I
BIJ HET EEUWFEEST
GROENENDIJKSCHE KERK
WOENSDAG 25 OCTOBER 1939
DE LE1DSCHE COURANT
M
TWEEDE BLAD - PAG. 8 V
Mevrouw Reynders, de echtgenoote van den opperbevelhebber van land- en zee
macht, heeft Dinsdag de door haar en haar dochters gebreide polsmoffen voor de
gemobiliseerden bij het comité „Breit allen mee" op het Haagsche stadhuis afgeleverd.
DER
door
A. N. DUYNISVELD, pr.
IV
ZELFSTANDIGE STATIE
De splitsing van Rijndijk en Groenendijk
werd door het departement van Eered.en.t
maar niet onmiddellijk goedgekeurd 1). Bij
een konïnkl. bepaling van 16 Aug. 1824 was
het verboden zonder goedkeuring van den
Koning „nieuwe kerken of gebouwen tot
den eereaienst ingerigt" te stichten f de
bestaande te veranderen, of nieuwe ge
meenten op te richten.
Met een beroep op dit besluit, verbood
hei departement van Eeredienst, den 8sten
April 1839 de reeds tot stand gekomen
splitsing tusschen Rijndijk en Groenendijk.
Daarop schreef de aartspriester aan den
minister, dezen er op wijzend, dat hij zich
ten onrechte beriep op het koninklijk be
sluit van 1824, omdat er aan den Groenen
dijk reeds een kerk stond, die voortaan, in
plaats van een kapelaan van Rijndijk,
door een eigen pastoor bediend zou wor
den.
Hij had succes en de zaak werd geschikt.
De eerste eigen pastoor van Groenendijk
was Joannes Bernardus Wesse-
li n g h. Hij werd geboren te Haarlem den
3den Maart 1800 en op 31 Mei 1828 te Mun
ster tot priester gewijd 2). Daarna was hij
kapelaan in den Hoek te Haarlem en sinds
1835 deservitor te Oude-Schild, waar hij
den 15den Mei 1836 tot pastoor werd be
noemd 3).
Pastoor Wesselingh vond te Groenendijk
een klein en bouwvallig kerkje en een
even oude pastorie.
Bovendien had de nieuwe Statie bij haar
afscheiding van Koudekerk, de helft van
de schuld moeten overnemen.
Eerst werd een nieuwe pastorie ge
bouwd; toen kwam de kerk aan de beurt.
Deze diende eveneens noodzakelijk ver
nieuwd te worden.
Alleen er was geen geld voor den bouw
daarvan en een tweede moeilijkheid was:
waar moest de nieuwe kerk komen? Im
mers tot de nieuwe Statie behoorde ook
Leiderdorp, en zoowel de katholieken, die
daar woonden als die van Groenendijk
eischten de toekomstige kerk op voor hun
buurtschap. Van een kerk op gelijke af
stand tusschen de twee buurten in, wilde
geen der twee partijen iets weten.
In deze kwestie bracht de liefdadigheid
een oplossing. Groenendijk in die dagen
was welvarend en bracht 15000 gulden bij
een voor de nieuwe kerk, op voorwaarde,
dat deze daar gebouwd zou worden.
En het minder welvarende Leiderdorp
kon slechts 1500 gulden aanbieden. Daar
om bepaalde de kerkelijke Overheid, dat
de nieuwe kerk te Groenendijk zou ge
bouwd worden. De Leiderdorpers kregen
reeds twee jaar later een eigen kerk, toen
in 1856 de Statie der Carmelieten te Lei
den werd opgeheven en de pastoor dezer
Statie, Theophilis Sarot, werd benoemd tot
eerste pastoor van Leiderdorp.
Te Groenendijk werd met spoed aan den
bouw der nieuwe kerk begonnen (1 Sep
tember 1854). De commissie voor de nieu
we kerk werd gevormd, behalve door pas
toor Wesselingh, door A. van der Burg, N.
Kaptein Czn., P. Straathof en H. van Sa-
zen.
Op 20 Augustus 1855 werd zij door aarts
priester Van der Haagen plechtig inge
wijd.
Pastoor Wesselingh werd in 1856 over
geplaatst naar Kwadendamme. In Februari
1872 kreeg hij eervol ontslag uit de bedie
ning; hij overleed in huize „Padua" te
Boekei, den 15den Maart 1883.
De tweede pastoor van Groenendijk was
Hubertus Franciscus Ludovi-
cus Bosman. Hij werd geboren den
19den Juli 1828 te Beeringen; trad in 1845
in de Orde der ongeschoeide Carmelieten
er. werd op 21 September 1851 door Mgr.
