De strijd der Finnen
da^iag^ó£ieücfiten aan aoexal
De geallieerde contrabande-controle
Een Russische troepentrein verongelukt?
Crisisvolmachten
in Ierland
De zeven plagen
van Turkije
DONDERDAG 4 JANUARI 1940
OE LEIDSCHE COURANT
T\VFrr.p; pi - P«1. fi
Worden Dultsche goederen
„gecamoulleerd"
HET FRANSCHE LEGERBERICHT.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
„In den loop van den dag hebben onze
patrouille- en verkenningsafdeelingen op
verschillende punten van het front haar
taak met succes volbracht. Laat in den
ochtend hebben onze jagers twee vijande
lijke vliegtuigen neergeschoten.
DE CONTRABANDE-CONTROLE.
„Camouflage van Dultsche goederen".
Reuter verneemt in welingelichte krin
gen, dat steeds meer bewijzen voorhan
den zouden zijn, dat sommige firma's in
neutrale landen zich leenen tot pogingen
om goederen van Dultsche herkomst als
neutrale goederen te camoufleeren. De
noodige stappen worden genomen om ver
voer van dergelijke goederen te stuiten.
Het Britsche ministerie voor den econo-
mischen oorlog deelt mede, dat in de week,
welke is geëindigd op 30 December, de
Britsche commissie voor de contrabande-
controle 20.800 ton goederen waarvan men
vermoedde, dat zij voor Duitschland be
stemd waren, in beslag genomen heeft. Tot
deze goederen behoorden 17.500 ton petro
leum en aanverwante producten, 1450 ton
ertsen en metalen en verder rubber, che
mische producten en hout.
In de eerste 17 weken van den oorlog
heeft de commissie 537.600 ton goederen in
beslag genomen.
In de week van 24 tot 31 December heb
ben de Fransche autoriteiten voor de con
trole op de contrabande 10 schepen aange
houden en 27.000 ton goederen in beslag
genomen.
Sedert het begin van den oorlog zijn 237
schepen aangehouden en 429.000 ton goe
deren in beslag genomen.
HET IN BELGIë NEERGESTORTE
BRITSCHE VLIEGTUIG.
De Inzittende van het gisterochtend op
Belgisch gebied neergestorte Britsche ver
kenningsvliegtuig, die met zijn valscherm
uit het toestel was gesprongen, is, naar
thans gemeld wordt, om het leven geko
men. Daar hij van te geringe hoogte was
gesprongen, kon zijn parachute zich niet
meer ontplooien. De beide andere inzitten
den van het vliegtuig zijn met zeer lichte
verwondingen naar het militaire hospitaal
te Luik vervoerd.
Het blijkt, dat de Britsche machine, die
zwaar gehavend was, getracht heeft een
noodlanding të maken op den weg van
Eynatten naar Raeren. Bij deze manoeuvre
is het in aanraking gekomen met een
hcogspanningsleiding en dientengevolge
in brand gevlogen.
GEZONKEN SCHEPEN.
Het Zweedsche stoomschip „Svarton",
metende 2475 ton, is gisteren door een
Dultsche duikboot getorpedeerd buiten de
Noordkust van Schotland. Het schip zonk
in anderhalve minuut. Twintig leden der
bemanning worden vermist, elf overleven
den begaven zich op een vlot en werden
gered door een reddingboot.
Volgens een bericht uit New York zou
het Zweedsche schip „Kiruna" (5.400 ton),
medegedeeld hebben, langzaam te zinken,
tengevolge van een aanval door een Duit-
sche duikboot op 500 mijl ten Noorden
van de Azoren.
De reeders hebben echter bericht ont
vangen, dat het stoomschip „Kiruna" niet
het schip kan zijn, dat bij de Azoren nood
seinen heeft uitgezonden.
De „Kiruna" bevindt zich elders.
Van het Estlandsche schip „Agu" zijn
sedert 3 December geen berichten meer
ontvangen. Men vreest dat het schip, dat
2200 ton mat en een bemanning van 18
koppen aan boord had, op de Noordzee op
een mijn geloopen is.
DE ONTVANGST VAN DE „AJAX" IN
MONTEVIDEO.
