DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Sneeuwruimen
door werkloozen
De sneeuw en het
verkeer
VRIJDAG 2 FEBRUARI 1940
31ste Jaargang No. 9556
Sfe- £ckbelxe0oii^cmt
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Adv. en Abomn-tarieven zie pag 2.
Giro 103003. Postbus 11.
DE SPITS
AFBIJTEN
Er is vandaag weer eenig bijzonder oor
logsnieuw® gekomen uit Finland.
De. Russen hebben een ongekend hefti-
igen aanval gedaan op de Manmerhieim-
linie in de Karelische landengte.
Volgens berichten uit Zweden wordt in
derdaad bevestigd, dat de roode troepen
nog nooit een zóó groote krachts-iinspan-
ning hebben ontplooid. Zij hadden voor
een verrassing gezorgd door een nieuwe
krijgstactiek toe te passen. Op groote ge
pantserde sleden werden soldaten met mi
trailleurs vooruitgezonden, waardoor te
vens een dekking bereikt werd voor de
aanvallende infanterie.
Het schijnt, dat de aanval ondanks de
hevige krachtsinspanning der Russen, is
mislukt.
De Finnen hebben dan eens te meer be
wezen, wat zij waard zijn en onze bewon
dering stijgt voor die dappere kerels, die
vechten voor hiun land en hun bestaan in
een klimaat, waarvan wij nu langzamer
hand de bezwaren wel kunnen aanvoelen.
Maar het zijn niet alleen hun kry-gspre-
saties, welke deze Finnen recht geven op
onze sympathie; het is ook het feit, dat zij
daar in het hooge Noorden alleen bezig
zijn, voor Europa de spits af te bijten van
het bolsjewistische dreigement.
Europa beseft dat terdege dn geeft be
wijzen van haar sympathie. Ook buiten
Europa, met name Amerika, juicht men
de Finnen toe en zendt men hulp in dien
vorm van versterking van het Roode
Kruis.
President Kallio van Finland heeft zijn
dankbaarheid voor dóe hulp betuigd. Doch
er klinkt in zij-n rede toch een zeker ver
wijt door. Met Roode Kruis ambulances
kan geen oorlog uitgevochten worden.
Het is heel mooi, om medicamenten te
sturen en dokters e i allerlei medische in
strumenten Brazilië stuurde zelfs balen
koffie! maar wat Finland noodig heeft,
zijn vliegtuigen, kanonnen, geweren, man
nen.
Nu is een dergelijke hulpverleening zeer
moeilijk, zon.'er met de neutraliteit in con
flict te komen. Landen als Engeland en
Frankrijk zouden het erop kunnen wagen
zij weten wel hoe men zelfs met een
non-interventie verdrag nog kan interve-
nieeran. Maar de groote moeilijkheid is,
Finland te bereiken zonder door Zweden
en Noorwegen te trekken en dan zijn het
juist deze Scandinavische landen, die het
igrootste risico loopen.
De eenige uitweg is de openlijke breuk
met Moskou, waardoor het den geallieer
den mogelijk wordt, in de lente een expe
ditie leger naar het Noorden te zenden.
Zal het zoover komen?
De jongste redevoeringen van de leiden
de staatslieden der beide oorlogvoerende
partijen wijzen in de richting van een mo
gelijke verscherping van den oorlog gedu
rende de lente van dit jaar. Aan beide zij
den bereiden zij hun landgenooten, ook
achter de fronten, voor op de mogelijkheid,
dat het binnenkort wel eens meenens zou
kunnen worden en dat zij zich niet in
slaap moeten laten sussen door het gebrek
aan actie, dat dezen oorlog tot nu toe ken
merkt.
Natuurlijk zit er in deze redevoeringen
een zeer groote dosis propaganda en kan
men niet weten, in hoeverre de aanduidin
gen van een grootere activiteit aan pro
pagandistische motieven moeten worden
toegeschreven, maar het laat zich moeilijk
indenken, dat de oorlog op die manier zal
blijven voortgaan en in verband daarme
de is het op z'n minst waarschijnlijk, dat
er in de as. lente een poging gedaan zal
worden om de situatie te forceeren.
