Chamberlains
week-rapport
W&inig> nieuwe aan fiet Weatpcont
De mogelijkheid van luchtaanvallen
Amerika's neutra-
liteitswet
fRuóóhche tedeneetitityen
Felle cri#iek van „Osservatore Romano"
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Een Britsctie waarschuwing
FRANSCHE LEGERBERICHTEN.
Het Fransche legerbericht van gisteren
avond luidt:
„Activiteit van onze patrouilles gedu
rende den dag tusschen Blies en Rijn."
Het Fransche legerbericht van heden
ochtend luidt: „Een kalme nacht. Vuur van
artillerie en infanterie."
Den tweeden November werd een Duitsch
tweemotorig verkenningsvliegtuig boven
ons grondgebied door een Britsch jacht
vliegtuig omlaaggeschoten.
LUCHTGEVECHT NABIJ ROUBAIX.
Van de Belgische grens wordt vernomen,
dat drie vliegtuigen, die boven het grens
gebied ten Zuiden van Doornik hebben
gevlogen, in Frankrijk zijn aangevallen
door jachtvliegtuigen. In de omgeving van
Roubaix ontstond een gevecht en men zag
een toestel neerstorten, zonder dat men de
nationaliteit kon onderscheiden.
DE MOGELIJKHEID VAN
LUCHTAANVALLEN.
Herbert Morrison, de voorzitter van den
London County Council, lid der Labour-
partij, heeft gisteren in het Lagerhuis tij
dens debatten over de civiele defensie de
mogelijkheid ter sprake gebracht van ern
stige luchtaanvallen. Hij zeide: Wanneer
de aanvallen op voldoende groote schaal
ondernomen worden, kan verwacht wor
den, dat bommenwerpers door de afweer-
linie heendringen en vrij ernstige schade
aanrichten. Hieraan voegde hij toe: „Laat
Hitier begrijpen, dat wanneer hij hiertoe
overgaat, hij een soortgelijke actie te
voorschijn zal roepen, niet minder doeltref
fend dan zijn eigen optreden. Als hij hier
komt, zal het heet voor hem toegaan."
DE „EMMY FRIEDRICH".
Volgens den vlootcorrespondent van de
„News Chronicle" staat het buiten twijfel,
dat het Duitsche tankschip „Emmy Frie-
drich", dat door de opvarenden, toen het
schip door een Britscben kruiser werd aan
gehouden tot zinken werd gebracht, het
vestzak-slagschip „Deutschland", dat in
het Noordelijk deel van den Atlantischen
Oceaan opereert, van brandstof zou voor
zien.
De correspondent voegt hieraan toe, dat,
hoewel de „Deutschland" een voorraad
brandstoffen aan boord heeft voor de krui
sing over een afstand van 10.000 myl, de
tot zinking brenging van het voorraad-
schip ongetwijfeld de actie van dat oorlogs
schip zal bekorten.
Waarheden en leugens
DE BOLSJEWISTISCHE VREDESENGEL.
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" seint Donderdagavond:
Bij monde van haar buitenlandsche over
zichtschrijver reageert de „Osservatore Ro
mano" in sterk afkeurende woorden op de
rede van Molotof. Volgens het Vaticaan-
sche blad behelst deze enkele waarheden
en een lange serie leugens.
De waarheden zijn de volgende:
le. Molotof zegt: „De ideologieën kan
men niet met geweld vernietigen. De „Os
servatore" merkt hierbij op, dat, als men
de oprechtheid van de bekeering van de
Sovjet-Unie tot de vredesideeën wil beoor-
deelen, de methoden van intimideering en
geweld, waartoe de huidige Sovjet-politiek
zich inspireeren laat, volstaan.
2e. Molotof zegt: De begrippen van aan
valler en aangevallene hebben een nieuwe
beteekenis en een nieuwen concreten in
houd gekregen. Dit is, aldus het Vaticaan-
sche orgaan, zeker waar wat de moraal en
de politiek van de Sovjets betreft, voor
welke de aanvaller de aangevallene is en
de aangevallene de aanvaller.
3e. Molotof beweert: „De Russisch-Duit-
sche relaties zijn altijd gebaseerd geweest
op een kennelijken afkeer van het systeem
van Versailles. De „Osservatore" merkt
hierbij op dat Molotof er aan toe had kun
nen voegen, dat die relaties in het verleden
ook gebaseerd waren op een felle vijand
schap tusschen Nazisme en Bolsjewisme.
Verder vraagt de „Osservatore Romano"
zich af of de opheffing van den door Ver
sailles gecreëerden bufferstaat in de toe
komst de zaak van den vrede zal blijken te
begunstigen.
