De Russen moeten op
adem komen
Italiaansch-Hongaarsche
besprekingen
Duitsche vrees voor Engelsche hulp
Ciano en Csaky te Venetië
Weinig oorlogs
nieuws
Waarom ging Hore
Belisha heen?
Tal van scheeps
rampen
MAANDAG 8 JANUARI 1940
DE LEIDSCHE COURANT
TV/rcnp: - p"r-- 6
FINLAND BINDT MOSKOU
DE HANDEN
OP DE KARELISCHE LANDENGTE.
De Russen geven hun pogingen niet op,
om op de KarelLsche landengte door de
Finsche linies heen te breken en zoeken
steeds weer nieuwe punten, in de hoop
een zwakke plek te vinden, waar hun aan
vallen misschien meer succes hebben, Za
terdag hebben zij hun krachten weer be
proefd op het gebied tusschen Nuolaajarvi
en de Taipale, waar het tot niu toe betrek
kelijk kalm is geweest.
Het doel van deze aanvallen in den nieu
wen sector is voorts, aldus Havas, het on
schadelijk maken van de kustbatteryen
van Koivisto, waarvan de Russen op het
oogenblik nog dertig K.m. verwijderd
zijn. Zooals bekend, belemmeren deze bat
terijen de Russische operaties ten zeerste,
bijna dagelijks trachten de roode vliegtui
gen Koivisto te bombardeeren, doch tot nu
toe hebben zij daarbij niet veel succes ge
had.
FINSCH LEGERBERICHT.
Het Finsche communiqué van Zondag
luidt als volgt: „Op de Karelische land
engte heeft de vijand, na voorbereiding
door de artillerie, Vrijdagavond een aanval
gedaan tusschen het Hatjalahti-meer en
Summa, welke afgeslagen werd. Onze ar
tillerie verspreidde een oprukkende vijan
delijke afdeeling en een bevoorradingsco-
lonne. De vijand begint zich in te graven
en legt prikkeldraadversperringen aan. Te
Pittojoki werd een vijandelijke aanval af
geslagen en een tank vernield.
In het Salla-district heeft een vijande
lijke ski-afdeeling getracht een flankaan-
val op onze troepen te doen, doch zij
werd afgeslagen; de vijand heeft ruim drie
honderd dooden moeten achterlaten, als
mede 14 machinegeweren en ander oor
logsmateriaal.
In het Fetsamo-district heeft de vijand
met 'betrekkelijk kleine afdeelingen aan
vallen gedaan, die afgeslagen werden.
De vijandelijke activiteit ter zee werd
door het ijs leperkt tot pogingen, om sche
pen, die onze havens verlaten of binnen-
loopen, tegen te houden.
De vijandelijke luchtmacht bombardeer
de Lahti en Kuopio, waarbij één persoon
werd gedood en twee werden gewond. De
Finsche luchtmacht heeft bommen uitge
worpen en te zamen met de luchtdoelbat
terijen belet, dat de vijand bommen liet
vallen. Twaalf vijandelijke vliegtuigen zijn
neergeschoten.
Tijdens een luchtaanval op Utti moest
de trein uit Viborg drie uur lang blijven
stilstaan, terwijl de reizigers dekking in de
bosschen zochten."
HET RUSSISCHE LEGERBERICHT.
De „Voelkische Beobachter" verklaart
verder, dat het voor Zweden en Noorwe
gen niet noodzakelijk is zich op dezen weg
te laten dringen. Het systeem van den Vol
kenbond was gebaseerd op veronderstel
lingen, welke niet meer bestaan, zoodat
geen sprake meer kan zijn van een nako
men van verplichtingen. Wanneer de Wes
telijke mogendheden Finland werkelijk
willen helpen, dan bestaan andere mid
delen, dan kleine staten in levensgevaar
te brengen. De houding van Engeland en
Frankrijk toont evenwel duidelijk, dat het
doel van deze Finsche actie juist is de neu
trale landen van het Noorden in gevaar te
brengen en dat men vooral te Londen ge
heel in het plan van den oorlog werkt, n.l.
anderen de rekening voor Engeland te la
ten betalen.
Tocht Duitsche officieren naar Rusland?
