Moskou toornt tegen Scandinavië Naar een offensief aan hef Westfonf? Wat daar gebeurt is in strijd met de neutraliteit Voorbereidende maatregelen Revolutionaire organisaties in Amerika MAANDAG 15 JANUARI 1940 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE PI Ari - K Bemiddeling van Beriijn? MOSKOU WAARSCHUWT. Het telegraafagentschap der Sovjet- Unie meldt uit Moskou: Onlangs is de aandacht der Sovjet- regeering gevestigd op zekere feiten, welke zich voordoen in Zweden en Noorwegen. Persorganen, die in nauwe betrek king staan met de regeering der beide landen en zekere officieele personen zijn in geheime verstandhouding en met steun van de Zweedsche en Noorsche autoriteiten een campagne op groote 6chaal begonnen tegen de Sovjet-Unie en overgegaan tot daden, welke niet vereenigbaar zijn met de politiek van neutraliteit, welke door de regeeringen der beide landen werd geproclameerd. DE STAP TE STOCKHOLM. Op 5 Januari heeft de gezante van de Sovjet-Unie in Zweden, mevrouw Kollon- tay, aan den minister van buitenlandsche zaken van Zweden, Günter, namens de Sovjet-regeering een verklaring overhan digd. Hierin wordt gezegd: „Gedurende de geheele maand December hebben kringen er bladen, welke vijandig gezind zijn aan de Sovjet-unie, onder leiding van het dag blad Social-Demokraten, dat in nauwe be trekking staat met de regeering, een ontoe laatbare campagne gevoerd tegen de Sov jet-Unie, welke alleen verklaarbaar zou zijn, ingeval Zweden een staat van oorlog tegen de Sovjet-Unie zou voorbereiden." In de verklaring van de gezante werd verder te kennen gegeven, dat de Zweed sche pers ware oproepen tot oorlog tegen de Sovjet-Unie richt en een gewapende in terventie eischt van Zweden aan de zijde van de regeering van Ryti en Tanner in den oorlog tegen de Sovjet-Unie. Deze campagne, er op berekend verwik kelingen te provoceeren tusschen de Sov jet-Unie en Zweden, ontmoet van de zijde der Zweedsche regeering geen enkelen te genstand. Bovendien hebben zekere offi cieele personen openlijk deelgenomen aan de organisatie van den militairen tegen stand van de regeering van Ryti en Tan ner. Op 7 December ongeveer, zijn 47 recru- teerings-bureaux geopend in Zweedsche steden, onder bescherming van de Zweed sche autoriteiten. Het aantal door deze bu reaux gerecruteerde „vrijwilligers" loopt In de duizenden. Volgens zekere gegevens, op 28 Dec. verstrekt, waren 10.000 van die „vrijwilligers" uit Zweden in Finland aan gekomen. Later werd gemeld, dat twee „vrijwilligers"-korpsen uit Zuid- en Mid den-Zweden naar Finland waren vertrok ken. De Zweedsche generaal Ernst Linder heeft het opperbevel over hen aanvaard. Bovengenoemde campagne van de Zweed sche pers roept op tot militaire acties te gen Sovjet-Rusland en de openlijke vor ming van „vrijwilligers-detachementen" met steun van de Zweedsche autoriteiten. Bovendien worden van Zweden uit aan de regeering van Ryti en Tanner rechtstreeks wapenleveranties gedaan en vergunning gegeven oorlogsmateriaal van allerlei aard door Zweden naar Finland te zenden. De verklaring van de gezante der Sov jet-Unie in Zweden tegenover den minis ter van buitenlandsche zaken besluit als volgt: „De regeering der Sovjet-Unie vestigt de aandacht der Zweedsche regeering op bovenstaande feiten en acties der Zweed sche autoriteiten, die gericht zijn tegen de Sovjet-Unie. De regeering der Sovjet- Unie achtte den tijd gekomen tegenover de Zweedsche regeering te verklaren, dat deze acties van Zweedsche autoriteiten niet alleen in strijd zijn met de Zweedsche politiek van neutraliteit, doch zouden kun nen leiden tot een ongewenschte complica tie in de betrekkingen tusschen Zweden en de Sovjet-Unie." DE STAP TE OSLO. Op 5 Januari heeft de gezant der Sovjet- Unie in Noorwegen, Plotnikov, eveneens