NIEUWS
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BINNENLAND
VRIJDAG 19 JANUARI 1940
31ste Jaargang No. 9544
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag 2.
Giro 103003. Postbus 11,
Dit nummer
drie bladen.
bestaat alt
Het openbare gebed.
Uit de rubriek „Oproerige Krabbels" van
A. B. K. in de socialistische pers:
„Er wordt op het oogenblik in Ne
derland weer druk met openbaar ge-
loofsbetoon geparadeerd. Vooral het
openbare gebed doet daarbij dienst.
Alsof er iets minder ruchtbaars en meer
innerlijks ware dan juist het gebed!
Als we mekaar eens meer met
rust lieten en onszelf eens meer in
scherp verhoor namen, zou die weg
niet korter en rechter leiden naar de
zaligheid?"
Door het door-elkaar-hutselen van waar
en onwaar kan worden bereid een gees
telijke spijs, waarvan de samenstellende
deelen niet onderscheidenlijk worden ge
proefd - zeker niet door dengene, wiens
smaak niet op dergelijke gerechten is ge
traind.
Wie iets goeds en moois beweert en daar
in iets kwaads en leelijks mengt, zóó dat
zijn uitspraak één geheel vormt, maakt
groote kans, dat met het goede en mooie
óók het kwade en leelijke wordt aanvaard.
Als A. B. K. beweert, dat het gebed al
lereerst moet zijn een daad uit het hart, uit
het meest innerlijke leven van den mensch,
dan is ieder onzer het volkomen met hem
eens. En, als hij beweert, dat de mensch
iedere verbetering moet beginnen bij zich
zelf, en dat ieder leidend of vermanend
v/oord, wil het vruchtdragend en doeltref
fend zijn, moet worden gedragen en ge-
etuwd door het voorbeeld, en dat de sim
pele daad van het voorbeeld alléén ont
zaglijk veel meer waarde heeft, dan vele
en zéér vele schoone woorden dan geeft
hij aan een fundamenteel beginsel van elk
waar christelijk leven.
Maar: dan moet hij niet mèt die levens
waarheid en levens-wijsheid tegelijkertijd
willen suggereeren, dat daarom
daarom! alle openbaar gebed, alle open
baar geloofsbetoon „geparadeer" is!
Dat is een „conclusie", welke zonder
©enige redeneering wordt getrokken en
welke ook volstrekt niet ligt opgesloten
in de waarheden, welke A. B. K. zijn lezers
heeft voorgehouden.
Openbaar geloofsbetoon moet, natuur
lijk, samen gaan met innerlijk geloofsle
ven, het tweede moet de bron zijn
van het eerste. Het, tweede kan bestaan
zonder het eerste. Maar er zijn omstandig
heden en er zijn redenen, die den waarlijk
geloovigen mensch dringen en ook ver
plichten, in het openbaar zijn geloof
te betoenen, in het openbaar van zijn
geloof te getuigen. Dat moet voor ieder,
die weet en begrijpt den heel den mensch
omvattenden en bezielenden inhoud van
het geloof, allerduidelijkst zijn. En, dat
het gebed innerlijk is in zijn motieven,
wil toch niet zeggen, dat men niet in het
openbaar zou mogen bidden! Integendeel.
Dezelfde innerlijke motieven, welke ons tot
bidden bewegen, kunnen ons ook drin
gen om in het openbaar te bidden. In
net openbaar om te stellen tegenover de
openbare Gods-lastering de openbare Gods
erkenning. Hier geven wij met een paar
woorden aan de reden, waarom wij wen-
achen het openbare gebed in openbare
officieele bijeenkomsten van de volksver
tegenwoordiging, van regeerders en be
stuurders. De krachtdadige actie voor de
invoering van het openbare gebed, welke
den laatsten tijd van katholieke zijde wordt
gevoerd heel bijzonder ook in „De
Maasbode" heeft onze hartelijke in
stemming.
Het innerlijke geloofsleven moet zich in
dezen tijd ook op deze wijze openbaar uiten.
