Weex CucfitywecM êmim
Maatdzee
Het verzet der Finnen
Amerika protesteert tegen controle
van de post
Koude en sneeuw belemmeren
krijgsoperaties
Geteisterd Turkije
LUCHTVAART
WOENSDAG 3 JANUARI 1940
DE LEIDSCHE COURANT
rwKl-fK P' «ifi - Pio. c
Engeland speurt naar geld
Het Britsche ministerie van luchtvaart
meldt:
„Gisteren is er een intensieve bedrijvig
heid in de lucht geweest boven de Noord
zee en in de nabijheid van de Duitsche
kust. Des middags ontmoetten drie bom
bardementstoestellen der Royal Air Force
erkaders van twaalf Messerschmidt lange-
afstands-gevechtstoestellen ver boven zee.
Ofschoon onze formatie verre in de min
derheid was, leverde zij slag met den
vijand. Eén Messerschmidt werd brandend
neergeschoten en twee andere werden om
laaggedreven. Zij zijn waarschijnlijk ver
loren. Een der drie bombardementstoe
stellen keerde veilig terug, de tweede
werd neergeschoten tijdens den strijd en
de derde wordt vermist".
De Duitsche lezing. 9
Drie Britsche gevechtsvliegtuigen van
het modernste type, Vickers Wellington
toestellen, hebben gistermiddag gepoogd
de Duitsche Bocht te naderen. Zij werden,
volgens het Duitsche Nieuws Bureau, door
een groep Duitsche Messersehmidtvliegtui-
gen aangevallen en na een kort luchtge
vecht neergeschoten. Aan Duitsche zijde
kwamen geen verliezen voor.
VREEMDE VLIEGTUIGEN BOVEN
BELGISCH GEBIED.
Het Belgische ministerie van landsver
dediging deelt mede:
In den morgen van 2 Januari hebben
vreemde vliegtuigen op groote hoogte ge
vlogen boven de provincies Luxemburg,
Namen, Luik, Limburg, en Antwerpen. Het
luchtafweergeschut en jachtvliegtuigen zijn
op verschillende plaatsen opgetreden, in
het bijzonder te Namen, waar het vuur der
batterijen vrij hevig is geweest.
DE „AJAX" NAAR MONTEVIDEO.
De zender te New York meldt, dat de
Duitsche kruiser „Ajax" een der drie oor
logsschepen, die het gevecht met de „Graf
Spee" geleverd hebben, vandaag de ha
ven van Montevideo zal binnenloopen.
Het schip heeft 48 uur gekregen om brand
stof en mondvoorraad in te slaan.
DE „WINDHUK" MAG NOG NIET UIT
SANTOS VERTREKKEN.
Het Duitsche stoomschip „Windhuk" dat
te Santos (Brazilië) ligt, mag de haven
niet verlaten, wegens een verzoek van de
Dreyfus Company uit Londen, gebaseerd
op de weigering 27 balen wol, tot een ge
wicht van 63 ton, welke vóór den oorlog te
Port Elisabeth waren ingeladen, te lossen.
HET MIJNENGEVAAR.
In Estlandsche scheepvaartkringen
heerscht ongerustheid over het 1173 ton
groote Estlandsche s.s. „Mina" waarvan
men sedert 11 December niets gehoord
heeft. Het schip voer met een bemanning
van 17 koppen op de Noordzee. Men acht
het waarschijnlijk, dat het op een mijn
geloopen is.
Door de ontploffing van een aan de
Noorsche Westelijke kust bij Utsira, vóór
Haugesund, aangespoelde mijn, zijn behal
ve een houte gebouw zes motorbooten ver
nield en tot zinken gebracht. De schade be
draagt minstens 100.000 kronen. Aange
zien de drijvende mijn ongeveer een half
uur vóór zij tot ontploffing kwam werd op
gemerkt, zijn geen slachtoffers gevallen.
HET FRANSCHE LEGERBERICHT.
Het Fransche avondlegerbericht luidt:
„De gewone bedrijvigheid der af deelin
gen, die met den vijand in contact zijn.
Gedeeltelijke hervatting der activiteit in
de lucht aan beide zijden".