Zal dan ook Chamberlains belofte inge
lost worden, dat de Britsche hulp aan Fin
land zich niet zal beperken tot fonmeele
sympathie-betuigingen? Over dit alles
hangt nog de sluier van volkomen stil
zwijgen.
Als er plannen bestaan en als er aan de
voorbereiding van die plannen gewerkt
wordt, weet men het geheim uitstekend te
bewaren!
Raad van Beilen richt zich tot den minister.
In een spoedeischende vergadering heeft
de gemeenteraad van Beilen Donderdag
avond met algemeene stemmen besloten
een dringend verzoek te richten tot den
minister van Sociale Zaken om de rijks
steunregeling zoodanig te herzien, dat den
werkloozen, die vrijwillig willen medewer
ken aan het herstellen van de door sneeuw
val verbroken verbindingen, boven hun
steunbedrag een toeslag uit de gemeente
kas mag worden verleend.
Eenige raadsleden konden de vergade
ring niet bywonen, omdat verschillende
buurtschappen zoodanig zijn geïsoleerd,
Meten met twee maten
Ontevredenheid opwekken en kweeken.
terwijl er óf geen voldoende reden voor is
óf geen enkel nuttig effect mee bereikt kan
worden, is een afschuwelijk en weerzin
wekkend bedrijf.
Tevredenheid voorhouden cn indringen,
terwijl er daartegenover redelijke grond
voor ontevredenheid zou kunnen worden
aangevoerd, kan ook ongetwijfeld ver
keerd zijn.
Men kan niet beweren, dat de socialisti
sche pers ten onzent zich aan dat laat
ste euvel veel bezondigd heeft, als het
gold regeeringsmaatregelen, speciaal niet
als regeeringsmaatregelen voor werkloozen
en armlastigen werden bekeken en beoor
deeld.
Nu meent echter de „Volskrant" de so
cialistische pers op zulk een verkeerde
daad het opwekken tot een overdreven
tevredenheid te moeten wijzen. Ge
noemd katholiek dagblad schreef dezer
dagen:
„De sociaal-democratische pers
schrijft naar onze smaak iets te min
zaam over de verhooging van den ko-
lentoeslag met vier dubbeltjes per
week. Ze noemt die „een belangrijk
ding", maar erkent tevens dat die „niet
geheel voldoende is om het hoofd te
bieden aan pooltemperoturen, zooals
wij die dezer dagen hebben ocleefd".
Men overdrijft niet met te zeggen,
dat we al vyf weken een temDtratuur
hebben, die voor de schamele gezin
nen met hun schamele kleeding en
dekking, hun ouden van dagen en klei
ne kinderen en zieken de kolentoeslag
ontoereikend maakte. Wij vermoeden,
dat er een groot verschil was en is
tusschen de aangename temperatuur op
het departement van Sociale Zaken en
die in de krotwoningen van veel werk
loozen.
De sociaal-democratische pers ziet in
de verhooging „een compromis tus
schen sociale noodzakelijkheid en fi-
nancieele mogelijkheid".
Het is zeer correct gezegd, maar wij
voor ons vinden aan de sociale nood
zakelijkheid ternauwernood of liever
niet voldaan.
Alleen vertrouwen we, dat de sociaal
democratische pers van dezelfde toe
geeflijkheid zal blijk geven wanneer
niet een harer geestverwanten de zetel
van Sociale Zaken zal bezetten".
Bij dezen laatsten wensch heel ad
rem! sluiten wij ons gaarne aan!
't Is zoo'n bar kleine partij-politiek, alles
af te keuren, als er een niet-geestverwante
minister aan het bewind is, en alles te prij
zen, luidruchtig en bovenmate te prijzen
als een partijgenoot dezelfde functie uit
oefent.
Dat alleen sociaal-democraten zich aan
dat klein gedoe zouden schuldig maken, be
weren wij volstrekt niet.
