VRIJDAG 1 DECEMBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BUD - PAG. 2
N.V. LEIDSCHE GOUD- EN ZILVERHANOEL
v. ROSSUM DU CHATTEL EN DRIESSEN
JUWELIERS BREESTRAAT 93
Buitengewoon groote keuze
ZILVEREN TOILET-GARNITUREN
in prijzen vanaf f 25.— (4 deeIig)
AbonnenvmtBprjji: voor Leiden 18
cent per week; 2.5U per kwartaal.
Bij onze agenten /O cent per wvvk;
f ft.80 per kwartaal. Franco per po*t
1 2.95 per kwartaal- Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïlL
Zondagsblad 9 cent
Advertentiën: 80 cent per regel-
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
V
BOE WORDT HET WEER 7
BUIIG.
De BUI seint:
Verwachting:
Stormachtige tot krachtige, later wel
licht verder afnemende Zuid-Westelijke
tot Westelijke wind. Aanvankelijk betrok
ken tot zwaarbewolkt, later tijdelijk op
klarend. Nu en dan regen. Later kouder.
De weerstoestand van hedenmorgen
7 20 uur:
Den Helder: betrokken, krachtige Z. W.
wind, 11 gr. C.
Vlissingen: betrokken, stormachtige W.
Z. W. wind, 12 gr. C.
De Bilt: betrokken, matige W. Z. W.
wind, 12 gr. C.
Groningen: betrokken, krachtige W. Z.
W wind, 11 gr. C.
Maastricht: motregen, krachtige Weste
lijke wind, 12 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT.
De kern van de Oceaandepressie ligt met
luchtdrukwaarden van omstreeks 980 mbar
ten Zuiden van IJsland. Hedenmorgen
daalden de barometers daar weer, terwijl
nan de Zuidkust de wind tot krachtig toe
nam. Het warm front van deze depressie is
in den afgeloopen nacht ons land gepas
seerd (te De Bildt tussohen 12 en 1 uur,
waarbij de temperatuur ruim drie graden
steeg). Voor deze warmfront-passage was
het bijna windstil, terwijl daarna de wind
snel tot stormachtig toenam. Gemiddeld is
het in ons land 8 graden warmer dan nor
maal. De regenval was over het algemeen
licht, alleen Maastricht tapte 9 m.m. af.
Over de randstaten trekt een depressie van
993 mbar Oostwaarts riaar Rusland, en
veroorzaakt daar een betrokken lucht met
regen en plaatselijk lichte sneeuw. Het
minimum, dat gisteren voor de Noorsche
kust gelegen was, is snel opgevuld. Het
gebied van hoogen luchtdruk van 1037
mbar over Spanje en Portugal neemt in
beteekenis af. Ver in het Westen op den
Oceaan nadert een nieuw hoogedrukge-
hied de Azoren, zoodat daar de luchtdruk
thans stijgt. Op den Balkan is de tempe
ratuur gestegen. De lucht is op vele plaatsen
betrokken, terwijl de wind meest zwak of
matig is.
LUCHTTEMPERATUUR
11.7 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.J
Van Vrijdagnamiddag 4.22 uur tot
Zaterdagmorgen 7.18 trur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Zaterdag 2 Dec.
vcorm. 6.10 en nam. 6.35 uur.
Maan op 9.12 uur Vrijdagavond.
Maan onder 11.38 uur Zaterdagvoormid
dag.
StormwaarschuwingsdiensL
Hedenochtend te 5.15 uur geseind aan
alle posten: „Wordt verwacht storm uit het
Zuid-Westen."
Academienieuws
LEIDEN. Bevorderd:
tot doctor in de Letteren en Wijsbegeer
te op proefschrift getiteld „De voorgeschie
denis van de „Algemeene Landsdrukkerij"
de heer M. Schneider, geboren te Keulen
en wonende te Rotterdam;
tot arts: mej. A. C. Becker, Den Haag en
de heeren S. Klopper, Den Haag, H. A. M.
