De strijd m Finland
Britsche torpedojager
vergaan
&e£Ce aanval da SIuaazh (tij
Jdado-gamea
ALLE 175 OPVARENDEN OMGEKOMEN
Duitsctiland grenst
aan Roemenië
Granaten vallen
JU|J| 'v, VERZEKERING
Toch nog 107 slacht
offers
Land- en Tuinbouw
Letteren Kimsf
WOENSDAG 24 JANUARI 1940
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. fi
LUCHT ACTIVITEIT
HET FINSCHE LEGERBERICHT.
Het Finsohe legeilbericht van gisteren
luidt:
Te land: Op de langenigte van Karelië
op somimige punten artilleriebedrijvigheid.
Tussohen Summa en Nuolaajaervi hebben
de Finsche troepen een Russische verken-
ninigsafdeeling teruggedreven. De Finsche
troepen hebben gisteren vier tanks ver
nield.
Ten N.O. van het Ladogameer hébben de
Finnen met succes alle aanvallen van den
vijand afgeslagen en hem zware verliezen
toegebracht. Zij ontnamen den Russen en
kele steunpunten en vernielden verschei
dene tanks. De roode troepen hebben in de
gevechten om Kallaanjoki in twee dagen
tijds meer dan duizend man verloren. Te
Anttojoko en in de richting van Ilomantsi
krachtige activiteit der artillerie. Te Ait-
toojoki viel de vijand op verscheidene pun
ten aan, doch zijn aanvallen werden afge
slagen. Niets nieuws in de overige sectoren.
Ter zee: Aan de kusten van de landengte
van Karelië, evenals aan de kust van het
Ladogameer en van de Finsohe Golf acti
viteit van patrouilles op het ijs. De kust-
artillerie bombardeerde met succes doelen
op het land.
In de lucht: Gisteren zijn Ivalo en Lap
land en Sortavala ten Noorden van het
Ladogameer door de Russische'luchtmacht
gébombardeed. Eenige andere plaatsen
werden eveneens aangevallen. Volgens tot
dusver ontvange inlichtingen werden twee
burgers ernstig gewond. In de operatie-
zöne, voornamelijk op de landengte van
Karelie, activiteit van vijandelijke jacht
vliegtuigen. Ten Noorden van het Ladoga
meer activiteit van Sovjet-Russische bom-
bardemen tsvliegtuigen.
De Finsche luchtstrijdkrachten hebben
verkennings- en bewakingsvluchten uitge
voerd en foto's genomen, die van nut wa
ren bij het richten van ons .geschutvuur.
Volgens hier ontvangen inlichtingen wer
den zes Russische vliegtuigen neergehaald.
Het waarschijnlijk verlies wordt gemeld
van drie andere Russische toestellen, zon
der dat dit tot dusver kon worden beves
tigd.
HET RUSSISCH LEGEBERICHT.
Het communiqué van het Russische
hoofdkwartier luidt:
Op 23 Januari hadden er verkenningen
plaats in de richting van Ukhta en Repola.
Ook im de richting Petrozavodsk was er ac
tiviteit van eenige detachementen infante
rie. In de landengte van Karelie trad de
artillerie op en hadden verkenningen
plaats. De Sovjet luchtmacht leverde ge
vechten en hield verkenningsvluchten.
Ce Duitsciters In Gallcië
OM DE ROEMEENSCHE .PETROLEUM
Sinds gisteren heeft Roemenië een ge
meenschappelijke grens met Duitschland,
aldus meldt >t Bulgaarsche dagblad
„Outro", na medegedeeld te hebben, dat
Duitsche troepen het gebied van Lwow
hebben bezet.
Wat de grens tusschen Roemenië en Sov
jet-Rusland aangaat, zou een riviergrens
zijn vastgesteld, welke bijzonder moeilijk
ove# te trekken is.
Men merkt te Boekarest op, dat Roeme
nië behalve politieke en economische voor-
deelen ook nationale voordeelen krijgt. Het
zal nu de Joodsche kwestie kunnen oplos
sen, aldus Havas.