Zcoals gemeld is de Britsche oorlogsbo
dem „Ajax" de haven van Montevideo bin-
nengeloopen. Onder enthousiast gejuich
reden de matrozen van de „Ajax" in auto
bussen door de voornaamste straten van
Montevideo naar een feestelijkheid in de
Sayage Polo Club. Op de Plaza de la In-
dependencia werden de wagens een kwar
tier lang opgehouden door een juichende
menigte. Meisjes sprongen op de treeplan
ken en bodem den mannen bloemen aan
en schudden hun de hand. Al dien tijd
stond een groote menigte zich heesch te
juichen en legden filmoperateurs iedere
bijzonderheid op de filmstrook vast.
Schout-bU-nacht Harwood gaf in een in
terview een levendige schildering van het
gevecht met de „Graf Spee". Hij zeide, dat
hij begin December wist, dat zich een
Duitsch kaperschip, waarschijnlijk een
vestzakslagschip in het Zuidelijk deel van
den Atlantischen Oceaan bevond. Hij
meende, dat het wel eens de Britsche koop
vaarders voor de Zuid-Amerikaansche
kust zou kunnen aanvallen. „Daarom con
centreerde ik de „Ajax", Achilles" en
„Exeter" op 12 December vóór de monding
van de la Plata. Om 6.10 uur den volgen
den morgen werd een rookpluim waarge
nomen. Het bleek het vestzakslagschip te
zijn. Om 6,18 opende het het vuur. Een
toren vuurde op de „Exeter" en de an
dere op de „Ajax" en „Achilles". Wij lie
pen alle volle kracht en vielen aan over
eenkomstig een van te voren beraamd
plan, de „Exeter" op den eenen vleugel en
de „Ajax" en de „Achilles" op den andere.
Na zestien minuten gevuurd te hebben,
legde de „Graf Spee" een nevelscherm en
zette met volle vaart koers naar de la
Plata-rivier. Wij trokken hieruit de con
clusie, dat wtf haar ernstig gehavend had
den. Zij vervolgde haar koers naar de la
Plata, nu en dan vurend wanneer wij
haar te na kwamen. Het gevecht duurde
den geheelen dag. De „Achilles" volgde de
„Graf Spee" tot zij den Duitscher te Mon
tevideo het anker zag uitwerpen. De
„Achilles" keerde daarop terug naar de
monding van de la Plata. Met den kruiser
„Cumberland" wachtten wij af of de „Graf
Spee" weder naar buiten zou komen. In
dat geval waren wij gereed voor het ge
vecht.
Een maand overzicht
DE STRIJD IN HET NOORDEN.
Het Finsche leger in den Noordelijken
sector is er in geslaagd opnieuw een front
te vormen van Jeniskoski aan de Noorsche
grens tot de toendra's en moeraswouden
aan de Oostgrens. Andere, zeer belangrijke
Finsche eenheden hebben geheel den groo-
ten weg van Rovanicmi naar Petsamo be
zet
RUSSISCHE TROEPEN VERONGELUKT?
De Finsche kranten publiceeren een be
richt uit Riga, volgens hetwelk op den
spoorweg naar Moermansk een Russische
troepentrein verongelukt is. Een groot aan
tal soldaten zou daarbij om het leven ge
komen zijn. In Leningrad meent men, al
dus dit bericht, dat het ongeluk is veroor
zaakt door sabotage of het opbreken van
de rails door de Finsche ski-patrouilles.
HET FINSCHE LEGERBERICHT.
Het Finsche legerbericht luidt:
„Te land: de gewone bedrijvigheid der
Russische artillerie op de Karelische land
engte. Bij do rivier de Paipale is hel Russi
sche geschutvuur in den loop van den och
tend heviger geworden. AL voorbereiding
van een aanval duurde het tot 13 uur
voort. De aanval der infanterie was zeer
heftig en werd met zware verliezen voor
de aanvallers afgeslagen, onder het vuur
van Finsche artillerie en infanterie.
