MAANDAG 20 NOVEMBER 1939
DE LE1DSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
v
Abonnenvmtsprijs: voor Lelden 18
cent J5>er week; 2.50 per kw&rtaaL
Bij onze agenten /O cent per wwk;
ft.60 per kwartaal. Franco per po*t
2.95 per kwartaal. Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïlL
Zondagsblad 9 cent
Advertentiën: 80 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
v.
BOE WORDT HET WEER 7
GEDEELTELIJK BEWOLKT.
De Bilt seint:
Verwachting:
Koude nacht, plaatselijk ochtendmist,
overdag gedeeltelijk bewolkt, geen regen
van beteekenis. Zwakke tot matige meest
.Noord-Oostelijke wind.
De weerstoestand van hedenmorgen
7.20 uur:
Den Helder: halfbewolkt, krachtige Noor
delijke wind, 8 gr. C.
Vlissingen: halfbewolkt, krachtige N. N.
O wind. 9 gr. C.
De Bilt: zwaarbewolkt, matige N. N. W.
wind, 7 gr. C.
Groningen: betrokken, zwakke N. O.
wind, 6 gr. C.
Maastricht: zwaarbewolkt, zwakke Wes
telijke wind, 6 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT.
De depressie, die gisteren hier te lande
zware storm veroorzaakte, is in Zuid-Oos
telijke richting weggetrokken en ligt he
denmorgen over de Oostkust van de Adria-
tische Zee. Onder haar invloed daalde de
luchtdruk in den nacht van Zaterdag onge
veer 35 mbar, terwijl de stijging gisteren
en vannacht eveneens ongeveer 35 mbar
bedroeg. Vooral in het Zuiden van ons land
was de windsnelheid groot. Vlissingen
meldde gisterenmorgen een zeer zware
storm uit W. N. W. van 110 km. per uur
met orkaanstooten. Ook de regenval was
buitengewoon zwaar. Den Helder tapte 41
en de Bilt 35 m.m. af. Gisteren werden ook
hagelbuien gemeld en hier en daar on
weer. Thans schnijt zich over de Britsche
Eilanden een rug van hoogen luchtdruk
te hebben ontwikkeld, die verbonden is
met de hooge druk van 1035 mbar over
Noord-Spanje. Op IJsland is de luchtdruk
gedaald tot 998 mbar in het Noord-Westen
onder invloed van de Oceaan depressie. In
het hooge Noorden, bij de Zuidpunt van
Spitsbergen, ligt een depressie, die baro
meterstanden onder 990 mbar vertoont.
Over Finland en Noord-West Rusland is
nog een depressie geelgen van 1000 mbar,
die opvult. Verder naar het Oosten in de
omgeving van het Oeral is de luchtdruk
hoog, en boven 1030 mbar. Om de Adriati-
sche Zee in Italië is het weer slecht, op
vele plaatsen is de wind stormachtig en er
is veel regen gevallen.
LUCHTTEMPERATUUR
8.5 gr, C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.ï
Van Maandagnamiddag 4.32 uur tot
6.59 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Dinsdag 21 Nov.
voorm. 10.15 en nam. 10.40 uur.
Maan op 1.38 uur Dinsdagmiddag.
Maan onder 2.22 uur Woensdagnacht.
BnrgeFHike Stand
LEIDEN.
Geboren: Hendrik, z. van N. Schenk
en H. Klein Hubertus Jaccbus, z. van
H. J. Trap en M. J. Zitman.
Ondertrouwd: W. L. v. Biezen jm.
31 j. en J. Kapaan jd. 21 j. B. P. Es-
derts jm 26 j en J. P. v. d. Wilk jd. 22 j.
1. Goedraad jm. 26 j .en J. Kop jd. 23 j.
A F. v. Goos jm. 29 j. en E. P. Voorne-
veldt jd. 26 j. C. Kouwen jm. 28 j. en
J. M. Stikkelorum jd. 27 j. G. J. Kuhn
gesch. 21 j. en M. Honsbeek gesch. 21 j.
F. X. Rchmann jm. 27 j. en M. v. d. Dop
jd. 18 j. F. H. Roman jm. 29 j. en J.