Sleijffers, Den Haag, J. A. Tolenaar, Lei
den, B. Hengeveld, Rotterdam.
Geslaagd:
Candidaatsexamen Rechten de heeren C.
J. Vreeburg, Delft, K. Lodder, Rotterdam;
Doctoraal examen Geneeskunde: mej. J.
E. Noordenbos, Oegstgeest;
Doctoraal examen Indisch recht: de heer
F. H. J. Barend, Den Haag;
Artsexamen le gedeelte: mej. C. L. M.
Jamin, Rotterdam en de heeren J. W. L.
M. Mensen, Princenhage, W. Wiethoff,
Oegstgeest, Ph. Glaser, Den Haag.
BINNENLAND
Inlijving
dienstplichtigen 1940
De regeeringspersdienst meldt:
Het ligt in het voornemen om die vol
gende ploegen dienstplichtigen van de
lichting 1940 in te lyven op de hierna ver
melde datums.
1. Officiersopleiding.
Inlijving op 5 Februari 1940:infanterie,
inbegrepen het regiment grenadiers, het
regiment jagers en militaire administratie,
ploegen 1 en 2; wielrijders; bereden artil
lerie, beredenen; onbereden artillerie, met
uitzondering van den artillerie-triangula
tie- en den aritillerie-weerdienst; cavale
rie.
Inlijving op 6 Augiustus 1940: bataljon
geneeskundige troepen, veterinaire dienst;
le, 2e en 3e regiment genietroepen; artil-
lerie-triangulatie-dienst.
Inlijving op 2 September 1940: Korps
pontonniers en torpedisten.
Inlijving op 1 October 1940: Korps mo-
tordients, luchtvaarttroepen en artillerie-
weerdienst.
2. Opleiding tot onderofficier
administrateur.
Inlijving op 6 Mei 1940: Alle korpsen,
ploeg 1.
3. Overigen.
Inlijving op 5 Februari 1940: Regimen
ten infanterie, inbegrepen het regiment
grenadiers en het regiment jagers, ploeg 2;
inlijving 15 Januari 1940: 4e regiment
huzaren (geemu paarden-oppassers en -ver
zorgers).
Dienstplichtigen van de hiervóór ver
melde ploegen, die vrijstelling wegens
kostwinnerschap of wegens persoonlijke
onmisbaarheid dan wel uitstel van eerste
oefening verlangen, kunnen daartoe aan
vraag doen. Voor voozer de inlijving in
Januari geschiedt, moet de aanvraag met
den meesten spoed worden ingezonden.
Geldt het vrijstelling, dan moet de aan
vraag door of vanwege den dienstplichtige
worden gedaan bii den burgemeester.
Geldt het uitstel van eerste oefening,
dan moet de dienstplichtige een schrifte
lijk verzoek richten aan den minister van
defensie, bij voorkeur door tusschenkomst
van den burgemeester. Is de reden van het
verzoek gelegen in studiebelangen, dan
moet een verklaring worden bijgevoegd,
afgegeven door het hoofd van de onder
wijsinrichting.
Er moet op worden gerekend, dat uitstel
van eerste oefening slechts op uiterst be
perkte schaal zal worden verleend.
PRINSELIJKE GIFT VOOR
ONTWIKKELING EN ONTSPANNING
ONDER DE GEMOBILISEERDEN.
Het hoofd van de sectie ontwikkelling en
ontspanning bij het algemeen hoofdkwar
tier geeft met groote dankbaarheid kennis
van het feit, dat Z. K. H. prins Bernhard
een bedrag van 10.000.ter beschikking
heeft gesteld ten behoeve van het ontwik-
kelings- en ontspanningswerk onder de
gemob i 1 iseer den
DE VOORBEREIDING DER BENZINE
DISTRIBUTIE.