namens de regeering der Sovjet-Unie een verklaring overhandigd aan den Noorschen minister van buitenlandsche zaken Koht. In deze verklaring wordt gezegd: „On langs hebben zekere kringen in Noorwe gen, die in nauwe betrekking staan met de regeering en de Noorsche pers een onbe perkte campagne gevoerd tegen de Sovjet- Unie, welke campagne slechts schadelijk kan zijn voor en complicaties veroorzaken in de betrekkingen tusschen de Sovjet-Unie en Noorwegen." In de verklaring van den gezant wordt verder opgemerkt, dat naast openlijke op roepen tot oorlog tegen de Sovjet-Unie de Noorsche pers ruimte beschikbaar stelt voor eischen tot militairen steun aan de regeering van Ryti en Tanner door de re geering van L'oorwersn tegen de Sovjet- Unie. Zekert officieele personen, zooals Ham- bro, de president vrn het Storting, kapi tein-generaal Orflit en anderen steunen de ze campagne en nemen er zelfs actief deel aan. In Noorwegen worden openlijk recru- tee.ingscommissies georganiseerd tot aan wakkering van een oorlog op het gebied van Finland tegen Sovjet-Rusland. Er zijn berichten, dat een speciale divisie „vrij willigers" van de landen der Oslo-groepen wordt gevormd voor Finland. Tegelijkertijd wordt de regeering van Ryti en Tanner onder bescherming der Noorsche autoriteiten uit Noorwegen van wapenen voorzien en worden verschillen de soorten oorlogsmateriaal dwars door Noorwegen naar Finland getransporteerd. De verklaring van den gezant der Sovjet- Unie aan den Noorschen minister van bui tenlandsche zaken eindigt als volgt: „De regeering der Sovjet-Unie vestigt de aandacht der Noorsche regeering op bo vengenoemde feiten en acties der Noorsche autoriteiten, welke tegen de Sovjet-Unie zijn gericht. De regeering der Sovjet-Unie acht het dringend noodig te verklaren, te genover de Noorsche regeering, dat boven genoemde acties van Noorsche autoritei ten niet alleen in flagranten strijd zijn met de politiek van neutraliteit door de Noor sche regeering geproclameerd, doch zou den kunnen leiden tot ongewenschte ver wikkelingen en de normale betrekkingen tusschen de Sovjet-Unie en Noorwegen zouden kunnen verstoren". HET ANTWOORD VAN NOORWEGEN. Op 6 Januari heeft die Noorsche minister van buitenlandsche zaken, Koht, den ge zant van de Sovjet-Unie in Noorwegen, Plotnikof, het antwoord van de Noorsche regeering overhandigd. De Noorsche regee ring zet hierin uiteen, dat de beschuldiging van schending der neutraliteit gegrond vest zijn op onjuiste inlichtingen. De uitin gen in de Noorsche pers zijn afkomstig van particulieren en zijn niet van gezag hebbende zijde goedgekeurd. Wat betreft de organisatie van wervimgsbureaux in Noorwegen, deze wordt niet door de Noor sche regeerinig gesteund. Het werven voor vreemden krijgsdienst is in Noorwegen bij de wet verboden en zal derhalve niet wor den toegestaan. De Noorsche autoriteiten steunen ook geen verscheping van wape nen en ander oorlogsmaterieel naar Fin land. Indien personen individueel vrijwillig naar Finland gaan om aan den oorlog deel te nemen, dan is dit in de oogen van de NoonsChe regeering geen schending van de neutraliteit Ook is de doorvoer van wa penen door Noorwegen niet in tegenspraak met de Internationale wetten. Bovendien heeft voor zoover de Noorsche regeering bekend is, tot nu toe geen doorvoer van wapenen plaats gehad terwijl de particu liere uitvoer zeer gering was. Het Noordsche antwoord wordt besloten met de verzekering, dat Noorwegen tot nu toe de neutraliteit heeft bewaard, en deze ook in de toekomst wil bewaren. De Noor sche regeering hoopt dat de vriendschap pelijke betrekkingen tusschen de Sovjet Unie en Noorwegen in de toekomst zullen blijven 'bestaan. HET ANTWOORD VAN ZWEDEN. De Zweedsche minister van buitenland sche zaken, Munters, heeft