M. v. Hooven jd. 29 j. P Stadt jm. 26 j.
en E. M. Bax jd. 25 j. L. C. v. Westrienen
jm. 25 j. en M. Sirag jd. 27 j. J. J.
Wassenburg jm. 30 j. en C. Rietkerk jd.
28 j.
Overleden. M. S. L. W. E. M. J.
Knuvelder ongeh. vr. 34 j. E. J. Rozen-
daal ongeh. vr. 58 j.
BINNENLAND
DUITSCHE VLIEGBOOTEN BOVEN
NEDERLANDSCH RECHTSGEBIED.
Achtermitrailleur beantwoordde vuur.
De Regeeringspersdienst meldde Zater
dagmiddag:
Zaterdagochtend is naby Vlieland
op korte afstand van de kust (zonder
eenigen twijfel binnen de territoriale
wateren) een Duitsche vlieg boot ont
dekt (type Blohm und Voss).
Een Nederlandsch jachtvliegtuig
nam de vliegboot onder vuur, waarop
het Duitsche toestel de Nederlandsche
territoriale wateren verliet, doch daar
bij met zijn achtermitrailleur het vuur
beantwoordde, voor zoover thans be
kend zonder te treffen.
Vervolgens ontmoette het Neder
landsche toestel nog twee Duitsche
vliegbooten, die eveneens, na te zyn
beschoten, ons rechtsgebied hebben
verlaten.
De Nederlandsche regeering heeft
bij de Duitsche regeering geprotes
teerd tegen de hierboven vermelde
neutraliteitsschending, alsmede tegen
de beantwoording van het vuur door
een in overtreding zynde vliegboot.
De Regeeringspersdienst meldde Zon
dagmiddag:
Zondagochtend te half elf heeft zich
bij Schiermonnikoog, honderd meter
uit de kust, een Duitsch landvliegtuig
een Heinkel vermoedelijk type
111-K, een twee-motorige bommen
werper, op ongeveer vijftig meter
hoogte vertoond, hetwelk in Noord-
Oostelijke richting koerste. Een Ne
derlandsche patrouille is er heenge
zonden en heeft het Duitsche vlieg
tuig, terwijl het zich boven land be
vond, onder vuur genomen. Dit be
antwoordde het vuur en verdween naar
het Oosten boven de Waddenzee in
de wolken, waar het nog eenigen tyd
werd nagezet.
De Nederlandsche regeering heeft
bij de Duitsche regeering geprotes
teerd tegen bovengenoemde neutrali-
teitsschennis, alsmede tegen de beant
woording van het vuur door een in
overtreding zijnd vliegtuig.
ALGEMEEN STEUNCOMITé 1939.
Het dagelijksch bestuur van het algemeen
steuncomité deelt mede, dat Hare Konink
lijke Hoogheid Prinses Juliana het Steun
comité met een ruime gift heeft bedacht.
DE R.-K. VREDESBOND.
Instemming met het vredesinitiatief van
onze Koningin en Koning Leopold.
Het hoofdbestuur van den R.-K. Vredes-
bond, dat Zaterdagmiddag te Utrecht, in
vergadering bijeen was, heeft aan onze
Koningin en aan Koning Leopold der Bel
gen telegrammen verzonden, van den vol
genden inhoud:
„Het hoofdbestuur van den R.-K. Vre-
desbond betuigt uwer majesteit zijn oprech
ten dank voor hoogstderzelver vredesinitia
tief.
Hoopt, dat een voortzetting tot succes zal
mogen leiden en zegt gaarne den steun van
het gebed toe."
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
De „Veendam".
Blijkens publicaties in de Duitsche pers
zou door de Duitsche autoriteiten het s„s.
„Veendam" der Holland-Amerika lijn, we
gens vermeende bewapening op de lijst van
Engelsche en Fransche passagiersschepen
geplaatst zijn, welke door hui. bewapening
het karakter van passagiersschip verlorc»
hebben.
Ofschoon uit de omstandigheid dat net
Nederlandsche passagiersschip „Veendam"
aLusievelijk op de lijst van Engelsche en
Fransche schepen geplaatst is, reeds ge
noegzaam blijkt, dat hier een misverstand
in het spel moet zijn, kan ten overvloede
met de grootste stelligheid verklaard wor
den, dat het s.s. „Veendam" in geen enkel
opzicht bewapend is.
