De landbouw heeft nog honderd
millioen steun noodig
BINNENLAND
RECHTZAKEN
Myra. het elffe en de booze kabouter Zwartvoet
WOENSDAG 25 OCTOBER 1939
OE LE'DSCHE COURAN.
TWEEDE BLAD - PAG. 7
Minister Steenberghe
spreekt voor de radio
De minister van Economische Zaken,
mr. M. P. L. Steenberghe, heeft gisteren
avond een red2 voor de radio gehouden,
waarvan in de eerste plaats de bedoeling
was een inzicht te geven in de bedoeling,
die bij de regeering bij het nemen van
maatregelen inzake land- en tuinbouw
voorzit.
De minister zeide. dat hy in de laatste
weken nogal eens opmerkingen had hoo-
ren maken, die den indruk gaven alsof de
Nederlandsche landbouw sinds het uitbre
ken van den oorlog de moeilijkheden zoo
ongeveer te boven zou zijn. Voor derge
lijke optimistische beschouwingen bestaat
naar zijn meening helaas nog niet reden.
De financieele uitkomsten van het bedrijf
over het geheel zouden zonder regeerings-
bemoeienis nog weinig bevredigend zijn.
Spr. gaf eerst eenige cijfers over de ak-
kerDOUW, de tak van landbouw, die in de
gunstigste positie verkeert. Immers, de
graanprijzen in het buitenland zijn vrij
sterk gestegen. Eind Augustus, dus vóór
de oorlog, bedroegen deze, b.v. voor tarwe,
ongeveer 3.50 en voor rogge f 3.00. Thans
zijn deze tot omstreeks 6.00 respectieve
lijk 5.35 opgeloopen. Indien men nu ech
ter bedenkt, dat de laatste door de regee
ring vastgestelde aankoopprijzen 11.
voor tarwe en 9.voor de rogge bedra
gen. dan ziet men, dat de prijzen, die men
thans voor buitenlandsche granen moet
betalen, nog zeer laag zijn en zelfs nog
jang niet vo'doende zijn om de productie
kosten te dekken. De hoogere prijzen in
het buitenland worden veroorzaakt dooT
de sterk verhoogde vrachtprijzen en de
hooge verzekeringspremies, niet door een
hoogeren prijs van de tarwe zelf.
Zoo zijn hooge graanprijzen voor de zui
vere akkerbouw zeer aantrekkelijk, maar
daar granen nu eenmaal ook als voeder-
granen in de veehouderij gebruikt worden,
zou de veehouderij haar voedergranen ook
zeer duur moeten inkoopen. Dit nu zou
geen bezwaar zijn, indien de veehouderij
haar producten ook voor aanmerkelijk
hoogere prijzen zou kunnen afzetten. Doch
wat de melkveehouderij betreft, is er al
heel weinig reden om deze kans optimis
tisch te beoordeelen.
Iedere cent kost een millioen.
Van de boter wordt op dit oogenblik niet
meer dan de helft van de productiekosten
door de opbrengst in het buitenland ge
dekt Immers de commissie-noteering voor
Nederlandsche boter is 80 cent per k.g.,
terwijl de binnenlandsche groothandels-
prijs sinds 19 October op 1.60 is gestel^
Er is dus een toeslag van 80 cent per k.g
noodig om de productiekosten te dekken.
En iedere cent toeslag op de boter brengt
per jaar een uitgave van 1 millioen gulden
mee. Met de kaas- en melkproducten is
het gelukkig wat beter gesteld. Door de
stiiging der kaasprijzen is het zelfs moge
lijk gebleken dezer dagen de steuntoeslag
op kaas met de helf te verminderen. De
productiekosten mogen echter niet hooger
worden, dan noodig is.
Wat de rundvee- en varkenshouderij
betreft, ook de varkenshouderij heeft bij
dp afzet in het buitenland met bijzondere
moeilijkheden, als b.v. de hooge vrachten,
daling van het Engelsche pond, te kampen.
De buitenlandsche prijzen zijn nog immer
van dien aard, dat de productiekosten hier
te lande niet worden gedekt. De binnen
landsche prijzen zijn daartegenover zoo
wel voor varkens als de betere soorten
rurdvee rede'ijk.