Vervolgens somt de „Osservatore" enkele
Van de vele leugens op, welke Molotof de
biteerde:
le. De Russische troepen zijn in Polen
binnengetrokken, toen deze staat had op
gehouden te bestaan.
2e. Rusland heeft in een geest van vriend
schap de accoorden van wederzijdschen bij
stand met de Baltische Staten gesloten.
3e. Rusland wil de onafhankelijkheid en
territoriale intregiteit van Finland respec
teeren.
4e. Rusland heeft niet aan Turkye ge
vraagd dat het afstand zou doen van de
rechten die het heeft op grond van de con
ventie van Montreux.
DRIE DUITSCHE ZEELIEDEN
ZWALKTEN OP ZEE.
Drie Duitsche zeelieden, die zes en een
halven dag in een open reddingboot rond
gezwalkt hebben, zijn Donderdag in de ha
ven van de Firth of Forth binnengekomen.
Men gelooft, dat het leden van de beman
ning zijn van een schip, dat angehouden
is voor onderzoek naar contrabande en dat
naar het vasteland wilde varen.
Nader wordt gemeld, dat de drie Duit-
schers er in geslaagd waren onder dek
king der duisternis een reddingboot uit te
zetten. Zes dagen lang vochten zij met
den wind en de zware zeeën. Zij legden
verscheidene honderden kilometers af over
de Noordzee, alvorens zü teruggedreven
werden tot bij de Schotsche kust, waar zij
door een treiler werden opgepikt. Zy ver
keerden in ellendigen toestand en hadden
bijna geen provisie meer.
BRITSCH INDIËRS NAAR DE NEDER-
LANDSCHE GRENS.
Binnenkort zullen wederom ongeveer
dertig Britsch-Indiërs naar de Nederland-
sche grens worden gebracht. Duitschland
ziet af van oorlogsmaatregelen tegen
Britsch-Indiërs, omdat het de meening is
toegedaan, dat zij slechts gedwongen
vijandelijke onderdanen zijn.
DE HERDENKING VAN DEN ELFDEN
NOVEMBER.
De Engelsche koning heeft opdracht ge
geven, dat voor de krans, welke hij op
Wapenstilstandsdag (11 November) aan
den voet van het corlogsgedenkteeken zal
neerleggen, dit jaar zoowel Fransche ko
renbloemen als de in Engeland gebrui
kelijke klaprozen van het z.g. Haig-fonds
zullen worden gebruikt. Gisteren is een
zending van 100.000 korenbloemen uit Pa
rijs per vliegtuig in Londen aangekomen.
De bloemen waren gezonden als gebaar
van vriendschap door de Fransche oud-
strijders.
HERTZOG PLEIT VOOR NEUTRALITEIT
VAN ZUID-AFRIKA.
De Zuid-Afikaansche oud-premier Hert
zog heeft in antwoord op een vraag in het
Congres der Vereenigde Partij van de
Oranje Vrijstaat verklaard: „Dat Zuid-
Afrika producten aan Engeland verkocht,
was geen reden om aan Engelands zijde in
den oorlog te gaan. Handelsverdragen hou
den niet de verplichting in, dat men oorlog
moet voeren aan de zijde van de andere
partij. Duitschland heeft verleden jaar
goederen tot een waarde van zeven millioen
pond uit Zuid-Afrika betrokken. Neen,
wij behoorden een houding aan te nemen,
als die van Zwitserland: handhaving van
onze neutraliteit en verkoop van onze
producten aan hen. die ze wilden hebben."
5e. De opheffing van de Communistische
Partij in Frankrijk en de beperkingen die
in Engeland het Communisme werden op
gelegd, zijn tegen den geest van de demo
cratische vrijheid.
Het Vaticaansche blad acht deze laatste
leugen van Molotof symptomatisch. Men
kan er volgens haar uit afleiden, welke
doeleinden de buitenlandsche politiek van
de Sovjets beoogt. Er bestaat geen verschil
tusschen den Russischen staat en de Komin
tern, waarbij dezelfde menschen en de
zelfde ideeën in het spel zijn.
PAT OVER DE REDE VAN MOLOTOF.