Een U. P.-bericht uit Boekarest meldt
nog: Hoewel gistermorgen vroeg van de
Roemeensch-Sovjetgrens gemeld werd, dat
er geen teekenen van activiteit langs de
spoorlijn naar Duitschland waar te nemen
vielen, krijgt men toch den indruk, dat er
iets in voorbereiding is.
Clodius is nog steeds in Boekarest en
tracht den export van verscheiden artike
len naar Duitschland op te voeren. En aan
gezien de Donau nog steeds met een dikke
ijskorst bedekt is, kan het verkeer nog
slechts over de spoorlijn geschieden.
Men krijgt steeds meer den indruk, dat
Duitschland de Russen tot een of andere
overeenkomst zal dwingen inzake de korte
route van genoemde spoorlijn over 't Sov-
jet-Poolsehe gebied.
Hooge Poolsche autoriteiten zijn over
tuigd, dat er 3 of 4 Duitsche divisies ge
legen zijn in het vroegere Poolsche gebied
in de Karpathen in de nabijheid van Hon
garije en Roemenië. Zij zijn eveneens over
tuigd, dat Duitschland met toestemming
van de Sovjet-Russen de olievelden in Ga-
lfciö zal overnemer.
RUSSISCHE AANVAL BIJ
LADOGAMEER.
Naar uit Helsinki wordt gemeld zetten
de Russen grooten druk achter hun nieu
wen aanval op het 80 K.M. lange front ten
Noordoosten van het Ladogameer tot aan
de grens. Deze sector dreigt van vitaal be
lang te wordien. Wanneer het roode leger
er hier in zou slagen door te breken, het
geen zeer onwaarschijnlijk lijkt op dit
o: ogenblik, zou het in staat zijn om het
Ladogameer te trekken en de Manner-
heimlinie in den rug aan te vallen. De
laatste officieele berichten echter melden,
dat de Finnen alle aanvallen hebben ge
broken en den Russischen troepen zware
verliezen hebben toegebracht. De Russen
vallen en masse aan na een zware artille
rievoorbereiding en hun troepen rukken op
achter een gordijn van granaatvuur. De
Finnen wachten echter een gunstig oogen-
blik af om een vernielend vuur te openen
op de aaneengesloten roode gelederen,
waarna een krachtige tegenaanval de ge
decimeerde Russen terugdrijft naar hum
oorspronkelijke stellingen, zoo niet verder
terug.
In het Finsche legerbericht wordt mede
gedeeld, dat bij Kollanjoki alleen de Rus
sen duizend man verloren, hetgeen eenige
aanduiding geeft van de kracht der in
spanning, die de Russen zich thans getroos
ten.
Aan het front van Salla is geen .wijziging
in den toestand gekomen. De Russen blij
ven er in versterkte stellingen gelegerd.
RUSSISCHE LUCHTAANVALLEN.
De Russische vliegtuigen, die Finsche
steden hebben gebombardeerd, hebben te
Hyaynsalmi een ziekenhuis getroffen: twee
dokters en negen broeders zijm gedood. Te
Nurmis is een vliegtuigbom van 100 K.G.
terecht gekomen in den schuilkelder van
het garnizoenshospitaal. Negentien perso
nen werden gedood, o.m. een dirigeerend
arts en verscheidene zie'ken. Tal van zie
ken werden zeer ernstig gewond. Er zijn
in het geheel wel 400 bommen boven tien
plaatsen uitgegooid. Een tiental gebouwen
werd verwoest. Negen Russische vliegtui
gen zijn neergehaald.
De Finsche vlieger Jorma Sarvanto
heeft in vier minuten tijd zes Russische
vliegtuigen vernietigd. Hij was op het
vliegveld, toen een luchtaanval gemeld
werd. Hij stapte in zijn toestel en voel een
formatie van zeven vijandelijke vliegtui
gen aan. Allereerst viel hij het op den
linkervleugel vliegende Russische toestel
aan, dat hij neerschoot, vervolgens haaide
hij een toestel van dein rechtervleugel neer
en zoo vervolgens, tot zes van de zeven
vliegtuigen buiten gevecht waren gesteld.
Sarvanto bleef zeven minuten in de lucht.
De eigenlijke strijd duurde slechts 4J^
minuut.