De Fransche radio omroep heeft gister
avond beweerd vernomen te hebben, dat
twintig officieren van den Duitschen ge-
neralen staf naar Sovjet Rusland zijn ver
trokken om deel te nemen aan de reorga
nisatie van het roode leger.
Engeland en Finland.
In de „Sunday Times" schrijft Scruta
tor over „Onze schuld aan de Finnen,
wier dapperheid de wereld ontroert." De
schrijver dringt er op aan, dat den Finnen
alle mogelijke steun verleend zal worden.
Hoe dieper Rusland gebonden wordt door
de Finsche verwikkeling, zoo zet hij uiteen,
hoe minder energie het zal hebben om
Duitschland bij te staan, hoe ernstiger de
Duitsche ontevredenheid zal worden over
de Russisch-Duitsche overeenkomst en hoe
dieper het prestige van Hitier zal vallen.
Scrutator voegt hieraan toe, dat het letter
lijk waar is, dat de bekwaamheid van den
Finschen weerstand de belangrijkste bij
drage vormt voor de Britsche overwin
ning ter zee en het succes der blokkade.
De oorlog in Finland is ook in zekeren zin
een herverzekering tegen een Russische
agressie op den Balkan. Zoo uitzonder
lijke diensten verdienen niet alleen onze
bewondering, aldus de schrijver, maar ook
onze dankbaarheid in zijn meest practische
vormen.
HET FRANSCHE LEGERBERICHT.
Het Fransche legerbericht van Zaterdag
avond luidt: niets belangrijks te melden.
Nabij Ventnor (eiland Wight) is Zater
dag een Britsche bombardementsvliegtuig
neergestort. Drie van de vier inzittenden
vonden den dood.
DE RANTSOENEERING VAN LEVENS-
OVER RUSSISCH GEVAAR
OP DEN BALKAN EN HET DONAU-
BEKKEN.
Volkomen overeenstemming, zeggen de
communique's.
Tweemaal hebben de Italiaansche en
Hongaarsche ministers van Buitenlandsche
Zaken, Ciano en Csaky, Zaterdag te Vene
tië een langdurige bespreking gevoerd. Na
het onderhoud van Zaterdagmorgen, dat
ruim een uur duurde, heeft Ciano aan de
journalisten verklaard: Onze bespreking is
openhartig en hartelijk geweest en heeft
de innige samenwerking bevestigd die tus
schen beide landen bestaat. Wij hebben
volkomen dezelfde inzichten aangaande de
vraagstukken, die de verdediging van orde
en vrede in Europa raken.
Ongeveer dezelfde verklaring legden bei
de ministers af toen zij Zaterdagavond om
Halfzeven de conferentiezaal van het Ve-
netiaansche hotel verlieten, waar zij sinds
tien minuten over vijven elkaar gesproken
hebben. Zij zeiden, aldus Stefani, dat zij
2eer voldaan waren over de groote harte
lijkheid, waarmede de besprekingen ge
voerd werden alsmede over de overeen
stemming van hun gevoelens en inzichten
oh die van de openbare meeningen in beide
landen.
De besprekingen waren echter nog niet
beëindigd, want de ministers besloten, in
strijd met hun aanvankelijke plannen, Zon
dagochtend de gedachtenwisseling voort
te zetten.
Na afloop van de bijeenkomst van Zon
dagmorgen werd officieel medegedeeld:
„De Italiaansche minister van buiten
landsche zaken, graaf Ciano en de Hon
gaarsche minister van buitenlandsche za-
K.en, graaf Czaky, hebben ter gelegenheid
van hun ontmoeting te Venetië van ge
dachten gewisseld over den algemeenen
Europeeschen toestand. Zij konden op
nieuw met genoegdoening vaststellen, dat
de grondslagen, waarop de vriendschap en
de nauwe samenwerking der beide staten
gebaseerd zijn, hecht en sterk zijn, en dat
in alle vraagstukken een volledige gelijk
heid van inzichten tusschen de beide re
geeringen bestaat."
Stefani deelt verder mede, dat na de
bijeenkomst, welke de beide ministers van
ouitenlandsche zaken Zondag hebben ge
had, zij het hotel verlieten en dat zij, door
de menigte stormachtig werden toegejuicht,
toen zjj op de Riva Degli Schiavoni ver
schenen. De menigte bracht leuzen uit ten
gunste van Hongarije, den Duce en graaf
Ciano.