Naar wij verntmen zijn de Duitsche auto
riteiten er d<or H. M.'s gezant te Berlijn
onmiddellijk van in kennis gesteld, dat de
mededeeling ever bewapening van het ge
noemde schip algheel met de feiten in strijd
is.
INTERNATIONALE METEOROLOGI
SCHE ORGANISATIE NAAR
ZWI^^LAND.
De vorige week is het secretariaat van
de internationale meteorologische organi
satie, dat van zijn oprichting af te de Bilt
gevestigd is geweest, naar Zwitserland
vertrokken en heeft het een nieuwen ze
tel betrokken in de stad Lausanne.
Hét secretariaat ving zijn werkzaamhe
den aan in 1928 en werd voorloopig te de
Bilt gevestigd. Op de directeurenvergade
ring van September 1929 te Kopenhagen
werd bepaald, dat de definitieve zetel in
Zwitserland zou moeten zijn. Op verschil
lende redenen werd de uitvoering van dit
besluit opgeschort. In 1938 werd besloten,
dat de overbrenging naar Zwitserland in
1939 zou moeten geschieden.
Tot 1 Juli 1938 bleef het secretariaat
onder Nederlandsche leiding. Met ingang
van dien datum ging de leiding over aan
dr. G. Swoboda uit Praag, onder-directeur
DRAISM-VAN-VALKENBURG 'S-:
e J ,[LEVFTPA^.
-Zacht v\n smaak - prus 70 et
van den meteorologischen dienst van Tsje-
cho-Slowakije. Het personeel bestond uit
8 personen, waarvan 3 het secretariaat
naar Lausanne vergezellen om de werk
zaamheden aldaar voort te zetten.
KATHOLIEKE NEDERLANDSCHE
BOEREN- EN TUINDERSBOND.
Algemeene vergadering te
's-Hertogenbo9ch.
Vanmiddag om half drie is de katholie
ke Nederlandsche Boeren- en Tuinders-
bond in restaurant „Lohengrin" te 's-Her-
togenbosoh in algemeene vergadering bij
eengekomen.
De voorzitter, de heer A. N. Fleskens,
herinnerde in zijn openingswoord aan die
stijgende lijn van herstel, die zich sedert
het voorjaar in het algemeen economisch
leven begon af te teekenen en welke zich
gedurende de zomermaanden in een ge
leidelijk voortgaande richting bleef ont
wikkelen. Met he* afkondigen var de mo
bilisatie kwam hieraan een onverwacht
einde.
Gelukkig hebben wij geen herhaling te
zien gekregen van het chaotisch beeld, het
welk zich in de eerste m aandien na het uit
breken van dien wereldoorlog in 1914 ont
wikkelde. Dat hiertoe de bijtijds en goed
voorbereide regeeringsmaatregelen zeer
werkdadig hebben bijgedragen, mogen wij
met waardeering constateeren.
De thans zoo sterk belemmerde aanvoer
van overzee en de mogelijkheid, dat die
belemmering een langdurig en misschien
nog ernstiger karakter krijgt, maakt de
productie van zooveel mogelijk voedings
middelen tot een levensbelang van de
eerste orde voor ons volksbestaan.
Het Nedierlarudscht volk mag zich thans
gelukkig prijzen, dat ei, dank zij de cri
sismaatregelen en dank zij de nooit ver
flauwende energie van onze nuensohen,
thans ueberhaupt nog een landbouw en
een tuinbouw bestaat in Nederland, die be
reid is het Nederlandsche volk van het
noodige voedsel te voorzien.
Het staat vast, dat de ecqnomisdbe
positie van den graanteler er aanmer
kelijk op is vooruitgegaan.
Wat echter in het geheel niet wil
zeggen, dat de economische positie van
den Neder landschen Land- en Tuin
bouw in z'n geheel genomen gunstig is.
Dit moge dan eenigermate het geval
zijn voor den akkerbouw, wat betreft
de veehouderij, de gemengde bedrij
en den tuinbouw is dit allerminst het
geval, om van de speciale bedrijven
van bollen- en boomkweekers, waar
van de vooruitzichten allersomberst
zijn, maar niet te spreken.