Wij willen zoo sterk mogelijk be-nadruk-
ken de wenschelijkheid, dat allen ook
wij, natuurlijk! mogen inzien het be-
krcmpene en benepene van de geestesge
steldheid, waaruit zulk een wijze van be-
oordeelen, als hier bedoeld, voortvloeit!
dat zij het raadhuis per auto niet konden
bereiken.
Zooals men heeft gelezen, heeft de mi
nister geweigerd, het sneeuw-opruimen te
doen plaats hebben in werkverschaffing.
De gemeenten kunnen nu de werkloozen
aannemen als arbeiders, losse arbeiders,
op een bepaald loon zooals Leiden dat
heeft gedaan. Dan wordt 2/3 van het ver
diende loon afgetrokken van de steun; 1/3
mag boven den steun worden gehouden.
(Met dien verstande, dat tot 75 cents ver
dienste vrij is van aftrek).
Deze regeling is echter voor de g e-
meenten véél duurder, dan sneeuw-op
ruimen in werkverschaffing zou zyn. En
voor de betrokkenen over het algemeen
niet beter, waarschijnlijk in meerdere ge
vallen slechter.
Wat de Raad van Beilen verzoekt schijnt
ons het beste als tenminste de bedoel
de toeslag, van gemeentewege verstrekt
boven den steun, onder de gegeven omstan
digheden, behoorlijk kan worden geacht.
Aan de sneeuwruim ing kunnen ook par
ticulieren veel medewerken niet op de
buitenwegen, maar in bebouwde kommen.
Wij herinneren aan een Duitsch gezegde:
Ein jeder kehre vor seiner Tür
Und rein ist jedes Stadt-quartier.
(Vervolg van pagina 9)
DE MOEILIJKHEDEN VAN HET
SPOORWEGVERKEER.
Nog een trein ingesneeuwd.
In verband met de moeilijkheden, waar
mede het spoorwegverkeer tengevolge van
sneeuw en ijs heeft te kampen, is vandaag
het aantal van het Centraal Station te
Amsterdam vertrekkende treinen inge
krompen en wel in de richtingen Hilver
sum en Zaandam. De overige /erbindiimgen
konden normaal gehandhaafd blijven.
Op de lijn Schoorl-Warmenhuizen is gis
teravond de locaaltrein ingesneeuwd, zoo
dat de verbinding tusschen beide plaatsen
verbroken werd. Vanochtend werd de
dienst met autobussen onderhouden.
Voorts is te Koedijk een trein op een be
vroren wissel ontspoord, waardoor een
eens stagnatie ontstond.
DE TOESTAND OP DE SPOORLIJN
HOORN-ZAANDAM.
TWEE HULPTREINEN EVENEENS
INGESNEEUWD.
Een derde trein met militairen ter
assistentie uit Hoorn vertrokken.
Over de pogingen om den in den vroe
gen ochtend tusschen Oosthuizen en Mid
del ie ingesneeuwden trein t-* bevrijden,
wordt nader gemeld, dat twee uitgezonden
hulptreinen eveneens in de sneeuw zijn
blijven steken. Deze bestonden uit een lo
comotief met één rijtuig, waarin een ploog
arbeiders had plaats genomen en een loco-
motor met een rijtuig, waarmede een twee
de ploeg arbeiders naar den vastgeraakten
trein was vertrokken. Tenslotte is om
twaalf uur een derde hulptrein vertrok
ken, welke zou trachten de gestrande trei
nen te bereiken. Met den laatsten trein
werden veertig militairen meegestuurd,
doe assistentie by het uitgraven zullen
verLeemen.
DE ONTSPORING VAN DEN
GOEDERENTREIN BIJ UTRECHT.
Vanochtend om half elf was de strem
ming van het spoorwegverkeer bij Blauw
kapel, als gevolg van de ontsporing van
den goederentrein, opgeheven.
Landbouw-uitvoer in
de oorlogsmaanden
Bloembollen Vs lager
Uit een door het „Handelsblad" gemaak
te berekening blijkt, dat de uitvoerwaar
de van varkensproducten, boter, kaas, ge
condenseerde melk, melkpoeder, eieren en
pluimvee in de eerste vier oorlogsmaanden
heeft bedragen 58 millioen gulden, tegen
ruim 63 in dezelfde periode van 1938, een
daling dus van acht procent.