MILITAIRE VERLOVEN IN BELGIë
WEER TOEGESTAAN.
BRUSSEL, 19 Jan. (A. N. P.). Binnen
zeer korten tijd zullen weer militaire ver
loven worden verleend.
VREEMDE VLIEGTUIGEN BOVEN ONS
LAND.
De Nederlandsche Regeeringspersdienst
meldt:
Gisteravond zijn op groote hoogte vreem
de vliegtuigen over het Noord-Oostelijk
deel van ons land gevlogen. Zij zijn van
den grond af beschoten. Daar enkele aan
wijzingen deden vermoeden, dat het Brit-
sche vliegtuigen waren, is te Londen 'om
opheldering gevraagd.
DE DISTRIBUTIE VAN ERWTEN
EN BOONEN.
Van heden, 19 Januari tot en met
Donderdag 15 Februari, zal bon 4 van
de rijksdistributiekaart recht geven op
het koopen van een half pond bruine
boonen, witte boonen of andere ge
kleurde boonen, capucijners of grauwe
erwten.
HET TORPEDEEREN VAN DE
ARENDSKERK.
Naar wij van de directie der Ver-
eenigde Scheepvaartmij. vernemen,
zijn de afvaarten van haar schepen
opgeschort en is den agenten aange-
gezegd tot nader order geen ladingen
aan te nemen.
Deze maatregel, welke als een voor-
loopige is te beschouwen, dient om de
directie gelegenheid te geven de situ
atie, welke door de torpedeering van
de Arendskerk is ontslaan, te bestu-
deeren. De definitieve beslissing zal
afhangen van de eventueele verdere
behandeling van de affaire Arends
kerk tusschen de Nederlandsche en de
Duitsche regeering.
SALARISSEN VAN RESERVE
OFFICIEREN.
De „Rotterdammer" (A.R.) schrijft:
„Men hoort nogal dikwijls klagen over
de hooge salarissen van de reserve-offi-
•oieren. Een enkel blad heeft er zelfs breed
over uitgemeten. Daarom volgie hier een
lijstje der bedragen:
mob. toel.
rang ongeh. geh. per dag
min. max ongeh. geh.
Kapitein 3.164 4.446 1.25 3.—
Ie Luitenant 2.223 3.762 1.25 3.—
2e Luitenant 1.710 1.987 1.25 3.
Vaandr./Adjud. 1.170 2.052 0.75 1.50
Serg.-Majoor 1.080 1.967 0.40 1.
Sergeant 800 1.710 0.40 1.—
Levensmiddelen toelage v. allen p. dag 0.50.
Voor de vier eerstgenoemde rangen kan
hierboven nog komen een inkwartierings
vergoeding van 1.per dag.
Voorts komt hierboven nog een kinder
toelage van 3 pet. van de jaarwedde met
een minimum van 60.per jaar per kjnd.
Ongetwijfeld kan deze bezoldiging in
sommige gevallen onevenredig hoog zijn in
verhouding tot de werkelijk, door den be
trokkene geleden schade. Soms echter is
het tegenovergestelde het geval. Vooral zij,
die in vrije beroepen werkzaam zijn of een
eigen zaak hebben, hebben dikwijls enor
me sohade vooral omdat hum practij'k of
zaak verloopt.
In geen geval mag men generaliseeren.
Wel is het in 't algemeen gewensoht, dat
de mobilisatie geen „oorlogswinst" aan en
kele catagorieën bezorgt"
't Is, natuurlijk individueel erg verschil
lend.
Voor den een is de mobilisatie een fi-
nancieele strop, terwijl zij voor den an
der een onder financieel opzicht zeer gun
stige positie schept Onder de reserve-lui
tenants en -kapiteins en er zijn ook
nog hooger gegradueerdem onder het reser
ve-personeel zijn er velen, lie meer en
véél meer verdienen, dan in het burger-le
ven. Met anderen is het weer het tegen
overgestelde. Zoo ook met de onderoffi
cieren, hoewel onder deze rang de „bof
fers" relatief geringer im aantal zijn, dan
in de officiers-kringen.