Poolsch-Amerikanen en Duitsch-Ameri-
kanen, die Zondag hier van Lwow komen
de arriveerden, verklaarden, dat de eeni
ge Duitsche soldaten, die zij langs de spoor
lijn zagen twee regimenten vormden, die
in oude Poolsche kazernes buiten Lwow
waren ondergebracht.
Verder wordt vernomen, dat de Polen,
alvorens de olievelden in Galicië over te
geven, in de petroleumbronnen stoffen heb
ben geworpen, die voorkomen, dat de bron
nen opnieuw worden aangeboord.
De Duitschers zouden thans van plan
zijn, om nu naast de oude bronnen te gaan
boren, hetgeen volgens Roemeensche ex
perts zeer kostbaar zou zijn.
De stoffen, die de Polen in de bronnen
geworpen hebben, zouden gelijkvormig
zijn aan die, welke de olievelden in Roe
menië, welke in bezit zijn van buitenlan
ders, gereed houden.
Alleen voor de repatrleering?
Duitsche kringen in Moskou erkennen,
dat een honderdtal Duitsche ambtenaren
zich in de Westelijke Oekraine bevinden
om zich bezig te houden met de repatriee-
ring van Duitschers uit dit gebied. Hoe
wel zij gemobiliseerd zijn en een grijze uni
form dragen, verzekert men, dat de amb
tenaren burgers zijn en verklaart men, dat
er geen sprake van kan zijn, dat er Duit
sche troepen in de Westelijke Oekraine
'zijn.
Engelsche waarschuwing.
Er zijn in Londen geen definitieve be
richten ontvangen omtrent de volledige
strekking van de door de Roemeensche
regeering ingevoerde maatregel ten aan
zien van de controle op de coördinatie van
de olieproductie en raffinaderij in Roeme
nië. Wanneer echter mocht blijken, dat de
Roemeensche autoriteiten deze methode
aannemen om Duitschland een onmatig
groot deel der Roemeensche olieleveran
ties te geven, dan is het duidelijk aldus
de diplomatieke correspondent van Reu-
ter dat van Groot Brittannië en Frank
rijk niet kan worden verwacht, dat zy door
gaan met hun huidige politiek van leve
ring van grondstoffen en andere produc
ten, die Roemenië op het oogenblik van de
geallieerden betrek i.
jubf te Katwijk en Kwlntsheul
V iff^l S,uit MOLEST"
tel: 161 tijdens de neutraliteit
van Nederland.
1271
Bnltenlandsche Berichten
BIJ DE RAMP VAN DE ORAZIO".
De berichten van gisteren, die meldden,
dat alle passagiers van de „Orazio" gered
waren, zijn voorbarig gebleken.
Volgens de laatste door de Tirrenia
Scheepvaart Maatschappij, de reederij van
de „Orazio", gepubliceerde lijsten zijn bij
den ondergang van de „Orazio" 107 slacht
offers te betreuren.
Het betreft 47 passagiers en 60 leden
der bemanning.
Tot de geredden behooren, gelijk bekend,
de Nederlanders J. W. Garschagen en G.
Witmondt. Verder werd ons verzekerd
aldus de „Tel." dat zich bij de te Ge
nua aangekomen geredden nog een Neder
lander bevindt, die zijn vrouw en dochter
tje bij de ramp verloren heeft: de sloep,
waarin zij zich bevonden, sloeg om en zij
verdronken jammerlijk. Als naam van den
Nederlander gaf men ons op den heer Max
Gattiker.
Er hebben zich hartverscheurende too-
neelen afgespeeld, toen de geredden van
de „Conté Bianca Mano" en „Colombo" te
Genua aan wal kwamen. Bloedverwanten
en vrienden hielpen de gewonde passa
giers bij het aan land gaan. Verscheiden
opvarenden hadden ernstige brandwonden
opgeloopen. Zij werden naar een zieken
huis overgebracht.
ONBEKEND VAARTUIG GEZONDEN.
146 personen aan boord?
De dienst van de Amerikaansche kust
wacht deelt mede, dat een zekere kapitein
Brown uit Vineyardhaven beweert op de
korte golf om 10 uur (pl. t.) een door een
onbekend gebleven vaartuig uitgezonden
draadlooze mededeeling te hebben opge
vangen, waarin werd gemeld, dat het schip
tusschen de eilanden Nantucket en Mar-
thasvneyard in zinkenden toestand ver
keerde.