In den avond is ook een aanval onderno
men ten Noorden van Hatjalahtenjarvi
Deze werd eveneens afgeslagen. Ten Noor
den van het Ladoga-meer werd den gehee
len dag gevochten om een militair steun
punt. Bovendien werd groote activiteit van
geschut en patrouilles gemeld. Bij Aitto-
joki hebben de Finsche troepen een met
machinegeweren versterkte Russische
pagnie vernietigd. De Russische tegenaan
vallen werden afgeslagen. Bij Raatr in de
buurt van Suomussalmi hebben de Finsche
troepen vijf tanks en twee gevechtswagens
vernield. In den sector Juntasrata hebben
zij den linkeroever van het Kokojarvi-
meer bereikt. Overigens geen nieuw van
het front.
Ter zee: aan de kust van het Ladoga-
meer hebben zich kleine gevechten voor
gedaan. Wegens den storm en den sneeuw
val waren de militaire operaties van vrij
wel geen beteekenis.
In de lucht: ten aanzien van de algemee-
ne activiteit niets van belang te melden. Op
2 Januari zijn volgens vaststaande berich
ten drie Russische vliegtuigen neergescho
ten".
HET RUSSISCHE LEGERBERICHT.
In het Russische legerbericht wordt me
degedeeld, dat zich op 3 Januari aan het
front niets belangrijks heeft voorgedaan.
LUCHTAANVALLEN OP FINSCHE
STEDEN.
Uit Helsinki woidt gemeld, dat de Rus
sische luchtmacht gisteren aanvallen op
Ato en Kemi aan de Botnische Golf heeft
gedaan. Bijzonderheden zyn niet bekend.
Personen, die van deze steden kwamen,
hebben verteld, dat de bevolking als ge
woonlijk blijk gaf van de grootste kalmte
en dat de Russische luchtmacht, onder het
voorwendsel de haven te bombardeeren,
voortdurend de burgerbevolking onder
vuur neemt.
Volgens inlichtingen uit bevoegde krin
gen is het door de Finnen op de Russen
buitgemaakte oorlogsmateriaal vrijwel on
bruikbaar.
De tanks verkeeien in slechten staat en
zijn voor het grootste deel niet te herstel
len. De vliegtuigen zijn onbruikbaar, doch
soms heeft men iets aan de onderdeelen.
NA EEN MAAND OORLOG.
De correspondent van Havas in Helsinki
geeft een overzicht van een maand oorlog
op de Karelische landengte.
Na een maand van verwoede gevechten,
aldus deze correspondent, kan men zeg
gen, dat de Finsche troepen op de landengte
van Karelië zich overal gehandhaafd heb
ben op de linies, die van de rivier Vuoksi
ui'gaan en door verscheidene meren in het
m'dden en Westen van de landengte van
Karelië loopen. Men schat, dat alleen in
dezen sector van de Karelische landengte
de Russen ongeveer duizend tanks in het
veld hebben gebracht. Het Sovjetopperbe
vel heeft verscheidene malen versche troe
pen in den strijd geworpen, doch de aan
vallers werden steeds met groote verliezen
teruggeworpen. In het bijzonder in den
strijd tegen de gemotoriseerde en gepant
serde strijdkrachten is de Finsche taktiek
uitstekend gebleken. Tot dusver zijn op de
verschillende fronten meer dan 400 tanks
door de Finnen vernield of buitgemaakt,
het meerendeel hiervan op de landengte
van Karelië. De Finnen achten het dan ook
hoogstwaarschijnlijk, dat zij in de toekomst
met succes tegenstand zullen kunnen blij
ven bieden, zelfs als de vijand zonder op
houden aanvalt en zelfs als de Russen door
een hevig artillerievuur worden gesteund.
Op de landengte van Karelië zoekt de
vijand vooral zijn heil in een stellingoorlog.
Aan de andere fronten daarentegen was het
een bewegingsoorlog.
In het begin beperkten de Finnen er zich
toe, den Russischen troepen moeilijkheden
en verliezen te berokkenen om hun op-
marsch te vertragen. De Finnen trokken te
rug en verschansten zich in tevoren gereed
gemaakte stellingen. Van deze stellingen
uit hebben zij met succes tegenaanvallen
ondernomen en zijn zij erin geslaagd, een
groot gedeelte van het verloren terrein te
herwinnen. Alle Russische offensieven in
de eerste maand van den oorlog zijn vol
komen mislukt.