Het was niet te vermijden, dat bij het
uitbreken van den oorlog, de regeering in
het belang van de voeding var memsch
en dier handelend optrad. De maatregelen
hebben diep gegrepen in ons bedrijfsle
ven, de boeren zijn overstroomd met een
reeks van dwingende voorschriften en op
geschrikt door eer omvangrijken admini
stratieven rompslomp.
Er is veel en er is terecht geklaagd, zoo
wel over de door de regeering gevolgde
prijzenpolitiek als ten aanzien van de ge
troffen maatregelen in verband mét het
blokkeeren van den handel en de distribu-
u-maatregelen.
Met betrekking tot de prijzenpolitiek
:n ook de regeerimg er naar streven om
.ooveel mogelijk aan redelijke verlangens
.egemoet te komen.
Met betrekking tot de prijzenjoltiek
hebben wij met voldoening kunnen con-
statesren, dat de regeering voor den drang
van den georganiseerden landbouw heeft
willen wijken en niet blind is geweest
voor de hoogst redelijke argumenten, die
wijzigingen beoogden te brengen, zoowel
in den grondslag, waarop de pi ij zen poli
tiek in de afgeloopen jaren heeft gesteund,
als in de reëele hoogte van de prijzen der
landbouwproducten zelf. Al zijn onze wen-
I schen te dien aanzien niet volledig ver
vuld, de reden tot ernstige ontevreden
heid is zeer zeker weggenomen.
Spr roerde vervolgens de vraag aan of
onder de huidigeomstandigheden een af
zonderlijk ministerie van landbouw nog
als een dringende noodzaak is te beschou
wen. Spr. aarzelt een bevestigend ant
woord te geven op deze vraag.
Wanneer wij daarbij de persoonlijke
kwaliteiten van den tegemwoordigsm be
windsman aau economische zaken in aan
merking nemen, meenen wij zelfs die nood
zakelijkheid in de huidige omstandigheden
te moeten ontkennen.
Het gaat niet in de eerste plaats om on
zen landbouw, maar het gaat om onze
menschen. En dan zien wij een nood
gedwongen intensiveering van de bedrij
ven en wy zien het op onrustbarende wijze
groeiende aantal dergenen, die hunkeren
naar een bedrijf, maar het niet kunnen be
machtigen, die hunkeren naar het stich
ter. van een eigsn gezin, maar geen „eigen
haard" kunnen k00pen en die in wezen
werkloozen zijn al rtaan ze niet als zooda
nig ingeschreven.
Dit probleem, dat noodzakelijkerwijze
tevens het vraagstuk der emigratie naar
voren dringt, roept om een oplossing en
het is een uiterst moeilijke taak van den
georganiseerden landbouw, die oplossing
te helpen brengen.
EEN MERKWAARDIG LEGAAT.
Van een niet-katholiek aan de
parochie Tholen.
Men schrijft aan het „Dagbl. v. N. B.
en Z.":
Dezer dagen overleed in Halsteren mr.
Milders, die jaren geleden, toen Tholen
nog een kantongerecht had, daar als kan
tonrechter gestaan had.
In zijn boedel werd door den notaris
gevonden een zoogenaamd olografisch
(eigenhandig geschreven) testament, waar
in al zijn bezittingen, een vrij groot for
tuin, (men spreekt van een ton) vormend,
werden vermaakt aan de katholieke
Thoolsche parochie.
Het merkwaardige hiervan is, dat wij
len mr. M. niet katholiek was en, voor
zoover bekend, niet katholiseerde en nog
merkwaardiger is het door hem aangege
ven motief voor deze laatste wilsbeschik
king.
In het testament stond n.l. onder meer
geschreven dat hy (de erflater) in het le
ven bijna niets anders had ontmoet dan
grof egoïsme.
De gemeenschap waar de naastenliefde
nog het meest bloeide en tot uiting kwam,
had hij gevonden in de Katholieke Kerk
en zeer in het bijzonder was hij getrof
fen geweest door het zelfopofferende werk
en de belanglooze toewijding der religieu
zen.