MAXIMA VOOR BOLLENTEELT-
VERGUNNING?
Men meldt aan de „N.RCrt":
Een Westlandsohe bloemibollenkweeker,
die bereids over een groot areaal teeltver-
gunninig beschikte, zag zich door uitbrei
ding van ziijn bollenkraam genoodzaakt in
den handel een groot aantal teeltvergun-
ningem te koopen, zonder welke hij zijn
bollen niet ziou kunnen planten. De Neder
landsche Sierteeltcentrale weigerde echter
de overdracht van de gekoohe vergunning
aan den betrokkene, omdat een groot areaal
op één naam vereenigd, niet in het belang
van het vak zou zijn. De kweeker, die hier
door met groote hoeveelheden bollen blijft
zitten, welke óf voor iedere i prijs ver
kocht, óf vernietigd zouden moeten wor
den, heeft het recht van de Siertealtcen-
trale om een willekeurig maximum te stel
len bestreden en de zaak voor de commis
sie van beroep gebracht.
De commissie va. beroep zal spoedig een
beslissing nemen.
DE ARBEIDSOVEREENKOMST IN HET
HEEREN-MAATKLEEDINGBEDRIJF.
5 pCt. duurtebijslag.
Men meldt ons uit Amsterdam: Tusschen
de commissie voor arbeidsaangelege<nheden
uit het hoofdbestuur van den bond van
maatkleedingbedirijven in 'Nederland en
de samenwerkende bonden in de kleeding-
industrie is overeenstemming verkregen
INTERNATIONALE
BIDWEEK
Morgen Intentie van de Bidweek: „Te
rugkeer en onderwerping van de Anglica
nen aan het gezag van den Paus".
Er is geen enkel Nederlandsch Katho
liek, die van de grootsche en breedgevierde
Willibrord-herdenking, geen liefde en
dankbaarheid voor dien Heilige heeft over
gehouden. Heeft men behalve in geschrift
en woord dien dank ook algemeen getoond?
We willen er niet aan twijfelen. De Bid
week-Intentie wijst een nieuw en toch voor
de hand liggend object: het Engelsche
volk, dat dien Willibrord heeft voortge
bracht. Dat Moederland van ons Katholiek
Geloof heeft zelf voor een groote meerder
heid het Katholicisme verloren. Wat is het
meer dan een wederdienst, te bidden voor
de Anglicanen, dat ze terug mogen vinden,
wat ze-ontijdig verloren? Een wederdienst,
ten hoogste op prijs gesteld bovendien. Tal-
looze Anglicanen zoeken den weg naar
Rome. Een Anglicaansch geestelijke was de
vader van de Bidweek. Tallooze Anglica
nen vereeren de martelaren van de Her
vorming, en bidden zoo mede om het oude
geloof. Pius XI z.g. gaat ons voor met zijn
gebed: ,,dat de Engeglschen de vroegere
heerlijkheid hunner kerk mogen beschou
wen, het voorbeeld navolgen van Enge-
lands roemrijke Zonen en terugkeeren
naar het Vaderhuis".
over een verlenging van de arbeidsover
eenkomst, die 15 Februari a.s.- zou eindi
gen en die geldt voor een aantal leden van
voornoemden werkgeversbond.
Aan de arbeidsovereenkomst wordt een
duurte-clausule toegevoegd, waarin wordt
voorzien, dat partijen twee keer tijdens
1940 bijeen kunnen komen voor overleg of
een verbooging of een verlaging der duiux-
tebijslag redelijkerwijze nooddig is.
Wanneer de stijging der kosten van le
vensonderhoud na de laatste vaststelling
van den duurtebijslag, doch ten minste 1
maand voor het vaste tij'dstip, dat overleg
zal worden gepleegd, 7 punten of meer be
draagt, kunnen partij en ook tusschentijds
bijeen komen voor het plegen van overleg.
Bij verschil van meening tusschen de
partijen zal een onpartijdige scheidsman
uitspraak doen.