Het Poolsche Telegraaf Agentschap Pat
schrijft ten aanzien van de rede van volks
commissaris Molotof, dat de pasages hier
in, welke Polen betreffen, blijk geven van
een nauw verholen verlegenheid, welke
evenwel zeer begrijpelijk is. In 1932 heeft
de Sovjet-Unie een verdrag van non-agres
sie gesloten met Polen. Polen heeft dit ver
drag steeds nauwgezet geëerbiedigd, het
heeft de talrijke voorstellen van Duitsch
land tot een Duitsche-Poolsche samenwer
king tegen Rusland verworpen. Toen tegen
het einde van 1938 na de annexatie van
het Sudetenland de bedoelingen van
Duitschland jegens Oost-Europa steeds
dreigender werden, werd het niet-aanvals-
verdrag bevestigd door het Protocol van
Moskou van 26 November 1938. Nog op 21
Maart 1939 heeft von Ribbentrop in het
historische onderhoud met den Poolschen
ambassadeur te Berlijn een plan uiteenge
zet tot een Duitsch-Poolsche samenwer
king op groote schaal tegen Rusland en
weer wilde Polen hier niets van weten.
Als dank heeft de Sovjet-Unie de eerste
gelegenheid aangegrepen om zich te ver
staan met Hitler-Duitschland om Polen
een dolkstoot in den rug te geven. Dit
noemt Molotof in zijn rede een politiek van
vrede en het steunen van den Duitschen
wensch tot vrede.
Ook kan niemand de woorden van Molo
tof inzake de bevrijding van de bevolking
in het door de Sovjet bezette gebied ern
stig nemen. Deze bevolking is niet Rus
sisch, zy is grootendeels Katholiek en be
schouwt de bolsjewieken als een geesel. De
arrestaties van Poolsche, Oekrainsche of
Witrussische en Roetheensche politici zyn
welsprekender dan de bevestigingen van
Molotof.
Bovendien is de communistische politiek
DE RUSSISCHE EISCHEN AAN
FINLAND.
Op bovenstaande kaart van het Finsche
rijk, staan aangegeven de Sovjet-Russi
sche eischen ten opzichte van dat land.
le. De grens van Finsch-Karelië.
De dikke zwarte lijn omvat het Zuid
oostelijk gedeelte van Finland, waarin de
provincie Karelië gelegen is; Rusland
stelde voor de grens hiervan eenige do
zijnen kilometers noordwaarts van Le
ningrad te verschuiven.
2e. Eilandjes in de Finsche golf.
Verder gaat de dikke lijn dwars door de
Finsche golf en omvat eenige Finsche
eilandjes, welke voor Rusland een bijzon
dere zorg beteekenen ten aanzien van
deze golf.
3e. Twee schiereilandjes in het Noorden.
en de zoogenaamde bevrijding een afzon
derlijk hoofdstuk, dat voldoende bekend is.
DE FINSCH-RUSSISCHE BESPREKINGEN
NOG NIET HERVAT.
De Finsche pers bericht uit Moskou, dat
Donderdag aldaar nog geen besprekingen
met de Russische regeeringsvertegenwoor-
digers zijn gehouden. De Finsche delegatie
heeft de plenaire bijeenkomst van den Op
persten Sovjet bijgewoond.
DE TOESTAND TE VILNIUS.
De autobusdiensten te Vilnius zijn her
vat. Men ziet de papierstrooken, welke op
de ruiten waren geplakt tegen de bomont
ploffingen, verdwijnen. Ten einde de werk
loosheid te bestrijden heeft men besloten
onmiddellijk groote openbare werken te
beginnen, o.a. het herstel van de electrische
centrale, van den weg van Vilnius naar
Kaunas en de kathedraal. In een aanplak
biljet wordt gelast de fabrieken te herope
nen en de werklieden hetzelfde loon te ge
ven als op 1 September in lita's of het dub
bele in zloty's. Het dagloon mag niet min
der zijn dan 3.30 lita. In verband met de
huidige moeilijkheden ontvangen de werk
lieden een deel van het loon in levensmid
delen.
Huis van Afgevaardigden
keurt opheiilng wapen
embargo goed
MORGEN GECOMBINEERDE
EINDSTEMMING.
Het Amerika ansche huis van afgevaar
digden heeft de wet, waarbij het wapen
embargo wordt opgeheven, goedgekeurd.
Het wetsontwerp werd aangenomen met
242 tegen 181 stemmen.
Nadat het Huis van Afgevaardigden
eenige amendementen had verworpen,
werden de gedelegeerden benoemd voor
een gemengde commissie uit vertegen
woordigers van Huis en Senaat, die tot
taak zal hebben den definitieven tekst op
te stellen van de neutraliteitswet '39, wel
ke ter definitieve goedkeuring aan Kamer
In het Noorden van Lapland loopt de
Finsche grens langs de schiereilanden Ra-
batsji en Stredny, dit uiterste kleine ge
bied zou Rusland bij Kola willen voegen.
