DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De Katholieke Missiën in 1939
Ambulance naar
Finland
LIJFT HET
KOUD?
ZATERDAG 20 JANUARI 1940
31ste Jaargang No. 9545
S)e Ceid^eheSoti/fco/iit
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Adv. en Abonnu-tarieven sic paf 2.
Giro 103003. Postbus 11. V
MISSIEGEBIEDEN AAN DE
INLANDSCHE GEESTELIJKHEID.
(Van onzen Agentia-Fides-medewerker).
Rome, Januari 1940.
Traditiegetrouw publiceert de
„Agentia Fides" een overzicht van
de voornaamste missiegebeurtenis
sen in het afgeloopen jaar. Van
uitzonderlijk belang is de toename
der inlandsche priesters, waardoor
een zeer groot aantaJ missiegebie
den aan deze inlandsche clerus kon
worden toevertrouwd.
De Congregatie van de Voortplanting des
Geloofs heeft in het jaar 1939 negen nieuwe
kerkelijke missiegebieden opgericht: het
bisdom Chilaw (Ceylon), de twee Aposto
lische Vicariaten van Masaka (Oeganda)
en Derna (Lybië) en ae zes Apostolische
Prefecturen van Bhamo (Birman), Vrawa
(Japan), .Ziguinchor (Senegal), Kinghsien
(China), Shunsen (Korea) en Misurata
(Lybië).
In den loop van het jaar werd de Apos
tolische Prefectuur van Muitan (Voor-In-
dië) tot bisdom verheven; de* Apostolische
Prefectuur van Noord-Transvaal werd ver
heven tot Abdij Nullius, terwijl de volgen
de Apostolische Prefecturen: Buea (Br.
Kameroen), Swaziland en Mont Curie
(Zuid-Afrika), Malang en Benkoelen (Ned.
Indië), Vatomandry (Madagascar), Lang-
son en Caobang (Indo-China), Peng-Yang
(Korea), Yangku en Wuchow (China) en
de onafhankelijke missie van Miarinarivo
(Madagascar) Apostolisch Vicariaat wer
den. De benaming van verschillende mis
siegebieden werd eveneens veranderd; on
der meer Noord-Transvaal in Pietersburg,
het westelijk gedeelte van Kaap de GoeJ.e
Hoop in Kaapstad, en Benkoelen (Ned.-
Indië) in Palembang.
DE VOORTPLANTING DES
GELOOFS.
In het jaar 1939 werden door de Congre
gatie van de Voortplanting des Geloofs
twee aartsbisschoppen benoemd, die van
Bagdad en Irak, en die van Adalaide in
Australië; voorts vijf bisschoppen in Kot-
tar, Krishnagar, Ajmer en Muitan (Voor-
Indië) en te Chilaw (Ceylon).
Er werden vier en twintig Apostolisch
Vicarissen benoemd, waarvan vijf in Chi
na, een in Rritsch-Kameroen, vier in Zuid-
Afrika, een in Fransch West-Afrika, twee
in Nederlandsch Indië, twee op Madagas
car, twee in Negerio, twee in Indo-China.
en voorts een op de Nieuw-Hebriden, in
Oeganda, in Korea, in Lybië en een in
Belgisch Congo. Er werden twaalf Apos
tolische Prefecten benoemd en drie Apos
tolische Administrators en vier coadjutor
bisschoppen, namelijk voor Llanos de San
Martin (Colombia), Serajewo (Yoëgosla-
vië), Kirin (Mandschoerije) en Beaudoin-
ville (Belgisch Congo).
Voor Oost-Canada, Salvador, Yoegosla-
vië, district Lyon en Ierland werden Natio
nale Directeuren benoemd voor de Pause
lijke Missiewerken van de Voortplanting
des Geloofs en van het St. Petrus-Liefde
werk.
De Congregatie van de Voortplanting
des Geloofs heeft weer zeven jaar het „sta-
tutum pro missionibus" van de Congregatie
van het H. Kruis goedgekeurd.
Het Apostolisch Vicariaat van Beneden-
Californië in Mexico werd toevertrouwd
aan de Mexicaansche provincie van de
Missionarissen van den H. Geest; het Apos
tolisch Vicariaat van James-Baai in Ca
nada werd toevertrouwd aan de Paters
Oblaten; te Yarumal in Columbia werd een
seminarie opgericht voor de buitenland-
scha missiën.