DE IJSGANG OP DEN DONAU.
Stagneert Duitsche levensmiddelen-
voorziening.
De stillegging van de scheepvaart op de
Donau zal de levensmiddelenvoorziening
van Duitschland een gevoeligen slag toe
brengen. Het is onmogelijk den duur er
van te voorspellen. Al naar gelang van de
weersomstandigheden varieert zij met de
jaren van een week tot drie maanden.
Evenwel zullen de Duitschers, die op de
rivier alle sleepbooten en lichters, waar
over zy konden beschikken,, geconcen
treerd hebben, alles in het werk stellen
om den duur van deze onderbreking der
scheepvaart tot een minimum te beperken,
hetzij door het opeengepakte ijs met dyna
miet te doen springen, hetzij door sleep
booten als ysbrekers te gebruiken. Op het
oogenblik is de temperatuur hiervoor ech
ter te laag.
AMERIKAANSCH PROTEST TEGEN
INBESLAGNEMING VAN POST.
De verscherpte Britsche blokkade.
De regeering der Vereenigde Staten
heeft formeel by de Britsche regeering ge
protesteerd tegen het in belag nemen van
voor Duitschland bestemde Amerikaansche
post. In het protest» wordt gezegd, dat „de
Amerikaansche regeering niet kan erken
nen, dat de Britsche autoriteiten het recht
zouden hebben, maatregelen te nemen ten
aanzien van Amerikaansche post aan boord
van Amerikaansche of andere neutrale
schepen in volle zee, of censuur uit te
oefenen op Amerikaansche post aan boord
van schcepen, die onvrijwillige Engelsche
havens* zijn binnengeloopen".
De protestnota noemt vier speciale ge
vallen, waarbij de Britsche autoriteiten
ongeveer 1250 zakken pakketpost en brief
post op Amerikaansche of andere neutrale
schepen in beslag hebbey genomen.
Het gaat om de deviezen.
Hoewel nog geen enkel antwoord is ge
geven op de nota der Amerikaansche re
geering, waarin het recht wordt betwist
beslag te leggen op aan boord van neutrale
of Britsche schepen naar Duitschland ver
zonden poststukken, herinnert men er in
Londensche diplomatieke kringen aan, dat
toen men overwoog voor Duitschland be
stemde contrabande in beslag te nemen,
men in de eerste plaats heeft gedacht aan
in beslagneming van deviezen, daar dit een
der grootste behoeften des Rijks is. Daar
om, aldus zegt men, moet de voor Duitsch
land of de aan Duitschland grenzende
neutrale landen bestemde post wórden na
gezien en wordt direct beslag gelegd op
alle zendingen buitenlandsche deviezen,
die langs dezen weg zouden kunnen zijn
verzonden met bestemming Duitschland.
De Amerikaansche nota wordt met aan
dacht en .^sympathie bestudeerd en men
stelt zich" voor ieder uitstel of noodelooze
verwikkeling te voorkomen. Tezelfder tijd
is men evenwel vast besloten het stelsel
der contrabande-controle met gestreng
heid toe te passen in een der gevallen,
welke men het belangrijkst acht, nl. de
verhindering dat Duitschland in eenigerlei
vorm in het bezit van deviezen zou
komen.
VON PAPEN AMBASSADEUR TE ROME.
In diplomatieke en journalistieke krin
gen te Rome is het gerucht in omloop, dat
Von Papen binnenkort benoemd zou wor
den tot ambassadeur van Duitschland te
Rome.
DE „PETIT PARISIEN" LAAT EEN
VLIEGER OP.
Duitschland zou zich „camoufleeren" om
een voordeeligen vrede te sluiten.
De „Petit Parisien" publiceert volgens
Havas een artikel, waarin op grond van
naar het heet „betrouwbare informatie",
het vermoeden wordt uitgesproken, dat de
Duitsche regeering in het voorjaar van
1940 pogingen zal aanwenden om tot een
vrede te komen, waarbij Duitschland het
belangrijkste deel van zijn tegenwoordig
bezit zou kunnen behouden.
