Is een Duitsche aanval te wachten? Vergeeische stormloop der Russen Om de Roemeensche petroleum PUROL er op! Duifsch optreden In Polen De aanhouding van de „Asama Maroe" DONDERDAG 25 JANUARI 1940 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. fi fBiitóehe gcutantie aan ffielgiè $e££e ótüjd denaarden het Jttadegxxmew Geldzendingen naar Duitsctiland DUITSCHE AANVAL OP GROOTE SCHAAL VERWACHT. Militaire Fransche kringen hebben gis teren de waarschuwing doen "hooren, dat een Duitsche aanvai op groote schaal eik oogenblik verwacht kan worden. Over één tot anderhalve maand. De huidige onbe weeglijke toestand der troepen aan het Westelijke front, zoo zeide men, moet niet beschouwd worden als een teeken dat een dergelijke situatie waarschijnlijk onbe perkt zou voortduren. Men herinnert er aan, dat de Duitschers gereed waren om het historische offensief tegen Verdun te openen op 21 Februari ALS BELGIë ZOU WORDEN AANGEVALLEN. De FranschBritsche garanties. In het Lagerhuis heeft Henderson Ste wart den premier gevraagd, of de verkla ring van generaal Gort, volgens welke de Fransch-Britsche garanties bliksemsnel in werking zouden treden bij een aanval op België, de weloverwogen opvatting der re geering weergeeft Chamberlain antwoordde, dat de regee ring haar volle aandacht wijdt aan de vraag, door welke middelen Engeland zijn garantietoezeggingen van welken aard zal nakomen. De premier herinnerde aan het verdrag van Locarno van 1925, bevestigd in 1936, aan de Britsch-Fransche verkla ring, die daarop volgde en aan die, door den ambassadeur te Brussel op 27 Augus tus 1939 tegenover den koning der Belgen afgelegd. Stewart stelde daarop de vraag: „Wat is het criterium voor een aanval? Zou een bedreiging met aanval er onder vallen en wie zou daarover beslissen?" Hierop antwoordde Chamberlain: „De regeering moet zich het recht voorbehou den daarover te beslissen." Naar aanleiding van bovengenoemde verklaring betreffende de garantie aan België, in het bijzonder de opmerking, dat de Britsche regeering zich het recht moet voorbehouden te beslissen, wanneer spra ke is van agressie, wordt er, naar de diplo matieke correspondent van Reuter meldt, in Belgische kringen te Londen op gewe zen, dat de voornaamste factor, die de ga rantie van kracht zou doen worden, moet zyn een door België zelf te doen verzoek; de bepalingen der garantie van kracht te doen worden. DE ZEE-OORLba. De duikbootoorlog spitst zich toe. Giste ren zijn twee nieuwe aanvallen tegen Duitsche duildbooten voorgekomen. In ge zaghebbende Franscbe vlootkringen, waar van dit bericht melding werd gemaakt, heeft men gepreciseerd, dat een dezer aan vallen door Franscbe oorlogsbodems werd uitgevoerd en de andere door Britsche een heden. Veertien leden der bemanning van het Noonsohe sx. „Miranda" (1.328 ton) wor den volgens een mededeeling der ree de- rij vermist. Drie anderen zijn gered en naar Kirkwall op de Orkaden-eilanden ge bracht. De familie van de 9 leden der beman ning van het Britsche* s.s. „Parkhill" (600 ton) is ervan in kennis gesteld, dat het schip, naar aangenomen wordt, met man en muis verloren is gegaan. De Britsche stoomtreiler „Newhaven", die een week over tijd is, is waarschijnlijk op een mijn geloopen zonder eenig spoor achter te laten. Officieel wordt vernomen, dat aan den oever van de Theems bij Gravesend een vlot is gevonden, dat heeft behoord aan het Belgische schip „Meuse", dat sedert en kele dagen werd vermist. Op het vlot lag het stoffelijk overschot van vier opvaren den van de „Meuse", waaronder dat van den kapitein van Dijck. De zeelieden zijn niet omgekomen van honger of dorst, want op het vlot waren nog levensmiddelen, doch men veronder stelt, dat de schipbreukelingen tengevolge van koude