Delbecque, bisschop van Gent, tot priester
gewijd 4). Daarna was hij kapelaan te Lei
den in de Statie aan het Utrechtsche Veer.
Deze Carmelieten-statie werd den 21sten
November 1856 door Mgr. Van Vree opge
heven. In ruil voor de Leidsche Statie kre
gen de Carmelieten toen twee parochies:
Leiderdorp, waar de reeds genoemde Theo
philis, die sinds 1849 pastoor was te Lei
den, de eerste herder werd, en Groenen
dijk, waar kapelaan Bosman tot pastoor
werd benoemd. Hij was toen eerst 28 jaar
oud.
Zijn voorganger, pastoor Wesselingh, h?d
weliswaar gezorgd voor een nieuwe kerk,
maar het ontbrak aan paramenten, altaar-
en kerksieraden.
Daarvoor heeft pastoor Bosman tijdens
zijn langdurig pastoraat, weten te zorgen.
Voor den luister zijner kerk wist hij tel
kens en vooral bij gelegenheid van zijn
vele feesten, de eene gift na de andere van
zijn parochianen te verkrijgen. Zoowel
binnen als buiten de kerk wist pastoor
Bosman, met bescheidenheid en toch vrij
moedig, de noodzakelijkheid van het aan
schaffen der benoodigdheden te bepleiten:
zijn parochianen met hun godsdienst- en
liefdadigheidszin hebben naar hem ge
luisterd.
1) Bijdr. Bisd. Haarl. dl. XLIV. bl. 417
e.v.
2) L.c.: dl. XXVI, bl. 370—372.
3) L.c.: dl. XLIV, bl. 415.
4) L.c.: dl. XXVI, bl. 372.
GEMEENTERAAD VAN VOORSCHOTEN
In den gemeenteraad van Voorschoten
werden van de leening groot 56.500 uitge
loot drie obligaties ad 500 en wel de num
mers: 20, 61 en 80 en één obligatie ad 100
en wel No. 114.
Ter bevordering van een geordenden
gang van zaken bij het voor-onderzoek van
de begrooting van de gemeente en der be
drijven, dienstjaar 1940, stellen B. en W.
den Raad voor twee afdeelingen in het le
ven te roepen, en wel voor Af deeling I, de
heeren C. L. M. Baucken, P. H. J. A. de
Booy, J. Braggaar, A. Fortgens en D. Lim
burg. Voor afdeeling H de heeren A. Q.
Doeswyk, Chr. Eggink, J. P. van der Ma-
rel en C. van Wissen. Conform besloten.
De gemeente heeft van de N.V. Kon.
Ned. Edelmetaalbedrijven van Kempen,
Begeer en Vos alhier, een aantal percee-
len aangekocht in verband met de ver-
breeeding van den Leidsoheweg, waarbij
een woning, bewoond door den heer Joh.
Gips, voor een huurprijs van 18.per
maand. B. en W. stellen den Raad voor de
oude huurprijs te handhaven en dit per
ceel vanaf 1 Augustus van maand tot maand
ondershands te verhuren aan den heer J.
Gips. Aldus besloten.
Vervolgens stellen B. en W. den Raad
voor aan ondersteunden of by werkver
schaffing geplaatste werkloozen voor het
tijdvak van 29 October 1939 tot en met 25
November 1939 een brandstoffenbijslag te
verleenen van ten hoogste 1.— van 29
October 1939 tot en met 25 November 1939,
van 26 November 1939 tot en met 9 Maart
1840 ten hoogste van 1.30 en van 10 Maart
tot en met 13 April 1940 wederom van ten
hoogste 1.
Daarna komt een voorstel aan de orde
orn over te gaan tot het instellen van een
commissie voor georganiseerd overleg.
Daartoe wordt besloten.
Vervolgens stellen B. en W. den Raad
voor een crediet beschikbaar te stellen voor
aanschaffing van leermiddelen voor de
openbare lagere school groot 1150. Con
form besloten.
Naamgeving straat.
Op voorstel van B. en W. wordt besloten
de Raadhuissteeg te herdocpen in „Willi-
brordstraat".
Vervolgens wordt aan B. en W. machti
ging verleend om aan de gemeente toebe-
hoorende boomen, welke dood zijn of door
ziekte zijn aangetast te doen rooien, nadat
d4; heer J. Braggaar het college opmerk
zaam had gemaakt op het feit, dat de ge
rooide boomen wellicht van nut kunnen
zijn voor de propaganda-commissie van den
luchtbeschermingsdienst.