4e Een gebied in de Finsche golf voor
een vlootbasis.
De Sovjet stelt voor dat Finland een
klein gebied aan de Westkust bij den toe
gang tot de Finsche golf aan haar zou ver
pachten, dit is vermoedelijk de haven
plaats van Hangö; dit punt is reeds eeni
ge malen door de Sovjet genoemd.
In ruil zou Finland voor de voorgestelde
grenswijzigingen een gebied in Sovjet-
Rusland terug ontvangen, tweemaal zoo
groot als het gebied dat Finland aan Rus
land zou geven.
Op de kaart overziet men Finland's klei
ne „Maginotlinie", een bolwerk van dui
zenden meertjes, moerassen, rotsformaties
en wouden.
Tot niets in staat
door de voortdurende hinder van Uw zenuwen?
Kalmeer en sterk ze dan door
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Zenuwstillend Zenuwsterkend
Buisje 75 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
en Senaat zal worden voorgelegd. Deze
tekst zal over het geheel het ontwerp-
Pittman volgen, dat een opheffing van het
embargo op wapens en munitie voor oor
logvoerenden inhoudt benevens beperkin
gen voor de Amerikaansche scheepvaart en
de „betaal en haal"-clausule.
Ook de Senaat heeft zijn vertegenwoor
digers voor deze commissie benoemd.
Aangewezen werden de democratische se
natoren Pittman, George Wagner en Co-
nally, benevens de republikeinen Borah
en Johnson.
Het Huis van Afgevaardigden en de Se
naat hebben hun beraadslagingen ver
daagd tot Vrijdagmiddag 12 uur.
De door den Senaat en het Huis van Af
gevaardigden goedgekeurde teksten ver
schillen slechts op één detailpunt. De gis
teren goedgekeurde tekst voorziet slechts
in opheffing van het embargo, de tekst van
den Senaat behelst een volledige neutra-
liteitswetgeving. Beide teksten behelzen de
„betaal en haal"-clausule.
In regeeringskringen heeft men goede
hoop, dat een overeenstemming tot stand
zal komen over één tekst tusschen beide
huizen. De gemengde commissie, die Vrij
dagmiddag bijeen zal komen, zal dus tot
taak hebben, het met elkander in overeen
stemming brengen van de beide teksten.
Zoodra de definitieve tekst zal zijn gere-
goedkeuring van den Senaat morgenavond
digeerd, zal hij worden voorgelegd aan de
of Zaterdagmorgen in een vergadering, die
het einde zal vormen van een historische
zitting van het Congres.
De eerste indruk, dien men in politieke
kringen krijgt na de verwerping door het
Huis van Afgevaardigden van het amen-
dement-Shanley, is dat men de belangrijk
ste gebeurtenis heeft beleefd voor Europa
sedert het begin van de vijandelijkheden.
De Vereenigde Staten zijn een nieuw tijd
vak ingetreden, welke hun houding en ge
drag tegenover het Europeesche conflict
zal ophelderen. Men wijst erop, dat de op
heffing van het embargo aanzienlijke faci
liteiten zal verleenen aan de geallieerden
voor hun approvisionneering in de Ver
eenigde Staten en aan hun zaak een mo-
reele kracht geeft, welker belang men niet
zal onderschatten.
Een pauze In de .oorlog
voering
TENGEVOLGE VAN HET SLECHTE
WEER.
In zijn wekelijksch rapport in het
Lagerhuis heeft minister-president
Chamberlain verklaard, dat de vorige
week het stormachtige weer en het
slechte zicht hun invloed hebben gehad
op de operaties te land en ter zee en in
de lucht
Do activiteit aan de FranschDuit
sche grens is beperkt tot plaatselijke
actie en hier cn daar kanonvuur.
Niettegenstaande de buitengewone koude
en vochtigheid, zet het Britsche expeditie-
leger zijn taak tot het versterken van de
verdedigingslinies van zyn sector aan het
front voort.
Voortgegaan wordt met het vernielen van
Duitsche duikbooten, doch ook de Britsche
koopvaardij heeft enkele schepen verloren.
Niets is evenwel geschied, dat het vertrou
wen schokt, dat men de bedreiging van de
duikbooten te boven zal komen.
In de afgeloopen week zijn een aantal ge
vechten geleverd met Duitsche vliegtuigen,
die ofwel verkenningen uitvoerden, ofwel
poogden convooien aan te vallen.
De Britsche schepen en vliegtuigen leden
geen verliezen, noch werden zij beschadigd.