De boier-export was dank zy de groo
tere aankoopen door Duitschland een
half millioen kilo hooger, n.L 14.3, waarbij
dan neg komt, dat Duitschland een gulden,
Engeland slechts 80 cents voor onze boter
betaalt! Kaas daalde van 19.6 op 16.4 dus
met ruim 3 mill, kilo; de beide gesuikerde
condens-soorten (vol en mager) daalden
elk van 19 cp 18 mill, kilo, doch de onge
suikerde volle steeg van 8 1/2 tot 9 1/2.
De volle melkpoeder bleef staan op
ruim 3 mill, kilo; de overige poeders daal
den van 2 op 1.2.
De e «eren-export, welke in de tien voor-
afgaar-de maanden 30 pet. gróóter was ge
weest, daalde in den oorlog van 32 1/2 op
29 1/2 mill. kilo. Die van geslacht pluim
vee ocalde van 900.000 kilo tot de helft;
levenae hoenders kwamen van 800.000 op
600.000 stuks.
Uitgedrukt in geldswaarde daalde de ex
port van varkensproducten van 10.4 op
6.5 mill, gulden; eieren en pluimvee van
16.9 op 15.4, kaas van 9.9 op 8.9; boter steeg
van 11.8 op 12.4, melkproducten van 14.1
op 14.8. Het totaal daalde dus van 63.2 op
58.9 miJe gulden. Hierby zij aangeteekend,
dat genoemde producten normaliter 60 pet.
onzer agrarische en 20 pet. onzer totale
Nederlandsche exportwaarde vertegen
woordigen.
De bloemboren-export daalde In deze
vier maanden, als gevolg van Engelands in
voerverbod, van 34 en 22 mill, kilo en van
20 1'2 op 12 1/2 mill, gulden, een achter
uitgang dus van 35 pet. in gewicht en van
40 pet. in waarde!
Onze druiven-export daalde van 7.6 op
5.6 mül kilo of 27 pet. en van 2.4 op 1.4
milL guiden. Engelands aandeel daarin
daalde van 1.2 op 0.1 mill. kilo. Duitsch
land® aandeel slechts van 4.9 op 4.1.
Hoewel niet bepaald een agrarisch pro
duct, wHlen we er toch op wijzen, dat de
haring-export een nóg sterkere daling
heeft vertoond dan de bloembollen, n.l. van
58 op 11 millioen kilo (80 pet. minder) en
van 5 op 2 millioen gulden (60 pet. min
der).
EXTRA BRANDSTOFFENTOESLAG.
De minister van Sociale Zaken heeft
aan de gemeentebesturen medegedeeld,
dat de termijn, geduren ie welken de
extra brandstoffentoeslag aan gesteun-
den wordt verstrekt een week wordt
verlengd.
(Er zal dus in plaats van één keer twéé
keer 40 cents extra voor brandstoffen wor
den verleend).
DE BOTERHEFFING.
Het bedrag van de heffing en steunuit-
keering op boter, is behoudens tusschen-
tijdsche wyziging, voor de week van 1 tot
8 Februari vastgesteld op 80 cent per K.G.
'onveranderd).
HET WILLIBRORD-MONUMENT TE
UTRECHT KOMT OP HET
JANSKERKHOF
Voor de plaatsing van het ïaaie Willi-
brord-monument van den grooten Apostel
der Nederlanden in de binnenstad van
Utrecht, een schepping van den beeldhou
wer Termote, had men aanvankelijk de
Mariaplaats, voor het ziekenhuis St. Joan
de Deo, uitgekozen. Later kwam het college
van B. en W., op advies van de schoonheids
commissie en in verband met de toekom
stige afbraak van de St. Dominicuskerk tot
een andere gedachte.
Ten slotte kwam dit college met het voor
stel om het beeld te plaatsen in den ver-
keerscirkel op het Janskerkhof. Na lang
durige discussies werd dit voorstel gister
middag door den gemeenteraad met 21
tegen 15 stemmen aangenomen.