Volgens de.„Petit Parisien" zou Berlyn
tot dit doel den volgenden list aanwen
den: de nationaal-socialistische regeering
zou worden „gecamoufleerd".
Ie Hitier zou president worden en een
positie innemen als die van Hindenburg.
2e. Göring zou rijkskanselier worden.
3e. De radiale nationaal-socialistische
leiders zouden verdwijnen (Himmler,
Goebbels, Ley).
4e. Buitenlandsche Zaken zou worden
toevertrouwd aan een beroepsdiplomaat,
bijvoorbeeld Von Mackensen, den tegen-
woordigen ambassadeur te Rome.
5e. Schacht zou weer minister van finan
ciën worden.
6e. Het program der nieuwe regeering
zou geen enkel imperialistisch doel ver
melden.
7e. De betrekkingen met Rusland zou
den losser worden gemaakt.
8e. Een kleiner Polen en Tsjechco-Slo-
wakije zouden worden hersteld op grond
van Arbitrage door een gezaghebbend bui
tenstaander.
9e. De autarkie zou worden afgezworen.
Volgens de „Petit Parisien" zouden in-
dustrieele kringen in Duitschland over
plannen van deze strekking gepolst wor
den door vooraanstaande militaire leiders.
Eerste Leidsche
Beg rale nisonderneming
voor Roomsch Katholieken
GEVESTIGD 1682. 118
G. H. KLEINHANS
PIETER DE LA COURTSTR AAT 22
TRANSPORT TELEFOON 21455
Tarief en uitvoering in overleg met U i
HULP VOOR FINLAND
BEPLEIT
FINSCHE LEGERBERICHTEN.
Het gisteren uitgegeven Finsche legerbe-
richt meldt: „De eerste dagen van het jaar
waren betrekkelijk rustig op de landeng
te, met uitzondering van schermutselin
gen tusschen patrouilles en afmattings-
vuur der artillerie, dat van tijd tot tyd Vrij
hevig werd.
Aan het Oostelijk front werden gevech
ten geleverd op verschillende punten langs
het front, ten Noorden van het Ladogameer,
ten gevolge waarvan onze troepen wederom
hun stellingen verbeterden.
In de richting van het Lavajarvi heeft
de vijand den geheelen dag aangevallen,
gesteund door tanks; hy werd echter afge
slagen en een tank werd vernield. Te Al-
toojokki werd een der vijandelijke bases
beurtelings door elk der beide partijen in
den loop van den dag bezet. Toen onze
troepen de basis innamen maakten zij drie
machinegeweren, een veldkeuken, 400
overjassen en ander materiaal buit.
Te Kuhmo deed de vijand een aanval in
de richting van Rasti, doch hij werd afge
slagen.
Te Suomussalmi werd de zuiveringsope
ratie voortgezet op het door onze troepen
genomen terrein. De achtervolging van
den vijand in de richting van Juntusranta
werd voortgezet.
Elders bedrijvigheid van patrouilles en
artillerie".
Nader meldt Reuter: Terwijl verwoede
plaatselijke gevechten geleverd worden,
blijkt uit de laatste militaire berichten, dat
er nog geen systematisch Russisch offensief
tegen de Mannerheimlinie is ingezet.
Russische krijgsgevangenen vertellen, dat
een deel der reusachtige reserves, welke
onlangs aangekomen zijn, aan dit front
reeds in het vuur gebracht zijn. Dit schijnt
te worden bevestigd door het feit, dat vele
gesneuvelde of gevangen genomen Russen
veel jonger, beter gekleed en ook beter
uitgerust waren.
Naar gemeld wordt, worden op meer
dan één punt de Russische soldaten ge
dwongen voor de tanks uit te loopen om
den weg te effenen en met het oog op de
aanwezigheid der mijnen.
DE OVERWINNING BIJ SUOMUSSALMI
Uit Helsinki meldt Havas: De overwin
ning, die de Finnen behaald hebben bij
Suomussalmi, is het resultaat van een wei-
voorbereid plan der militaire autoriteiten
in deze streek. Alvorens aan te vallen,
wachtten de Finnen dat de Russen zich in
de impasse van Kantajarvi hadden bege
ven. Tevoren hadden zy de Sovjet-Russi
sche voorhoede tot wanorde gebracht en
de verbindingen tusschen de Russische de
tachementen onderling verbroken. De Rus
sische troepen streden drie dagen, den vier
den dag overwonnen de Finnen.