op 't protest, dat door de gezant van de Sovjet Unie, me vrouw Kolontai, is overhandigd, op 10 Jan. geantwoord. In het antwoord verklaart de Zweedsche regeering dat het Zweedsche volk een warme sympathie heeft voor Fin land, hetgeen in de pers tot uiting komt. De Zweedsche grondwet verbiedt misbruik van de vrijheid der peis, in het bijzonder, wanneer hierdoor buitenlandsche mogend heden worden beleedigd. De Zweedsche regeering is van meening, dat evenwel noch haar houding ten aanzien van de pers, noch haar houding anderszins de Sovjet Unie tot voorwendsel kan strekken voor be schuldigingen tegen Zweden. In het bijzon der is het protest inzake de werving van vrijwilligers niet in overeenstemming met de feiten. Het werven van vrij willigers ge schiedt op particulier initiatief ei de cij fers komen niet overeen met de door de Sovjet Unie genoemde, terwijl officieren en minderen "an het Zweedsche leger niet als vrijwilliger deelnemen aan den oorlog in Finland. Verder kan het vervoer van verschillen de artikelen uit Zweden naar Finland of de doorvoer over ZweedsCh gebied van goederen uit andere landen naar Finland geen tegenwerpingen verwekken. Zweden wil zijn handelsbetrekkingen met andere landen handhav.en. Finland kan uit Zweden verschillende goederen en in transito verschillende goe deren uit andere landen over Zweedisch gebied importeeren, welke het noodig heeft. De Zweedsche regeering acht het niet mogelijk dezen toestand te wijzigen en daardoor het handelsverkeer tusschen Zweden en Finland in gevaar te brengen. Het antwoord van Zweden besluit met uitdrukking te geven aan de hoop, dat de bovengenoemde overwegingen een einde zullen maken aan het misverstand, dat tusschen Zweden en de Sovjet Unie zou kunnen ontstaan en de Sovjet Unie dui delijk zal maken, dat er geen reden is voor beschuldigingen tegen de Zweedsche re- geerin. MOSKOU IS NIET TEVREDEN. De antwoorden, welke door de regeerin gen van Noorwegen en Zweden zijn gege ven, vooral het antwoord van Zweden, kunnen door de regeering van de Sovjet Unie niet als bevredigend worden be schouwd. De regeeringen van Noorwegen en Zwe den ontkennen niet alle feiten, waarbij de neutraliteit door hen is geschonden. Een dregelijke houding van de regeeringen van Noorwegen m Zweden brengt gevaar me de en bewijst dat de regeeringen geen vol doende weerstand bieden aan den drang, welke op deze landen wordt uitgeoefend om hen in een oorlog met de Sovjet Unie te wikkelen. BEMIDDELINGSACTIE VAN BERLIJN? De Fransche bladen blijven melding ma ken van hardnekkige geruchten, volgens welke Hitier, teneinde te trachten het Rus sische echèc in Finland te beperken, zich zou aanbieden als bemiddelaar in den Finsch-Russischen oorlog. Uit Londen meldt Havas, dat volgens de „Sunday Graphic" Zaterdag te Kopenha gen met een speciaal vliegtuig Duitsche af gezanten zijn aangekomen, die tot taak hebben, zich op de hoogte te stellen van dc mogelijkheid van vrede in Finland. Volgens den Berlijnschen correspon dent van het Hamburger Fremdeblatt, a- dus meldt Havas uit Kopenhagen, bestaat ei in de Finsche kwestie geen enkel ver schil van meening tusschen Duitschland en de Sovjet-Unie. Rusland zou een Noord- Atlantische mogendheid willen worden. Duitschland kan zich vereenigen met dit Russische plan, dat nooit tegen Duitsch land gericht is geweest. De correspondent van „Stockholm Tid- ningen" verklaart echter, dat Duitschland in tegenstelling met de verspreidde geruch ten geen bemiddeling zal voorstellen. ITALIAANSCH COMMENTAAR. De diplomatieke redacteur van Stefani schreef Zaterdagavond: De bladen in Londen en Parijs hebben dezer dagen geruchten verspreid over be weerde bemiddeling, die zou zijn aangebo den door Duitschland ten aanzien van een vreedzame oplossing van