De 3 pet. duurtebijslag, welke een aantal
georganiseerde maatpatroons betaalde,
wordt met ingang van den eersten betaal
dag na 29 Januari a.s. op 5 pCt. gebracht.
Verschillende maatpatroons betaalden op
verzoek der vakbonden reeds 5 .pot.
GIFT VAN DE KONINGIN.
De Koningin heeft als blijk van belang
stelling in de rheumatiekbestrijding een
gift doen toekomen aan de stichting ge
naamd „Instituut ter bevordering der rheu
matiekbestrijding te 's-Gravenhage.
NIEUW LID EERSTE KAMER.
De heer H. C. Nij'kamip te Enschede, die
benoemd is tot lid van de Eerste Kamer in
de vacature van Voorst tot Voorst, heeft
deze benoeming aangenomen.
DE BOTERHEFFING.
Wij vernemen van officieele zijde, dat
het bedrag van de heffing en steunuitkee-
ring op boter behoudens tusschentijdsche
wijziging, voor de week van 18 tot 25 Jan.
is vastgesteld op 80 cent per kg. (onver
anderd).
DE MOBILISATIE EN... HET ROOKEN.
In 1939 heeft Nederland voor pl.m.
14.000.000 rr.eer aan rookartikelen uitge
geven dam in 1938.
VOLKSZANG IN DE GEVANGENIS.
Met belangstelling vernamen we, dat in
de gevangenislcerken aan den Pompsta-
tionsweg te 's-Gravenhage door de gedeti
neerden thans ook de volkszang beoefend
wordt.
Ter voorbereiding hiervan werd er een
Misweek gehouden, waarin de weleerw.
heeren A. Bergman en J. Wijsbroek de
noodige uitleggingen gaven, terwijl den
aanwezigen ieder een exemplaar van de
Missa I in festo beatae Mariae Virginis 2
werd verstrekt.
Het resultaat dezer voorbereiding vol
deed ten volle aan de verwachtingen. Op
de daarvoor bestemde Zondagen zingen de
gedetineerden zoowel in de kapel der Bij
zondere als in die der gewone gevangenis
met animo de vaste gezangen der H. Mis,
waarbij de leider van het Reclasseerings-
koor „Ut captivi gaudeant" vanaf het po
dium de maat aangeeft.
Genoemd, koor zingt de wisselende ge
zangen.
Wij gelooven stellig, dat de beoefening
van den Volkszang in deze gestichten vas
ten voet heeft gekregen. Hulde aan de
eerw. aalmoezeniers A. Bergman en J.
Wijsbroek, die daartoe het initiatief heb
ben genomen.
DE ONTPLOFFING IN DE
MUNITIEFABRIEK TE LONDEN.
LONDEN, 19 Jan. (A.N.P.) De bladen
berichten, dat meer dan een week geleden
politie-officieren een bezoek hebben ge
bracht aan de munitiefabriek Waltham
Abbey met een drieledig doel, nl. een on
derzoek in te stellen naar de bestaande
organisatie tot het voorkomen van het uit
lekken van fabrieksgeheimen, het voor
stellen van nieuwe veiligheidsmaatregelen
en te ontdekken of er eenige waarheid
schuilde in de anoniem ontvangen mede-
deeling, dat „ongelukken zouden kunnen
gebeuren".
De politie heeft de afgeloopen weken een
aantal fabrieken bezocht om een onder
zoek in te stellen naar de mogelijkheid
van ongelukken.
Gisteren heeft de recherche een lang
durig bezoek gebracht aan Waltham Ab
bey, waar zij het tooneel van de ontplof
fing in oogenschouw nam en besprekingen
hield met de autoriteiten.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
DE TERUGTOCHT DER RUSSEN IN
FINLAND. WIJZIGING VAN AANVALS
PLANNEN? (2de blad).
EEN NIEUWE LUCHTAANVAL OP
SYLT? (2de blad).
ONTPLOFFING IN EEN KRUITFA
BRIEK TE LONDEN. (2de blad).