om het leven zijn gekomen. Vermoedelijk is het schip met de geheele bemanning van 12 personen verloren. DE CONTRABANDECONTROLE. Het Britsche ministerie van economi- schen oorlog deelt mede, dat zich op 23 Januari in de drie controle-bases van het Vereenigd Koninkrijk 35 neutrale schepen bevonden. Daarvan lagen 25 schepen daar vijf dagen of korter. Tot het totaal behoor den 19 Nederlandsche schepen, 4 Noonsohe, 3 Belgische, 3 Finsche, 2 Zweedsche en 2 Deensche. DUITSCHE VLIEGTUIGEN BIJ DE SHETLANDS-EHjANDEN. Het Britsche ministerie van luchtvaart deelt mede, dat vijandelijke vliegtuigen gisterochtend ter hoogte van de ShetlancLs- eilanden een vrachtschip met bommen heb ben aangevallen. Later vlogen dezelfde vliegtuigen over de eilanden en lieten land na te komen, aangezien, indien het bommen vallen, die nagenoeg geen schade hebben aangericht Britsche gevechts vliegtuigen stegen op, doch de vijand wist in de laaghangende wolken te ontkomen. DE BRITSCHE CONTROLE OP DE AMERIKAANSCHE MAIL. Het Britsche ministerie voor den econo- mischen oorlog deelt bijzonderheden mede over inbeslagnemingen van Amerikaamsohe mail door de Britsche autoriteiten en over de methodes, waarmede burgers van Duit sche herkomst in Amerika trachten ge- mail om voorwerpen van waarde en le vensmiddelen naar Duitschland te verzen den. Het ministerie verklaart, dat sedert het begin van den oorlog tot 12 Januari 6000 brieven en 50.000 pakketten als contra bande in beslag werden genomen. De meeste brieven bevatten chèques wissels, credietbrieven en een nieuwe soort Mark, de „Giftenmark". De tot dusverre verbeurd verklaarde Marken hebben een waarde van 5.279.750 Rijksmark. De in beslagge nomen cheques en wissels in Amerikaan- sche dollars beliepen 426.355 dollars; voorts 900 dollars in bankpapier en 17.800 pond sterling in Engelsch geld. De afzender der Marken naar Duitschland uit Amerika koopt deze Marken bij een Duitsche bank of een agentschap en een bon voor deze Marken wordt dam per post naar Duitsch land gezonden, waar de ontvanger het be drag bij de baruk incasseert. Op die wijze ontvangen d' Duitsche bankagentschappen in Amerika groote hoeveelheden buiten- landsche deviezen. EEN ENGELSCH MINISTERIE VOOR DE COÖRDINATIE? Een der voornaamste onderwerpen van gesprek in Engelsche parlementaire krin gen is de opportuniteit van het toevoegen van een minister voor de economische coördinatie met volmachten aan het oor logskabinet. De aandacht is nog meer ge vestigd op leze belangrijke kwestie door een motie in dezen zin, opgesteld door de Labourpartij. De voorstanders der motie zijn van meening, dat een minister voor de economische coördinatie in laatste in stantie zou moeten beslissen over alle vi tale kwesties betreffende de staathuishou ding in oorlogstijd. Sommige parlements leden gepleiten de benoeming van Hora Belisha in deze nieuwe functie. Andere parlementsleden willen in plaats van een speciaal ministerie uitbreiding van de hui dige bevoegdheden van den president van de board of trade. Builenlandsctie maatschap pijen onder dwang DUITSCHERS EN ENGELSCHEN BETWISTEN ELKAAR DE LEVERANTIE. United Press meldt, dat aan alle buiten- landsche oliemaatschappijen in Roemenië is medegedeeld, dat zij haar deel moeten bijdragen tot de hoeveelheid olie, welke Roemenië verplicht is aan Duitschland te leveren volgens de handelsovereenkomst tusschen deze twee landen. Naar men aanneemt, is dit besluit ge vallen in de jongste zitting van het kabinet. Gisteravond laat heeft de zegsman van een Britsche oliemaatschappij den U.P.