In hoeverre de pluimveehouders hooge
re prijzen voor de voedergranen kunnen
betalen, hangt grootendeels af van ge
vraag, of zij ook een hoogeren prijs voor de
eieren zullen kunnen maken. De ontwik
keling van de prijzen in het buitenland
moet worden afgewacht en ook omtrent
het binnenlandsche prijspe'l, dat met de
exportprijs ten nauwste samenhangt, is
thans nog niets met. zekerheid te zeggen.
De export van bloembollen en van boom-
kweekerijgewassen naar verschillende lan
den ligt voorts stil. Vergoeding hiervoor in
den vorm van meer afzet in het binncr-
land bestaat vcor deze bedrijfstakken vrij
wel niet. Ook voor de bloemkweekerij zijn
in de komende maanden groote moeilijkhe
den voor den afzet in het buitenland te
verwachten. De tuinbouw treft door de
exportbelemmeringen eveneens bijzondere
tegenslag. Hoewgl de afzet in het binnen
land ontegenzeggelijk nog kan worden ver
groot, zal hierin toch vermoedelijk geen
voldoende tegenwicht voor het verlies aan
export kunnen worden gevonden. Dat het
deze bedrijfstakken niet mogelijk zal zijn,
zonder hulp van regeeringswege, deze
moe:ijke tijd door te komen, behoeft geen
nadrr betoog
Bij de thans geldende prijsverhoudingen
moet de onmisbare regeeringshulp aan
land- en tuinbouw nog op ongeveer 100
millioen gulden worden geschat, indien er
geen verdere tegenvallers komen.
De maatregelen, die in 1932 en volgende
jaren zijn genomen om land- en tuinbouw
in stand te houden, hebben aangetoond,
hoezeer deze bedrijfstakken als een onmis
baar bestanddeel van het economische le
ven in Nederland worden beschouwd.
Thans, nu de voedselvoorziening voor
mensch en dier met producten, welke ons
eigen land opbrengt, van zoo groote betee-
kenis is geworden, is de aandacht van de
regeering er meer dan ooit op gericht, dat
de landbouw een krachtige positie in
neemt.
Algemeene verhooging.
In de eerste plaats heeft zij maatregelen
genomen ten aanzien van de prijzen voor
de producten. Voor vrijwel alle producten
zijn de prijzen veihoogd.
De tarwe is op 11 per 100 kilo ge
bracht, de rogge op 9.
Tot een verhooging van de oorspronke
lijk vastgestelde richtprijzen met 1 is ook
ten aanzien van gerst, haver, aardappel
meel en suikerbieten besloten. Verhooging
van de aankoopprijzen voor peulvruchten
en eenige andere producten wordt voorbe
reid-
Voor de aardappelen is een samenstel
van maatregelen getroffen. Een hoeveel
heid consumptie-aardappelen zal door de
regeering worden aangekocht, terwijl aan
de te'ers, van wie niet wordt opgekocht,
een garantieprijs in uitzicht is gesteld.
Voort1, kan voor de aardappelen, die niet
voor aankoop en garantie in aanmerking
komen, een denaturatietoeslag worden ge
geven. Ook voor de goedgekeurde poot-
aardappelen is een prijsregeling getroffen.
De groothandelspriis voor boter werd
met ingang van 19 October voor het a.s.
winterhalfjaar van 1.45 tot 1.60 p°r
k g. verhoogd. Tegelijk daarmee werd de
prijs van de margarine met 8 ct. verhoogd.
De belangrijke aankoopen van tarwe
die de regeering reeds vóór het uitbreken
van den oorlog had gedaan en die de
broodgraanvoorraad verruimden, hebben
bovendien op de veevoederpositie een gun-
stigen invloed gehad. Hetzelfde is het ge
va< met de geregelde ftankoopen door de
regeering van granen, olie-houdende za
den en pitten, dier- en vischmeel, etc. Ook
het opkoopen door de regeering van de
binnenlandsche graanoogst strekt tot steun
aan den landbouw, in het bijzonder aan de
veehouderij. Door deze aankoopen heeft d"
regeering het in de hand voederm'ddelen
tegen lagere oriizen aan de veehouderij ter
beschikking te stellen.