Vervolgens hebben de beide ministers
zich naar het vermaarde eiland Torcello
begeven, waar zij hebben deelgenomen aan
een te hunner eere door senator Cini aan
geboden noenmaal.
Graaf Ciano is vanmorgen uit Venetië
in Rome teruggekeerd.
EEN SFEER VAN
GEHEIMZINNIGHEID
ONEENIGHEID MET DE LEGER
LEIDING?
Om het aftreden van Hore Belisha hangt
een sfeer van geheimzinnigheid.
Naar verluidt, wist hij Donderdag by zyn
bezoek aan den minister-president nog
niets van het lot, dat hem boven het hoofd
hing.
Chamberlain schijnt dezen dag alles in
het werk te hebben gesteld om hem over
te halen de portefeuille van handel te aan
vaarden en hij beschouwde de weigering
van Hore Belisha niel als definitief. Hij
maakte complimenten en verklaarde, dat
het werk van Hore Belisha in de geschiede
nis geboekstaafd zal blijven.
In parlementaire kringen vraagt men
zich af, voor welken druk de minister-pre
sident is geweken. Naar verluidt heeft de
minister-president, alvorens zijn besluit
te nemen, sir John Simon geraadpleegd
In sommige kringen wordt hieraan toege
voegd, dat ook Sir Samu*' Hoare van de
zaak afwist. Deze heeft onlangs een bezoek
gebracht aan het expeditieleger in Frank
rijk en men acht het mogelijk, dat deze
bij zijn terugkeer naar Engeland zou heb
ben gewezen op de verschillen van mee
ning, welke bestonden tusschen de leger
leiding en den minister van oorlog. Men
veronderstelt, dat dit invloed heeft uitge
oefend op het besluit van Chamberlain.
Reuters parlementaire correspondent
schryft, dat verantwoordelijke kringen
hun oordeel willen uitstellen en er de voor
keur aan geven te wachten op omstandig
heden, welke een helderder licht op de ge-
heele positie werpen. Het denkbee dat
het aftreden van Hore Belisha hei gevolg
was van eer. 15 gejoel an ontstemming van
de zijde dor hoofdofficieren, die persoon
lijk door oijn po''iel. aan °t mini >rie
Het Hongaarsche Telegraaf Agentschap
meldt: dat graaf Csaky, Dinsdagmorgen in
Boedapest zal terugkeseren. Hij zal aan de
regeering verslag uitbrengen en daarna
zal Csaky zich weer naar Italië begeven
om er, zooals zijn plan was, acht dagen
vacantie door te brengen.
DE BETEEKENIS DER BESPREKINGEN.
Het bolsjewistisch gevaar.
Volgens inlichtingen, die men in politieke
kringen te Rome over de besprekingen tus
schen Ciano en Csaky heeft ontvangen, is
Hongarije nog steeds van meening, dat het
onrecht heeft geleden, toen Hongaarsche
minderheden bij andere landen en vooral
nij Roemenië werden ingedeeld. Het Zwit-
sersche Telegraaf Agentschap, dat van deze
inlichtingen melding maakt, voegt er aan
toe, dat, volgens dezelfde inlichtingen, de
Hongaarsche regeering de opvatting hul
digt, dat zij niet haar plicht zou doen, wan
neer zij van haar rechten af zou zien, voor
al in een tijdperk van aanzienlijke territo
riale veranderingen. Csaky gaf intusschen
de verzekering, dat Hongarije zijn vriend
schap met Italië trouw zou blijven. Hij gaf
uiting aan de hoop, dat Italië de Hongaar
sche aanspraken zou steunen. Ciano vestig
de, zonder te zeggen, dat de aanspraken je
gens Roemenië niet gerechtvaardigd waren,
d.e aandacht van zijn Hongaarschen collega
op het gevaar uit Rusland. Politieke krin
gen in Italië verklaren, dat Moskou in het
tegenwoordige conflict slechts één doel
heeft: de communistische ideologie in de
Europeesche landen te doen binnendrin
gen. Hongarije zou daarvan eventueel het
eerste te lijden hebben.