ABNORMAAL HOOGE WATERSTAND
VAN HET IJSSELMEER.
Doorbraak van havendijk te Spakenburg
voorkomen.
Uit Bunschoten wordt gemeld: De ha
vendijk te Spakenburg heeft Zondag groot
gevaar geloopen voor een doorbraak, we
gens den abnormaal hoogen waterstand
van het IJselmeer, tijgevolge van den he-
vigen storm.
Met man en macht is er gewerkt om dit
gevaar, dat voor Bunschoten en Spaken
burg een ramp zou hebben beteekend, te
keeren, waarbij door een groot aantal mi
litairen krachtdadige assistentie werd ver
leend.
Tegen drie uur was men met de ver
sterking van de zwakke plekken in den
dijk zoo ver gevorderd, dat het gevaar
voor een overstrooming als geweken kon
worden beschouwd. Sedert de afsluiting
van de Zuiderzee, is de waterstand te
Spakenburg niet zoo hoog geweest, als
Zondag het geval was.
RECHTZAKEN
Haagsche Politierechter
Een maand gevangenisstraf
voor steunbedrog.
C. G. V. uit Leiden, moest terecht
staan omdat hij onrechtmatig steun had ge
noten.
Hij had opgegeven geen gezinsinkomsten
te hebben, maar het was uitgekomen, dat
hij kamers verhuurde voor een bedrag van
20.per maand.
Verdachte vertelde thans, dat hij ge
dacht had, dat hij deze inkomsten niet op
behoefde te geven, want hy was buiten
gemeenschap van goederen getrouwd, zoo
dat het volgens hem alleen maar zijn vrouw
aanging.
De Politierechter nam dat verhaal van
verdachte niet aan evenmin als de Offi-
sier, want die zeide, dat verdachte wel be
ter had geweten Gezien de feiten n.l. het
groote aldus oneerlijk verkregen bedrag en
een veroordeel ing, die verdachte al we
gens verduistering heeft ondergaan, eisch-
te de Officier zes weken gevangenissstraf.
Verdachte vroeg een vorwaardelijke ver
oordeeling, maar de Politierechter voelde
daar niet veel voor zoodat het vonnis werd
een maand gevangenistraf.
Overtreding opiumwet.
Mej. B. M. R. te Leiden was bij een
apotheek te Leiden gekomen met een re
cept voor morphine althans een op een
recept gelijkend geschrift.
De apothekersassistente, mej. G. A. M.
v. d. V., vond het een „raar" recept en
mengde de politie in het geval, waardoor
uit was gekomen, dat de „dokter", die het
„recept" geschreven zou hebben alleen
maar in 'e verbeelding van de verdachte
juffrouw bestond.
Nadat de apothekersassistente verklaard
had, dat het recept op 11 Maart was over
handigd nam de Officier het woord en
meende, dat hier de opiumwet was over
treden om door een valsch geschrift te
probeeren morphine los te krijgen.
De eisch werd een voorwaardelijke ge
vangenisstraf voor den tijd van twee maan
den met een proeftijd van drie jaar. Uit
spraak conform.
Een fiets voor 35 cent.
P. A. van B., timmerman, was op 1 Juni
van dit jaar bij den rijwielreparateur en
verhuurdr L. v. d. M. te Leiden geko
men om een fie*s te huren. Hij had de fiets
meegekregen en wel voor een bedrag van
0.35. Wat er evenwel terug gekomen was,
niet de fiets, zoodat van B. zich wegens
verduistering had te verantwoorden.
Nadat de benadeelde als getuige was ge
hoord en verdachte verteld had, dat hij de
fiets dadelijk weer had verkocht, eischte de
Officier 3 maanden gevangenisstraf voor
waardelijk met drie jaar proeftijd, waarbij
rekening werd gehouden met het blanco
Gemeentel. Aankondigingen
UITREIKING DISTRIBUTIE
STAMKAARTEN
Men denke aan de uitreiking der Distri
butie-Stamkaarten op Dinsdag 21 de
zer in het perceel Breestraat No. ,117 tus-
schen 8 uur v.m. en 5 uur n.m. en tusschen
7 en 9^ uur n.m.