het Russisch- Finsche conflict. Deze berichten zijn in het land zelf geenszins bevestigd. Zij zouden van belanghebbende zijde afstammen en hebben zeer waarschijnlijk geen enkelen grond van bestaan. Daarentegen wordt gemeld, dat er te- lijkertijd een campagne ingezet is door de voornaamste Noorsche bladen ten gunste van een onmid dellij ken vrede tusschen Rusland en Finland door afstand aan Rus land van een zone in Karelië, welke noodig is voor de bescherming van Leningrad. Ook wijst men er op, dat zich een ont spanning heeft voorgedaan in de betrek kingen tusschen de Scandinavische lan den en Duitschland na de verklaring van de officieuze pers, dat Duitschland geen druk wil uitoefenen op de Scandinavische staten. HEVIGE BOMBARDEMENTEN OP FINSCHE STEDEN. Officieel wordt te Helsinki verklaard, dat boven geheel Finland hevige bombar dementen zijn uitgevoerd, in het bijzonder te Hanggoe en Tammisaari. Alle verbindin gen met deze beide steden zijn verbroken. Tammisaari werd Zondag in den loop van den Zondag vijf malen aangevallen. De bevolking bevond zich in schuilloopgraven, zoodat er geen slachtoffers waren. Officieel wordt medegedeeld, dat bij luchtaanvallen van Zaterdag op Helsinki 13 personen zijn gedood en 71 gewond. Er werden 500 bommen neergeworpen. DE STRIJD BIJ RAATE. De bijzondere correspondent van Havas te Rovaniemi heeft een bezoek gebracht aan het slagveld van Raate, waar de 43ste divisie van het roode leger werd vernie tigd. Hij deelt mede, dat de weg bij Raate een verschrikkelijk aanzien biedt. Langs de weg liggen de bevroren lijken van de sol daten, zij bieden een staalkaart van de ge heele Aziatische bevolking van de Sovjet Unie. Bovendien liggen hier alle soorten voertuigen en oorlogsmaterieel. De correspondent heeft een van de Rus sische gevangenen, die een weinig En- gelsch sprak, ondervraagd en deze zeide: „Spot niet met me, ik weet heel goed, dat ge me gaat doodschieten". De Russische gevangenen zijn allen vast overtuigd, dat zij door de Finnen gefusilleerd zullen worden en de commissarissen bij het roo de leger doen hun best deze meening steeds meer te doen post vatten. DE HULP VOOR FINLAND. ïtaliaansche wapenen voor Finland vrijgegeven. Een telegram uit Berlijn aan „Aftonbla- det" meldt, dat Duitschland het embargo op de voor Finland bestemde ïtaliaansche wapenen heeft opgeheven. In Duitschland wordt thans deze verklaring gegeven, dat het doorvoerverbod geschiedde om techni sche redenen, zooals de moeilijkheden met het spoorwegverkeer en niet om politieke redenen. Amerikaansche hulp. De in Washington verschijnende dagbla den geven in krachtige termen uitdruk king aan de noodzakelijkheid onmiddellijk hulp te verleenen aan Finland. De republikeinsche „Evening Star" be sluit zijn artikel als volgt: „Het Congres moet weten hoe het gevoelen is van de groote meerderheid der Amerikanen be treffende het gewettigde verzoek om bij stand aan Finland. De „Daily News", een liberaal blad schrijft: „Men moet niet ver geten. dat Finland materiaal noodig heeft, Fransche steden ontruimd DE VERLOVEN VAN BRITSCHE EXPEDITIELEGER INGETROKKEN Het Britsche ministerie van oorlog deelt mede, dat de verloven van het Britsche expeditieleger tijdelijk zijn opgeschort Reuter verneemt uit officieele bron, dat het bericht inzake de verloven van de leden van Britsche expeditiecorps niet betrekking heeft op mannen, die reeds met verlof zijn. Dezen zullen niet worden teruggeroepen. Aangezien de Duitschers schieten met verdragend geschut, hebben de Fran- schen, naar verluidt, een aantal plaat sen tussshen Aparh én Thionville ont ruimd. GEZONKEN SCHEPEN. Na eerst op het strand aan de Fransche kust te zijn geloopen en vervolgens op een zandbank te zijm vastgeraakt, is het Brit sche stoomschip „Atlanctic