MOSKOU ZOU ROEMENIë EEN PACT
VAN WEDERZIJDSCHEN BIJSTAND
HEBBEN AANGEBODEN. (2de blad).
Binnenland
OP BON 4 EEN IIALF POND BOONEN
OF ERWTEN. (1ste blad).
DE OP HET IJSELMEER VASTGE
RAAKTE SCHEPEN. (1ste blad).
R.K. VROUWENBOND.
Jaarvergadering.
Met een ongewoon klein aantal belang
stellenden had gisteravond in „Den
Burcht" een vergadering plaats van den
R.K. Vrouwenbond onder leiding van mej.
Niemer, daar de presidente, mevr, Man-
ders-Vermeulen, door ziekte verhinderd
was. Gedeeltelijk door ziekte, gedeeltelijk
cok door de onbegaanbaarheid der straten
moesten vele dames verstek laten gaan,
maar de aanwezigen weiden door een
Leidsche firma verrast op een warme
dronk, een warme vruchtenpunch, ge
naamd Ton-grog, dat in goede aarde viel.
De vertegenwoordiger der firma lichtte de
fabricage en het gebruik van deze groc na
der toe.
De opening geschiedde door mej. Niemer,
die allen nog een Zalig Nieuwjaar
wenschte.
Onder de ingekomen stukken was een
mededeeling van een lezing op 24 Jan. in.
de Stadsgehoorzaal over de beste voeding
in oorlc-gstijd, welke lezing voor de leden
■toegankelijk is.
Vervolgens werden de jaarverslagen uit
gebracht.
Voor de Missienaaivereeniging door mej.
Jansen, van den R.K. Vrouwenbond zelf
door mej. Niemer, welke jaarverslag vooral
stond in het teeken van het 25-jarig be
staan, terwijl er verder een opgewekt ver-
eenigingsleven te constateeren viel.
Volgden de jaarverslagen van de „Hulp
in de huishouding en de baby", „Sancta
Veronica, het Retraitefonds, de nieuwe ac
tie der etensbussen, Huishoudelijke Voor
lichting.
Het verslag van de penningmeesteresse,
mevr. R. Geise-v. d. Kroft, sloot met een
saldo van 137.29.
Na een korte pauze en verwelkoming
van den geestelijk adviseur, Rector F. Ber-
nefeld, en den spreker dr. W. Dysselbloem,
was het woord aan den laatste tot het hou
den van zijn lezing over: De vrouw in
de actie naar de nieuwe gemeenschap.
Na een korte inleiding, waarin spr. uit
eenzette, dat hij vooral wilde spreken over
de rol, die de vrouwen in de actie voor de
nieuwe gemeenschap hebben te vervullen,
schetste spr. allereerst het ontstaan der
actie in zijn onmiddellijke en in zijn mid
dellijke oorzaken. De onmiddellijke oor
zaak was de overtuiging, dat de maat
schappij op het verkeerde spoor is geraakt
en daaruit voortvloeiende het verlangen
naar iets beters.
De middellijke oorzaak: het initiatief van
het R.K. Werkliedenverbond.
Spr. behandelde vervolgens de vraag:
Waarom een nieuwe gemeenschap, waarin
hij de onmiddelijke oorzaken, die deze actie
deden geboren worden, nader aantoonde.
Deze oorzaken moet men zien in vier cri
ses, die de maatschappij bedreigen en wel:
a. de godsdienstig-moreele crisis;
b. de maatschappelijke crisis;
c. de economische crisis;
d. de cultureele crisis.
Op de vraag: wat wil de actie, antwoord
de spr. met de onmiddellijke en middel
lijke doelstelling van deze actie aan te ge
ven.
De onmiddellijke doelstelling van deze
actie is de verandering van mentaliteit, ge
concretiseerd in rechtvaardigheid en liefde.
De middellijke doelstelling is de organi
sche vorm: de verwerkelijking der corpo
ratieve gedachte.