Tenslotte noemde de minister nog de
hulp en voorlichting, die land- en tuin
bouw van de landbouwvoorlichtingsdienst
in nog ruimere mate dan voorheen ont
vangt.
Vier overwegingen.
In de eerste plaats heeft de regeering bjj
de vaststelling der prijzen in acht geno
men de stijging van de productiekosten,
die reeds in de laatste weken viel waar te
nemen. De veehouderij moest reeds meer
voor haar krachtvoeder betalen.
Als tweede punt werd aandacht gewijd
aan de stijging van de kosten, die zich
evenals voor alle andere groepen der be
volking ook voor den boer en zijn gezin
reeds doet gevoelen en ook in de naaste
toekomst niet zal kunnen uitblijven.
Een derde factor vormde de kwestie, dat
van verschillende landbouwproducten een
geringere opbrengst is te verwachten. In
dien b.v. minder krachtvoer beschikbaar
zal zjjn, is hiervan een geringere hoeveel
heid melkvet het gevolg.
Tenslotte moest er rekening mee wor
den gehouden, dat de boer uit de opbrengst
van de oogst 1939 zijn uitgaven aan zaai
zaad, pootgoed, bemesting etc. voor de vol
gende oogst moet dekken.
Dit alles heeft betrekking op de oogst
1939. De naaste toekomst is zoo vol onze
kerheid. dat mededeelingen of toezeggin
gen omtrent richtprijzen voor de oogst
1940 niets anders dan een slag in de lucht
zouden zijn. Bij de vaststelling daarvan zal
met alle omstandigheden ten volle reke
ning worden gehouden.
De minister besloot met de boeren te
vragen, vertrouwen te hebben in de re
geering, die ondanks de ongunstige voor
uitzichten voor den landbouw en de zware
financieele offers, die door de genomen
maatregelen van het geheele Nederland
sche volk gevraagd worden, de prijzen in
overeenstemming heeft gebracht met een
redelijke belooning van hun arbeid.
„Toont gij van uw kant", zoo zeide hij
„uw nationale solidariteit door opgeweki
en zonder kleinzielig semopper uw werk
te verrichten ten bate van onze geheele
Nederlandsche gemeenschap, van wie u
uw rechtvaardige belooning ontvangt".
Ik heb gezegd.
ZAKENVERLOF VOOR MIDDEN
STANDERS.
De hoofdbesturen van de drie Nederland
sche Middenstandsbonden hebben met be
langstelling kennis genomen van de leger
order, waarin voor een deel der gemobili-
seerden de mogelijkheid van zaken verlof in
het vooruitzicht wordt gesteld.
In verband met bovengenoemde leger
order hebben genoemde hoofdbesturen nog
eens met nadruk de aandacht van den mi
nister van Defensie gevraagd voor de bij
zondere positie, waarin een gedeelte van
den industrieelen en handeldrijvenden mid
denstand tengevolge van de mobilisatie is
komen te verkeeren. Niet zeldzaam zijn de
gevallen, waarin de oproeping in militairen
dienst het voortbestaan van het bedrijf als
zoodanig in gevaar heeft gebracht.
Het is den hoofdbesturen bekend, dat het
niet in de bedoeling van den minister ligt,
voor afzonderlijke groepen van gemobili-
seerden een speciale regeling ten aanzien
van het zakenverlof te treffen, doch dat als
algemeene regel zal voorop staan, dat de
meest dringende gevallen over de geheele
linie het eerst voor verlof in aanmerking
komen.
Het is mede met het oog daarop, dat de
hoofdbesturen met aandrang den minister
van Defensie verzoeken, te willen bevor
deren, dat in de eerste plaats alleen wer
kende zelfstandigen en andere onmisbare
bedrijfshoofden voor zakenverlof in aan
merking worden gebracht.
BAKKERS EN CHOCOLADEBEWERKERS
VRAGEN LOONSVERHOOGING
De hoofdbesturen van de Algemeene,
Roomsch-Katholieke en Christelijke Bon
den va narbeiders in de Bakkers-, Chocola
de- en Suikerbewerkingsbedrijven hebben
zich tot de werkgeversorganisaties in deze
bedrijven gewend met het verzoek om vijf
pret. loonsverhooging voor alle arbeiders en
arbeidsters.