Ter zee heeft de kustartillerie, die
naar men weet voor Finland van groote
beteekenis is, de Sovjet-marine op eerbie
digen afstand van de kusten gehouden. In
de Finsche kolf begint het ijs zich thans
vast te zetten en de Sovjet-marine ziet
zich derhalve in haar vrijheid van optreden
beperkt.
Wat de Finsche artillerie op de landengte
var. Karelië betreft, deze heeft belangrijke
voordeelen boven de Sovjet-artillerie in
verband met de kennis van het terrein. Zij
kan de punten opsporen, waarvan
wacht kan worden, dat zü zullen worden
ber.ut om het zware Russische geschut in
stelling te brengen. Dit verklaart waarom
het Russische lange-afstandsgeschut eeni
gen tijd heeft gezwegen.
De Russische luchtstrijdkrachten hebben
blijkbaar door het bombardeeren van ste
den en dorpen in het achterland de Fin
sche bevolking willen demoraliseeren. Het
is thans duidelijk, dat dit doel niet is be
reikt. Telkens wanneer de Sovjet-lucht-
mrcht militaire objecten bombardeerde,
kon zij dit slechts van zeer groote hoogte
doen en richtte zü geen noemenswaardige
schade aan. D-» door het Finsche luchtaf
weergeschut behaalde resultaten overtreffen
alle verwachtingen. Van haar kant heeft
de Finsche luchtmacht, hoewel het aantal
en de snelheid oer toestellen bescheiden
zijn, den Russen groote verliezen toege
bracht. Men schat, dat 150 Russische vlieg
tuigen, hetzij door het luchtafweergeschut,
hetzij door de Finsche jagers zijn neerge
haald, ongerekend nog de toestellen, die in
de wouden terechi zijn gekomen en pas
veel later gevonden zullen worden.
ONGEREGELDHEDEN TE LENINGRAD
EN MOSKOU?
De radio van Rome verspreidt een be
richt uit Tallin, waarin melding wordt ge
maakt van ernstige ongeregeldheden te
Leningrad, die veroorzaakt zijn door
voedseltekort, na de verzending van voor
raden naar de Russische troepen bij de Fin
sche grens.
De omroeper deelde verder mede, dat
ook uit Moskou berichten zijn ontvangen
over soortgelijke ongeregeldheden.
DUITSCHE TEGENSPRAAK.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: „Van
Engelsche en Fransche zijde worden in de
Euiopeesche pers berichten gelanceerd,
volgens welke Duitschland Finland met
wapens zou steunen, dat Rusland Duitsch
land om militaire hulp gevraagd zou heb
ben en dat Duitschland die hulp gezonden
zou hebben in den vorm van officieren,
technici en oorlogsmater'aal.
Van bevoegde zijde wordt in dit verband
geconstateerd, dat het overbodig is er op
te wijzen, dat al deze beweringen volledig
uit de lucht gegrepen zijn.
DE ZWEEDSCHE HULP AAN FINLAND,
De diplomatieke correspondent van Reu
ter verklaart, dat te Londen geen bevesti
ging is ontvangen van de geruchten, dat
Duitschland een scherpe nota zou hebben
gezonden aan de regeering van Zweden om
te protesteeren tegen het zenden van vrij
willigers, wapens en munitie naar Finland
met het dreigement, dat dit onpleizierige
ge\olgen zou kunnen hebben. Weliswaar
blijkt uit de Duitsche pers en radio, dat de
Zweedsche hulp aan Finland in Duitsch
land wordt opgemerkt, doch een officieele
reactie heeft dit niet verwekt.
Aan de andere zijde is het begrijpelijk,
dat nu Frankrijk en Engeland zelf in oor
log zijn, hun macht om te helpen eenigs-
zins beperkt is. Een aantal omvangrijke
bestellingen, welke Finland voor het uit
breken van de vijandelijkheden in Enge
land heeft gedaï n, en welke tengevolge
van den oorlog nog niet waren uitgevoerd,
den thans voor levering gereed ge
maakt. Ook Frankrijk verstrekt zoowel
munitie als geld en de politiek van de
Fransche en Britsche regeering is erop ge
richt hulp te blijven bieden, ongeacht wei
kei indruk dit zal maken te Moskou of
Berlijn.