- correspondent medegedeeld, dat de buiten- landsche maatschappijen geen kans zien, om zich hieraan te onttrekken en dat zij er zich wel zonder veel protesten in zullen schikken. Er wordt op gewezen, dat het nogal voor de hand ligt, dat Roemenië zijn handelsver drag met Duitschland hetgeen neerkomt op het zenden van 32 a 33 procent der to« tale olieproductie niet kan nakomen, wanneer niet alle oliemaatschappijen het hare daartoe bijdragen, wijl de buitenland- sche maatschappijen meer dan 75 procent der productie in handen hebben. De woordvoerder van een Britsche maat schappij vertelde nog, dat de „Royal Dutch", ondanks het feit, dat daar Britsch kapitaal in gestoken is, het leeuwenaandeel van den export naar Duitschland heeft, volgens een overeenkomst van vóór den oorlog, terwijl de „Shell", die eveneens een contract had, dit onmiddellijk heeft ver broken, om patriottische redenen. Met het oog hierop is er veel wrevel ten opzichte van de „Royal Dutch" bij de Britsche en Fransche maatschappijen. Naar verluidt, oefenen de Engelsche en Fransche regeeringen hier druk uit, om de olieverschepingen naar Duitschland niet te doen uitbreiden. De nadruk wordt er te Boekarest op ge legd, dat Roemenië wel voelt, dat de geal lieerden het niet in den oorlog willen stor ten Roemenië wil daarom zijn uierste best doen, om het handelsverdrag met Duitsch- dat doet, Duitschland Roemenië tegen Rus land zal beschermen. De Britsche regeering heeft intusschen Als Uw Handen ruw zijn of gesprongen en Uw Lippen schraal en pijnlijk; maar vooral ook bij brand- en snij wonden, ont vellingen en allerlei huidverwondingen Het verzacht en geneest reeds, naar wy uit Londen vernemen, haar ernstige ontevredenheid over Roemenië kenbaar gemaakt, in verband met de moei lijkheden, welke men ontmoet bij het ver krijgen van uitvoervergunningen voor Roe- mpensche olie naar Engeland. Op het oogenblik is de Roemeensche le vering van olie naar Duitschland practisch stopgezet, daar de Dcnau niet te bevaren is en de voormalige zeeweg onderworpen is aan de contrabandecontrole. Aangeno men wordt, dat Duitschland, nu het zelf practisch geen olie ontvangt uit Roemenië, druk op Boekarest uitoefent, om de leverin gen aan de geallieerden ook op te schorten. Uit goede bron wordt te Boekarest ver nomen, dat men overweegt binnenkort een ministerie voor de vooraden in het leven te roepen. Dit ministerie zal belast zijn met alle kwesties die betrekking hebben op de productie en de verdeeling van grondstof fen in het binnenland en op de controle van den uitvoer. De eerste stap in die rich ting is gedaan met de organisatie van het regeeringscommissariaat voor de petro leum. GELAAKT DOOR VATICAANSCHE RADIO. Erger dan de Russen. De Romeinsche correspondent van de „Tijd" seinde Woensdagmiddag: Het heeft te Rome niet weinig opzien ge baard, dat de Vaticaansche radio de laatste dagen tot driemaal toe een uitvoerig be richt de wereld heeft ingezonden, waarin een felle aanval ondernomen werd op Duitschland, in verband met het Duitsche optreden in Polen. Dat optreden werd ten scherpste gelaakt. De eigendomsberooving, waaraan de Po len van Duitsche zijde blootstaan, werd on verbloemd gesignaleerd en zonder meer veroordeeld. Zoo mogelijk nog scherper werd de Duitsche houding tegenover de Katholieke Kerk in Polen veroordeeld. In het door Duitschland bezette Poolsche ge bied. aldus het bericht, zijn de kerken zes en een halven dag van de week gesloten en aldus wordt het Poolsche volk beroofd van den troost en den steun, dien het vindt aan den voet van het altaar. Wij hebben de weeigave van den tekst van het bericht aan de persagentschappen overgelaten en ons speciaal geïnteresseerd voor, als wij het zoo noemen mogen, den achtergrond van het merkwaardige feit, dat Radio Vaticana een openlijken aanval op Duitschland ondernam. Ons is thans het volgende gebleken: Het door Radio Vatica na uitgezonden bericht baseert zich