Voor de groepen van arbeiders, werkzaam
in de cacao-, chocolade- en suikerbewer
kingsbedrijven wordt de wenschelijkheid
betoogd, het minimumloon van gewone vol
wassen arbeiders tot f 26 per week op te
voeren.
Van de werkgeversorganisaties wordt
voorts medewerking gevraagd om het tot
stand-komen van collectieve contracten te
bevorderen, waarin een clausule zal zijn op
genomen, die het mogelijk zal maken, even
tueel verdere toename van de duurte door
periodieke loonsverhoogingen te compen-
Protest van venters tegen petrolcum-
distributic-beschikking.
Maandagavond hield de afdeeling Am
sterdam van den Nederlandschen bond van
petroleumbezorgers „Door eenheid sterk"
een protestvergadering tegen de wijze van
uitvoering der petroleum-distributie-be-
schikking. Er werd een motie aangenomen,
welke ter kennis gebracht zal worden van
den minister van economische zaken en den
directeur van het rijksbureau voor aard
olie-producten, tegen het niet rekening
houden met de belangen der petroleumbe
zorgers en erkenning der organisatie wordt
geëischt.
KASTEEL TE DUSSEN WORDT
RAADHUIS.
In een vergadering van den gemeente
raad te Dussen werd besloten om 't kasteel,
dat de gemeente vier jaar geleden had aan
gekocht, te verbouwen tot raadhuis. De kos
ten daarvan zijn geschat op 181.000 gulden
De voorzitter deelde mede, dat de kosten
zullen worden gedragen door het departe
ment van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, Werkfonds, de Provinciale Sta
ten van Noordbrabant en de gemeente.
WELDiS STAKING IN DE
AMSTEll 3AMSCHE HAVENS.
1500 man er bij betrokken.
Een wilde staking, die gisteren in de Am-
sterdamsche houthaven is uitgebroken en
ruim 200 man omvatte, heeft zich heden uit
gebreid tot het geheele personeel van de
havenarbeidsreserve, zoodat vanmorgen
vijftienhonderd man by het conflict betrok
ken waren.
De havenarbeidersreserve is de centrale
van losse havenarbeiders, die staan inge
schreven om gedirigeerd te worden op die
plaatsen, waar op een bepaald oogenblik
schepen gelost moeten worden.
Bij de tegenwoordige stilte in de Amster-
damsche haven bestond reeds gedurende
eenige weken onder de bij de H.A.R. inge
schreven arbeiders groote ontevredenheid
over het feit, dat zy, indien zy geen werk
hadden, onder de gewone steunregeling van
maatschappelijk hulpbetoon vielen.
De bestaande collectieve overeenkomst
tusschen de arbeidersorganisaties en de ree-
dersvereeniging loopt tot Juli 1940, zoodat
de organisaties van transportarbeiders aan
de hierin opgenomen arbeidsvoorwaarden
gebonden zijn.
De ontevredenheid onder de arbeiders
der havenarbeidsreserve leidde er gisteren
toe, dat alle arbeiders in de haven het werk
neerlegden, zoowel ge org a niseerden als on
georganiseerden en dat de stakers van gis
teren wisten te bereiken dat de losse arbei
ders in de andere deelen van de haven
eveneens het werk neerlegden, niet alleen
ter verkrijging van een garantieregeling,
maar tevens terwille van den eisch, dat de
tarieven met 20 procent verhoogd zullen
worden.
Bij de Maatschappij „Oceaan", bij de K.N.
S.M. en by verschillende stuwadoorskan
toren ligt het werk thans stil, terwijl bij
enkele andere maatschappijen het vaste per
soneel, dat aan het werk is gebleven, de
weinige schepen, die op het oogenblik ge
lost of geladen moeten worden, in langza
mer tempo kunnen behandelen.
Dr. C. J. K. VAN AALST OVERLEDEN
In zijn woning te Hoevelaken is vanmor
gen op 73-jarigen leeftijd overleden dr. C.
J. K. van Aalst, oud-president der Neder
landsche Handelmaatschappij.
Haagsciie Poiiiierecnter
De „gewonde", die niet terug kwam.