De minister van Economische Zaken
maakt bekend, dat ingevolge zijn beschik
king van 1 December 1939 iedere houder
van een benzine- of benzolmotor, dienende
tot het voortstuwen van een vaartuig, tot
het aandrijven van een werktuig of in het
algemeen tot ander doeleinden dan het
voortbewegen van een voertuig, verplicht
is aan het rijksbureau voor aardoliepro
ducten, Zeestraat 100104, 's-Gravenhage,
opgave te verstrekken inzake het gebruik
van den motor en het verbruik van motor
brandstoffen en smeerolie.
De opgave dient te geschieden door in
vulling van een formulier, dat bij de ben-
zine-leveranciers kosteloos verkrijgbaar is.
De formulieren moeten voor 11 Decem
ber a.s., volledig ingevuld en onderteekend,
bij voornoemd rijksbureau worden inge
diend.
De minister van Economische Zaken
maakt tevens bekend, dat houders van mo
torrijtuigen, welke als motorbrandstof ben
zine of benzol gebruiken en welke geen
gebruik maken van den openbaren weg,
wordt aangeraden, in verband met de
voorbereiding van de distributie-regeling
van bezine, zich zoo spoedig mogelijk aan
te melden by het rijksbureau voor aard
olieproducten, Zeestraat 100104, 's-Gra
venhage. De aanmelding dient schriftelijk
te geschieden.
Dit betreft derhalve houders van motor
voertuigen, waarvoor geen motorrijtuigen
belasting is verschuldigd en waarvoor ook
geen kostelooze motorrijtuigenbelasting-
kaart is afgegeven.
HEFFING OP BOTER.
Het bedrag van de heffing en steumuit-
keering op boter, is behoudens tusschen-
tijdsche wijziging, voor de week van 30
November tot 7 December vastgesteld op
80 cent per k.g. (onveranderd).
THEE GENOEG.
Voorreden gestegen.
Er is thee genoeg in ons land, want de
voorraden in het thee-etablissement te
Amsterdam zyn in de maand November
met 2012 kisten gestegen. Blijkens de op
gave van de Pa khuistnees teren voor de
Thee werden in November 15.016 kisten te
Amsterdam aangevoerd, tegen 6784 kisten
in October, terwijl er 13.004 tegen 16.939
kisten werden afgeleverd. De totale voor
raad bedroeg heden 22.492 kisten tegen
20.480 kisten per einde October jl.
„Tel."
R.K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN.
Het bestuur der St. Radboudstichting
heeft den hoogleeraar in de Kerkelijke
Geschiedenis der Middeleeuwen en van
den nieuwen tijd en in de algemeene- en
vaderlandsche geschiedenis der middel
eeuwen, prof. dr. R. R. Post, tevens be
last met het onderwijs in de diplomatiek
en palaeographie, zulks ten voorziening in
de vacature, ontstaan door het vertrek
van prof. dr. W. Lampen O.F.M., naar Ro
me.
Verder heeft het bestuur der St. Radboud-
stichting toegelaten als privaat-docent bij
de faculteit der letteren en wijsbegeerte
voor het geven van onderwijs in de litera
tuurgeschiedenis van het Grieksche proza
pater dr. J. Ros S.J. te Nijmegen.
DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS
Te 's-Gravenhage Lc een buitengewone
algemeene vergadering van de vereeni-
ging van uitgevers van dagbladen „De Ne-
derlandsche Dagbladpers" gehouden.
In de bestuursvacature, ontstaan door
het bedanken van den ljeer Nijgh, is voor
zien door de benoeming van mr. J. Kars,
directeur van het Rotterdamsoh Nieuws
blad.
Het dageiijksohe bestuur bestaat thans
uit de heeren J. W. Henny, voorz. P. W.
Aannemende, dat door de tijdsomstan
digheden geen wijzigingen zullen worden
gebracht in de Verkeersfondsbegrooting
1940, zullen in het komende jaar de vol
gende posten voor de rijkswegen in Zuid-
Holland kunnen worden besteed, schrijft
de K.N.A.C.