De vyand daarentegen leed wel eenige ver
liezen, hetgeen den hoogen dunk, welken
men reeds had over de kwaliteit van de
Britsche gevechtsvliegtuigen en de kunde
en moed van de bemanning, heeft beves
tigd.
Een dapper stukje was de succesvolle
verkenningsvlucht boven Noord-West
Duitschland, waarby waardevolle foto's
werden gemaakt.
Ten aanzien van de rede van Molotof zei-
de Chamberlain, dat deze met spanning te
Berlijn werd verwacht, doch hij is van mee
ning, dat de rede daar eenige teleurstelling
zal hebben gewekt.
De rede wordt door de Britsche regeering
met zorg bestudeerd.
De regeering heeft met belangstelling
kennis genomen van de uiteenzetting van
de doeleinden van de regeering der Sov
jet-Unie.
In zijn rede van 31 Mei heeft Molotof ge
waarschuwd, dat zijn regeering niet in een
internationaal conflict betrokken wensch te
te worden. Molotof zeide toen ook: „Wij
steunen de zaak var. den vrede en het voor
komen van iedere soort van aanval."
Dit is ook het standpunt van de Britsche
regeering en Chamberlain verklaarde niet
te willen ingaan op de vlucht van de ver
beelding van Molotof, waarmede hy de doel
einden van de geallieerden heeft besproken.
Deze doeleinden heeft de regeering in
duidelijke bewoordingen uiteengezet en hij
vertrouwt, dat de groote meerderheid van
de mogendheden deze ten volle waardeert.
In de laatste dagen heeft men een opval
lende manifestatie gezien van de aaneen
gesloten vastberadenheid van het Britsche
imperium. De besprekingen met de verte
genwoordigers van Indië en de dominions
zijn reeds begonnen en met hen wordt be
studeerd, hoe het best de bijdrage, welke zy
aan de gemeenschappelijke zaak kunnen
leveren, kan worden gecoördineerd.
Het imperium heeft reeds getoond bezield
te zijn met een edelmoedigen geest, om vol
ledig samen te werken, hetgeen getuigt, dat
de verschillende rassen overtuigd zijn, dat
de bedreiging van Engeland ook hun vrij
heid en welzijn bedreigt.
Hoewel sedert het begin van den oorlog
de medewerking van de koloniën vooral
economisch is, maakt de minister-president
toch met dankbaarheid melding van de tal
rijke aanbiedingen voor persoonlijken dienst
van inwoners van de koloniën.
Het ligt in de bedoeling van de regeering
de menschelijke kracht van de koloniën op
zoo doeltreffend mogelijke wijze te gebrui
ken.
Hij besloot zijn rede met te zeggen, dat
de hulp van het imperium, welke zoo spon
taan is aangeboden en met vreugde is aan
vaard, een schitterend voorbeeld is van
vrije samenwerking en zelfopoffering zon
der wrok voor een edele zaak.
DE EVACUATIE.
Mededeelingen van minister Elliot.
Voorts heeft in het Lagerhuis minister
Elliot mededeelingen gedaan over de eva
cuatie. Hij zeide, dat driekwart millioen
kinderen zonder hun ouders, 542.000 moe
ders en jonge kinderen, 12.000 aanstaande
moeders en 77.000 anderen geëvacueerd zijn.
Al deze menschen en kinderen zijn binnen
vier dagen naar hun nieuwe verblijfplaats
gebracht, zonder dat zich een enkel onge
luk heeft voorgedaan. De grondslag van het
stelsel is inkwartiering; verder wordt zoo
mogelijk gebruik gemaakt van kampen en
leegstaande huizen. De helft der moeders
en meer dan ^8 procen' der kinderen zijn
op hun nieuwe verblijfplaats gebleven.
HALIFAX OVER VREDESVOORSTELLEN
In het Hoogerhuis heeft minister Halifax
over eventueele vredesvoorstellen ver
klaard: „Wij moeten allen bereid zyn alle
voorstellen te bezien, die de hoop en het
verlangen der volken dichter bij de vervul
ling kunnen brengen. Eén ding staat vast:
wij mogen ons niet aan onze taak onttrek
ken voor wij er van overtuigd zijn de voor
waarden te hebben geschapen, welke naar
menschelijke berekening de wereld tegen
een herhaling van deze tragedie kunnen
behoeden."
Halifax reide ten slotte opzettelijk in al-
gemeene termen te hebben gesproken. Hij
meende genoeg te hebben gezegd om de al-
gemeene houding der regeering aan te ge
ven.