Als er niet zulk een ernstige achtergrond
aan verbonaen was. dan zou het warem
pel een scenario voor een lachfilm kunnen
zyn. Moet u hoorenl
Een 67-jarige landbouwer uit Hazers-
w 0 u d e was lid van den plaatselijken
luchtbeschermingsdienst. Mogelijk is hij
het nu niet meer uit een soort protest,
maar dat kunnen wy in het midden laten.
Een feit is het echter, dat er op een avond
een oefening werd gehouden en op deze
oefening was onze landbouwer niet ver
schenen en aangezien hij verplicht was
om wei te komen, was er een procesver
baal tegen hem opgemaakt.
En nu zijn excuus. De landbouwer ver
telde, dat er de vorige avond ook een
oefening was geweest en dat hij daarby
wel tegenwoordig was geweest. Men had
hen; toen als „gewonde" gebombardeerd
en op een brancard gezeuld. Dat vond hij
maar zoo-zoo en voor een 67-jarige niets
gedaan. Of hij nu reeds bij voorbaat de
mogelijkheid wilde uitsluiten om weer als
„gewonde" dienst te doen, of dat het iets
anders was geweest, hij zelf zeide dat hij
dien bewusten avond moeilijk kon; een
feil was dan toch maar dat hij verstek had
laten gaan en men dus vermoedelijk een
andere „gewonde" moest promoveeren.
Het excuus vond geen genade in de oogen
van den officier, want deze meende dat als
men lid is van een luchtbeschermingsdienst,
men ook komen moet. En omdat de land
bouwer niet gekomen was, werd de eisch
een geldboete van 7.subs. 7 dagen.
Verdachte vond dat erg veel, maar de
Politierechter vond het t.e weinig en ver
oordeelde den springlevenden „gewonde"
tot een geldboete van 10 subs. 10 dagen.
Hopelijk wordt het nooit ernst, maar
de luchtbeschermingsdienst in Hazerswou-
de is in elk geval paraat.
211. Even later wippen er drie groote dikke muizen uit
de muurspleet. „Wel Hstrlekijn, waar kunnen we je hel
pen?" vragen zij. „Jullie moeten mijn wagentje uit mijn
huis duwen," roept Harlekijn. „Vlug, vlug, er is haast by!"
212. De muizen duwen samen met Harlekijn het wagen
tje naar buiten. Dan spant de kabouter de dieren ervoor
en die voelen zich als paarden voor een menschenwagen.
Harlekijn begint te fluiten en te roepen, net zoo lang, tot
dat Peter en Myra verschijnen. Want zij zullen van dit ge
vaarlijke kasteel vluchten, in dat aardige karretje.
HAAGSCB GERECHTSHOF
Heling van rijwielen.
A. G. J. van D. had gedacht, tenminste
dat vertelde hij thans, dat alles in orde
was toen hy twee rijwielen kocht op de
Haagsche markt. Evenwel er school toch
een addertje onder het gras, want de rij
wielen waren gestolen te Leidschen-
d a m.
Verdachte ontkende pertinent iets van
deze diefstal te hebben geweten, maar de
procureur was een andere meening toege
daan en geloofde niets van het verhaal van
verdachte. De ten laste gelegde schuldhe-
ling werd dan ook bewezen geacht, en om
dat verdachte reeds drie van zulke ver
oordeelingen achter den rug heeft, werd
de eisch een gevangenisstraf van drie
maanden.
Over 14 dagen zal het Hof vonnis wij
zen.
ZIJN VROUW NEERGESTOKEN.
Huwelijksdrama voor de rechtbank.
Het was een treurig verhaal over een
volkomen mislukt huwelijk, dat een 20-
jarige vrouw deed. die in Juli j.l. in haar
woning in de Derde Egelantiersdwarsstraat
te Amsterdam door haar man werd neer
gestoken.
Vandaag stond haar man, een 21-jarige
houtboorder, terecht voor de Amsterdam-
sche rechtbank, verdacht van poging tot
doodslag op zyn vrouw.