De R.K. fractie was de eenige, die onver
deeld voor het voorstel stemde. Met haar
stemden nog eenige leden van andere frac
ties, onder wie de wethouders, voor het
voorstel.
PROF. DR. A. SLIJPEN S.J. OVERLEDEN
Vanmiddag is te Nijmegen na langdurig
lijden overleden prof. dr. A. Slijpen S.J.,
hoogleeraar in de Latijnsche letterkunde,
staatkundige geschiedenis der Romeinen
en Romeinsche instellingen aan de R.K.
Universiteit.
Aloysius Slijpen werd in 1884 te Maas
tricht geboren. Hij studeerde te Rolduc en
Oudenbosch. In 1915 werd hij tot priester
gewijd.
De overledene studeerde tusschen 1908 en
1923 klassieke letteren aan de universiteit
van Amsterdam en promoveerde in 1912
cum laude op een proefschrift, getiteld
„Disputatio critica de Horatii odis, quae di-
cuntur rorranae".
Van 19081910 was hij leeraar aan het
R.K. gymnasium te Amsterdam en van
1910—1913 aan dat te Katwijk aan den
Rijn. In 1917 stichtte hij den Priestermissie-
bond in Nederland.
In 1923 volgde zijn benoeming tot hoog
leeraar aan de R.K. universiteit te Nijme
gen.
In prof. Slypen verliest de Katholieke
Universiteit en de wetenschap in Neder
land een voortreffelijk geleerde. Dat op be
trekkelijk jeugdigen leeftijd deze hoog
staande mensch en eminente docent door
den dood uit ons midden wordt wegge
haald, zal door talloozen diep betreurd
worden.
De Raadsbesluiten van God zijn voor
ons menschelijk verstand ondoorgrondelijk;
en wij moeten deze met gelatenheid aan
vaarden.
DE ZOETWATERVISCHSTAND ERNSTIG
BEDREIGD.
Duizenden ponden visch zijn reeds
gestorven.
In kringen van de zoetwatervisscherij
heerschei. op dit oogenblik zeer sombere
vooruitzichten ten aanzien van den visch-
stand. Duizenden en nog eens duizenden
ponden vfcch zijn in de reeds wekenlang
toegevroren kanalen en slooten verloren
gegaan en hoe langer de vorst nog zal aan
houden, hoe grooter dit verlies zal wor
den. De enorme sneeuwval in einde Decem
ber en in Januari heeft de grootste sterfte
veroorzaakt. Alleen een ijskorst op het wa
ter is zoo c-rg nog niet. Altijd zijn er dan
nog wel scheuren en barsten, vooral aan de
kanten, waardoor toevoer van versche
lucht mogelijk blijft. Bovendien blijft het
water in beweging en is er dus zuurstof-
ontwikkeling. Maar zoodra het ijs op zyn
beurt wordt bedekt met een dikke sneeuw
laag, worden de scheuren en barsten Ver
stopt. terwijl ook het water niet meer in
beweging komt. Dan is elke toevoer van
versche lucht onmogelijk geworden en
wanneer deze toestand lang aanhoudt, staat
de zich onder het ijs bevindende visch een
verstikkingsdood te wachten. Een dergelij
ke toestand zoo werd ons van deskun
dige zijde medegedeeld is er op dit
oogenblik.
Hoe groot de vischsterfte is, valt by be-
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
EEN RUSSISCHE STORMLOOP TEGEN
j)E MANNERHEIMLINIE MISLUKT. (2de
blad).
EEN GEVECHT OP DE NOORDZEE?
KANONGEBULDER TE SCHEVENIN-
GEN GEHOORD. (2de blad).
Binnenland
NIEUWE SNEEUWVAL DOET NOG
MEER STAGNATIE ONTSTAAN IN HET
GEHEEL ONTWRICHTE VERKEER. GIS
TERAVOND EN VANMORGEN SNEEUW
DEN TWEE TREINEN IN NOORD HOL
LAND IN; TWEE HULPTREINEN ON
DERGINGEN HETZELFDE LOT. (3e en
lste blad).