1. 50.000 voor verbetering van het weg
vak 's-GravenhageWassenaar.
2. 350.000 voor verbreeding van het
wegvak den Deyl-Haagsche Schouw.
3. 350.000 als bijdrage tot verbetering
van den provincialen weg Wassenaar-
Noord wijk-Vogelenzang, inclusief nieuw
wegvak Wassenaar-Scheveningen.
4. 530.000 voor grondaankoop en enke
le plaatselijke werken voor het Noordelij
ke gedeelte van den weg Rijswijk-Burger-
veen.
5. 1.880.000 voor grondaankoop, bouw
kunstwerken en voorzetting aanleg aarde-
baan van het Zuidelijke gedeelte van den
weg Rijswijk-Burgerveetn.
6. 1.250.000 voor voltooiing grondaan
koop, bouw kunstwerken en aanleg aarde-
baan van den weg Voorschoten-Oegstgeest,
inclusief werken by het Haagsche Schouw.
7. 500.000 voor vernieuwing van de
Hoornbrug.
8. 100.000 voor aanleg van gescheiden
banen op den weg Rotterdam-'s-Graven-
hage.
9. 16.000 voor verbetering van den weg
Loosduinen - Monster.
10. 295.000 voor verbetering van dein
weg Loosduinen-Naaldwijk.
11 i 1.000.000 voor den weg Rotterdam-
Maassluis-Maasdyk (voltooiing verharding
Maasdijk-Broek weg; voltooiing bruggen
Noord-, Middel- en Boonervliet; aanleg
toegangsweg Vlaardingen; aanleg rijwiel-
Peereboom, penningmeester, mr. W. G. J.
Veenhoven, secretaris. Het secretariaat is
gevestigd Kenaupark 30, Haarlem.
DE VOETBALWEDSTRIJD
NEDERLAND-BELGIë.
De minister van justitie heeft, na over
leg met zijn ambgenoot van buitenland-
sohe zaken, bepaald, dat voor Belgische
onderdanen, die den voetbalwedstrijd Ne
derlandBelgië op Zondag 10 December
in 't Feyenoond-stadion te Rotterdam bij
wonen, pnheffing wordt verleend vain het
verplichte bezit van een Belgisch paspoort
voor binnenkomst in Nederland over den
zuidelijken landsgrens en voor verblyf in
Nederland tussohen Zf terdag 9 December
7 uur en Maandag 11 December 24 uur,
onder voorwaarde, dat zy in het bezit zijn
van een Belgische Identiteitskaart (eenzel-
vigheidskaart), alsmede een bewijs van
toegang voor dien wedstrijd.
DE STAGNATIE VAN HET WERK IN DE
WITS DEKENFABRIEKEN.
Negenhonderd man tijdelijk werkloos.
Naar wij vernemen, zijn thans ook in de
fabrieken van de N.V. de Wit's dekenin
dustrie te Deurne ey Geldrop de werk
zaamheden heden stopgezet, zulks als ge
volg van de stillegging van de fabriek de
Wit te Helmond.
Zooals gisteren reeds gemeld, is het werk
m het bedrijf te Helmond gestaakt tenge
volge van het binnendringen van het Aa-
water in deze fabriek. Daar de fabrieken
te Geldrop en Deurne de half-fabrikaten
van de Helmondsche fabriek verwerken,
zyn deze door gebrek aan grondstof thans
eveneens stopgezet. In totaal zijn hierdoor
negenhonderd arbeiders en arbeidsters
werkloos geworden.
Wanneer de stagnatie in de getroffen be
drijven weer zal zijn opgeheven, is niet te
voorzien. Gewacht moet worden op het
vallen van het water. Vanmorgen was
daarvan echter nog niets te bespeuren.
Ook de drukkerij van de firma Geeris-
Rox te Helmond, welke geheel door water
is omringd, heeft de werkzaamheden ten
gevolge van wateroverlast moeten staken.