Twee vaartuigen van de kustwacht zijn
uitgezonden om te zoeken naar het schip,
dat 146 man aan boord zou hebben.
WINTERWEER IN EUROPA.
De zware sneeuwstormen der laatste da
gen houden vooral in Zuid-Zweden verder
aan. De sneeuwverstuivingen hebben 'n bui
tengewonen omvang aangenomen. Uit Kal-
mar en Ystad en van het eiland Oeland
komen berichten binnen van sneeuwop-
eenhoopingen van drie tot vier meter over
een lengte van vele honderden meters. Het
postverkeer moest ten deele worden stil
gelegd. Tal van scholen in Zuid-Zweden
moesten worden gesloten. In de Oeresund
en op Falstar wordt de scheepvaart door
pakijs belemmerd.
Teneinde het personenverkeer over den
Sund tusschen Zweden en Denemarken te
verlichten, heeft de Zweedsche luchtvaart
maatschappij Aérotransport met ingang
van vandaag haar dienst verdubbeld.
In Venetië en Istrië heeft het weer he
vig gesneeuwd, tengevolge waarvan in de
steden Triest, Undine, Pola en Fiume het
straatverkeer werd stilgelegd.
Te Venetië is het San Marcoplein volle
dig onder water gezet dcor een in dezen
tijd van het jaar zelden voorkomenden
stormvloed. Het scheepvaartverkeer over
het Canale Grande moest wegens het hoo
ge water stopgezet worden.
In geheel Hongarije heeft het de afgeloo-
pen 24 uur zoo hevig gesneeuwd als in
tientallen jaren niet is voorgekomen.
Vooral te Boedapest ontstonden ernstige
verkeersmoeilijkheden en men heeft mili
tairen te hulp moeten roepen om de ge
weldige sneeuwmassa's op te ruimen.
Niet slechts-vele kleine plaatsjes, doch
ook groote provinciesteden als Stuhlweis-
senburg waren gisteren volledig van de
buitenwereld afgesloten. De uit Boedapest
naar Rome vertrokken D-trein bleef onge
veer 60 K.M. vóór Stuhlweissenburg ste
ken en sneeuwde spoedig daarop geheel in.
Hulpploegen zijn nog steeds bezig om den
trein uit te graven.
HISTORISCH KASTEEL DOOR BRAND
GETEISTERD.
Gisteren heeft een brand gewoed in het
historisch kasteel Chilli Gham Castlé in
Northumberland. De geheele Noordelijke
vleugel van het uit den tijd der Plantage-
nets dateerende kasteel, alsmede een deel
van d*»n gevel werden ve.woesr.
Oppositie In Zuid-Afrika
DE „EXMOUTH" VERLOREN.
De Britsche torpedojager „Exmouth" is
tot zinken gebracht. Men vreest, dat alle
opvarenden om het leven gekomen zijn.
De „Exmouth" meet 1475 ton. Er waren
175 man aan boord.
In een officieel communiqué deelt de
Britsche admiraliteit mede:
„De secretaris der admiraliteit betreurt
het te moeten mededeelen, dat Zr. M's.
torpedoboot jager „Exmouth", gezagvoer
der R. S. Benson, tot zinken is gebracht
door een mijn of torpedo. Men vreest, dat
er geen overlevenden zijn. De naaste
bloedverwanten zijn op de hoogte ge
bracht".
De „Exmouth" is een flottieljeleider van
1475 ton, die in Portsmouth was gebouwd.
Het schip had 330.000 pond sterling gekost
en was in 1935 in dienst genomen. Het was
bewapend met vijf 4.5 duims kanonnen en
zes kleinere stukken geschut, benevens
acht 21 duims topedolanceerbuizen.
De „Exmouth" is de vijfde Britsche tor
pedoboot jager, die sedert het begin van
den oorlog verloren is gegaan. Het is ech
ter de eerste, die met man en muis is ge
zonken.