Het nieuwe bisdom van Chilaw op Cey
lon, het nieuwe Apostolische Vicariaat van
Masaka in Oeganda, het nieuwe Apostoli
sche Vicariaat van Miarinarivo op Mada
gascar en de nieuwe Apostolische Prefec
tuur van Ziguincher in Fransch West-
Afrika zijn toevertrouwd aan de saeculiere
inlandsche geestelijkheid; het Apostolisch
Vicariaat van Chengtingfu in China werd
toevertrouwd aan de Chineesche Paters La
zaristen.
INLANDSCHE GEESTELIJKHEID.
In totaal zijn nu 43 missiegebieden toe
vertrouwd aan de inlandsche geestelijkheid
en deze zijn als volgt verdeeld: acht bis
dommen in Voor-Indië en op Ceylon, drie
Apostolische Vicariaten in Indochina; twee
bisdommen en een Apostolische Prefec
tuur in Japan; een Apostolische Prefectuur
in Korea; zestien Apostolische Vicariaten
en negen Apostolische Prefecturen in Chi
na; twee Apostolische Vicariaten en een
Apostolische Prefectuur in Afrika. Deze
gebieden zijn bijna allen toevertrouwd aan
de saeculiere inlandsche geestelijkheid;
drie Apostolische Vicariaten in China zijn
echter toevertrouwd aan de Chineesche Pa
ters Lazaristen en een Apostolische Pre
fectuur aan de Chineesche Paters Fran-
In China is bovendien het Vicariaat van
Sienhsien, dat wel niet is toevertrouwd aan
de Chineesche geestelijkheid, maar dat toch
bestuurd wordt door een Chineesch Apos
tolisch Vicaris.
Door het „motu proprio" van 25 Maart
1938 vallen de bisdommen van Ispahan
(Iran) en Bagdad (Irak) en het Aposto
lisch Vicariaat van Aleppo (Syrië) voor
taan niet meer onder de jurisdictie van de
Congregatie van de Voortplanting des Ge
loofs; sinds 1 Juni 1939 staan zij onder de
jurisdictie van de Congregatie van Ooster-
sche Aangelegenheden.
Desondanks is het aantal missiegebieden
onder jurisdictie van de Congregatie van
de Voortplanting des Geloofs gestegen van
526 (op 1 Januari 1939) tot 532 (op 1 Ja
nuari 1940).
Deze missiegebieden zijn als volgt ver
deeld: 21 aartsbisdommen, 74 bisdommen,
5 Abdijen nullius, 296 Apostolische Vica
riaten, 123 Apostolische Prefecturen, 11 on
afhankelijke Missiën, en 2 onafhankelijke
districten.
Geografisch kan het aantal missiegebie
den als volgt verdeeld worden: 238 in Azië
(waarvan 138 in China en 55 in Voor-In
dië), 150 in Afrika, 56 in Amerika, 69 in
Oceanië en 19 in Europa.
Van deze 532 missiegebieden zijn er niet
minder dan 211 opgericht tijdens het Pon
tificaat van Paus Pius XI z.g., dat wil zeg
gen tusschen de periode van 12 Februari
1922 tot 10 Februari 1939.
Met recht kan Paus Pius XI de „Paus
der Missiën" genoemd worden.
Wetenschappelijke
armoede
Wij ontvangen van het A. N. P. een be
richt, waarin melding wordt gemaakt van
een geschenk gedaan aan de Universiteits
bibliotheek te Amsterdam door de „Ver-
eeniging van vrienden van de Universiteits
bibliotheek".
Heel mooi: een organisatie, die zich zulk
een zuiver wetenschappelijk doel stelt als
de hier genoemde.
Heel mooi is zulk 'n offervaardigheid in
tijd en geld.
En de wenschelijkheid van een vereeni-
ging als hier genoemd, kunnen wij ons le
vendig voorstellen en indenken Ook een
universiteit moet door de bestuurders der
openbare kas, waaruit haar de geldmidde
len worden verstrekt, worden beperkt in
haar uitgaven, en haar verlangens en wen-
schen moeten worden ingetoomd! Veel van
wat wel mooi maar' niet onmisbaar, wel
gewenscht maar niet noodzakelijk is, zal
moeten worden nagelaten.
Maar.... wij stonden verbaasd, toen wij
lazen, w a t de Vereeniging aan de Univer
siteitsbibliotheek ten geschenke heeft ge
boden.
Wij geven hier het bericht:
„De vereeniging van vrienden van
de universiteits-bibliotheek, die in Oc
tober van het vorige jaar de biblio
theek verrijkte met een complete in
richting tot het vervaardigen van fo
tografische reproducties van boeken,
kaarten, handschriften, enz., was an
dermaal in staat een niet minder waar
devol geschenk aan te bieden.