In sommiga K-ingen wo dt gezegd, dat
de houding van Duitschland niet zoo dui
delijk is, als uit de bovengenoemde ge
ruchten zou blijken.
NOORSCHE VRIJWILLIGERS NAAR
FINLAND.
Naar „Tidenstegen" meldt, zullen aan
het einde van deze week de eerste honderd
Noorsche vrijwilligers naar Finland ver
trekken.
FPIONNAGE-CENTRALE ONTDEKT.
Een plaatselijk blad uit Harstad in het
graafschap Troms, bericht, dat, toen de
Sovjet-Russische troepen aan het Noorde
lijk front de eersle aanvallen deden, de
Fir.sche autoriteiten te Parkkina een uitge-
bieid spionnagecentrum hebben ontdekt,
dat werkte onder leiding van een kapitein
van het Finsche leger en een van zijn lui
tenants. De meest actieve medewerksters
waren twee Finschen en een Laplandsche,
deze laatste deed dienst als koerier en
moest haastboodschappen overbrengen naar
Moermansk. In totaal waren bij de zaak
or geveer zestig personen betrokke*.. Het
centrum heeft ongeveer acht jaar voor de
Sovjet-Unie gewerkt.
Toen de kapitel merkte, dat hy ontdekt
was, heeft hij zelfmoord gepleegd, de ove
rige spionnen zijn gefusilleerd.
De ontdekking van het spionnagecen
trum, waarvan het bestaan moet worden
klaard door de gemengde bevolking
van het geïsoleerde gebied van Petsamo,
heeft groote verontwaardiging gewekt on
der de Finsche grensbevolking. Door dit
spionnagecentrum worden de hinderlagen
verklaard, waarin de Finsche troepen in de
eerste dagen van den strijd bij Petsamo
zijn gevallen.
speciale zitting van de dail.
Gistermiddag is de Iersche Dail in spe
ciale zitting bijeengekomen. De Valera
verzocht het Huis goedkeuring te hechten
aan maatregelen, welke de regeering
crisisvolmachten vèrleenen ter verzeke
ring van de openbare veiligheid en tot het
behoud van den staat in tijden van oorlog.
De minister van Justitie, Boland, diende
een wetsontwerp in, waarin gevraagd
wordt om de bevoegdheid tot het inter
neeren van personen, die in verband met
het Iersche republikeinsche leger stonden
en groote geldsommen, wapens en ontplof
bare middelen bezaten. Deze groote geld
sommen zijn uit Amerika gekomen voor
het Iersche republikeinsche leger. Men
heeft pakjes Amerikaansche dollars in be
slag genomen.
Het wetsontwerp inzake de volmachten,
werd in laatste lezing aangenomen met
829 stemmen.
De Senaat zal het ontwerp Donderdag
middag om drie uur in behandeling nemen.
Aanslag op rechercheur te Cork.
Gisteravond werd in een der hoofd
straten van Cork een rechercheur, Rochce
genaamd, door een schot juist onder het
hart getroffen. Enkele oogenblikken te
voren hadden Roche en een collega een
man aangehouden, die in gezelschap was
van een vriend.
Roche was vergezeld van twee collega's,
Toen zijn collega's hun revolvers trokken,
snelden de menigte toe om hulp te bieden
en er ontstond een vechtpartij. Later wer
den twee mannen naar de kazerne over
gebracht. Het verluidt, dat één hunner
wordt vastgehouden.
Roche werd naar een ziekenhuis over
gebracht, waar een spoedoperatie noodig
bleek.
Terwijl de Dail beraadslaagde over een
wetsontwerp tot verstrekking van vol
machten, werd de minister van Justitie uit
de vergadering weggeroepen. Hij werd van
het incident in kennis gesteld.
Bultenlandsctie Berichten
NU WEER DE WOLVEN.
Na de aardbeving, de sneeuwstormen en
de overstroomingen, zijn het thans de wol
ven, die de Turksche bevolking teisteren.