Verscheidene duizenden Russen vonden
den dood en een groot aantal ging teloor
in het woud, waar Finsche skipatruilles de
achtervolging op zich namen.
In het Finsche legerbericht wordt ver
der gezegd: „Het vyandelyke slagschip
„.Octoberrevolutie" heeft de forten van
Koisivto zonder noemenswaard resultaat
gebombardeerd.
Afgezien van levendige bedrijvigheid in
de lucht was het elders aan de kust rustig.
De vijandelijke luchtmacht heeft vooral
Turku en Oulu gebombardeerd. Volgens
de tot dusverre ontvangen berichten zijn
in beide plaatsen enkele burgers omge
komen of gewond. Er is ook schade aange
richt. Op andere plaatsen zijn kleinere
luchtaanvallen ondernomen, die voor zoo
ver bekend, geen menschenlevens gekost
hebben of schade veroorzaakt.
Ten sl-tte meldt het communiqué, dat
gedurende den dag de Finsche luchtmacht
en het afweergeschut volgens bevestigde
berichten zeven bombardementsvliegtui
gen hebben neergeschoten.
RUSSISCH LEGERBERICHT.
Het Russische hoofdkwartier deelt me
de: Op 2 Januari heeft zich aan het front
niets van belang voorgedaan. Wegens het
ongunstige weer heeft de Russische lucht
macht slechts verkenningsvluchten ge
maakt.
VORST BELEMMERT STRIJD IN HET
NOORDEN.
De gevechten aan het front van Salla en
van Petsamo in Noord-Finland zijn prac-
tisch tot stilstand gekomen tengevolge van
de intense koude, zoo meldt het in Hel
sinki verschijnende dagblad Sanomat. De
operaties in het gebied van Petsamo zoo
schrijft het blad zijn beperkt tot activi
teit van patouilles in een temperatuur van
22 graden onder nul. Het Finsche front
strekt zich hier "it tot aan de Noorsche
grens. De strategische groote weg van
Rovaniemi naar de IJszee wordt zwaar on
dermijnd door de Finnen, terwijl zij de te
rugtrekkende Russische strijdkrachten ach
tervolgen. Vele bekende skiloopers hebben
vrijwillig dienst genomen en bevinden zich
thans bij de strijdende troepen, o.m. de
Finsche skikampioen Vannimen.
Sneeuwstorm in Karelië.
Een speciale correspondent van Reuter bij
het Finsche leger heeft gisteravond uit Vii-
puri geseind:
Een hevige sneeuwstorm heeft de ge
vechtshandelingen in de landengte van
Karelië bijna tot stilstand gebracht. Het
Zondag door het roode lger tegen de
Mannerheimlinie ingezette offensief is
daardoor verloopen. Het zicht boven het
front was gistermiddag verdwenen. Alle
doelen lagen achter een ondoordringbaar
wit gordijn verscholen.
STEUN AAN FINLAND.
„Engeland en Frankrijk moeten Finland
steunen".
De diplomatieke redacteur van de „Man
chester Guardian" schrijft:
De geallieerden zijn er van overtuigd,
dat een nederlaag van Finland ernstig na
deel zou berokkenen aan hun eigen zaak,
niet alleen op moreel gebied, doch ook uit
•strategisch oogpunt. De aanwezigheid van
de Duitsch-Russische bondgenooten aan de
Noord-Atlantische kust, te Petsamo aan
de Varanger-fjord en te Narvik", zou een
gevaar beteekenen voor de Noordelijke ma
ritieme verbindingswegen van Engeland.
Zij zou om zoo te zeggen neerkomen op een
overvleugelende beweging, waardoor de
Duitsch-Russische coalitie een eind zou
trachten te maken aan de impasse aan
het Westelijk front en de maritieme
kracht van Engeland in het Noord-Oos
ten te bedreigen. Het zijn gevaren van de
zen aard, die de geallieerden noodzaken, de
Finnen te steunen.