In 1937, vertelde de vrouw, was zij met
den houtbewerker getrouwd. Van den eer
sten dag af aan bleek het huwelijk voor
bestemd om volkomen te mislukken. Kort
nadat het jonge gezin zich had gevestigd,
werd de man werkloos. Het inboedeltje
was voor een belangrijk gedeelte op afbe
taling gekocht. Gelukkig kwam er weer
verbetering: de man kreeg weer werk. Er
werd een kind geboren, dat na korten tijd
in een ziekenhuis moest worden opgeno
men.
De verhouding tusschen man en vrouw
werd met den dag slechter. Zy verweet
hem, dat hij niet genoeg geld afgaf; hij van
zijn kant klaagde over de wijze, waarop
zi, haar huishoudelijke plichten vervulde.
Herhaaldelijk sloeg de verdachte het
tengere vrouwtje.
Op 16 Juli aldus vertelde de vrouw
kwam mijn man 's avonds vrij laat
thuis. Hij wilde weer uitgaan en vroeg me
geid. Maar ik had nauwelijks de huur in
huis. Ik rende naar beneden om bij buur
man hulp te halen. Die ging mee naar bo
ven, maar mijn man begon direct te schel
den. Hij greep een hamer, ik pakte een byl
om me te verdedigen. Hij greep me en
ontrukte me den bijl. Op dat oogenbl.k
trok hij het dolkmes, dat ik hem indertijd
zelf gegeven had. Direct viel hy op me
aan en stak me in de buik. Wat er toen
gebeurd is, besloot zij haar treurig ver
haal, weet ik niet, want ik viel flauw.
Verdachte gaf toe, dat hij zijn vrouw ge
stoken had, maar dat was omdat zij hem
met een bijl te lijf wilde.
President: „En u had haar dien bijl toch
afgenomen?"
Verdachte: „Dat liegt ze".
President (tot de vrouw): „En waarom
bent u niet by uw man vandaan gegaan?"
Getuige: „Omdat ik bang was, dat ik
geen steun zou krijgen".
De man beriep er zich op, dat de vrouw
het huis en haar kind verwaarloosde. Hy
kreeg zijn eten niet op tijd, het was in
huis geen uithouden meer.
President: „Daarom liep u maar steeds
naar uw moeder en ging u uit. En wan
neer u thuis was, mishandelde u haar.
Verdachte: „Daar was reden toe".
President: „Maar toch zeker niet om een
hondenzweep te gebruiken. En toen u haar
stak had u blijkbaar de bedoeling haar te
dooden, want u droeg het scherp geslepen
mes open in uw zak.
Verdachte: „Dat was toeval. Toen ik
stak, wist ik niet meer, wat ik deed".
Vervolgens verschenen de buren voor
het getuigenhekje. De man, die op verzoek
van de vrouw naar boven was gekomen,
vertelde, dat hij eerst bedreigd werd met
een hamer, hij had zich wat teruggetrok
ken en plotseling zag hij den man naar de
vrouw steken. Zij had toen geen wapen in
de hand.
Getuige was naar beneden gerend om
hulp te halen. Boven gekomen bleek de
etagedeur te zijn afgesloten. Gezamen'ijk
hadden de buren de deur geforceerd. Ver
dachte kon worden overmand en weldra
was de politie aanwezig om den woeste
ling over te nemen. De vrouw werd naar
hel ziekenhuis gebracht, zij bleek zwaar
gewond te zyn. Dank zij operatief ingrij
pen bleef zij in leven, en na een weken
lange verpleging kon zij hersteld het zie
kenhuis verlaten.
Het reclasseeringsrapport schetste ver
dachte als een onbeheerschte en dr:ft;ge
persoonlijkheid. Als jongen wierp hij zijn
onderwijzer een inktpot naar het hoofd,
later ging hij een medearbeider met een
ijz°ren staaf te lijf.
D« officier van justitie mr. A. S. de
Muinck Keizer achtte de poging tot dood
slag bewezen. De vrouw, waaraan misschien
cok het een en ander ontbreekt, had tij
dezen bruut een afschuwelijk leven. Noch
de man, noch de vrouw waren rijp voor
het huwelijk, daar beiden maatschappe'ijk
onvolwaardige menschen zijn.
Spreker vorderde een gevangenisstraf
van twee en een half Jaar.
Mr. A. B. Gompertz pleitte clementie.
Vonnis 8 November.