De „Giornale d'Italia" behelst een uit
voerig artikel uit Venetië over de bespre
kingen, en zegt daarin o. a.. dat de situatie
■n Zuid-Oost-Europa bepaald wordt door
den staat van oorlog der groote mogend
heden, die aan dat gebied grenzen, voorts
door de houding der Donaustaten tegenover
het conflict, door de betrekkingen tusschen
die staten en door de nieuwe politieke actie
van het communistische Rusland. Italië
ie niet voor de vorming van bloks, doch
wenscht toenadering tusschen de Donau-
en de Balkanlanden De aanwezigheid van
Rusland aan de grenzen van Hongarije en
Roemenië maant Boekarest en Boedapest
tot het beschouwen van hun gemeenschap
pelijke belangen. Italië koestert geen agres
sieve bedoelingen jegens de Sovjets. Italië
wenscht uitsluitend de communistische ex
pansie tegen te houden, welke de bescha
ving. de orde en het heil van Europa be
dreigt. Rusland kan binnen zijn grenzen
gerust blijven, maar indien het communis
me zich zou willen keeren naar de zones
welke van vitaal belang zijn voor Europa en
Italië, zou het fascisme weten te antwoor
den zooals het behoort.
van oorlog getroffen zouden zijn, zyn, zoo
verneemt Reuters parlementaire corres
pondent van zeer gezaghebbende bron, on
gegrond. De kwestie zal waarschijnlijk ver
der ter sprake komen, wanneer het parle
ment op 16 Januari weer bijeenkomt. De
nadruk wordt er op gelegd, dat één duide
lijk feit blijkt uit den brief van Hore Be
lisha aan den ministerpresident, n.l. dat er
geen sprake is van eenig verschil van mee
ning over de noodzakelijkheid den oorlog
tot het zegevierend'.' einde voort te zet
ten.
Hore Belisha zal een verklaring afleggen.
Hore Belisha heeft besloten de traditie
van het Britsche pariemeent te vol
gen en een „persoonlijke verklaring"
af te leggen, wanneer het. parlement weer
bijeen zal komen. Hij zal zijn verklaring
afleggen, nadat de verschillende ministers
zullen hebben geantwoord op de vragen,
welke hun zullen worden gesteld.
Reactie van de vakvereenigingen.
Hedenochtend zijn de leiders van de vak
vereenigingen byeei. gekomen om het af
treden van Hore Eelisha te bespreken en
na te gaan, of het aanbeveling verdient on
middellijk het parlement b'jeen te doen
roepen.
Eén der leiders heeft verklaard, dat men
op de eerste plaats voornemens is Cham
berlain te vragen de verzekering te geven,
dat de benoeming van Sir Oliver Stanley
tot minister van oorlog geen wijziging zal
meebrengen in de sociale wetgeving van
het leger en de bevordering.
Churchill minister voor landsverdediging.
Volgens den politieken redacteur van de
„Daily Mail" is het mogelijk, dat Cham
berlain na Hore Belisha te hebben vervan
gen door Sir Oliver Stanley, een ministerie
voor landsverdediging in het leven zal roe
pen, dat tot taak heeft alle strijdende dien
sten te leiden.
De leider van dit departemert zou dan
zonder twijfel Winston Churchill zijn, die
populair is en het vertrouwen van alle par
tijen geniet.
R.K. Ver. v. Kraamverzorging v. alle
gezindten te Leiden en Omstreken
Plaatsing-Bureau le Binnenvestgracht 30,
voorheen Boerhaavestr.
verleent hulp door gediplomeerde krachten
Geopend eiken DINSDAG- en DONDER
DAGMIDDAG van 24 uui tot het ver
strekken van de gewenschte inlichtingen,
aanmelden van contribueerende leden en
aanvragen voor kraamhulp - Telef. 23420.
b. g. g. Inlicht. K 08.
Aanvragen (schriftelijk) adres 1ste Bin-
nenvestgracht 30.
(tnltenlandsche Berichte»
Vele menschenlevens
verloren gegaan
4
MIJNEN, BOTSINGEN EN STORM.
In verschillende deelen der wereld zijn
weer scheepsongevallen voorgekomen,
waarbij menschenlevens te betreuren wa
ren.
In de Straat van Gibraltar is de treiler
„Kingston Cornelian", groot 449 ton, die
in dienst der Britsche marine was, in bot
sing gekomen met het 8920 ton groote
Fransche passagiersschip „Chella" en ge
zonken. Alle zestien opvarenden van den
treiler zijn verdronken, hoewel de Fransch-
man onmiddellijk booten uitgezet had. De
„Chella" heeft eenige schade aan den
boeg opgeloopen en moet hersteld worden.