op een memorandum, samengesteld door Kardi naal Hlond, op basis van een groot aantal feiten, hem bericht door Poolsche vluchte lingen, die zich hier in Rome tot hem wend den om hulp en bijstand. Kardinaal Hlond heeft genoemd memorandum aan een aan tal vooraanstaande personen in kerkelijke kringen overhandigd, op de eerste plaats echter aan den H. Vader. Men moet aan nemen dat, zoo de H. Vader ook al niet aan Radio Vaticana de opdracht gaf om het me morandum in den vorm van een uitvoerig bericht wereldkundig te magen, het toch zijn volledige instemming genoot, dat zulks plaats vond. In welingelichte Vaticaansche kringen gaf men toe, dat een andere con clusie niet mogelijk was. Voor den tweeden keer heeft het Vati- caan dus met naam en toenaam een oor logvoerende partij gedesavoueerd. Den eersten keer gebeurde zulks door den Paus zelf, toen Hij in Zijn Kerstrede tot het H. College van Kardinalen het Russische op treden tegenover Finland veroordeelde. Omtrent deze uitzending van Radio Va ticana kunnen wij nog het volgende mede- deelen: Gedurende de laatste dagen heeft de Va ticaansche radio tot driemaal toe in de En gelsche taal een bericht uitgezonden over het Duitsche optreden in Polen. In genoemd bericht wordt onder andere gezegd, dat het niet langer een geheim is, dat Z. H. de Paus ten pijnlijkste getroffen is door de bijzonderheden, welke hii ge hoord heeft over de gebeurtenissen, die Po len ondervond na de Duitsche verovering. Omtrent die gebeurtenissen deelt het be richt een aantal bijzonderheden mede. Onder andere weet het te melden, dat het Duitsche optreden in Polen veel ge welddadiger is en veel meer in strijd met de rechtvaardigheid, dan dat van Rusland in het bezette Poolsche gebied. De eigendommen der Polen worden zon der epnigen vorm van proces afgenomen en aan Duitschland gegeven, terwijl de eigenaars gevangen genomen worden en in gammele treinen worden vervoerd naar Warschau. Warschau, dat de H. Vader nog onlangs beschreef als een verschrikkelijke woestenij. In een zeer strengen winter wordt door Duitschland een systeem van inwendige deportatie uitgeoefend, dat men niet anders kan beschrijven dan als bru taal. De honger is bij 70 pCt. van de Pool sche bevolking uit de oogen te lezen. Maar vooral verontrustend is de houding, welke de Duitschers in het door hen bezette ge bied aannemen tegenover den godsdienst, door het sluiten der kerken, die alleen op Zondag open mogen zijn en dan nog slechts gedurende twee uren. Russische bomaanvallen HET RUSSISCHE OFFENSIEF TEN NOORDEN VAN HET LADOGAMEER. Terwijl de felle strijd voortduurt ten Noorden van het Ladogameer, waar de Russen pogingen in het werk stellen om den Finschen flank heen te trekken, wordt het steeds duidelijker, dat het Sovjet-Rus sische opperbevel veel op het spel zet bij dit offensief. De strijd wordt geconcen treerd langs den eenigen spoorweg in het district, waarvan een deel in Finsche han den en een deel in Russisch bezit is. Het terrein, waarover de Russen trachten op te rukken, is verschrikkelijk moeilijk, het bestaat grootendeels uit wouden en moeras sen. Er is slechts één hoofdweg in het ge heele district. Wanneer de Russen dien in hun bezit hadden, zouden zij kunnen op rukken naar het hart van Finland. Tot dus verre echter hebben de Finnen hun* stel lingen weten te handhaven. HET FINSCHE LEGERBERICHT. Het Finsche legerbericht, dat een over zicht van den toestand tot 24 Januari des middags geeft, luidt: Te land: Op de Karelische landengte heeft de vijand, gesteund door artillerie, tusschen Summa en Muolajaervi een aanval ondernomen, die werd afgeslagen. Een vijandelijke poging, over het ijs bij Muolajaervi aan te vallen, werd eveneens verijdeld. De Finsche artillerie beschoot met