Hitier;
„Een in een bolsjewistische chaos ver
zinkend Duitschland zou het gansche
avondland in een crisis hebben gestort,
waarvan de omvang buiten ons voorstel
lingsvermogen ligt. Slechts bekrompen
eilandbewoners kunnen zich inbeelden,
dat de roode pest voor de heiligheid der
democratische idee, of bij de grenzen van
niet geïnteresseerde staten halt zou heb
ben gehouden".
„De roode pest". Zoo sprak Hitier een
jaar geleden. En wie herinnert zich niet
den strüdkreet: „Mussert of Moskou?"
Thans heet het suikerzoet, in het „Natio
naal Dagblad", dat de taak an Duitschland
ook is te strijden voor welvaart en geluk in
het land van „de roode pest", het rük van
den trouwen bondgenoot.
Maar van neutraliteit gesproken er is
geen pers zóó on-neutraal als die van de
N. S. B.".
te Basra (5 Febr. te Batavia verw-cht) en
de „Oehoe" te Bandoeng.
Op de thuisreis arriveerden de
„Gier" te Basra (3 Febr. te Napels ver
wacht) en de „Emoe" te Medan (6 Febr.
te Napels verwacht).