De vereeniging slaagde er in de
hand te leggen op een monumentaal
standaardwerk, waarvan het gemis
reeds jaren lang was gevoeld. Dit werk
is de „Patroiogia" van J. P. Migne.
Het is een verzamelwerk, verschenen
in het midden der vorige eeuw, waar
in voor het eerst op een volledige
wijze de Latijnsche en Grieksche kerk
vaders en schrijvers zijn bijeenge
bracht. Het heeft bijzondere waarde
bij de studie der theologie, geschiede
nis en klassieke letteren. Dezer dagen
werd het aan het gemeentebestuur
^aangeboden ter plaatsing in de univer
siteits-bibliotheek".
Dat een werk als de Patroiogia van
Migne tot nu toe ontbrak in de bibliotheek
van de universiteit te Amsterdam, is toch
wel droevig.
Dat zulk een werk niet onder .de nood
zakelijke maar slechts onder de gewensch-
te bezittingen van de universiteitsbiblio
theek werd gerekend, is toch wel, naar
onze meening, beschamend!
SUIKER OP BON 12
'N KILOGRAM VOOR
TWIINTIG DAGEN
Van heden tot en met Donderdag
8 Februari zal BON 12 van de
Rijksdistributiekaart recht geven op
het koopen van een kilogram suiker.
Restaurant
„In den Vergulden Turk"
In verband met lustrum V.V.S.L.
deelen wij hierbij mede, dat ons
geheele restaurant op
Zaterdag, 27 Januari a.s.
tot 4 uur n.m. gereserveerd is.
1226 DE DIRECTIE
Controle op filmver-
tooningen ook in
besloten kring
WETSONTWERP TOT WIJZIGING VAN
DE BIOSCOOPWET INGEDIEND.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging en aanvulling van de Bioscoopwet
Ter toelichting schrijven de ministers
van bininenl. zaken en van justitie o.a.:
De behoefte heeft zich doen gevoelen om
ontduiking van het preventieve toezicht,
neergelegd in art 16 van de wet, tegen te
gaan. Gebleken is nl., dat getracht wordt
films, welke niet voor openbare vertoo
ning zijn toegelaten, te vertoonen in pu
blieke bijeenkomsten, waaraan slechts naar
den ui terlij ken vorm het karakter van be
sloten gezelschap wordt gegeven. Men
geeft dan op groote schaal aan een ieder,
die zich meldt, lidmaatschapskaarten uit
of versohaft introductie, hetzij om niet,
hetzij tegen een bedrag, dat naar den om
vang veeleer entree Voor eenmaal, dan
contributie is.
Gelijk bekend, is het volgens het stelsel
van de Bioscoopwet niet verboden niet-ge-
keurde of niet-toegelaten films in besloten
kring te vertoonen. Weliswaar is het beslo
ten karakter der hiervoren bedoelde bij
eenkomsten slechts schijn, maar bij gebrek
aan positief bewijs kan hiertegen niet
steeds voldoende worden opgetreden. Al
dus wordt het voor aanhangers van stroo-
mingen, gericht op verstoring van open
bare orde en rust, mogelijk om door het
vormen van zoogenaamde besloten gezel
schappen films, welke geschikt zijn om de
apenbare orde te ondermijnen, wel de
gelijk voor het publiek te vertoonen. Dal
zulks bepaaldelijk in de tegenwoordige
tijdsomstandigheden in hooge mate onge-
wenscht is, nu beroering onder de bevol
king zooveel mogelijk dient te worden ver
meden, behoeft geen betoog.
Wel mag de regeering hier met waardee
ring gewag maken van het besluit van den
Nederlandschien bioscoopbond, waarbij het
den bij dien bond aangesloten leden ver
boden is, hun theaters voor het vertoonen
van door de centrale commissie niet toege
laten films af te staan. Hierdoor wordt het
euvel ingeperkt Anderzijds dient echter
niet uit het oog te worden verloren, dat het
voorschrijdende gebruik van smalle films,
voor de vertooning waarvan men geen
bioscooptheater noodig heeft, de mogelijk
heid van vertooningen als bovenbedoeld
zeer in die hand werkt, terwijl de bedoel
de bijeenkomsten ook veelal plaatst vinden
in zalen, welke wel een bioscoop-installa
tie bezitten, doch welker exploitanten niet
bij den bioscoopbond zijn aangesloten.
De regeering zou in haar taak te kort
schieten, indien zy zich niet van de mid
delen voorzag om tegen het aldus fru-
streeren van de bepalingen der bioscoop
wet te kunnen optreden.