succes de Russische geschutsstellingen en m itrailleurnesten. Ten Noord-Oosten van het Ladogameer heeft de hevige strijd den geheelen dag voortgeduurd. Op verscheidene punten van het Ooste lijk front ging de vijand tot den aanval over, zoo te Kollaanjoki en te Aittojoki. Alle aanvallen werden afgeslagen. De vijand leed zware verliezen. De Finsche troepen hebben zeven Russi sche gevechtswagens vernield. In de an dere sectoren bedrijvigheid van patrouilles. Ter zee: Afgezien van de activiteit van patrouilles en artillerie aan de vleugels van het landfront niets van beteekenis te mel den. In de lucht: De vijand heeft gisteren in Noord-Finland het district Nurmes en eenige andere plaatsen gebombardeerd. Ook ditmaal hadden de Russische vliegers het op de ziekenhuizen gemunt. Men heeft tot dusverre onder de burgerbevolking en het verplegend personeel 21 dooden en een twintigtal gewonden geteld. In de andere deelen van Finland beperk te actie der Russische luchtmacht. De Fin sche luchtmacht heeft geslaagde verken- nings- en bombardementsvluchten onder nomen. HET RUSSISCH LEGERBERICHT. Het communiqué van het Russische hoofdkwartier luidt: Op 24 Januari in alle richtingen bedrij vigheid van verkenners en schermutselin gen van kleine infanterie-eenheden. De Sovjet-luchtmacht verrichtte verkennings vluchten. DE RUSSISCHE LUCHTAANVALLEN. Hoewel het weer slecht is, hebben Russi sche vliegtuigen weer eenige districten ge bombardeerd. Gemeld wordt, dat dertig toestellen tot driemaaltoe een aanval op Kusmo ten Zuiden van Suomosalmi gedaan hebben. In de wateren van de Aalandeilanden hebben Russische vliegtuigen een Finsch schip gebombardeerd. De 17 leden der be manning verlieten het schip in de redding- booten. De Russische vliegtuigen bleven echter ook de booten bombardeeren. Als door een wonder bleven de mannen qnge- deerd. Ook in de omgeving van Sottunga is een Finsch schip gebombardeerd, terwijl een schip van onbekende nationaliteit even eens het voorwerp is geworden van Russi sche bombardementen in het gebied der Aalandeilanden. Dit laatste schip werd niet getroffen en heeft zijn reis voorgezet. Rus sische vliegtuigen hebben verder zekere Finsche plaatsjes gebombardeerd ondanks het vrij ongunstige weer. Drie malen heb ben roode vliegtuigen Kuhmo bestookt. Het Russische eskader, dat dit bombardement verrichtte bestond uit dertig vliegtuigen. In Houskari is een schip beschadigd door mi- trailleurvuur van verscheidene Russische vliegtuigen. In Kuhmo werden 18 perso nen ernstig en twaalf licht gewond. GEEN DUITSCHE HULP AAN DE SOVJET-UNIE. Een Finsche woordvoerder te Londen heeft Reuter verklaard, dat de Finsche re geering geen bewijs heeft, dat Duitschland eenige materieele of militaire hulp geeft aan de Sovjet-Unie. De woordvoerder zeide verder, dat men in officieele kringen te Helsinki zeer vol daan is over de woorden, welke door Chur chill en lord Halifax zijn gesproken over Finland. Men beschouwt deze als een offi cieele belofte voor werkelijke hulp. Tenslotte dankte hij de Deensche en Zweèdsche kolonies te Londen voor hun geldelijke bijdrage. DE SOVJET-RUSSISCHE TANKS. Een correspondent van Havas meldt: De verliezen die door de Sovjet-Russische tanks geleden zijn, hebben iedereen verrast en in de eerste plaats de Finnen zelf. De bolsjewiki hadden verwacht, dat zij de Fin sche hoofdstad in enkele dagen tijds zouden bereiken. Een van hun redenen voor dit vertrouwen was, dat zij er op rekenden, dat hun tanks de grens zouden overschrijden en grootelijks zouden bijdragen tot verge makkelijking van de overwinning. Nu zyn er van de duizend tanks, die de Sovjets in het veld brachten bij den aanvang der campagne in Finland, niet veel meer dan vijfhonderd over. In de zeven weken