Door het noodweer uit de bosschen gedre
ven, trekken de wolven in troepen van
honderden naar de bewoonde streken,
waar de hongerige dieren reeds menschen
aangevallen hebben. De bevolking ver
keert in doodsangst, daar zij zich tegen de
wolven niet kan beschermen, de meeste
huizen zijn vernield, of geven geen vol
doende beschutting, elders wonen de men
schen in primitieve tenten, die ook al wei
nig afweer bieden.
RAMP IN TURKIJE
Sn ni Woorden
VAN DEN WEG!!
Een voorloopige optelling van de aantal
len slachtoffers der aardbevingscatasbro-
phe na een bergingswerk van één week,
geeft tot resultaat in de steden en distric
ten van Siwas, Amasia, Refalye, Oroe, To-
kat, Niksar, Goemoesjane, Giresoen, Yoz-
gat en Soesjehir een totaal van 13.000 doo-
den en 3 tot 4000 gewonden. De verlies
cijfers der stad Erzindjan zijn nog niet vol
ledig. Men raamt ze op 14.000. De berging
is nog niet geëindigd, het vervoer der dak-
looze bevolking is aan den gang. Zij wor
den over het geheele land verdeeld, aan
gezien de getroffen steden en dorpen in
den winter onbewoonbaar zijn geworden.
President Inoenoe is gisteren uit het aard-
bevingsgebied in Ankara teruggekeerd.
De Raad van Volkscommissarissen der
Sovjet-Unie heeft besloten 10.000 dollars
te schenken ten behoeve van de hulpver
leening aan de slachtoffers van de aardbe
ving in Turkije.
NOODWEER IN SPANJE.
In de provincies Sevilla en Huelva heb
ben wolkbreukachtige regens talrijke over
stroomingen veroorzaakt. De landweg tus-
schen de beide hoofdsteden staat over een
afstand van eenige kilometers onder wa
ter. De zware regenval duurt voort. De
Guadalquivir is gestegen tot negen meter
boven den normalen stand. Eenige deelen
der stad zijn reeds overstroomd.
BRAND IN EEN MUSEUM TE TORONTO.
Oude meesterwerken vernield.
In het museum „Metropolitan Galery" is
brand uitgebroken, waardoor een gedeelte
van de werken van oude schilders, welke
bij het begin van de vijandelijkheden uit
Europa hierheen waren gezonden, zijn ver
nield.
Onder de verloren gegane meesterwerken
zijn „Christus aan het Bruiloftsmaal" van
Bassano, waarvan de waarde wordt ge
raamd op 15.000 dollar en „Het schrift op
den wand" van Ferdinand Bol.
HOTELBRAND IN MINNEAPOLIS.
Het Morlborough Apartment Hotel te
Minneapolis, dat door 125 personen be
woond werd, is gisterochtend door en fei
len brand verwoest. Tot dusver is een tien
tal personen ab vermist opgegeven.
VATIC AAN KRIJGT EEN EIGEN
BRANDWEER.
In de Vaticaansche stad zullen zoo spoe
dig mogelijk een brandweerkazerne en tal
rijke brandweerlieden worden onderge
bracht, teneinde een doeltreffende bevei
liging der pauselijke paleizen bij even-
tueele branden te verzekeren. Dit besluit
is genomen naar aanleiding van den brand,
die de Pauselijke Kanselarij gedeeltelijk
heeft verwoest.
Verder is besloten, dat de pauselijke pa
leizen, die het voorrecht van exterritoria
liteit genieten, voortaan onder permanente
bewaking zullen staan van de pauselijke
gendarmerie.
MISLUKTE AANSLAG IN BRITSCH
COLUMBIë.
Uit Nedson (Br. Columbië) wordt ge
meld: De politie heeft medegedeeld, dat zij
een poging tot sabotage bij de in de buurt
van Nearby Trail gelegen vestiging van
de Sonsolidated Mining and Smelting Com
pany op Kerstdag heeft verijdeld. Enkele
dagen te voren had zij een broefwisseling
in beslag genomen, waarin een plan werd
onthuld tot vernietiging der inrichting.
Na een onderzoek werden drie vreem
delingen, van Duitsche nationaliteit, ge
arresteerd.