Centraal Bureau van Sobriëtas.
Met ingang van 1 December is ter wille
van bezuiniging door het Sobriëtas-bestuur
aan P. Elpidius Bruna O.F.M. op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als secretaris
pad Maasdijk-Broek weg; grondaankoop en
aanleg aardebaan Broek weg-Sohiedam-
scheweg, bouw bruggen Vlaaxdingschie
Vaart en Poldervaart.)
12. 150.000 voor begin van uitvoering
van het Westelijke gedeelte van den rond
weg om Rotterdam.
13. 230.000 voor voltooiing der werken
op het gedeelte Bosch- en Parkplan van
dien rondweg om Rotterdam.
14. 60.000 voor de aansluiting van den
weg Gouda-Rotterdam aan den rondweg
om Rotterdam.
15. 500.000 als verder voorschot voor
den tunnelbouw te Rotterdam.
16. 570.000 voor den bouw van de brug
over den Hollandsohen IJssel te Krimpen.
17. 200.000 voor voltooiing der ophef
fing van gelijkvloersohe kruisingen in den
weg Rotterdam-Dordrecht.
18. 100.000 voor voltooiing van kunst
werken op het gedeelte Schelluinen-Go-
rinchem van den weg Rotterdam-Gorin-
chem.
19. 1.500.000 voor den bouw van de
brug te Gorinchem.
20. 700.000 voor den aanleg van een
nieuw wegvak van den weg Vianen-Go
rinchem.
21. 82.500 als bydrage voor den tunnel
te Gouda.
22. 30.000 voor verbetering van den
weg Bodegraven-Harmeien-(Utreoht).
23. 271.000 voor verbetering van den
weg Leiden-Bodegraven.
Volgens de begrooting zou in 1940 on
geveer 1.640.000 als Rijksbijdrage voor
provinciale wegen in Zuid Holland kunnen
worden verleend, terwijl dan voor de ter-
tiare wegen in de provincie ongeveer
I 425.000 beschikbaar zou zijn.
van de Federatie en directeur van het
Centraal Bureau te 's-Hertogenbosch.
De noodzakelijke werkzaamheden van
secretariaat en redactie zullen voorloopig
worden waargenomen door den zeereerw.
heer C. van Dijck, pr. van het Seminarie
Beekvliet te St. Michiels-Gestel.
Als secretaris-redacteur van Sobriëtas is
zijn adres: Ververstraat 30 's-Hertogen
bosch. f
Tweede Kamer
Sociale Zaken
afgehandeld
Vergadering van gisteren.
Voortgezet werd de behandelnig der be
grooting van het departement van Sociale
Zaken. By de afdeeling werkverruiming,
steun verleen ing en jeugdzorg heben in to
taal niet minder dan 18 leden het woord
gevoerd, waarvan gisteren elf.
Mevr. MACKAY—KATZ (C.H.) had het
in hoofdzaak over de opleiding van gezins
hulpen, verschillende sociaal-democratische
sprekers vielen hun partijgenoot-minister
bij of oefenden zachte critiek. Doch ook zy
bespraken tezamen vrijwel alle onderwer
pen van deze afdeeling: werkkampen,
werkverruiming, werkverschaffing, de loo-
nen vooral daarbij, de steun verleening, in-
eonderheid de jeugdwerkloosheid en de
jeugdzorg, enz.
De MINISTER, de heer VAN DEN TEM
PEL, heeft uitvoerig van antwoord ge
diend. Het aantal werkloozen in totaal
schatte hij in October op ongeveer 248 dui
zend. Allerlei gestelde vragen, b.v. over het
verschil der loonen bij de werkverschaf
fing in het Zuiden en in het Noorden des
lands, zal de minister onderzoeken. Het is
echter moeilyk, een algemeene theoreti
sche lyn te trekken. Zooveel mogelijk moe
ten tewerkgestelden den Zondag thuis kun
nen doorbrengen.