Het Noorsche stoomschip „Pluto (1598
ton) uit Haugesund en het Britsche stoom
schip „Balt Anglia" (1523 ton) uit Londen
zijn gisteren aan de noordwestkust van En
geland gezonken, nadat deze schepen op
mijnen waren geloopen.
Er zijn geen menschenlevens verloren
gegaan. De 22 leden der bemanning van
de „Pluto" en de 27 van de „Anglia" zijn
in de booten gegaan en veilig aangekomen
in een visschersdorp.
De bemanningen van visschersschepen
hebben gezien, dat de beide schepen in de
lucht vlogen. Zij slaagden er in alle red
dingsbooten op sleeptouw te nemen en
naar de haven over te brengen.
De kapitein van de „Balt Anglia", Tho
mas, zeide, dat hij de „Pluto" volgde, toen
er zich aan boord van dat schip plotseling
een ontploffing voordeed waardoor het be
gon over te hellen. Hij gaf orders aan de
„Pluto" hulp te verleenen, maar toen hij
zag dat visschersschepen bezig waren de
bemanning op te nemen, besloot hij ver
der te gaan. Kort daarop is zijn eigen schip
op een mijn geloopen.
Het Noorsche stoomschip „Sydfold"
(2433 ton) is aan de Schotsche kust gezon
ken. Het schip is op een mijn geloopen of
door een torpedo getroffen. Negentien le
den der bemanning zij ndoor een ander
Noorsch" schip gered. Vijf personen war
den vermist.
De eenige overlevende.
De eenige overlevende van vijf Zweed
sche zeelieden, die op een vlot in de
Noordzee twee dagen rondzwalkten, is
gisteravond in een haven aan de Noord
oostkust aangekomen. Hij was gered door
het Noorsche schip „Leka". Op het vlot
lagen nog de bevroren lijken van zijn vier
scheepskameraden, onder welke zich ook
dat van zijn jongeren broer bevond.
CRISIS-RESTITUTIEBESCHIKKING 1940.
De minister van Oeconomische Zaken
heeft de Crisis-Restitutiebeschikking 1936
(Tarwebloem ingetrokken en bepaald,
dat de Stichting Nederlandsche Meencen-
trale, gevestigd te 's-Gravenhage, aan de
bij haar aangesloten georganiseerden over
elke hoeveelheid van 100 kg. tar.webloem
B, als bedoeld in artikel 1, onder 2o. van
het Crisis-Tarwebesluit 1936 II ten aan
zien waarvan is aangetoond, dat deze is
aangewend in de textielnijverheid of voor
andere technische doeleinden uit het Land-
bouw-Crisisfonds zal vergoeden:
1. voor zoover het betreft tarwebloem B,
welke door de georganiseerden is betrok
ken vóór 21 Januari 1940: een bedrag, het
welk al naar gelang het in Nederland be
reide, dan wel in Nederland ingevoerde
tarwebloem B betreft, gelijk is aan het be
drag, hetwelk over die bloem is betaald als
heffing, in den zin van artikel 5 van het
Crisis-Tarwebesluit 1936 II, vermindert
met 0.25 per 100 kg., dan wel gelijk is
aan het bedrag, hetwelk gold als mono
polieprijsverschil ten dage van den invoer
van die bloem, verminderd met 3.25 per
100 kg.;
2. voor zoover het betreft tarwebloem B,
welke door de georganiseerden is betrok
ken na 20 Januari 1940: een bedrag, het
welk zoowel voor in Nederland bereide als
voor in Nederland ingevoerde tarwebloem
B gelijk is aan 1.20 per 100 kg.
De vijf man waren opvarenden van het
Zweedsche schip „Foxen", dat öp de
Noordzee door een mijn of een torpedo tot
zinken was gebracht. Geheel doorweekt en
zonder voedsel of water, waren zij aan de
elementen overgeleverd. De een na den
ander stierf door uitputting. De overleven
de, Stig Bergstrom, oud 23 jaar, was volko
men uitgeput, toen de „Leka" hem ont
dekte. Hij was zóó verzwakt door ontbe
ring en honger, dat hij nauwelijks kon
staan, toen de „Leka" de haven was bin-
nengeloopen. Hij zal in een ziekenhuis
worden opgenomen.