Aan de Schotsche kust is de „City cf
Marseilles" (van de Ellerman Lines), gróót
8317 ton, even nadat de loods aan boord
gekomen was, op een mijn geloopen en
midscheeps ernstig beschadigd. Een Indi
sche zeeman werd gedood, dertien Britsch-
Indiërs werden gewond.
Deze mannen waren gezeten in twee
reddingbooten, die bij het strijken om
sloegen; de drenkelingen werden gered
door het vaartuig van den loodsdienst, dat
zich .tijdens de ontploffing op slechts 50
meter afstand bewond. De kapitein Olsen
liep lichte kwetsuren op, een officier werd
twee meter omhoog geslingerd. Het schip
is de haven binnengesleept.
De Britsche treiler „Eta" is gezonken
door ontploffing van een mijn, welke in
een net gevangen was. Zes leden der be
manning zijn aan land gebracht in een
haven aan de Oostkust van Engeland.
Het Britsche s.s. „Towneley" (2.888 ton)
is Zondag ter hoogte van de Zuidoostkust
van Engeland op een mijn geloopen en
gezonken. Alle leden der bemanning kon
den worden gered.
De Kanaalboot „Prince Charles", die Za
terdagmorgen van Oostende naar Folke
stone vertrokken was, is in aanvaring ge
komen met een Fransch patrouillevaartuig
ter hoogte van Duinkerken. Het Fransche
vaartuig kreeg zware averij. De Kanaal
boot is Zaterdagmiddag in Oostende te
ruggekeerd.
Uit Istanboel wordt gemeld, dat het
Turksche s.s. „Tirhan" (groot 2990 ton, jn
1938 gebouwd en eigendomav neen ree-
derij te Istanboel) bij Antalia (Adalia)
aan de kust van Turkije, door den storm
op de kust geworpen is. Het schip, dat 200
passagiers en een groote lading uit Alex-
andrië aan boord had, zit zeer gevaarlijk.
In de Straat van Korea, op 20 mijl ten
Noordwesten van het eiland Tsoesjima,
heeft een klein motorschip een machine
defect opgeloopen en is, als gevolg van
don hoogen zeegang, gezonken. Men ver
moedt. dat twintig personen verdronken
zijn. Slechts 14 passagiers, die zich drij
vende konden houden, zijn door een vis-
schersboot gered. Het schip was op weg
van Korea naar Japan.
RAMPSPOEDIG TURKIJE.
Overstroomingen te Smyrna.
Tengevolge van den hevigen regenval
staan de lager gelegen wijken van Smyrna
onder water. Er zijn huizen ingestort, doch
verlies van menschenlevens is niet ge
meld. Het verkeer is verlamd.
In de vlakte van Broessa zijn drie dor
pen met een gezamenlijke bevolking van
2000 zielen geheel van de buitenwereld
afgesloten. Soldaten, die van vlotten ge
bruik maken, trachten de dorpelingen,
wier positie gevaarlijk is, te redden.
Tengevolge van het ruwe weer en de
vele ontberingen zou typhus zijn uitge
broken onder degenen die door de aard
beving dakloos zijn geraakt. Er zyn sani
taire maatregelen genomen.
DE REGENS IN PORTUGAL.
Ten gevolge van de hevige regenval van
de laatste dagen en de was van de Taag
is het vliegveld van Lissabon onbruikbaar.
Het Portugeesche vliegtuig van de lijn
LisabonTanger, dat van Tanger kwam,
kon niet landen en moest terugkceren.
Een Fransch postvliegtuig is met groote
moeite op het vliegveld van Dalverga ge
land en de Ala Littoria. welke een dienst
Lissabon— Sevilla—Rome onderhoudt,
heeft in plaats van het gewone landtoe-
stel een watervliegtuig gezonden om de
post, welke met de Amerika Clipper was
gebracht, te halen.
Het Russische hoofdkwartier deelt in een
communiqué mede: Op 7 Januari heeft
zich aan het front niets van beteekenis
voorgedaan.
In de districten Ukhta en Repola activi
teit van verkenners. In het district Petra-
savodsk heeft een der Russische patrouil
les een vijandelijke afdeeling verspreid. In
de landengte van Karelië activiteit van pa
trouilles en artillerievuur.