Na afweging van de voor- en nadee-
len, verbonden aan de verschillende
mogelijkheden, is de regeering tot de
overtuiging gekomen, dat de thans
voorgedragen oplossing het meest aan
beveling verdient. Zij bestaat hierin,
dat de kring, waarbinnen geen andere
dan door de „Rijkscommissie Filmkeu
ring" aldus wordt voorgesteld voor
taan de centrale commissie voor de
keuring van films te noemen toe
gelaten films mogen worden vertoond,
in beginsel wordt verruimd door in art.
16, eerste lid, de woorden „In het open
baar" en „openbare" te doen vervallen.
In een nieuw tweede lid wordt bepaald
voor welke voorstellingen het verbod om
andere dan door de Rijkscommissie Film
keuring toegelaten films te vertoonen niet
zal gelden. Daarnevens schept de nieuwe
bepaling, vervat in het zesde lid van art.
16, volgens welke de Rijkscommissie Film
keuring de toelating van films kan beper
ken tot door haar aan te wijzen groepen
van personen, de mogelijkheid, dat films,
die voor een willekeurig samengesteld
bioscooppubliek niet in aanmerking mogen
komen (medische films b.v.), voor een pu
bliek van bepaalde bijzondere samenstel
ling wordt vertoond. De ministers denken
hier o.a. aan gezelschappen, deskundig op
het gebied, waarop de film betrekking
heeft. Zij zien niet voorbij, dat het nieuwe
stelsel tengevolge heeft, dat een bonafide
vereeniging een volkomen onschuldige
film gedacht wordt b.v. aan een Alpen-
vereeniging, die een ski-film vertoont
voor haar leden niet kan vertoonen zonder
dat deze voor vertooning is toegelaten,
doch de volstrekte onmogelijkheid om voor
het onderscheid tusschen bona-fide ver-
eenigingen en vereenigingen, welke de
kiem van wetsontduiking in zich dragen,
een afdoend objectief criterium vast te
stellen, zoomede de onmogelijkheid een af
doende maatstaf te vinden, volgens welke
bepaalde films zonder meer van het ver-
eischte van voorafgaande keuring zullen
zijn vrijgesteld, nopen over dit bezwaa^
heen te stappen. Overigens wordt de toe
lating in de practijk zeer gemakkelijk ver
kregen.
In de tweede plaats strekt het ontwerp
om de werkingssfeer van de wet te ver
ruimen, in dien zin, dat in het vervolg
ook voor een niet-beroepsmatige vertoo
ning van films in het openbaar vergun
ning van B. en W. zal zijn vereischt.
Vergunningen A en B.
Bij de afzonderlijke artikelen wordt nog
het volgende toegelicht:
Het eerstbedoelde voorstel heeft, zooals
reeds hierboven werd betoogd, de bedoe
ling om uit te spreken, dat voor alle open
bare bioscoopvoorstellingen een vergun
ning vereischt is. Door de bij de vergun
ning te onderscheiden vergunningen voor
een onbepaald aantal voorstellingen (ver
gunningen A) en vergunningen voor en
kele bepaaldelijk omschreven voorstellin
gen (vergunning B), kan de noodige soe
pelheid worden getracht, in geval het in-
cidenteele voorstellingen betreft. Het is de
bedoeling de vergunning B bepaaldelijk te
doen gelden voor de z.g. reizende biosco
pen.
Een andere wijziging opent de mogelijk
heid om bij Algemeenen maatregel van be
stuur van het vereischte van vergunning
vrij te stellen cultureele organisaties als
volksuniversiteiten en instituut voor ar
beidersontwikkeling, zoomede patronaten
en dergelijke inrichtingen, voor zoover de
te geven voorstellingen als openbare kun
nen worden aangemerkt.
Verder wordt voorgesteld den voorzit
ter van de rijkscommissie filmkeuring be
voegd te verklaren in dringende gevallen,
indien hij het vóornemen heeft een toege
laten film opnieuw aan eeA keuring te doen
onderwerpen, de toelating van de film ter
stond te schorsen.
Het spreekt vanzelf, dat allen, die na
het in werking treden dezer wet openbare
bioscoopvoorstellingen willen geven en die
nog geen vergunning, gebaseerd op de
thans geldende wet, bezitten, ten spoedig
ste een aanvrage om een vergunning A of
B zullen moeten indienen.
Van het Nederlandsche
Roode Kruis
Naar wij vernemen, heeft het dage-
lijksch bestuur van het Nederland
sche Roode Kruis in zijn vergadering
19 Januari besloten een ambulance ten
behoeve van Finland uit te rusten.