Zweedsche vrijwilligers.
Er zijn Maandag weer twee contingenten
Zweedsche vrijwilligers naar Finland ver
trokken. De eene groep bestaat uit officie
ren van het Zweedsche leger, die ontslag
hebben gevraagd ten einde in het Finsche
leger te kunnen strijden en de tweede
groep bestaat uit arbeiders, afkomstig uit
alle deelen des lands.
Het voorbeeld van vele andere takken
van bedrijf volgend, heeft de Zweedsche
schoenindustrie besloten, dat op Driekonin
gen voor Finland gewerkt zal worden. Loo-
nen en salarissen zullen op dien dag ver
dubbeld worden.
DE ITALIAANSCHE AMBASSADEUR
VERTREKT.
Augusto Rosso, de Italiaansche ambassa
deur te Moskou, zal vandaag naar Italië
vertrekken.
Zooals men weet, heeft hij op aanspo
ren van zijn regeering verlof genomen, om
dat de regeering van de Sovjet-Unie on
geveer een maand geleden den ambassa
deur van de Sovjet-Unie te Rome, Gorel-
kin, naar Moskou heeft geroepen.
DE BETREKKINGEN TUSSCHEN
ESTLAND EN RUSLAND.
De betrekkingen tusschen Estland en
- Rusland zijn niet goed, zoo verklaart
het dagblad „Svcnska Pressen". Stalin
heeft generaal Laidoner wel verzekerd, dat
de URSS Estland niet in den oorlog wilde
meesleepen, maar zoo vervolgt het blad
de Estlandsche regeering is weinig ge
rust over de neutraliteit. Men kan thans
constateeren, dat de Sovjets trachten moei
lijkheid uit te lokken tusschen Finland en
Estland. De positie van Estland is als volgt:
Het verdrag tusschen de URSS en Estland
voorziet in bijstand, wanneer een van beide
partijen wordt aangevallen door een groo
te mogendheid. De oorlog tegen Finland
valt niet onder het geval waarin bijstand
verleerlti moet worden. De Sovjets trachten
derhalve van Estland door provocaties te
verkrijgen, wat zij krachtens dc verdra
gen niet krijgen kunnen.
Wat willen de Russen? Zijn zij niet vol
daan met de vliegvelden, die zij in Est
land bezitten. Zij zouden het geheele Est
landsche gebied willen gebruiken voor hun
operaties in de lucht.
Buitenlandsche berichten
OVERSTROOMINGSELLENDE.
In het geheele gebied van het zoo zwaar
geteisterde Turkije, waar na de aardbe
vingsramp en na de zware sneeuwstormen
van Vrijdag op de Zwarte Zee, nu ook het
hooge water de door de aardbeving ge
spaarde gebieden heeft overstroomd,
heerscht een ongekende koude.
De overstroomingen in de streek van
Izmir hebben zich uitgebreid tot geheel
Anatolië, te beginnen bij Adapazar. In tal
van dorpen staan alle huizen onder water
en heeft de bevolking haar heil moeten
zoeken op de daken. Hulpafdeelingen en
miltairen hebben met vrachtauto's, booten
en motorbooten getracht hulp te brengen.
Men raamt het aantal verdronkenen thans
reeds op minstens 1000.
Alleen in het gebied van Kemal Pasja in
West-Anatolië, waar de dijken bezweken
zyn, zijn reeds 400 huizen verwoest en
naar schatting 700 personen om het leven
gekomen.
Ook op de vlakten van Brusa ten Oosten
R K. Ver. v. Kraamverzorgtng v. alle
gezindten te Leiden en Omstreken
Plaatsing-Bureau le Binnenvestgracht 30,
voorheen Boerhaavestr.
verleent hulp door gediplomeerde krachten
Geopend eiken DINSDAG- en DONDER
DAGMIDDAG van 24 uur tot het ver
strekken van de gewenschte inlichtingen,
aanmelden van contribueerende leden en
aanvragen voor kraamhulp - Telef. 23420.
b. g. g. Inlicht. K 08.
Aanvragen (schriftelijk) adres 1ste Bin
nenvestgracht 30.
van de Zee van Marmara houden de over
stroomingen met toenemenden ernst aan.