Ten aanzien van verschillende onderdee-
len van het debat moet het resultaat van
het werk der commissie-Fockema Andreae
worden afgewacht. Ten aanzien van de
bedrijfsschade in het Land van Vollenha-
ve heeft de Minister nu een rapport ont
vangen. De Minister ontkent, de Kamer
slechts bij mondjesmaat te hebben inge
licht. Inschakeling van den middenstand
voor den B-steun is een gemeentelijke
aangelegenheid De zaak der prijsstijging
is een algemeene regeerings-aangelegen-
hcid. De beslissing omtrent de normen
voor steunverleening en wat daarbij be
hoort is de volgende week te venvachten.
Vooral de zaak der jeugdwerkloosheid
heeft 's ministers aandacht. De jeugdregis-
tratiebureaux zullen verdwijnen. Wat de
kampen betreft, bedoelt de regeering ver
hooging der vakkennis en onttrekking aan
een sfeer'van demoralisatie. Er zal te de
zer zake een nota verschijnen. In hoever
meer van onderwijsinstellingen bij de be
strijding der jeugdwerkloosheid kan wor
den gebruik gemaakt, wordt in overleg met
den Minister van Onderwijs onderzocht.
Na eenige repliek en dupliek werd de
begrooting van het Departement voor So
ciale Zaken voor 1940 zonder h. st. aange
nomen. De Minister werd door vele Kamer
leden van allerlei richting gecomplimen
teerd.
Eerste Kamer
Nakaarten op de
Kabinets-vorming
Vergadering van gisteren.
Bij de replieken weerlegde de heer VAN
LANSCHOT (R.-K.) enkele opmerkingen,
welke de heer Colijn gisteren in zijn rede
maakte. De heer van Lanschot zeide, dat
men den katholieken niet verwyten kan
geen bereidheid te hebben gehad voor ka
binetsformatie, daar zij van de Kroon geen
opdracht daartoe hadden gekregen. Hoe
hadden zij dan him bereidheid kunnen too-
nen? vroeg spr. Bij zijn jongste formatie
heeft dr. Colijn va banque gespeeld met de
Tweede Kamer; hy moest daarvan het ri
sico nemen. Hij had beter gedaan met te
trachten de moeilijkheden in de rechtsche
samenwerking op te lossen.
In zijn repliek zeide de heer COLIJN (A.
R.), dat hij den sterken indruk had, dat
de bereidwilligheid tot een kabinetsforma
tie bij de Katholieken niet aanwezig was.
Hij ontkende niet, dat de geestelijke cen
tra van anti-revolutionairen en katholieken
dicht by elkaar liggen, doch wees er op,
dat in dezen tijd niet de vraagstukken van
die centra, maar die van de peripherie
over practische samenwerking hebben te
beslissen. Niet in het vraagstuk van de or
dening, doch in de vraag, of bij de bevor
dering van de ordeningsgedachte meer of
minder van den staat moet worden ver
langd, ligt een oorzaak van de scheiding.
De Katholieken verlangen in dit opzicht
meer van den staat dan de anti-revolutio
nairen.
Zonder debat en zonder hoofdelijke stem
ming werden aangenomen de hoofdstukken
Huis der Koningin, Hooge Colleges van
Staat en Kabinet der Koningin, departe
ment van Algemeene Zaken en Onvoorzie
ne Uitgaven, en de wet op de middelen.
Bij het hoofdstuk nationade schuld,
waarbij tevens in behandeling kwam het
ontwerp tydelyke voorzieningen tot ver
sterking van de middelen tot dekking van
de uitgaven des Rijks, bepleitte de heer
POLLEMA (C.-H.) een actieve houding
van den staat ten opzichte van geld- en ka
pitaalmarkt. Voorts beval hij de instelling
van een amortisatiesyndicaat.
Ook deze beide ontwerpen werden zon
der hoofdelijke stemming aangenomen-
Gelden voor de Rijkswegen in Zuid-Holland
AltRMIDERtZtt-