DE VORST RICHT ONTZETTENDE
STERFTE AAN ONDER DE ZOETWA-
TERV1SSCIIEN. (lste blad).
NABIJ DEN BOSCH LIEP EEN ELEC-
TRISCHE TREIN OP 'N AUTO, DIE OP
ONBEWAAKTEN OVERWEG GESLIPT
WAS. (3dje blad).
HEDENMORGEN ONTSPOORDE NA
BIJ UTRECHT EEN WAGON VAN EEN
GOEDERENTREIN, HETGEEN STAGNA
TIE TEWEEG BRACHT. (3die blad).
OVERLEDEN IS Prof. Dr. A. SLIJ
PEN S.J. TE NIJMEGEN, (lste blad).
VERSTREKKING VAN EEN EXTRA
BRANDSTOFFEN-TOELAGE (lste blad:).
nadering niet te zeggen. Dat kan eerst wor
den vastgesteld, wanneer het wel zal gaan
dooien, hei i s uil de kanalen en slooten
zal zijn verdwenen en de boezemgema-
ien weer zullen werken, waardoor de ge
storven visch, die np den bodem ligt, door
de beweging van het water naar boven zal
komen
Niet alleen door gebrek aan zuurstof,
maar ook door gebrek aan water zyn hon
derd duizenden visschen verloren gegaan,
want in vele ondiepe slooten ligt het ijs
reeds dagen.ang op den bodem. Er is al
thans voor de bewegingsvrijheid van de
visch een te kleine waterkolom overgeble
ven. De toestand voor de zoetwatervissche
rij, die de laatste jaren toch al reeds verre
van rooskleurig was, ziet er voor de toe
komst dus nog somberder uit. De afzet in
hot binnenland is altijd slecht geweest en
ook de afzet in het buitenland gaat den
laatsten tyd met steeds grooter wordende
moeilijkheden gepaard, in het bijzonder ra
het uitbreken van den oorlog. Nog som
berder wordt dan straks de toestand, wan
neer ook de visschery zelve moeilijkheden
zal veroorzaken, doordat er geen visch is
en een situatie ontstaat, waarby de vraag
het aanbod overtreft. Dat een dergelijke
toestand zich dezen zomer zal voordoen,
ook al in verband met de voedselvoorzie
ning. meet niet onmogelijk geacht worden.
Het bestaan van de circa 3000 zelfstandige
zoetwatervjsscheryen, die wy in ons land
tellen, word' dan ook nog ernstiger be
dreigd, dan het tot nu toe reeds 't geval is.
Ten aanzien van den tijd, dat de visch-
stand zich zal herstellen, zijn geen voor
spellingen mogelijk. In ieder geval duurt
het wel eenige jaren. Komen er achter el
kaar enkele zachte winters dan zal die tijd
uiteraard korter zijn.
Het leger van de honderd duizenden
sportvjsschers zal dezen zomer de gevol
gen van de strenge vorst eveneens onder
vinden. Ook hun vangsten zullen slecht
zijn. Voorts zullen de eigenaren van visch-
waters de eerstvo!gende jaren hun visch-
pochtbesommingen aanmerkelijk zien da
len, lerwyl ook de aanverwante bedrijven,
vischtuig- en vischhandel, den weerslag
zullen ondervinden.
POST NAAR DOOR DUITSCHLAND
BEZET POLEN.
Naar het geheele door Duitschland be
zette Poolsche gebied kan thans weder
briefpost worden verzonden.
Voor zoover dit betreft de gebieden, wel
ke vóór den oorlog 1914'18 tot het Duit-
sche Ryk behoorden, zyn toegelaten ge
wone briefpost, briefpakjes en aangetee-
kende stukken op risico van den afzender.
Voor de andere, door Duitschland be
zette Poolsche gebieden worden uitsluitend
toegelaten briefkaarten, alsmede brieven
in open omslag, niet zwaarder dan 250
gram wegende. Deze brieven en briefkaar
ten moeten in de Duitsche of Poolsche taal
geschreven zijn.