van den oorlog hebben de Finnen er ruim 460 vernield. De eerste golf Sovjet-Russische tanks is tot staan gebracht en vernietigd door een handig gebruik maken van mij nen. Overal liepen de Russische tanks op deze mijnen, zoodra zy over de grens wa ren. Op die wijze verloren de Russen reeds in den aanvang een groot aantal tanks, hetgeen groote verbittering wekte. Het tweede zeer geduchte wapen, dat door de Finnen gebruikt werd was het an ti-tankkanon. Deze zeer handzame, gemak kelijk te verplaatsen en te verbergen stuk ken geschut vormden van het begin af een aanzienlijk gevaar voor de Russische tanks. Het kaliber der kanonnen is ongeveer an derhalve duim. Zij vuren een projectiel af, dat zelfs de pantsering der machtigste tanks doorboort. Daardoor springt terstond de tankbepantsering en gewoonlijk wordt de tankbemanning door de scherven die van de pantsering afvliegen, gedood. Het derde middel tot verdediging tegen de vijandelijke tanks werd gevormd door de versperringen, die in den loop van den vo- rigen zomer zijn opgeworpen en waaraan door alle lagen der Finsche bevolking is medegewerkt .Deze versperringen van al lerlei aard waren doeltreffend. Alleen de zwaarste Russische tanks kwamen er over heen maar de kleine en middelgroote tanks konden er niets tegen uitrichten. Vaak wa ren de versperringen gemaakt van blokken graniet, die diep in den grond vastgezet werden. Met duizenden en duizenden bom men en granaten trachtten de Russen dit versterkingssysteem aan te tasten doch zonder succes. Gezien het feit, dat den laatsten tijd de activiteit der roode troepen belangrijk ver minderd is, kon de vernieling van Russi sche tanks niet in hetzelfde tempo worden voortgezet; Het is nog interessant te weten, dat de bemanning van een tank verschrikkelijk te lijden heeft van de koude. De motoren bé- vriezen snel en vaak moeten de Russen ze voortdurend op gang houden met het ge volg, dat tien of twintig maal meer brand stof verbruikt wordt dan verwacht werd. Niet zelden komt het voor, dat tanks die langen tijd gefunctionneerd hebben, op een gegeven oogenblik werkelijk in actie moe ten komen en dat dan door gebrek aan brandstof de motor afslaat. Zoodra de mo tor niet meer werkt zit de bemanning let terlijk opgesloten in een ijskast en komen de inzittenden om in de kou. DREIGT EEN ERNSTIG INCIDENT TE WORDEN. De raad voor buitenlandsche zaken, wel ke bestaat uit leden van alle politieke par tijen, komt bijeen om de zaak van de „Asa ma Maroe" te bespreken. Vertegenwoor digers van het ministerie van buitenland sche zaken en marine zullen rapporten in dienen. Gisterochtend is de gemeenteraad van To kio bijeen geweest en heeft een motie aan genomen, waarin het optreden van het Britsche oorlogsschip, dat de „Asama Ma roe" heeft gepraaid, piraterij wordt ge noemd.. De Japansche regeering wordt aangespoord in China tegenmaatregelen te nemen. Een afschrift is overhandigd aan den Britschen ambassadeur. Gistermiddag heeft de minister van bui tenlandsche zaken, Arita, in een gemeen schappelijke vergadering van het kabinet en een honderdtal leden van het parlement een uiteenzetting gegeven van de Japan sche stappen ten aa- zien van het aanhou den van de „Asarna Maroe". Hij voegde hieraan toe, dat de Japansche vloot volko men bereid is op te treden indien dit noo- dig zou zijn. De Japansche scheepvaartlijn „Nippon Yoesen Kaisja" heeft medegedeeld, dat zij geen dienstplichtige Duitschers meer zal vervoeren. De bemanning van de tot zin ken gebracht „Columbus" zal daardoor niet van de schepen dezer reeder '.j jebruik kun nen maken om den Stillen Oceaan over te steken. De N. Y. K. is eigenaresse van de „Asama Maroe" en de „Tatoeta Marie".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 6