On Dinsdag worden de stamkaarten uit
gereikt voor de bewoners der straten, dra
gende een naam te beginnen met de let
ter: A, B, C en D (inbegrepen: Sint Aag
tenstraat, Korte- en Lange Agnietenstraat,
Sint Anna'shof, van Assendelftshof, van
Baerlestraat, van Banchemstraat, Nieuwe
Beestenmarkt, van Bemmelenstraat, van
Beuningenlaan, 1ste, 2de, 3de, 4de en 5de
Binnenvestgracht, P. J. Blokstraat, van
den Brandelerkade, .da Costastraat Drie-
Octoberstraat en du Rieustraat).
De uitreiking der kaarten heeft plaats
aan den hoofdbewoner van elk perceel,
zulks voor hemzelf met zijn gezin, als voor
alle bij hem inwonende personen (kamer
bewoners, dienstboden enz.). Personen, te
zamen een perceel bewonende, doch afzon
derlijke huishoudens vormend, moeten de
kaarten ieder voor zich komen halen. Bij
het afhalen der kaarten moet worden over
handigd het ingevuld en onderteekend ont
vangstbewijs.
Zie de officieele aankondiging van 18
dezer!
De Burgemeester van Leiden,
A. v. d. SANDE BAKHUYZEN.
Leiden, 20 November 1939.
AGENDA
LEIDEN.
Dinsdag, R.K. Bakkerspatroonsvereeniging
„Sint Clemens", Ledenvergadering
Hotel „Central", Breestraat, 8 uur.
Vrijdag, Ned. R.K. Metaalbewerkersbond
Afd. Leiden, ledenvergadering
Bondsgebouw 8 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zater
dag 18 tot en met Vrijdag 24 Nov. a.s.
waargenomen door de apotheken: Tot Hulp
der Menschheid, Hooigr. 48, tel. 21060 en
D. C. Kok, Rapenburg 9, tel. 24807.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, tel. 26274.
IfANAF HEQEN
bij 6 moderne Fotokaarten
vanaf f 2.50
GRATES
een Ie klas Salonvergroting.
Ateliers voor Moderne Fotokunst (Parterre).
Daglicht en Kunstlicht opnamen,
Slegtenliorsi's Fotowerk.n Meuwe Rijn 46
strafregister van verdachte.
De Politierechter veroordeelde verdachte
conform dezen eisoh.
Van een dooven visscher.
L. van D., te K a t w ij k a. Zee had op
zettelijk gebruik gemaakt van een valsch
document om goedgekeurd te worden voor
den zeedienst van de visscherij.
Hij was doof en had daarom zijn broer
naar den dokter gestuurd om gekeurd te
worden, maar onder zijn naam. De broer
werd goedgekeurd en droeg het document
over aan zijn broer, waardoor deze aange
nomen werd voor de visschery ter zee.
Later was toch uitgekomen, dat van D.
doof was en natuurlijk was hij toen afge
keurd. Dat was niet de eenigste „strop"
voor hem, want heden had hij zich voor
den Politierechter te verantwoorden we
gens het opzettelijk gebruik maken van
een valsch geschrift.
De Officier vond het feit hoogst ernstig
en eischte tegen verdachte twee weken
gevangenisstraf.
Ook de Politierechter was van meening,
dat verdachte zich hoogst ernstig misdra
gen had en veroordeelde hem tot twee
weken gevangenisstraf.
De goed hoorende broeder.
Daarna moest terecht staan de broer
van den vorigen verdachte en wel N. van
D. te Ka t wij k a. Zee. Hij had zich ter
keuring aangeboden op naam van zijn
broer en was goedgekeurd, waarna hij het
keuringspapier aan zijn broer had over
handigd. Ook hij had zich daarbij schuldig
gemaakt aan een strafbaar feit en even
als tegen zijn broer eischte de Officier
tegen deze verdachte eveneens twee we
ken gevangenisstraf.
Het vonnis werd conform den eisch.
Academienfcuws
LEIDEN. Geslaagd:
Doctoraal examen Theologie: de heer J.
L. Springer, Blankenhem;
Candidaatsexamen Indisch recht: de heer
L. J. Rietema, Den Haag.