Uit het dagelijksch bestuur is een com
missie aangewezen, welke dit plan nader
zal voorbereiden. Voorzitter dezer com
missie is generaal-majoor N. A. A. de Roe
mer, leden zijn de secretaris-generaal var
het Nederlandsche Roode Kruis mr. dr. F.
W. Donker Cortius, de hoofdcommissaris
voor het ziekenhuiswezen dr. H. K. Of-
ferhaus, de directeur van het Academisch
Ziekenhuis te Leiden, dr. H. H. Maas
en dr. Ch. W. F. Winckel uit Amsterdam.
Dll nummer bestaat uit vijl
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
BIJ SALLA IN NOORD-FINLAND
WORDT FEL GESTREDEN. EEN RUSSI
SCHE DIVISIE ZOU AFGESNEDEN ZIJN.
\2de blad.)
DE ZEE-OORLOG. (2de blad).
DE AMERIKAANSCHE SENATOR BO
RAH OVERLEDEN. (2de blad).
Binnenland
INLIJVING DIENSTPLICHTIGEN 1949.
(lste blad).
BON 12 GEEFT RECHT OP IIET KOO
PEN VAN EEN K.G. SUIKER (le blad).
CONTROLE OP FILMVERTOONINGEN
IN BESLOTEN KRING; WETSONTWERP
INGEDIEND, (le blad).
DE BILT VOORSPELT:
„fïlcdCq.e tot lichte u-oAAl"
en jjUMUtUcliiinlijll''
eeniqe ineeuw-
DE STRIJD IN CHINA.
NANKING, 20 Jan. (A.N.P.) Het
hoofdkwartier van het Japansche expedi-
tieleger in China geeft een overzicht van
den strijd in China tusschen 1 en 19 Ja
nuari Hierin wordt gezegd, dat het Chi
neesche winteroffensief op alle fronten is
doodgeloopen op den Japanschen tegen
stand. Hier en daar zijn de Chineesche
troepen nog actief. Behalve de muiterij in
het Chineesche leger, waar de troepen van
Tsjang Kai Sjek slaags zijn geraakt met
communistische afdeelingen, is niets op
merkelijks geschied in den oorlogstoestand.
CONTACT-COMMISSIE VOOR
FINANCIEELE BELANGEN IN IIET
BUITENLAND.
Bij beschikking van den minister van
Financiën is ingesteld een contact-commis
sie voor financieele belangen in het bui
tenland en is benoemd tot voorzitter, te
vens lid der commissie mr. L. J. A. Trip,
president van de Nederlandsche Bank.
Voorts zijn benoemd tot leden der commis
sie mr. H. Albarda, administrateur, hoofd
der afdeeling geldwezen ter generale the
saurie bij het departement van financiën,
mr. W. Cnoop Koopmans, lid van den raad
van beheer voor dagelijksche zaken van de
vereeniging voor den effectenhandel, dr.
H M. Hirschfeld, directeur-geieraal van
handel en nijverheid van het departe
ment van economische zaken, mr. C. J. M.
Schaepman, administrateur, hoofd van de
afdeel mp consulaire- en handelszaken van
het departement van buitenlandsche za
ken en tot secretaris dr. J. Ridder, refe
rendaris ter generale thesaurie bij het de
partement van financiën.
De Regeeringspersdienst licht de instel
ling van deze commissie als volgt toe:
De huidige oorlog heeft, evenals de we
reldoorlog, het aanzien gegeven aan moei
lijkheden van velerlei aard, welke wor
den ondervonden bij de behartiging van
de financieele belangen van Nederland in
het buitenland.
De commissie zal aan de regeering in het
algemeen advies moeten uitbrengen over
alle zaken van financieelen aard, waarbij
Nederlandsche belangen in het buitenland
zyn betrokken.
In het bijzonder heeft de commissie ten
doel coördineerend op te treden voor de
behandeling van vraagstukken, voor wel
ker oplossing de vereeniging voor den ef
fectenhandel, als vertegenwoordigster van
belanghebbenden, een beroep op den steun
en het ingrijpen der regeering zal moeten
doen.
Onder de huidige omstandigheden houdt
dit in, dat de commisise heeft te advisee-
rz nopens alle vraagstukken, die voort
komen uit het ingrijpen der oorlogvoeren-
I de mogendheden op het gebied van het ef
fecten- en geldverkeer, voor zoover deze
voor Nederland van belang zijn. Voorts
heeft de commissie er voor zorg te dra
gen, dat de maatregelen, die met name de
vereeniging voor den effectenhandel zal
nemen ter oplossing van die vraagstukken,
de instemming hebben van de regeering en
harmonieeren met het algemeen regee-
ringsbeleid.