Aan de vereeniging afdeeling „Voor
schoten" der Ned. Ver. vcfor Luchtbescher
ming, jaar 1939, wordt een subsidie ver
leend van 200.
Valkenburgsche weg
Vervolgens deelen B. en W. den Raad
mede, dat thans overeenstemming is be
reikt met mevrouw Chassagnard, douairière
dr. A. W. baron Schimmelpenninck van der
Oye, te Wassenaar, tot aankoop van een
perceel groot 9 A. 70 c.A. voor den prijs
van 0.15 per M.2 en van de N.V. Mij. voor
Aadministratiën te Geldermalsen van een
perceel groot 44 c.A. a ƒ0.15 per M.2 voor
de reconstructie van den Valkenburgsche-
weg. Wordt aldus goedgevonden.
Zitbanken langs openbare wegen.
Onderscheidene bewoners van de Wil
lem de Zwijgerlaan hebben zich tot den
Raad gewend met een adres om het raads
besluit d.d. 6 October 1939 om de zitban
ken geplaatst langs de Wijngaardenlaan,
Burgemeester Treubstraat en Willem de
Zwijgerlaan te verplaatsen, niet van toe
passing te doen zijn op de Willem de Zwy-
gerlaan. B. en W. adviseeren den Raad dit
adres in handen te stellen van het college
tei fine van praeadvies.
De heer J. Braggaar zegt in de vorige
vergadering reeds zijn leedwezen te heb
ben betuigd over het voornemen de zitban
ken te doen verplaatsen en verzoekt B. en
W thans de banken aldaar te laten staan.
De voorzitter wenscht thans hierop niet
in te gaan, doch wil wachten tot de behan
deling van het praeadvies in de volgen
de vergadering bij het behandelen van het
praeadvies.
De heer P. Verhagen, de ontwerper van
het uitbreidingsplan voor deze gemeente,
te 's-Gravenhage, wordt tot de vergadering
toegelaten om inlichtingen te verstrekken
over dit ontwerp, waarna de voorzitter aan
de orde stelt de behandeling van het uit
breidingsplan.
Het uitbreidingsplan.
De heer C. van Nispen heeft de stuk
ken, betrekking hebbende op het uitbrei
dingsplan, ingezien en bemerkt, dat ver
schillende bezwaren zijn ingediend. Aan
sommige bezwaren is door B. en W. tege
moetgekomen. Met verbazing heeft spre
ker gezien, dat aan het verzoek van het
R-K. Armbestuur om de Julianalaan te
handhaven niet is voldaan, omdat volgens
het praeadvies daarmede de geheele her
ziening van het uitbreidingsplan waarde
loos zou worden, ofschoon toch door het
R -K. Armbestuur 1851 M.2 grond om niet
aan de gemeente is overgedragen, daar
deze grond in het oude uitbreidingsplan als
straat was geprojecteerd. Wat zal er nu,
met de afgestane grond geschieden? vraagt
spreker.
De heer J. v. d. Marei vraagt aanhou
ding van dit plan, daar hem de tijd ont
broken heeft dit plan ernstig te bestudee-
ren.
De voorzitter uit zyn voldoening, dat dit
nieuwe uitbreidingsplan, wat reeds vele
malen is bezien en besproken, in hoofdzaak
de algemeene instemming heeft van den
Raad. Wat de opmerking betreft van den
heer J. v. d. Marei z*?gt spreker, dat dit
plan juist voor de nieuwe raadsleden 14
dagen lang ter visie heeft gelegen om deze
zaak goed te kunnen bezien.
Wat betreft de vraag van den heer C. van
Wissen omtrent den grond, die voorheen
bestemd was voor straataanleg, zegt spr.,
dat hiervoor een oplossing zal moeten wor
den gevonden. B. en W. staan op het stand
punt om den grond terug -te geven, omdat
de reden, waarom de grond is afgestaan,
komt te vervallen. Want het is de gemeen
te niet om een voordeeltje te doen. Dit
zelfde geldt niet alleen het R.-K. Armbe
stuur, maar ook enkele eigenaren aan den
Veurscheweg.
De heer J. Verhagen verkrijgt het woord
cm het uitbreidingsplan nader uitéén te
zetten. By de tegenwoordige uitbreidings
plannen is het een eerste eisch over te
gaan tot concentratie van den bouw en
dus de kern in de gemeente te vergrooten.