Soout" (4.575 ton) binnen tien minuten gezonken. De bemanning, 34 personen kon zich met de reddinigbooten in veiligheid brengen en is in Engeland aangekomen, Acht geredden van het te Newcastle thuiisbehoorendie schip „Granta" (2.719 ton), dat Vrijdag na op een mijrn te zijn geloopen, was gezonken, zijn Zaterdag ont scheept in een haven aan de Noordoost kust. Van de 13 andere leden der beman ning zijn twee omgekomen' en worden tien vermist, terwijl één gewonde in een zie kenhuis is opgenomen. Volgens een der geredden was het schip ten gevolge van de ontploffing doormidden gebroken en in minder dan irie minuten gezonken. Het Grieksahe s.s. „Tonis Chandris", groot 3161 ton, is ontsnapt aan een Duit sche duikboot door een zigzagkoens ge durende vijf minuten. In de dichte duister nis echter liep het schip op een onder wa ter zijinden klip buiten de Noord-Schot- sobe kust. De uit 21 koppen bestaande be manning is veilig. Het schip is echter als een volslagen wrak verlaten. DE BEMANNING VAN DE „COLUMBUS" HUISTOE. Uit Jersey City wordt gemeld: 513 Leden van die bemanning van het Duitsche schip „Columbus" zijn per trein naar San Fran cisco vertrokken. Dit is de eerste etappe van hun reis naar het vaderland. De politie heeft den toegang tot 'het station aan vrien den en famlitie van de terugkeerenden verboden. DUITSCH VLIEGTUIG TOT DALEN GEDWONGEN. Een Duitsch verkenningsvliegtuig, dat een vlucht maakte boven Noord-Frankrijk, na een gevecht van enkele minuten tot da len gedwongen. De uit drie personen be staande bemanning gaf zich gevangen. NIEUW SOORT LUCHTDOEL PROJECTIEL. Volgens liuchtvaartofficieren te Washing ton, is een nieuw soort luchtd'oelgranaat, d'at in de Vereenigde Staten tot ontwikke ling is gebracht, aan Frankrijk ter beschik king gesteld. De granaat wordt op de ge bruikelijke wijze afgeschoten, doch zij laat een parachute los, welke een stalen band ter lengte "an honderden voeten achter zich sleept, die zich in de schroeven van die aanvallende vliegtuigen moet verwar ren. DE VREEMDELINGEN IN ENGELAND. De Engelsche vreemde longen rechtban ken, welke sedert October j.L de omstan digheden hebben nagegaan van vreemde lingen, behoorende tot de nationaliteit van dien vijand, hebben thans haar taak vrijwel volbracht. Als resultaat daarvan zijn 436 Duitschers en 50 Oostenrijkers geïnterneerd. Deze lie- dien zijn door de rechtbanken in categorie A. geplaatst, hetgeen beteekent, dat zij in concentratiekampen worden onderge bracht. 71199 Duitschers en 822 Oostenrijkers zijn gerangschikt in categorie B, waardoor zij niet worden geïnterneerd), doch zich wel aan speciale beperkingen moeten on derwerpen. Deze beperkingen betreffen de vrijheid wanneer het zijn strijd tegen de agressie wil voortzetten. Wat de Vereenigde Staten betreft, er zijn heel wat voorstellen aan het Congres gedaan om Finland te helpen. President Roosevelt heeft aangevolen deze voorstellen te coördineeren en de belan gen van binnenlandsche politiek terzijde te stellen. Dat is verstandig. Er moet echter snel gehandeld worden en doeltreffender dan alleen maar met sympathiebetuigin gen. Opgemerkt moet echter werden, dat de meeste bladen, terwijl zij uitdrukking geven aan de verontwaardiging, die in de Vereenigde Staten gevoeld worden tegen Rusland en aan sympathie voor het land, dat het slachtoffer van de agressie is ge worden, er de nadruk opleggen, dat de hulp der Vereenigde Staten aan Finland in geen geval met zich mede mag brengen, dat men de neutraliteit laat varen. der betrokkenen zonder voorafgaande ver gunning verder dan 5 mijlen van hun adrea te reizen. In categorie C. zijn 47.285 Duitschers en 6. 