Door het ongunstige weer was de activi
teit der luchtmacht beperkt.
WELKOME KOUDE.
De hevige koude der laatste paar dagen
is voor de Finnen zeer welkom geweest,
daar er slechts plaatselijke activiteit was
zoowel óp de landengte van Karelië als
aan de Oostelijke grens.
De activiteit der Russen op de landengte
was beperkt tot kleine aanvallen en artil
lerievuur. Op die wijze konden de Finsche
soldaten een welverdiende rust genieten
en waren zij in staat munitie te sparen.
Aan het Oostelijk front zyn de Finnen
in staat geweest, eenige troepen in de voor
ste linies af te lossen.
HULP AAN FINLAND.
De „Voelkische Beobachter" waarschuwt
Scandinavië.
De „Voelkische Beobachter" wydt van
daag een hoofdartikel aan de hulp van ge
allieerden aan Finland.
Hierin wordt gezegd, dat Engeland en
Frankrijk onder verwijzing naar artikel 16
van het Handvest van den Volkenbond,
Scandinavië voor hun karretje probeeren
te spannen en in een toestand pogen te
dringen, welke niet vereenigbaar is met
de neutraliteit. Het risico, dat de Scandina
vische landen loopen, is zeer groot, aan
gezien de Britsche blokkade-oorlog ten
doel heeft, alle toevoer van grondstoffen
voor Duitschland af te snijden. Het voor
naamste Zweedsche ertsgebied en de voor
naamste Noorsche ertshaven, Narvik, zou
den binnen de zóne voor den doorvoer
voor wapenen komen te liggen. De Duit
sche economische belangen staan dus op
het spel, want zonder twijfel is het de be
doeling van Engeland hier een etappe-ge
bied in te richten, waarvan het doel ge
makkelijk te herkennen valt.
MIDDELEN IN ENGELAND.
De Britsche miinster voor de voedsel
voorziening, Morrison, heeft Zaterdag
avond een radiorede uitgesproken over de
invoering waarbij hij o.m. zeide, dat alle
te rantsoeneeren levensmiddelen voor een
groot deel van over zee komen. Om ze te
verkrijgen moet een groot deel der Brit
sche scheepsruimte en van het geld ge
bruikt worden.
„Wy willen zoo veel mogelijk scheeps
ruimte en deviezen gebruiken voor wa
pens en grondstoffen." Alleen rantsoenee
ring kan een billijke verdeeling geven,
wanneer eenmaal besloten is genoegen te
nemen met ninder. Rantsoeneering betee-
kent niet, dat er een tekort is. Al het noo-
dige voedsel zal er zijn. Er zijn voldoende
voorraden suiker om ieder drie kwart pond
per week te geven. Den zeevarenden zal
niet gevraagd worden meer voedsel aan te
voeren dan noodig is. Laat ze inplaats
daarvan steeds meer brengen van datgene
wat onze bescherming zal vergrooten en
hun kracht. Tot wij, aldus de minister
ten slotte, den oorlog gewonnen hebben,
zullen wy in het binnenland deelen, wat
onze mannen ons brengen, zooals zy de
gevaren van hun dienst deelen.
ZWEEDSCH SCHIP NAAR DUITSCHE
HAVEN OPGEBRACHT.
Krachtens den Duitschen handelsoorlog
in de Oostzee, werd het Zweedsche s.s.
„Konung Oskar," onder van Riga naar
Stockholm, door een Duitsch marinevaar
tuig aangehouden. By de onderzoeking
werd geconstateerd, dat zich 42 strijdbare
Polen als passagiers aan boord bevonden,
die via Zweden naar Engeland wilden rei
zen. Zy werden van boord gehaald en naar
een Duitsche haven gebracht. Het Zweed
sche schip werd voor verder onderzoek
eveneens naar een Duitsche haven opge
bracht.
MANNEN VAN DE „COLUMBUS"
VIA SIBERIE NAAR HUIS.
De 579 leden der bemanning van het
Duitsche schip „Columbus", dat ter hoogte
van de Atlantische kust der Vereenigde
Staten door de eigen bemanning tot zin
ken werd gebracht, stellen zich voor, via
Japan en SiberL naar Duitschland terug
ti keec ar