Om tr.t een gezonde ontwikkeling in deze
kern te geraken is het noodzakelijk de
Julianalaan te verleggen, om te komen tot
een harmonisch geheel. In den breede gaat
spreker op verschillende details in en
meent, dat hy met dit plan voor de ge
meente, waar zeer vele moeilijkheden wa
ren, nair best vermogen is geslaagd. Na
eenige bespreking wordt dit plan vastge
steld, terwijl de heer C. van Wissen ge
acht wenscht te worden te hebben tegen
gestemd.
Winkel- en bedrijven-
verordening.
Bij het uitbreidingsplan dezer gemeente
zyn de plaatsen aangegeven waar het stich
ten van winkels en andere bedrijven is toe
gelaten. Het doel dezer bepaling is de be
scherming van de buiten het centrum van
het dorp gelegen straten en wegen. Opdat
niemand nu door de mazen van het net
heenkruipen, is een verordening ontwor
pen om dit te voorkomen. Het bewuste
verbod zal niet gelden voor hen, die thans
In de verboden wijken hun bedrijf uitoefe
nen. Deze verordening bestaat uit een
viertal artikelen. Wordt conform besloten.
De voorzitter deelt den Raad mede. dat
een schrijven is ingekomen van den secre
taris van den Raad van Staten meldende,
dat op 15 October a.s. de grondaankoop
door de gemeente in openbare vergadering
zal worden behandeld. De voorzitter zal
op deze vergadering de gemeente vertegen
woordigen.
Nadat de voorzitter den heer P. Verha
gen een woord van dank had toegespro
ken voor zijn uiteenzetting van het nieuwe
uitbreidingsplan, werd de openbare verga
dering gesloten.
Voor wie onder de wapenen zijn!
Vader komt niet thuis vanavond niet,
morgen niet reikhalzend wordt uit
gekeken naar de paar verlofdagen, die
de dienst toestaat. En hoe lang kan dat
nog wel duren? En hoe gaat het intus-
schen met zijn broodwinning?
U kunt zich niet goed voorstellen, welk
een offer huisvaders die in dezen tijd
onder de wapenen zijn, aan land en volk
brengen.... U die nu, in de gezellig
heid van thuis, Uw krant zit te lezen.
Wilt U iets voor hen doen?
Maak het ons dan mogelijk, hun de krant
te bezorgen, die zij
thuis ook lazen.
Dat beteekent voor
hen werkelijk een stuk
je van thuis!
kunt bestellen tegen halven prijs, ten
behoeve van de gemobiliseerde katho
lieken van land-, zee- en luchtmacht.
De R.K. Centrale V.O.G. („Voor Onze
Gemobiliseerden") zorgt dan dat de
abonnementen zoodanig worden ver
spreid, dat iedere katholieke militair,
waar hij ook iigt, de krant kan lezen,
die hij thuis ook las vanzelfsprekend
voorzoover het aantal extra abonne
menten, dat ons op deze wijze bereikt,
het toelaat (deze abonnementen kunnen
dus niet aan een bepaalden persoon wor
den geadresseerd).
U doet daar een goed
werk mee: de toestand
is zoo verward, dat het
voor een katholiek een
waarachtige steun voor
zijn overtuiging betee
kent, in zijn krant voor-
lichting omtrent 't we
reldgebeuren te krijgen
U hebt slechts neven-
staanden bon in te
vullen, waarop U een
extra abon nement
BON
KNIP DIT UIT EN ZEND HET OPI
Aan da R.K. Centr. V.O.G., Postbus 2, Heemstede
Ook ik wil zorgen, dat iedere gemobiliseerde katholiek
een R. K. krant leest.
Ik verzoek U daarom op mijn kosten een militair abon
nement tegen halven prijs dus, te willen noteeren op
DE LEIDSCHE COURANT
waartoe ik vandaag op Uw postrekening 364620, ten
name van den penningmeester van het R. K. Centraal
Comité V.O.G. te Heemstede, een bedrag stort van
0.90 voor dit abonnement tot 1 Januari a.s. Ook na
dien datum gelieve U de krant door te blijven zenden,
waartoe ik vóór den aanvang van elk kwartaal gere
geld remise ad 1.30 zal zenden.
Voor toezending van het blad aan de R. K. militairen
zorgt U.
NAAM en ADRES
Op den weg van Hedel naar Den Bosch slipte Dinsdag een auto van de militaire
filmdienst, tengevolge waarvan de wagen tegen een vrachtwagen botste en ineen
l werd gedrukt. De beschadigde wagens na het ongeval.