597 Oostenrijkers geplaatst, die niet wor den geïnterneerd en ook niet aan beper kingen onderhevig zijn. De aantallen geïnterneerden zij in verge leken bij den vorigen oorlog betrekkelijk klein. Toen waren n.l. bijna 30.000 vreem delingen in interneerinigskamipen onderge bracht. AMBTENAREN WILLEN NIET. GEëVACUEERD WORDEN. Een nieuw soort staking is in Engeland ontstaan, n.L van ambtenaren, die om ver schillende redenen weigeren te wondien „geëvacueerd" naar sommige badplaatsen, waar de regeering eenigen tijd geleden be sloten heeft die diensten te vestigen, wel ker handhaving in de hoofdstad niet on misbaar is. Toen kortgeleden sommige bu reaux van het ministerie van gezondheid uit Londen waren overgebracht naar Black pool, protesteerden verscheidene honder den ambtenaren tegen dezen maatregel en besloten zij in Londen te blijven. Voor het oogenblik bevinden deze ambtenaren zich dan ook in Londen in hun bureaux, ter wijl in Blackpool bureaux geopend zijn zonder dat zich daar ambtenaren bevinden. ROSENBERG IN ONGENADE? Volgens den specialen correspondent van de „Observer" is Alfred Rosenberg, „de officieele opvoeder van 'het nationaal- socalisme", in verband met zijn verzet te gen de politiek van Hitler jegens Rusland, in ongenade gevallen. Verscheidene leden gearresteerd ZIJ NOEMDEN ZICH „CHRISTELIJK FRONT." Uit New York wordt gemeld, dat acht tien leden van een organisatie, welke zich „Christelijk Front" noemden, zijn gearresteerd door agenten van het fe derale bureau, beschuldigd van samen zwering met het doel in de Vereenig de Staten een revolutie te verwekken, de regeering omver te werpen en een dictatuur in te stellen. Een klein tuighuis werd blootgelegd te New York City. Beweerd wordt, dat het „Christelijk Front" voornemens was zich ervan te bedienen voor revolutionnaire doeleinden. Verklaard wordt, dat de gearresteerde personen zijn opgetreden als leden van „Sportclubs" en van plan waren met in gang van 20 Januari een regime van terreur in te stellen, tot uitroeiing van alle Joden en inbezitneming van openbare nutsbedrij ven. Deze mededeelingen zijn gedaan door Edgar Hoover, den chef van de Amerikaan- oohe G-men. Reuter meldt nog nader: De samenzwe ring, welke zeven maanden geleden werd ontdekt, beoogde bommen te werpen in de bureaux van het Joodsclie dagblad For ward, bezit te nemen van het douanekan toor, het hoofdpostkantoor in New York city, de gebouwen der Federal Reserve Banks in geheel Amerika, en van de Natio nale garde. Hoover heeft verklaard, dat de voor naamste leider der gearresteerden John F. Cassidy was, een leider van het „Chris telijk Front", die door zijn volgelingen werd aangesproken als de „Fuehrer". Bij verscheidene invallen hebben fede rale agenten reeds afgewerkte en nog niet gereedgemaakte bommen, een aantal gewe ren en duizenden patronen in beslag geno men. Hoover zeide, dat het „Christelijk Front" duizenden leden telt, doch hij weigerde een schatting te geven over het juiste aantal tot het onderzoek, dat zich over het geheele land uitstrekt, afgeloopen zal zijn. Hoover zeide, dat de sportclubs in het ge heim bijeen kwamen in de huizen van verscheidene leden en dat minstens een lid lid was van den Germ an-American Bund. Velen stonden in betrekking met het re- servepersoneel van de strijdmacht der Vereenigde Staten. Pater Coughlin en het „Christelijke Front." Pater Coughlin, de bekende radio-pries ter heeft medegedeeld, dat hij een „Chris telijk Front" heeft gevormd, ter bestrij ding van communisme en nationaal-socia- !isme doch hij heeft nooit het „Christian Front" gesteund, waarvan thans aohttien leden zijn gearresteerd. Hij voegde hieraan toe, dat 25 October 1939 deze groep hem een chèque van 1000 dollar heeft gezon den, doch hij heeft deze geweigerd en zijr. aanhangers aangeraden zich niet mei deze organisatie in te laten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 6