De beroemde stoeterijen van Karadjabay
zijn overstroomd, alle kÓstbare renpaarden,
stamboekhengsten en stieren zyn verdron
ken. De toestand in de gebieden van Smyr
na, Amassia en Arianopel is ongewijzigd.
Het weer is er iets verbeterd, zoodat men
een geleidelijk terugtrekken van de water
massa's verwacht.
Nieuwe aardschokken.
Gistermiddag om 2.45 uur heeft zich een
nieuwe aardschok voorgedaan in Yozgat
en in de streek ten Westen van Erzidjan.
In negen dorpen zijn 97 huizen ingestort
en 67 beschadigd, doch er zijn geen slacht
offers. Gistermiddag om 4.20 uur werd ook
een aardschok geregistreerd te Tchankere.
Hoewel bijzonderheden ontbreken, gelooft
men, dat er geen slachtoffers zijn.
TREINBOTSING IN JAPAN.
Elf dooden.
In de provincie Saitama ten Westen van
Tokio bij Tokorozawa is een personen
trein tegen een goederentrein gebotst. Tot
nu toe werden elf dooden en twaalf zwaar
gewonden geborgen, doch vermoedelijk
zal het aantal slachtoffers nog hooger zijn.
DE BRAND IN DE PAUSELIJKE
KANSELARIJ.
Een onderzoek naar den brand in de
pauselijke kanselarij te Rome heeft uitge
wezen, dat alleen het plafond van de basi
liekzaal is beschadigd. Wat het behoud der
fresco's betreft, daarover zal eerst later
een oordeel gevormd kunnen worden. De
rest van het monumentale gebouw is vol
komen onbeschadigd.
DE POSTVLUCHTEN OP NED.-INDIë.
De positie der K.L.M. postvliegtuigen op
de Indië-lijn was gisteravond als volgt:
Op de uitreis arriveerde de „Nandoe" te
Singapore.
Op de thuisreis kwamen de „Pelikaan"
te Rangoon en de „Wielewaal" te Jiapels
aan.
INHOUD TOERISTENKAMPIOEN No. 52.
De „Toeristenkampioen" brengt een in
teressant interview,, dat een van zijn
medewerkers met den Commissaris-Gene
raal voor het Toerisme in België, dr. J. E.
Goris had. In dit vraaggesprek beziet dr.
Goris de toeristische mogelijkheden voor
Nederland en België, de twee landen, die
thans zoozeer op elkaar zijn aangewezen
en wijst hij er o.m. op, dat de Nederl'and-
sche toeristen in België nog te veel de
bekende toeristische centra bezoeken met
verontachtzaming van de mooie streken
als .de Maasvallei en de kleine stadjes in
het zuiden van België.
In de bijdrage „Twaalef heit de klok
wordt verteld van het ontwikkelingspro
ces van de klok tot het huidige carillon,
waarbij tal van aardige historische bijzon
derheden zyn vermeld. H. J. P. beschrijft
het Parijs van heden. Artikelen over het
eiland Capri én oude boerenkisten in
Twente en den Achterhoek besluiten het
nummer, dat o.m. ook een knap relaas
over de fabricage van de Friesche schaat
sen bevat.
AUTOKAMPIOEN No. 52.
De „Autokampioen" geeft in het artikel
„Ca, c'est Paris!", een zeer actueele repor
tage over het Parijs van vandaag, waarin
niet alleen de toeristische mogelijkheden
voor een reis naar Frankrijk worden ge
noemd, doch ook uitvoerig wordt be
schreven, wat de toerist momenteel zooal
in Frankrijk en meer in het bijzonder in
Parijs merkt van den oorlog, de moeilijk
heden bij het avondverkeer etc. Een
smaakvol geïllustreerd relaas „de uitvoe
ring van het Rijkswegenplan" wordt ge
volgd door een aardige schets van Johan
Paauw „Parkeeren verboden". Een «joed
gedocumenteerde bijdrage „Tracht Uw
benzineverbruik nauwkeurig vast te stel
len" voltooit het welverzorgde geheel.