Wie kunnen nu aldus vroeg spr.
aan deze actie medewerken? Bij het ant
woord op deze vraag verwees spr. naar de
eerste" encycliek van Paus Pius XII en wel
naar het gedeelte waar de Paus spreekt
over de krachten der vernieuwing. Aan de
hand daarvan zette spr. uiteen, dat voor
deze vernieuwing noodzakelijk is de apos
tolische arbeid der leeken en vooral ook
het gezin. En in dat gezin hebben een bij
zondere taak de gehuwde en de ongehuw
de vrouw beiden.
De gehuwde vrouw als de Moeder en
opvoedster der kinderen, de ongehuwde
vrouw in haar vrouwelijke taak van dienst
baarheid aan het gezin.
In zijn slotbeschouwing wekte spr. de
aanwezigen ten slotte op de vredesarbeid
in de nieuwe gemeenschap niet te verge
ten.
Met een dankwoord van de Presidente,
mej. Niemer, en den chr. groet werd de
bijeenkomst hierna gesloten.
VOLKSBONDS-NIEUWS.
Propaganda-Fcestavónd.
Door de afd. Leiden van den Ned. R.K.
Volksbond wordt op Woensdag 31 Januari
a.s., aanvangende te 8 uur 's avonds, een
propaganda-feestavond gehouden, gratis
toegankelijk voor de bondsleden met één
huisgenoot, in de groote Stadsgehoorzaal.
De R.K. Tooneelvereeniging „Vondel"
verleent daaraan haar medewerking en
brengt ten tooneele in drie bedrijven:
„Waarom leven wij?" door A. Broere. De
adviseur van den Volksbond, Rector F. A.
M. Bernefeld, zal eenige behartigenswaar
dige woorden zeggen, terwijl het muziek
gezelschap „Franz Schweitzer", onderaf-
deeling van de St. Josephsgezellen, het
muzikale gedeelte van den avond zal ver
zorgen.
Kaarten voor dezen propaganda-feest
avond zijn te bekomen vanaf Woensdag 24,
Donderdag 25 en Vrijdag 26 Januari a.s.,
des avond van 7.309.00 uur, kantoor
Bondsgebouw, Steenschuur 15, op vertoon
van lidmaatschapskaart. Wij vestigen er
nadrukkelijk de aandacht op, dat onder
geen beding meer dan twee personen op
één program toegang hebben. Kinderen
hebben eveneens geen toegang.
Zooals bij dergelijke gelegenheden ge
bruikelijk is, wordt ook thans wederom een
loterij georganiseerd. Loten z(jn reeds te
bekomen bij het afhalen der toegangsbe
wijzen ad 10 cent per stuk. Koopt een lot
bij het afhalen van uw toegangsbewijs.
U voorkomt daarmee het te koop aan
bieden op den feestavond; het aantal
loten bedraagt slechts 600.
Ontwikkclings-avondcn.
Wij vragen uw aandacht voor de ont
wikkelingsavonden van den R.K. Volks
bond, afd. Leiden.
De eerstvolgende wordt gehouden op
Woensdag 7 I'ebruari a.s. Door den Raad
van Arbeid zal met behulp van een film
aan de leden een duidelijk beeld gegeven
worden van het nut der Verzekeerings-
wetgeving in Nederland. Een sociale avond,
voor allen belangrijk en waarvan een
groote leering kan uitgaan.
De daaropvolgende wordt gehouden op
Dinsdag 9 April a.s., welke avond niet
minder leerzaam zal zijn. Dan wordt voor
de leden eveneens met behulp van de film,
de cultureele beteekenis van den Katho
lieken Radio Omroep in woord en beeld
uiteengezet.
Niemand verzuir.-.e deze bijeenkomsten!
Houdt daarvoor de genoemde datums vrij.
Mr. G. DRAIJER BURGEMEESTER
VAN KLUNDERT.
Bij K. B. van 18 Januari 1940 is met in
gang van 1 Februari 1940, benoemd tot
burgemeester der gemeente Klundert: mr.
G. Draijer. De heer Draijer werd 12 Mei
1891 in Suawoude geboren. Hij is thans
volontaur ter gemeente-secretarie van
Hazerswoude en woont in Leiden.