De gezagvoerder van de „Leka" was ka
pitein Otto Petersen uit Oslo, die eenigen
tijd geleden den gezagvoerder en drie le
den der bemanning van het Noorsche schip
„Manx" op de Noordzee rédde, welk schip
eveneens tot zinken was gebracht.
WEER EEN JAPANSCH SCHIP DOOR
BRITSCH OORLOGSSCHIP
AANGEHOUDEN.
Een motorschip van de Amerikaansche
douane heeft Dinsdag gemeld, dat een
Britsch oorlogsschip het Japansche schip
„Tatatoe Maroe" tusschen de kust van Ca-
lifornië eh Honoloeloe heeft aangehouden.
De commandant van het Amerikaansche
vaartuig zeide, dat de Britten het blijkbaar
gemunt hadden .op vijf Duitschers, die zich,
naar gemeld werd, aan boord van de „Ta-
toeta" zouden bevinden. Aan boord van de
„Tatoeta" bevinden zich' veel passagiers.
Oorspronkelijk hadden ook eenigé Duit
schers de reis zullen meemaken, doch op
het laatste oogenblik had het Duitsche oon-
3ulaat te San Francisco afgezegd.
DE OPPOSITIE IN HET ZUID-
AFRIKAANSCHE PARLEMENT.
In het Zuid-Afrikaansche parlement is
gisteren de motie van Hertzog, waarin hij
zegt, dat het tijd is, 'dat de oorlog met
Duitschland wordt beëindigd en dat vrede
wordt gesloten, behandeld. De publieke tri
bune was dicht bezet. Hertzog zeide, dat
hij het als een groot plichtsverzuim zou
beschouwen, wanneer hij van deze gele
genheid geen gebruik zou maken om te
waarschuwen en opnieuw erop aan te drin
gen, dat vrede wordt gesloten, dat een ein
de moet komen aan dezen onteerenden
staat van internationale krankzinnigheid.
Minister-president Smuts zeide, dat de
rede van Hertzog een van de meest ver-
bazingwekkendè was, welke hij ooit heeft
gehoord. Nu Zuid-Afrika in oorlog is, heeft
de leider van de oppositie en vroegere mi
nister-president geen woord tot steun van
het eigen land, doch steunt hij de zaak van
den vijand. Dit is iets, wat nog nooit is
gezien. Smuts voegde hieraan toe, dat de
rede van Hartzog wel een hoofdstuk uit
„Mein Kampf" leek. Zooals de leider van
de oppositie de zaken stelt, is het een ver
draaiing van de feiten.
In zijn verklaring in het parlement zeide
Smuts nog, dat een afzonderlijke vrede uit
gesloten is. Hij diende een amendement in,
waarin gezegd wordt, dat de Zuid-Afri
kaansche natie, hoewel zij den vrede wil
en bij wenscht te dragen lot herstel van
den vrede zonder haar eer te verliezen en
haar levensbelangen op te offeren, de re
solutie van 4 September j.l., waarbij de be
trekkingen met Duitschland werden ver
broken, bevestigt.
Het debat werd vervolgens verdaagd.
PORTRET VAN TITUS DOOR
REMBRANDT.
Uit Engelsche collectie.
Naar uit Londen vernomen wordt, is
door tusschenkomst van een Nederland-
schen kunsthandelaar, een der bekendste
portretten van Titus van Rijn door Rem
brandt uiet een Engelsche verzameling
voor rekening van een Nederlaitdschen
particulieren collectionneur in een der
grootste steden van ons land aangekocht.
Het betreft hier, naar wij nader kunnen
melden, het portoet van den jongen Titus,
peinzende over een boek. Het bevond zich
in een der Schotsche kasteelen van den
earl of Crawford and Balcarres te Londen.
Het schilderij is voluit met Rembrandts
naam gesigneerd en gedateerd 1655.
Een belangrijk werk van den meester
keert thans dus definitief naar ons land
terug, waar men het werk reeds vroeger,
op tentoonstellingen, heeft kunnen bewon
deren. Te Londen werd het enkele jaren
geleden geëxposeerd op de tentoonstelling
van Nederlandsche kufist in Burlington.
House.
